View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in శుద్ధ తెలుగు with the right anusvaras marked. View this in సరళ తెలుగు, with simplified anusvaras for easier reading.

శ్రీ హయగ్రీవ స్తోత్రమ్

జ్ఞానానన్దమయం దేవం నిర్మలస్ఫటికాకృతిం
ఆధారం సర్వవిద్యానాం హయగ్రీవముపాస్మహే ॥1॥

స్వతస్సిద్ధం శుద్ధస్ఫటికమణిభూ భృత్ప్రతిభటం
సుధాసధ్రీచీభిర్ద్యుతిభిరవదాతత్రిభువనం
అనన్తైస్త్రయ్యన్తైరనువిహిత హేషాహలహలం
హతాశేషావద్యం హయవదనమీడేమహిమహః ॥2॥

సమాహారస్సామ్నాం ప్రతిపదమృచాం ధామ యజుషాం
లయః ప్రత్యూహానాం లహరివితతిర్బోధజలధేః
కథాదర్పక్షుభ్యత్కథకకులకోలాహలభవం
హరత్వన్తర్ధ్వాన్తం హయవదనహేషాహలహలః ॥3॥

ప్రాచీ సన్ధ్యా కాచిదన్తర్నిశాయాః
ప్రజ్ఞాదృష్టే రఞ్జనశ్రీరపూర్వా
వక్త్రీ వేదాన్ భాతు మే వాజివక్త్రా
వాగీశాఖ్యా వాసుదేవస్య మూర్తిః ॥4॥

విశుద్ధవిజ్ఞానఘనస్వరూపం
విజ్ఞానవిశ్రాణనబద్ధదీక్షం
దయానిధిం దేహభృతాం శరణ్యం
దేవం హయగ్రీవమహం ప్రపద్యే ॥5॥

అపౌరుషేయైరపి వాక్ప్రపఞ్చైః
అద్యాపి తే భూతిమదృష్టపారాం
స్తువన్నహం ముగ్ధ ఇతి త్వయైవ
కారుణ్యతో నాథ కటాక్షణీయః ॥6॥

దాక్షిణ్యరమ్యా గిరిశస్య మూర్తిః-
దేవీ సరోజాసనధర్మపత్నీ
వ్యాసాదయోఽపి వ్యపదేశ్యవాచః
స్ఫురన్తి సర్వే తవ శక్తిలేశైః ॥7॥

మన్దోఽభవిష్యన్నియతం విరిఞ్చః
వాచాం నిధేర్వాఞ్ఛితభాగధేయః
దైత్యాపనీతాన్ దయయైన భూయోఽపి
అధ్యాపయిష్యో నిగమాన్నచేత్త్వమ్ ॥8॥

వితర్కడోలాం వ్యవధూయ సత్త్వే
బృహస్పతిం వర్తయసే యతస్త్వం
తేనైవ దేవ త్రిదేశేశ్వరాణా
అస్పృష్టడోలాయితమాధిరాజ్యమ్ ॥9॥

అగ్నౌ సమిద్ధార్చిషి సప్తతన్తోః
ఆతస్థివాన్మన్త్రమయం శరీరం
అఖణ్డసారైర్హవిషాం ప్రదానైః
ఆప్యాయనం వ్యోమసదాం విధత్సే ॥10॥

యన్మూల మీదృక్ప్రతిభాతత్త్వం
యా మూలమామ్నాయమహాద్రుమాణాం
తత్త్వేన జానన్తి విశుద్ధసత్త్వాః
త్వామక్షరామక్షరమాతృకాం త్వామ్ ॥11॥

అవ్యాకృతాద్వ్యాకృతవానసి త్వం
నామాని రూపాణి చ యాని పూర్వం
శంసన్తి తేషాం చరమాం ప్రతిష్ఠాం
వాగీశ్వర త్వాం త్వదుపజ్ఞవాచః ॥12॥

ముగ్ధేన్దునిష్యన్దవిలోభనీయాం
మూర్తిం తవానన్దసుధాప్రసూతిం
విపశ్చితశ్చేతసి భావయన్తే
వేలాముదారామివ దుగ్ధ సిన్ధోః ॥13॥

మనోగతం పశ్యతి యస్సదా త్వాం
మనీషిణాం మానసరాజహంసం
స్వయమ్పురోభావవివాదభాజః
కిఙ్కుర్వతే తస్య గిరో యథార్హమ్ ॥14॥

అపి క్షణార్ధం కలయన్తి యే త్వాం
ఆప్లావయన్తం విశదైర్మయూఖైః
వాచాం ప్రవాహైరనివారితైస్తే
మన్దాకినీం మన్దయితుం క్షమన్తే ॥15॥

స్వామిన్భవద్ద్యానసుధాభిషేకాత్
వహన్తి ధన్యాః పులకానుబన్దం
అలక్షితే క్వాపి నిరూఢ మూలం
అఙ్గ్వేష్వి వానన్దథుమఙ్కురన్తమ్ ॥16॥

స్వామిన్ప్రతీచా హృదయేన ధన్యాః
త్వద్ధ్యానచన్ద్రోదయవర్ధమానం
అమాన్తమానన్దపయోధిమన్తః
పయోభి రక్ష్ణాం పరివాహయన్తి ॥17॥

స్వైరానుభావాస్ త్వదధీనభావాః
సమృద్ధవీర్యాస్త్వదనుగ్రహేణ
విపశ్చితోనాథ తరన్తి మాయాం
వైహారికీం మోహనపిఞ్ఛికాం తే ॥18॥

ప్రాఙ్నిర్మితానాం తపసాం విపాకాః
ప్రత్యగ్రనిశ్శ్రేయససమ్పదో మే
సమేధిషీరం స్తవ పాదపద్మే
సఙ్కల్పచిన్తామణయః ప్రణామాః ॥19॥

విలుప్తమూర్ధన్యలిపిక్రమాణా
సురేన్ద్రచూడాపదలాలితానాం
త్వదఙ్ఘ్రి రాజీవరజఃకణానాం
భూయాన్ప్రసాదో మయి నాథ భూయాత్ ॥20॥

పరిస్ఫురన్నూపురచిత్రభాను –
ప్రకాశనిర్ధూతతమోనుషఙ్గా
పదద్వయీం తే పరిచిన్మహేఽన్తః
ప్రబోధరాజీవవిభాతసన్ధ్యామ్ ॥21॥

త్వత్కిఙ్కరాలఙ్కరణోచితానాం
త్వయైవ కల్పాన్తరపాలితానాం
మఞ్జుప్రణాదం మణినూపురం తే
మఞ్జూషికాం వేదగిరాం ప్రతీమః ॥22॥

సఞ్చిన్తయామి ప్రతిభాదశాస్థాన్
సన్ధుక్షయన్తం సమయప్రదీపాన్
విజ్ఞానకల్పద్రుమపల్లవాభం
వ్యాఖ్యానముద్రామధురం కరం తే ॥23॥

చిత్తే కరోమి స్ఫురితాక్షమాలం
సవ్యేతరం నాథ కరం త్వదీయం
జ్ఞానామృతోదఞ్చనలమ్పటానాం
లీలాఘటీయన్త్రమివాఽఽశ్రితానామ్ ॥24॥

ప్రబోధసిన్ధోరరుణైః ప్రకాశైః
ప్రవాళసఙ్ఘాతమివోద్వహన్తం
విభావయే దేవ స పుస్తకం తే
వామం కరం దక్షిణమాశ్రితానామ్ ॥25॥

తమాం సిభిత్త్వావిశదైర్మయూఖైః
సమ్ప్రీణయన్తం విదుషశ్చకోరాన్
నిశామయే త్వాం నవపుణ్డరీకే
శరద్ఘనేచన్ద్రమివ స్ఫురన్తమ్ ॥26॥

దిశన్తు మే దేవ సదా త్వదీయాః
దయాతరఙ్గానుచరాః కటాక్షాః
శ్రోత్రేషు పుంసామమృతఙ్క్షరన్తీం
సరస్వతీం సంశ్రితకామధేనుమ్ ॥27॥

విశేషవిత్పారిషదేషు నాథ
విదగ్ధగోష్ఠీ సమరాఙ్గణేషు
జిగీషతో మే కవితార్కికేన్ద్రాన్
జిహ్వాగ్రసింహాసనమభ్యుపేయాః ॥28॥

త్వాం చిన్తయన్ త్వన్మయతాం ప్రపన్నః
త్వాముద్గృణన్ శబ్దమయేన ధామ్నా
స్వామిన్సమాజేషు సమేధిషీయ
స్వచ్ఛన్దవాదాహవబద్ధశూరః ॥29॥

నానావిధానామగతిః కలానాం
న చాపి తీర్థేషు కృతావతారః
ధ్రువం తవాఽనాధ పరిగ్రహాయాః
నవ నవం పాత్రమహం దయాయాః ॥30॥

అకమ్పనీయాన్యపనీతిభేదైః
అలఙ్కృషీరన్ హృదయం మదీయమ్
శఙ్కా కళఙ్కా పగమోజ్జ్వలాని
తత్త్వాని సమ్యఞ్చి తవ ప్రసాదాత్ ॥31॥

వ్యాఖ్యాముద్రాం కరసరసిజైః పుస్తకం శఙ్ఖచక్రే
భిభ్రద్భిన్న స్ఫటికరుచిరే పుణ్డరీకే నిషణ్ణః ।
అమ్లానశ్రీరమృతవిశదైరంశుభిః ప్లావయన్మాం
ఆవిర్భూయాదనఘమహిమామానసే వాగధీశః ॥32॥

వాగర్థసిద్ధిహేతోఃపఠత హయగ్రీవసంస్తుతిం భక్త్యా
కవితార్కికకేసరిణా వేఙ్కటనాథేన విరచితామేతామ్ ॥33॥




Browse Related Categories: