View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ with the right anusvaras marked. View this in ಸರಳ ಕನ್ನಡ, with simplified anusvaras for easier reading.

ಭರ್ತೃಹರೇಃ ಶತಕ ತ್ರಿಶತಿ - ವೈರಾಗ್ಯ ಶತಕಮ್

ಚೂಡೋತ್ತಂಸಿತಚನ್ದ್ರಚಾರುಕಲಿಕಾಚಞ್ಚಚ್ಛಿಖಾಭಾಸ್ವರೋ
ಲೀಲಾದಗ್ಧವಿಲೋಲಕಾಮಶಲಭಃ ಶ್ರೇಯೋದಶಾಗ್ರೇ ಸ್ಫುರನ್ ।
ಅನ್ತಃಸ್ಫೂರ್ಜದ್​ಅಪಾರಮೋಹತಿಮಿರಪ್ರಾಗ್ಭಾರಂ ಉಚ್ಚಾಟಯನ್
ಶ್ವೇತಃಸದ್ಮನಿ ಯೋಗಿನಾಂ ವಿಜಯತೇ ಜ್ಞಾನಪ್ರದೀಪೋ ಹರಃ ॥ 3.1 ॥

ಭ್ರಾನ್ತಂ ದೇಶಂ ಅನೇಕದುರ್ಗವಿಷಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ಫಲಂ
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜಾತಿಕುಲಾಭಿಮಾನಂ ಉಚಿತಂ ಸೇವಾ ಕೃತಾ ನಿಷ್ಫಲಾ ।
ಭುಕ್ತಂ ಮಾನವಿವರ್ಜಿತಂ ಪರಗೃಹೇಷ್ವಾಶಙ್ಕಯಾ ಕಾಕವತ್
ತೃಷ್ಣೇ ಜೃಮ್ಭಸಿ ಪಾಪಕರ್ಮಪಿಶುನೇ ನಾದ್ಯಾಪಿ ಸನ್ತುಷ್ಯಸಿ ॥ 3.2 ॥

ಉತ್ಖಾತಂ ನಿಧಿಶಙ್ಕಯಾ ಕ್ಷಿತಿತಲಂ ಧ್ಮಾತಾ ಗಿರೇರ್ಧಾತವೋ
ನಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಸರಿತಾಂ ಪತಿರ್ನೃಪತಯೋ ಯತ್ನೇನ ಸನ್ತೋಷಿತಾಃ ।
ಮನ್ತ್ರಾರಾಧನತತ್ಪರೇಣ ಮನಸಾ ನೀತಾಃ ಶ್ಮಶಾನೇ ನಿಶಾಃ
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಣವರಾಟಕೋಽಪಿ ನ ಮಯಾ ತೃಷ್ಣೇ ಸಕಾಮಾ ಭವ ॥ 3.3 ॥

ಖಲಾಲಾಪಾಃ ಸೌಢಾಃ ಕಥಂ ಅಪಿ ತದ್​ಆರಾಧನಪರೈರ್ನಿಗೃಹ್ಯಾನ್ತರ್
ಬಾಷ್ಪಂ ಹಸಿತಂ ಅಪಿ ಶೂನ್ಯೇನ ಮನಸಾ ।
ಕೃತೋ ವಿತ್ತಸ್ತಮ್ಭಪ್ರತಿಹತಧಿಯಾಂ ಅಞ್ಜಲಿರಪಿ
ತ್ವಂ ಆಶೇ ಮೋಘಾಶೇ ಕಿಮ ಅಪರಂ ಅತೋ ನರ್ತಯಸಿ ಮಾಮ್ ॥ 3.4 ॥

ಅಮೀಷಾಂ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ತುಲಿತವಿಸಿನೀಪತ್ರಪಯಸಾಂ
ಕೃತೇ ಕಿಂ ನಾಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿಗಲಿತವಿವೇಕೈರ್ವ್ಯವಸಿತಮ್ ।
ಯದ್​ಆಢ್ಯಾನಾಂ ಅಗ್ರೇ ದ್ರವಿಣಮದನಿಃಸಞ್ಜ್ಞಮನಸಾಂ
ಕೃತಂ ಮಾವವ್ರೀಡೈರ್ನಿಜಗುಣಕಥಾಪಾತಕಂ ಅಪಿ ॥ 3.5 ॥

ಕ್ಷಾನ್ತಂ ನ ಕ್ಷಮಯಾ ಗೃಹೋಚಿತಸುಖಂ ತ್ಯಕ್ತಂ ನ ಸನ್ತೋಷತಃ
ಸೋಢೋ ದುಃಸಹಶೀತತಾಪಪವನಕ್ಲೇಶೋ ನ ತಪ್ತಂ ತಪಃ ।
ಧ್ಯಾತಂ ವಿತ್ತಂ ಅಹರ್ನಿಶಂ ನಿತ್ಯಮಿತಪ್ರಾಣೈರ್ನ ಶಮ್ಭೋಃ ಪದಂ
ತತ್ತತ್ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಯದೇವ ಮುನಿಭಿಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಫಲೈರ್ವಞ್ಚಿತಾಃ ॥ 3.6 ॥

ಭೋಗಾ ನ ಭುಕ್ತಾ ವಯಂ ಏವ ಭುಕ್ತಾಸ್
ತಪೋ ನ ತಪ್ತಂ ವಯಂ ಏವ ತಪ್ತಾಃ ।
ಕಾಲೋ ನ ಯಾತೋ ವಯಂ ಏವ ಯಾತಾಸ್ತೃಷ್ಣಾ
ನ ಜೀರ್ಣಾ ವಯಂ ಏವ ಜೀರ್ಣಾಃ ॥ 3.7 ॥

ಬಲಿಭಿರ್ಮುಖಂ ಆಕ್ರಾನ್ತಂ ಪಲಿತೇನಾಙ್ಕಿತಂ ಶಿರಃ ।
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಶಿಥಿಲಾಯನ್ತೇ ತೃಷ್ಣೈಕಾ ತರುಣಾಯತೇ ॥ 3.8 ॥

ವಿವೇಕವ್ಯಾಕೋಶೇ ವಿದಧತಿ ಸಮೇ ಶಾಮ್ಯತಿ ತೃಷಾ
ಪರಿಷ್ವಙ್ಗೇ ತುಙ್ಗೇ ಪ್ರಸರತಿತರಾಂ ಸಾ ಪರಿಣತಾ ।
ಜರಾಜೀರ್ಣೈಶ್ವರ್ಯಗ್ರಸನಗಹನಾಕ್ಷೇಪಕೃಪಣಸ್ತೃಷಾಪಾತ್ರಂ
ಯಸ್ಯಾಂ ಭವತಿ ಮರುತಾಂ ಅಪ್ಯಧಿಪತಿಃ ॥ 3.81 ॥

ನಿವೃತ್ತಾ ಭೋಗೇಚ್ಛಾ ಪುರುಷಬಹುಮಾನೋಽಪಿ ಗಲಿತಃ
ಸಮಾನಾಃ ಸ್ವರ್ಯಾತಾಃ ಸಪದಿ ಸುಹೃದೋ ಜೀವಿತಸಮಾಃ ।
ಶನೈರ್ಯಷ್ಟ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಘನತಿಮಿರರುದ್ಧೇ ಚ ನಯನೇ
ಅಹೋ ಮೂಢಃ ಕಾಯಸ್ತದಪಿ ಮರಣಾಪಾಯಚಕಿತಃ ॥ 3.9 ॥

ಆಶಾ ನಾಮ ನದೀ ಮನೋರಥಜಲಾ ತೃಷ್ಣಾತರಙ್ಗಾಕುಲಾ
ರಾಗಗ್ರಾಹವತೀ ವಿತರ್ಕವಿಹಗಾ ಧೈರ್ಯದ್ರುಮಧ್ವಂಸಿನೀ ।
ಮೋಹಾವರ್ತಸುದುಸ್ತರಾತಿಗಹನಾ ಪ್ರೋತ್ತುಙ್ಗಚಿನ್ತಾತಟೀ
ತಸ್ಯಾಃ ಪರಗತಾ ವಿಶುದ್ಧಂ ಅಲಸೋ ನನ್ದನ್ತಿ ಯೋಗೀಶ್ವರಾಃ ॥ 3.10 ॥

ನ ಸಂಸಾರೋತ್ಪನ್ನಂ ಚರಿತಂ ಅನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಕುಶಲಂ
ವಿಪಾಕಃ ಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಜನಯತಿ ಭಯಂ ಮೇ ವಿಮೃಶತಃ ।
ಮಹದ್ಭಿಃ ಪುಣ್ಯೌಘೈಶ್ಚಿರಪರಿಗೃಹೀತಾಶ್ಚ ವಿಷಯಾ
ಮಹಾನ್ತೋ ಜಾಯನ್ತೇ ವ್ಯಸನಂ ಇವ ದಾತುಂ ವಿಷಯಿಣಾಮ್ ॥ 3.11 ॥

ಅವಶ್ಯಂ ಯಾತಾರಶ್ಚಿರತರಂ ಉಷಿತ್ವಾಪಿ ವಿಷಯಾ
ವಿಯೋಗೇ ಕೋ ಭೇದಸ್ತ್ಯಜತಿ ನ ಜನೋ ಯತ್ಸ್ವಯಂ ಅಮೂನ್ ।
ವ್ರಜನ್ತಃ ಸ್ವಾತನ್ತ್ರ್ಯಾದತುಲಪರಿತಾಪಾಯ ಮನಸಃ
ಸ್ವಯಂ ತ್ಯಕ್ತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಶಮಸುಖಂ ಅನನ್ತಂ ವಿದಧತಿ ॥ 3.12 ॥

ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನವಿವೇಕನಿರ್ಮಲಧಿಯಃ ಕುರ್ವನ್ತ್ಯಹೋ ದುಷ್ಕರಂ
ಯನ್ಮುಞ್ಚನ್ತ್ಯುಪಭೋಗಭಾಞ್ಜ್ಯಪಿ ಧನಾನ್ಯೇಕಾನ್ತತೋ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾಃ ।
ಸಮ್ಪ್ರಾತಾನ್ನ ಪುರಾ ನ ಸಮ್ಪ್ರತಿ ನ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ದೃಢಪ್ರತ್ಯಯಾನ್
ವಾಞ್ಛಾಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಾನಪಿ ಪರಂ ತ್ಯಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ತಾ ವಯಮ್ ॥ 3.13 ॥

ಧನ್ಯಾನಾಂ ಗಿರಿಕನ್ದರೇಷು ವಸತಾಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಪರಂ ಧ್ಯಾಯತಾಮಾನನ್ದಾಶ್ರು
ಜಲಂ ಪಿಬನ್ತಿ ಶಕುನಾ ನಿಃಶಙ್ಕಂ ಅಙ್ಕೇಶಯಾಃ ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತು ಮನೋರಥೋಪರಚಿತಪ್ರಾಸಾದವಾಪೀತಟಕ್ರೀಡಾ
ಕಾನನಕೇಲಿಕೌತುಕಜುಷಾಂ ಆಯುಃ ಪರಂ ಕ್ಷೀಯತೇ ॥ 3.14 ॥

ಭಿಕ್ಷಾಶತಂ ತದಪಿ ನೀರಸಂ ಏಕಬಾರಂ
ಶಯ್ಯಾ ಚ ಭೂಃ ಪರಿಜನೋ ನಿಜದೇಹಮಾತ್ರಮ್ ।
ವಸ್ತ್ರಂ ವಿಶೀರ್ಣಶತಖಣ್ಡಮಯೀ ಚ ಕನ್ಥಾ
ಹಾ ಹಾ ತಥಾಪಿ ವಿಷಯಾ ನ ಪರಿತ್ಯಜನ್ತಿ ॥ 3.15 ॥

ಸ್ತನೌ ಮಾಂಸಗ್ರನ್ಥೀ ಕನಕಕಲಶಾವಿತ್ಯುಪಮಿತೀ
ಮುಖಂ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಗಾರಂ ತದಪಿ ಚ ಶಶಾಙ್ಕೇನ ತುಲಿತಮ್ ।
ಸ್ರವನ್ಮೂತ್ರಕ್ಲಿನ್ನಂ ಕರಿವರಶಿರಸ್ಪರ್ಧಿ ಜಘನಂ
ಮುಹುರ್ನಿನ್ದ್ಯಂ ರೂಪಂ ಕವಿಜನವಿಶೇಷೈರ್ಗುರುಕೃತಮ್ ॥ 3.16 ॥

ಏಕೋ ರಾಗಿಷು ರಾಜತೇ ಪ್ರಿಯತಮಾದೇಹಾರ್ಧಹಾರೀ ಹರೋ
ನೀರಾಗೇಷು ಜನೋ ವಿಮುಕ್ತಲಲನಾಸಙ್ಗೋ ನ ಯಸ್ಮಾತ್ಪರಃ ।
ದುರ್ವಾರಸ್ಮರಬಾಣಪನ್ನಗವಿಷವ್ಯಾಬಿದ್ಧಮುಗ್ಧೋ ಜನಃ
ಶೇಷಃ ಕಾಮವಿಡಮ್ಬಿತಾನ್ನ ವಿಷಯಾನ್ಭೋಕ್ತುಂ ನ ಮೋಕ್ತುಂ ಕ್ಷಮಃ ॥ 3.17 ॥

ಅಜಾನನ್ದಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ಪತತು ಶಲಭಸ್ತೀವ್ರದಹನೇ
ಸ ಮೀನೋಽಪ್ಯಜ್ಞಾನಾದ್ಬಡಿಶಯುತಂ ಅಶ್ನಾತು ಪಿಶಿತಮ್ ।
ವಿಜಾನನ್ತೋಽಪ್ಯೇತೇ ವಯಂ ಇಹ ವಿಯಜ್ಜಾಲಜಟಿಲಾನ್
ನ ಮುಞ್ಚಾಮಃ ಕಾನಾಂ ಅಹಹ ಗಹನೋ ಮೋಹಮಹಿಮಾ ॥ 3.18 ॥

ತೃಷಾ ಶುಷ್ಯತ್ಯಾಸ್ಯೇ ಪಿಬತಿ ಸಲಿಲಂ ಶೀತಮಧುರಂ
ಕ್ಷುಧಾರ್ತಃ ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಕವಲಯತಿ ಮಾಂಸಾದಿಕಲಿತಮ್ ।
ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ಕಾಮಾಗ್ನೌ ಸುದೃಢತರಂ ಆಲಿಙ್ಗತಿ ವಧೂಂ
ಪ್ರತೀಕಾರಂ ವ್ಯಾಧಃ ಸುಖಂ ಇತಿ ವಿಪರ್ಯಸ್ಯತಿ ಜನಃ ॥ 3.19 ॥

ತುಙ್ಗಂ ವೇಶ್ಮ ಸುತಾಃ ಸತಾಂ ಅಭಿಮತಾಃ ಸಙ್ಖ್ಯಾತಿಗಾಃ ಸಮ್ಪದಃ
ಕಲ್ಯಾಣೀ ದಯಿತಾ ವಯಶ್ಚ ನವಂ ಇತ್ಯಜ್ಞಾನಮೂಢೋ ಜನಃ ।
ಮತ್ವಾ ವಿಶ್ವಂ ಅನಶ್ವರಂ ನಿವಿಶತೇ ಸಂಸಾರಕಾರಾಗೃಹೇ
ಸನ್ದೃಶ್ಯ ಕ್ಷಣಭಙ್ಗುರಂ ತದಖಿಲಂ ಧನ್ಯಸ್ತು ಸನ್ನ್ಯಸ್ಯತಿ ॥ 3.20 ॥

ದೀನಾ ದೀನಮುಖೈಃ ಸದೈವ ಶಿಶುಕೈರಾಕೃಷ್ಟಜೀರ್ಣಾಮ್ಬರಾ
ಕ್ರೋಶದ್ಭಿಃ ಕ್ಷುಧಿತೈರ್ನಿರನ್ನವಿಧುರಾ ದೃಶ್ಯಾ ನ ಚೇದ್ಗೇಹಿನೀ ।
ಯಾಚ್ಞಾಭಙ್ಗಭಯೇನ ಗದ್ಗದಗಲತ್ರುಟ್ಯದ್ವಿಲೀನಾಕ್ಷರಂ
ಕೋ ದೇಹೀತಿ ವದೇತ್ಸ್ವದಗ್ಧಜಠರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮನಸ್ವೀ ಪುಮಾನ್ ॥ 3.21 ॥

ಅಭಿಮತಮಹಾಮಾನಗ್ರನ್ಥಿಪ್ರಭೇದಪಟೀಯಸೀ
ಗುರುತರಗುಣಗ್ರಾಮಾಭೋಜಸ್ಫುಟೋಜ್ಜ್ವಲಚನ್ದ್ರಿಕಾ ।
ವಿಪುಲವಿಲಲ್ಲಜ್ಜಾವಲ್ಲೀವಿತಾನಕುಠಾರಿಕಾ
ಜಠರಪಿಠರೀ ದುಸ್ಪುರೇಯಂ ಕರೋತಿ ವಿಡಮ್ಬನಮ್ ॥ 3.22 ॥

ಪುಣ್ಯೇ ಗ್ರಾಮೇ ವನೇ ವಾ ಮಹತಿ ಸಿತಪಟಚ್ಛನ್ನಪಾಲೀ ಕಪಾಲಿಂ
ಹ್ಯಾದಾಯ ನ್ಯಾಯಗರ್ಭದ್ವಿಜಹುತಹುತಭುಗ್ಧೂಮಧೂಮ್ರೋಪಕಣ್ಠೇ ।
ದ್ವಾರಂ ದ್ವಾರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ವರಂ ಉದರದರೀಪೂರಣಾಯ ಕ್ಷುಧಾರ್ತೋ
ಮಾನೀ ಪ್ರಾಣೈಃ ಸನಾಥೋ ನ ಪುನರನುದಿನಂ ತುಲ್ಯಕುಲ್ಯೇಸು ದೀನಃ ॥ 3.23 ॥

ಗಙ್ಗಾತರಙ್ಗಕಣಶೀಕರಶೀತಲಾನಿ
ವಿದ್ಯಾಧರಾಧ್ಯುಷಿತಚಾರುಶಿಲಾತಲಾನಿ ।
ಸ್ಥಾನಾನಿ ಕಿಂ ಹಿಮವತಃ ಪ್ರಲಯಂ ಗತಾನಿ
ಯತ್ಸಾವಮಾನಪರಪಿಣ್ಡರತಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ॥ 3.24 ॥

ಕಿಂ ಕನ್ದಾಃ ಕನ್ದರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಲಯಂ ಉಪಗತಾ ನಿರ್ಝರಾ ವಾ ಗಿರಿಭ್ಯಃ
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಾ ವಾ ತರುಭ್ಯಃ ಸರಸಗಲಭೃತೋ ವಲ್ಕಲಿನ್ಯಶ್ಚ ಶಾಖಾಃ ।
ವೀಕ್ಷ್ಯನ್ತೇ ಯನ್ಮುಖಾನಿ ಪ್ರಸಭಂ ಅಪಗತಪ್ರಶ್ರಯಾಣಾಂ ಖಲಾನಾಂ
ದುಃಖಾಪ್ತಸ್ವಲ್ಪವಿತ್ತಸ್ಮಯಪವನವಶಾನರ್ತಿತಭ್ರೂಲತಾನಿ ॥ 3.25 ॥

ಪುಣ್ಯೈರ್ಮೂಲಫಲೈಸ್ತಥಾ ಪ್ರಣಯಿನೀಂ ವೃತ್ತಿಂ ಕುರುಷ್ವಾಧುನಾ
ಭೂಶಯ್ಯಾಂ ನವಪಲ್ಲವೈರಕೃಪಣೈರುತ್ತಿಷ್ಠ ಯಾವೋ ವನಮ್ ।
ಕ್ಷುದ್ರಾಣಾಂ ಅವಿವೇಕಮೂಢಮನಸಾಂ ಯತ್ರೇಶ್ವರಾಣಾಂ ಸದಾ
ವಿತ್ತವ್ಯಾಧಿವಿಕಾರವಿಹ್ವಲಗಿರಾಂ ನಾಮಾಪಿ ನ ಶ್ರೂಯತೇ ॥ 3.26 ॥

ಫಲಂ ಸ್ವೇಚ್ಛಾಲಭ್ಯಂ ಪ್ರತಿವನಂ ಅಖೇದಂ ಕ್ಷಿತಿರುಹಾಂ
ಪಯಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಾನೇ ಶಿಶಿರಮಧುರಂ ಪುಣ್ಯಸರಿತಾಮ್ ।
ಮೃದುಸ್ಪರ್ಶಾ ಶಯ್ಯಾ ಸುಲಲಿತಲತಾಪಲ್ಲವಮಯೀ
ಸಹನ್ತೇ ಸನ್ತಾಪಂ ತದಪಿ ಧನಿನಾಂ ದ್ವಾರಿ ಕೃಪಣಾಃ ॥ 3.27 ॥

ಯೇ ವರ್ತನ್ತೇ ಧನಪತಿಪುರಃ ಪ್ರಾರ್ಥನಾದುಃಖಭಾಜೋ
ಯೇ ಚಾಲ್ಪತ್ವಂ ದಧತಿ ವಿಷಯಾಕ್ಷೇಪಪರ್ಯಾಪ್ತಬುದ್ಧೇಃ ।
ತೇಷಾಂ ಅನ್ತಃಸ್ಫುರಿತಹಸಿತಂ ವಾಸರಾಣಿ ಸ್ಮರೇಯಂ
ಧ್ಯಾನಚ್ಛೇದೇ ಶಿಖರಿಕುಹರಗ್ರಾವಶಯ್ಯಾನಿಷಣ್ಣಃ ॥ 3.28 ॥

ಯೇ ಸನ್ತೋಷನಿರನ್ತರಪ್ರಮುದಿತಸ್ತೇಷಾಂ ನ ಭಿನ್ನಾ ಮುದೋ
ಯೇ ತ್ವನ್ಯೇ ಧನಲುಬ್ಧಸಙ್ಕಲಧಿಯಸ್ತೇಸಾಂ ನ ತೃಷ್ಣಾಹತಾ ।
ಇತ್ಥಂ ಕಸ್ಯ ಕೃತೇ ಕುತಃ ಸ ವಿಧಿನಾ ಕೀದೃಕ್ಪದಂ ಸಮ್ಪದಾಂ
ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯೇವ ಸಮಾಪ್ತಹೇಮಮಹಿಮಾ ಮೇರುರ್ನ ಮೇ ರೋಚತೇ ॥ 3.29 ॥

ಭಿಕ್ಷಾಹಾರಂ ಅದೈನ್ಯಂ ಅಪ್ರತಿಸುಖಂ ಭೀತಿಚ್ಛಿದಂ ಸರ್ವತೋ
ದುರ್ಮಾತ್ಸರ್ಯಮದಾಭಿಮಾನಮಥನಂ ದುಃಖೌಘವಿಧ್ವಂಸನಮ್ ।
ಸರ್ವತ್ರಾನ್ವಹಂ ಅಪ್ರಯತ್ನಸುಲಭಂ ಸಾಧುಪ್ರಿಯಂ ಪಾವನಂ
ಶಮ್ಭೋಃ ಸತ್ರಂ ಅವಾಯಂ ಅಕ್ಷಯನಿಧಿಂ ಶಂಸನ್ತಿ ಯೋಗೀಶ್ವರಾಃ ॥ 3.30 ॥

ಭೋಗೇ ರೋಗಭಯಂ ಕುಲೇ ಚ್ಯುತಿಭಯಂ ವಿತ್ತೇ ನೃಪಾಲಾದ್ಭಯಂ
ಮಾನೇ ಧೈನ್ಯಭಯಂ ಬಲೇ ರಿಪುಭಯಂ ರೂಪೇ ಜರಾಯ ಭಯಮ್ ।
ಶಾಸ್ತ್ರೇ ವಾದಿಭಯಂ ಗುಣೇ ಖಲಭಯಂ ಕಾಯೇ ಕೃತಾನ್ತಾದ್ಭಯಂ
ಸರ್ವಂ ವಸ್ತು ಭಯಾನ್ವಿತಂ ಭುವಿ ನೃಣಾಂ ವೈರಾಗ್ಯಮೇವಾಭಯಮ್ ॥ 3.31 ॥

ಆಕ್ರಾನ್ತಂ ಮರಣೇನ ಜನ್ಮ ಜರಸಾ ಚಾತ್ಯುಜ್ಜ್ವಲಂ ಯೌವನಂ
ಸನ್ತೋಷೋ ಧನಲಿಪ್ಸಯಾ ಶಮಮುಖಂ ಪ್ರೌಢಾಙ್ಗನಾವಿಭ್ರಮೈಃ ।
ಲೋಕೈರ್ಮತ್ಸರಿಭಿರ್ಗುಣಾ ವನಭುವೋ ವ್ಯಾಲೈರ್ನೃಪಾ ದುರ್ಜನೈರ್
ಅಸ್ಥೈರ್ಯೇಣ ವಿಭೂತಯೋಽಪ್ಯಪಹತಾ ಗ್ರಸ್ತಂ ನ ಕಿಂ ಕೇನ ವಾ ॥ 3.32 ॥

ಆಧಿವ್ಯಾಧಿಶತೈರ್ಜನಸ್ಯ ವಿವಿಧೈರಾರೋಗ್ಯಂ ಉನ್ಮೂಲ್ಯತೇ
ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಯತ್ರ ಪತನ್ತಿ ತತ್ರ ವಿವೃತದ್ವಾರಾ ಇವ ವ್ಯಾಪದಃ ।
ಜಾತಂ ಜಾತಂ ಅವಶ್ಯಂ ಆಶು ವಿವಶಂ ಮೃತ್ಯುಃ ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಸಾತ್
ತತ್ಕಿಂ ತೇನ ನಿರಙ್ಕುಶೇನ ವಿಧಿನಾ ಯನ್ನಿರ್ಮಿತಂ ಸುಸ್ಥಿರಮ್ ॥ 3.33 ॥

ಭೋಗಾಸ್ತುಙ್ಗತರಙ್ಗಭಙ್ಗತರಲಾಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಕ್ಷಣಧ್ವಂಸಿನಃ
ಸ್ತೋಕಾನ್ಯೇವ ದಿನಾನಿ ಯೌವನಸುಖಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ ಪ್ರಿಯಾಸು ಸ್ಥಿತಾ ।
ತತ್ಸಂಸಾರಂ ಅಸಾರಂ ಏವ ನಿಖಿಲಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುಧಾ ಬೋಧಕಾ
ಲೋಕಾನುಗ್ರಹಪೇಶಲೇನ ಮನಸಾ ಯತ್ನಃ ಸಮಾಧೀಯತಾಮ್ ॥ 3.34 ॥

ಭೋಗಾ ಮೇಘವಿತಾನಮಧ್ಯವಿಲಸತ್ಸೌದಾಮಿನೀಚಞ್ಚಲಾ
ಆಯುರ್ವಾಯುವಿಘಟ್ಟಿತಾಬ್ಜಪಟಲೀಲೀನಾಮ್ಬುವದ್ಭಙ್ಗುರಮ್ ।
ಲೀಲಾ ಯೌವನಲಾಲಸಾಸ್ತನುಭೃತಾಂ ಇತ್ಯಾಕಲಯ್ಯ ದ್ರುತಂ
ಯೋಗೇ ಧೈರ್ಯಸಮಾಧಿಸಿದ್ಧಿಸುಲಭೇ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿದಧ್ವಂ ಬುಧಾಃ ॥ 3.35 ॥

ಭೋಗೇ ರೋಗಭಯಂ ಕುಲೇ ಚ್ಯುತಿಭಯಂ ವಿತ್ತೇ ನೃಪಾಲಾದ್ಭಯಂ
ಮಾನೇ ದೈನ್ಯಭಯಂ ಬಲೇ ರಿಪುಭಯಂ ರೂಪೇ ಜರಾಯಾ ಭಯಮ್ ।
ಶಾಸ್ತ್ರೇ ವಾದಿಭಯಂ ಗುಣೇ ಖಲಭಯಂ ಕಾಯೇ ಕೃತಾನ್ತಾದ್ಭಯಂ
ಸರ್ವಂ ವಸ್ತು ಭಯಾನ್ವಿತಂ ಭುವಿ ನೃಣಾಂ ವೈರಾಗ್ಯಮೇವಾಭಯಂ ॥ 3.36 ॥

ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣಾಮೇಧ್ಯಮಧ್ಯೇ ನಿಯಮಿತತನುಭಿಃ ಸ್ಥೀಯತೇ ಗರ್ಭವಾಸೇ
ಕಾನ್ತಾವಿಶ್ಲೇಷದುಃಖವ್ಯತಿಕರವಿಷಮೋ ಯೌವನೇ ಚೋಪಭೋಗಃ ।
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಅವಜ್ಞಾವಿಹಸಿತವಸತಿರ್ವೃದ್ಧಭಾವೋಽನ್ಯಸಾಧುಃ
ಸಂಸಾರೇ ರೇ ಮನುಷ್ಯಾ ವದತ ಯದಿ ಸುಖಂ ಸ್ವಲ್ಪಂ ಅಪ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಿಥ್ ॥ 3.37 ॥

ವ್ಯಾಘ್ರೀವ ತಿಷ್ಠತಿ ಜರಾ ಪರಿತರ್ಜಯನ್ತೀ
ರೋಗಾಶ್ಚ ಶತ್ರವ ಇವ ಪ್ರಹರನ್ತಿ ದೇಹಮ್ ।
ಆಯುಃ ಪರಿಸ್ರವನ್ತಿ ಭಿನ್ನಘಟಾದಿವಾಮ್ಭೋ
ಲೋಕಸ್ತಥಾಪ್ಯಹಿತಂ ಆಚರತೀತಿ ಚಿತ್ರಮ್ ॥ 3.38 ॥

ಭೋಗಾ ಭಙ್ಗುರವೃತ್ತಯೋ ಬಹುವಿಧಾಸ್ತೈರೇವ ಚಾಯಂ ಭವಸ್ತತ್
ಕಸ್ಯೇಹ ಕೃತೇ ಪರಿಭ್ರಮತ ರೇ ಲೋಕಾಃ ಕೃತಂ ಚೇಷ್ಟತೈಃ ।
ಆಶಾಪಾಶಶತಾಪಶಾನ್ತಿವಿಶದಂ ಚೇತಃಸಮಾಧೀಯತಾಂ
ಕಾಮೋತ್ಪತ್ತಿವಶಾತ್ಸ್ವಧಾಮನಿ ಯದಿ ಶ್ರದ್ದೇಯಂ ಅಸ್ಮದ್ವಚಃ ॥ 3.39 ॥

ಸಖೇ ಧನ್ಯಾಃ ಕೇಚಿತ್ತ್ರುಟಿತಭವಬನ್ಧವ್ಯತಿಕರಾ
ವನಾನ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನ್ತರ್ವಿಷಂ ಅವಿಷಯಾಶೀತ್ವಿಷಗತಾಃ ।
ಶರಚ್ಚನ್ದ್ರಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಧವಲಗಗನಾಭೋಗಸುಭಗಾಂ
ನಯನ್ತೇ ಯೇ ರಾತ್ರಿಂ ಸುಕೃತಚಯಚಿನ್ತೈಕಶರಣಾಃ ॥ 3.391 ॥

ಬ್ರಹ್ಮೇನ್ದ್ರಾದಿಮರುದ್ಗಣಾಂಸ್ತೃಣಕಣಾನ್ಯತ್ರ ಸ್ಥಿತೋ ಮನ್ಯತೇ
ಯತ್ಸ್ವಾದಾದ್ವಿರಸಾ ಭವನ್ತಿ ವಿಭವಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಾದಯಃ ।
ಭೋಗಃ ಕೋಽಪಿ ಸ ಏವ ಏಕ ಪರಮೋ ನಿತ್ಯೋದಿತೋ ಜೃಮ್ಭತೇ
ಭೋಃ ಸಾಧೋ ಕ್ಷಣಭಙ್ಗುರೇ ತದಿತರೇ ಭೋಗೇ ರತಿಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ॥ 3.40 ॥

ಸಾ ರಮ್ಯಾ ನಗರೀ ಮಹಾನ್ಸ ನೃಪತಿಃ ಸಾಮನ್ತಚಕ್ರಂ ಚ ತತ್
ಪಾರ್ಶ್ವೇ ತಸ್ಯ ಚ ಸಾ ವಿದಗ್ಧಪರಿಷತ್ತಾಶ್ಚನ್ದ್ರಬಿಮ್ಬಾನನಾಃ ।
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ ರಾಜಪುತ್ರನಿವಹಸ್ತೇ ವನ್ದಿನಸ್ತಾಃ ಕಥಾಃ
ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಯ ವಶಾದಗಾತ್ಸ್ಮೃತಿಪಥಂ ಕಾಲಾಯ ತಸ್ಮೈ ನಮಃ ॥ 3.41 ॥

ಯತ್ರಾನೇಕಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಗೃಹೇ ತತ್ರ ತಿಷ್ಠತ್ಯಥೈಕೋ
ಯತ್ರಾಪ್ಯೇಕಸ್ತದನು ಬಹವಸ್ತತ್ರ ನೈಕೋಽಪಿ ಚಾನ್ತೇ ।
ಇತ್ಥಂ ನಯೌ ರಜನಿದಿವಸೌ ಲೋಲಯನ್ದ್ವಾವಿವಾಕ್ಷೌ
ಕಾಲಃ ಕಲ್ಯೋ ಭುವನಫಲಕೇ ಕ್ರಡತಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾರೈಃ ॥ 3.42 ॥

ಆದಿತ್ಯಸ್ಯ ಗತಾಗತೈರಹರಹಃ ಸಙ್ಕ್ಷೀಯತೇ ಜೀವಿತಂ
ವ್ಯಾಪಾರೈರ್ಬಹುಕಾರ್ಯಭಾರಗುರುಭಿಃ ಕಾಲೋಽಪಿ ನ ಜ್ಞಾಯತೇ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜನ್ಮಜರಾವಿಪತ್ತಿಮರಣಂ ತ್ರಾಸಶ್ಚ ನೋತ್ಪದ್ಯತೇ
ಪೀತ್ವಾ ಮೋಹಮಯೀಂ ಪ್ರಮಾದಮದಿರಾಂ ಉನ್ಮತ್ತಭೂತಂ ಜಗಥ್ ॥ 3.43 ॥

ರಾತ್ರಿಃ ಸೈವ ಪುನಃ ಸ ಏವ ದಿವಸೋ ಮತ್ವಾ ಮುಧಾ ಜನ್ತವೋ
ಧಾವನ್ತ್ಯುದ್ಯಮಿನಸ್ತಥೈವ ನಿಭೃತಪ್ರಾರಬ್ಧತತ್ತತ್ಕ್ರಿಯಾಃ ।
ವ್ಯಾಪಾರೈಃ ಪುನರ್​ಉಕ್ತಭೂತವಿಷಯೈರಿತ್ಥಂ ವಿಧೇನಾಮುನಾ
ಸಂಸಾರೇಣ ಕದರ್ಥಿತಾ ವಯಂ ಅಹೋ ಮೋಹಾನ್ನ ಲಜ್ಜಾಮಹೇ ॥ 3.44 ॥

ನ ಧ್ಯಾನಂ ಪದಂ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಿಧಿವತ್ಸಂಸಾರವಿಚ್ಛಿತ್ತಯೇ
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಕಪಾಟಪಾಟನಪಟುರ್ಧರ್ಮೋಽಪಿ ನೋಪಾರ್ಜಿತಃ ।
ನಾರೀಪೀನಪಯೋಧರೋರುಯುಗಲಂ ಸ್ವಪ್ನೇಽಪಿ ನಾಲಿಙ್ಗಿತಂ
ಮಾತುಃ ಕೇವಲಂ ಏವ ಯೌವನವನಚ್ಛೇದೇ ಕುಠಾರಾ ವಯಮ್ ॥ 3.45 ॥

ನಾಭ್ಯಸ್ತಾ ಪ್ರತಿವಾದಿವೃನ್ದದಮನೀ ವಿದ್ಯಾ ವಿನೀತೋಚಿತಾ
ಖಡ್ಗಾಗ್ರೈಃ ಕರಿಕುಮ್ಭಪೀಠದಲನೈರ್ನಾಕಂ ನ ನೀತಂ ಯಶಃ ।
ಕಾನ್ತಾಕೌಮ್​ಅಲಪಲ್ಲವಾಧರರಸಃ ಪೀತೋ ನ ಚನ್ದ್ರೋದಯೇ
ತಾರುಣ್ಯಂ ಗತಂ ಏವ ನಿಷ್ಫಲಂ ಅಹೋ ಶೂನ್ಯಾಲಯೇ ದೀಪವಥ್ ॥ 3.46 ॥

ವಿದ್ಯಾ ನಾಧಿಗತಾ ಕಲಙ್ಕರಹಿತಾ ವಿತ್ತಂ ಚ ನೋಪಾರ್ಜಿತಂ
ಶುಶ್ರೂಷಾಪಿ ಸಮಾಹಿತೇನ ಮನಸಾ ಪಿತ್ರೋರ್ನ ಸಮ್ಪಾದಿತಾ ।
ಆಲೋಲಾಯತಲೋಚನಾಃ ಪ್ರಿಯತಮಾಃ ಸ್ವಪ್ನೇಽಪಿ ನಾಲಿಙ್ಗಿತಾಃ
ಕಾಲೋಽಯಂ ಪರಪಿಣ್ಡಲೋಲುಪತಯಾ ಕಾಕೈರಿವ ಪ್ರೇರ್ಯತೇ ॥ 3.47 ॥

ವಯಂ ಯೇಭ್ಯೋ ಜಾತಾಶ್ಚಿರಪರಿಗತಾ ಏವ ಖಲು ತೇ
ಸಮಂ ಯೈಃ ಸಂವೃದ್ಧಾಃ ಸ್ಮೃತಿವಿಷಯತಾಂ ತೇಽಪಿ ಗಮಿತಾಃ ।
ಇದಾನೀಂ ಏತೇ ಸ್ಮಃ ಪ್ರತಿದಿವಸಂ ಆಸನ್ನಪತನಾ
ಗತಾಸ್ತುಲ್ಯಾವಸ್ಥಾಂ ಸಿಕತಿಲನದೀತೀರತರುಭಿಃ ॥ 3.48 ॥

ಆಯುರ್ವರ್ಷಶತಂ ನ್\'ಎ9ಣಾಂ ಪರಿಮಿತಂ ರಾತ್ರೌ ತದ್​ಅರ್ಧಂ ಗತಂ
ತಸ್ಯಾರ್ಧಸ್ಯ ಪರಸ್ಯ ಚಾರ್ಧಂ ಅಪರಂ ಬಾಲತ್ವವೃದ್ಧತ್ವಯೋಃ ।
ಶೇಷಂ ವ್ಯಾಧಿವಿಯೋಗದುಃಖಸಹಿತಂ ಸೇವಾದಿಭಿರ್ನೀಯತೇ
ಜೀವೇ ವಾರಿತರಙ್ಗಚಞ್ಚಲತರೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಕುತಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಮ್ ॥ 3.49 ॥

ಕ್ಷಣಂ ಬಾಲೋ ಭೂತ್ವಾ ಕ್ಷಣಂ ಪೈ ಯುವಾ ಕಾಮರಸಿಕಃ
ಕ್ಷಣಂ ವಿತ್ತೈರ್ಹೀನಃ ಕ್ಷಣಂ ಅಪಿ ಚ ಸಮ್ಪೂರ್ಣವಿಭವಃ ।
ಜರಾಜೀರ್ಣೈರಙ್ಗೈರ್ನಟ ಇವ ಬಲೀಮಣ್ಡಿತತನೂರ್
ನರಃ ಸಂಸಾರಾನ್ತೇ ವಿಶತಿ ಯಮಧಾನೀಯವನಿಕಾಮ್ ॥ 3.50 ॥

ತ್ವಂ ರಾಜಾ ವಯಂ ಅಪ್ಯುಪಾಸಿತಗುರುಪ್ರಜ್ಞಾಭಿಮಾನೋನ್ನತಾಃ
ಖ್ಯಾತಸ್ತ್ವಂ ವಿಭವೈರ್ಯಶಾಂಸಿ ಕವಯೋ ದಿಕ್ಷು ಪ್ರತನ್ವನ್ತಿ ನಃ ।
ಇತ್ಥಂ ಮಾನಧನಾತಿದೂರಂ ಉಭಯೋರಪ್ಯಾವಯೋರನ್ತರಂ
ಯದ್ಯಸ್ಮಾಸು ಪರಾಙ್ಮುಖೋಽಸಿ ವಯಂ ಅಪ್ಯೇಕಾನ್ತತೋ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾ ॥ 3.51 ॥

ಅರ್ಥಾನಾಂ ಈಶಿಷೇ ತ್ವಂ ವಯಂ ಅಪಿ ಚ ಗಿರಾಂ ಈಶ್ಮಹೇ ಯಾವದರ್ಥಂ
ಶೂರಸ್ತ್ವಂ ವಾದಿದರ್ಪವ್ಯುಪಶಮನವಿಧಾವಕ್ಷಯಂ ಪಾಟವಂ ನಃ ।
ಸೇವನ್ತೇ ತ್ವಾಂ ಧನಾಢ್ಯಾ ಮತಿಮಲಹತಯೇಮಾಂ ಅಪಿ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಮಯ್ಯ್
ಅಪ್ಯಾಸ್ಥಾ ನ ತೇ ಚೇತ್ತ್ವಯಿ ಮಮ ನಿತರಾಂ ಏವ ರಾಜನ್ನನಾಸ್ಥಾ ॥ 3.52 ॥

ವಯಂ ಇಹ ಪರಿತುಷ್ಟಾ ವಲ್ಕಲೈಸ್ತ್ವಂ ದುಕೂಲೈಃ
ಸಮ ಇಹ ಪರಿತೋಷೋ ನಿರ್ವಿಶೇಷೋ ವಿಶೇಷಃ ।
ಸ ತು ಭವತು ದರಿದ್ರೋ ಯಸ್ಯ ತೃಷ್ಣಾ ವಿಶಾಲಾ
ಮನಸಿ ಚ ಪರಿತುಷ್ಟೇ ಕೋಽರ್ಥವಾನ್ಕೋ ದರಿದ್ರಃ ॥ 3.53 ॥

ಫಲಂ ಅಲಂ ಅಶನಾಯ ಸ್ವಾದು ಪಾನಾಯ ತೋಯಂ
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಶಯನಾರ್ಥಂ ವಾಸಸೇ ವಲ್ಕಲಂ ಚ ।
ನವಘನಮಧುಪಾನಭ್ರಾನ್ತಸರ್ವೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಮವಿನಯಮ್
ಅನುಮನ್ತುಂ ನೋತ್ಸಹೇ ದುರ್ಜನಾನಾಮ್ ॥ 3.54 ॥

ಅಶ್ನೀಮಹಿ ವಯಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ಆಶಾವಾಸೋ ವಸೀಮಹಿ ।
ಶಯೀಮಹಿ ಮಹೀಪೃಷ್ಠೇ ಕುರ್ವೀಮಹಿ ಕಿಂ ಈಶ್ವರೈಃ ॥ 3.55 ॥

ನ ನಟಾ ನಾ ವಿಟಾ ನ ಗಾಯಕಾ ನ ಚ ಸಭ್ಯೇತರವಾದಚುಞ್ಚವಃ ।
ನೃಪಂ ಈಕ್ಷಿತುಂ ಅತ್ರ ಕೇ ವಯಂ ಸ್ತನಭಾರಾನಮಿತಾ ನ ಯೋಷಿತಃ ॥ 3.56 ॥

ವಿಪುಲಹೃದಯೈರೀಶೈರೇತಜ್ಜಗಜ್ಜನಿತಂ ಪುರಾ
ವಿಧೃತಂ ಅಪರೈರ್ದತ್ತಂ ಚಾನ್ಯೈರ್ವಿಜಿತ್ಯ ತೃಣಂ ಯಥಾ ।
ಇಹ ಹಿ ಭುವನಾನ್ಯನ್ಯೈರ್ಧೀರಾಶ್ಚತುರ್ದಶ ಭುಞ್ಜತೇ
ಕತಿಪಯಪುರಸ್ವಾಮ್ಯೇ ಪುಂಸಾಂ ಕ ಏಷ ಮದಜ್ವರಃ ॥ 3.57 ॥

ಅಭುಕ್ತಾಯಾಂ ಯಸ್ಯಾಂ ಕ್ಷಣಂ ಅಪಿ ನ ಯಾತಂ ನೃಪಶತೈರ್
ಧುವಸ್ತಸ್ಯಾ ಲಾಭೇ ಕ ಇವ ಬಹುಮಾನಃ ಕ್ಷಿತಿಭೃತಾಮ್ ।
ತದ್​ಅಂಶಸ್ಯಾಪ್ಯಂಶೇ ತದ್​ಅವಯಲೇಶೇಽಪಿ ಪತಯೋ
ವಿಷಾದೇ ಕರ್ತವ್ಯೇ ವಿದಧತಿ ಜಡಾಃ ಪ್ರತ್ಯುತ ಮುದಮ್ ॥ 3.58 ॥

ಮೃತ್ಪಿಣ್ಡೋ ಜಲರೇಖಯಾ ಬಲಯತಿಃ ಸರ್ವೋಽಪ್ಯಯಂ ನನ್ವಣುಃ
ಸ್ವಾಂಶೀಕೃತ್ಯ ಸ ಏವ ಸಙ್ಗರಶತೈ ರಾಜ್ಞಾಂ ಗಣಾ ಭುಞ್ಜತೇ ।
ಯೇ ದದ್ಯುರ್ದದತೋಽಥವಾ ಕಿಂ ಅಪರಂ ಕ್ಷುದ್ರಾ ದರಿದ್ರಂ ಭೃಶಂ
ಧಿಗ್ಧಿಕ್ತಾನ್ಪುರುಷಾಧಮಾನ್ಧನಕಣಾನ್ವಾಞ್ಛನ್ತಿ ತೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಯೇ ॥ 3.59 ॥

ಸ ಜಾತಃ ಕೋಽಪ್ಯಾಸೀನ್ಮದನರಿಪುಣಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಧವಲಂ
ಕಪಾಲಂ ಯಸ್ಯೋಚ್ಚೈರ್ವಿನಿಹಿತಂ ಅಲಙ್ಕಾರವಿಧಯೇ ।
ನೃಭಿಃ ಪ್ರಾಣತ್ರಾಣಪ್ರವಣಮತಿಭಿಃ ಕೈಶ್ಚಿದಧುನಾ
ನಮದ್ಭಿಃ ಕಃ ಪುಂಸಾಂ ಅಯಂ ಅತುಲದರ್ಪಜ್ವರಭರಃ ॥ 3.60 ॥

ಪರೇಷಾಂ ಚೇತಾಂಸಿ ಪ್ರತಿದಿವಸಂ ಆರಾಧ್ಯ ಬಹುಧಾ
ಪ್ರಸಾದಂ ಕಿಂ ನೇತುಂ ವಿಶಸಿ ಹೃದಯ ಕ್ಲೇಶಕಲಿತಮ್ ।
ಪ್ರಸನ್ನೇ ತ್ವಯ್ಯನ್ತಃಸವಯಮುದಿತಚಿನ್ತಾಮಣಿಗಣೋ
ವಿವಿಕ್ತಃ ಸಙ್ಕಲ್ಪಃ ಕಿಂ ಅಭಿಲಷಿತಂ ಪುಷ್ಯತಿ ನ ತೇ ॥ 3.61 ॥

ಸತ್ಯಾಂ ಏವ ತ್ರಿಲೋಕೀಸರಿತಿ ಹರಶಿರಶ್ಚುಮ್ಬಿನೀವಚ್ಛಟಾಯಾಂ
ಸದ್ವೃತ್ತಿಂ ಕಲ್ಪಯನ್ತ್ಯಾಂ ಬಟವಿಟಪಭವೈರ್ವಲ್ಕಲೈಃ ಸತ್ಫಲೈಶ್ಚ ।
ಕೋಽಯಂ ವಿದ್ವಾನ್ವಿಪತ್ತಿಜ್ವರಜನಿತರುಜಾತೀವದುಃಖಾಸಿಕಾನಾಂ
ವಕ್ತ್ರಂ ವೀಕ್ಷೇತ ದುಃಸ್ಥೇ ಯದಿ ಹಿ ನ ವಿಭೃಯಾತ್ಸ್ವೇ ಕುಟುಮ್ಬೇಽನುಕಮ್ಪಾಮ್ ॥ 3.611 ॥

ಪರಿಭ್ರಮಸಿ ಕಿಂ ಮುಧಾ ಕ್ವಚನ ಚಿತ್ತ ವಿಶ್ರಾಮ್ಯತಾಂ
ಸ್ವಯಂ ಭವತಿ ಯದ್ಯಥಾ ಭವತಿ ತತ್ತಥಾ ನಾನ್ಯಥಾ ।
ಅತೀತಂ ಅನನುಸ್ಮರನ್ನಪಿ ಚ ಭಾವ್ಯಸಙ್ಕಲ್ಪಯನ್ನತರ್ಕಿತ
ಸಮಾಗಮಾನುಭವಾಮಿ ಭೋಗನಾಹಮ್ ॥ 3.62 ॥

ಏತಸ್ಮಾದ್ವಿರಮೇನ್ದ್ರಿಯಾರ್ಥಗಹನಾದಾಯಾಸಕಾದಾಶ್ರಯಶ್ರೇಯೋ
ಮಾರ್ಗಂ ಅಶೇಷದುಃಖಶಮನವ್ಯಾಪಾರದಕ್ಷಂ ಕ್ಷಣಾತ್ ।
ಸ್ವಾತ್ಮೀಭಾವಂ ಉಪೈಹಿ ಸನ್ತ್ಯಜ ನಿಜಾಂ ಕಲ್ಲೋಲಲೋಲಂ ಗತಿಂ
ಮಾ ಭೂಯೋ ಭಜ ಭಙ್ಗುರಾಂ ಭವರತಿಂ ಚೇತಃ ಪ್ರಸೀದಾಧುನಾ ॥ 3.63 ॥

ಮೋಹಂ ಮಾರ್ಜಯ ತಾಂ ಉಪಾರ್ಜಯ ರತಿಂ ಚನ್ದ್ರಾರ್ಧಚೂಡಾಮಣೌ
ಚೇತಃ ಸ್ವರ್ಗತರಙ್ಗಿಣೀತಟಭುವಾಂ ಆಸಙ್ಗಂ ಅಙ್ಗೀಕುರು ।
ಕೋ ವಾ ವೀಚಿಷು ಬುದ್ಬುದೇಷು ಚ ತಡಿಲ್ಲೇಖಾಸು ಚ ಶ್ರೀಷು ಚ
ಜ್ವಾಲಾಗ್ರೇಷು ಚ ಪನ್ನಗೇಷು ಸರಿದ್ವೇಗೇಷು ಚ ಚಪ್ರತ್ಯಯಃ ॥ 3.64 ॥

ಚೇತಶ್ಚಿನ್ತಯ ಮಾ ರಮಾಂ ಸಕೃದಿಮಾಂ ಅಸ್ಥಾಯಿನೀಂ ಆಸ್ಥಯಾ
ಭೂಪಾಲಭ್ರುಕುಟೀಕುಟೀವಿಹರಣವ್ಯಾಪಾರಪಣ್ಯಾಙ್ಗನಾಮ್ ।
ಕನ್ಥಾಕಞ್ಚುಕಿನಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವನದ್ವಾರಾಣಿ ವಾರಾಣಸೀರಥ್ಯಾ
ಪಙ್ಕ್ತಿಷು ಪಾಣಿಪಾತ್ರಪತಿತಾಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ಅಪೇಕ್ಷಾಮಹೇ ॥ 3.65 ॥

ಅಗ್ರೇ ಗೀತಂ ಸರಸಕವಯಃ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋರ್ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾಃ
ಪಶ್ಚಾಲ್ಲೀಲಾವಲಯರಣಿತಂ ಚಾಮರಗ್ರಾಹಿಣೀನಾಮ್ ।
ಯದ್ಯಸ್ತ್ಯೇವಂ ಕುರು ಭವರಸಾಸ್ವಾದನೇ ಲಮ್ಪಟತ್ವಂ
ನೋ ಚೇಚ್ಚೇತಃ ಪ್ರವಿಶ ಸಹಸಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೇ ಸಮಾಧೌ ॥ 3.66 ॥

ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಶ್ರಿಯಃ ಸಕಲಕಾಮದುಧಾಸ್ತತಃ ಕಿಂ
ನ್ಯಸ್ತಂ ಪದಂ ಶಿರಸಿ ವಿದ್ವಿಷತಾಂ ತತಃ ಕಿಮ್ ।
ಸಮ್ಪಾದಿತಾಃ ಪ್ರಣಯಿನೋ ವಿಭವೈಸ್ತತಃ ಕಿಂ
ಕಲ್ಪಂ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತನುಭೃತಾಂ ತನವಸ್ತತಃ ಕಿಮ್ ॥ 3.67 ॥

ಭಕ್ತಿರ್ಭವೇ ಮರಣಜನ್ಮಭಯಂ ಹೃದಿಸ್ಥಂ
ಸ್ನೇಹೋ ನ ಬನ್ಧುಷು ನ ಮನ್ಮಥಜಾ ವಿಕಾರಾಃ ।
ಸಂಸರ್ಜ ದೋಷರಹಿತಾ ವಿಜಯಾ ವನಾನ್ತಾ
ವೈರಾಗ್ಯಂ ಅಸ್ತಿ ಕಿಂ ಇತಃ ಪರಮರ್ಥನೀಯಮ್ ॥ 3.68 ॥

ತಸ್ಮಾದನನ್ತಂ ಅಜರಂ ಪರಮಂ ವಿಕಾಸಿ
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಚಿನ್ತಯ ಕಿಂ ಏಭಿರಸದ್ವಿಕಲ್ಪೈಃ ।
ಯಸ್ಯಾನುಷಙ್ಗಿಣ ಇಮೇ ಭುವನಾಧಿಪತ್ಯಭೋಗಾದಯಃ
ಕೃಪಣಲೋಕಮತಾ ಭವನ್ತಿ ॥ 3.69 ॥

ಪಾತಾಲಂ ಆವಿಶಸಿ ಯಾಸಿ ನಭೋ ವಿಲಙ್ಘ್ಯ
ದಿಙ್ಮಣ್ಡಲಂ ಭ್ರಮಸಿ ಮಾನಸ ಚಾಪಲೇನ ।
ಭ್ರಾನ್ತ್ಯಾಪಿ ಜಾತು ವಿಮಲಂ ಕಥಂ ಆತ್ಮನೀನಂ
ನ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಸರಸಿ ವಿರ್ವೃತಿಮಂ ಏಷಿ ಯೇನ ॥ 3.70 ॥

ಕಿಂ ವೇದೈಃ ಸ್ಮೃತಿಭಿಃ ಪುರಾಣಪಠನೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾವಿಸ್ತರೈಃ
ಸ್ವರ್ಗಗ್ರಾಮಕುಟೀನಿವಾಸಫಲದೈಃ ಕರ್ಮಕ್ರಿಯಾವಿಭ್ರಮೈಃ ।
ಮುಕ್ತ್ವೈಕಂ ಭವದುಃಖಭಾರರಚನಾವಿಧ್ವಂಸಕಾಲಾನಲಂ
ಸ್ವಾತ್ಮಾನನ್ದಪದಪ್ರವೇಶಕಲನಂ ಶೇಸೈರ್ವಾಣಿಗ್ವೃತ್ತಿಭಿಃ ॥ 3.71 ॥

ನಾಯಂ ತೇ ಸಮಯೋ ರಹಸ್ಯಂ ಅಧುನಾ ನಿದ್ರಾತಿ ನಾಥೋ ಯದಿ
ಸ್ಥಿತ್ವಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಕುಪ್ಯತಿ ಪ್ರಭುರಿತಿ ದ್ವಾರೇಷು ಯೇಷಾಂ ವಚಃ ।
ಚೇತಸ್ತಾನಪಹಾಯ ಯಾಹಿ ಭವನಂ ದೇವಸ್ಯ ವಿಶ್ವೇಶಿತುರ್
ನಿರ್ದೌವಾರಿಕನಿರ್ದಯೋಕ್ತ್ಯ್​ಅಪರುಷಂ ನಿಃಸೌಮ್​ಅಶರ್ಮಪ್ರದಮ್ ॥ 3.711 ॥

ಯತೋ ಮೇರುಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಿಪತತಿ ಯುಗಾನ್ತಾಗ್ನಿವಲಿತಃ
ಸಮುದ್ರಾಃ ಶುಷ್ಯನ್ತಿ ಪ್ರಚುರಮಕರಗ್ರಾಹನಿಲಯಾಃ ।
ಧರಾ ಗಚ್ಛತ್ಯನ್ತಂ ಧರಣಿಧರಪಾದೈರಪಿ ಧೃತಾ
ಶರೀರೇ ಕಾ ವಾರ್ತಾ ಕರಿಕಲಭಕರ್ಣಾಗ್ರಚಪಲೇ ॥ 3.72 ॥

ಗಾತ್ರಂ ಸಙ್ಕುಚಿತಂ ಗತಿರ್ವಿಗಲಿತಾ ಭ್ರಷ್ಟಾ ಚ ದನ್ತಾವಲಿರ್
ದೃಷ್ಟಿರ್ನಕ್ಷ್ಯತಿ ವರ್ಧತೇ ವಧಿರತಾ ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಲಾಲಾಯತೇ ।
ವಾಕ್ಯಂ ನಾದ್ರಿಯತೇ ಚ ಬಾನ್ಧವಜನೋ ಭಾರ್ಯಾ ನ ಶುಶ್ರೂಷತೇ
ಹಾ ಕಷ್ಟಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಜೀರ್ಣವಯಸಃ ಪುತ್ರೋಽಪ್ಯಮಿತ್ರಾಯತೇ ॥ 3.73 ॥

ವರ್ಣಂ ಸಿತಂ ಶಿರಸಿ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಶಿರೋರುಹಾಣಾಂ
ಸ್ಥಾನಂ ಜರಾಪರಿಭವಸ್ಯ ತದಾ ಪುಮಾಂಸಮ್ ।
ಆರೋಪಿತಾಂಸ್ಥಿಶತಕಂ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಯಾನ್ತಿ
ಚಣ್ಡಾಲಕೂಪಂ ಇವ ದೂರತರಂ ತರುಣ್ಯಃ ॥ 3.74 ॥

ಯಾವತ್ಸ್ವಸ್ಥಂ ಇದಂ ಶರೀರಂ ಅರುಜಂ ಯಾವಚ್ಚ ದೂರೇ ಜರಾ
ಯಾವಚ್ಚೇನ್ದ್ರಿಯಶಕ್ತಿರಪ್ರತಿಹತಾ ಯಾವತ್ಕ್ಷಯೋ ನಾಯುಷಃ ।
ಆತ್ಮಶ್ರೇಯಸಿ ತಾವದೇವ ವಿದುಷಾ ಕಾರ್ಯಃ ಪ್ರಯತ್ನೋ ಮಹಾನ್
ಸನ್ದೀಪ್ತೇ ಭವನೇ ತು ಕೂಪಖನನಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಮಃ ಕೀದೃಶಃ ॥ 3.75 ॥

ತಪಸ್ಯನ್ತಃ ಸನ್ತಃ ಕಿಂ ಅಧಿನಿವಸಾಮಃ ಸುರನದೀಂ
ಗುಣೋದಾರಾನ್ದಾರಾನುತ ಪರಿಚರಾಮಃ ಸವಿನಯಮ್ ।
ಪಿಬಾಮಃ ಶಾಸ್ತ್ರೌಘಾನುತವಿವಿಧಕಾವ್ಯಾಮೃತರಸಾನ್
ನ ವಿದ್ಮಃ ಕಿಂ ಕುರ್ಮಃ ಕತಿಪಯನಿಮೇಷಾಯುಷಿ ಜನೇ ॥ 3.76 ॥

ದುರಾರಾಧ್ಯಾಶ್ಚಾಮೀ ತುರಗಚಲಚಿತ್ತಾಃ ಕ್ಷಿತಿಭುಜೋ
ವಯಂ ತು ಸ್ಥೂಲೇಚ್ಛಾಃ ಸುಮಹತಿ ಫಲೇ ಬದ್ಧಮನಸಃ ।
ಜರಾ ದೇಹಂ ಮೃತ್ಯುರ್ಹರತಿ ದಯಿತಂ ಜೀವಿತಂ ಇದಂ
ಸಖೇ ನಾನ್ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಜಗತಿ ವಿದುಷೇಽನ್ಯತ್ರ ತಪಸಃ ॥ 3.77 ॥

ಮಾನೇ ಮ್ಲಾಯಿನಿ ಖಣ್ಡಿತೇ ಚ ವಸುನಿ ವ್ಯರ್ಥೇ ಪ್ರಯಾತೇಽರ್ಥಿನಿ
ಕ್ಷೀಣೇ ಬನ್ಧುಜನೇ ಗತೇ ಪರಿಜನೇ ನಷ್ಟೇ ಶನೈರ್ಯೌವನೇ ।
ಯುಕ್ತಂ ಕೇವಲಂ ಏತದೇವ ಸುಧಿಯಾಂ ಯಜ್ಜಹ್ನುಕನ್ಯಾಪಯಃಪೂತಾಗ್ರಾವ
ಗಿರೀನ್ದ್ರಕನ್ದರತಟೀಕುಞ್ಜೇ ನಿವಾಸಃ ಕ್ವಚಿಥ್ ॥ 3.78 ॥

ರಮ್ಯಾಶ್ಚನ್ದ್ರಮರೀಚಯಸ್ತೃಣವತೀ ರಮ್ಯಾ ವನಾನ್ತಸ್ಥಲೀ
ರಮ್ಯಂ ಸಾಧುಸಮಾಗಮಾಗತಸುಖಂ ಕಾವ್ಯೇಷು ರಮ್ಯಾಃ ಕಥಾಃ ।
ಕೋಪೋಪಾಹಿತಬಾಷ್ಪಬಿನ್ದುತರಲಂ ರಮ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಾಯಾ ಮುಖಂ
ಸರ್ವಂ ರಮ್ಯಂ ಅನಿತ್ಯತಾಂ ಉಪಗತೇ ಚಿತ್ತೇ ನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ಪುನಃ ॥ 3.79 ॥

ರಮ್ಯಂ ಹರ್ಮ್ಯತಲಂ ನ ಕಿಂ ವಸತಯೇ ಶ್ರವ್ಯಂ ನ ಗೇಯಾದಿಕಂ
ಕಿಂ ವಾ ಪ್ರಾಣಸಮಾಸಮಾಗಮಸುಖಂ ನೈವಾಧಿಕಪ್ರೀತಯೇ ।
ಕಿನ್ತು ಭ್ರಾನ್ತಪತಙ್ಗಕ್ಷಪವನವ್ಯಾಲೋಲದೀಪಾಙ್ಕುರಚ್ಛಾಯಾ
ಚಞ್ಚಲಂ ಆಕಲಯ್ಯ ಸಕಲಂ ಸನ್ತೋ ವನಾನ್ತಂ ಗತಾಃ ॥ 3.80 ॥

ಆ ಸಂಸಾರಾತ್ತ್ರಿಭುವನಂ ಇದಂ ಚಿನ್ವತಾಂ ತಾತ್ತಾದೃಙ್ನೈವಾಸ್ಮಾಕಂ
ನಯನಪದವೀಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಾರ್ಗಂ ಗತೋ ವಾ ।
ಯೋಽಯಂ ಧತ್ತೇ ವಿಷಯಕರಿಣೋ ಗಾಢಗೂಢಾಭಿಮಾನಕ್ಷೀವಸ್ಯಾನ್ತಃ
ಕರಣಕರಿಣಃ ಸಂಯಮಾಲಾನಲೀಲಾಮ್ ॥ 3.81 ॥

ಯದೇತತ್ಸ್ವಚ್ಛನ್ದಂ ವಿಹರಣಂ ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಂ ಅಶನಂ
ಸಹಾರ್ಯೈಃ ಸಂವಾಸಃ ಶ್ರುತಂ ಉಪಶಮೈಕವ್ರತಫಲಮ್ ।
ಮನೋ ಮನ್ದಸ್ಪನ್ದಂ ಬಹಿರಪಿ ಚಿರಸ್ಯಾಪಿ ವಿಮೃಶನ್ನ
ಜಾನೇ ಕಸ್ಯೈಷಾ ಪರಿಣತಿರುದಾರಸ್ಯ ತಪಸಃ ॥ 3.82 ॥

ಜೀರ್ಣಾ ಏವ ಮನೋರಥಾಶ್ಚ ಹೃದಯೇ ಯಾತಂ ಚ ತದ್ಯೌವನಂ
ಹನ್ತಾಙ್ಗೇಷು ಗುಣಾಶ್ಬನ್ಧ್ಯಫಲತಾಂ ಯಾತಾ ಗುಣಜ್ಞೈರ್ವಿನಾ ।
ಕಿಂ ಯುಕ್ತಂ ಸಹಸಾಭ್ಯುಪೈತಿ ಬಲವಾನ್ಕಾಲಃ ಕೃತಾನ್ತೋಽಕ್ಷಮೀ
ಹಾ ಜ್ಞಾತಂ ಮದನಾನ್ತಕಾಙ್ಘ್ರಿಯುಗಲಂ ಮುಕ್ತ್ವಾಸ್ತಿ ನಾನ್ಯೋ ಗತಿಃ ॥ 3.83 ॥

ಮಹೇಶ್ವರೇ ವಾ ಜಗತಾಂ ಅಧೀಶ್ವರೇ
ಜನಾರ್ದನೇ ವಾ ಜಗದ್​ಅನ್ತರಾತ್ಮನಿ ।
ನ ವಸ್ತುಭೇದಪ್ರತಿಪತ್ತಿರಸ್ತಿ ಮೇ
ತಥಾಪಿ ಭಕ್ತಿಸ್ತರುಣೇನ್ದುಶೇಖರೇ ॥ 3.84 ॥

ಸ್ಫುರತ್ಸ್ಫಾರಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಧವಲಿತತಲೇ ಕ್ವಾಪಿ ಪುಲಿನೇ
ಸುಖಾಸೀನಾಃ ಶಾನ್ತಧ್ವನ್ತಿಸು ರಜನೀಷು ದ್ಯುಸರಿತಃ ।
ಭವಾಭೋಗೋದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವೇತ್ಯುಚ್ಚವಚಸಃ
ಕದಾ ಯಾಸ್ಯಾಮೋಽತರ್ಗತಬಹುಲಬಾಷ್ಪಾಕುಲದಶಾಮ್ ॥ 3.85 ॥

ಮಹಾದೇವೋ ದೇವಃ ಸರಿದಪಿ ಚ ಸೈಷಾ ಸುರಸರಿದ್ಗುಹಾ
ಏವಾಗಾರಂ ವಸನಂ ಅಪಿ ತಾ ಏವ ಹರಿತಃ ।
ಸುಹೃದಾ ಕಾಲೋಽಯಂ ವ್ರತಂ ಇದಂ ಅದೈನ್ಯವ್ರತಂ ಇದಂ
ಕಿಯದ್ವಾ ವಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ವಟವಿಟಪ ಏವಾಸ್ತು ದಯಿತಾ ॥ 3. ॥

ವಿತೀರ್ಣೇ ಸರ್ವಸ್ವೇ ತರುಣಕರುಣಾಪೂರ್ಣಹೃದಯಾಃ
ಸ್ಮರನ್ತಃ ಸಂಸಾರೇ ವಿಗುಣಪರಿಣಾಮಾಂ ವಿಧಿಗತಿಮ್ ।
ವಯಂ ಪುಣ್ಯಾರಣ್ಯೇ ಪರಿಣತಶರಚ್ಚನ್ದ್ರಕಿರಣಾಸ್
ತ್ರಿಯಾಮಾ ನೇಸ್ಯಾಮೋ ಹರಚರಣಚಿನ್ತೈಕಶರಣಾಃ ॥ 3.86 ॥

ಕದಾ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಅಮರತಟಿನೀರೋಧಸಿ ವಸನ್
ವಸಾನಃ ಕೌಪೀನಂ ಶಿರಸಿ ನಿದಧಾನೋಽಞ್ಜಲಿಪುಟಮ್ ।
ಅಯೇ ಗೌರೀನಾಥ ತ್ರಿಪುರಹರ ಶಮ್ಭೋ ತ್ರಿನಯನ
ಪ್ರಸೀದೇತ್ಯಾಕ್ರೋಶನ್ನಿಮಿಷಂ ಇವ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ದಿವಸಾನ್ ॥ 3.87 ॥

ಉದ್ಯಾನೇಷು ವಿಚಿತ್ರಭೋಜನವಿಧಿಸ್ತೀವ್ರಾತಿತೀವ್ರಂ ತಪಃ
ಕೌಪೀನಾವರಣಂ ಸುವಸ್ತ್ರಂ ಅಮಿತಂ ಭಿಕ್ಷಾಟನಂ ಮಣ್ಡನಮ್ ।
ಆಸನ್ನಂ ಮರಣಂ ಚ ಮಙ್ಗಲಸಮಂ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ಪದ್ಯತೇ
ತಾಂ ಕಾಶೀಂ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಹನ್ತ ವಿಬುಧೈರನ್ಯತ್ರ ಕಿಂ ಸ್ಥೀಯತೇ ॥ 3. ॥

ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗಾಙ್ಗೈಃ ಪಯೋಭಿಃ ಶುಚಿಕುಸುಮಫಲೈರರ್ಚಯಿತ್ವಾ ವಿಭೋ ತ್ವಾ
ಧ್ಯೇಯೇ ಧ್ಯಾನಂ ನಿವೇಶ್ಯ ಕ್ಷಿತಿಧರಕುಹರಗ್ರಾವಪರ್ಯಙ್ಕಮೂಲೇ ।
ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಫಲಾಶೀ ಗುರುವಚನರತಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸ್ಮರಾರೇ
ದುಃಖಂ ಮೋಕ್ಷ್ಯೇ ಕದಾಹಂ ಸಮಕರಚರಣೇ ಪುಂಸಿ ಸೇವಾಸಮುತ್ಥಮ್ ॥ 3.88 ॥

ಏಕಾಕೀ ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ಶಾನ್ತಃ ಪಾಣಿಪಾತ್ರೋ ದಿಗಮ್ಬರಃ ।
ಕದಾ ಶಮ್ಭೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಮನಿರ್ಮೂಲನಕ್ಷಮಃ ॥ 3.89 ॥

ಪಾಣಿಂ ಪಾತ್ರಯತಾಂ ನಿಸರ್ಗಶುಚಿನಾ ಭೈಕ್ಷೇಣ ಸನ್ತುಷ್ಯತಾಂ
ಯತ್ರ ಕ್ವಾಪಿ ನಿಷೀದತಾಂ ಬಹುತೃಣಂ ವಿಶ್ವಂ ಮುಹುಃ ಪಶ್ಯತಾಮ್ ।
ಅತ್ಯಾಗೇಽಪಿ ತನೋರಖಣ್ಡಪರಮಾನನ್ದಾವಬೋಧಸ್ಪೃಶಾ
ಮಧ್ವಾ ಕೋಽಪಿ ಶಿವಪ್ರಸಾದಸುಲಭಃ ಸಮ್ಪತ್ಸ್ಯತೇ ಯೋಗಿನಾಮ್ ॥ 3.90 ॥

ಕೌಪೀನಂ ಶತಖಣ್ಡಜರ್ಜರತರಂ ಕನ್ಥಾ ಪುನಸ್ತಾದೃಶೀ
ನೈಶ್ಚಿನ್ತ್ಯಂ ನಿರಪೇಕ್ಷಭೈಕ್ಷ್ಯಂ ಅಶನಂ ನಿದ್ರಾ ಶ್ಮಶಾನೇ ವನೇ ।
ಸ್ವಾತನ್ತ್ರ್ಯೇಣ ನಿರಙ್ಕುಶಂ ವಿಹರಣಂ ಸ್ವಾನ್ತಂ ಪ್ರಶಾನ್ತಂ ಸದಾ
ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಯೋಗಮಹೋತ್ಸವೇಽಪಿ ಚ ಯದಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯೇನ ಕಿಮ್ ॥ 3.91 ॥

ಬ್ರಹ್ಮಾಣ್ಡಂ ಮಣ್ಡಲೀಮಾತ್ರಂ ಕಿಂ ಲೋಭಾಯ ಮನಸ್ವಿನಃ ।
ಶಫರೀಸ್ಫುರ್ತೇನಾಬ್ಧಿಃ ಕ್ಷುಬ್ಧೋ ನ ಖಲು ಜಾಯತೇ ॥ 3.92 ॥

