ಶಮ್ಭುಸ್ವಯಮ್ಭುಹರಯೋ ಹರಿಣೇಕ್ಷಣಾನಾಂ
ಯೇನಾಕ್ರಿಯನ್ತ ಸತತಂ ಗೃಹಕುಮ್ಭದಾಸಾಃ ।
ವಾಚಾಂ ಅಗೋಚರಚರಿತ್ರವಿಚಿತ್ರಿತಾಯ
ತಸ್ಮೈ ನಮೋ ಭಗವತೇ ಮಕರಧ್ವಜಾಯ ॥ 2.1 ॥
ಸ್ಮಿತೇನ ಭಾವೇನ ಚ ಲಜ್ಜಯಾ ಭಿಯಾ
ಪರಾಣ್ಮುಖೈರರ್ಧಕಟಾಕ್ಷವೀಕ್ಷಣೈಃ ।
ವಚೋಭಿರೀರ್ಷ್ಯಾಕಲಹೇನ ಲೀಲಯಾ
ಸಮಸ್ತಭಾವೈಃ ಖಲು ಬನ್ಧನಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 2.2 ॥
ಭ್ರೂಚಾತುರ್ಯಾತ್ಕುಷ್ಚಿತಾಕ್ಷಾಃ ಕಟಾಕ್ಷಾಃ
ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ವಾಚೋ ಲಜ್ಜಿತಾನ್ತಾಶ್ಚ ಹಾಸಾಃ ।
ಲೀಲಾಮನ್ದಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ಚ
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಏತದ್ಭೂಷಣಂ ಚಾಯುಧಂ ಚ ॥ 2.3 ॥
ಕ್ವಚಿತ್ಸಭ್ರೂಭಙ್ಗೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲಜ್ಜಾಪರಿಗತೈಃ
ಕ್ವಚಿದ್ಭೂರಿತ್ರಸ್ತೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲೀಲಾವಿಲಲಿತೈಃ ।
ಕುಮಾರೀಣಾಂ ಏತೈರ್ಮದನಸುಭಗೈರ್ನೇತ್ರವಲಿತೈಃ
ಸ್ಫುರನ್ನೀಲಾಬ್ಜಾನಾಂ ಪ್ರಕರಪರಿಕೀರ್ಣಾ ಇವ ದಿಶಃ ॥ 2.4 ॥
ವಕ್ತ್ರಂ ಚನ್ದ್ರವಿಕಾಸಿ ಪಙ್ಕಜಪರೀಹಾಸಕ್ಷಮೇ ಲೋಚನೇ
ವರ್ಣಃ ಸ್ವರ್ಣಂ ಅಪಾಕರಿಷ್ಣುರಲಿನೀಜಿಷ್ಣುಃ ಕಚಾನಾಂ ಚಯಃ ।
ಬಕ್ಷೋಜಾವಿಭಕುಮ್ಭವಿಭ್ರಮಹರೌ ಗುರ್ವೀ ನಿತಮ್ಬಸ್ಥಲೀ
ವಾಚಾಂ ಹಾರಿ ಚ ಮಾರ್ದವಂ ಯುವತೀಷು ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ಮಣ್ಡನಮ್ ॥ 2.5 ॥
ಸ್ಮಿತಕಿಞ್ಚಿನ್ಮುಗ್ಧಂ ಸರಲತರಲೋ ದೃಷ್ಟಿವಿಭವಃ
ಪರಿಸ್ಪನ್ದೋ ವಾಚಾಂ ಅಭಿನವವಿಲಾಸೋಕ್ತಿಸರಸಃ ।
ಗತಾನಾಂ ಆರಮ್ಭಃ ಕಿಸಲಯಿತಲೀಲಾಪರಿಕರಃ
ಸ್ಪೃಶನ್ತ್ಯಾಸ್ತಾರುಣ್ಯಂ ಕಿಂ ಇವ ನ ಹಿ ರಮ್ಯಂ ಮೃಗದೃಶಃ ॥ 2.6 ॥
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ಉತ್ತಮಂ ಮೃಗದೃಶಃ ಪ್ರೇಮಪ್ರಸನ್ನಂ ಮುಖಂ
ಘ್ರಾತವೇಷ್ವಪಿ ಕಿಂ ತದ್ಆಸ್ಯಪವನಃ ಶ್ರವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಚಃ ।
ಕಿಂ ಸ್ವಾದ್ಯೇಷು ತದ್ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವರಸಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಪುರ್ಧ್ಯೇಯಂ
ಕಿಂ ನವಯೌವನೇ ಸಹೃದಯೈಃ ಸರ್ವತ್ರ ತದ್ವಿಭ್ರಮಾಃ ॥ 2.7 ॥
ಏತಾಶ್ಚಲದ್ವಲಯಸಂಹತಿಮೇಖಲೋತ್ಥಝಙ್ಕಾರ
ನೂಪುರಪರಾಜಿತರಾಜಹಂಸ್ಯಃ ।
ಕುರ್ವನ್ತಿ ಕಸ್ಯ ನ ಮನೋ ವಿವಶಂ ತರುಣ್ಯೋ
ವಿತ್ರಸ್ತಮುಗ್ಧಹರಿಣೀಸದೃಶೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈಃ ॥ 2.8 ॥
ಕುಙ್ಕುಮಪಙ್ಕಕಲಙ್ಕಿತದೇಹಾ
ಗೌರಪಯೋಧರಕಮ್ಪಿತಹಾರಾ ।
ನೂಪುರಹಂಸರಣತ್ಪದ್ಮಾ
ಕಂ ನ ವಶೀಕುರುತೇ ಭುವಿ ರಾಮಾ ॥ 2.9 ॥
ನೂನಂ ಹಿ ತೇ ಕವಿವರಾ ವಿಪರೀತವಾಚೋ
ಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಆಹುರಬಲಾ ಇತಿ ಕಾಮಿನೀಸ್ತಾಃ ।
ಯಾಭಿರ್ವಿಲೋಲಿತರತಾರಕದೃಷ್ಟಿಪಾತೈಃ
ಶಕ್ರಾದಯೋಽಪಿ ವಿಜಿತಾಸ್ತ್ವಬಲಾಃ ಕಥಂ ತಾಃ ॥ 2.10 ॥
ನೂನಂ ಆಜ್ಞಾಕರಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಸುಭ್ರುವೋ ಮಕರಧ್ವಜಃ ।
ಯತಸ್ತನ್ನೇತ್ರಸಞ್ಚಾರಸೂಚಿತೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 2.11 ॥
ಕೇಶಾಃ ಸಂಯಮಿನಃ ಶ್ರುತೇರಪಿ ಪರಂ ಪಾರಂ ಗತೇ ಲೋಚನೇ
ಅನ್ತರ್ವಕ್ತ್ರಂ ಅಪಿ ಸ್ವಭಾವಶುಚಿಭೀಃ ಕೀರ್ಣಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಗಣೈಃ ।
ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಸತತಾಧಿವಾಸರುಚಿರೌ ವಕ್ಷೋಜಕುಮ್ಭಾವಿಮಾವಿತ್ಥಂ
ತನ್ವಿ ವಪುಃ ಪ್ರಶಾನ್ತಂ ಅಪಿ ತೇರಾಗಂ ಕರೋತ್ಯೇವ ನಃ ॥ 2.12 ॥
ಮುಗ್ಧೇ ಧಾನುಷ್ಕತಾ ಕೇಯಂ ಅಪೂರ್ವಾ ತ್ವಯಿ ದೃಶ್ಯತೇ ।
ಯಯಾ ವಿಧ್ಯಸಿ ಚೇತಾಂಸಿ ಗುಣೈರೇವ ನ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 2.13 ॥
ಸತಿ ಪ್ರದೀಪೇ ಸತ್ಯಗ್ನೌ ಸತ್ಸು ತಾರಾರವೀನ್ದುಷು ।
ವಿನಾ ಮೇ ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷ್ಯಾ ತಮೋಭೂತಂ ಇದಂ ಜಗಥ್ ॥ 2.14 ॥
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ್ತನಭಾರ ಏಷ ತರಲೇ ನೇತ್ರೇ ಚಲೇ ಭ್ರೂಲತೇ
ರಾಗಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವಂ ಇದಂ ಕುರ್ವನ್ತು ನಾಮ ವ್ಯಥಾಮ್ ।
ಸೌಭಾಗ್ಯಾಕ್ಷರಮಾಲಿಕೇವ ಲಿಖಿತಾ ಪುಷ್ಪಾಯುಧೇನ ಸ್ವಯಂ
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಪಿ ಕರೋತಿ ತಾಪಂ ಅಧಿಕಂ ರೌಮ್ಆವಲಿಃ ಕೇನ ಸಾ ॥ 2.15 ॥
ಮುಖೇನ ಚನ್ದ್ರಕಾನ್ತೇನ ಮಹಾನೀಲೈಃ ಶಿರೋರುಹೈಃ ।
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮರಾಗಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ರತ್ನಮಯೀವ ಸಾ ॥ 2.16 ॥
ಗುರುಣಾ ಸ್ತನಭಾರೇಣ ಮುಖಚನ್ದ್ರೇಣ ಭಾಸ್ವತಾ ।
ಶನೈಶ್ಚರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ಗ್ರಹಮಯೀವ ಸಾ ॥ 2.17 ॥
ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ತನೌ ಯದಿ ಘನೌ ಜಘನಂ ಚ ಹಾರಿ
ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಚಾರು ತವ ಚಿತ್ತ ಕಿಂ ಆಕುಲತ್ವಮ್ ।
ಪುಣ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ಯದಿ ತೇಷು ತವಾಸ್ತಿ ವಾಞ್ಛಾ
ಪುಣ್ಯೈರ್ವಿನಾ ನ ಹಿ ಭವನ್ತಿ ಸಮೀಹಿತಾರ್ಥಾಃ ॥ 2.18 ॥
ಇಮೇ ತಾರುಣ್ಯಶ್ರೀನವಪರಿಮಲಾಃ ಪ್ರೌಢಸುರತಪ್ರತಾಪ
ಪ್ರಾರಮ್ಭಾಃ ಸ್ಮರವಿಜಯದಾನಪ್ರತಿಭುವಃ ।
ಚಿರಂ ಚೇತಶ್ಚೋರಾ ಅಭಿನವವಿಕಾರೈಕಗುರವೋ
ವಿಲಾಸವ್ಯಾಪಾರಾಃ ಕಿಂ ಅಪಿ ವಿಜಯನ್ತೇ ಮೃಗದೃಶಾಮ್ ॥ 2.19 ॥
ಪ್ರಣಯಮಧುರಾಃ ಪ್ರೇಮೋದ್ಗಾರಾ ರಸಾಶ್ರಯತಾಂ ಗತಾಃ
ಫಣಿತಿಮಧುರಾ ಮುಗ್ಧಪ್ರಾಯಾಃ ಪ್ರಕಾಶಿತಸಮ್ಮದಾಃ ।
ಪ್ರಕೃತಿಸುಭಗಾ ವಿಸ್ರಮ್ಭಾರ್ದ್ರಾಃ ಸ್ಮರೋದಯದಾಯಿನೀ
ರಹಸಿ ಕಿಂ ಅಪಿ ಸ್ವೈರಾಲಾಪಾ ಹರನ್ತಿ ಮೃಗೀದೃಶಾಮ್ ॥ 2.20 ॥
ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವನದ್ರುಮಾಣಾಂ
ಛಾಯಾಸು ತನ್ವೀ ವಿಚಚಾರ ಕಾಚಿತ್ ।
ಸ್ತನೋತ್ತರೀಯೇಣ ಕರೋದ್ಧೃತೇನ
ನಿವಾರಯನ್ತೀ ಶಶಿನೋ ಮಯೂಖಾನ್ ॥ 2.21 ॥
ಅದರ್ಶನೇ ದರ್ಶನಮಾತ್ರಕಾಮಾ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿಷ್ವಙ್ಗಸುಖೈಕಲೋಲಾ ।
ಆಲಿಙ್ಗಿತಾಯಾಂ ಪುನರಾಯತಾಕ್ಷ್ಯಾಮಾಶಾಸ್ಮಹೇ
ವಿಗ್ರಹಯೋರಭೇದಮ್ ॥ 2.22 ॥
ಮಾಲತೀ ಶಿರಸಿ ಜೃಮ್ಭಣಂ ಮುಖೇ
ಚನ್ದನಂ ವಪುಷಿ ಕುಙ್ಕುಮಾವಿಲಮ್ ।
ವಕ್ಷಸಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಮದಾಲಸಾ
ಸ್ವರ್ಗ ಏಷ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಆಗಮಃ ॥ 2.23 ॥
ಪ್ರಾಙ್ಮಾಂ ಏತಿ ಮನಾಗನಾಗತರಸಂ ಜಾತಾಭಿಲಾಷಾಂ ತತಃ
ಸವ್ರೀಡಂ ತದನು ಶ್ಲಥೋದ್ಯಮಂ ಅಥ ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಪುನಃ ।
ಪ್ರೇಮಾರ್ದ್ರಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯನಿರ್ಭರರಹಃ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರಗಲ್ಭಂ ತತೋ
ನಿಃಸಙ್ಗಾಙ್ಗವಿಕರ್ಷಣಾಧಿಕಸುಖರಮ್ಯಂ ಕುಲಸ್ತ್ರೀರತಮ್ ॥ 2.24 ॥
ಉರಸಿ ನಿಪತಿತಾನಾಂ ಸ್ರಸ್ತಧಮ್ಮಿಲ್ಲಕಾನಾಂ
ಮುಕುಲಿತನಯನಾನಾಂ ಕಿಞ್ಚಿದ್ಉನ್ಮೀಲಿತಾನಾಮ್ ।
ಉಪರಿ ಸುರತಖೇದಸ್ವಿನ್ನಗಣ್ಡಸ್ಥಲಾನಾಮಧರ
ಮಧು ವಧೂನಾಂ ಭಾಗ್ಯವನ್ತಃ ಪಿಬನ್ತಿ ॥ 2.25 ॥
ಆಮೀಲಿತನಯನಾನಾಂ ಯಃ
ಸುರತರಸೋಽನು ಸಂವಿದಂ ಭಾತಿ ।
ಮಿಥುರೈರ್ಮಿಥೋಽವಧಾರಿತಮವಿತಥಮ್
ಇದಂ ಏವ ಕಾಮನಿರ್ಬರ್ಹಣಮ್ ॥ 2.26 ॥
ಇದಂ ಅನುಚಿತಂ ಅಕ್ರಮಶ್ಚ ಪುಂಸಾಂ
ಯದಿಹ ಜರಾಸ್ವಪಿ ಮನ್ಮಥಾ ವಿಕಾರಾಃ ।
ತದಪಿ ಚ ನ ಕೃತಂ ನಿತಮ್ಬಿನೀನಾಂ
ಸ್ತನಪತನಾವಧಿ ಜೀವಿತಂ ರತಂ ವಾ ॥ 2.27 ॥
ರಾಜಸ್ತೃಷ್ಣಾಮ್ಬುರಾಶೇರ್ನ ಹಿ ಜಗತಿ ಗತಃ ಕಶ್ಚಿದೇವಾವಸಾನಂ
ಕೋ ವಾರ್ಥೋಽರ್ಥೈಃ ಪ್ರಭೂತೈಃ ಸ್ವವಪುಷಿ ಗಲಿತೇ ಯೌವನೇ ಸಾನುರಾಗೇ ।
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸದ್ಮ ಯಾವದ್ವಿಕಸಿತನಯನೇನ್ದೀವರಾಲೋಕಿನೀನಾಮಾಕ್ರಮ್ಯಾಕ್ರಮ್ಯ
ರೂಪಂ ಝಟಿತಿ ನ ಜರಯಾ ಲುಪ್ಯತೇ ಪ್ರೇಯಸೀನಾಮ್ ॥ 2.28 ॥
ರಾಗಸ್ಯಾಗಾರಂ ಏಕಂ ನರಕಶತಮಹಾದುಃಖಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುರ್ಮೋಹಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿ
ಬೀಜಂ ಜಲಧರಪಟಲಂ ಜ್ಞಾನತಾರಾಧಿಪಸ್ಯ ।
ಕನ್ದರ್ಪಸ್ಯೈಕಮಿತ್ರಂ ಪ್ರಕಟಿತವಿವಿಧಸ್ಪಷ್ಟದೋಷಪ್ರಬನ್ಧಂ
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನ ಹ್ಯರ್ಥವ್ರಜಕುಲಭವನಯೌವನಾದನ್ಯದಸ್ತಿ ॥ 2.29 ॥
ಶೃಙ್ಗಾರದ್ರುಮನೀರದೇ ಪ್ರಸೃಮರಕ್ರೀಡಾರಸಸ್ರೋತಸಿ
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಪ್ರಿಯಬಾನ್ಧವೇ ಚತುರವಾಙ್ಮುಕ್ತಾಫಲೋದನ್ವತಿ ।
ತನ್ವೀನೇತ್ರಚಕೋರಪಾವನವಿಧೌ ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀನಿಧೌ
ಧನ್ಯಃ ಕೋಽಪಿ ನ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ಕಲಯತಿ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನವೇ ಯೌವನೇ ॥ 2.30 ॥
ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ನಸಾರೇ ಕುನೃಪತಿಭವನದ್ವಾರಸೇವಾಕಲಙ್ಕವ್ಯಾಸಙ್ಗ
ವ್ಯಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಕಥಂ ಅಮಲಧಿಯೋ ಮಾನಸಂ ಸಂವಿದಧ್ಯುಃ ।
ಯದ್ಯೇತಾಃ ಪ್ರೋದ್ಯದ್ಇನ್ದುದ್ಯುತಿನಿಚಯಭೃತೋ ನ ಸ್ಯುರಮ್ಭೋಜನೇತ್ರಾಃ
ಪ್ರೇಙ್ಖತ್ಕಾಞ್ಚೀಕಲಾಪಾಃ ಸ್ತನಭರವಿನಮನ್ಮಧ್ಯಭಾಜಸ್ತರುಣ್ಯಃ ॥ 2.31 ॥
ಸಿದ್ಧಾಧ್ಯಾಸಿತಕನ್ದರೇ ಹರವೃಷಸ್ಕನ್ಧಾವರುಗ್ಣದ್ರುಮೇ
ಗಙ್ಗಾಧೌತಶಿಲಾತಲೇ ಹಿಮವತಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತೇ ಶ್ರೇಯಸಿ ।
ಕಃ ಕುರ್ವೀತ ಶಿರಃ ಪ್ರಣಾಮಮಲಿನಂ ಮ್ಲಾನಂ ಮನಸ್ವೀ ಜನೋ
ಯದ್ವಿತ್ರಸ್ತಕುರಙ್ಗಶಾವನಯನಾ ನ ಸ್ಯುಃ ಸ್ಮರಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 2.32 ॥
ಸಂಸಾರ ತವ ಪರ್ಯನ್ತಪದವೀ ನ ದವೀಯಸೀ ।
ಅನ್ತರಾ ದುಸ್ತರಾ ನ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ತೇ ಮದಿರೇಕ್ಷಣಾಮ್ ॥ 2.33 ॥
ದಿಶ ವನಹರಿಣೀಭ್ಯೋ ವಂಶಕಾಣ್ಡಚ್ಛವೀನಾಂ
ಕವಲಂ ಉಪಲಕೋಟಿಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ಕುಶಾನಾಮ್ ।
ಶಕಯುವತಿಕಪೋಲಾಪಾಣ್ಡುತಾಮ್ಬೂಲವಲ್ಲೀದಲಮ್
ಅರುಣನಖಾಗ್ರೈಃ ಪಾಟಿತಂ ವಾ ವಧೂಭ್ಯಃ ॥ 2.34 ॥
ಅಸಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿರತಿವಿರಸಾಃ ಪಾಪವಿಷಯಾ
ಜುಗುಪ್ಸ್ಯನ್ತಾಂ ಯದ್ವಾ ನನು ಸಕಲದೋಷಾಸ್ಪದಂ ಇತಿ ।
ತಥಾಪ್ಯೇತದ್ಭೂಮೌ ನಹಿ ಪರಹಿತಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಅಧಿಕಂ
ನ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಸಂಸಾರೇ ಕುವಲಯದೃಶೋ ರಮ್ಯಂ ಅಪರಮ್ ॥ 2.35 ॥
ಏತತ್ಕಾಮಫಲೋ ಲೋಕೇ ಯದ್ದ್ವಯೋರೇಕಚಿತ್ತತಾ ।
ಅನ್ಯಚಿತ್ತಕೃತೇ ಕಾಮೇ ಶವಯೋರಿವ ಸಙ್ಗಮಃ ॥ 2.351 ॥
ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ಉತ್ಸಾರ್ಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾರ್ಯಾಃ
ಸಮರ್ಯಾದಂ ಇದಂ ವದನ್ತು ।
ಸೇವ್ಯಾ ನಿತಮ್ಬಾಃ ಕಿಂ ಉ ಭೂಧರಾಣಾಮತ
ಸ್ಮರಸ್ಮೇರವಿಲಾಸಿನೀನಾಮ್ ॥ 2.36 ॥
ಸಂಸಾರೇ ಸ್ವಪ್ನಸಾರೇ ಪರಿಣತಿತರಲೇ ದ್ವೇ ಗತೀ ಪಣ್ಡಿತಾನಾಂ
ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾಮೃತಾಮ್ಭಃಪ್ಲವಲಲಿತಧಿಯಾಂ ಯಾತು ಕಾಲಃ ಕಥಞ್ಚಿತ್ ।
ನೋ ಚೇನ್ಮುಗ್ಧಾಙ್ಗನಾನಾಂ ಸ್ತನಜಘನಘನಾಭೋಗಸಮ್ಭೋಗಿನೀನಾಂ
ಸ್ಥೂಲೋಪಸ್ಥಸ್ಥಲೀಷು ಸ್ಥಗಿತಕರತಲಸ್ಪರ್ಶಲೀಲೋದ್ಯಮಾನಾಮ್ ॥ 2.37 ॥
ಆವಾಸಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಗಙ್ಗೇ ಪಾಪಹಾರಿಣಿ ವಾರಿಣಿ ।
ಸ್ತನದ್ವಯೇ ತರುಣ್ಯಾ ವಾ ಮನೋಹಾರಿಣಿ ಹಾರಿಣಿ ॥ 2.38 ॥
ಕಿಂ ಇಹ ಬಹುಭಿರುಕ್ತೈರ್ಯುಕ್ತಿಶೂನ್ಯೈಃ ಪ್ರಲಾಪೈರ್ದ್ವಯಮ್
ಇಹ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸರ್ವದಾ ಸೇವನೀಯಮ್ ।
ಅಭಿನವಮದಲೀಲಾಲಾಲಸಂ ಸುನ್ದರೀಣಾಂ
ಸ್ತನಭರಪರಿಖಿನ್ನಂ ಯೌವನಂ ವಾ ವನಂ ವಾ ॥ 2.39 ॥
ಸತ್ಯಂ ಜನಾ ವಚ್ಮಿ ನ ಪಕ್ಷಪಾತಾಲ್
ಲೋಕೇಷು ಸಪ್ತಸ್ವಪಿ ತಥ್ಯಂ ಏತತ್ ।
ನಾನ್ಯನ್ಮನೋಹಾರಿ ನಿತಮ್ಬಿನೀಭ್ಯೋ
ದುಃಖೈಕಹೇತುರ್ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದನ್ಯಃ ॥ 2.40 ॥
ಕಾನ್ತೇತ್ಯುತ್ಪಲಲೋಚನೇತಿ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣೀಭರೇತ್ಯುನ್ನಮತ್ಪೀನೋತ್ತುಙ್ಗ
ಪಯೋಧರೇತಿ ಸಮುಖಾಮ್ಭೋಜೇತಿ ಸುಭ್ರೂರಿತಿ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾದ್ಯತಿ ಮೋದತೇಽಭಿರಮತೇ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ ವಿದ್ವಾನಪಿ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಶುಚಿಭಸ್ತ್ರಿಕಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಅಹೋ ಮೋಹಸ್ಯ ದುಶ್ಚೇಷ್ಟಿತಮ್ ॥ 2.41 ॥
ಸ್ಮೃತಾ ಭವತಿ ತಾಪಾಯ ದೃಷ್ಟಾ ಚೋನ್ಮಾದಕಾರಿಣೀ ।
ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಭವತಿ ಮೋಹಾಯ ಸಾ ನಾಮ ದಯಿತಾ ಕಥಮ್ ॥ 2.42 ॥
ತಾವದೇವಾಮೃತಮಯೀ ಯಾವಲ್ಲೋಚನಗೋಚರಾ ।
ಚಕ್ಷುಷ್ಪಥಾದತೀತಾ ತು ವಿಷಾದಪ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 2.43 ॥
ನಾಮೃತಂ ನ ವಿಷಂ ಕಿಞ್ಚಿದೇತಾಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿತಮ್ಬಿನೀಮ್ ।
ಸೈವಾಮೃತಲತಾ ರಕ್ತಾ ವಿರಕ್ತಾ ವಿಷವಲ್ಲರೀ ॥ 2.44 ॥
ಆವರ್ತಃ ಸಂಶಯಾನಾಂ ಅವಿನಯಭುವನಂ ಪಟ್ಟಣಂ ಸಾಹಸಾನಾಂ
ದೋಷಾಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನಂ ಕಪಟಶತಮಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಅಪ್ರತ್ಯಯಾನಾಮ್ ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಸ್ಯ ವಿಘ್ನೋ ನರಕಪುರಮುಖ ಸರ್ವಮಾಯಾಕರಣ್ಡಂ
ಸ್ತ್ರೀಯನ್ತ್ರಂ ಕೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ವಿಷಂ ಅಮೃತಮಯಂ ಪ್ರಾಣಿಲೋಕಸ್ಯ ಪಾಶಃ ॥ 2.45 ॥
ನೋ ಸತ್ಯೇನ ಮೃಗಾಙ್ಕ ಏಷ ವದನೀಭೂತೋ ನ ಚೇನ್ದೀವರದ್ವನ್ದ್ವಂ
ಲೋಚನತಾಂ ಗತ ನ ಕನಕೈರಪ್ಯಙ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಕೃತಾ ।
ಕಿನ್ತ್ವೇವಂ ಕವಿಭಿಃ ಪ್ರತಾರಿತಮನಾಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನನ್ನಪಿ
ತ್ವಙ್ಮಾಂಸಾಸ್ಥಿಮಯಂ ವಪುರ್ಮೃಗದೃಶಾಂ ಮನ್ದೋ ಜನಃ ಸೇವತೇ ॥ 2.46 ॥
ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಸಹಜಾ ವಿಲಾಸಾಸ್ತ
ಏವ ಮೂಢಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಫುರನ್ತಿ ।
ರಾಗೋ ನಲಿನ್ಯಾ ಹಿ ನಿಸರ್ಗಸಿದ್ಧಸ್ತತ್ರ
ಭ್ರಮ್ತ್ಯೇವ ವೃಥಾ ಷಡ್ಅಙ್ಘ್ರಿಃ ॥ 2.47 ॥
ಸಮ್ಮೋಹಯನ್ತಿ ಮದಯನ್ತಿ ವಿಡಮ್ಬಯನ್ತಿ
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸ್ಯನ್ತಿ ರಮಯನ್ತಿ ವಿಷಾದಯನ್ತಿ ।
ಏತಾಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸದಯಂ ಹೃದಯಂ ನರಾಣಾಂ
ಕಿಂ ನಾಮ ವಾಮನಯನಾ ನ ಸಮಾಚರನ್ತಿ ॥ 2.471 ॥
ಯದೇತತ್ಪೂರ್ಣೇನ್ದುದ್ಯುತಿಹರಂ ಉದಾರಾಕೃತಿ ಪರಂ
ಮುಖಾಬ್ಜಂ ತನ್ವಙ್ಗ್ಯಾಃ ಕಿಲ ವಸತಿ ಯತ್ರಾಧರಮಧು ।
ಇದಂ ತತ್ಕಿಂ ಪಾಕದ್ರುಮಫಲಂ ಇದಾನೀಂ ಅತಿರಸವ್ಯತೀತೇಽಸ್ಮಿನ್
ಕಾಲೇ ವಿಷಂ ಇವ ಭವಿಷ್ಯ್ತ್ಯಸುಖದಮ್ ॥ 2.48 ॥
ಉನ್ಮೀಲತ್ತ್ರಿವಲೀತರಙ್ಗನಿಲಯಾ ಪ್ರೋತ್ತುಙ್ಗಪೀನಸ್ತನದ್ವನ್ದ್ವೇನೋದ್ಗತ
ಚಕ್ರವಾಕಯುಗಲಾ ವಕ್ತ್ರಾಮ್ಬುಜೋದ್ಭಾಸಿನೀ ।
ಕಾನ್ತಾಕಾರಧರಾ ನದೀಯಂ ಅಭಿತಃ ಕ್ರೂರಾತ್ರ ನಾಪೇಕ್ಷತೇ
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಮಜ್ಜನಂ ಯದಿ ತದಾ ದೂರೇಣ ಸನ್ತ್ಯಜ್ಯತಾಮ್ ॥ 2.49 ॥
ಜಲ್ಪನ್ತಿ ಸಾರ್ಧಂ ಅನ್ಯೇನ ಪಶ್ಯನ್ತ್ಯನ್ಯಂ ಸವಿಭ್ರಮಾಃ ।
ಹೃದ್ಗತಂ ಚಿನ್ತಯನ್ತ್ಯನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಃ ಕೋ ನಾಮ ಯೋಷಿತಾಮ್ ॥ 2.50 ॥
ಮಧು ತಿಷ್ಠತಿ ವಾಚಿ ಯೋಷಿತಾಂ ಹೃದಿ ಹಾಲಾಹಲಂ ಏವ ಕೇವಲಮ್ ।
ಅತಏವ ನಿಪೀಯತೇಽಧರೋ ಹೃದಯಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿರೇವ ತಾಡ್ಯತೇ ॥ 2.51 ॥
ಅಪಸರ ಸಖೇ ದೂರಾದಸ್ಮಾತ್ಕಟಾಕ್ಷವಿಷಾನಲಾತ್
ಪ್ರಕೃತಿವಿಷಮಾದ್ಯೋಷಿತ್ಸರ್ಪಾದ್ವಿಲಾಸಫಣಾಭೃತಃ ।
ಇತರಫಣಿನಾ ದಷ್ಟಃ ಶಕ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತುಂ ಔಷಧೈಶ್ಚತುರ್
ವನಿತಾಭೋಗಿಗ್ರಸ್ತಂ ಹಿ ಮನ್ತ್ರಿಣಃ ॥ 2.52 ॥
ವಿಸ್ತಾರಿತಂ ಮಕರಕೇತನಧೀವರೇಣ
ಸ್ತ್ರೀಸಞ್ಜ್ಞಿತಂ ಬಡಿಶಂ ಅತ್ರ ಭವಾಮ್ಬುರಾಶೌ ।
ಯೇನಾಚಿರಾತ್ತದ್ಅಧರಾಮಿಷಲೋಲಮರ್ತ್ಯ
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ವಿಕೃಷ್ಯ ವಿಪಚತ್ಯನುರಾಗವಹ್ನೌ ॥ 2.53 ॥
ಕಾಮಿನೀಕಾಯಕಾನ್ತಾರೇ ಕುಚಪರ್ವತದುರ್ಗಮೇ ।
ಮಾ ಸಞ್ಚರ ಮನಃ ಪಾನ್ಥ ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ್ಮರತಸ್ಕರಃ ॥ 2.54 ॥
ವ್ಯಾದೀರ್ಘೇಣ ಚಲೇನ ವಕ್ತ್ರಗತಿನಾ ತೇಜಸ್ವಿನಾ ಭೋಗಿನಾ
ನೀಲಾಬ್ಜದ್ಯುತಿನಾಹಿನಾ ಪರಂ ಅಹಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ತಚ್ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ದೃಷ್ಟೇ ಸನ್ತಿ ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ದಿಶಿ ದಿಶಿ ಪ್ರಾಯೇಣ ದರ್ಮಾರ್ಥಿನೋ
ಮುಗ್ಧಾಕ್ಷ್ಕ್ಷಣವೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ನ ಹಿ ಮೇ ವೈದ್ಯೋ ನ ಚಾಪ್ಯೌಷಧಮ್ ॥ 2.55 ॥
ಇಹ ಹಿ ಮಧುರಗೀತಂ ನೃತ್ಯಂ ಏತದ್ರಸೋಽಯಂ
ಸ್ಫುರತಿ ಪರಿಮಲೋಽಸೌ ಸ್ಪರ್ಶ ಏಷ ಸ್ತನಾನಾಮ್ ।
ಇತಿ ಹತಪರಮಾರ್ಥೈರಿನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಭ್ರಾಮ್ಯಮಾಣಃ
ಸ್ವಹಿತಕರಣಧೂರ್ತೈಃ ಪಞ್ಚಭಿರ್ವಞ್ಚಿತೋಽಸ್ಮಿ ॥ 2.56 ॥
ನ ಗಮ್ಯೋ ಮನ್ತ್ರಾಣಾಂ ನ ಚ ಭವತಿ ಭೈಷಜ್ಯವಿಷಯೋ
ನ ಚಾಪಿ ಪ್ರಧ್ವಂಸಂ ವ್ರಜತಿ ವಿವಿಧೈಃ ಶಾನ್ತಿಕಶತೈಃ ।
ಭ್ರಮಾವೇಶಾದಙ್ಗೇ ಕಂ ಅಪಿ ವಿದಧದ್ಭಙ್ಗಂ ಅಸಕೃತ್
ಸ್ಮರಾಪಸ್ಮಾರೋಽಯಂ ಭ್ರಮಯತಿ ದೃಶಂ ಘೂರ್ಣಯತಿ ಚ ॥ 2.57 ॥
ಜಾತ್ಯ್ಅನ್ಧಾಯ ಚ ದುರ್ಮುಖಾಯ ಚ ಜರಾಜೀರ್ಣಾ ಖಿಲಾಙ್ಗಾಯ ಚ
ಗ್ರಾಮೀಣಾಯ ಚ ದುಷ್ಕುಲಾಯ ಚ ಗಲತ್ಕುಷ್ಠಾಭಿಭೂತಾಯ ಚ ।
ಯಚ್ಛನ್ತೀಷು ಮನೋಹರಂ ನಿಜವಪುಲಕ್ಷ್ಮೀಲವಶ್ರದ್ಧಯಾ
ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀಷು ವಿವೇಕಕಲ್ಪಲತಿಕಾಶಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜ್ಯೇತ ಕಃ ॥ 2.58 ॥
ವೇಶ್ಯಾಸೌ ಮದನಜ್ವಾಲಾ
ರೂಪೇಽನ್ಧನವಿವರ್ಧಿತಾ ।
ಕಾಮಿಭಿರ್ಯತ್ರ ಹೂಯನ್ತೇ
ಯೌವನಾನಿ ಧನಾನಿ ಚ ॥ 2.59 ॥
ಕಶ್ಚುಮ್ಬತಿ ಕುಲಪುರುಷೋ ವೇಶ್ಯಾಧರಪಲ್ಲವಂ ಮನೋಜ್ಞಂ ಅಪಿ ।
ಚಾರಭಟಚೋರಚೇಟಕನಟವಿಟನಿಷ್ಠೀವನಶರಾವಮ್ ॥ 2.60 ॥
ಧನ್ಯಾಸ್ತ ಏವ ಧವಲಾಯತಲೋಚನಾನಾಂ
ತಾರುಣ್ಯದರ್ಪಘನಪೀನಪಯೋಧರಾಣಾಮ್ ।
ಕ್ಷಾಮೋದರೋಪರಿ ಲಸತ್ತ್ರಿವಲೀಲತಾನಾಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾಕೃತಿಂ ವಿಕೃತಿಂ ಏತಿ ಮನೋ ನ ಯೇಷಾಮ್ ॥ 2.61 ॥
ಬಾಲೇ ಲೀಲಾಮುಕುಲಿತಂ ಅಮೀ ಮನ್ಥರಾ ದೃಷ್ಟಿಪಾತಾಃ
ಕಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯನ್ತೇ ವಿರಮವಿರಮ ವ್ಯರ್ಥ ಏಷ ಶ್ರಮಸ್ತೇ ।
ಸಮ್ಪ್ರತ್ಯನ್ಯೇ ವಯಂ ಉಪರತಂ ಬಾಲ್ಯಂ ಆಸ್ಥಾ ವನಾನ್ತೇ
ಕ್ಷೀಣೋ ಮೋಹಸ್ತೃಣಂ ಇವ ಜಗಜ್ಜಾಲಂ ಆಲೋಕಯಾಮಃ ॥ 2.62 ॥
ಇಯಂ ಬಾಲಾ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯನವರತಂ ಇನ್ದೀವರದಲಪ್ರಭಾ
ಚೀರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಕ್ಷಿಪತಿ ಕಿಂ ಅಭಿಪ್ರೇತಂ ಅನಯಾ ।
ಗತೋ ಮೋಹೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಸ್ಮರಶಬರಬಾಣವ್ಯತಿಕರಜ್ವರ
ಜ್ವಾಲಾ ಶಾನ್ತಾ ತದಪಿ ನ ವರಾಕೀ ವಿರಮತಿ ॥ 2.63 ॥
ಕಿಂ ಕನ್ದರ್ಪ ಕರಂ ಕದರ್ಥಯಸಿ ರೇ ಕೋದಣ್ಡಟಙ್ಕಾರಿತಂ
ರೇ ರೇ ಕೋಕಿಲ ಕೌಮ್ಅಲಂ ಕಲರವಂ ಕಿಂ ವಾ ವೃಥಾ ಜಲ್ಪಸಿ ।
ಮುಗ್ಧೇ ಸ್ನಿಗ್ಧವಿದಗ್ಧಚಾರುಮಧುರೈರ್ಲೋಲೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈರಲಂ
ಚೇತಶ್ಚುಮ್ಬಿತಚನ್ದ್ರಚೂಡಚರಣಧ್ಯಾನಾಮೃತಂ ವರ್ತತೇ ॥ 2.64 ॥
ವಿರಹೇಽಪಿ ಸಙ್ಗಮಃ ಖಲು
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಙ್ಗತಂ ಮನೋ ಯೇಷಾಮ್ ।
ಹೃದಯಂ ಅಪಿ ವಿಘಟ್ಟಿತಂ ಚೇತ್
ಸಙ್ಗೀ ವಿರಹಂ ವಿಶೇಷಯತಿ ॥ 2.65 ॥
ಕಿಂ ಗತೇನ ಯದಿ ಸಾ ನ ಜೀವತಿ
ಪ್ರಾಣಿತಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ತಥಾಪಿ ಕಿಮ್ ।
ಇತ್ಯುದೀಕ್ಷ್ಯ ನವಮೇಘಮಾಲಿಕಾಂ
ನ ಪ್ರಯಾತಿ ಪಥಿಕಃ ಸ್ವಮನ್ದಿರಮ್ ॥ 2.66 ॥
ವಿರಮತ ಬುಧಾ ಯೋಷಿತ್ಸಙ್ಗಾತ್ಸುಖಾತ್ಕ್ಷಣಭಙ್ಗುರಾತ್
ಕುರುತ ಕರುಣಾಮೈತ್ರೀಪ್ರಜ್ಞಾವಧೂಜನಸಙ್ಗಮಮ್ ।
ನ ಖಲು ನರಕೇ ಹಾರಾಕ್ರಾನ್ತಂ ಘನಸ್ತನಮಣ್ಡಲಂ
ಶರಣಂ ಅಥವಾ ಶ್ರೋಣೀಬಿಮ್ಬಂ ರಣನ್ಮಣಿಮೇಖಲಮ್ ॥ 2.67 ॥
ಯದಾ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವ್ಯಸನಕೃಶಯೋರಾತ್ಮಮನಸೋರವಿಚ್ಛಿನ್ನಾ
ಮೈತ್ರೀ ಸ್ಫುರತಿ ಕೃತಿನಸ್ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಉ ತೈಃ ।
ಪ್ರಿಯಾಣಾಂ ಆಲಾಪೈರಧರಮಧುಭಿರ್ವಕ್ತ್ರವಿಧುಭಿಃ
ಸನಿಶ್ವಾಸಾಮೋದೈಃ ಸಕುಚಕಲಶಾಶ್ಲೇಷಸುರತೈಃ ॥ 2.68 ॥
ಯದಾಸೀದಜ್ಞಾನಂ ಸ್ಮರತಿಮಿರಸಞ್ಚಾರಜನಿತಂ
ತದಾ ದೃಷ್ಟನಾರೀಮಯಂ ಇದಂ ಅಶೇಷಂ ಜಗದಿತಿ ।
ಇದಾನೀಂ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪಟುತರವಿವೇಕಾಞ್ಜನಜುಷಾಂ
ಸಮೀಭೂತಾ ದೃಷ್ಟಿಸ್ತ್ರಿಭುವನಂ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಮನುತೇ ॥ 2.69 ॥
ತಾವದೇವ ಕೃತಿನಾಂ ಅಪಿ ಸ್ಫುರತ್ಯೇಷ
ನಿರ್ಮಲವಿವೇಕದೀಪಕಃ ।
ಯಾವದೇವ ನ ಕುರಙ್ಗಚಕ್ಷುಷಾಂ
ತಾಡ್ಯತೇ ಚಟುಲಲೋಚನಾಞ್ಚಲೈಃ ॥ 2.70 ॥
ವಚಸಿ ಭವತಿ ಸಙ್ಗತ್ಯಾಗಂ ಉದ್ದಿಶ್ಯ ವಾರ್ತಾ
ಶ್ರುತಿಮುಖರಮುಖಾನಾಂ ಕೇವಲಂ ಪಣ್ಡಿತಾನಾಮ್ ।
ಜಘನಂ ಅರುಣರತ್ನಗ್ರನ್ಥಿಕಾಞ್ಚೀಕಲಾಪಂ
ಕುವಲಯನಯನಾನಾಂ ಕೋ ವಿಹಾತುಂ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 2.71 ॥
ಸ್ವಪರಪ್ರತಾರಕೋಽಸೌ
ನಿನ್ದತಿ ಯೋಽಲೀಕಪಣ್ಡಿತೋ ಯುವತೀಃ ।
ಯಸ್ಮಾತ್ತಪಸೋಽಪಿ ಫಲಂ
ಸ್ವರ್ಗಃ ಸ್ವರ್ಗೇಽಪಿ ಚಾಪ್ಸರಸಃ ॥ 2.72 ॥
ಮತ್ತೇಭಕುಮ್ಭದಲನೇ ಭುವಿ ಸನ್ತಿ ಧೀರಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಚಣ್ಡಮೃಗರಾಜವಧೇಽಪಿ ದಕ್ಷಾಃ ।
ಕಿನ್ತು ಬ್ರವೀಮಿ ಬಲಿನಾಂ ಪುರತಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ
ಕನ್ದರ್ಪದರ್ಪದಲನೇ ವಿರಲಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ॥ 2.73 ॥
ಸನ್ಮಾರ್ಗೇ ತಾವದಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವತಿ ಚ ನರಸ್ತಾವದೇವೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ಲಜ್ಜಾಂ ತಾವದ್ವಿಧತ್ತೇ ವಿನಯಂ ಅಪಿ ಸಮಾಲಮ್ಬತೇ ತಾವದೇವ ।
ಭ್ರೂಚಾಪಾಕೃಷ್ಟಮುಕ್ತಾಃ ಶ್ರವಣಪಥಗತಾ ನೀಲಪಕ್ಷ್ಮಾಣ ಏತೇ
ಯಾವಲ್ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಹೃದಿ ನ ಧೃತಿಮುಷೋ ದೃಷ್ಟಿಬಾಣಾಃ ಪತನ್ತಿ ॥ 2.74 ॥
ಉನ್ಮತ್ತಪ್ರೇಮಸಂರಮ್ಭಾದ್
ಆರಭನ್ತೇ ಯದ್ಅಙ್ಗನಾಃ ।
ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯೂಹಂ ಆಧಾತುಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ಖಲು ಕಾತರಃ ॥ 2.75 ॥
ತಾವನ್ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪಾಣ್ಡಿತ್ಯಂ
ಕುಲೀನತ್ವಂ ವಿವೇಕಿತಾ ।
ಯಾವಜ್ಜ್ವಲತಿ ನಾಙ್ಗೇಷು
ಹತಃ ಪಞ್ಚೇಷುಪಾವಕಃ ॥ 2.76 ॥
ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೋಽಪಿ ಪ್ರಗುಣಿತನಯೋಽತ್ಯಾನ್ತಬಾಧಾಪಿ ಬಾಢಂ
ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ಭವತಿ ವಿರಲೋ ಭಾಜನಂ ಸದ್ಗತೀನಾಮ್ ।
ಯೇನೈತಸ್ಮಿನ್ನಿರಯನಗರದ್ವಾರಂ ಉದ್ಘಾಟಯನ್ತೀ
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಭವತಿ ಕುಟಿಲಾ ಭ್ರೂಲತಾ ಕುಞ್ಚಿಕೇವ ॥ 2.77 ॥
ಕೃಶಃ ಕಾಣಃ ಖಞ್ಜಃ ಶ್ರವಣರಹಿತಃ ಪುಚ್ಛವಿಕಲೋ
ವ್ರಣೀ ಪೂಯಕ್ಲಿನ್ನಃ ಕೃಮಿಕುಲಶತೈರಾವೃತತನುಃ ।
ಕ್ಷುಧಾ ಕ್ಷಾಮೋ ಜೀರ್ಣಃ ಪಿಠರಕಕಪಾಲಾರ್ಪಿತಗಲಃ
ಶುನೀಂ ಅನ್ವೇತಿ ಶ್ವಾ ಹತಂ ಅಪಿ ಚ ಹನ್ತ್ಯೇವ ಮದನಃ ॥ 2.78 ॥
ಸ್ತ್ರೀಮುದ್ರಾಂ ಕುಸುಮಾಯುಧಸ್ಯ ಜಯಿನೀಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಮ್ಪತ್ಕರೀಂ
ಯೇ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯಾನ್ತಿ ಕುಧಿಯೋ ಮಿಥ್ಯಾಫಲಾನ್ವೇಷಿಣಃ ।
ತೇ ತೇನೈವ ನಿಹತ್ಯ ನಿರ್ದಯತರಂ ನಗ್ನೀಕೃತಾ ಮುಣ್ಡಿತಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪಞ್ಚಶಿಖೀಕೃತಾಶ್ಚ ಜಟಿಲಾಃ ಕಾಪಾಲಿಕಾಶ್ಚಾಪರೇ ॥ 2.79 ॥
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಪರಾಶರಪ್ರಭೃತಯೋ ವಾತಾಮ್ಬುಪರ್ಣಾಶನಾಸ್ತೇಽಪಿ
ಸ್ತ್ರೀಮುಖಪಙ್ಕಜಂ ಸುಲಲಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮೋಹಂ ಗತಾಃ ।
ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಸಘೃತಂ ಪಯೋದಧಿಯುತಂ ಯೇ ಭುಞ್ಜತೇ ಮಾನವಾಸ್ತೇಷಾಮ್
ಇನ್ದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹೋ ಯದಿ ಭವೇದ್ವಿನ್ಧ್ಯಃ ಪ್ಲವೇತ್ಸಾಗರೇ ॥ 2.80 ॥
ಪರಿಮಲಭೃತೋ ವಾತಾಃ ಶಾಖಾ ನವಾಙ್ಕುರಕೋಟಯೋ
ಮಧುರವಿಧುರೋತ್ಕಣ್ಠಾಭಾಜಃ ಪ್ರಿಯಾ ಪಿಕಪಕ್ಷಿಣಾಮ್ ।
ವಿರಲವಿರಸಸ್ವೇದೋದ್ಗಾರಾ ವಧೂವದನೇನ್ದವಃ
ಪ್ರಸರತಿ ಮಧೌ ಧಾತ್ರ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ನ ಕಸ್ಯ ಗುಣೋದಯಃ ॥ 2.81 ॥
ಮಧುರಯಂ ಮಧುರೈರಪಿ ಕೋಕಿಲಾ
ಕಲರವೈರ್ಮಲಯಸ್ಯ ಚ ವಾಯುಭಿಃ ।
ವಿರಹಿಣಃ ಪ್ರಹಿಣಸ್ತಿ ಶರೀರಿಣೋ
ವಿಪದಿ ಹನ್ತ ಸುಧಾಪಿ ವಿಷಾಯತೇ ॥ 2.82 ॥
ಆವಾಸಃ ಕಿಲಕಿಞ್ಚಿತಸ್ಯ ದಯಿತಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಿಲಾಸಾಲಸಾಃ
ಕರ್ಣೇ ಕೋಕಿಲಕಾಮಿನೀಕಲರವಃ ಸ್ಮೇರೋ ಲತಾಮಣ್ಡಪಃ ।
ಗೋಷ್ಠೀ ಸತ್ಕವಿಭಿಃ ಸಮಂ ಕತಿಪಯೈರ್ಮುಗ್ಧಾಃ ಸುಧಾಂಶೋಃ ಕರಾಃ
ಕೇಷಾಞ್ಚಿತ್ಸುಖಯನ್ತಿ ಚಾತ್ರ ಹೃದಯಂ ಚೈತ್ರೇ ವಿಚಿತ್ರಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ ॥ 2.83 ॥
ಪಾನ್ಥ ಸ್ತ್ರೀವಿರಹಾನಲಾಹುತಿಕಲಾಂ ಆತನ್ವತೀ ಮಞ್ಜರೀಮಾಕನ್ದೇಷು
ಪಿಕಾಙ್ಗನಾಭಿರಧುನಾ ಸೋತ್ಕಣ್ಠಂ ಆಲೋಕ್ಯತೇ ।
ಅಪ್ಯೇತೇ ನವಪಾಟಲಾಪರಿಮಲಪ್ರಾಗ್ಭಾರಪಾಟಚ್ಚರಾ
ವಾನ್ತಿಕ್ಲಾನ್ತಿವಿತಾನತಾನವಕೃತಃ ಶ್ರೀಖಣ್ಡಶೈಲಾನಿಲಾಃ ॥ 2.84 ॥
ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಣಯವತೀನಾಂ
ತಾವತ್ಪದಂ ಆತನೋತು ಹೃದಿ ಮಾನಃ ।
ಭವತಿ ನ ಯಾವಚ್ಚನ್ದನತರು
ಸುರಭಿರ್ಮಲಯಪವಮಾನಃ ॥ 2.85 ॥
ಸಹಕಾರಕುಸುಮಕೇಸರನಿಕರ
ಭರಾಮೋದಮೂರ್ಚ್ಛಿತದಿಗ್ಅನ್ತೇ ।
ಮಧುರಮಧುರವಿಧುರಮಧುಪೇ
ಮಧೌ ಭವೇತ್ಕಸ್ಯ ನೋತ್ಕಣ್ಠಾ ॥ 2.86 ॥
ಅಚ್ಛಾಚ್ಛಚನ್ದನರಸಾರ್ದ್ರತರಾ ಮೃಗಾಕ್ಷ್ಯೋ
ಧಾರಾಗೃಹಾಣಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಚ ಕೌಮ್ಉದೀ ಚ ।
ಮನ್ದೋ ಮರುತ್ಸುಮನಸಃ ಶುಚಿ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠಂ
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಮದಂ ಚ ಮದನಂ ಚ ವಿವರ್ಧಯನ್ತಿ ॥ 2.87 ॥
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾ ವ್ಯಜನಪವನಶ್ಚನ್ದ್ರಕಿರಣಾಃ
ಪರಾಗಃ ಕಾಸಾರೋ ಮಲಯಜರಜಃ ಶೀಧು ವಿಶದಮ್ ।
ಶುಚಿಃ ಸೌಧೋತ್ಸಙ್ಗಃ ಪ್ರತನು ವಸನಂ ಪಙ್ಕಜದೃಶೋ
ನಿದಾಘರ್ತಾವೇತದ್ವಿಲಸತಿ ಲಭನ್ತೇ ಸುಕೃತಿನಃ ॥ 2.88 ॥
ಸುಧಾಶುಭ್ರಂ ಧಾಮ ಸ್ಫುರದ್ಅಮಲರಶ್ಮಿಃ ಶಶಧರಃ
ಪ್ರಿಯಾವಕ್ತ್ರಾಮ್ಭೋಜಂ ಮಲಯಜರಜಶ್ಚಾತಿಸುರಭಿಃ ।
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾಸ್ತದಿದಂ ಅಖಿಲಂ ರಾಗಿಣಿ ಜನೇ
ಕರೋತ್ಯನ್ತಃ ಕ್ಷೋಭಂ ನ ತು ವಿಷಯಸಂಸರ್ಗವಿಮುಖೇ ॥ 2.89 ॥
ತರುಣೀವೇಷೋದ್ದೀಪಿತಕಾಮಾ
ವಿಕಸಜ್ಜಾತೀಪುಷ್ಪಸುಗನ್ಧಿಃ ।
ಉನ್ನತಪೀನಪಯೋಧರಭಾರಾ
ಪ್ರಾವೃಟ್ತನುತೇ ಕಸ್ಯ ನ ಹರ್ಷಮ್ ॥ 2.90 ॥
ವಿಯದ್ಉಪಚಿತಮೇಘಂ ಭೂಮಯಃ ಕನ್ದಲಿನ್ಯೋ
ನವಕುಟಜಕದಮ್ಬಾಮೋದಿನೋ ಗನ್ಧವಾಹಾಃ ।
ಶಿಖಿಕುಲಕಲಕೇಕಾರಾವರಮ್ಯಾ ವನಾನ್ತಾಃ
ಸುಖಿನಂ ಅಸುಖಿನಂ ವಾ ಸರ್ವಂ ಉತ್ಕಣ್ಠಯನ್ತಿ ॥ 2.91 ॥
ಉಪರಿ ಘನಂ ಘನಪಟಲಂ
ತಿರ್ಯಗ್ಗಿರಯೋಽಪಿ ನರ್ತಿತಮಯೂರಾಃ ।
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಕನ್ದಲಧವಲಾ
ದೃಷ್ಟಿಂ ಪಥಿಕಃ ಕ್ವ ಪಾತಯತಿ ॥ 2.92 ॥
ಇತೋ ವಿದ್ಯುದ್ವಲ್ಲೀವಿಲಸಿತಂ ಇತಃ ಕೇತಕಿತರೋಃ
ಸ್ಫುರನ್ಗನ್ಧಃ ಪ್ರೋದ್ಯಜ್ಜಲದನಿನದಸ್ಫೂರ್ಜಿತಂ ಇತಃ ।
ಇತಃ ಕೇಕಿಕ್ರೀಡಾಕಲಕಲರವಃ ಪಕ್ಷ್ಮಲದೃಶಾಂ
ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯನ್ತ್ಯೇತೇ ವಿರಹದಿವಸಾಃ ಸಮ್ಭೃತರಸಾಃ ॥ 2.93 ॥
ಅಸೂಚಿಸಞ್ಚಾರೇ ತಮಸಿ ನಭಸಿ ಪ್ರೌಢಜಲದಧ್ವನಿ
ಪ್ರಾಜ್ಞಮ್ಮನ್ಯೇ ಪತತಿ ಪೃಷತಾನಾಂ ಚ ನಿಚಯೇ ।
ಇದಂ ಸೌದಾಮಿನ್ಯಾಃ ಕನಕಕಮನೀಯಂ ವಿಲಸಿತಂ
ಮುದಂ ಚ ಮ್ಲಾನಿಂ ಚ ಪ್ರಥಯತಿ ಪಥಿ ಸ್ವೈರಸುದೃಶಾಮ್ ॥ 2.94 ॥
ಆಸಾರೇಣ ನ ಹರ್ಮ್ಯತಃ ಪ್ರಿಯತಮೈರ್ಯಾತುಂ ಬಹಿಃ ಶಕ್ಯತೇ
ಶೀತೋತ್ಕಮ್ಪನಿಮಿತ್ತಂ ಆಯತದೃಶಾ ಗಾಢಂ ಸಮಾಲಿಙ್ಗ್ಯತೇ ।
ಜಾತಾಃ ಶೀಕರಶೀತಲಾಶ್ಚ ಮರುತೋರತ್ಯನ್ತಖೇದಚ್ಛಿದೋ
ಧನ್ಯಾನಾಂ ಬತ ದುರ್ದಿನಂ ಸುದಿನತಾಂ ಯಾತಿ ಪ್ರಿಯಾಸಙ್ಗಮೇ ॥ 2.95 ॥
ಅರ್ಧಂ ಸುಪ್ತ್ವಾ ನಿಶಾಯಾಃ ಸರಭಸಸುರತಾಯಾಸಸನ್ನಶ್ಲಥಾಙ್ಗಪ್ರೋದ್ಭೂತಾಸಹ್ಯ
ತೃಷ್ಣೋ ಮಧುಮದನಿರತೋ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ।
ಸಮ್ಭೋಗಕ್ಲಾನ್ತಕಾನ್ತಾಶಿಥಿಲಭುಜಲತಾವರ್ಜಿತಂ ಕರ್ಕರೀತೋ
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಭಿನ್ನಾಚ್ಛಧಾರಂ ಪಿಬತಿ ನ ಸಲಿಲಂ ಶಾರದಂ ಮನ್ದಪುಣ್ಯಃ ॥ 2.96 ॥
ಹೇಮನ್ತೇ ದಧಿದುಗ್ಧಸರ್ಪಿರಶನಾ ಮಾಞ್ಜಿಷ್ಠವಾಸೋಭೃತಃ
ಕಾಶ್ಮೀರದ್ರವಸಾನ್ದ್ರದಿಗ್ಧವಪುಷಶ್ಛಿನ್ನಾ ವಿಚಿತ್ರೈ ರತೈಃ ।
ವೃತ್ತೋರುಸ್ತನಕಾಮಿನೋಜನಕೃತಾಶ್ಲೇಷಾ ಗೃಹಾಭ್ಯನ್ತರೇ
ತಾಮ್ಬೂಲೀದಲಪೂಗಪೂರಿತಮುಖಾ ಧನ್ಯಾಃ ಸುಖಂ ಶೇರತೇ ॥ 2.97 ॥
ಪ್ರದುಯತ್ಪ್ರೌಢಪ್ರಿಯಙ್ಗುದ್ಯುತಿಭೃತಿ ವಿಕಸತ್ಕುನ್ದಮಾದ್ಯದ್ದ್ವಿರೇಫೇ
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಲೇಯವಾತಪ್ರಚಲವಿಲಸಿತೋದಾರಮನ್ದಾರಧಾಮ್ನಿ ।
ಯೇಷಾಂ ನೋ ಕಣ್ಠಲಗ್ನಾ ಕ್ಷಣಂ ಅಪಿ ತುಹಿನಕ್ಷೋದದಕ್ಷಾ ಮೃಗಾಕ್ಷೀ
ತೇಸಾಂ ಆಯಾಮಯಾಮಾ ಯಮಸದನಸಮಾ ಯಾಮಿನೀ ಯಾತಿ ಯೂನಾಮ್ ॥ 2.98 ॥
ಚುಮ್ಬನ್ತೋ ಗಣ್ಡಭಿತ್ತೀರಲಕವತಿ ಮುಖೇ ಸೀತ್ಕೃತಾನ್ಯಾದಧಾನಾ
ವಕ್ಷಃಸೂತ್ಕಞ್ಚುಕೇಷು ಸ್ತನಭರಪುಲಕೋದ್ಭೇದಂ ಆಪಾದಯನ್ತಃ ।
ಊರೂನಾಕಮ್ಪಯನ್ತಃ ಪೃಥುಜಘನತಟಾತ್ಸ್ರಂಸಯನ್ತೋಽಂಶುಕಾನಿ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾನ್ತಾಜನಾನಾಂ ವಿಟಚರಿತಭೃತಃ ಶೈಶಿರಾ ವಾನ್ತಿ ವಾತಾಃ ॥ 2.99 ॥
ಕೇಶಾನಾಕುಲಯನ್ದೃಶೋ ಮುಕುಲಯನ್ವಾಸೋ ಬಲಾದಾಕ್ಷಿಪನ್ನಾತನ್ವನ್
ಪುಲಕೋದ್ಗಮಂ ಪ್ರಕಟಯನ್ನಾವೇಗಕಮ್ಪಂ ಶನೈಃ ।
ಬಾರಂ ಬಾರಂ ಉದಾರಸೀತ್ಕೃತಕೃತೋ ದನ್ತಚ್ಛದಾನ್ಪೀಡಯನ್
ಪ್ರಾಯಃ ಶೈಶಿರ ಏಷ ಸಮ್ಪ್ರತಿ ಮರುತ್ಕಾನ್ತಾಸು ಕಾನ್ತಾಯತೇ ॥ 2.100 ॥
ಯದ್ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ರುಚಿರಂ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಾ ಮನೋಜ್ಞೇಽಪಿ ।
ರಮಣೀಯೇಽಪಿ ಸುಧಾಂಶೌ ನ ಮನಃಕಾಮಃ ಸರೋಜಿನ್ಯಾಃ ॥ 2.101 ॥
ವೈರಾಗ್ಯೇ ಸಞ್ಚರತ್ಯೇಕೋ ನೀತೌ ಭ್ರಮತಿ ಚಾಪರಃ ।
ಶೃಙ್ಗಾರೇ ರಮತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭುವಿ ಭೇದಾಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ ॥ 2.102 ॥
ಇತಿ ಶುಭಂ ಭೂಯಾತ್ ।
ಶೃಙ್ಗಾರಶತಕಮ್
ಭರ್ತೃಹರೇಃ
ಶಮ್ಭುಸ್ವಯಮ್ಭುಹರಯೋ ಹರಿಣೇಕ್ಷಣಾನಾಂ
ಯೇನಾಕ್ರಿಯನ್ತ ಸತತಂ ಗೃಹಕುಮ್ಭದಾಸಾಃ ।
ವಾಚಾಂ ಅಗೋಚರಚರಿತ್ರವಿಚಿತ್ರಿತಾಯ
ತಸ್ಮೈ ನಮೋ ಭಗವತೇ ಮಕರಧ್ವಜಾಯ ॥ 2.1 ॥
ಸ್ಮಿತೇನ ಭಾವೇನ ಚ ಲಜ್ಜಯಾ ಭಿಯಾ
ಪರಾಣ್ಮುಖೈರರ್ಧಕಟಾಕ್ಷವೀಕ್ಷಣೈಃ ।
ವಚೋಭಿರೀರ್ಷ್ಯಾಕಲಹೇನ ಲೀಲಯಾ
ಸಮಸ್ತಭಾವೈಃ ಖಲು ಬನ್ಧನಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 2.2 ॥
ಭ್ರೂಚಾತುರ್ಯಾತ್ಕುಷ್ಚಿತಾಕ್ಷಾಃ ಕಟಾಕ್ಷಾಃ
ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ವಾಚೋ ಲಜ್ಜಿತಾನ್ತಾಶ್ಚ ಹಾಸಾಃ ।
ಲೀಲಾಮನ್ದಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ಚ
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಏತದ್ಭೂಷಣಂ ಚಾಯುಧಂ ಚ ॥ 2.3 ॥
ಕ್ವಚಿತ್ಸಭ್ರೂಭಙ್ಗೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲಜ್ಜಾಪರಿಗತೈಃ
ಕ್ವಚಿದ್ಭೂರಿತ್ರಸ್ತೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲೀಲಾವಿಲಲಿತೈಃ ।
ಕುಮಾರೀಣಾಂ ಏತೈರ್ಮದನಸುಭಗೈರ್ನೇತ್ರವಲಿತೈಃ
ಸ್ಫುರನ್ನೀಲಾಬ್ಜಾನಾಂ ಪ್ರಕರಪರಿಕೀರ್ಣಾ ಇವ ದಿಶಃ ॥ 2.4 ॥
ವಕ್ತ್ರಂ ಚನ್ದ್ರವಿಕಾಸಿ ಪಙ್ಕಜಪರೀಹಾಸಕ್ಷಮೇ ಲೋಚನೇ
ವರ್ಣಃ ಸ್ವರ್ಣಂ ಅಪಾಕರಿಷ್ಣುರಲಿನೀಜಿಷ್ಣುಃ ಕಚಾನಾಂ ಚಯಃ ।
ಬಕ್ಷೋಜಾವಿಭಕುಮ್ಭವಿಭ್ರಮಹರೌ ಗುರ್ವೀ ನಿತಮ್ಬಸ್ಥಲೀ
ವಾಚಾಂ ಹಾರಿ ಚ ಮಾರ್ದವಂ ಯುವತೀಷು ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ಮಣ್ಡನಮ್ ॥ 2.5 ॥
ಸ್ಮಿತಕಿಞ್ಚಿನ್ಮುಗ್ಧಂ ಸರಲತರಲೋ ದೃಷ್ಟಿವಿಭವಃ
ಪರಿಸ್ಪನ್ದೋ ವಾಚಾಂ ಅಭಿನವವಿಲಾಸೋಕ್ತಿಸರಸಃ ।
ಗತಾನಾಂ ಆರಮ್ಭಃ ಕಿಸಲಯಿತಲೀಲಾಪರಿಕರಃ
ಸ್ಪೃಶನ್ತ್ಯಾಸ್ತಾರುಣ್ಯಂ ಕಿಂ ಇವ ನ ಹಿ ರಮ್ಯಂ ಮೃಗದೃಶಃ ॥ 2.6 ॥
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ಉತ್ತಮಂ ಮೃಗದೃಶಃ ಪ್ರೇಮಪ್ರಸನ್ನಂ ಮುಖಂ
ಘ್ರಾತವೇಷ್ವಪಿ ಕಿಂ ತದ್ಆಸ್ಯಪವನಃ ಶ್ರವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಚಃ ।
ಕಿಂ ಸ್ವಾದ್ಯೇಷು ತದ್ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವರಸಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಪುರ್ಧ್ಯೇಯಂ
ಕಿಂ ನವಯೌವನೇ ಸಹೃದಯೈಃ ಸರ್ವತ್ರ ತದ್ವಿಭ್ರಮಾಃ ॥ 2.7 ॥
ಏತಾಶ್ಚಲದ್ವಲಯಸಂಹತಿಮೇಖಲೋತ್ಥಝಙ್ಕಾರ
ನೂಪುರಪರಾಜಿತರಾಜಹಂಸ್ಯಃ ।
ಕುರ್ವನ್ತಿ ಕಸ್ಯ ನ ಮನೋ ವಿವಶಂ ತರುಣ್ಯೋ
ವಿತ್ರಸ್ತಮುಗ್ಧಹರಿಣೀಸದೃಶೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈಃ ॥ 2.8 ॥
ಕುಙ್ಕುಮಪಙ್ಕಕಲಙ್ಕಿತದೇಹಾ
ಗೌರಪಯೋಧರಕಮ್ಪಿತಹಾರಾ ।
ನೂಪುರಹಂಸರಣತ್ಪದ್ಮಾ
ಕಂ ನ ವಶೀಕುರುತೇ ಭುವಿ ರಾಮಾ ॥ 2.9 ॥
ನೂನಂ ಹಿ ತೇ ಕವಿವರಾ ವಿಪರೀತವಾಚೋ
ಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಆಹುರಬಲಾ ಇತಿ ಕಾಮಿನೀಸ್ತಾಃ ।
ಯಾಭಿರ್ವಿಲೋಲಿತರತಾರಕದೃಷ್ಟಿಪಾತೈಃ
ಶಕ್ರಾದಯೋಽಪಿ ವಿಜಿತಾಸ್ತ್ವಬಲಾಃ ಕಥಂ ತಾಃ ॥ 2.10 ॥
ನೂನಂ ಆಜ್ಞಾಕರಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಸುಭ್ರುವೋ ಮಕರಧ್ವಜಃ ।
ಯತಸ್ತನ್ನೇತ್ರಸಞ್ಚಾರಸೂಚಿತೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 2.11 ॥
ಕೇಶಾಃ ಸಂಯಮಿನಃ ಶ್ರುತೇರಪಿ ಪರಂ ಪಾರಂ ಗತೇ ಲೋಚನೇ
ಅನ್ತರ್ವಕ್ತ್ರಂ ಅಪಿ ಸ್ವಭಾವಶುಚಿಭೀಃ ಕೀರ್ಣಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಗಣೈಃ ।
ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಸತತಾಧಿವಾಸರುಚಿರೌ ವಕ್ಷೋಜಕುಮ್ಭಾವಿಮಾವಿತ್ಥಂ
ತನ್ವಿ ವಪುಃ ಪ್ರಶಾನ್ತಂ ಅಪಿ ತೇರಾಗಂ ಕರೋತ್ಯೇವ ನಃ ॥ 2.12 ॥
ಮುಗ್ಧೇ ಧಾನುಷ್ಕತಾ ಕೇಯಂ ಅಪೂರ್ವಾ ತ್ವಯಿ ದೃಶ್ಯತೇ ।
ಯಯಾ ವಿಧ್ಯಸಿ ಚೇತಾಂಸಿ ಗುಣೈರೇವ ನ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 2.13 ॥
ಸತಿ ಪ್ರದೀಪೇ ಸತ್ಯಗ್ನೌ ಸತ್ಸು ತಾರಾರವೀನ್ದುಷು ।
ವಿನಾ ಮೇ ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷ್ಯಾ ತಮೋಭೂತಂ ಇದಂ ಜಗಥ್ ॥ 2.14 ॥
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ್ತನಭಾರ ಏಷ ತರಲೇ ನೇತ್ರೇ ಚಲೇ ಭ್ರೂಲತೇ
ರಾಗಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವಂ ಇದಂ ಕುರ್ವನ್ತು ನಾಮ ವ್ಯಥಾಮ್ ।
ಸೌಭಾಗ್ಯಾಕ್ಷರಮಾಲಿಕೇವ ಲಿಖಿತಾ ಪುಷ್ಪಾಯುಧೇನ ಸ್ವಯಂ
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಪಿ ಕರೋತಿ ತಾಪಂ ಅಧಿಕಂ ರೌಮ್ಆವಲಿಃ ಕೇನ ಸಾ ॥ 2.15 ॥
ಮುಖೇನ ಚನ್ದ್ರಕಾನ್ತೇನ ಮಹಾನೀಲೈಃ ಶಿರೋರುಹೈಃ ।
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮರಾಗಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ರತ್ನಮಯೀವ ಸಾ ॥ 2.16 ॥
ಗುರುಣಾ ಸ್ತನಭಾರೇಣ ಮುಖಚನ್ದ್ರೇಣ ಭಾಸ್ವತಾ ।
ಶನೈಶ್ಚರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ಗ್ರಹಮಯೀವ ಸಾ ॥ 2.17 ॥
ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ತನೌ ಯದಿ ಘನೌ ಜಘನಂ ಚ ಹಾರಿ
ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಚಾರು ತವ ಚಿತ್ತ ಕಿಂ ಆಕುಲತ್ವಮ್ ।
ಪುಣ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ಯದಿ ತೇಷು ತವಾಸ್ತಿ ವಾಞ್ಛಾ
ಪುಣ್ಯೈರ್ವಿನಾ ನ ಹಿ ಭವನ್ತಿ ಸಮೀಹಿತಾರ್ಥಾಃ ॥ 2.18 ॥
ಇಮೇ ತಾರುಣ್ಯಶ್ರೀನವಪರಿಮಲಾಃ ಪ್ರೌಢಸುರತಪ್ರತಾಪ
ಪ್ರಾರಮ್ಭಾಃ ಸ್ಮರವಿಜಯದಾನಪ್ರತಿಭುವಃ ।
ಚಿರಂ ಚೇತಶ್ಚೋರಾ ಅಭಿನವವಿಕಾರೈಕಗುರವೋ
ವಿಲಾಸವ್ಯಾಪಾರಾಃ ಕಿಂ ಅಪಿ ವಿಜಯನ್ತೇ ಮೃಗದೃಶಾಮ್ ॥ 2.19 ॥
ಪ್ರಣಯಮಧುರಾಃ ಪ್ರೇಮೋದ್ಗಾರಾ ರಸಾಶ್ರಯತಾಂ ಗತಾಃ
ಫಣಿತಿಮಧುರಾ ಮುಗ್ಧಪ್ರಾಯಾಃ ಪ್ರಕಾಶಿತಸಮ್ಮದಾಃ ।
ಪ್ರಕೃತಿಸುಭಗಾ ವಿಸ್ರಮ್ಭಾರ್ದ್ರಾಃ ಸ್ಮರೋದಯದಾಯಿನೀ
ರಹಸಿ ಕಿಂ ಅಪಿ ಸ್ವೈರಾಲಾಪಾ ಹರನ್ತಿ ಮೃಗೀದೃಶಾಮ್ ॥ 2.20 ॥
ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವನದ್ರುಮಾಣಾಂ
ಛಾಯಾಸು ತನ್ವೀ ವಿಚಚಾರ ಕಾಚಿತ್ ।
ಸ್ತನೋತ್ತರೀಯೇಣ ಕರೋದ್ಧೃತೇನ
ನಿವಾರಯನ್ತೀ ಶಶಿನೋ ಮಯೂಖಾನ್ ॥ 2.21 ॥
ಅದರ್ಶನೇ ದರ್ಶನಮಾತ್ರಕಾಮಾ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿಷ್ವಙ್ಗಸುಖೈಕಲೋಲಾ ।
ಆಲಿಙ್ಗಿತಾಯಾಂ ಪುನರಾಯತಾಕ್ಷ್ಯಾಮಾಶಾಸ್ಮಹೇ
ವಿಗ್ರಹಯೋರಭೇದಮ್ ॥ 2.22 ॥
ಮಾಲತೀ ಶಿರಸಿ ಜೃಮ್ಭಣಂ ಮುಖೇ
ಚನ್ದನಂ ವಪುಷಿ ಕುಙ್ಕುಮಾವಿಲಮ್ ।
ವಕ್ಷಸಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಮದಾಲಸಾ
ಸ್ವರ್ಗ ಏಷ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಆಗಮಃ ॥ 2.23 ॥
ಪ್ರಾಙ್ಮಾಂ ಏತಿ ಮನಾಗನಾಗತರಸಂ ಜಾತಾಭಿಲಾಷಾಂ ತತಃ
ಸವ್ರೀಡಂ ತದನು ಶ್ಲಥೋದ್ಯಮಂ ಅಥ ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಪುನಃ ।
ಪ್ರೇಮಾರ್ದ್ರಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯನಿರ್ಭರರಹಃ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರಗಲ್ಭಂ ತತೋ
ನಿಃಸಙ್ಗಾಙ್ಗವಿಕರ್ಷಣಾಧಿಕಸುಖರಮ್ಯಂ ಕುಲಸ್ತ್ರೀರತಮ್ ॥ 2.24 ॥
ಉರಸಿ ನಿಪತಿತಾನಾಂ ಸ್ರಸ್ತಧಮ್ಮಿಲ್ಲಕಾನಾಂ
ಮುಕುಲಿತನಯನಾನಾಂ ಕಿಞ್ಚಿದ್ಉನ್ಮೀಲಿತಾನಾಮ್ ।
ಉಪರಿ ಸುರತಖೇದಸ್ವಿನ್ನಗಣ್ಡಸ್ಥಲಾನಾಮಧರ
ಮಧು ವಧೂನಾಂ ಭಾಗ್ಯವನ್ತಃ ಪಿಬನ್ತಿ ॥ 2.25 ॥
ಆಮೀಲಿತನಯನಾನಾಂ ಯಃ
ಸುರತರಸೋಽನು ಸಂವಿದಂ ಭಾತಿ ।
ಮಿಥುರೈರ್ಮಿಥೋಽವಧಾರಿತಮವಿತಥಮ್
ಇದಂ ಏವ ಕಾಮನಿರ್ಬರ್ಹಣಮ್ ॥ 2.26 ॥
ಇದಂ ಅನುಚಿತಂ ಅಕ್ರಮಶ್ಚ ಪುಂಸಾಂ
ಯದಿಹ ಜರಾಸ್ವಪಿ ಮನ್ಮಥಾ ವಿಕಾರಾಃ ।
ತದಪಿ ಚ ನ ಕೃತಂ ನಿತಮ್ಬಿನೀನಾಂ
ಸ್ತನಪತನಾವಧಿ ಜೀವಿತಂ ರತಂ ವಾ ॥ 2.27 ॥
ರಾಜಸ್ತೃಷ್ಣಾಮ್ಬುರಾಶೇರ್ನ ಹಿ ಜಗತಿ ಗತಃ ಕಶ್ಚಿದೇವಾವಸಾನಂ
ಕೋ ವಾರ್ಥೋಽರ್ಥೈಃ ಪ್ರಭೂತೈಃ ಸ್ವವಪುಷಿ ಗಲಿತೇ ಯೌವನೇ ಸಾನುರಾಗೇ ।
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸದ್ಮ ಯಾವದ್ವಿಕಸಿತನಯನೇನ್ದೀವರಾಲೋಕಿನೀನಾಮಾಕ್ರಮ್ಯಾಕ್ರಮ್ಯ
ರೂಪಂ ಝಟಿತಿ ನ ಜರಯಾ ಲುಪ್ಯತೇ ಪ್ರೇಯಸೀನಾಮ್ ॥ 2.28 ॥
ರಾಗಸ್ಯಾಗಾರಂ ಏಕಂ ನರಕಶತಮಹಾದುಃಖಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುರ್ಮೋಹಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿ
ಬೀಜಂ ಜಲಧರಪಟಲಂ ಜ್ಞಾನತಾರಾಧಿಪಸ್ಯ ।
ಕನ್ದರ್ಪಸ್ಯೈಕಮಿತ್ರಂ ಪ್ರಕಟಿತವಿವಿಧಸ್ಪಷ್ಟದೋಷಪ್ರಬನ್ಧಂ
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನ ಹ್ಯರ್ಥವ್ರಜಕುಲಭವನಯೌವನಾದನ್ಯದಸ್ತಿ ॥ 2.29 ॥
ಶೃಙ್ಗಾರದ್ರುಮನೀರದೇ ಪ್ರಸೃಮರಕ್ರೀಡಾರಸಸ್ರೋತಸಿ
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಪ್ರಿಯಬಾನ್ಧವೇ ಚತುರವಾಙ್ಮುಕ್ತಾಫಲೋದನ್ವತಿ ।
ತನ್ವೀನೇತ್ರಚಕೋರಪಾವನವಿಧೌ ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀನಿಧೌ
ಧನ್ಯಃ ಕೋಽಪಿ ನ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ಕಲಯತಿ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನವೇ ಯೌವನೇ ॥ 2.30 ॥
ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ನಸಾರೇ ಕುನೃಪತಿಭವನದ್ವಾರಸೇವಾಕಲಙ್ಕವ್ಯಾಸಙ್ಗ
ವ್ಯಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಕಥಂ ಅಮಲಧಿಯೋ ಮಾನಸಂ ಸಂವಿದಧ್ಯುಃ ।
ಯದ್ಯೇತಾಃ ಪ್ರೋದ್ಯದ್ಇನ್ದುದ್ಯುತಿನಿಚಯಭೃತೋ ನ ಸ್ಯುರಮ್ಭೋಜನೇತ್ರಾಃ
ಪ್ರೇಙ್ಖತ್ಕಾಞ್ಚೀಕಲಾಪಾಃ ಸ್ತನಭರವಿನಮನ್ಮಧ್ಯಭಾಜಸ್ತರುಣ್ಯಃ ॥ 2.31 ॥
ಸಿದ್ಧಾಧ್ಯಾಸಿತಕನ್ದರೇ ಹರವೃಷಸ್ಕನ್ಧಾವರುಗ್ಣದ್ರುಮೇ
ಗಙ್ಗಾಧೌತಶಿಲಾತಲೇ ಹಿಮವತಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತೇ ಶ್ರೇಯಸಿ ।
ಕಃ ಕುರ್ವೀತ ಶಿರಃ ಪ್ರಣಾಮಮಲಿನಂ ಮ್ಲಾನಂ ಮನಸ್ವೀ ಜನೋ
ಯದ್ವಿತ್ರಸ್ತಕುರಙ್ಗಶಾವನಯನಾ ನ ಸ್ಯುಃ ಸ್ಮರಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 2.32 ॥
ಸಂಸಾರ ತವ ಪರ್ಯನ್ತಪದವೀ ನ ದವೀಯಸೀ ।
ಅನ್ತರಾ ದುಸ್ತರಾ ನ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ತೇ ಮದಿರೇಕ್ಷಣಾಮ್ ॥ 2.33 ॥
ದಿಶ ವನಹರಿಣೀಭ್ಯೋ ವಂಶಕಾಣ್ಡಚ್ಛವೀನಾಂ
ಕವಲಂ ಉಪಲಕೋಟಿಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ಕುಶಾನಾಮ್ ।
ಶಕಯುವತಿಕಪೋಲಾಪಾಣ್ಡುತಾಮ್ಬೂಲವಲ್ಲೀದಲಮ್
ಅರುಣನಖಾಗ್ರೈಃ ಪಾಟಿತಂ ವಾ ವಧೂಭ್ಯಃ ॥ 2.34 ॥
ಅಸಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿರತಿವಿರಸಾಃ ಪಾಪವಿಷಯಾ
ಜುಗುಪ್ಸ್ಯನ್ತಾಂ ಯದ್ವಾ ನನು ಸಕಲದೋಷಾಸ್ಪದಂ ಇತಿ ।
ತಥಾಪ್ಯೇತದ್ಭೂಮೌ ನಹಿ ಪರಹಿತಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಅಧಿಕಂ
ನ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಸಂಸಾರೇ ಕುವಲಯದೃಶೋ ರಮ್ಯಂ ಅಪರಮ್ ॥ 2.35 ॥
ಏತತ್ಕಾಮಫಲೋ ಲೋಕೇ ಯದ್ದ್ವಯೋರೇಕಚಿತ್ತತಾ ।
ಅನ್ಯಚಿತ್ತಕೃತೇ ಕಾಮೇ ಶವಯೋರಿವ ಸಙ್ಗಮಃ ॥ 2.351 ॥
ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ಉತ್ಸಾರ್ಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾರ್ಯಾಃ
ಸಮರ್ಯಾದಂ ಇದಂ ವದನ್ತು ।
ಸೇವ್ಯಾ ನಿತಮ್ಬಾಃ ಕಿಂ ಉ ಭೂಧರಾಣಾಮತ
ಸ್ಮರಸ್ಮೇರವಿಲಾಸಿನೀನಾಮ್ ॥ 2.36 ॥
ಸಂಸಾರೇ ಸ್ವಪ್ನಸಾರೇ ಪರಿಣತಿತರಲೇ ದ್ವೇ ಗತೀ ಪಣ್ಡಿತಾನಾಂ
ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾಮೃತಾಮ್ಭಃಪ್ಲವಲಲಿತಧಿಯಾಂ ಯಾತು ಕಾಲಃ ಕಥಞ್ಚಿತ್ ।
ನೋ ಚೇನ್ಮುಗ್ಧಾಙ್ಗನಾನಾಂ ಸ್ತನಜಘನಘನಾಭೋಗಸಮ್ಭೋಗಿನೀನಾಂ
ಸ್ಥೂಲೋಪಸ್ಥಸ್ಥಲೀಷು ಸ್ಥಗಿತಕರತಲಸ್ಪರ್ಶಲೀಲೋದ್ಯಮಾನಾಮ್ ॥ 2.37 ॥
ಆವಾಸಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಗಙ್ಗೇ ಪಾಪಹಾರಿಣಿ ವಾರಿಣಿ ।
ಸ್ತನದ್ವಯೇ ತರುಣ್ಯಾ ವಾ ಮನೋಹಾರಿಣಿ ಹಾರಿಣಿ ॥ 2.38 ॥
ಕಿಂ ಇಹ ಬಹುಭಿರುಕ್ತೈರ್ಯುಕ್ತಿಶೂನ್ಯೈಃ ಪ್ರಲಾಪೈರ್ದ್ವಯಮ್
ಇಹ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸರ್ವದಾ ಸೇವನೀಯಮ್ ।
ಅಭಿನವಮದಲೀಲಾಲಾಲಸಂ ಸುನ್ದರೀಣಾಂ
ಸ್ತನಭರಪರಿಖಿನ್ನಂ ಯೌವನಂ ವಾ ವನಂ ವಾ ॥ 2.39 ॥
ಸತ್ಯಂ ಜನಾ ವಚ್ಮಿ ನ ಪಕ್ಷಪಾತಾಲ್
ಲೋಕೇಷು ಸಪ್ತಸ್ವಪಿ ತಥ್ಯಂ ಏತತ್ ।
ನಾನ್ಯನ್ಮನೋಹಾರಿ ನಿತಮ್ಬಿನೀಭ್ಯೋ
ದುಃಖೈಕಹೇತುರ್ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದನ್ಯಃ ॥ 2.40 ॥
ಕಾನ್ತೇತ್ಯುತ್ಪಲಲೋಚನೇತಿ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣೀಭರೇತ್ಯುನ್ನಮತ್ಪೀನೋತ್ತುಙ್ಗ
ಪಯೋಧರೇತಿ ಸಮುಖಾಮ್ಭೋಜೇತಿ ಸುಭ್ರೂರಿತಿ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾದ್ಯತಿ ಮೋದತೇಽಭಿರಮತೇ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ ವಿದ್ವಾನಪಿ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಶುಚಿಭಸ್ತ್ರಿಕಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಅಹೋ ಮೋಹಸ್ಯ ದುಶ್ಚೇಷ್ಟಿತಮ್ ॥ 2.41 ॥
ಸ್ಮೃತಾ ಭವತಿ ತಾಪಾಯ ದೃಷ್ಟಾ ಚೋನ್ಮಾದಕಾರಿಣೀ ।
ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಭವತಿ ಮೋಹಾಯ ಸಾ ನಾಮ ದಯಿತಾ ಕಥಮ್ ॥ 2.42 ॥
ತಾವದೇವಾಮೃತಮಯೀ ಯಾವಲ್ಲೋಚನಗೋಚರಾ ।
ಚಕ್ಷುಷ್ಪಥಾದತೀತಾ ತು ವಿಷಾದಪ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 2.43 ॥
ನಾಮೃತಂ ನ ವಿಷಂ ಕಿಞ್ಚಿದೇತಾಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿತಮ್ಬಿನೀಮ್ ।
ಸೈವಾಮೃತಲತಾ ರಕ್ತಾ ವಿರಕ್ತಾ ವಿಷವಲ್ಲರೀ ॥ 2.44 ॥
ಆವರ್ತಃ ಸಂಶಯಾನಾಂ ಅವಿನಯಭುವನಂ ಪಟ್ಟಣಂ ಸಾಹಸಾನಾಂ
ದೋಷಾಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನಂ ಕಪಟಶತಮಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಅಪ್ರತ್ಯಯಾನಾಮ್ ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಸ್ಯ ವಿಘ್ನೋ ನರಕಪುರಮುಖ ಸರ್ವಮಾಯಾಕರಣ್ಡಂ
ಸ್ತ್ರೀಯನ್ತ್ರಂ ಕೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ವಿಷಂ ಅಮೃತಮಯಂ ಪ್ರಾಣಿಲೋಕಸ್ಯ ಪಾಶಃ ॥ 2.45 ॥
ನೋ ಸತ್ಯೇನ ಮೃಗಾಙ್ಕ ಏಷ ವದನೀಭೂತೋ ನ ಚೇನ್ದೀವರದ್ವನ್ದ್ವಂ
ಲೋಚನತಾಂ ಗತ ನ ಕನಕೈರಪ್ಯಙ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಕೃತಾ ।
ಕಿನ್ತ್ವೇವಂ ಕವಿಭಿಃ ಪ್ರತಾರಿತಮನಾಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನನ್ನಪಿ
ತ್ವಙ್ಮಾಂಸಾಸ್ಥಿಮಯಂ ವಪುರ್ಮೃಗದೃಶಾಂ ಮನ್ದೋ ಜನಃ ಸೇವತೇ ॥ 2.46 ॥
ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಸಹಜಾ ವಿಲಾಸಾಸ್ತ
ಏವ ಮೂಢಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಫುರನ್ತಿ ।
ರಾಗೋ ನಲಿನ್ಯಾ ಹಿ ನಿಸರ್ಗಸಿದ್ಧಸ್ತತ್ರ
ಭ್ರಮ್ತ್ಯೇವ ವೃಥಾ ಷಡ್ಅಙ್ಘ್ರಿಃ ॥ 2.47 ॥
ಸಮ್ಮೋಹಯನ್ತಿ ಮದಯನ್ತಿ ವಿಡಮ್ಬಯನ್ತಿ
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸ್ಯನ್ತಿ ರಮಯನ್ತಿ ವಿಷಾದಯನ್ತಿ ।
ಏತಾಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸದಯಂ ಹೃದಯಂ ನರಾಣಾಂ
ಕಿಂ ನಾಮ ವಾಮನಯನಾ ನ ಸಮಾಚರನ್ತಿ ॥ 2.471 ॥
ಯದೇತತ್ಪೂರ್ಣೇನ್ದುದ್ಯುತಿಹರಂ ಉದಾರಾಕೃತಿ ಪರಂ
ಮುಖಾಬ್ಜಂ ತನ್ವಙ್ಗ್ಯಾಃ ಕಿಲ ವಸತಿ ಯತ್ರಾಧರಮಧು ।
ಇದಂ ತತ್ಕಿಂ ಪಾಕದ್ರುಮಫಲಂ ಇದಾನೀಂ ಅತಿರಸವ್ಯತೀತೇಽಸ್ಮಿನ್
ಕಾಲೇ ವಿಷಂ ಇವ ಭವಿಷ್ಯ್ತ್ಯಸುಖದಮ್ ॥ 2.48 ॥
ಉನ್ಮೀಲತ್ತ್ರಿವಲೀತರಙ್ಗನಿಲಯಾ ಪ್ರೋತ್ತುಙ್ಗಪೀನಸ್ತನದ್ವನ್ದ್ವೇನೋದ್ಗತ
ಚಕ್ರವಾಕಯುಗಲಾ ವಕ್ತ್ರಾಮ್ಬುಜೋದ್ಭಾಸಿನೀ ।
ಕಾನ್ತಾಕಾರಧರಾ ನದೀಯಂ ಅಭಿತಃ ಕ್ರೂರಾತ್ರ ನಾಪೇಕ್ಷತೇ
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಮಜ್ಜನಂ ಯದಿ ತದಾ ದೂರೇಣ ಸನ್ತ್ಯಜ್ಯತಾಮ್ ॥ 2.49 ॥
ಜಲ್ಪನ್ತಿ ಸಾರ್ಧಂ ಅನ್ಯೇನ ಪಶ್ಯನ್ತ್ಯನ್ಯಂ ಸವಿಭ್ರಮಾಃ ।
ಹೃದ್ಗತಂ ಚಿನ್ತಯನ್ತ್ಯನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಃ ಕೋ ನಾಮ ಯೋಷಿತಾಮ್ ॥ 2.50 ॥
ಮಧು ತಿಷ್ಠತಿ ವಾಚಿ ಯೋಷಿತಾಂ ಹೃದಿ ಹಾಲಾಹಲಂ ಏವ ಕೇವಲಮ್ ।
ಅತಏವ ನಿಪೀಯತೇಽಧರೋ ಹೃದಯಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿರೇವ ತಾಡ್ಯತೇ ॥ 2.51 ॥
ಅಪಸರ ಸಖೇ ದೂರಾದಸ್ಮಾತ್ಕಟಾಕ್ಷವಿಷಾನಲಾತ್
ಪ್ರಕೃತಿವಿಷಮಾದ್ಯೋಷಿತ್ಸರ್ಪಾದ್ವಿಲಾಸಫಣಾಭೃತಃ ।
ಇತರಫಣಿನಾ ದಷ್ಟಃ ಶಕ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತುಂ ಔಷಧೈಶ್ಚತುರ್
ವನಿತಾಭೋಗಿಗ್ರಸ್ತಂ ಹಿ ಮನ್ತ್ರಿಣಃ ॥ 2.52 ॥
ವಿಸ್ತಾರಿತಂ ಮಕರಕೇತನಧೀವರೇಣ
ಸ್ತ್ರೀಸಞ್ಜ್ಞಿತಂ ಬಡಿಶಂ ಅತ್ರ ಭವಾಮ್ಬುರಾಶೌ ।
ಯೇನಾಚಿರಾತ್ತದ್ಅಧರಾಮಿಷಲೋಲಮರ್ತ್ಯ
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ವಿಕೃಷ್ಯ ವಿಪಚತ್ಯನುರಾಗವಹ್ನೌ ॥ 2.53 ॥
ಕಾಮಿನೀಕಾಯಕಾನ್ತಾರೇ ಕುಚಪರ್ವತದುರ್ಗಮೇ ।
ಮಾ ಸಞ್ಚರ ಮನಃ ಪಾನ್ಥ ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ್ಮರತಸ್ಕರಃ ॥ 2.54 ॥
ವ್ಯಾದೀರ್ಘೇಣ ಚಲೇನ ವಕ್ತ್ರಗತಿನಾ ತೇಜಸ್ವಿನಾ ಭೋಗಿನಾ
ನೀಲಾಬ್ಜದ್ಯುತಿನಾಹಿನಾ ಪರಂ ಅಹಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ತಚ್ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ದೃಷ್ಟೇ ಸನ್ತಿ ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ದಿಶಿ ದಿಶಿ ಪ್ರಾಯೇಣ ದರ್ಮಾರ್ಥಿನೋ
ಮುಗ್ಧಾಕ್ಷ್ಕ್ಷಣವೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ನ ಹಿ ಮೇ ವೈದ್ಯೋ ನ ಚಾಪ್ಯೌಷಧಮ್ ॥ 2.55 ॥
ಇಹ ಹಿ ಮಧುರಗೀತಂ ನೃತ್ಯಂ ಏತದ್ರಸೋಽಯಂ
ಸ್ಫುರತಿ ಪರಿಮಲೋಽಸೌ ಸ್ಪರ್ಶ ಏಷ ಸ್ತನಾನಾಮ್ ।
ಇತಿ ಹತಪರಮಾರ್ಥೈರಿನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಭ್ರಾಮ್ಯಮಾಣಃ
ಸ್ವಹಿತಕರಣಧೂರ್ತೈಃ ಪಞ್ಚಭಿರ್ವಞ್ಚಿತೋಽಸ್ಮಿ ॥ 2.56 ॥
ನ ಗಮ್ಯೋ ಮನ್ತ್ರಾಣಾಂ ನ ಚ ಭವತಿ ಭೈಷಜ್ಯವಿಷಯೋ
ನ ಚಾಪಿ ಪ್ರಧ್ವಂಸಂ ವ್ರಜತಿ ವಿವಿಧೈಃ ಶಾನ್ತಿಕಶತೈಃ ।
ಭ್ರಮಾವೇಶಾದಙ್ಗೇ ಕಂ ಅಪಿ ವಿದಧದ್ಭಙ್ಗಂ ಅಸಕೃತ್
ಸ್ಮರಾಪಸ್ಮಾರೋಽಯಂ ಭ್ರಮಯತಿ ದೃಶಂ ಘೂರ್ಣಯತಿ ಚ ॥ 2.57 ॥
ಜಾತ್ಯ್ಅನ್ಧಾಯ ಚ ದುರ್ಮುಖಾಯ ಚ ಜರಾಜೀರ್ಣಾ ಖಿಲಾಙ್ಗಾಯ ಚ
ಗ್ರಾಮೀಣಾಯ ಚ ದುಷ್ಕುಲಾಯ ಚ ಗಲತ್ಕುಷ್ಠಾಭಿಭೂತಾಯ ಚ ।
ಯಚ್ಛನ್ತೀಷು ಮನೋಹರಂ ನಿಜವಪುಲಕ್ಷ್ಮೀಲವಶ್ರದ್ಧಯಾ
ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀಷು ವಿವೇಕಕಲ್ಪಲತಿಕಾಶಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜ್ಯೇತ ಕಃ ॥ 2.58 ॥
ವೇಶ್ಯಾಸೌ ಮದನಜ್ವಾಲಾ
ರೂಪೇಽನ್ಧನವಿವರ್ಧಿತಾ ।
ಕಾಮಿಭಿರ್ಯತ್ರ ಹೂಯನ್ತೇ
ಯೌವನಾನಿ ಧನಾನಿ ಚ ॥ 2.59 ॥
ಕಶ್ಚುಮ್ಬತಿ ಕುಲಪುರುಷೋ ವೇಶ್ಯಾಧರಪಲ್ಲವಂ ಮನೋಜ್ಞಂ ಅಪಿ ।
ಚಾರಭಟಚೋರಚೇಟಕನಟವಿಟನಿಷ್ಠೀವನಶರಾವಮ್ ॥ 2.60 ॥
ಧನ್ಯಾಸ್ತ ಏವ ಧವಲಾಯತಲೋಚನಾನಾಂ
ತಾರುಣ್ಯದರ್ಪಘನಪೀನಪಯೋಧರಾಣಾಮ್ ।
ಕ್ಷಾಮೋದರೋಪರಿ ಲಸತ್ತ್ರಿವಲೀಲತಾನಾಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾಕೃತಿಂ ವಿಕೃತಿಂ ಏತಿ ಮನೋ ನ ಯೇಷಾಮ್ ॥ 2.61 ॥
ಬಾಲೇ ಲೀಲಾಮುಕುಲಿತಂ ಅಮೀ ಮನ್ಥರಾ ದೃಷ್ಟಿಪಾತಾಃ
ಕಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯನ್ತೇ ವಿರಮವಿರಮ ವ್ಯರ್ಥ ಏಷ ಶ್ರಮಸ್ತೇ ।
ಸಮ್ಪ್ರತ್ಯನ್ಯೇ ವಯಂ ಉಪರತಂ ಬಾಲ್ಯಂ ಆಸ್ಥಾ ವನಾನ್ತೇ
ಕ್ಷೀಣೋ ಮೋಹಸ್ತೃಣಂ ಇವ ಜಗಜ್ಜಾಲಂ ಆಲೋಕಯಾಮಃ ॥ 2.62 ॥
ಇಯಂ ಬಾಲಾ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯನವರತಂ ಇನ್ದೀವರದಲಪ್ರಭಾ
ಚೀರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಕ್ಷಿಪತಿ ಕಿಂ ಅಭಿಪ್ರೇತಂ ಅನಯಾ ।
ಗತೋ ಮೋಹೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಸ್ಮರಶಬರಬಾಣವ್ಯತಿಕರಜ್ವರ
ಜ್ವಾಲಾ ಶಾನ್ತಾ ತದಪಿ ನ ವರಾಕೀ ವಿರಮತಿ ॥ 2.63 ॥
ಕಿಂ ಕನ್ದರ್ಪ ಕರಂ ಕದರ್ಥಯಸಿ ರೇ ಕೋದಣ್ಡಟಙ್ಕಾರಿತಂ
ರೇ ರೇ ಕೋಕಿಲ ಕೌಮ್ಅಲಂ ಕಲರವಂ ಕಿಂ ವಾ ವೃಥಾ ಜಲ್ಪಸಿ ।
ಮುಗ್ಧೇ ಸ್ನಿಗ್ಧವಿದಗ್ಧಚಾರುಮಧುರೈರ್ಲೋಲೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈರಲಂ
ಚೇತಶ್ಚುಮ್ಬಿತಚನ್ದ್ರಚೂಡಚರಣಧ್ಯಾನಾಮೃತಂ ವರ್ತತೇ ॥ 2.64 ॥
ವಿರಹೇಽಪಿ ಸಙ್ಗಮಃ ಖಲು
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಙ್ಗತಂ ಮನೋ ಯೇಷಾಮ್ ।
ಹೃದಯಂ ಅಪಿ ವಿಘಟ್ಟಿತಂ ಚೇತ್
ಸಙ್ಗೀ ವಿರಹಂ ವಿಶೇಷಯತಿ ॥ 2.65 ॥
ಕಿಂ ಗತೇನ ಯದಿ ಸಾ ನ ಜೀವತಿ
ಪ್ರಾಣಿತಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ತಥಾಪಿ ಕಿಮ್ ।
ಇತ್ಯುದೀಕ್ಷ್ಯ ನವಮೇಘಮಾಲಿಕಾಂ
ನ ಪ್ರಯಾತಿ ಪಥಿಕಃ ಸ್ವಮನ್ದಿರಮ್ ॥ 2.66 ॥
ವಿರಮತ ಬುಧಾ ಯೋಷಿತ್ಸಙ್ಗಾತ್ಸುಖಾತ್ಕ್ಷಣಭಙ್ಗುರಾತ್
ಕುರುತ ಕರುಣಾಮೈತ್ರೀಪ್ರಜ್ಞಾವಧೂಜನಸಙ್ಗಮಮ್ ।
ನ ಖಲು ನರಕೇ ಹಾರಾಕ್ರಾನ್ತಂ ಘನಸ್ತನಮಣ್ಡಲಂ
ಶರಣಂ ಅಥವಾ ಶ್ರೋಣೀಬಿಮ್ಬಂ ರಣನ್ಮಣಿಮೇಖಲಮ್ ॥ 2.67 ॥
ಯದಾ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವ್ಯಸನಕೃಶಯೋರಾತ್ಮಮನಸೋರವಿಚ್ಛಿನ್ನಾ
ಮೈತ್ರೀ ಸ್ಫುರತಿ ಕೃತಿನಸ್ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಉ ತೈಃ ।
ಪ್ರಿಯಾಣಾಂ ಆಲಾಪೈರಧರಮಧುಭಿರ್ವಕ್ತ್ರವಿಧುಭಿಃ
ಸನಿಶ್ವಾಸಾಮೋದೈಃ ಸಕುಚಕಲಶಾಶ್ಲೇಷಸುರತೈಃ ॥ 2.68 ॥
ಯದಾಸೀದಜ್ಞಾನಂ ಸ್ಮರತಿಮಿರಸಞ್ಚಾರಜನಿತಂ
ತದಾ ದೃಷ್ಟನಾರೀಮಯಂ ಇದಂ ಅಶೇಷಂ ಜಗದಿತಿ ।
ಇದಾನೀಂ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪಟುತರವಿವೇಕಾಞ್ಜನಜುಷಾಂ
ಸಮೀಭೂತಾ ದೃಷ್ಟಿಸ್ತ್ರಿಭುವನಂ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಮನುತೇ ॥ 2.69 ॥
ತಾವದೇವ ಕೃತಿನಾಂ ಅಪಿ ಸ್ಫುರತ್ಯೇಷ
ನಿರ್ಮಲವಿವೇಕದೀಪಕಃ ।
ಯಾವದೇವ ನ ಕುರಙ್ಗಚಕ್ಷುಷಾಂ
ತಾಡ್ಯತೇ ಚಟುಲಲೋಚನಾಞ್ಚಲೈಃ ॥ 2.70 ॥
ವಚಸಿ ಭವತಿ ಸಙ್ಗತ್ಯಾಗಂ ಉದ್ದಿಶ್ಯ ವಾರ್ತಾ
ಶ್ರುತಿಮುಖರಮುಖಾನಾಂ ಕೇವಲಂ ಪಣ್ಡಿತಾನಾಮ್ ।
ಜಘನಂ ಅರುಣರತ್ನಗ್ರನ್ಥಿಕಾಞ್ಚೀಕಲಾಪಂ
ಕುವಲಯನಯನಾನಾಂ ಕೋ ವಿಹಾತುಂ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 2.71 ॥
ಸ್ವಪರಪ್ರತಾರಕೋಽಸೌ
ನಿನ್ದತಿ ಯೋಽಲೀಕಪಣ್ಡಿತೋ ಯುವತೀಃ ।
ಯಸ್ಮಾತ್ತಪಸೋಽಪಿ ಫಲಂ
ಸ್ವರ್ಗಃ ಸ್ವರ್ಗೇಽಪಿ ಚಾಪ್ಸರಸಃ ॥ 2.72 ॥
ಮತ್ತೇಭಕುಮ್ಭದಲನೇ ಭುವಿ ಸನ್ತಿ ಧೀರಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಚಣ್ಡಮೃಗರಾಜವಧೇಽಪಿ ದಕ್ಷಾಃ ।
ಕಿನ್ತು ಬ್ರವೀಮಿ ಬಲಿನಾಂ ಪುರತಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ
ಕನ್ದರ್ಪದರ್ಪದಲನೇ ವಿರಲಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ॥ 2.73 ॥
ಸನ್ಮಾರ್ಗೇ ತಾವದಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವತಿ ಚ ನರಸ್ತಾವದೇವೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ಲಜ್ಜಾಂ ತಾವದ್ವಿಧತ್ತೇ ವಿನಯಂ ಅಪಿ ಸಮಾಲಮ್ಬತೇ ತಾವದೇವ ।
ಭ್ರೂಚಾಪಾಕೃಷ್ಟಮುಕ್ತಾಃ ಶ್ರವಣಪಥಗತಾ ನೀಲಪಕ್ಷ್ಮಾಣ ಏತೇ
ಯಾವಲ್ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಹೃದಿ ನ ಧೃತಿಮುಷೋ ದೃಷ್ಟಿಬಾಣಾಃ ಪತನ್ತಿ ॥ 2.74 ॥
ಉನ್ಮತ್ತಪ್ರೇಮಸಂರಮ್ಭಾದ್
ಆರಭನ್ತೇ ಯದ್ಅಙ್ಗನಾಃ ।
ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯೂಹಂ ಆಧಾತುಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ಖಲು ಕಾತರಃ ॥ 2.75 ॥
ತಾವನ್ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪಾಣ್ಡಿತ್ಯಂ
ಕುಲೀನತ್ವಂ ವಿವೇಕಿತಾ ।
ಯಾವಜ್ಜ್ವಲತಿ ನಾಙ್ಗೇಷು
ಹತಃ ಪಞ್ಚೇಷುಪಾವಕಃ ॥ 2.76 ॥
ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೋಽಪಿ ಪ್ರಗುಣಿತನಯೋಽತ್ಯಾನ್ತಬಾಧಾಪಿ ಬಾಢಂ
ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ಭವತಿ ವಿರಲೋ ಭಾಜನಂ ಸದ್ಗತೀನಾಮ್ ।
ಯೇನೈತಸ್ಮಿನ್ನಿರಯನಗರದ್ವಾರಂ ಉದ್ಘಾಟಯನ್ತೀ
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಭವತಿ ಕುಟಿಲಾ ಭ್ರೂಲತಾ ಕುಞ್ಚಿಕೇವ ॥ 2.77 ॥
ಕೃಶಃ ಕಾಣಃ ಖಞ್ಜಃ ಶ್ರವಣರಹಿತಃ ಪುಚ್ಛವಿಕಲೋ
ವ್ರಣೀ ಪೂಯಕ್ಲಿನ್ನಃ ಕೃಮಿಕುಲಶತೈರಾವೃತತನುಃ ।
ಕ್ಷುಧಾ ಕ್ಷಾಮೋ ಜೀರ್ಣಃ ಪಿಠರಕಕಪಾಲಾರ್ಪಿತಗಲಃ
ಶುನೀಂ ಅನ್ವೇತಿ ಶ್ವಾ ಹತಂ ಅಪಿ ಚ ಹನ್ತ್ಯೇವ ಮದನಃ ॥ 2.78 ॥
ಸ್ತ್ರೀಮುದ್ರಾಂ ಕುಸುಮಾಯುಧಸ್ಯ ಜಯಿನೀಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಮ್ಪತ್ಕರೀಂ
ಯೇ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯಾನ್ತಿ ಕುಧಿಯೋ ಮಿಥ್ಯಾಫಲಾನ್ವೇಷಿಣಃ ।
ತೇ ತೇನೈವ ನಿಹತ್ಯ ನಿರ್ದಯತರಂ ನಗ್ನೀಕೃತಾ ಮುಣ್ಡಿತಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪಞ್ಚಶಿಖೀಕೃತಾಶ್ಚ ಜಟಿಲಾಃ ಕಾಪಾಲಿಕಾಶ್ಚಾಪರೇ ॥ 2.79 ॥
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಪರಾಶರಪ್ರಭೃತಯೋ ವಾತಾಮ್ಬುಪರ್ಣಾಶನಾಸ್ತೇಽಪಿ
ಸ್ತ್ರೀಮುಖಪಙ್ಕಜಂ ಸುಲಲಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮೋಹಂ ಗತಾಃ ।
ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಸಘೃತಂ ಪಯೋದಧಿಯುತಂ ಯೇ ಭುಞ್ಜತೇ ಮಾನವಾಸ್ತೇಷಾಮ್
ಇನ್ದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹೋ ಯದಿ ಭವೇದ್ವಿನ್ಧ್ಯಃ ಪ್ಲವೇತ್ಸಾಗರೇ ॥ 2.80 ॥
ಪರಿಮಲಭೃತೋ ವಾತಾಃ ಶಾಖಾ ನವಾಙ್ಕುರಕೋಟಯೋ
ಮಧುರವಿಧುರೋತ್ಕಣ್ಠಾಭಾಜಃ ಪ್ರಿಯಾ ಪಿಕಪಕ್ಷಿಣಾಮ್ ।
ವಿರಲವಿರಸಸ್ವೇದೋದ್ಗಾರಾ ವಧೂವದನೇನ್ದವಃ
ಪ್ರಸರತಿ ಮಧೌ ಧಾತ್ರ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ನ ಕಸ್ಯ ಗುಣೋದಯಃ ॥ 2.81 ॥
ಮಧುರಯಂ ಮಧುರೈರಪಿ ಕೋಕಿಲಾ
ಕಲರವೈರ್ಮಲಯಸ್ಯ ಚ ವಾಯುಭಿಃ ।
ವಿರಹಿಣಃ ಪ್ರಹಿಣಸ್ತಿ ಶರೀರಿಣೋ
ವಿಪದಿ ಹನ್ತ ಸುಧಾಪಿ ವಿಷಾಯತೇ ॥ 2.82 ॥
ಆವಾಸಃ ಕಿಲಕಿಞ್ಚಿತಸ್ಯ ದಯಿತಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಿಲಾಸಾಲಸಾಃ
ಕರ್ಣೇ ಕೋಕಿಲಕಾಮಿನೀಕಲರವಃ ಸ್ಮೇರೋ ಲತಾಮಣ್ಡಪಃ ।
ಗೋಷ್ಠೀ ಸತ್ಕವಿಭಿಃ ಸಮಂ ಕತಿಪಯೈರ್ಮುಗ್ಧಾಃ ಸುಧಾಂಶೋಃ ಕರಾಃ
ಕೇಷಾಞ್ಚಿತ್ಸುಖಯನ್ತಿ ಚಾತ್ರ ಹೃದಯಂ ಚೈತ್ರೇ ವಿಚಿತ್ರಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ ॥ 2.83 ॥
ಪಾನ್ಥ ಸ್ತ್ರೀವಿರಹಾನಲಾಹುತಿಕಲಾಂ ಆತನ್ವತೀ ಮಞ್ಜರೀಮಾಕನ್ದೇಷು
ಪಿಕಾಙ್ಗನಾಭಿರಧುನಾ ಸೋತ್ಕಣ್ಠಂ ಆಲೋಕ್ಯತೇ ।
ಅಪ್ಯೇತೇ ನವಪಾಟಲಾಪರಿಮಲಪ್ರಾಗ್ಭಾರಪಾಟಚ್ಚರಾ
ವಾನ್ತಿಕ್ಲಾನ್ತಿವಿತಾನತಾನವಕೃತಃ ಶ್ರೀಖಣ್ಡಶೈಲಾನಿಲಾಃ ॥ 2.84 ॥
ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಣಯವತೀನಾಂ
ತಾವತ್ಪದಂ ಆತನೋತು ಹೃದಿ ಮಾನಃ ।
ಭವತಿ ನ ಯಾವಚ್ಚನ್ದನತರು
ಸುರಭಿರ್ಮಲಯಪವಮಾನಃ ॥ 2.85 ॥
ಸಹಕಾರಕುಸುಮಕೇಸರನಿಕರ
ಭರಾಮೋದಮೂರ್ಚ್ಛಿತದಿಗ್ಅನ್ತೇ ।
ಮಧುರಮಧುರವಿಧುರಮಧುಪೇ
ಮಧೌ ಭವೇತ್ಕಸ್ಯ ನೋತ್ಕಣ್ಠಾ ॥ 2.86 ॥
ಅಚ್ಛಾಚ್ಛಚನ್ದನರಸಾರ್ದ್ರತರಾ ಮೃಗಾಕ್ಷ್ಯೋ
ಧಾರಾಗೃಹಾಣಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಚ ಕೌಮ್ಉದೀ ಚ ।
ಮನ್ದೋ ಮರುತ್ಸುಮನಸಃ ಶುಚಿ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠಂ
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಮದಂ ಚ ಮದನಂ ಚ ವಿವರ್ಧಯನ್ತಿ ॥ 2.87 ॥
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾ ವ್ಯಜನಪವನಶ್ಚನ್ದ್ರಕಿರಣಾಃ
ಪರಾಗಃ ಕಾಸಾರೋ ಮಲಯಜರಜಃ ಶೀಧು ವಿಶದಮ್ ।
ಶುಚಿಃ ಸೌಧೋತ್ಸಙ್ಗಃ ಪ್ರತನು ವಸನಂ ಪಙ್ಕಜದೃಶೋ
ನಿದಾಘರ್ತಾವೇತದ್ವಿಲಸತಿ ಲಭನ್ತೇ ಸುಕೃತಿನಃ ॥ 2.88 ॥
ಸುಧಾಶುಭ್ರಂ ಧಾಮ ಸ್ಫುರದ್ಅಮಲರಶ್ಮಿಃ ಶಶಧರಃ
ಪ್ರಿಯಾವಕ್ತ್ರಾಮ್ಭೋಜಂ ಮಲಯಜರಜಶ್ಚಾತಿಸುರಭಿಃ ।
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾಸ್ತದಿದಂ ಅಖಿಲಂ ರಾಗಿಣಿ ಜನೇ
ಕರೋತ್ಯನ್ತಃ ಕ್ಷೋಭಂ ನ ತು ವಿಷಯಸಂಸರ್ಗವಿಮುಖೇ ॥ 2.89 ॥
ತರುಣೀವೇಷೋದ್ದೀಪಿತಕಾಮಾ
ವಿಕಸಜ್ಜಾತೀಪುಷ್ಪಸುಗನ್ಧಿಃ ।
ಉನ್ನತಪೀನಪಯೋಧರಭಾರಾ
ಪ್ರಾವೃಟ್ತನುತೇ ಕಸ್ಯ ನ ಹರ್ಷಮ್ ॥ 2.90 ॥
ವಿಯದ್ಉಪಚಿತಮೇಘಂ ಭೂಮಯಃ ಕನ್ದಲಿನ್ಯೋ
ನವಕುಟಜಕದಮ್ಬಾಮೋದಿನೋ ಗನ್ಧವಾಹಾಃ ।
ಶಿಖಿಕುಲಕಲಕೇಕಾರಾವರಮ್ಯಾ ವನಾನ್ತಾಃ
ಸುಖಿನಂ ಅಸುಖಿನಂ ವಾ ಸರ್ವಂ ಉತ್ಕಣ್ಠಯನ್ತಿ ॥ 2.91 ॥
ಉಪರಿ ಘನಂ ಘನಪಟಲಂ
ತಿರ್ಯಗ್ಗಿರಯೋಽಪಿ ನರ್ತಿತಮಯೂರಾಃ ।
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಕನ್ದಲಧವಲಾ
ದೃಷ್ಟಿಂ ಪಥಿಕಃ ಕ್ವ ಪಾತಯತಿ ॥ 2.92 ॥
ಇತೋ ವಿದ್ಯುದ್ವಲ್ಲೀವಿಲಸಿತಂ ಇತಃ ಕೇತಕಿತರೋಃ
ಸ್ಫುರನ್ಗನ್ಧಃ ಪ್ರೋದ್ಯಜ್ಜಲದನಿನದಸ್ಫೂರ್ಜಿತಂ ಇತಃ ।
ಇತಃ ಕೇಕಿಕ್ರೀಡಾಕಲಕಲರವಃ ಪಕ್ಷ್ಮಲದೃಶಾಂ
ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯನ್ತ್ಯೇತೇ ವಿರಹದಿವಸಾಃ ಸಮ್ಭೃತರಸಾಃ ॥ 2.93 ॥
ಅಸೂಚಿಸಞ್ಚಾರೇ ತಮಸಿ ನಭಸಿ ಪ್ರೌಢಜಲದಧ್ವನಿ
ಪ್ರಾಜ್ಞಮ್ಮನ್ಯೇ ಪತತಿ ಪೃಷತಾನಾಂ ಚ ನಿಚಯೇ ।
ಇದಂ ಸೌದಾಮಿನ್ಯಾಃ ಕನಕಕಮನೀಯಂ ವಿಲಸಿತಂ
ಮುದಂ ಚ ಮ್ಲಾನಿಂ ಚ ಪ್ರಥಯತಿ ಪಥಿ ಸ್ವೈರಸುದೃಶಾಮ್ ॥ 2.94 ॥
ಆಸಾರೇಣ ನ ಹರ್ಮ್ಯತಃ ಪ್ರಿಯತಮೈರ್ಯಾತುಂ ಬಹಿಃ ಶಕ್ಯತೇ
ಶೀತೋತ್ಕಮ್ಪನಿಮಿತ್ತಂ ಆಯತದೃಶಾ ಗಾಢಂ ಸಮಾಲಿಙ್ಗ್ಯತೇ ।
ಜಾತಾಃ ಶೀಕರಶೀತಲಾಶ್ಚ ಮರುತೋರತ್ಯನ್ತಖೇದಚ್ಛಿದೋ
ಧನ್ಯಾನಾಂ ಬತ ದುರ್ದಿನಂ ಸುದಿನತಾಂ ಯಾತಿ ಪ್ರಿಯಾಸಙ್ಗಮೇ ॥ 2.95 ॥
ಅರ್ಧಂ ಸುಪ್ತ್ವಾ ನಿಶಾಯಾಃ ಸರಭಸಸುರತಾಯಾಸಸನ್ನಶ್ಲಥಾಙ್ಗಪ್ರೋದ್ಭೂತಾಸಹ್ಯ
ತೃಷ್ಣೋ ಮಧುಮದನಿರತೋ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ।
ಸಮ್ಭೋಗಕ್ಲಾನ್ತಕಾನ್ತಾಶಿಥಿಲಭುಜಲತಾವರ್ಜಿತಂ ಕರ್ಕರೀತೋ
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಭಿನ್ನಾಚ್ಛಧಾರಂ ಪಿಬತಿ ನ ಸಲಿಲಂ ಶಾರದಂ ಮನ್ದಪುಣ್ಯಃ ॥ 2.96 ॥
ಹೇಮನ್ತೇ ದಧಿದುಗ್ಧಸರ್ಪಿರಶನಾ ಮಾಞ್ಜಿಷ್ಠವಾಸೋಭೃತಃ
ಕಾಶ್ಮೀರದ್ರವಸಾನ್ದ್ರದಿಗ್ಧವಪುಷಶ್ಛಿನ್ನಾ ವಿಚಿತ್ರೈ ರತೈಃ ।
ವೃತ್ತೋರುಸ್ತನಕಾಮಿನೋಜನಕೃತಾಶ್ಲೇಷಾ ಗೃಹಾಭ್ಯನ್ತರೇ
ತಾಮ್ಬೂಲೀದಲಪೂಗಪೂರಿತಮುಖಾ ಧನ್ಯಾಃ ಸುಖಂ ಶೇರತೇ ॥ 2.97 ॥
ಪ್ರದುಯತ್ಪ್ರೌಢಪ್ರಿಯಙ್ಗುದ್ಯುತಿಭೃತಿ ವಿಕಸತ್ಕುನ್ದಮಾದ್ಯದ್ದ್ವಿರೇಫೇ
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಲೇಯವಾತಪ್ರಚಲವಿಲಸಿತೋದಾರಮನ್ದಾರಧಾಮ್ನಿ ।
ಯೇಷಾಂ ನೋ ಕಣ್ಠಲಗ್ನಾ ಕ್ಷಣಂ ಅಪಿ ತುಹಿನಕ್ಷೋದದಕ್ಷಾ ಮೃಗಾಕ್ಷೀ
ತೇಸಾಂ ಆಯಾಮಯಾಮಾ ಯಮಸದನಸಮಾ ಯಾಮಿನೀ ಯಾತಿ ಯೂನಾಮ್ ॥ 2.98 ॥
ಚುಮ್ಬನ್ತೋ ಗಣ್ಡಭಿತ್ತೀರಲಕವತಿ ಮುಖೇ ಸೀತ್ಕೃತಾನ್ಯಾದಧಾನಾ
ವಕ್ಷಃಸೂತ್ಕಞ್ಚುಕೇಷು ಸ್ತನಭರಪುಲಕೋದ್ಭೇದಂ ಆಪಾದಯನ್ತಃ ।
ಊರೂನಾಕಮ್ಪಯನ್ತಃ ಪೃಥುಜಘನತಟಾತ್ಸ್ರಂಸಯನ್ತೋಽಂಶುಕಾನಿ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾನ್ತಾಜನಾನಾಂ ವಿಟಚರಿತಭೃತಃ ಶೈಶಿರಾ ವಾನ್ತಿ ವಾತಾಃ ॥ 2.99 ॥
ಕೇಶಾನಾಕುಲಯನ್ದೃಶೋ ಮುಕುಲಯನ್ವಾಸೋ ಬಲಾದಾಕ್ಷಿಪನ್ನಾತನ್ವನ್
ಪುಲಕೋದ್ಗಮಂ ಪ್ರಕಟಯನ್ನಾವೇಗಕಮ್ಪಂ ಶನೈಃ ।
ಬಾರಂ ಬಾರಂ ಉದಾರಸೀತ್ಕೃತಕೃತೋ ದನ್ತಚ್ಛದಾನ್ಪೀಡಯನ್
ಪ್ರಾಯಃ ಶೈಶಿರ ಏಷ ಸಮ್ಪ್ರತಿ ಮರುತ್ಕಾನ್ತಾಸು ಕಾನ್ತಾಯತೇ ॥ 2.100 ॥
ಯದ್ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ರುಚಿರಂ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಾ ಮನೋಜ್ಞೇಽಪಿ ।
ರಮಣೀಯೇಽಪಿ ಸುಧಾಂಶೌ ನ ಮನಃಕಾಮಃ ಸರೋಜಿನ್ಯಾಃ ॥ 2.101 ॥
ವೈರಾಗ್ಯೇ ಸಞ್ಚರತ್ಯೇಕೋ ನೀತೌ ಭ್ರಮತಿ ಚಾಪರಃ ।
ಶೃಙ್ಗಾರೇ ರಮತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭುವಿ ಭೇದಾಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ ॥ 2.102 ॥
