मुक्तिमिच्छसि चेत्तात विषयान्विषवत्त्यज ।
क्षमार्जवदयाशौचं सत्यं पीयूषवत्पिब ॥ 01 ॥

परस्परस्य मर्माणि ये भाषंते नराधमाः ।
त एव विलयं यांति वल्मीकोदरसर्पवत् ॥ 02 ॥

गंधः सुवर्णे फलमिक्षुदंडे
नाकरि पुष्पं खलु चंदनस्य ।
विद्वांधनाढ्यश्च नृपश्चिरायुः
धातुः पुरा कोऽपि न बुद्धिदोऽभूत् ॥ 03 ॥

सर्वौषधीनाममृता प्रधाना
सर्वेषु सौख्येष्वशनं प्रधानम् ।
सर्वेंद्रियाणां नयनं प्रधानं
सर्वेषु गात्रेषु शिरः प्रधानम् ॥ 04 ॥

दूतो न संचरति खे न चलेच्च वार्ता
पूर्वं न जल्पितमिदं न च संगमोऽस्ति ।
व्योम्नि स्थितं रविशाशिग्रहणं प्रशस्तं
जानाति यो द्विजवरः स कथं न विद्वान् ॥ 05 ॥

विद्यार्थी सेवकः पांथः क्षुधार्तो भयकातरः ।
भांडारी प्रतिहारी च सप्त सुप्तान्प्रबोधयेत् ॥ 06 ॥

अहिं नृपं च शार्दूलं वृद्धं च बालकं तथा ।
परश्वानं च मूर्खं च सप्त सुप्तान्न बोधयेत् ॥ 07 ॥

अर्धाधीताश्च यैर्वेदास्तथा शूद्रान्नभोजनाः ।
ते द्विजाः किं करिष्यंति निर्विषा इव पन्नगाः ॥ 08 ॥

यस्मिन्रुष्टे भयं नास्ति तुष्टे नैव धनागमः ।
निग्रहोऽनुग्रहो नास्ति स रुष्टः किं करिष्यति ॥ 09 ॥

निर्विषेणापि सर्पेण कर्तव्या महती फणा ।
विषमस्तु न चाप्यस्तु घटाटोपो भयंकरः ॥ 10 ॥

प्रातर्द्यूतप्रसंगेन मध्याह्ने स्त्रीप्रसंगतः ।
रात्रौ चौरप्रसंगेन कालो गच्छंति धीमताम् ॥ 11 ॥

स्वहस्तग्रथिता माला स्वहस्तघृष्टचंदनम् ।
स्वहस्तलिखितं स्तोत्रं शक्रस्यापि श्रियं हरेत् ॥ 12 ॥

इक्षुदंडास्तिलाः शूद्राः कांता हेम च मेदिनी ।
चंदनं दधि तांबूलं मर्दनं गुणवर्धनम् ॥ 13 ॥

दह्यमानाः सुतीव्रेण नीचाः परयशोऽग्निना
अशक्तास्तत्पदं गंतुं ततो निंदां प्रकुर्वते ।
दरिद्रता धीरतया विराजतेकुवस्त्रता शुभ्रतया विराजते
कदन्नता चोष्णतया विराजते कुरूपता शीलतया विराजते ॥ 14 ॥