ශංභුස්වයංභුහරයෝ හරිණේක්ෂණානාං
යේනාක්රියංත සතතං ගෘහකුංභදාසාඃ ।
වාචාං අගෝචරචරිත්රවිචිත්රිතාය
තස්මෛ නමෝ භගවතේ මකරධ්වජාය ॥ 2.1 ॥
ස්මිතේන භාවේන ච ලජ්ජයා භියා
පරාණ්මුඛෛරර්ධකටාක්ෂවීක්ෂණෛඃ ।
වචෝභිරීර්ෂ්යාකලහේන ලීලයා
සමස්තභාවෛඃ ඛලු බංධනං ස්ත්රියඃ ॥ 2.2 ॥
භ්රූචාතුර්යාත්කුෂ්චිතාක්ෂාඃ කටාක්ෂාඃ
ස්නිග්ධා වාචෝ ලජ්ජිතාංතාශ්ච හාසාඃ ।
ලීලාමංදං ප්රස්ථිතං ච ස්ථිතං ච
ස්ත්රීණාං ඒතද්භූෂණං චායුධං ච ॥ 2.3 ॥
ක්වචිත්සභ්රූභංගෛඃ ක්වචිදපි ච ලජ්ජාපරිගතෛඃ
ක්වචිද්භූරිත්රස්තෛඃ ක්වචිදපි ච ලීලාවිලලිතෛඃ ।
කුමාරීණාං ඒතෛර්මදනසුභගෛර්නේත්රවලිතෛඃ
ස්ඵුරන්නීලාබ්ජානාං ප්රකරපරිකීර්ණා ඉව දිශඃ ॥ 2.4 ॥
වක්ත්රං චංද්රවිකාසි පංකජපරීහාසක්ෂමේ ලෝචනේ
වර්ණඃ ස්වර්ණං අපාකරිෂ්ණුරලිනීජිෂ්ණුඃ කචානාං චයඃ ।
බක්ෂෝජාවිභකුංභවිභ්රමහරෞ ගුර්වී නිතංබස්ථලී
වාචාං හාරි ච මාර්දවං යුවතීෂු ස්වාභාවිකං මංඩනම් ॥ 2.5 ॥
ස්මිතකිංචින්මුග්ධං සරලතරලෝ දෘෂ්ටිවිභවඃ
පරිස්පංදෝ වාචාං අභිනවවිලාසෝක්තිසරසඃ ।
ගතානාං ආරංභඃ කිසලයිතලීලාපරිකරඃ
ස්පෘශංත්යාස්තාරුණ්යං කිං ඉව න හි රම්යං මෘගදෘශඃ ॥ 2.6 ॥
ද්රෂ්ටව්යේෂු කිං උත්තමං මෘගදෘශඃ ප්රේමප්රසන්නං මුඛං
ඝ්රාතවේෂ්වපි කිං තද්ආස්යපවනඃ ශ්රව්යේෂු කිං තද්වචඃ ।
කිං ස්වාද්යේෂු තද්ඕෂ්ඨපල්ලවරසඃ ස්පෘශ්යේෂු කිං තද්වපුර්ධ්යේයං
කිං නවයෞවනේ සහෘදයෛඃ සර්වත්ර තද්විභ්රමාඃ ॥ 2.7 ॥
ඒතාශ්චලද්වලයසංහතිමේඛලෝත්ථඣංකාර
නූපුරපරාජිතරාජහංස්යඃ ।
කුර්වංති කස්ය න මනෝ විවශං තරුණ්යෝ
විත්රස්තමුග්ධහරිණීසදෘශෛඃ කටාක්ෂෛඃ ॥ 2.8 ॥
කුංකුමපංකකලංකිතදේහා
ගෞරපයෝධරකංපිතහාරා ।
නූපුරහංසරණත්පද්මා
කං න වශීකුරුතේ භුවි රාමා ॥ 2.9 ॥
නූනං හි තේ කවිවරා විපරීතවාචෝ
යේ නිත්යං ආහුරබලා ඉති කාමිනීස්තාඃ ।
යාභිර්විලෝලිතරතාරකදෘෂ්ටිපාතෛඃ
ශක්රාදයෝऽපි විජිතාස්ත්වබලාඃ කථං තාඃ ॥ 2.10 ॥
නූනං ආජ්ඤාකරස්තස්යාඃ සුභ්රුවෝ මකරධ්වජඃ ।
යතස්තන්නේත්රසංචාරසූචිතේෂු ප්රවර්තතේ ॥ 2.11 ॥
කේශාඃ සංයමිනඃ ශ්රුතේරපි පරං පාරං ගතේ ලෝචනේ
අංතර්වක්ත්රං අපි ස්වභාවශුචිභීඃ කීර්ණං ද්විජානාං ගණෛඃ ।
මුක්තානාං සතතාධිවාසරුචිරෞ වක්ෂෝජකුංභාවිමාවිත්ථං
තන්වි වපුඃ ප්රශාංතං අපි තේරාගං කරෝත්යේව නඃ ॥ 2.12 ॥
මුග්ධේ ධානුෂ්කතා කේයං අපූර්වා ත්වයි දෘශ්යතේ ।
යයා විධ්යසි චේතාංසි ගුණෛරේව න සායකෛඃ ॥ 2.13 ॥
සති ප්රදීපේ සත්යග්නෞ සත්සු තාරාරවීංදුෂු ।
විනා මේ මෘගශාවාක්ෂ්යා තමෝභූතං ඉදං ජගථ් ॥ 2.14 ॥
උද්වෘත්තඃ ස්තනභාර ඒෂ තරලේ නේත්රේ චලේ භ්රූලතේ
රාගාධිෂ්ඨිතං ඕෂ්ඨපල්ලවං ඉදං කුර්වංතු නාම ව්යථාම් ।
සෞභාග්යාක්ෂරමාලිකේව ලිඛිතා පුෂ්පායුධේන ස්වයං
මධ්යස්ථාපි කරෝති තාපං අධිකං රෞම්ආවලිඃ කේන සා ॥ 2.15 ॥
මුඛේන චංද්රකාංතේන මහානීලෛඃ ශිරෝරුහෛඃ ।
කරාභ්යාං පද්මරාගාභ්යාං රේජේ රත්නමයීව සා ॥ 2.16 ॥
ගුරුණා ස්තනභාරේණ මුඛචංද්රේණ භාස්වතා ।
ශනෛශ්චරාභ්යාං පාදාභ්යාං රේජේ ග්රහමයීව සා ॥ 2.17 ॥
තස්යාඃ ස්තනෞ යදි ඝනෞ ජඝනං ච හාරි
වක්ත්රං ච චාරු තව චිත්ත කිං ආකුලත්වම් ।
පුණ්යං කුරුෂ්ව යදි තේෂු තවාස්ති වාංඡා
පුණ්යෛර්විනා න හි භවංති සමීහිතාර්ථාඃ ॥ 2.18 ॥
ඉමේ තාරුණ්යශ්රීනවපරිමලාඃ ප්රෞඪසුරතප්රතාප
ප්රාරංභාඃ ස්මරවිජයදානප්රතිභුවඃ ।
චිරං චේතශ්චෝරා අභිනවවිකාරෛකගුරවෝ
විලාසව්යාපාරාඃ කිං අපි විජයංතේ මෘගදෘශාම් ॥ 2.19 ॥
ප්රණයමධුරාඃ ප්රේමෝද්ගාරා රසාශ්රයතාං ගතාඃ
ඵණිතිමධුරා මුග්ධප්රායාඃ ප්රකාශිතසම්මදාඃ ।
ප්රකෘතිසුභගා විස්රංභාර්ද්රාඃ ස්මරෝදයදායිනී
රහසි කිං අපි ස්වෛරාලාපා හරංති මෘගීදෘශාම් ॥ 2.20 ॥
විශ්රම්ය විශ්රම්ය වනද්රුමාණාං
ඡායාසු තන්වී විචචාර කාචිත් ।
ස්තනෝත්තරීයේණ කරෝද්ධෘතේන
නිවාරයංතී ශශිනෝ මයූඛාන් ॥ 2.21 ॥
අදර්ශනේ දර්ශනමාත්රකාමා
දෘෂ්ට්වා පරිෂ්වංගසුඛෛකලෝලා ।
ආලිංගිතායාං පුනරායතාක්ෂ්යාමාශාස්මහේ
විග්රහයෝරභේදම් ॥ 2.22 ॥
මාලතී ශිරසි ජෘංභණං මුඛේ
චංදනං වපුෂි කුංකුමාවිලම් ।
වක්ෂසි ප්රියතමා මදාලසා
ස්වර්ග ඒෂ පරිශිෂ්ට ආගමඃ ॥ 2.23 ॥
ප්රාඞ්මාං ඒති මනාගනාගතරසං ජාතාභිලාෂාං තතඃ
සව්රීඩං තදනු ශ්ලථෝද්යමං අථ ප්රධ්වස්තධෛර්යං පුනඃ ।
ප්රේමාර්ද්රං ස්පෘහණීයනිර්භරරහඃ ක්රීඩාප්රගල්භං තතෝ
නිඃසංගාංගවිකර්ෂණාධිකසුඛරම්යං කුලස්ත්රීරතම් ॥ 2.24 ॥
උරසි නිපතිතානාං ස්රස්තධම්මිල්ලකානාං
මුකුලිතනයනානාං කිංචිද්උන්මීලිතානාම් ।
උපරි සුරතඛේදස්වින්නගංඩස්ථලානාමධර
මධු වධූනාං භාග්යවංතඃ පිබංති ॥ 2.25 ॥
ආමීලිතනයනානාං යඃ
සුරතරසෝऽනු සංවිදං භාති ।
මිථුරෛර්මිථෝऽවධාරිතමවිතථම්
ඉදං ඒව කාමනිර්බර්හණම් ॥ 2.26 ॥
ඉදං අනුචිතං අක්රමශ්ච පුංසාං
යදිහ ජරාස්වපි මන්මථා විකාරාඃ ।
තදපි ච න කෘතං නිතංබිනීනාං
ස්තනපතනාවධි ජීවිතං රතං වා ॥ 2.27 ॥
රාජස්තෘෂ්ණාංබුරාශේර්න හි ජගති ගතඃ කශ්චිදේවාවසානං
කෝ වාර්ථෝऽර්ථෛඃ ප්රභූතෛඃ ස්වවපුෂි ගලිතේ යෞවනේ සානුරාගේ ।
ගච්ඡාමඃ සද්ම යාවද්විකසිතනයනේංදීවරාලෝකිනීනාමාක්රම්යාක්රම්ය
රූපං ඣටිති න ජරයා ලුප්යතේ ප්රේයසීනාම් ॥ 2.28 ॥
රාගස්යාගාරං ඒකං නරකශතමහාදුඃඛසංප්රාප්තිහේතුර්මෝහස්යෝත්පත්ති
බීජං ජලධරපටලං ජ්ඤානතාරාධිපස්ය ।
කංදර්පස්යෛකමිත්රං ප්රකටිතවිවිධස්පෂ්ටදෝෂප්රබංධං
ලෝකේऽස්මින්න හ්යර්ථව්රජකුලභවනයෞවනාදන්යදස්ති ॥ 2.29 ॥
ශෘංගාරද්රුමනීරදේ ප්රසෘමරක්රීඩාරසස්රෝතසි
ප්රද්යුම්නප්රියබාංධවේ චතුරවාඞ්මුක්තාඵලෝදන්වති ।
තන්වීනේත්රචකෝරපාවනවිධෞ සෞභාග්යලක්ෂ්මීනිධෞ
ධන්යඃ කෝऽපි න වික්රියාං කලයති ප්රාප්තේ නවේ යෞවනේ ॥ 2.30 ॥
සංසාරේऽස්මින්නසාරේ කුනෘපතිභවනද්වාරසේවාකලංකව්යාසංග
ව්යස්තධෛර්යං කථං අමලධියෝ මානසං සංවිදධ්යුඃ ।
යද්යේතාඃ ප්රෝද්යද්ඉංදුද්යුතිනිචයභෘතෝ න ස්යුරංභෝජනේත්රාඃ
ප්රේංඛත්කාංචීකලාපාඃ ස්තනභරවිනමන්මධ්යභාජස්තරුණ්යඃ ॥ 2.31 ॥
සිද්ධාධ්යාසිතකංදරේ හරවෘෂස්කංධාවරුග්ණද්රුමේ
ගංගාධෞතශිලාතලේ හිමවතඃ ස්ථානේ ස්ථිතේ ශ්රේයසි ।
කඃ කුර්වීත ශිරඃ ප්රණාමමලිනං ම්ලානං මනස්වී ජනෝ
යද්විත්රස්තකුරංගශාවනයනා න ස්යුඃ ස්මරාස්ත්රං ස්ත්රියඃ ॥ 2.32 ॥
සංසාර තව පර්යංතපදවී න දවීයසී ।
අංතරා දුස්තරා න ස්යුර්යදි තේ මදිරේක්ෂණාම් ॥ 2.33 ॥
දිශ වනහරිණීභ්යෝ වංශකාංඩච්ඡවීනාං
කවලං උපලකෝටිච්ඡින්නමූලං කුශානාම් ।
ශකයුවතිකපෝලාපාංඩුතාංබූලවල්ලීදලම්
අරුණනඛාග්රෛඃ පාටිතං වා වධූභ්යඃ ॥ 2.34 ॥
අසාරාඃ සර්වේ තේ විරතිවිරසාඃ පාපවිෂයා
ජුගුප්ස්යංතාං යද්වා නනු සකලදෝෂාස්පදං ඉති ।
තථාප්යේතද්භූමෞ නහි පරහිතාත්පුණ්යං අධිකං
න චාස්මින්සංසාරේ කුවලයදෘශෝ රම්යං අපරම් ॥ 2.35 ॥
ඒතත්කාමඵලෝ ලෝකේ යද්ද්වයෝරේකචිත්තතා ।
අන්යචිත්තකෘතේ කාමේ ශවයෝරිව සංගමඃ ॥ 2.351 ॥
මාත්සර්යං උත්සාර්ය විචාර්ය කාර්යමාර්යාඃ
සමර්යාදං ඉදං වදංතු ।
සේව්යා නිතංබාඃ කිං උ භූධරාණාමත
ස්මරස්මේරවිලාසිනීනාම් ॥ 2.36 ॥
සංසාරේ ස්වප්නසාරේ පරිණතිතරලේ ද්වේ ගතී පංඩිතානාං
තත්ත්වජ්ඤානාමෘතාංභඃප්ලවලලිතධියාං යාතු කාලඃ කථංචිත් ।
නෝ චේන්මුග්ධාංගනානාං ස්තනජඝනඝනාභෝගසංභෝගිනීනාං
ස්ථූලෝපස්ථස්ථලීෂු ස්ථගිතකරතලස්පර්ශලීලෝද්යමානාම් ॥ 2.37 ॥
ආවාසඃ ක්රියතාං ගංගේ පාපහාරිණි වාරිණි ।
ස්තනද්වයේ තරුණ්යා වා මනෝහාරිණි හාරිණි ॥ 2.38 ॥
කිං ඉහ බහුභිරුක්තෛර්යුක්තිශූන්යෛඃ ප්රලාපෛර්ද්වයම්
ඉහ පුරුෂාණාං සර්වදා සේවනීයම් ।
අභිනවමදලීලාලාලසං සුංදරීණාං
ස්තනභරපරිඛින්නං යෞවනං වා වනං වා ॥ 2.39 ॥
සත්යං ජනා වච්මි න පක්ෂපාතාල්
ලෝකේෂු සප්තස්වපි තථ්යං ඒතත් ।
නාන්යන්මනෝහාරි නිතංබිනීභ්යෝ
දුඃඛෛකහේතුර්න ච කශ්චිදන්යඃ ॥ 2.40 ॥
කාංතේත්යුත්පලලෝචනේති විපුලශ්රෝණීභරේත්යුන්නමත්පීනෝත්තුංග
පයෝධරේති සමුඛාංභෝජේති සුභ්රූරිති ।
දෘෂ්ට්වා මාද්යති මෝදතේऽභිරමතේ ප්රස්තෞති විද්වානපි
ප්රත්යක්ෂාශුචිභස්ත්රිකාං ස්ත්රියං අහෝ මෝහස්ය දුශ්චේෂ්ටිතම් ॥ 2.41 ॥
ස්මෘතා භවති තාපාය දෘෂ්ටා චෝන්මාදකාරිණී ।
ස්පෘෂ්ටා භවති මෝහාය සා නාම දයිතා කථම් ॥ 2.42 ॥
තාවදේවාමෘතමයී යාවල්ලෝචනගෝචරා ।
චක්ෂුෂ්පථාදතීතා තු විෂාදප්යතිරිච්යතේ ॥ 2.43 ॥
නාමෘතං න විෂං කිංචිදේතාං මුක්ත්වා නිතංබිනීම් ।
සෛවාමෘතලතා රක්තා විරක්තා විෂවල්ලරී ॥ 2.44 ॥
ආවර්තඃ සංශයානාං අවිනයභුවනං පට්ටණං සාහසානාං
දෝෂාණාං සන්නිධානං කපටශතමයං ක්ෂේත්රං අප්රත්යයානාම් ।
ස්වර්ගද්වාරස්ය විඝ්නෝ නරකපුරමුඛ සර්වමායාකරංඩං
ස්ත්රීයංත්රං කේන සෘෂ්ටං විෂං අමෘතමයං ප්රාණිලෝකස්ය පාශඃ ॥ 2.45 ॥
නෝ සත්යේන මෘගාංක ඒෂ වදනීභූතෝ න චේංදීවරද්වංද්වං
ලෝචනතාං ගත න කනකෛරප්යංගයෂ්ටිඃ කෘතා ।
කිංත්වේවං කවිභිඃ ප්රතාරිතමනාස්තත්ත්වං විජානන්නපි
ත්වඞ්මාංසාස්ථිමයං වපුර්මෘගදෘශාං මංදෝ ජනඃ සේවතේ ॥ 2.46 ॥
ලීලාවතීනාං සහජා විලාසාස්ත
ඒව මූඪස්ය හෘදි ස්ඵුරංති ।
රාගෝ නලින්යා හි නිසර්ගසිද්ධස්තත්ර
භ්රම්ත්යේව වෘථා ෂඩ්අංඝ්රිඃ ॥ 2.47 ॥
සංමෝහයංති මදයංති විඩංබයංති
නිර්භර්ත්ස්යංති රමයංති විෂාදයංති ।
ඒතාඃ ප්රවිශ්ය සදයං හෘදයං නරාණාං
කිං නාම වාමනයනා න සමාචරංති ॥ 2.471 ॥
යදේතත්පූර්ණේංදුද්යුතිහරං උදාරාකෘති පරං
මුඛාබ්ජං තන්වංග්යාඃ කිල වසති යත්රාධරමධු ।
ඉදං තත්කිං පාකද්රුමඵලං ඉදානීං අතිරසව්යතීතේऽස්මින්
කාලේ විෂං ඉව භවිෂ්ය්ත්යසුඛදම් ॥ 2.48 ॥
උන්මීලත්ත්රිවලීතරංගනිලයා ප්රෝත්තුංගපීනස්තනද්වංද්වේනෝද්ගත
චක්රවාකයුගලා වක්ත්රාංබුජෝද්භාසිනී ।
කාංතාකාරධරා නදීයං අභිතඃ ක්රූරාත්ර නාපේක්ෂතේ
සංසාරාර්ණවමජ්ජනං යදි තදා දූරේණ සංත්යජ්යතාම් ॥ 2.49 ॥
ජල්පංති සාර්ධං අන්යේන පශ්යංත්යන්යං සවිභ්රමාඃ ।
හෘද්ගතං චිංතයංත්යන්යං ප්රියඃ කෝ නාම යෝෂිතාම් ॥ 2.50 ॥
මධු තිෂ්ඨති වාචි යෝෂිතාං හෘදි හාලාහලං ඒව කේවලම් ।
අතඒව නිපීයතේऽධරෝ හෘදයං මුෂ්ටිභිරේව තාඩ්යතේ ॥ 2.51 ॥
අපසර සඛේ දූරාදස්මාත්කටාක්ෂවිෂානලාත්
ප්රකෘතිවිෂමාද්යෝෂිත්සර්පාද්විලාසඵණාභෘතඃ ।
ඉතරඵණිනා දෂ්ටඃ ශක්යශ්චිකිත්සිතුං ඖෂධෛශ්චතුර්
වනිතාභෝගිග්රස්තං හි මංත්රිණඃ ॥ 2.52 ॥
විස්තාරිතං මකරකේතනධීවරේණ
ස්ත්රීසංජ්ඤිතං බඩිශං අත්ර භවාංබුරාශෞ ।
යේනාචිරාත්තද්අධරාමිෂලෝලමර්ත්ය
මත්ස්යාන්විකෘෂ්ය විපචත්යනුරාගවහ්නෞ ॥ 2.53 ॥
කාමිනීකායකාංතාරේ කුචපර්වතදුර්ගමේ ।
මා සංචර මනඃ පාංථ තත්රාස්තේ ස්මරතස්කරඃ ॥ 2.54 ॥
ව්යාදීර්ඝේණ චලේන වක්ත්රගතිනා තේජස්විනා භෝගිනා
නීලාබ්ජද්යුතිනාහිනා පරං අහං දෘෂ්ටෝ න තච්චක්ෂුෂා ।
දෘෂ්ටේ සංති චිකිත්සකා දිශි දිශි ප්රායේණ දර්මාර්ථිනෝ
මුග්ධාක්ෂ්ක්ෂණවීක්ෂිතස්ය න හි මේ වෛද්යෝ න චාප්යෞෂධම් ॥ 2.55 ॥
ඉහ හි මධුරගීතං නෘත්යං ඒතද්රසෝऽයං
ස්ඵුරති පරිමලෝऽසෞ ස්පර්ශ ඒෂ ස්තනානාම් ।
ඉති හතපරමාර්ථෛරිංද්රියෛර්භ්රාම්යමාණඃ
ස්වහිතකරණධූර්තෛඃ පංචභිර්වංචිතෝऽස්මි ॥ 2.56 ॥
න ගම්යෝ මංත්රාණාං න ච භවති භෛෂජ්යවිෂයෝ
න චාපි ප්රධ්වංසං ව්රජති විවිධෛඃ ශාංතිකශතෛඃ ।
භ්රමාවේශාදංගේ කං අපි විදධද්භංගං අසකෘත්
ස්මරාපස්මාරෝऽයං භ්රමයති දෘශං ඝූර්ණයති ච ॥ 2.57 ॥
ජාත්ය්අංධාය ච දුර්මුඛාය ච ජරාජීර්ණා ඛිලාංගාය ච
ග්රාමීණාය ච දුෂ්කුලාය ච ගලත්කුෂ්ඨාභිභූතාය ච ।
යච්ඡංතීෂු මනෝහරං නිජවපුලක්ෂ්මීලවශ්රද්ධයා
පණ්යස්ත්රීෂු විවේකකල්පලතිකාශස්ත්රීෂු රාජ්යේත කඃ ॥ 2.58 ॥
වේශ්යාසෞ මදනජ්වාලා
රූපේऽංධනවිවර්ධිතා ।
කාමිභිර්යත්ර හූයංතේ
යෞවනානි ධනානි ච ॥ 2.59 ॥
කශ්චුංබති කුලපුරුෂෝ වේශ්යාධරපල්ලවං මනෝජ්ඤං අපි ।
චාරභටචෝරචේටකනටවිටනිෂ්ඨීවනශරාවම් ॥ 2.60 ॥
ධන්යාස්ත ඒව ධවලායතලෝචනානාං
තාරුණ්යදර්පඝනපීනපයෝධරාණාම් ।
ක්ෂාමෝදරෝපරි ලසත්ත්රිවලීලතානාං
දෘෂ්ට්වාකෘතිං විකෘතිං ඒති මනෝ න යේෂාම් ॥ 2.61 ॥
බාලේ ලීලාමුකුලිතං අමී මංථරා දෘෂ්ටිපාතාඃ
කිං ක්ෂිප්යංතේ විරමවිරම ව්යර්ථ ඒෂ ශ්රමස්තේ ।
සංප්රත්යන්යේ වයං උපරතං බාල්යං ආස්ථා වනාංතේ
ක්ෂීණෝ මෝහස්තෘණං ඉව ජගජ්ජාලං ආලෝකයාමඃ ॥ 2.62 ॥
ඉයං බාලා මාං ප්රත්යනවරතං ඉංදීවරදලප්රභා
චීරං චක්ෂුඃ ක්ෂිපති කිං අභිප්රේතං අනයා ।
ගතෝ මෝහෝऽස්මාකං ස්මරශබරබාණව්යතිකරජ්වර
ජ්වාලා ශාංතා තදපි න වරාකී විරමති ॥ 2.63 ॥
කිං කංදර්ප කරං කදර්ථයසි රේ කෝදංඩටංකාරිතං
රේ රේ කෝකිල කෞම්අලං කලරවං කිං වා වෘථා ජල්පසි ।
මුග්ධේ ස්නිග්ධවිදග්ධචාරුමධුරෛර්ලෝලෛඃ කටාක්ෂෛරලං
චේතශ්චුංබිතචංද්රචූඩචරණධ්යානාමෘතං වර්තතේ ॥ 2.64 ॥
විරහේऽපි සංගමඃ ඛලු
පරස්පරං සංගතං මනෝ යේෂාම් ।
හෘදයං අපි විඝට්ටිතං චේත්
සංගී විරහං විශේෂයති ॥ 2.65 ॥
කිං ගතේන යදි සා න ජීවති
ප්රාණිති ප්රියතමා තථාපි කිම් ।
ඉත්යුදීක්ෂ්ය නවමේඝමාලිකාං
න ප්රයාති පථිකඃ ස්වමංදිරම් ॥ 2.66 ॥
විරමත බුධා යෝෂිත්සංගාත්සුඛාත්ක්ෂණභංගුරාත්
කුරුත කරුණාමෛත්රීප්රජ්ඤාවධූජනසංගමම් ।
න ඛලු නරකේ හාරාක්රාංතං ඝනස්තනමංඩලං
ශරණං අථවා ශ්රෝණීබිංබං රණන්මණිමේඛලම් ॥ 2.67 ॥
යදා යෝගාභ්යාසව්යසනකෘශයෝරාත්මමනසෝරවිච්ඡින්නා
මෛත්රී ස්ඵුරති කෘතිනස්තස්ය කිං උ තෛඃ ।
ප්රියාණාං ආලාපෛරධරමධුභිර්වක්ත්රවිධුභිඃ
සනිශ්වාසාමෝදෛඃ සකුචකලශාශ්ලේෂසුරතෛඃ ॥ 2.68 ॥
යදාසීදජ්ඤානං ස්මරතිමිරසංචාරජනිතං
තදා දෘෂ්ටනාරීමයං ඉදං අශේෂං ජගදිති ।
ඉදානීං අස්මාකං පටුතරවිවේකාංජනජුෂාං
සමීභූතා දෘෂ්ටිස්ත්රිභුවනං අපි බ්රහ්ම මනුතේ ॥ 2.69 ॥
තාවදේව කෘතිනාං අපි ස්ඵුරත්යේෂ
නිර්මලවිවේකදීපකඃ ।
යාවදේව න කුරංගචක්ෂුෂාං
තාඩ්යතේ චටුලලෝචනාංචලෛඃ ॥ 2.70 ॥
වචසි භවති සංගත්යාගං උද්දිශ්ය වාර්තා
ශ්රුතිමුඛරමුඛානාං කේවලං පංඩිතානාම් ।
ජඝනං අරුණරත්නග්රංථිකාංචීකලාපං
කුවලයනයනානාං කෝ විහාතුං සමර්ථඃ ॥ 2.71 ॥
ස්වපරප්රතාරකෝऽසෞ
නිංදති යෝऽලීකපංඩිතෝ යුවතීඃ ।
යස්මාත්තපසෝऽපි ඵලං
ස්වර්ගඃ ස්වර්ගේऽපි චාප්සරසඃ ॥ 2.72 ॥
මත්තේභකුංභදලනේ භුවි සංති ධීරාඃ
කේචිත්ප්රචංඩමෘගරාජවධේऽපි දක්ෂාඃ ।
කිංතු බ්රවීමි බලිනාං පුරතඃ ප්රසහ්ය
කංදර්පදර්පදලනේ විරලා මනුෂ්යාඃ ॥ 2.73 ॥
සන්මාර්ගේ තාවදාස්තේ ප්රභවති ච නරස්තාවදේවේංද්රියාණාං
ලජ්ජාං තාවද්විධත්තේ විනයං අපි සමාලංබතේ තාවදේව ।
භ්රූචාපාකෘෂ්ටමුක්තාඃ ශ්රවණපථගතා නීලපක්ෂ්මාණ ඒතේ
යාවල්ලීලාවතීනාං හෘදි න ධෘතිමුෂෝ දෘෂ්ටිබාණාඃ පතංති ॥ 2.74 ॥
උන්මත්තප්රේමසංරංභාද්
ආරභංතේ යද්අංගනාඃ ।
තත්ර ප්රත්යූහං ආධාතුං
බ්රහ්මාපි ඛලු කාතරඃ ॥ 2.75 ॥
තාවන්මහත්ත්වං පාංඩිත්යං
කුලීනත්වං විවේකිතා ।
යාවජ්ජ්වලති නාංගේෂු
හතඃ පංචේෂුපාවකඃ ॥ 2.76 ॥
ශාස්ත්රජ්ඤෝऽපි ප්රගුණිතනයෝऽත්යාංතබාධාපි බාඪං
සංසාරේऽස්මින්භවති විරලෝ භාජනං සද්ගතීනාම් ।
යේනෛතස්මින්නිරයනගරද්වාරං උද්ඝාටයංතී
වාමාක්ෂීණාං භවති කුටිලා භ්රූලතා කුංචිකේව ॥ 2.77 ॥
කෘශඃ කාණඃ ඛංජඃ ශ්රවණරහිතඃ පුච්ඡවිකලෝ
ව්රණී පූයක්ලින්නඃ කෘමිකුලශතෛරාවෘතතනුඃ ।
ක්ෂුධා ක්ෂාමෝ ජීර්ණඃ පිඨරකකපාලාර්පිතගලඃ
ශුනීං අන්වේති ශ්වා හතං අපි ච හංත්යේව මදනඃ ॥ 2.78 ॥
ස්ත්රීමුද්රාං කුසුමායුධස්ය ජයිනීං සර්වාර්ථසංපත්කරීං
යේ මූඪාඃ ප්රවිහාය යාංති කුධියෝ මිථ්යාඵලාන්වේෂිණඃ ।
තේ තේනෛව නිහත්ය නිර්දයතරං නග්නීකෘතා මුංඩිතාඃ
කේචිත්පංචශිඛීකෘතාශ්ච ජටිලාඃ කාපාලිකාශ්චාපරේ ॥ 2.79 ॥
විශ්වාමිත්රපරාශරප්රභෘතයෝ වාතාංබුපර්ණාශනාස්තේऽපි
ස්ත්රීමුඛපංකජං සුලලිතං දෘෂ්ට්වෛව මෝහං ගතාඃ ।
ශාල්යන්නං සඝෘතං පයෝදධියුතං යේ භුංජතේ මානවාස්තේෂාම්
ඉංද්රියනිග්රහෝ යදි භවේද්විංධ්යඃ ප්ලවේත්සාගරේ ॥ 2.80 ॥
පරිමලභෘතෝ වාතාඃ ශාඛා නවාංකුරකෝටයෝ
මධුරවිධුරෝත්කංඨාභාජඃ ප්රියා පිකපක්ෂිණාම් ।
විරලවිරසස්වේදෝද්ගාරා වධූවදනේංදවඃ
ප්රසරති මධෞ ධාත්ර්යාං ජාතෝ න කස්ය ගුණෝදයඃ ॥ 2.81 ॥
මධුරයං මධුරෛරපි කෝකිලා
කලරවෛර්මලයස්ය ච වායුභිඃ ।
විරහිණඃ ප්රහිණස්ති ශරීරිණෝ
විපදි හංත සුධාපි විෂායතේ ॥ 2.82 ॥
ආවාසඃ කිලකිංචිතස්ය දයිතාපාර්ශ්වේ විලාසාලසාඃ
කර්ණේ කෝකිලකාමිනීකලරවඃ ස්මේරෝ ලතාමංඩපඃ ।
ගෝෂ්ඨී සත්කවිභිඃ සමං කතිපයෛර්මුග්ධාඃ සුධාංශෝඃ කරාඃ
කේෂාංචිත්සුඛයංති චාත්ර හෘදයං චෛත්රේ විචිත්රාඃ ක්ෂපාඃ ॥ 2.83 ॥
පාංථ ස්ත්රීවිරහානලාහුතිකලාං ආතන්වතී මංජරීමාකංදේෂු
පිකාංගනාභිරධුනා සෝත්කංඨං ආලෝක්යතේ ।
අප්යේතේ නවපාටලාපරිමලප්රාග්භාරපාටච්චරා
වාංතික්ලාංතිවිතානතානවකෘතඃ ශ්රීඛංඩශෛලානිලාඃ ॥ 2.84 ॥
ප්රථිතඃ ප්රණයවතීනාං
තාවත්පදං ආතනෝතු හෘදි මානඃ ।
භවති න යාවච්චංදනතරු
සුරභිර්මලයපවමානඃ ॥ 2.85 ॥
සහකාරකුසුමකේසරනිකර
භරාමෝදමූර්ච්ඡිතදිග්අංතේ ।
මධුරමධුරවිධුරමධුපේ
මධෞ භවේත්කස්ය නෝත්කංඨා ॥ 2.86 ॥
අච්ඡාච්ඡචංදනරසාර්ද්රතරා මෘගාක්ෂ්යෝ
ධාරාගෘහාණි කුසුමානි ච කෞම්උදී ච ।
මංදෝ මරුත්සුමනසඃ ශුචි හර්ම්යපෘෂ්ඨං
ග්රීෂ්මේ මදං ච මදනං ච විවර්ධයංති ॥ 2.87 ॥
ස්රජෝ හෘද්යාමෝදා ව්යජනපවනශ්චංද්රකිරණාඃ
පරාගඃ කාසාරෝ මලයජරජඃ ශීධු විශදම් ।
ශුචිඃ සෞධෝත්සංගඃ ප්රතනු වසනං පංකජදෘශෝ
නිදාඝර්තාවේතද්විලසති ලභංතේ සුකෘතිනඃ ॥ 2.88 ॥
සුධාශුභ්රං ධාම ස්ඵුරද්අමලරශ්මිඃ ශශධරඃ
ප්රියාවක්ත්රාංභෝජං මලයජරජශ්චාතිසුරභිඃ ।
ස්රජෝ හෘද්යාමෝදාස්තදිදං අඛිලං රාගිණි ජනේ
කරෝත්යංතඃ ක්ෂෝභං න තු විෂයසංසර්ගවිමුඛේ ॥ 2.89 ॥
තරුණීවේෂෝද්දීපිතකාමා
විකසජ්ජාතීපුෂ්පසුගංධිඃ ।
උන්නතපීනපයෝධරභාරා
ප්රාවෘට්තනුතේ කස්ය න හර්ෂම් ॥ 2.90 ॥
වියද්උපචිතමේඝං භූමයඃ කංදලින්යෝ
නවකුටජකදංබාමෝදිනෝ ගංධවාහාඃ ।
ශිඛිකුලකලකේකාරාවරම්යා වනාංතාඃ
සුඛිනං අසුඛිනං වා සර්වං උත්කංඨයංති ॥ 2.91 ॥
උපරි ඝනං ඝනපටලං
තිර්යග්ගිරයෝऽපි නර්තිතමයූරාඃ ।
ක්ෂිතිරපි කංදලධවලා
දෘෂ්ටිං පථිකඃ ක්ව පාතයති ॥ 2.92 ॥
ඉතෝ විද්යුද්වල්ලීවිලසිතං ඉතඃ කේතකිතරෝඃ
ස්ඵුරන්ගංධඃ ප්රෝද්යජ්ජලදනිනදස්ඵූර්ජිතං ඉතඃ ।
ඉතඃ කේකික්රීඩාකලකලරවඃ පක්ෂ්මලදෘශාං
කථං යාස්යංත්යේතේ විරහදිවසාඃ සංභෘතරසාඃ ॥ 2.93 ॥
අසූචිසංචාරේ තමසි නභසි ප්රෞඪජලදධ්වනි
ප්රාජ්ඤංමන්යේ පතති පෘෂතානාං ච නිචයේ ।
ඉදං සෞදාමින්යාඃ කනකකමනීයං විලසිතං
මුදං ච ම්ලානිං ච ප්රථයති පථි ස්වෛරසුදෘශාම් ॥ 2.94 ॥
ආසාරේණ න හර්ම්යතඃ ප්රියතමෛර්යාතුං බහිඃ ශක්යතේ
ශීතෝත්කංපනිමිත්තං ආයතදෘශා ගාඪං සමාලිංග්යතේ ।
ජාතාඃ ශීකරශීතලාශ්ච මරුතෝරත්යංතඛේදච්ඡිදෝ
ධන්යානාං බත දුර්දිනං සුදිනතාං යාති ප්රියාසංගමේ ॥ 2.95 ॥
අර්ධං සුප්ත්වා නිශායාඃ සරභසසුරතායාසසන්නශ්ලථාංගප්රෝද්භූතාසහ්ය
තෘෂ්ණෝ මධුමදනිරතෝ හර්ම්යපෘෂ්ඨේ විවික්තේ ।
සංභෝගක්ලාංතකාංතාශිථිලභුජලතාවර්ජිතං කර්කරීතෝ
ජ්යෝත්ස්නාභින්නාච්ඡධාරං පිබති න සලිලං ශාරදං මංදපුණ්යඃ ॥ 2.96 ॥
හේමංතේ දධිදුග්ධසර්පිරශනා මාංජිෂ්ඨවාසෝභෘතඃ
කාශ්මීරද්රවසාංද්රදිග්ධවපුෂශ්ඡින්නා විචිත්රෛ රතෛඃ ।
වෘත්තෝරුස්තනකාමිනෝජනකෘතාශ්ලේෂා ගෘහාභ්යංතරේ
තාංබූලීදලපූගපූරිතමුඛා ධන්යාඃ සුඛං ශේරතේ ॥ 2.97 ॥
ප්රදුයත්ප්රෞඪප්රියංගුද්යුතිභෘති විකසත්කුංදමාද්යද්ද්විරේඵේ
කාලේ ප්රාලේයවාතප්රචලවිලසිතෝදාරමංදාරධාම්නි ।
යේෂාං නෝ කංඨලග්නා ක්ෂණං අපි තුහිනක්ෂෝදදක්ෂා මෘගාක්ෂී
තේසාං ආයාමයාමා යමසදනසමා යාමිනී යාති යූනාම් ॥ 2.98 ॥
චුංබංතෝ ගංඩභිත්තීරලකවති මුඛේ සීත්කෘතාන්යාදධානා
වක්ෂඃසූත්කංචුකේෂු ස්තනභරපුලකෝද්භේදං ආපාදයංතඃ ।
ඌරූනාකංපයංතඃ පෘථුජඝනතටාත්ස්රංසයංතෝऽංශුකානි
ව්යක්තං කාංතාජනානාං විටචරිතභෘතඃ ශෛශිරා වාංති වාතාඃ ॥ 2.99 ॥
කේශානාකුලයංදෘශෝ මුකුලයන්වාසෝ බලාදාක්ෂිපන්නාතන්වන්
පුලකෝද්ගමං ප්රකටයන්නාවේගකංපං ශනෛඃ ।
බාරං බාරං උදාරසීත්කෘතකෘතෝ දංතච්ඡදාන්පීඩයන්
ප්රායඃ ශෛශිර ඒෂ සංප්රති මරුත්කාංතාසු කාංතායතේ ॥ 2.100 ॥
යද්යස්ය නාස්ති රුචිරං තස්මිංස්තස්ය ස්පෘහා මනෝජ්ඤේऽපි ।
රමණීයේऽපි සුධාංශෞ න මනඃකාමඃ සරෝජින්යාඃ ॥ 2.101 ॥
වෛරාග්යේ සංචරත්යේකෝ නීතෞ භ්රමති චාපරඃ ।
ශෘංගාරේ රමතේ කශ්චිද්භුවි භේදාඃ පරස්පරම් ॥ 2.102 ॥
ඉති ශුභං භූයාත් ।
ශෘංගාරශතකම්
භර්තෘහරේඃ
ශංභුස්වයංභුහරයෝ හරිණේක්ෂණානාං
යේනාක්රියංත සතතං ගෘහකුංභදාසාඃ ।
වාචාං අගෝචරචරිත්රවිචිත්රිතාය
තස්මෛ නමෝ භගවතේ මකරධ්වජාය ॥ 2.1 ॥
ස්මිතේන භාවේන ච ලජ්ජයා භියා
පරාණ්මුඛෛරර්ධකටාක්ෂවීක්ෂණෛඃ ।
වචෝභිරීර්ෂ්යාකලහේන ලීලයා
සමස්තභාවෛඃ ඛලු බංධනං ස්ත්රියඃ ॥ 2.2 ॥
භ්රූචාතුර්යාත්කුෂ්චිතාක්ෂාඃ කටාක්ෂාඃ
ස්නිග්ධා වාචෝ ලජ්ජිතාංතාශ්ච හාසාඃ ।
ලීලාමංදං ප්රස්ථිතං ච ස්ථිතං ච
ස්ත්රීණාං ඒතද්භූෂණං චායුධං ච ॥ 2.3 ॥
ක්වචිත්සභ්රූභංගෛඃ ක්වචිදපි ච ලජ්ජාපරිගතෛඃ
ක්වචිද්භූරිත්රස්තෛඃ ක්වචිදපි ච ලීලාවිලලිතෛඃ ।
කුමාරීණාං ඒතෛර්මදනසුභගෛර්නේත්රවලිතෛඃ
ස්ඵුරන්නීලාබ්ජානාං ප්රකරපරිකීර්ණා ඉව දිශඃ ॥ 2.4 ॥
වක්ත්රං චංද්රවිකාසි පංකජපරීහාසක්ෂමේ ලෝචනේ
වර්ණඃ ස්වර්ණං අපාකරිෂ්ණුරලිනීජිෂ්ණුඃ කචානාං චයඃ ।
බක්ෂෝජාවිභකුංභවිභ්රමහරෞ ගුර්වී නිතංබස්ථලී
වාචාං හාරි ච මාර්දවං යුවතීෂු ස්වාභාවිකං මංඩනම් ॥ 2.5 ॥
ස්මිතකිංචින්මුග්ධං සරලතරලෝ දෘෂ්ටිවිභවඃ
පරිස්පංදෝ වාචාං අභිනවවිලාසෝක්තිසරසඃ ।
ගතානාං ආරංභඃ කිසලයිතලීලාපරිකරඃ
ස්පෘශංත්යාස්තාරුණ්යං කිං ඉව න හි රම්යං මෘගදෘශඃ ॥ 2.6 ॥
ද්රෂ්ටව්යේෂු කිං උත්තමං මෘගදෘශඃ ප්රේමප්රසන්නං මුඛං
ඝ්රාතවේෂ්වපි කිං තද්ආස්යපවනඃ ශ්රව්යේෂු කිං තද්වචඃ ।
කිං ස්වාද්යේෂු තද්ඕෂ්ඨපල්ලවරසඃ ස්පෘශ්යේෂු කිං තද්වපුර්ධ්යේයං
කිං නවයෞවනේ සහෘදයෛඃ සර්වත්ර තද්විභ්රමාඃ ॥ 2.7 ॥
ඒතාශ්චලද්වලයසංහතිමේඛලෝත්ථඣංකාර
නූපුරපරාජිතරාජහංස්යඃ ।
කුර්වංති කස්ය න මනෝ විවශං තරුණ්යෝ
විත්රස්තමුග්ධහරිණීසදෘශෛඃ කටාක්ෂෛඃ ॥ 2.8 ॥
කුංකුමපංකකලංකිතදේහා
ගෞරපයෝධරකංපිතහාරා ।
නූපුරහංසරණත්පද්මා
කං න වශීකුරුතේ භුවි රාමා ॥ 2.9 ॥
නූනං හි තේ කවිවරා විපරීතවාචෝ
යේ නිත්යං ආහුරබලා ඉති කාමිනීස්තාඃ ।
යාභිර්විලෝලිතරතාරකදෘෂ්ටිපාතෛඃ
ශක්රාදයෝऽපි විජිතාස්ත්වබලාඃ කථං තාඃ ॥ 2.10 ॥
නූනං ආජ්ඤාකරස්තස්යාඃ සුභ්රුවෝ මකරධ්වජඃ ।
යතස්තන්නේත්රසංචාරසූචිතේෂු ප්රවර්තතේ ॥ 2.11 ॥
කේශාඃ සංයමිනඃ ශ්රුතේරපි පරං පාරං ගතේ ලෝචනේ
අංතර්වක්ත්රං අපි ස්වභාවශුචිභීඃ කීර්ණං ද්විජානාං ගණෛඃ ।
මුක්තානාං සතතාධිවාසරුචිරෞ වක්ෂෝජකුංභාවිමාවිත්ථං
තන්වි වපුඃ ප්රශාංතං අපි තේරාගං කරෝත්යේව නඃ ॥ 2.12 ॥
මුග්ධේ ධානුෂ්කතා කේයං අපූර්වා ත්වයි දෘශ්යතේ ।
යයා විධ්යසි චේතාංසි ගුණෛරේව න සායකෛඃ ॥ 2.13 ॥
සති ප්රදීපේ සත්යග්නෞ සත්සු තාරාරවීංදුෂු ।
විනා මේ මෘගශාවාක්ෂ්යා තමෝභූතං ඉදං ජගථ් ॥ 2.14 ॥
උද්වෘත්තඃ ස්තනභාර ඒෂ තරලේ නේත්රේ චලේ භ්රූලතේ
රාගාධිෂ්ඨිතං ඕෂ්ඨපල්ලවං ඉදං කුර්වංතු නාම ව්යථාම් ।
සෞභාග්යාක්ෂරමාලිකේව ලිඛිතා පුෂ්පායුධේන ස්වයං
මධ්යස්ථාපි කරෝති තාපං අධිකං රෞම්ආවලිඃ කේන සා ॥ 2.15 ॥
මුඛේන චංද්රකාංතේන මහානීලෛඃ ශිරෝරුහෛඃ ।
කරාභ්යාං පද්මරාගාභ්යාං රේජේ රත්නමයීව සා ॥ 2.16 ॥
ගුරුණා ස්තනභාරේණ මුඛචංද්රේණ භාස්වතා ।
ශනෛශ්චරාභ්යාං පාදාභ්යාං රේජේ ග්රහමයීව සා ॥ 2.17 ॥
තස්යාඃ ස්තනෞ යදි ඝනෞ ජඝනං ච හාරි
වක්ත්රං ච චාරු තව චිත්ත කිං ආකුලත්වම් ।
පුණ්යං කුරුෂ්ව යදි තේෂු තවාස්ති වාංඡා
පුණ්යෛර්විනා න හි භවංති සමීහිතාර්ථාඃ ॥ 2.18 ॥
ඉමේ තාරුණ්යශ්රීනවපරිමලාඃ ප්රෞඪසුරතප්රතාප
ප්රාරංභාඃ ස්මරවිජයදානප්රතිභුවඃ ।
චිරං චේතශ්චෝරා අභිනවවිකාරෛකගුරවෝ
විලාසව්යාපාරාඃ කිං අපි විජයංතේ මෘගදෘශාම් ॥ 2.19 ॥
ප්රණයමධුරාඃ ප්රේමෝද්ගාරා රසාශ්රයතාං ගතාඃ
ඵණිතිමධුරා මුග්ධප්රායාඃ ප්රකාශිතසම්මදාඃ ।
ප්රකෘතිසුභගා විස්රංභාර්ද්රාඃ ස්මරෝදයදායිනී
රහසි කිං අපි ස්වෛරාලාපා හරංති මෘගීදෘශාම් ॥ 2.20 ॥
විශ්රම්ය විශ්රම්ය වනද්රුමාණාං
ඡායාසු තන්වී විචචාර කාචිත් ।
ස්තනෝත්තරීයේණ කරෝද්ධෘතේන
නිවාරයංතී ශශිනෝ මයූඛාන් ॥ 2.21 ॥
අදර්ශනේ දර්ශනමාත්රකාමා
දෘෂ්ට්වා පරිෂ්වංගසුඛෛකලෝලා ।
ආලිංගිතායාං පුනරායතාක්ෂ්යාමාශාස්මහේ
විග්රහයෝරභේදම් ॥ 2.22 ॥
මාලතී ශිරසි ජෘංභණං මුඛේ
චංදනං වපුෂි කුංකුමාවිලම් ।
වක්ෂසි ප්රියතමා මදාලසා
ස්වර්ග ඒෂ පරිශිෂ්ට ආගමඃ ॥ 2.23 ॥
ප්රාඞ්මාං ඒති මනාගනාගතරසං ජාතාභිලාෂාං තතඃ
සව්රීඩං තදනු ශ්ලථෝද්යමං අථ ප්රධ්වස්තධෛර්යං පුනඃ ।
ප්රේමාර්ද්රං ස්පෘහණීයනිර්භරරහඃ ක්රීඩාප්රගල්භං තතෝ
නිඃසංගාංගවිකර්ෂණාධිකසුඛරම්යං කුලස්ත්රීරතම් ॥ 2.24 ॥
උරසි නිපතිතානාං ස්රස්තධම්මිල්ලකානාං
මුකුලිතනයනානාං කිංචිද්උන්මීලිතානාම් ।
උපරි සුරතඛේදස්වින්නගංඩස්ථලානාමධර
මධු වධූනාං භාග්යවංතඃ පිබංති ॥ 2.25 ॥
ආමීලිතනයනානාං යඃ
සුරතරසෝऽනු සංවිදං භාති ।
මිථුරෛර්මිථෝऽවධාරිතමවිතථම්
ඉදං ඒව කාමනිර්බර්හණම් ॥ 2.26 ॥
ඉදං අනුචිතං අක්රමශ්ච පුංසාං
යදිහ ජරාස්වපි මන්මථා විකාරාඃ ।
තදපි ච න කෘතං නිතංබිනීනාං
ස්තනපතනාවධි ජීවිතං රතං වා ॥ 2.27 ॥
රාජස්තෘෂ්ණාංබුරාශේර්න හි ජගති ගතඃ කශ්චිදේවාවසානං
කෝ වාර්ථෝऽර්ථෛඃ ප්රභූතෛඃ ස්වවපුෂි ගලිතේ යෞවනේ සානුරාගේ ।
ගච්ඡාමඃ සද්ම යාවද්විකසිතනයනේංදීවරාලෝකිනීනාමාක්රම්යාක්රම්ය
රූපං ඣටිති න ජරයා ලුප්යතේ ප්රේයසීනාම් ॥ 2.28 ॥
රාගස්යාගාරං ඒකං නරකශතමහාදුඃඛසංප්රාප්තිහේතුර්මෝහස්යෝත්පත්ති
බීජං ජලධරපටලං ජ්ඤානතාරාධිපස්ය ।
කංදර්පස්යෛකමිත්රං ප්රකටිතවිවිධස්පෂ්ටදෝෂප්රබංධං
ලෝකේऽස්මින්න හ්යර්ථව්රජකුලභවනයෞවනාදන්යදස්ති ॥ 2.29 ॥
ශෘංගාරද්රුමනීරදේ ප්රසෘමරක්රීඩාරසස්රෝතසි
ප්රද්යුම්නප්රියබාංධවේ චතුරවාඞ්මුක්තාඵලෝදන්වති ।
තන්වීනේත්රචකෝරපාවනවිධෞ සෞභාග්යලක්ෂ්මීනිධෞ
ධන්යඃ කෝऽපි න වික්රියාං කලයති ප්රාප්තේ නවේ යෞවනේ ॥ 2.30 ॥
සංසාරේऽස්මින්නසාරේ කුනෘපතිභවනද්වාරසේවාකලංකව්යාසංග
ව්යස්තධෛර්යං කථං අමලධියෝ මානසං සංවිදධ්යුඃ ।
යද්යේතාඃ ප්රෝද්යද්ඉංදුද්යුතිනිචයභෘතෝ න ස්යුරංභෝජනේත්රාඃ
ප්රේංඛත්කාංචීකලාපාඃ ස්තනභරවිනමන්මධ්යභාජස්තරුණ්යඃ ॥ 2.31 ॥
සිද්ධාධ්යාසිතකංදරේ හරවෘෂස්කංධාවරුග්ණද්රුමේ
ගංගාධෞතශිලාතලේ හිමවතඃ ස්ථානේ ස්ථිතේ ශ්රේයසි ।
කඃ කුර්වීත ශිරඃ ප්රණාමමලිනං ම්ලානං මනස්වී ජනෝ
යද්විත්රස්තකුරංගශාවනයනා න ස්යුඃ ස්මරාස්ත්රං ස්ත්රියඃ ॥ 2.32 ॥
සංසාර තව පර්යංතපදවී න දවීයසී ।
අංතරා දුස්තරා න ස්යුර්යදි තේ මදිරේක්ෂණාම් ॥ 2.33 ॥
දිශ වනහරිණීභ්යෝ වංශකාංඩච්ඡවීනාං
කවලං උපලකෝටිච්ඡින්නමූලං කුශානාම් ।
ශකයුවතිකපෝලාපාංඩුතාංබූලවල්ලීදලම්
අරුණනඛාග්රෛඃ පාටිතං වා වධූභ්යඃ ॥ 2.34 ॥
අසාරාඃ සර්වේ තේ විරතිවිරසාඃ පාපවිෂයා
ජුගුප්ස්යංතාං යද්වා නනු සකලදෝෂාස්පදං ඉති ।
තථාප්යේතද්භූමෞ නහි පරහිතාත්පුණ්යං අධිකං
න චාස්මින්සංසාරේ කුවලයදෘශෝ රම්යං අපරම් ॥ 2.35 ॥
ඒතත්කාමඵලෝ ලෝකේ යද්ද්වයෝරේකචිත්තතා ।
අන්යචිත්තකෘතේ කාමේ ශවයෝරිව සංගමඃ ॥ 2.351 ॥
මාත්සර්යං උත්සාර්ය විචාර්ය කාර්යමාර්යාඃ
සමර්යාදං ඉදං වදංතු ।
සේව්යා නිතංබාඃ කිං උ භූධරාණාමත
ස්මරස්මේරවිලාසිනීනාම් ॥ 2.36 ॥
සංසාරේ ස්වප්නසාරේ පරිණතිතරලේ ද්වේ ගතී පංඩිතානාං
තත්ත්වජ්ඤානාමෘතාංභඃප්ලවලලිතධියාං යාතු කාලඃ කථංචිත් ।
නෝ චේන්මුග්ධාංගනානාං ස්තනජඝනඝනාභෝගසංභෝගිනීනාං
ස්ථූලෝපස්ථස්ථලීෂු ස්ථගිතකරතලස්පර්ශලීලෝද්යමානාම් ॥ 2.37 ॥
ආවාසඃ ක්රියතාං ගංගේ පාපහාරිණි වාරිණි ।
ස්තනද්වයේ තරුණ්යා වා මනෝහාරිණි හාරිණි ॥ 2.38 ॥
කිං ඉහ බහුභිරුක්තෛර්යුක්තිශූන්යෛඃ ප්රලාපෛර්ද්වයම්
ඉහ පුරුෂාණාං සර්වදා සේවනීයම් ।
අභිනවමදලීලාලාලසං සුංදරීණාං
ස්තනභරපරිඛින්නං යෞවනං වා වනං වා ॥ 2.39 ॥
සත්යං ජනා වච්මි න පක්ෂපාතාල්
ලෝකේෂු සප්තස්වපි තථ්යං ඒතත් ।
නාන්යන්මනෝහාරි නිතංබිනීභ්යෝ
දුඃඛෛකහේතුර්න ච කශ්චිදන්යඃ ॥ 2.40 ॥
කාංතේත්යුත්පලලෝචනේති විපුලශ්රෝණීභරේත්යුන්නමත්පීනෝත්තුංග
පයෝධරේති සමුඛාංභෝජේති සුභ්රූරිති ।
දෘෂ්ට්වා මාද්යති මෝදතේऽභිරමතේ ප්රස්තෞති විද්වානපි
ප්රත්යක්ෂාශුචිභස්ත්රිකාං ස්ත්රියං අහෝ මෝහස්ය දුශ්චේෂ්ටිතම් ॥ 2.41 ॥
ස්මෘතා භවති තාපාය දෘෂ්ටා චෝන්මාදකාරිණී ।
ස්පෘෂ්ටා භවති මෝහාය සා නාම දයිතා කථම් ॥ 2.42 ॥
තාවදේවාමෘතමයී යාවල්ලෝචනගෝචරා ।
චක්ෂුෂ්පථාදතීතා තු විෂාදප්යතිරිච්යතේ ॥ 2.43 ॥
නාමෘතං න විෂං කිංචිදේතාං මුක්ත්වා නිතංබිනීම් ।
සෛවාමෘතලතා රක්තා විරක්තා විෂවල්ලරී ॥ 2.44 ॥
ආවර්තඃ සංශයානාං අවිනයභුවනං පට්ටණං සාහසානාං
දෝෂාණාං සන්නිධානං කපටශතමයං ක්ෂේත්රං අප්රත්යයානාම් ।
ස්වර්ගද්වාරස්ය විඝ්නෝ නරකපුරමුඛ සර්වමායාකරංඩං
ස්ත්රීයංත්රං කේන සෘෂ්ටං විෂං අමෘතමයං ප්රාණිලෝකස්ය පාශඃ ॥ 2.45 ॥
නෝ සත්යේන මෘගාංක ඒෂ වදනීභූතෝ න චේංදීවරද්වංද්වං
ලෝචනතාං ගත න කනකෛරප්යංගයෂ්ටිඃ කෘතා ।
කිංත්වේවං කවිභිඃ ප්රතාරිතමනාස්තත්ත්වං විජානන්නපි
ත්වඞ්මාංසාස්ථිමයං වපුර්මෘගදෘශාං මංදෝ ජනඃ සේවතේ ॥ 2.46 ॥
ලීලාවතීනාං සහජා විලාසාස්ත
ඒව මූඪස්ය හෘදි ස්ඵුරංති ।
රාගෝ නලින්යා හි නිසර්ගසිද්ධස්තත්ර
භ්රම්ත්යේව වෘථා ෂඩ්අංඝ්රිඃ ॥ 2.47 ॥
සංමෝහයංති මදයංති විඩංබයංති
නිර්භර්ත්ස්යංති රමයංති විෂාදයංති ।
ඒතාඃ ප්රවිශ්ය සදයං හෘදයං නරාණාං
කිං නාම වාමනයනා න සමාචරංති ॥ 2.471 ॥
යදේතත්පූර්ණේංදුද්යුතිහරං උදාරාකෘති පරං
මුඛාබ්ජං තන්වංග්යාඃ කිල වසති යත්රාධරමධු ।
ඉදං තත්කිං පාකද්රුමඵලං ඉදානීං අතිරසව්යතීතේऽස්මින්
කාලේ විෂං ඉව භවිෂ්ය්ත්යසුඛදම් ॥ 2.48 ॥
උන්මීලත්ත්රිවලීතරංගනිලයා ප්රෝත්තුංගපීනස්තනද්වංද්වේනෝද්ගත
චක්රවාකයුගලා වක්ත්රාංබුජෝද්භාසිනී ।
කාංතාකාරධරා නදීයං අභිතඃ ක්රූරාත්ර නාපේක්ෂතේ
සංසාරාර්ණවමජ්ජනං යදි තදා දූරේණ සංත්යජ්යතාම් ॥ 2.49 ॥
ජල්පංති සාර්ධං අන්යේන පශ්යංත්යන්යං සවිභ්රමාඃ ।
හෘද්ගතං චිංතයංත්යන්යං ප්රියඃ කෝ නාම යෝෂිතාම් ॥ 2.50 ॥
මධු තිෂ්ඨති වාචි යෝෂිතාං හෘදි හාලාහලං ඒව කේවලම් ।
අතඒව නිපීයතේऽධරෝ හෘදයං මුෂ්ටිභිරේව තාඩ්යතේ ॥ 2.51 ॥
අපසර සඛේ දූරාදස්මාත්කටාක්ෂවිෂානලාත්
ප්රකෘතිවිෂමාද්යෝෂිත්සර්පාද්විලාසඵණාභෘතඃ ।
ඉතරඵණිනා දෂ්ටඃ ශක්යශ්චිකිත්සිතුං ඖෂධෛශ්චතුර්
වනිතාභෝගිග්රස්තං හි මංත්රිණඃ ॥ 2.52 ॥
විස්තාරිතං මකරකේතනධීවරේණ
ස්ත්රීසංජ්ඤිතං බඩිශං අත්ර භවාංබුරාශෞ ।
යේනාචිරාත්තද්අධරාමිෂලෝලමර්ත්ය
මත්ස්යාන්විකෘෂ්ය විපචත්යනුරාගවහ්නෞ ॥ 2.53 ॥
කාමිනීකායකාංතාරේ කුචපර්වතදුර්ගමේ ।
මා සංචර මනඃ පාංථ තත්රාස්තේ ස්මරතස්කරඃ ॥ 2.54 ॥
ව්යාදීර්ඝේණ චලේන වක්ත්රගතිනා තේජස්විනා භෝගිනා
නීලාබ්ජද්යුතිනාහිනා පරං අහං දෘෂ්ටෝ න තච්චක්ෂුෂා ।
දෘෂ්ටේ සංති චිකිත්සකා දිශි දිශි ප්රායේණ දර්මාර්ථිනෝ
මුග්ධාක්ෂ්ක්ෂණවීක්ෂිතස්ය න හි මේ වෛද්යෝ න චාප්යෞෂධම් ॥ 2.55 ॥
ඉහ හි මධුරගීතං නෘත්යං ඒතද්රසෝऽයං
ස්ඵුරති පරිමලෝऽසෞ ස්පර්ශ ඒෂ ස්තනානාම් ।
ඉති හතපරමාර්ථෛරිංද්රියෛර්භ්රාම්යමාණඃ
ස්වහිතකරණධූර්තෛඃ පංචභිර්වංචිතෝऽස්මි ॥ 2.56 ॥
න ගම්යෝ මංත්රාණාං න ච භවති භෛෂජ්යවිෂයෝ
න චාපි ප්රධ්වංසං ව්රජති විවිධෛඃ ශාංතිකශතෛඃ ।
භ්රමාවේශාදංගේ කං අපි විදධද්භංගං අසකෘත්
ස්මරාපස්මාරෝऽයං භ්රමයති දෘශං ඝූර්ණයති ච ॥ 2.57 ॥
ජාත්ය්අංධාය ච දුර්මුඛාය ච ජරාජීර්ණා ඛිලාංගාය ච
ග්රාමීණාය ච දුෂ්කුලාය ච ගලත්කුෂ්ඨාභිභූතාය ච ।
යච්ඡංතීෂු මනෝහරං නිජවපුලක්ෂ්මීලවශ්රද්ධයා
පණ්යස්ත්රීෂු විවේකකල්පලතිකාශස්ත්රීෂු රාජ්යේත කඃ ॥ 2.58 ॥
වේශ්යාසෞ මදනජ්වාලා
රූපේऽංධනවිවර්ධිතා ।
කාමිභිර්යත්ර හූයංතේ
යෞවනානි ධනානි ච ॥ 2.59 ॥
කශ්චුංබති කුලපුරුෂෝ වේශ්යාධරපල්ලවං මනෝජ්ඤං අපි ।
චාරභටචෝරචේටකනටවිටනිෂ්ඨීවනශරාවම් ॥ 2.60 ॥
ධන්යාස්ත ඒව ධවලායතලෝචනානාං
තාරුණ්යදර්පඝනපීනපයෝධරාණාම් ।
ක්ෂාමෝදරෝපරි ලසත්ත්රිවලීලතානාං
දෘෂ්ට්වාකෘතිං විකෘතිං ඒති මනෝ න යේෂාම් ॥ 2.61 ॥
බාලේ ලීලාමුකුලිතං අමී මංථරා දෘෂ්ටිපාතාඃ
කිං ක්ෂිප්යංතේ විරමවිරම ව්යර්ථ ඒෂ ශ්රමස්තේ ।
සංප්රත්යන්යේ වයං උපරතං බාල්යං ආස්ථා වනාංතේ
ක්ෂීණෝ මෝහස්තෘණං ඉව ජගජ්ජාලං ආලෝකයාමඃ ॥ 2.62 ॥
ඉයං බාලා මාං ප්රත්යනවරතං ඉංදීවරදලප්රභා
චීරං චක්ෂුඃ ක්ෂිපති කිං අභිප්රේතං අනයා ।
ගතෝ මෝහෝऽස්මාකං ස්මරශබරබාණව්යතිකරජ්වර
ජ්වාලා ශාංතා තදපි න වරාකී විරමති ॥ 2.63 ॥
කිං කංදර්ප කරං කදර්ථයසි රේ කෝදංඩටංකාරිතං
රේ රේ කෝකිල කෞම්අලං කලරවං කිං වා වෘථා ජල්පසි ।
මුග්ධේ ස්නිග්ධවිදග්ධචාරුමධුරෛර්ලෝලෛඃ කටාක්ෂෛරලං
චේතශ්චුංබිතචංද්රචූඩචරණධ්යානාමෘතං වර්තතේ ॥ 2.64 ॥
විරහේऽපි සංගමඃ ඛලු
පරස්පරං සංගතං මනෝ යේෂාම් ।
හෘදයං අපි විඝට්ටිතං චේත්
සංගී විරහං විශේෂයති ॥ 2.65 ॥
කිං ගතේන යදි සා න ජීවති
ප්රාණිති ප්රියතමා තථාපි කිම් ।
ඉත්යුදීක්ෂ්ය නවමේඝමාලිකාං
න ප්රයාති පථිකඃ ස්වමංදිරම් ॥ 2.66 ॥
විරමත බුධා යෝෂිත්සංගාත්සුඛාත්ක්ෂණභංගුරාත්
කුරුත කරුණාමෛත්රීප්රජ්ඤාවධූජනසංගමම් ।
න ඛලු නරකේ හාරාක්රාංතං ඝනස්තනමංඩලං
ශරණං අථවා ශ්රෝණීබිංබං රණන්මණිමේඛලම් ॥ 2.67 ॥
යදා යෝගාභ්යාසව්යසනකෘශයෝරාත්මමනසෝරවිච්ඡින්නා
මෛත්රී ස්ඵුරති කෘතිනස්තස්ය කිං උ තෛඃ ।
ප්රියාණාං ආලාපෛරධරමධුභිර්වක්ත්රවිධුභිඃ
සනිශ්වාසාමෝදෛඃ සකුචකලශාශ්ලේෂසුරතෛඃ ॥ 2.68 ॥
යදාසීදජ්ඤානං ස්මරතිමිරසංචාරජනිතං
තදා දෘෂ්ටනාරීමයං ඉදං අශේෂං ජගදිති ।
ඉදානීං අස්මාකං පටුතරවිවේකාංජනජුෂාං
සමීභූතා දෘෂ්ටිස්ත්රිභුවනං අපි බ්රහ්ම මනුතේ ॥ 2.69 ॥
තාවදේව කෘතිනාං අපි ස්ඵුරත්යේෂ
නිර්මලවිවේකදීපකඃ ।
යාවදේව න කුරංගචක්ෂුෂාං
තාඩ්යතේ චටුලලෝචනාංචලෛඃ ॥ 2.70 ॥
වචසි භවති සංගත්යාගං උද්දිශ්ය වාර්තා
ශ්රුතිමුඛරමුඛානාං කේවලං පංඩිතානාම් ।
ජඝනං අරුණරත්නග්රංථිකාංචීකලාපං
කුවලයනයනානාං කෝ විහාතුං සමර්ථඃ ॥ 2.71 ॥
ස්වපරප්රතාරකෝऽසෞ
නිංදති යෝऽලීකපංඩිතෝ යුවතීඃ ।
යස්මාත්තපසෝऽපි ඵලං
ස්වර්ගඃ ස්වර්ගේऽපි චාප්සරසඃ ॥ 2.72 ॥
මත්තේභකුංභදලනේ භුවි සංති ධීරාඃ
කේචිත්ප්රචංඩමෘගරාජවධේऽපි දක්ෂාඃ ।
කිංතු බ්රවීමි බලිනාං පුරතඃ ප්රසහ්ය
කංදර්පදර්පදලනේ විරලා මනුෂ්යාඃ ॥ 2.73 ॥
සන්මාර්ගේ තාවදාස්තේ ප්රභවති ච නරස්තාවදේවේංද්රියාණාං
ලජ්ජාං තාවද්විධත්තේ විනයං අපි සමාලංබතේ තාවදේව ।
භ්රූචාපාකෘෂ්ටමුක්තාඃ ශ්රවණපථගතා නීලපක්ෂ්මාණ ඒතේ
යාවල්ලීලාවතීනාං හෘදි න ධෘතිමුෂෝ දෘෂ්ටිබාණාඃ පතංති ॥ 2.74 ॥
උන්මත්තප්රේමසංරංභාද්
ආරභංතේ යද්අංගනාඃ ।
තත්ර ප්රත්යූහං ආධාතුං
බ්රහ්මාපි ඛලු කාතරඃ ॥ 2.75 ॥
තාවන්මහත්ත්වං පාංඩිත්යං
කුලීනත්වං විවේකිතා ।
යාවජ්ජ්වලති නාංගේෂු
හතඃ පංචේෂුපාවකඃ ॥ 2.76 ॥
ශාස්ත්රජ්ඤෝऽපි ප්රගුණිතනයෝऽත්යාංතබාධාපි බාඪං
සංසාරේऽස්මින්භවති විරලෝ භාජනං සද්ගතීනාම් ।
යේනෛතස්මින්නිරයනගරද්වාරං උද්ඝාටයංතී
වාමාක්ෂීණාං භවති කුටිලා භ්රූලතා කුංචිකේව ॥ 2.77 ॥
කෘශඃ කාණඃ ඛංජඃ ශ්රවණරහිතඃ පුච්ඡවිකලෝ
ව්රණී පූයක්ලින්නඃ කෘමිකුලශතෛරාවෘතතනුඃ ।
ක්ෂුධා ක්ෂාමෝ ජීර්ණඃ පිඨරකකපාලාර්පිතගලඃ
ශුනීං අන්වේති ශ්වා හතං අපි ච හංත්යේව මදනඃ ॥ 2.78 ॥
ස්ත්රීමුද්රාං කුසුමායුධස්ය ජයිනීං සර්වාර්ථසංපත්කරීං
යේ මූඪාඃ ප්රවිහාය යාංති කුධියෝ මිථ්යාඵලාන්වේෂිණඃ ।
තේ තේනෛව නිහත්ය නිර්දයතරං නග්නීකෘතා මුංඩිතාඃ
කේචිත්පංචශිඛීකෘතාශ්ච ජටිලාඃ කාපාලිකාශ්චාපරේ ॥ 2.79 ॥
විශ්වාමිත්රපරාශරප්රභෘතයෝ වාතාංබුපර්ණාශනාස්තේऽපි
ස්ත්රීමුඛපංකජං සුලලිතං දෘෂ්ට්වෛව මෝහං ගතාඃ ।
ශාල්යන්නං සඝෘතං පයෝදධියුතං යේ භුංජතේ මානවාස්තේෂාම්
ඉංද්රියනිග්රහෝ යදි භවේද්විංධ්යඃ ප්ලවේත්සාගරේ ॥ 2.80 ॥
පරිමලභෘතෝ වාතාඃ ශාඛා නවාංකුරකෝටයෝ
මධුරවිධුරෝත්කංඨාභාජඃ ප්රියා පිකපක්ෂිණාම් ।
විරලවිරසස්වේදෝද්ගාරා වධූවදනේංදවඃ
ප්රසරති මධෞ ධාත්ර්යාං ජාතෝ න කස්ය ගුණෝදයඃ ॥ 2.81 ॥
මධුරයං මධුරෛරපි කෝකිලා
කලරවෛර්මලයස්ය ච වායුභිඃ ।
විරහිණඃ ප්රහිණස්ති ශරීරිණෝ
විපදි හංත සුධාපි විෂායතේ ॥ 2.82 ॥
ආවාසඃ කිලකිංචිතස්ය දයිතාපාර්ශ්වේ විලාසාලසාඃ
කර්ණේ කෝකිලකාමිනීකලරවඃ ස්මේරෝ ලතාමංඩපඃ ।
ගෝෂ්ඨී සත්කවිභිඃ සමං කතිපයෛර්මුග්ධාඃ සුධාංශෝඃ කරාඃ
කේෂාංචිත්සුඛයංති චාත්ර හෘදයං චෛත්රේ විචිත්රාඃ ක්ෂපාඃ ॥ 2.83 ॥
පාංථ ස්ත්රීවිරහානලාහුතිකලාං ආතන්වතී මංජරීමාකංදේෂු
පිකාංගනාභිරධුනා සෝත්කංඨං ආලෝක්යතේ ।
අප්යේතේ නවපාටලාපරිමලප්රාග්භාරපාටච්චරා
වාංතික්ලාංතිවිතානතානවකෘතඃ ශ්රීඛංඩශෛලානිලාඃ ॥ 2.84 ॥
ප්රථිතඃ ප්රණයවතීනාං
තාවත්පදං ආතනෝතු හෘදි මානඃ ।
භවති න යාවච්චංදනතරු
සුරභිර්මලයපවමානඃ ॥ 2.85 ॥
සහකාරකුසුමකේසරනිකර
භරාමෝදමූර්ච්ඡිතදිග්අංතේ ।
මධුරමධුරවිධුරමධුපේ
මධෞ භවේත්කස්ය නෝත්කංඨා ॥ 2.86 ॥
අච්ඡාච්ඡචංදනරසාර්ද්රතරා මෘගාක්ෂ්යෝ
ධාරාගෘහාණි කුසුමානි ච කෞම්උදී ච ।
මංදෝ මරුත්සුමනසඃ ශුචි හර්ම්යපෘෂ්ඨං
ග්රීෂ්මේ මදං ච මදනං ච විවර්ධයංති ॥ 2.87 ॥
ස්රජෝ හෘද්යාමෝදා ව්යජනපවනශ්චංද්රකිරණාඃ
පරාගඃ කාසාරෝ මලයජරජඃ ශීධු විශදම් ।
ශුචිඃ සෞධෝත්සංගඃ ප්රතනු වසනං පංකජදෘශෝ
නිදාඝර්තාවේතද්විලසති ලභංතේ සුකෘතිනඃ ॥ 2.88 ॥
සුධාශුභ්රං ධාම ස්ඵුරද්අමලරශ්මිඃ ශශධරඃ
ප්රියාවක්ත්රාංභෝජං මලයජරජශ්චාතිසුරභිඃ ।
ස්රජෝ හෘද්යාමෝදාස්තදිදං අඛිලං රාගිණි ජනේ
කරෝත්යංතඃ ක්ෂෝභං න තු විෂයසංසර්ගවිමුඛේ ॥ 2.89 ॥
තරුණීවේෂෝද්දීපිතකාමා
විකසජ්ජාතීපුෂ්පසුගංධිඃ ।
උන්නතපීනපයෝධරභාරා
ප්රාවෘට්තනුතේ කස්ය න හර්ෂම් ॥ 2.90 ॥
වියද්උපචිතමේඝං භූමයඃ කංදලින්යෝ
නවකුටජකදංබාමෝදිනෝ ගංධවාහාඃ ।
ශිඛිකුලකලකේකාරාවරම්යා වනාංතාඃ
සුඛිනං අසුඛිනං වා සර්වං උත්කංඨයංති ॥ 2.91 ॥
උපරි ඝනං ඝනපටලං
තිර්යග්ගිරයෝऽපි නර්තිතමයූරාඃ ।
ක්ෂිතිරපි කංදලධවලා
දෘෂ්ටිං පථිකඃ ක්ව පාතයති ॥ 2.92 ॥
ඉතෝ විද්යුද්වල්ලීවිලසිතං ඉතඃ කේතකිතරෝඃ
ස්ඵුරන්ගංධඃ ප්රෝද්යජ්ජලදනිනදස්ඵූර්ජිතං ඉතඃ ।
ඉතඃ කේකික්රීඩාකලකලරවඃ පක්ෂ්මලදෘශාං
කථං යාස්යංත්යේතේ විරහදිවසාඃ සංභෘතරසාඃ ॥ 2.93 ॥
අසූචිසංචාරේ තමසි නභසි ප්රෞඪජලදධ්වනි
ප්රාජ්ඤංමන්යේ පතති පෘෂතානාං ච නිචයේ ।
ඉදං සෞදාමින්යාඃ කනකකමනීයං විලසිතං
මුදං ච ම්ලානිං ච ප්රථයති පථි ස්වෛරසුදෘශාම් ॥ 2.94 ॥
ආසාරේණ න හර්ම්යතඃ ප්රියතමෛර්යාතුං බහිඃ ශක්යතේ
ශීතෝත්කංපනිමිත්තං ආයතදෘශා ගාඪං සමාලිංග්යතේ ।
ජාතාඃ ශීකරශීතලාශ්ච මරුතෝරත්යංතඛේදච්ඡිදෝ
ධන්යානාං බත දුර්දිනං සුදිනතාං යාති ප්රියාසංගමේ ॥ 2.95 ॥
අර්ධං සුප්ත්වා නිශායාඃ සරභසසුරතායාසසන්නශ්ලථාංගප්රෝද්භූතාසහ්ය
තෘෂ්ණෝ මධුමදනිරතෝ හර්ම්යපෘෂ්ඨේ විවික්තේ ।
සංභෝගක්ලාංතකාංතාශිථිලභුජලතාවර්ජිතං කර්කරීතෝ
ජ්යෝත්ස්නාභින්නාච්ඡධාරං පිබති න සලිලං ශාරදං මංදපුණ්යඃ ॥ 2.96 ॥
හේමංතේ දධිදුග්ධසර්පිරශනා මාංජිෂ්ඨවාසෝභෘතඃ
කාශ්මීරද්රවසාංද්රදිග්ධවපුෂශ්ඡින්නා විචිත්රෛ රතෛඃ ।
වෘත්තෝරුස්තනකාමිනෝජනකෘතාශ්ලේෂා ගෘහාභ්යංතරේ
තාංබූලීදලපූගපූරිතමුඛා ධන්යාඃ සුඛං ශේරතේ ॥ 2.97 ॥
ප්රදුයත්ප්රෞඪප්රියංගුද්යුතිභෘති විකසත්කුංදමාද්යද්ද්විරේඵේ
කාලේ ප්රාලේයවාතප්රචලවිලසිතෝදාරමංදාරධාම්නි ।
යේෂාං නෝ කංඨලග්නා ක්ෂණං අපි තුහිනක්ෂෝදදක්ෂා මෘගාක්ෂී
තේසාං ආයාමයාමා යමසදනසමා යාමිනී යාති යූනාම් ॥ 2.98 ॥
චුංබංතෝ ගංඩභිත්තීරලකවති මුඛේ සීත්කෘතාන්යාදධානා
වක්ෂඃසූත්කංචුකේෂු ස්තනභරපුලකෝද්භේදං ආපාදයංතඃ ।
ඌරූනාකංපයංතඃ පෘථුජඝනතටාත්ස්රංසයංතෝऽංශුකානි
ව්යක්තං කාංතාජනානාං විටචරිතභෘතඃ ශෛශිරා වාංති වාතාඃ ॥ 2.99 ॥
කේශානාකුලයංදෘශෝ මුකුලයන්වාසෝ බලාදාක්ෂිපන්නාතන්වන්
පුලකෝද්ගමං ප්රකටයන්නාවේගකංපං ශනෛඃ ।
බාරං බාරං උදාරසීත්කෘතකෘතෝ දංතච්ඡදාන්පීඩයන්
ප්රායඃ ශෛශිර ඒෂ සංප්රති මරුත්කාංතාසු කාංතායතේ ॥ 2.100 ॥
යද්යස්ය නාස්ති රුචිරං තස්මිංස්තස්ය ස්පෘහා මනෝජ්ඤේऽපි ।
රමණීයේऽපි සුධාංශෞ න මනඃකාමඃ සරෝජින්යාඃ ॥ 2.101 ॥
වෛරාග්යේ සංචරත්යේකෝ නීතෞ භ්රමති චාපරඃ ।
ශෘංගාරේ රමතේ කශ්චිද්භුවි භේදාඃ පරස්පරම් ॥ 2.102 ॥