ಮಾತರ್ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಭಜಸ್ವ ಕಞ್ಚಿದಪರಂ ಮತ್ಕಾಙ್ಕ್ಷಿಣೀ ಮಾ ಸ್ಮ ಭೂರ್
ಭೋಗೇಷು ಸ್ಪೃಹಯಾಲವಸ್ತವ ವಶೇ ಕಾ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾಣಾಂ ಅಸಿ ।
ಸದ್ಯಃ ಸ್ಯೂತಪಲಾಶಪತ್ರಪುಟಿಕಾಪಾತ್ರೈಃ ಪವಿತ್ರೀಕೃತೈರ್
ಭಿಕ್ಷಾವಸ್ತುಭಿರೇವ ಸಮ್ಪ್ರತಿ ವಯಂ ವೃತ್ತಿಂ ಸಮೀಹಾಮಹೇ ॥ 3.93 ॥

ಮಹಾಶಯ್ಯಾ ಪೃಥ್ವೀ ವಿಪುಲಂ ಉಪಧಾನಂ ಭುಜಲತಾಂ
ವಿತಾನಂ ಚಾಕಾಶಂ ವ್ಯಜನಂ ಅನುಕೂಲೋಽಯಂ ಅನಿಲಃ ।
ಶರಚ್ಚನ್ದ್ರೋ ದೀಪೋ ವಿರತಿವನಿತಾಸಙ್ಗಮುದಿತಃ
ಸುಖೀ ಶಾನ್ತಃ ಶೇತೇ ಮುನಿರತನುಭೂತಿರ್ನೃಪ ಇವ ॥ 3.94 ॥

ಭಿಕ್ಷಾಸೀ ಜನಮಧ್ಯಸಙ್ಗರಹಿತಃ ಸ್ವಾಯತ್ತಚೇಷ್ಟಃ ಸದಾ
ಹಾನಾದಾನವಿರಕ್ತಮಾರ್ಗನಿರತಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತಪಸ್ವೀ ಸ್ಥಿತಃ ।
ರಥ್ಯಾಕೀರ್ಣವಿಶೀರ್ಣಜೀರ್ಣವಸನಃ ಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಕನ್ಥಾಸನೋ
ನಿರ್ಮಾನೋ ನಿರಹಙ್ಕೃತಿಃ ಶಮಸುಖಾಭೋಗೈಕಬದ್ಧಸ್ಪೃಹಃ ॥ 3.95 ॥

ಚಣ್ಡಾಲಃ ಕಿಂ ಅಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿರಥವಾ ಶೂದ್ರೋಽಥ ಕಿಂ ತಾಪಸಃ
ಕಿಂ ವಾ ತತ್ತ್ವವಿವೇಕಪೇಶಲಮತಿರ್ಯೋಗೀಶ್ವರಃ ಕೋಽಪಿ ಕಿಮ್ ।
ಇತ್ಯುತ್ಪನ್ನವಿಕಲ್ಪಜಲ್ಪಮುಖರೈರಾಭಾಷ್ಯಮಾಣಾ ಜನೈರ್
ನ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪಥಿ ನೈವ ತುಷ್ಟಮನಸೋ ಯಾನ್ತಿ ಸ್ವಯಂ ಯೋಗಿನಃ ॥ 3.96 ॥

ಹಿಂಸಾಶೂನ್ಯಂ ಅಯತ್ನಲಭ್ಯಂ ಅಶನಂ ಧಾತ್ರಾ ಮರುತ್ಕಲ್ಪಿತಂ
ವ್ಯಾಲಾನಂ ಪಶವಸ್ತೃಣಾಙ್ಕುರಭುಜಸ್ತುಷ್ಟಾಃ ಸ್ಥಲೀಶಾಯಿನಃ ।
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಲಙ್ಘನಕ್ಷಮಧಿಯಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಕೃತಾ ಸಾ ನೃಣಾಂ
ತಾಂ ಅನ್ವೇಷಯತಾಂ ಪ್ರಯಾನ್ತಿ ಸತತಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ತಿಂ ಗುಣಾಃ ॥ 3.97 ॥

ಗಙ್ಗಾತೀರೇ ಹಿಮಗಿರಿಶಿಲಾಬದ್ಧಪದ್ಮಾಸನಸ್ಯ
ಬ್ರಹ್ಮಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಸನವಿಧಿನಾ ಯೋಗನಿದ್ರಾಂ ಗತಸ್ಯ ।
ಕಿಂ ತೈರ್ಭಾವ್ಯಂ ಮಮ ಸುದಿವಸೈರ್ಯತ್ರ ತೇ ನಿರ್ವಿಶಙ್ಕಾಃ
ಕಣ್ಡೂಯನ್ತೇ ಜರಠಹರಿಣಾಃ ಸ್ವಾಙ್ಗಂ ಅಙ್ಗೇ ಮದೀಯೇ ॥ 3.98 ॥

ಜೀರ್ಣಾಃ ಕನ್ಥಾ ತತಃ ಕಿಂ ಸಿತಂ ಅಮಲಪಟಂ ಪಟ್ಟಸೂತ್ರಂ ತತಃ ಕಿಂ
ಏಕಾ ಭಾರ್ಯಾ ತತಃ ಕಿಂ ಹಯಕರಿಸುಗಣೈರಾವೃತೋ ವಾ ತತಃ ಕಿಮ್ ।
ಭಕ್ತಂ ಭುಕ್ತಂ ತತಃ ಕಿಂ ಕದಶನಂ ಅಥವಾ ವಾಸರಾನ್ತೇ ತತಃ ಕಿಂ
ವ್ಯಕ್ತಜ್ಯೋತಿರ್ನ ವಾನ್ತರ್ಮಥಿತಭವಭಯಂ ವೈಭವಂ ವಾ ತತಃ ಕಿಮ್ ॥ 3. ॥

ಪಾಣಿಃ ಪಾತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಂ ಭ್ರಮಣಪರಿಗತಂ ಭೈಕ್ಷ್ಯಂ ಅಕ್ಷಯ್ಯಂ ಅನ್ನಂ
ವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ವಸ್ತ್ರಂ ಆಶಾದಶಕಂ ಅಚಪಲಂ ತಲ್ಪಂ ಅಸ್ವಲ್ಪಂ ಉರ್ವೀಮ್ ।
ಯೇಷಾಂ ನಿಃಸಙ್ಗತಾಙ್ಗೀಕರಣಪರಿಣತಸ್ವಾನ್ತಸನ್ತೋಷಿಣಸ್ತೇ
ಧನ್ಯಾಃ ಸನ್ನ್ಯಸ್ತದೈನ್ಯವ್ಯತಿಕರನಿಕರಾಃ ಕರ್ಮ ನಿರ್ಮೂಲಯನ್ತಿ ॥ 3.99 ॥

ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾಧಿಪತಿತ್ವಂ ಏವ ವಿರಸಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಶಾಸನೇ
ತಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾಸನವಸ್ತ್ರಮಾನಘಟನೇ ಭೋಗೇ ರತಿಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ।
ಭೋಗಃ ಕೋಽಪಿ ಸ ಏಕ ಏವ ಪರಮೋ ನಿತ್ಯೋದಿತಾ ಜೃಮ್ಭನೇ
ಯತ್ಸ್ವಾದಾದ್ವಿರಸಾ ಭವನ್ತಿ ವಿಸಯಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಾದಯಃ ॥ 3.991 ॥

ಮಾತರ್ಮೇದಿನಿ ತಾತ ಮಾರುತಿ ಸಖೇ ತೇಜಃ ಸುಬನ್ಧೋ ಜಲ
ಭ್ರಾತರ್ವ್ಯೌಮ್​ಅ ನಿಬದ್ಧ ಏಷ ಭವತಾಂ ಅನ್ತ್ಯಃ ಪ್ರಣಾಮಾಞ್ಜಲಿಃ ।
ಯುಷ್ಮತ್ಸಙ್ಗವಶೋಪಜಾತಸುಕೃತಸ್ಫಾರಸ್ಫುರನ್ನಿರ್ಮಲಜ್ಞಾನಾಪಾಸ್ತ
ಸಮಸ್ತಮೋಹಮಹಿಮಾ ಲೀನೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ ॥ 3.100 ॥

ಶಯ್ಯಾ ಶೈಲಶಿಲಾಗೃಹಂ ಗಿರಿಗುಹಾ ವಸ್ತ್ರಂ ತರುಣಾಂ ತ್ವಚಃ
ಸಾರಙ್ಗಾಃ ಸುಹೃದೋ ನನು ಕ್ಷಿತಿರುಹಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಫಲೈಃ ಕೌಮ್​ಅಲೈಃ ।
ಯೇಸಾಂ ನಿರ್ಝರಂ ಅಮ್ಬುಪಾನಂ ಉಚಿತಂ ರತ್ಯೈ ತು ವಿದ್ಯಾಙ್ಗನಾ
ಮನ್ಯೇ ತೇ ಪರಮೇಶ್ವರಾಃ ಶಿರಸಿ ಯರಿ ಬದ್ಧೋ ನ ಸೇವಾಞ್ಜಲಿಃ ॥ 3.1001 ॥

ಧೈರ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಪಿತಾ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಜನನೀ ಶಾನ್ತಿಶ್ಚಿರಂ ಗೇಹಿನೀ
ಸತ್ಯಂ ಮಿತ್ರಂ ಇದಂ ದಯಾ ಚ ಭಗಿನೀ ಭ್ರಾತಾ ಮನಃಸಂಯಮಃ ।
ಶಯ್ಯಾ ಭೂಮಿತಲಂ ದಿಶೋಽಪಿ ವಸನಂ ಜ್ಞಾನಾಮೃತಂ ಭೋಜನಂ
ಹ್ಯೇತೇ ಯಸ್ಯ ಕುಟುಮ್ಬಿನೋ ವದ ಸಖೇ ಕಸ್ಮಾದ್ಭಯಂ ಯೋಗಿನಃ ॥ 3.1002 ॥

ಅಹೋ ವಾ ಹಾರೇ ವಾ ಬಲವತಿ ರಿಪೌ ವಾ ಸುಹೃದಿ ವಾ
ಮಣೌ ವಾ ಲೋಷ್ಠೇ ವಾ ಕುಸುಮಶಯನೇ ವಾ ದೃಷದಿ ವಾ ।
ತೃಣೇ ವಾ ಸ್ತ್ರೈಣೇ ವಾ ಮಮ ಸಮದೃಶೋ ಯಾನ್ತಿ ದಿವಸಾಃ
ಕ್ವಚಿತ್ಪುಣ್ಯಾರಣ್ಯೇ ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವೇತಿ ಪ್ರಲಪತಃ ॥ 3.1003 ॥




Browse Related Categories: