અથ શિવકચમ્
અસ્ય શ્રી શિવકવચ સ્તોત્ર મહામંત્રસ્ય ।
ઋષભ-યોગીશ્વર ઋષિઃ ।
અનુષ્ટુપ્ છંદઃ ।
શ્રી-સાંબસદાશિવો દેવતા ।
ઓં બીજમ્ ।
નમઃ શક્તિઃ ।
શિવાયેતિ કીલકમ્ ।
સાંબસદાશિવપ્રીત્યર્થે જપે વિનિયોગઃ ॥
કરન્યાસઃ
ઓં સદાશિવાય અંગુષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
નં ગંગાધરાય તર્જનીભ્યાં નમઃ ।
મં મૃત્યુંજયાય મધ્યમાભ્યાં નમઃ ।
શિં શૂલપાણયે અનામિકાભ્યાં નમઃ ।
વાં પિનાકપાણયે કનિષ્ઠિકાભ્યાં નમઃ ।
યં ઉમાપતયે કરતલકરપૃષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
હૃદયાદિ અંગન્યાસઃ
ઓં સદાશિવાય હૃદયાય નમઃ ।
નં ગંગાધરાય શિરસે સ્વાહા ।
મં મૃત્યુંજયાય શિખાયૈ વષટ્ ।
શિં શૂલપાણયે કવચાય હુમ્ ।
વાં પિનાકપાણયે નેત્રત્રયાય વૌષટ્ ।
યં ઉમાપતયે અસ્ત્રાય ફટ્ ।
ભૂર્ભુવસ્સુવરોમિતિ દિગ્બંધઃ ॥
ધ્યાનમ્
વજ્રદંષ્ટ્રં ત્રિનયનં કાલકંઠ મરિંદમમ્ ।
સહસ્રકર-મત્યુગ્રં વંદે શંભું ઉમાપતિમ્ ॥
રુદ્રાક્ષ-કંકણ-લસત્કર-દંડયુગ્મઃ પાલાંતરા-લસિત-ભસ્મધૃત-ત્રિપુંડ્રઃ ।
પંચાક્ષરં પરિપઠન્ વરમંત્રરાજં ધ્યાયન્ સદા પશુપતિં શરણં વ્રજેથાઃ ॥
અતઃ પરં સર્વપુરાણ-ગુહ્યં નિઃશેષ-પાપૌઘહરં પવિત્રમ્ ।
જયપ્રદં સર્વ-વિપત્પ્રમોચનં વક્ષ્યામિ શૈવં કવચં હિતાય તે ॥
પંચપૂજા
લં પૃથિવ્યાત્મને ગંધં સમર્પયામિ ।
હં આકાશાત્મને પુષ્પૈઃ પૂજયામિ ।
યં વાય્વાત્મને ધૂપં આઘ્રાપયામિ ।
રં અગ્ન્યાત્મને દીપં દર્શયામિ ।
વં અમૃતાત્મને અમૃતં મહા-નૈવેદ્યં નિવેદયામિ ।
સં સર્વાત્મને સર્વોપચાર-પૂજાં સમર્પયામિ ॥
મંત્રઃ
ઋષભ ઉવાચ ।
નમસ્કૃત્ય મહાદેવં વિશ્વ-વ્યાપિન-મીશ્વરમ્ ।
વક્ષ્યે શિવમયં વર્મ સર્વરક્ષાકરં નૃણામ્ ॥ 1 ॥
શુચૌ દેશે સમાસીનો યથાવત્કલ્પિતાસનઃ ।
જિતેંદ્રિયો જિતપ્રાણ-શ્ચિંતયેચ્છિવમવ્યયમ્ ॥ 2 ॥
હૃત્પુંડરીકાંતરસન્નિવિષ્ટં
સ્વતેજસા વ્યાપ્ત-નભોઽવકાશમ્ ।
અતીંદ્રિયં સૂક્ષ્મમનંતમાદ્યં
ધ્યાયેત્પરાનંદમયં મહેશમ્ ॥ 3 ॥
ધ્યાનાવધૂતાખિલકર્મબંધ-
-શ્ચિરં ચિદાનંદનિમગ્નચેતાઃ ।
ષડક્ષરન્યાસસમાહિતાત્મા
શૈવેન કુર્યાત્કવચેન રક્ષામ્ ॥ 4 ॥
માં પાતુ દેવોઽખિલદેવતાત્મા
સંસારકૂપે પતિતં ગભીરે ।
તન્નામ દિવ્યં વરમંત્રમૂલં
ધુનોતુ મે સર્વમઘં હૃદિસ્થમ્ ॥ 5 ॥
સર્વત્ર માં રક્ષતુ વિશ્વમૂર્તિ-
-ર્જ્યોતિ-ર્મયાનંદઘનશ્ચિદાત્મા ।
અણોરણીયાનુરુશક્તિરેકઃ
સ ઈશ્વરઃ પાતુ ભયાદશેષાત્ ॥ 6 ॥
યો ભૂસ્વરૂપેણ બિભર્તિ વિશ્વં
પાયાત્સ ભૂમેર્ગિરિશોઽષ્ટમૂર્તિઃ ।
યોઽપાં સ્વરૂપેણ નૃણાં કરોતિ
સંજીવનં સોઽવતુ માં જલેભ્યઃ ॥ 7 ॥
કલ્પાવસાને ભુવનાનિ દગ્ધ્વા
સર્વાણિ યો નૃત્યતિ ભૂરિલીલઃ ।
સ કાલરુદ્રોઽવતુ માં દવાગ્ને-
-ર્વાત્યાદિભીતે-રખિલાચ્ચ તાપાત્ ॥ 8 ॥
પ્રદીપ્ત-વિદ્યુત્કનકાવભાસો
વિદ્યાવરાભીતિ-કુઠારપાણિઃ ।
ચતુર્મુખસ્તત્પુરુષસ્ત્રિનેત્રઃ
પ્રાચ્યાં સ્થિતો રક્ષતુ મામજસ્રમ્ ॥ 9 ॥
કુઠાર ખેટાંકુશપાશશૂલ
કપાલપાશાક્ષ ગુણાંદધાનઃ ।
ચતુર્મુખો નીલ-રુચિસ્ત્રિનેત્રઃ
પાયાદઘોરો દિશિ દક્ષિણસ્યામ્ ॥ 10 ॥
કુંદેંદુ-શંખ-સ્ફટિકાવભાસો
વેદાક્ષમાલા-વરદાભયાંકઃ ।
ત્ર્યક્ષશ્ચતુર્વક્ત્ર ઉરુપ્રભાવઃ
સદ્યોઽધિજાતોઽવતુ માં પ્રતીચ્યામ્ ॥ 11 ॥
વરાક્ષ-માલાભયટંક-હસ્તઃ
સરોજ-કિંજલ્કસમાનવર્ણઃ ।
ત્રિલોચન-શ્ચારુચતુર્મુખો માં
પાયાદુદીચ્યાં દિશિ વામદેવઃ ॥ 12 ॥
વેદાભયેષ્ટાંકુશટંકપાશ-
-કપાલઢક્કાક્ષર-શૂલપાણિઃ ।
સિતદ્યુતિઃ પંચમુખોઽવતાન્મા-
-મીશાન ઊર્ધ્વં પરમપ્રકાશઃ ॥ 13 ॥
મૂર્ધાનમવ્યાન્મમ ચંદ્રમૌળિઃ
ફાલં મમાવ્યાદથ ફાલનેત્રઃ ।
નેત્રે મમાવ્યાદ્ભગનેત્રહારી
નાસાં સદા રક્ષતુ વિશ્વનાથઃ ॥ 14 ॥
પાયાચ્છ્રુતી મે શ્રુતિગીતકીર્તિઃ
કપોલમવ્યાત્સતતં કપાલી ।
વક્ત્રં સદા રક્ષતુ પંચવક્ત્રો
જિહ્વાં સદા રક્ષતુ વેદજિહ્વઃ ॥ 15 ॥
કંઠં ગિરીશોઽવતુ નીલકંઠઃ
પાણિદ્વયં પાતુ પિનાકપાણિઃ ।
દોર્મૂલમવ્યાન્મમ ધર્મબાહુઃ
વક્ષઃસ્થલં દક્ષમખાંતકોઽવ્યાત્ ॥ 16 ॥
મમોદરં પાતુ ગિરીંદ્રધન્વા
મધ્યં મમાવ્યાન્મદનાંતકારી ।
હેરંબતાતો મમ પાતુ નાભિં
પાયાત્કટિં ધૂર્જટિરીશ્વરો મે ॥ 17 ॥
[સ્મરારિ-રવ્યાન્મમ ગુહ્યદેશમ્
પૃષ્ટં સદા રક્ષતુ પાર્વતીશઃ ।]
ઊરુદ્વયં પાતુ કુબેરમિત્રો
જાનુદ્વયં મે જગદીશ્વરોઽવ્યાત્ ।
જંઘાયુગં પુંગવકેતુરવ્યા-
-ત્પાદૌ મમાવ્યાત્સુરવંદ્યપાદઃ ॥ 18 ॥
મહેશ્વરઃ પાતુ દિનાદિયામે
માં મધ્યયામેઽવતુ વામદેવઃ ।
ત્રિલોચનઃ પાતુ તૃતીયયામે
વૃષધ્વજઃ પાતુ દિનાંત્યયામે ॥ 19 ॥
પાયાન્નિશાદૌ શશિશેખરો માં
ગંગાધરો રક્ષતુ માં નિશીથે ।
ગૌરીપતિઃ પાતુ નિશાવસાને
મૃત્યુંજયો રક્ષતુ સર્વકાલમ્ ॥ 20 ॥
અંતઃસ્થિતં રક્ષતુ શંકરો માં
સ્થાણુઃ સદા પાતુ બહિઃસ્થિતં મામ્ ।
તદંતરે પાતુ પતિઃ પશૂનાં
સદાશિવો રક્ષતુ માં સમંતાત્ ॥ 21 ॥
તિષ્ઠંત-મવ્યાદ્ભુવનૈકનાથઃ
પાયાદ્વ્રજંતં પ્રમથાધિનાથઃ ।
વેદાંતવેદ્યોઽવતુ માં નિષણ્ણં
મામવ્યયઃ પાતુ શિવઃ શયાનમ્ ॥ 22 ॥
માર્ગેષુ માં રક્ષતુ નીલકંઠઃ
શૈલાદિ-દુર્ગેષુ પુરત્રયારિઃ ।
અરણ્યવાસાદિ-મહાપ્રવાસે
પાયાન્મૃગવ્યાધ ઉદારશક્તિઃ ॥ 23 ॥
કલ્પાંત-કાલોગ્ર-પટુપ્રકોપઃ [કટોપ]
સ્ફુટાટ્ટ-હાસોચ્ચલિતાંડ-કોશઃ ।
ઘોરારિ-સેનાર્ણવદુર્નિવાર-
-મહાભયાદ્રક્ષતુ વીરભદ્રઃ ॥ 24 ॥
પત્ત્યશ્વમાતંગ-રથાવરૂધિની- [ઘટાવરૂથ]
-સહસ્ર-લક્ષાયુત-કોટિભીષણમ્ ।
અક્ષૌહિણીનાં શતમાતતાયિનાં
છિંદ્યાન્મૃડો ઘોરકુઠારધારયા ॥ 25 ॥
નિહંતુ દસ્યૂન્પ્રળયાનલાર્ચિ-
-ર્જ્વલત્ત્રિશૂલં ત્રિપુરાંતકસ્ય ।
શાર્દૂલ-સિંહર્ક્ષવૃકાદિ-હિંસ્રાન્
સંત્રાસયત્વીશ-ધનુઃ પિનાકઃ ॥ 26 ॥
દુસ્સ્વપ્ન દુશ્શકુન દુર્ગતિ દૌર્મનસ્ય
દુર્ભિક્ષ દુર્વ્યસન દુસ્સહ દુર્યશાંસિ ।
ઉત્પાત-તાપ-વિષભીતિ-મસદ્ગ્રહાર્તિં
વ્યાધીંશ્ચ નાશયતુ મે જગતામધીશઃ ॥ 27 ॥
ઓં નમો ભગવતે સદાશિવાય
સકલ-તત્ત્વાત્મકાય
સર્વ-મંત્ર-સ્વરૂપાય
સર્વ-યંત્રાધિષ્ઠિતાય
સર્વ-તંત્ર-સ્વરૂપાય
સર્વ-તત્ત્વ-વિદૂરાય
બ્રહ્મ-રુદ્રાવતારિણે-નીલકંઠાય
પાર્વતી-મનોહરપ્રિયાય
સોમ-સૂર્યાગ્નિ-લોચનાય
ભસ્મોદ્ધૂળિત-વિગ્રહાય
મહામણિ-મુકુટ-ધારણાય
માણિક્ય-ભૂષણાય
સૃષ્ટિસ્થિતિ-પ્રળયકાલ-રૌદ્રાવતારાય
દક્ષાધ્વર-ધ્વંસકાય
મહાકાલ-ભેદનાય
મૂલધારૈક-નિલયાય
તત્વાતીતાય
ગંગાધરાય
સર્વ-દેવાદિ-દેવાય
ષડાશ્રયાય
વેદાંત-સારાય
ત્રિવર્ગ-સાધનાય
અનંતકોટિ-બ્રહ્માંડ-નાયકાય
અનંત-વાસુકિ-તક્ષક-કર્કોટક-શંખ-કુલિક-પદ્મ-મહાપદ્મેતિ-અષ્ટ-મહા-નાગ-કુલભૂષણાય
પ્રણવસ્વરૂપાય
ચિદાકાશાય
આકાશ-દિક્-સ્વરૂપાય
ગ્રહ-નક્ષત્ર-માલિને
સકલાય
કળંક-રહિતાય
સકલ-લોકૈક-કર્ત્રે
સકલ-લોકૈક-ભર્ત્રે
સકલ-લોકૈક-સંહર્ત્રે
સકલ-લોકૈક-ગુરવે
સકલ-લોકૈક-સાક્ષિણે
સકલ-નિગમગુહ્યાય
સકલ-વેદાંત-પારગાય
સકલ-લોકૈક-વરપ્રદાય
સકલ-લોકૈક-શંકરાય
સકલ-દુરિતાર્તિ-ભંજનાય
સકલ-જગદભયંકરાય
શશાંક-શેખરાય
શાશ્વત-નિજાવાસાય
નિરાકારાય
નિરાભાસાય
નિરામયાય
નિર્મલાય
નિર્લોભાય
નિર્મદાય
નિશ્ચિંતાય
નિરહંકારાય
નિરંકુશાય
નિષ્કળંકાય
નિર્ગુણાય
નિષ્કામાય
નિરૂપપ્લવાય
નિરવધ્યાય
નિરંતરાય
નિરુપદ્રવાય
નિરવદ્યાય
નિરંતરાય
નિષ્કારણાય
નિરાતંકાય
નિષ્પ્રપંચાય
નિસ્સંગાય
નિર્દ્વંદ્વાય
નિરાધારાય
નીરાગાય
નિશ્ક્રોધય
નિર્લોભય
નિષ્પાપાય
નિર્વિકલ્પાય
નિર્ભેદાય
નિષ્ક્રિયાય
નિસ્તુલાય
નિશ્શંશયાય
નિરંજનાય
નિરુપમ-વિભવાય
નિત્ય-શુદ્ધ-બુદ્ધ-મુક્ત-પરિપૂર્ણ-સચ્ચિદાનંદાદ્વયાય
પરમ-શાંત-સ્વરૂપાય
પરમ-શાંત-પ્રકાશાય
તેજોરૂપાય
તેજોમયાય
તેજોઽધિપતયે
જય જય રુદ્ર મહારુદ્ર
મહા-રૌદ્ર
ભદ્રાવતાર
મહા-ભૈરવ
કાલ-ભૈરવ
કલ્પાંત-ભૈરવ
કપાલ-માલાધર
ખટ્વાંગ-ચર્મ-ખડ્ગ-ધર
પાશાંકુશ-ડમરૂશૂલ-ચાપ-બાણ-ગદા-શક્તિ-ભિંદિ-
પાલ-તોમર-મુસલ-ભુશુંડી-મુદ્ગર-પાશ-પરિઘ-શતઘ્ની-ચક્રાદ્યાયુધ-ભીષણાકાર
સહસ્ર-મુખ
દંષ્ટ્રાકરાલ-વદન
વિકટાટ્ટહાસ
વિસ્ફાતિત-બ્રહ્માંડ-મંડલ-નાગેંદ્રકુંડલ
નાગેંદ્રહાર
નાગેંદ્રવલય
નાગેંદ્રચર્મધર
નાગેંદ્રનિકેતન
મૃત્યુંજય
ત્ર્યંબક
ત્રિપુરાંતક
વિશ્વરૂપ
વિરૂપાક્ષ
વિશ્વેશ્વર
વૃષભવાહન
વિષવિભૂષણ
વિશ્વતોમુખ
સર્વતોમુખ
માં રક્ષ રક્ષ
જ્વલ જ્વલ
પ્રજ્વલ પ્રજ્વલ
મહામૃત્યુભયં શમય શમય
અપમૃત્યુભયં નાશય નાશય
રોગભયં ઉત્સાદય ઉત્સાદય
વિષસર્પભયં શમય શમય
ચોરાન્ મારય મારય
મમ શત્રૂન્ ઉચ્ચાટય ઉચ્ચાટય
ત્રિશૂલેન વિદારય વિદારય
કુઠારેણ ભિંધિ ભિંધિ
ખડ્ગેન છિંદ્દિ છિંદ્દિ
ખટ્વાંગેન વિપોધય વિપોધય
મમ પાપં શોધય શોધય
મુસલેન નિષ્પેષય નિષ્પેષય
બાણૈઃ સંતાડય સંતાડય
યક્ષ રક્ષાંસિ ભીષય ભીષય
અશેષ ભૂતાન્ વિદ્રાવય વિદ્રાવય
કૂષ્માંડ-ભૂત-બેતાળ-મારીગણ-બ્રહ્મરાક્ષસ-ગણાન્ સંત્રાસય સંત્રાસય
મમ અભયં કુરુ કુરુ
[મમ પાપં શોધય શોધય]
નરક-મહાભયાન્ માં ઉદ્ધર ઉદ્ધર
વિત્રસ્તં માં આશ્વાસય આશ્વાસય
અમૃત-કટાક્ષ-વીક્ષણેન માં આલોકય આલોકય
સંજીવય સંજીવય
ક્ષુત્તૃષ્ણાર્તં માં આપ્યાયય આપ્યાયય
દુઃખાતુરં માં આનંદય આનંદય
શિવકવચેન માં આચ્છાદય આચ્છાદય
હર હર
હર હર
મૃત્યુંજય
ત્ર્યંબક
સદાશિવ
પરમશિવ
નમસ્તે નમસ્તે નમસ્તે નમઃ ॥
પૂર્વવત્ - હૃદયાદિ ન્યાસઃ ।
પંચપૂજા ॥
ભૂર્ભુવસ્સુવરોમિતિ દિગ્વિમોકઃ ॥
ફલશ્રુતિઃ
ઋષભ ઉવાચ ।
ઇત્યેતત્કવચં શૈવં વરદં વ્યાહૃતં મયા ।
સર્વ-બાધા-પ્રશમનં રહસ્યં સર્વદેહિનામ્ ॥ 1 ॥
યઃ સદા ધારયેન્મર્ત્યઃ શૈવં કવચમુત્તમમ્ ।
ન તસ્ય જાયતે ક્વાપિ ભયં શંભોરનુગ્રહાત્ ॥ 2 ॥
ક્ષીણાયુ-ર્મૃત્યુમાપન્નો મહારોગહતોઽપિ વા ।
સદ્યઃ સુખમવાપ્નોતિ દીર્ઘમાયુશ્ચ વિંદતિ ॥ 3 ॥
સર્વદારિદ્ર્યશમનં સૌમાંગલ્ય-વિવર્ધનમ્ ।
યો ધત્તે કવચં શૈવં સ દેવૈરપિ પૂજ્યતે ॥ 4 ॥
મહાપાતક-સંઘાતૈર્મુચ્યતે ચોપપાતકૈઃ ।
દેહાંતે શિવમાપ્નોતિ શિવ-વર્માનુભાવતઃ ॥ 5 ॥
ત્વમપિ શ્રદ્ધયા વત્સ શૈવં કવચમુત્તમમ્ ।
ધારયસ્વ મયા દત્તં સદ્યઃ શ્રેયો હ્યવાપ્સ્યસિ ॥ 6 ॥
સૂત ઉવાચ ।
ઇત્યુક્ત્વા ઋષભો યોગી તસ્મૈ પાર્થિવ-સૂનવે ।
દદૌ શંખં મહારાવં ખડ્ગં ચારિનિષૂદનમ્ ॥ 7 ॥
પુનશ્ચ ભસ્મ સંમંત્ર્ય તદંગં સર્વતોઽસ્પૃશત્ ।
ગજાનાં ષટ્સહસ્રસ્ય દ્વિગુણં ચ બલં દદૌ ॥ 8 ॥
ભસ્મપ્રભાવાત્સંપ્રાપ્ય બલૈશ્વર્યધૃતિસ્મૃતિઃ ।
સ રાજપુત્રઃ શુશુભે શરદર્ક ઇવ શ્રિયા ॥ 9 ॥
તમાહ પ્રાંજલિં ભૂયઃ સ યોગી રાજનંદનમ્ ।
એષ ખડ્ગો મયા દત્તસ્તપોમંત્રાનુભાવતઃ ॥ 10 ॥
શિતધારમિમં ખડ્ગં યસ્મૈ દર્શયસિ સ્ફુટમ્ ।
સ સદ્યો મ્રિયતે શત્રુઃ સાક્ષાન્મૃત્યુરપિ સ્વયમ્ ॥ 11 ॥
અસ્ય શંખસ્ય નિહ્રાદં યે શૃણ્વંતિ તવાહિતાઃ ।
તે મૂર્છિતાઃ પતિષ્યંતિ ન્યસ્તશસ્ત્રા વિચેતનાઃ ॥ 12 ॥
ખડ્ગશંખાવિમૌ દિવ્યૌ પરસૈન્યવિનાશિનૌ ।
આત્મસૈન્યસ્વપક્ષાણાં શૌર્યતેજોવિવર્ધનૌ ॥ 13 ॥
એતયોશ્ચ પ્રભાવેન શૈવેન કવચેન ચ ।
દ્વિષટ્સહસ્રનાગાનાં બલેન મહતાપિ ચ ॥ 14 ॥
ભસ્મધારણસામર્થ્યાચ્છત્રુસૈન્યં વિજેષ્યસિ ।
પ્રાપ્ય સિંહાસનં પૈત્ર્યં ગોપ્તાસિ પૃથિવીમિમામ્ ॥ 15 ॥
ઇતિ ભદ્રાયુષં સમ્યગનુશાસ્ય સમાતૃકમ્ ।
તાભ્યાં સંપૂજિતઃ સોઽથ યોગી સ્વૈરગતિર્યયૌ ॥ 16 ॥
ઇતિ શ્રીસ્કાંદમહાપુરાણે બ્રહ્મોત્તરખંડે શિવકવચ પ્રભાવ વર્ણનં નામ દ્વાદશોઽધ્યાયઃ સંપૂર્ણઃ ॥