ശ്രീപാതംജലയോഗദര്ശനമ് ।

അഥ വിഭൂതിപാദഃ ।

ദേശബംധശ്ചിത്തസ്യ ധാരണാ ॥1॥

തത്ര പ്രത്യയൈകതാനതാ ധ്യാനമ് ॥2॥

തദേവാര്ഥമാത്രനിര്ഭാസം സ്വരൂപശൂന്യമിവ സമാധിഃ ॥3॥

ത്രയമേകത്ര സംയമഃ ॥4॥

തജ്ജയാത് പ്രജ്ഞാലോകഃ ॥5॥

തസ്യ ഭൂമിഷു വിനിയോഗഃ ॥6॥

ത്രയമംതരംഗം പൂർവേഭ്യഃ ॥7॥

തദപി ബഹിരംഗം നിര്ബീജസ്യ ॥8॥

വ്യുത്ഥാനനിരോധസംസ്കാരയോരഭിഭവപ്രാദുര്ഭാവൌ നിരോധക്ഷണചിത്താന്വയോ നിരോധപരിണാമഃ ॥9॥

തസ്യ പ്രശാംതവാഹിതാ സംസ്കാരാത് ॥10॥

സർവാര്ഥതൈകാഗ്രാതയോഃ ക്ഷയോദയൌ ചിത്തസ്യ സമാധിപരിണാമഃ ॥11॥

തതഃ പുനഃ ശാംതോദിതൌ തുല്യപ്രത്യയൌ ചിത്തസ്യൈകാഗ്രതാ പരിണാമഃ ॥12॥

ഏതേന ഭൂതേംദ്രിയേഷു ധര്മലക്ഷണാവസ്ഥാപരിണാമാ വ്യാഖ്യാതാഃ ॥13॥

ശാംതോദിതാവ്യപദേശ്യധര്മാനുപാതീ ധര്മീ ॥14॥

ക്രമാന്യത്വം പരിണാമാന്യത്വേ ഹേതുഃ ॥15॥

പരിണാമത്രയസംയമാദതീതാനാഗതജ്ഞാനമ് ॥16॥

ശബ്ദാര്ഥപ്രത്യയാനാമിതരേതരാധ്യാസാത് സംകരസ്തത്പ്രവിഭാഗസംയമാത് സർവഭൂതരുതജ്ഞാനമ് ॥17॥

സംസ്കാരസാക്ഷാത്കരണാത് പൂർവജാതിജ്ഞാനമ് ॥18॥

പ്രത്യയസ്യ പരചിത്തജ്ഞാനമ് ॥19॥

ന ച തത് സാലംബനം തസ്യാവിഷയീഭൂതത്വാത് ॥20॥

കായരൂപസംയമാത് തദ്ഗ്രാഹ്യശക്തിസ്തംഭേ ചക്ഷുഃ പ്രകാശാസംപ്രയോഗേഽംതര്ധാനമ് ॥21॥

സോപക്രമം നിരുപക്രമം ച കര്മ തത്സംയമാദപരാംതജ്ഞാനമരിഷ്ടേഭ്യോ വാ ॥22॥

മൈത്ര്യാദിഷു ബലാനി ॥23॥

ബലേഷു ഹസ്തിബലാദീനീ ॥24॥

പ്രവൃത്ത്യാലോകന്യാസാത് സൂക്ഷ്മവ്യവഹിതവിപ്രകൃഷ്ടജ്ഞാനമ് ॥25॥

ഭുവനജ്ഞാനം സൂര്യേ സംയമാത് ॥26॥

ചംദ്രേ താരാവ്യൂഹജ്ഞാനമ് ॥27॥

ധ്രുവേ തദ്ഗതിജ്ഞാനമ് ॥28॥

നാഭിചക്രേ കായവ്യൂഹജ്ഞാനമ് ॥29॥

കംഠകൂപേ ക്ഷുത്പിപാസാനിവൃത്തിഃ ॥30॥

കൂര്മനാഡ്യാം സ്ഥൈര്യമ് ॥31॥

മൂര്ധജ്യോതിഷി സിദ്ധദര്ശനമ് ॥32॥

പ്രാതിഭാദ്വാ സർവമ് ॥33॥

ഹൃദയേ ചിത്തസംവിത് ॥34॥

സത്ത്വപുരുഷയോരത്യംതാസംകീര്ണയോഃ പ്രത്യയാവിശേഷോ ഭോഗഃ പരാര്ഥത്വാത് സ്വാര്ഥസംയമാത് പുരുഷജ്ഞാനമ് ॥35॥

തതഃ പ്രാതിഭശ്രാവണവേദനാദര്ശാസ്വാദവാര്താ ജായംതേ ॥36॥

തേ സമാധാവുപസര്ഗാവ്യുത്ഥാനേ സിദ്ധയഃ ॥37॥

ബംധകാരണശൈഥില്യാത് പ്രചാരസംവേദനാച്ച ചിത്തസ്യ പരശരീരാവേശഃ ॥38॥

ഉദാനജയാജ്ജലപംകകംടകാദിഷ്വസംഗ ഉത്ക്രാംതിശ്ച ॥39॥

സമാനജയാജ്ജ്വലനമ് ॥40॥

ശ്രോത്രാകാശയോഃ സംബംധസംയമാത് ദിവ്യം ശ്രോത്രമ് ॥41॥

കായാകാശയോഃ സംബംധസംയമാത് ലഘുതൂലസമാപത്തേശ്ച ആകാശഗമനമ് ॥42॥

ബഹിരകല്പിതാ വൃത്തിര്മഹാവിദേഹാ തതഃ പ്രകാശാവരണക്ഷയഃ ॥43॥

സ്ഥൂലസ്വരൂപസൂക്ഷ്മാന്വയാര്ഥവത്ത്വസംയമാത് ഭൂതജയഃ ॥44॥

തതോഽണിമാദിപ്രാദുര്ഭാവഃ കായസംപത് തദ്ധര്മാനഭിഘാതശ്ച ॥45॥

രൂപലാവണ്യബലവജ്രസംഹനനത്വാനി കായസംപത് ॥46॥

ഗ്രഹണസ്വരൂപാസ്മിതാന്വയാര്ഥവത്ത്വസംയമാദിംദ്രിയജയഃ ॥47॥

തതോ മനോജവിത്വം വികരണഭാവഃ പ്രധാനജയശ്ച ॥48॥

സത്ത്വപുരുഷാന്യതാഖ്യാതിമാത്രസ്യ സർവഭാവാധിഷ്ഠാതൃത്വം സർവജ്ഞാതൃത്വംച ॥49॥

തദ്വൈരാഗ്യാദപി ദോഷബീജക്ഷയേ കൈവല്യമ് ॥50॥

സ്ഥാന്യുപനിമംത്രണേ സംഗസ്മയാകരണം പുനരനിഷ്ടപ്രസംഗാത് ॥51॥

ക്ഷണതത്ക്രമയോഃ സംയമാദ്വിവേകജം ജ്ഞാനമ് ॥52॥

ജാതിലക്ഷണദേശൈരന്യതാനവച്ഛേദാത് തുല്യയോസ്തതഃ പ്രതിപത്തിഃ ॥53॥

താരകം സർവവിഷയം സർവഥാവിഷയമക്രമം ചേതി വിവേകജം ജ്ഞാനമ് ॥54॥

സത്ത്വപുരുഷയോഃ ശുദ്ധിസാമ്യേ കൈവല്യമ് ॥55॥

ഇതി ശ്രീപാതംജലയോഗദര്ശനേ വിഭൂതിപാദോ നാമ തൃതീയഃ പാദഃ ।