View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ with the right anusvaras marked. View this in ಸರಳ ಕನ್ನಡ, with simplified anusvaras for easier reading.

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ - ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಅಧಮಾ ಧನಮಿಚ್ಛನ್ತಿ ಧನಮಾನೌ ಚ ಮಧ್ಯಮಾಃ ।
ಉತ್ತಮಾ ಮಾನಮಿಚ್ಛನ್ತಿ ಮಾನೋ ಹಿ ಮಹತಾಂ ಧನಮ್ ॥ 01 ॥

ಇಕ್ಷುರಾಪಃ ಪಯೋ ಮೂಲಂ ತಾಮ್ಬೂಲಂ ಫಲಮೌಷಧಮ್ ।
ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾಪಿ ಕರ್ತವ್ಯಾಃ ಸ್ನಾನದಾನಾದಿಕಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 02 ॥

ದೀಪೋ ಭಕ್ಷಯತೇ ಧ್ವಾನ್ತಂ ಕಜ್ಜಲಂ ಚ ಪ್ರಸೂಯತೇ ।
ಯದನ್ನಂ ಭಕ್ಷಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ಜಾಯತೇ ತಾದೃಶೀ ಪ್ರಜಾ ॥ 03 ॥

ವಿತ್ತಂ ದೇಹಿ ಗುಣಾನ್ವಿತೇಷು ಮತಿಮನ್ನಾನ್ಯತ್ರ ದೇಹಿ ಕ್ವಚಿತ್
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಾರಿನಿಧೇರ್ಜಲಂ ಘನಮುಖೇ ಮಾಧುರ್ಯಯುಕ್ತಂ ಸದಾ ।
ಜೀವಾನ್ಸ್ಥಾವರಜಙ್ಗಮಾಂಶ್ಚ ಸಕಲಾನ್ಸಞ್ಜೀವ್ಯ ಭೂಮಣ್ಡಲಂ
ಭೂಯಃ ಪಶ್ಯ ತದೇವ ಕೋಟಿಗುಣಿತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಮಮ್ಭೋನಿಧಿಮ್ ॥ 04 ॥

ಚಾಣ್ಡಾಲಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಸೂರಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ ।
ಏಕೋ ಹಿ ಯವನಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ನ ನೀಚೋ ಯವನಾತ್ಪರಃ ॥ 05 ॥

ತೈಲಾಭ್ಯಙ್ಗೇ ಚಿತಾಧೂಮೇ ಮೈಥುನೇ ಕ್ಷೌರಕರ್ಮಣಿ ।
ತಾವದ್ಭವತಿ ಚಾಣ್ಡಾಲೋ ಯಾವತ್ಸ್ನಾನಂ ನ ಚಾಚರೇತ್ ॥ 06 ॥

ಅಜೀರ್ಣೇ ಭೇಷಜಂ ವಾರಿ ಜೀರ್ಣೇ ವಾರಿ ಬಲಪ್ರದಮ್ ।
ಭೋಜನೇ ಚಾಮೃತಂ ವಾರಿ ಭೋಜನಾನ್ತೇ ವಿಷಾಪಹಮ್ ॥ 07 ॥

ಹತಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕ್ರಿಯಾಹೀನಂ ಹತಶ್ಚಾಜ್ಞಾನತೋ ನರಃ ।
ಹತಂ ನಿರ್ಣಾಯಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಷ್ಟಾ ಹ್ಯಭರ್ತೃಕಾಃ ॥ 08 ॥

ವೃದ್ಧಕಾಲೇ ಮೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಬನ್ಧುಹಸ್ತಗತಂ ಧನಮ್ ।
ಭೋಜನಂ ಚ ಪರಾಧೀನಂ ತಿಸ್ರಃ ಪುಂಸಾಂ ವಿಡಮ್ಬನಾಃ ॥ 09 ॥

ನಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ವಿನಾ ವೇದಾ ನ ಚ ದಾನಂ ವಿನಾ ಕ್ರಿಯಾ ।
ನ ಭಾವೇನ ವಿನಾ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭಾವೋ ಹಿ ಕಾರಣಮ್ ॥ 10 ॥

ನ ದೇವೋ ವಿದ್ಯತೇ ಕಾಷ್ಠೇ ನ ಪಾಷಾಣೇ ನ ಮೃಣ್ಮಯೇ ।
ನ ಭಾವೇನ ವಿನಾ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭಾವೋ ಹಿ ಕಾರಣಮ್ ॥ 11 ॥

ಕಾಷ್ಠಪಾಷಾಣಧಾತೂನಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಭಾವೇನ ಸೇವನಮ್ ।
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಚ ತಥಾ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತಸ್ಯ ವಿಷ್ಣುಪ್ರಸಾದತಃ ॥ 12 ॥

ನ ದೇವೋ ವಿದ್ಯತೇ ಕಾಷ್ಠೇ ನ ಪಾಷಾಣೇ ನ ಮೃನ್ಮಯೇ ।
ಭಾವೇ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ ದೇವಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭಾವೋ ಹಿ ಕಾರಣಮ್ ॥ 13 ॥

ಶಾನ್ತಿತುಲ್ಯಂ ತಪೋ ನಾಸ್ತಿ ನ ಸನ್ತೋಷಾತ್ಪರಂ ಸುಖಮ್ ।
ಅಪತ್ಯಂ ಚ ಕಲತ್ರಂ ಚ ಸತಾಂ ಸಙ್ಗತಿರೇವ ಚ ॥ 14 ॥

ಗುಣೋ ಭೂಷಯತೇ ರೂಪಂ ಶೀಲಂ ಭೂಷಯತೇ ಕುಲಮ್ ।
ಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಸ್ಥೋಽಪಿ ಕಾಕಃ ಕಿಂ ಗರುಡಾಯತೇ ॥ 15 ॥

ನಿರ್ಗುಣಸ್ಯ ಹತಂ ರೂಪಂ ದುಃಶೀಲಸ್ಯ ಹತಂ ಕುಲಮ್ ।
ಅಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಹತಾ ವಿದ್ಯಾ ಹ್ಯಭೋಗೇನ ಹತಂ ಧನಮ್ ॥ 16 ॥

ಶುದ್ಧಂ ಭೂಮಿಗತಂ ತೋಯಂ ಶುದ್ಧಾ ನಾರೀ ಪತಿವ್ರತಾ ।
ಶುಚಿಃ ಕ್ಷೇಮಕರೋ ರಾಜಾ ಸನ್ತೋಷೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶುಚಿಃ ॥ 17 ॥

ಅಸನ್ತುಷ್ಟಾ ದ್ವಿಜಾ ನಷ್ಟಾಃ ಸನ್ತುಷ್ಟಾಶ್ಚ ಮಹೀಭೃತಃ ।
ಸಲಜ್ಜಾ ಗಣಿಕಾ ನಷ್ಟಾ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾಶ್ಚ ಕುಲಾಙ್ಗನಾ ॥ 18 ॥

ಕಿಂ ಕುಲೇನ ವಿಶಾಲೇನ ವಿದ್ಯಾಹೀನೇನ ದೇಹಿನಾಮ್ ।
ದುಷ್ಕುಲಂ ಚಾಪಿ ವಿದುಷೋ ದೇವೈರಪಿ ಸ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 19 ॥

ವಿದ್ವಾನ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ವಿದ್ವಾನ್ ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜ್ಯತೇ ।
ವಿದ್ಯಯಾ ಲಭತೇ ಸರ್ವಂ ವಿದ್ಯಾ ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 20 ॥

ಮಾಂಸಭಕ್ಷ್ಯೈಃ ಸುರಾಪಾನೈರ್ಮುಖೈಶ್ಚಾಕ್ಷರವರ್ಜಿತೈಃ ।
ಪಶುಭಿಃ ಪುರುಷಾಕಾರೈರ್ಭಾರಾಕ್ರಾನ್ತಾ ಹಿ ಮೇದಿನೀ ॥ 21 ॥

ಅನ್ನಹೀನೋ ದಹೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮನ್ತ್ರಹೀನಶ್ಚ ಋತ್ವಿಜಃ ।
ಯಜಮಾನಂ ದಾನಹೀನೋ ನಾಸ್ತಿ ಯಜ್ಞಸಮೋ ರಿಪುಃ ॥ 22 ॥




Browse Related Categories: