॥ प्रथममुंडके द्वितीयः खंडः ॥
तदेतत् सत्यं मंत्रेषु कर्माणि कवयो
यान्यपश्यंस्तानि त्रेतायां बहुधा संततानि ।
तान्याचरथ नियतं सत्यकामा एष वः
पंथाः सुकृतस्य लोके ॥ 1॥
यदा लेलायते ह्यर्चिः समिद्धे हव्यवाहने ।
तदाऽऽज्यभागावंतरेणाऽऽहुतीः प्रतिपादयेत् ॥ 2॥
यस्याग्निहोत्रमदर्शमपौर्णमास-
मचातुर्मास्यमनाग्रयणमतिथिवर्जितं च ।
अहुतमवैश्वदेवमविधिना हुत-
मासप्तमांस्तस्य लोकान् हिनस्ति ॥ 3॥
काली कराली च मनोजवा च
सुलोहिता या च सुधूम्रवर्णा ।
स्फुलिंगिनी विश्वरुची च देवी
लेलायमाना इति सप्त जिह्वाः ॥ 4॥
एतेषु यश्चरते भ्राजमानेषु यथाकालं
चाहुतयो ह्याददायन् ।
तं नयंत्येताः सूर्यस्य रश्मयो यत्र
देवानां पतिरेकोऽधिवासः ॥ 5॥
एह्येहीति तमाहुतयः सुवर्चसः
सूर्यस्य रश्मिभिर्यजमानं वहंति ।
प्रियां वाचमभिवदंत्योऽर्चयंत्य
एष वः पुण्यः सुकृतो ब्रह्मलोकः ॥ 6॥
प्लवा ह्येते अदृढा यज्ञरूपा
अष्टादशोक्तमवरं येषु कर्म ।
एतच्छ्रेयो येऽभिनंदंति मूढा
जरामृत्युं ते पुनरेवापि यंति ॥ 7॥
अविद्यायामंतरे वर्तमानाः
स्वयं धीराः पंडितं मन्यमानाः ।
जंघन्यमानाः परियंति मूढा
अंधेनैव नीयमाना यथांधाः ॥ 8॥
अविद्यायं बहुधा वर्तमाना वयं
कृतार्था इत्यभिमन्यंति बालाः ।
यत् कर्मिणो न प्रवेदयंति रागात्
तेनातुराः क्षीणलोकाश्च्यवंते ॥ 9॥
इष्टापूर्तं मन्यमाना वरिष्ठं
नान्यच्छ्रेयो वेदयंते प्रमूढाः ।
नाकस्य पृष्ठे ते सुकृतेऽनुभूत्वेमं
लोकं हीनतरं वा विशंति ॥ 10॥
तपःश्रद्धे ये ह्युपवसंत्यरण्ये
शांता विद्वांसो भैक्ष्यचर्यां चरंतः ।
सूर्यद्वारेण ते विरजाः प्रयांति
यत्रामृतः स पुरुषो ह्यव्ययात्मा ॥ 11॥
परीक्ष्य लोकान् कर्मचितान् ब्राह्मणो
निर्वेदमायान्नास्त्यकृतः कृतेन ।
तद्विज्ञानार्थं स गुरुमेवाभिगच्छेत्
समित्पाणिः श्रोत्रियं ब्रह्मनिष्ठम् ॥ 12॥
तस्मै स विद्वानुपसन्नाय सम्यक्
प्रशांतचित्ताय शमान्विताय ।
येनाक्षरं पुरुषं वेद सत्यं प्रोवाच
तां तत्त्वतो ब्रह्मविद्याम् ॥ 13॥
॥ इति मुंडकोपनिषदि प्रथममुंडके द्वितीयः खंडः ॥
Browse Related Categories:
