View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in శుద్ధ తెలుగు with the right anusvaras marked. View this in సరళ తెలుగు, with simplified anusvaras for easier reading.

ముణ్డక ఉపనిషద్ - ప్రథమ ముణ్డక, ద్వితీయ కాణ్డః

॥ ప్రథమముణ్డకే ద్వితీయః ఖణ్డః ॥

తదేతత్ సత్యం మన్త్రేషు కర్మాణి కవయో
యాన్యపశ్యంస్తాని త్రేతాయాం బహుధా సన్తతాని ।
తాన్యాచరథ నియతం సత్యకామా ఏష వః
పన్థాః సుకృతస్య లోకే ॥ 1॥

యదా లేలాయతే హ్యర్చిః సమిద్ధే హవ్యవాహనే ।
తదాఽఽజ్యభాగావన్తరేణాఽఽహుతీః ప్రతిపాదయేత్ ॥ 2॥

యస్యాగ్నిహోత్రమదర్శమపౌర్ణమాస-
మచాతుర్మాస్యమనాగ్రయణమతిథివర్జితం చ ।
అహుతమవైశ్వదేవమవిధినా హుత-
మాసప్తమాంస్తస్య లోకాన్ హినస్తి ॥ 3॥

కాలీ కరాలీ చ మనోజవా చ
సులోహితా యా చ సుధూమ్రవర్ణా ।
స్ఫులిఙ్గినీ విశ్వరుచీ చ దేవీ
లేలాయమానా ఇతి సప్త జిహ్వాః ॥ 4॥

ఏతేషు యశ్చరతే భ్రాజమానేషు యథాకాలం
చాహుతయో హ్యాదదాయన్ ।
తం నయన్త్యేతాః సూర్యస్య రశ్మయో యత్ర
దేవానాం పతిరేకోఽధివాసః ॥ 5॥

ఏహ్యేహీతి తమాహుతయః సువర్చసః
సూర్యస్య రశ్మిభిర్యజమానం వహన్తి ।
ప్రియాం వాచమభివదన్త్యోఽర్చయన్త్య
ఏష వః పుణ్యః సుకృతో బ్రహ్మలోకః ॥ 6॥

ప్లవా హ్యేతే అదృఢా యజ్ఞరూపా
అష్టాదశోక్తమవరం యేషు కర్మ ।
ఏతచ్ఛ్రేయో యేఽభినన్దన్తి మూఢా
జరామృత్యుం తే పునరేవాపి యన్తి ॥ 7॥

అవిద్యాయామన్తరే వర్తమానాః
స్వయం ధీరాః పణ్డితం మన్యమానాః ।
జఙ్ఘన్యమానాః పరియన్తి మూఢా
అన్ధేనైవ నీయమానా యథాన్ధాః ॥ 8॥

అవిద్యాయం బహుధా వర్తమానా వయం
కృతార్థా ఇత్యభిమన్యన్తి బాలాః ।
యత్ కర్మిణో న ప్రవేదయన్తి రాగాత్
తేనాతురాః క్షీణలోకాశ్చ్యవన్తే ॥ 9॥

ఇష్టాపూర్తం మన్యమానా వరిష్ఠం
నాన్యచ్ఛ్రేయో వేదయన్తే ప్రమూఢాః ।
నాకస్య పృష్ఠే తే సుకృతేఽనుభూత్వేమం
లోకం హీనతరం వా విశన్తి ॥ 10॥

తపఃశ్రద్ధే యే హ్యుపవసన్త్యరణ్యే
శాన్తా విద్వాంసో భైక్ష్యచర్యాం చరన్తః ।
సూర్యద్వారేణ తే విరజాః ప్రయాన్తి
యత్రామృతః స పురుషో హ్యవ్యయాత్మా ॥ 11॥

పరీక్ష్య లోకాన్ కర్మచితాన్ బ్రాహ్మణో
నిర్వేదమాయాన్నాస్త్యకృతః కృతేన ।
తద్విజ్ఞానార్థం స గురుమేవాభిగచ్ఛేత్
సమిత్పాణిః శ్రోత్రియం బ్రహ్మనిష్ఠమ్ ॥ 12॥

తస్మై స విద్వానుపసన్నాయ సమ్యక్
ప్రశాన్తచిత్తాయ శమాన్వితాయ ।
యేనాక్షరం పురుషం వేద సత్యం ప్రోవాచ
తాం తత్త్వతో బ్రహ్మవిద్యామ్ ॥ 13॥

॥ ఇతి ముణ్డకోపనిషది ప్రథమముణ్డకే ద్వితీయః ఖణ్డః ॥




Browse Related Categories: