॥ ശ്രീ ഗണേശായ നമഃ ॥
॥ ശ്രീപരമാത്മനേ നമഃ ॥
അഥ കഥാ പ്രാരംഭഃ ।

അഥ പ്രഥമോഽധ്യായഃ

ശ്രീവ്യാസ ഉവാച ।
ഏകദാ നൈമിഷാരണ്യേ ഋഷയഃ ശൌനകാദയഃ ।
പപ്രച്ഛുര്മുനയഃ സർവേ സൂതം പൌരാണികം ഖലു ॥ 1॥

ഋഷയ ഊചുഃ ।
വ്രതേന തപസാ കിം വാ പ്രാപ്യതേ വാംഛിതം ഫലമ് ।
തത്സർവം ശ്രോതുമിച്ഛാമഃ കഥയസ്വ മഹാമുനേ ॥ 2॥

സൂത ഉവാച ।
നാരദേനൈവ സംപൃഷ്ടോ ഭഗവാന് കമലാപതിഃ ।
സുരര്ഷയേ യഥൈവാഹ തച്ഛൃണുധ്വം സമാഹിതാഃ ॥ 3॥

ഏകദാ നാരദോ യോഗീ പരാനുഗ്രഹകാംക്ഷയാ ।
പര്യടന് വിവിധാന് ലോകാന് മര്ത്യലോകമുപാഗതഃ ॥ 4॥

തതോദൃഷ്ട്വാ ജനാന്സർവാന് നാനാക്ലേശസമന്വിതാന് ।
നാനായോനിസമുത്പന്നാന് ക്ലിശ്യമാനാന് സ്വകര്മഭിഃ ॥ 5॥

കേനോപായേന ചൈതേഷാം ദുഃഖനാശോ ഭവേദ് ധ്രുവമ് ।
ഇതി സംചിംത്യ മനസാ വിഷ്ണുലോകം ഗതസ്തദാ ॥ 6॥

തത്ര നാരായണം ദേവം ശുക്ലവര്ണം ചതുര്ഭുജമ് ।
ശംഖ-ചക്ര-ഗദാ-പദ്മ-വനമാലാ-വിഭൂഷിതമ് ॥ 7॥

ദൃഷ്ട്വാ തം ദേവദേവേശം സ്തോതും സമുപചക്രമേ ।
നാരദ ഉവാച ।
നമോ വാംഗമനസാതീതരൂപായാനംതശക്തയേ ।
ആദിമധ്യാംതഹീനായ നിര്ഗുണായ ഗുണാത്മനേ ॥ 8॥

സർവേഷാമാദിഭൂതായ ഭക്താനാമാര്തിനാശിനേ ।
ശ്രുത്വാ സ്തോത്രം തതോ വിഷ്ണുര്നാരദം പ്രത്യഭാഷത ॥ 9॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
കിമര്ഥമാഗതോഽസി ത്വം കിം തേ മനസി വര്തതേ ।
കഥയസ്വ മഹാഭാഗ തത്സർവം കഥായാമി തേ ॥ 10॥

നാരദ ഉവാച ।
മര്ത്യലോകേ ജനാഃ സർവേ നാനാക്ലേശസമന്വിതാഃ ।
നനായോനിസമുത്പന്നാഃ പച്യംതേ പാപകര്മഭിഃ ॥ 11॥

തത്കഥം ശമയേന്നാഥ ലഘൂപായേന തദ്വദ ।
ശ്രോതുമിച്ഛാമി തത്സർവം കൃപാസ്തി യദി തേ മയി ॥ 12॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
സാധു പൃഷ്ടം ത്വയാ വത്സ ലോകാനുഗ്രഹകാംക്ഷയാ ।
യത്കൃത്വാ മുച്യതേ മോഹത് തച്ഛൃണുഷ്വ വദാമി തേ ॥ 13॥

വ്രതമസ്തി മഹത്പുണ്യം സ്വര്ഗേ മര്ത്യേ ച ദുര്ലഭമ് ।
തവ സ്നേഹാന്മയാ വത്സ പ്രകാശഃ ക്രിയതേഽധുനാ ॥ 14॥

സത്യനാരായണസ്യൈവ വ്രതം സമ്യഗ്വിധാനതഃ । (സത്യനാരായണസ്യൈവം)
കൃത്വാ സദ്യഃ സുഖം ഭുക്ത്വാ പരത്ര മോക്ഷമാപ്നുയാത് ।
തച്ഛ്രുത്വാ ഭഗവദ്വാക്യം നാരദോ മുനിരബ്രവീത് ॥ 15॥

നാരദ ഉവാച ।
കിം ഫലം കിം വിധാനം ച കൃതം കേനൈവ തദ് വ്രതമ് ।
തത്സർവം വിസ്തരാദ് ബ്രൂഹി കദാ കാര്യം വ്രതം പ്രഭോ ॥ 16॥ (കാര്യംഹിതദ്വ്രതമ്)

ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
ദുഃഖശോകാദിശമനം ധനധാന്യപ്രവര്ധനമ് ॥ 17॥

സൌഭാഗ്യസംതതികരം സർവത്ര വിജയപ്രദമ് ।
യസ്മിന് കസ്മിന് ദിനേ മര്ത്യോ ഭക്തിശ്രദ്ധാസമന്വിതഃ ॥ 18॥

സത്യനാരായണം ദേവം യജേച്ചൈവ നിശാമുഖേ ।
ബ്രാഹ്മണൈര്ബാംധവൈശ്ചൈവ സഹിതോ ധര്മതത്പരഃ ॥ 19॥

നൈവേദ്യം ഭക്തിതോ ദദ്യാത് സപാദം ഭക്ഷ്യമുത്തമമ് ।
രംഭാഫലം ഘൃതം ക്ഷീരം ഗോധൂമസ്യ ച ചൂര്ണകമ് ॥ 20॥

അഭാവേ ശാലിചൂര്ണം വാ ശര്കരാ വാ ഗുഡസ്തഥാ ।
സപാദം സർവഭക്ഷ്യാണി ചൈകീകൃത്യ നിവേദയേത് ॥ 21॥

വിപ്രായ ദക്ഷിണാം ദദ്യാത് കഥാം ശ്രുത്വാ ജനൈഃ സഹ ।
തതശ്ച ബംധുഭിഃ സാര്ധം വിപ്രാംശ്ച പ്രതിഭോജയേത് ॥ 22॥

പ്രസാദം ഭക്ഷയേദ് ഭക്ത്യാ നൃത്യഗീതാദികം ചരേത് ।
തതശ്ച സ്വഗൃഹം ഗച്ഛേത് സത്യനാരായണം സ്മരന് ॥ 23॥

ഏവം കൃതേ മനുഷ്യാണാം വാംഛാസിദ്ധിര്ഭവേദ് ധ്രുവമ് ।
വിശേഷതഃ കലിയുഗേ ലഘൂപായോഽസ്തി ഭൂതലേ ॥ 24॥ (ലഘൂപായോസ്തി)

॥ ഇതി ശ്രീസ്കംദപുരാണേ രേവാഖംഡേ ശ്രീസത്യനാരായണ വ്രതകഥായാം പ്രഥമോഽധ്യായഃ ॥ 1 ॥

അഥ ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ

സൂത ഉവാച ।
അഥാന്യത് സംപ്രവക്ഷ്യാമി കൃതം യേന പുരാ ദ്വിജാഃ ।
കശ്ചിത് കാശീപുരേ രമ്യേ ഹ്യാസീദ്വിപ്രോഽതിനിര്ധനഃ ॥ 1॥ (ഹ്യാസീദ്വിപ്രോതിനിര്ധനഃ)

ക്ഷുത്തൃഡ്ഭ്യാം വ്യാകുലോഭൂത്വാ നിത്യം ബഭ്രാമ ഭൂതലേ ।
ദുഃഖിതം ബ്രാഹ്മണം ദൃഷ്ട്വാ ഭഗവാന് ബ്രാഹ്മണപ്രിയഃ ॥ 2॥

വൃദ്ധബ്രാഹ്മണ രൂപസ്തം പപ്രച്ഛ ദ്വിജമാദരാത് ।
കിമര്ഥം ഭ്രമസേ വിപ്ര മഹീം നിത്യം സുദുഃഖിതഃ ।
തത്സർവം ശ്രോതുമിച്ഛാമി കഥ്യതാം ദ്വിജ സത്തമ ॥ 3॥

ബ്രാഹ്മണ ഉവാച ।
ബ്രാഹ്മണോഽതി ദരിദ്രോഽഹം ഭിക്ഷാര്ഥം വൈ ഭ്രമേ മഹീമ് ॥ 4॥ (ബ്രാഹ്മണോതി)

ഉപായം യദി ജാനാസി കൃപയാ കഥയ പ്രഭോ ।
വൃദ്ധബ്രാഹ്മണ ഉവാച ।
സത്യനാരായണോ വിഷ്ണുർവാംഛിതാര്ഥഫലപ്രദഃ ॥ 5॥

തസ്യ ത്വം പൂജനം വിപ്ര കുരുഷ്വ വ്രതമുത്തമമ । (വ്രതമുത്തമമ്)
യത്കൃത്വാ സർവദുഃഖേഭ്യോ മുക്തോ ഭവതി മാനവഃ ॥ 6॥

വിധാനം ച വ്രതസ്യാപി വിപ്രായാഭാഷ്യ യത്നതഃ ।
സത്യനാരായണോ വൃദ്ധസ്തത്രൈവാംതരധീയത ॥ 7॥

തദ് വ്രതം സംകരിഷ്യാമി യദുക്തം ബ്രാഹ്മണേന വൈ ।
ഇതി സംചിംത്യ വിപ്രോഽസൌ രാത്രൌ നിദ്രാ ന ലബ്ധവാന് ॥ 8॥ (നിദ്രാം)

തതഃ പ്രാതഃ സമുത്ഥായ സത്യനാരായണവ്രതമ് ।
കരിഷ്യ ഇതി സംകല്പ്യ ഭിക്ഷാര്ഥമഗമദ്വിജഃ ॥ 9॥ (ഭിക്ഷാര്ഥമഗമദ്ദ്വിജഃ)

തസ്മിന്നേവ ദിനേ വിപ്രഃ പ്രചുരം ദ്രവ്യമാപ്തവാന് ।
തേനൈവ ബംധുഭിഃ സാര്ധം സത്യസ്യവ്രതമാചരത് ॥ 10॥

സർവദുഃഖവിനിര്മുക്തഃ സർവസംപത്സമന്വിതഃ ।
ബഭൂവ സ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠോ വ്രതസ്യാസ്യ പ്രഭാവതഃ ॥ 11॥

തതഃ പ്രഭൃതി കാലം ച മാസി മാസി വ്രതം കൃതമ് ।
ഏവം നാരായണസ്യേദം വ്രതം കൃത്വാ ദ്വിജോത്തമഃ ॥ 12॥

സർവപാപവിനിര്മുക്തോ ദുര്ലഭം മോക്ഷമാപ്തവാന് ।
വ്രതമസ്യ യദാ വിപ്ര പൃഥിവ്യാം സംകരിഷ്യതി ॥ 13॥ (വിപ്രാഃ)

തദൈവ സർവദുഃഖം തു മനുജസ്യ വിനശ്യതി । (ച മനുജസ്യ)
ഏവം നാരായണേനോക്തം നാരദായ മഹാത്മനേ ॥ 14॥

മയാ തത്കഥിതം വിപ്രാഃ കിമന്യത് കഥയാമി വഃ ।
ഋഷയ ഊചുഃ ।
തസ്മാദ് വിപ്രാച്ഛ്രുതം കേന പൃഥിവ്യാം ചരിതം മുനേ ।
തത്സർവം ശ്രോതുമിച്ഛാമഃ ശ്രദ്ധാഽസ്മാകം പ്രജായതേ ॥ 15॥ (ശ്രദ്ധാസ്മാകം)

സൂത ഉവാച ।
ശ‍ഋണുധ്വം മുനയഃ സർവേ വ്രതം യേന കൃതം ഭുവി ।
ഏകദാ സ ദ്വിജവരോ യഥാവിഭവ വിസ്തരൈഃ ॥ 16॥

ബംധുഭിഃ സ്വജനൈഃ സാര്ധം വ്രതം കര്തും സമുദ്യതഃ ।
ഏതസ്മിന്നംതരേ കാലേ കാഷ്ഠക്രേതാ സമാഗമത് ॥ 17॥

ബഹിഃ കാഷ്ഠം ച സംസ്ഥാപ്യ വിപ്രസ്യ ഗൃഹമായയൌ ।
തൃഷ്ണായാ പീഡിതാത്മാ ച ദൃഷ്ട്വാ വിപ്രം കൃതം വ്രതമ് ॥ 18॥ (കൃത)

പ്രണിപത്യ ദ്വിജം പ്രാഹ കിമിദം ക്രിയതേ ത്വയാ ।
കൃതേ കിം ഫലമാപ്നോതി വിസ്തരാദ് വദ മേ പ്രഭോ ॥ 19॥ (വിസ്താരാദ്)

വിപ്ര ഉവാച ।
സത്യനാരായണേസ്യേദം വ്രതം സർവേപ്സിതപ്രദമ് ।
തസ്യ പ്രസാദാന്മേ സർവം ധനധാന്യാദികം മഹത് ॥ 20॥

തസ്മാദേതദ് വ്രതം ജ്ഞാത്വാ കാഷ്ഠക്രേതാഽതിഹര്ഷിതഃ ।
പപൌ ജലം പ്രസാദം ച ഭുക്ത്വാ സ നഗരം യയൌ ॥ 21॥

സത്യനാരായണം ദേവം മനസാ ഇത്യചിംതയത് ।
കാഷ്ഠം വിക്രയതോ ഗ്രാമേ പ്രാപ്യതേ ചാദ്യ യദ് ധനമ് ॥ 22॥ (പ്രാപ്യതേമേഽദ്യ)

തേനൈവ സത്യദേവസ്യ കരിഷ്യേ വ്രതമുത്തമമ് ।
ഇതി സംചിംത്യ മനസാ കാഷ്ഠം ധൃത്വാ തു മസ്തകേ ॥ 23॥

ജഗാമ നഗരേ രമ്യേ ധനിനാം യത്ര സംസ്ഥിതിഃ ।
തദ്ദിനേ കാഷ്ഠമൂല്യം ച ദ്വിഗുണം പ്രാപ്തവാനസൌ ॥ 24॥

തതഃ പ്രസന്നഹൃദയഃ സുപക്വം കദലീ ഫലമ് ।
ശര്കരാഘൃതദുഗ്ധം ച ഗോധൂമസ്യ ച ചൂര്ണകമ് ॥ 25॥

കൃത്വൈകത്ര സപാദം ച ഗൃഹീത്വാ സ്വഗൃഹം യയൌ ।
തതോ ബംധൂന് സമാഹൂയ ചകാര വിധിനാ വ്രതമ് ॥ 26॥

തദ് വ്രതസ്യ പ്രഭാവേണ ധനപുത്രാന്വിതോഽഭവത് । (ധനപുത്രാന്വിതോഭവത്)
ഇഹലോകേ സുഖം ഭുക്ത്വാ ചാംതേ സത്യപുരം യയൌ ॥ 27॥

॥ ഇതി ശ്രീസ്കംദപുരാണേ രേവാഖംഡേ ശ്രീസത്യനാരായണ വ്രതകഥായാം ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ ॥ 2 ॥

അഥ തൃതീയോഽധ്യായഃ

സൂത ഉവാച ।
പുനരഗ്രേ പ്രവക്ഷ്യാമി ശ‍ഋണുധ്വം മുനി സത്തമാഃ ।
പുരാ ചോല്കാമുഖോ നാമ നൃപശ്ചാസീന്മഹാമതിഃ ॥ 1॥

ജിതേംദ്രിയഃ സത്യവാദീ യയൌ ദേവാലയം പ്രതി ।
ദിനേ ദിനേ ധനം ദത്ത്വാ ദ്വിജാന് സംതോഷയത് സുധീഃ ॥ 2॥

ഭാര്യാ തസ്യ പ്രമുഗ്ധാ ച സരോജവദനാ സതീ ।
ഭദ്രശീലാനദീ തീരേ സത്യസ്യവ്രതമാചരത് ॥ 3॥

ഏതസ്മിന്നംതരേ തത്ര സാധുരേകഃ സമാഗതഃ ।
വാണിജ്യാര്ഥം ബഹുധനൈരനേകൈഃ പരിപൂരിതഃ ॥ 4॥

നാവം സംസ്ഥാപ്യ തത്തീരേ ജഗാമ നൃപതിം പ്രതി ।
ദൃഷ്ട്വാ സ വ്രതിനം ഭൂപം പ്രപച്ഛ വിനയാന്വിതഃ ॥ 5॥

സാധുരുവാച ।
കിമിദം കുരുഷേ രാജന് ഭക്തിയുക്തേന ചേതസാ ।
പ്രകാശം കുരു തത്സർവം ശ്രോതുമിച്ഛാമി സാംപ്രതമ് ॥ 6॥

രാജോവാച ।
പൂജനം ക്രിയതേ സാധോ വിഷ്ണോരതുലതേജസഃ ।
വ്രതം ച സ്വജനൈഃ സാര്ധം പുത്രാദ്യാവാപ്തി കാമ്യയാ ॥ 7॥

ഭൂപസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ സാധുഃ പ്രോവാച സാദരമ് ।
സർവം കഥയ മേ രാജന് കരിഷ്യേഽഹം തവോദിതമ് ॥ 8॥

മമാപി സംതതിര്നാസ്തി ഹ്യേതസ്മാജ്ജായതേ ധ്രുവമ് ।
തതോ നിവൃത്ത്യ വാണിജ്യാത് സാനംദോ ഗൃഹമാഗതഃ ॥ 9॥

ഭാര്യായൈ കഥിതം സർവം വ്രതം സംതതി ദായകമ് ।
തദാ വ്രതം കരിഷ്യാമി യദാ മേ സംതതിര്ഭവേത് ॥ 10॥

ഇതി ലീലാവതീം പ്രാഹ പത്നീം സാധുഃ സ സത്തമഃ ।
ഏകസ്മിന് ദിവസേ തസ്യ ഭാര്യാ ലീലാവതീ സതീ ॥ 11॥ (ഭാര്യാം)

ഭര്തൃയുക്താനംദചിത്താഽഭവദ് ധര്മപരായണാ ।
ര്ഗഭിണീ സാഽഭവത് തസ്യ ഭാര്യാ സത്യപ്രസാദതഃ ॥ 12॥ (സാഭവത്)

ദശമേ മാസി വൈ തസ്യാഃ കന്യാരത്നമജായത ।
ദിനേ ദിനേ സാ വവൃധേ ശുക്ലപക്ഷേ യഥാ ശശീ ॥ 13॥

നാമ്നാ കലാവതീ ചേതി തന്നാമകരണം കൃതമ് ।
തതോ ലീലാവതീ പ്രാഹ സ്വാമിനം മധുരം വചഃ ॥ 14॥

ന കരോഷി കിമര്ഥം വൈ പുരാ സംകല്പിതം വ്രതമ് ।
സാധുരുവാച ।
വിവാഹ സമയേ ത്വസ്യാഃ കരിഷ്യാമി വ്രതം പ്രിയേ ॥ 15॥

ഇതി ഭാര്യാം സമാശ്വാസ്യ ജഗാമ നഗരം പ്രതി ।
തതഃ കലാവതീ കന്യാ വവൃധേ പിതൃവേശ്മനി ॥ 16॥

ദൃഷ്ട്വാ കന്യാം തതഃ സാധുര്നഗരേ സഖിഭിഃ സഹ ।
മംത്രയിത്വാ ദ്രുതം ദൂതം പ്രേഷയാമാസ ധര്മവിത് ॥ 17॥

വിവാഹാര്ഥം ച കന്യായാ വരം ശ്രേഷ്ഠം വിചാരയ ।
തേനാജ്ഞപ്തശ്ച ദൂതോഽസൌ കാംചനം നഗരം യയൌ ॥ 18॥

തസ്മാദേകം വണിക്പുത്രം സമാദായാഗതോ ഹി സഃ ।
ദൃഷ്ട്വാ തു സുംദരം ബാലം വണിക്പുത്രം ഗുണാന്വിതമ് ॥ 19॥

ജ്ഞാതിഭിര്ബംധുഭിഃ സാര്ധം പരിതുഷ്ടേന ചേതസാ ।
ദത്താവാന് സാധുപുത്രായ കന്യാം വിധിവിധാനതഃ ॥ 20॥ (സാധുഃപുത്രായ)

തതോഽഭാഗ്യവശാത് തേന വിസ്മൃതം വ്രതമുത്തമമ് । (തതോഭാഗ്യവശാത്)
വിവാഹസമയേ തസ്യാസ്തേന രുഷ്ടോ ഭവത് പ്രഭുഃ ॥ 21॥ (രുഷ്ടോഽഭവത്)

തതഃ കാലേന നിയതോ നിജകര്മ വിശാരദഃ ।
വാണിജ്യാര്ഥം തതഃ ശീഘ്രം ജാമാതൃ സഹിതോ വണിക് ॥ 22॥

രത്നസാരപുരേ രമ്യേ ഗത്വാ സിംധു സമീപതഃ ।
വാണിജ്യമകരോത് സാധുര്ജാമാത്രാ ശ്രീമതാ സഹ ॥ 23॥

തൌ ഗതൌ നഗരേ രമ്യേ ചംദ്രകേതോര്നൃപസ്യ ച । (നഗരേതസ്യ)
ഏതസ്മിന്നേവ കാലേ തു സത്യനാരായണഃ പ്രഭുഃ ॥ 24॥

ഭ്രഷ്ടപ്രതിജ്ഞമാലോക്യ ശാപം തസ്മൈ പ്രദത്തവാന് ।
ദാരുണം കഠിനം ചാസ്യ മഹദ് ദുഃഖം ഭവിഷ്യതി ॥ 25॥

ഏകസ്മിംദിവസേ രാജ്ഞോ ധനമാദായ തസ്കരഃ ।
തത്രൈവ ചാഗത ശ്ചൌരോ വണിജൌ യത്ര സംസ്ഥിതൌ ॥ 26॥

തത്പശ്ചാദ് ധാവകാന് ദൂതാന് ദൃഷ്ടവാ ഭീതേന ചേതസാ ।
ധനം സംസ്ഥാപ്യ തത്രൈവ സ തു ശീഘ്രമലക്ഷിതഃ ॥ 27॥

തതോ ദൂതാഃസമായാതാ യത്രാസ്തേ സജ്ജനോ വണിക് ।
ദൃഷ്ട്വാ നൃപധനം തത്ര ബദ്ധ്വാഽഽനീതൌ വണിക്സുതൌ ॥ 28॥ (ബദ്ധ്വാനീതൌ)

ഹര്ഷേണ ധാവമാനാശ്ച പ്രോചുര്നൃപസമീപതഃ ।
തസ്കരൌ ദ്വൌ സമാനീതൌ വിലോക്യാജ്ഞാപയ പ്രഭോ ॥ 29॥

രാജ്ഞാഽഽജ്ഞപ്താസ്തതഃ ശീഘ്രം ദൃഢം ബദ്ധ്വാ തു താ വുഭൌ ।
സ്ഥാപിതൌ ദ്വൌ മഹാദുര്ഗേ കാരാഗാരേഽവിചാരതഃ ॥ 30॥

മായയാ സത്യദേവസ്യ ന ശ്രുതം കൈസ്തയോർവചഃ ।
അതസ്തയോര്ധനം രാജ്ഞാ ഗൃഹീതം ചംദ്രകേതുനാ ॥ 31॥

തച്ഛാപാച്ച തയോര്ഗേഹേ ഭാര്യാ ചൈവാതി ദുഃഖിതാ ।
ചൌരേണാപഹൃതം സർവം ഗൃഹേ യച്ച സ്ഥിതം ധനമ് ॥ 32॥

ആധിവ്യാധിസമായുക്താ ക്ഷുത്പിപാശാതി ദുഃഖിതാ । (ക്ഷുത്പിപാസാതി)
അന്നചിംതാപരാ ഭൂത്വാ ബഭ്രാമ ച ഗൃഹേ ഗൃഹേ ।
കലാവതീ തു കന്യാപി ബഭ്രാമ പ്രതിവാസരമ് ॥ 33॥

ഏകസ്മിന് ദിവസേ യാതാ ക്ഷുധാര്താ ദ്വിജമംദിരമ് । (ദിവസേ ജാതാ)
ഗത്വാഽപശ്യദ് വ്രതം തത്ര സത്യനാരായണസ്യ ച ॥ 34॥ (ഗത്വാപശ്യദ്)

ഉപവിശ്യ കഥാം ശ്രുത്വാ വരം ര്പ്രാഥിതവത്യപി ।
പ്രസാദ ഭക്ഷണം കൃത്വാ യയൌ രാത്രൌ ഗൃഹം പ്രതി ॥ 35॥

മാതാ കലാവതീം കന്യാം കഥയാമാസ പ്രേമതഃ ।
പുത്രി രാത്രൌ സ്ഥിതാ കുത്ര കിം തേ മനസി വര്തതേ ॥ 36॥

കന്യാ കലാവതീ പ്രാഹ മാതരം പ്രതി സത്വരമ് ।
ദ്വിജാലയേ വ്രതം മാതര്ദൃഷ്ടം വാംഛിതസിദ്ധിദമ് ॥ 37॥

തച്ഛ്രുത്വാ കന്യകാ വാക്യം വ്രതം കര്തും സമുദ്യതാ ।
സാ മുദാ തു വണിഗ്ഭാര്യാ സത്യനാരായണസ്യ ച ॥ 38॥

വ്രതം ചക്രേ സൈവ സാധ്വീ ബംധുഭിഃ സ്വജനൈഃ സഹ ।
ഭര്തൃജാമാതരൌ ക്ഷിപ്രമാഗച്ഛേതാം സ്വമാശ്രമമ് ॥ 39॥

അപരാധം ച മേ ഭര്തുര്ജാമാതുഃ ക്ഷംതുമര്ഹസി ।
വ്രതേനാനേന തുഷ്ടോഽസൌ സത്യനാരായണഃ പുനഃ ॥ 40॥ (തുഷ്ടോസൌ)

ദര്ശയാമാസ സ്വപ്നം ഹീ ചംദ്രകേതും നൃപോത്തമമ് ।
ബംദിനൌ മോചയ പ്രാതർവണിജൌ നൃപസത്തമ ॥ 41॥

ദേയം ധനം ച തത്സർവം ഗൃഹീതം യത് ത്വയാഽധുനാ । (ത്വയാധുനാ)
നോ ചേത് ത്വാം നാശയിഷ്യാമി സരാജ്യധനപുത്രകമ് ॥ 42॥

ഏവമാഭാഷ്യ രാജാനം ധ്യാനഗമ്യോഽഭവത് പ്രഭുഃ । (ധ്യാനഗമ്യോഭവത്)
തതഃ പ്രഭാതസമയേ രാജാ ച സ്വജനൈഃ സഹ ॥ 43॥

ഉപവിശ്യ സഭാമധ്യേ പ്രാഹ സ്വപ്നം ജനം പ്രതി ।
ബദ്ധൌ മഹാജനൌ ശീഘ്രം മോചയ ദ്വൌ വണിക്സുതൌ ॥ 44॥

ഇതി രാജ്ഞോ വചഃ ശ്രുത്വാ മോചയിത്വാ മഹാജനൌ ।
സമാനീയ നൃപസ്യാഗ്രേ പ്രാഹുസ്തേ വിനയാന്വിതാഃ ॥ 45॥

ആനീതൌ ദ്വൌ വണിക്പുത്രൌ മുക്തൌ നിഗഡബംധനാത് ।
തതോ മഹാജനൌ നത്വാ ചംദ്രകേതും നൃപോത്തമമ് ॥ 46॥

സ്മരംതൌ പൂർവ വൃത്താംതം നോചതുര്ഭയവിഹ്വലൌ ।
രാജാ വണിക്സുതൌ വീക്ഷ്യ വചഃ പ്രോവാച സാദരമ് ॥ 47॥

ദേവാത് പ്രാപ്തം മഹദ്ദുഃഖമിദാനീം നാസ്തി വൈ ഭയമ് ।
തദാ നിഗഡസംത്യാഗം ക്ഷൌരകര്മാദ്യകാരയത് ॥ 48॥

വസ്ത്രാലംകാരകം ദത്ത്വാ പരിതോഷ്യ നൃപശ്ച തൌ ।
പുരസ്കൃത്യ വണിക്പുത്രൌ വചസാഽതോഷയദ് ഭൃശമ് ॥ 49॥ (വചസാതോഷയദ്ഭൃശമ്)

പുരാനീതം തു യദ് ദ്രവ്യം ദ്വിഗുണീകൃത്യ ദത്തവാന് ।
പ്രോവാച ച തതോ രാജാ ഗച്ഛ സാധോ നിജാശ്രമമ് ॥ 50॥ (പ്രോവാചതൌ)

രാജാനം പ്രണിപത്യാഹ ഗംതവ്യം ത്വത്പ്രസാദതഃ ।
ഇത്യുക്ത്വാ തൌ മഹാവൈശ്യൌ ജഗ്മതുഃ സ്വഗൃഹം പ്രതി ॥ 51॥ (മഹാവൈശ്യോ)

॥ ഇതി ശ്രീസ്കംദ പുരാണേ രേവാഖംഡേ ശ്രീസത്യനാരായണ വ്രതകഥായാം തൃതീയോഽധ്യായഃ ॥ 3 ॥

അഥ ചതുര്ഥോഽധ്യായഃ

സൂത ഉവാച ।
യാത്രാം തു കൃതവാന് സാധുര്മംഗലായനപൂർവികാമ് ।
ബ്രാഹ്മണേഭ്യോ ധനം ദത്ത്വാ തദാ തു നഗരം യയൌ ॥ 1॥

കിയദ് ദൂരേ ഗതേ സാധോ സത്യനാരായണഃ പ്രഭുഃ ।
ജിജ്ഞാസാം കൃതവാന് സാധൌ കിമസ്തി തവ നൌസ്ഥിതമ് ॥ 2॥

തതോ മഹാജനൌ മത്തൌ ഹേലയാ ച പ്രഹസ്യ വൈ । (മതൌ)
കഥം പൃച്ഛസി ഭോ ദംഡിന് മുദ്രാം നേതും കിമിച്ഛസി ॥ 3॥

ലതാപത്രാദികം ചൈവ വര്തതേ തരണൌ മമ ।
നിഷ്ഠുരം ച വചഃ ശ്രുത്വാ സത്യം ഭവതു തേ വചഃ ॥ 4॥

ഏവമുക്ത്വാ ഗതഃ ശീഘ്രം ദംഡീ തസ്യ സമീപതഃ ।
കിയദ് ദൂരേ തതോ ഗത്വാ സ്ഥിതഃ സിംധു സമീപതഃ ॥ 5॥

ഗതേ ദംഡിനി സാധുശ്ച കൃതനിത്യക്രിയസ്തദാ ।
ഉത്ഥിതാം തരണീം ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മയം പരമം യയൌ ॥ 6॥

ദൃഷ്ട്വാ ലതാദികം ചൈവ മൂര്ച്ഛിതോ ന്യപതദ് ഭുവി ।
ലബ്ധസംജ്ഞോ വണിക്പുത്രസ്തതശ്ചിംതാന്വിതോഽഭവത് ॥ 7॥ (വണിക്പുത്രസ്തതശ്ചിംതാന്വിതോഭവത്)

തദാ തു ദുഹിതുഃ കാംതോ വചനം ചേദമബ്രവീത് ।
കിമര്ഥം ക്രിയതേ ശോകഃ ശാപോ ദത്തശ്ച ദംഡിനാ ॥ 8॥

ശക്യതേ തേന സർവം ഹി കര്തും ചാത്ര ന സംശയഃ । (ശക്യതേനേ ന)
അതസ്തച്ഛരണം യാമോ വാംഛതാര്ഥോ ഭവിഷ്യതി ॥ 9॥ (വാംഛിതാര്ഥോ)

ജാമാതുർവചനം ശ്രുത്വാ തത്സകാശം ഗതസ്തദാ ।
ദൃഷ്ട്വാ ച ദംഡിനം ഭക്ത്യാ നത്വാ പ്രോവാച സാദരമ് ॥ 10॥

ക്ഷമസ്വ ചാപരാധം മേ യദുക്തം തവ സന്നിധൌ ।
ഏവം പുനഃ പുനര്നത്വാ മഹാശോകാകുലോഽഭവത് ॥ 11॥ (മഹാശോകാകുലോഭവത്)

പ്രോവാച വചനം ദംഡീ വിലപംതം വിലോക്യ ച ।
മാ രോദീഃ ശ‍ഋണുമദ്വാക്യം മമ പൂജാബഹിര്മുഖഃ ॥ 12॥

മമാജ്ഞയാ ച ദുര്ബുദ്ധേ ലബ്ധം ദുഃഖം മുഹുര്മുഹുഃ ।
തച്ഛ്രുത്വാ ഭഗവദ്വാക്യം സ്തുതിം കര്തും സമുദ്യതഃ ॥ 13॥

സാധുരുവാച ।
ത്വന്മായാമോഹിതാഃ സർവേ ബ്രഹ്മാദ്യാസ്ത്രിദിവൌകസഃ ।
ന ജാനംതി ഗുണാന് രൂപം തവാശ്ചര്യമിദം പ്രഭോ ॥ 14॥

മൂഢോഽഹം ത്വാം കഥം ജാനേ മോഹിതസ്തവമായയാ । (മൂഢോഹം)
പ്രസീദ പൂജയിഷ്യാമി യഥാവിഭവവിസ്തരൈഃ ॥ 15॥

പുരാ വിത്തം ച തത് സർവം ത്രാഹി മാം ശരണാഗതമ് ।
ശ്രുത്വാ ഭക്തിയുതം വാക്യം പരിതുഷ്ടോ ജനാര്ദനഃ ॥ 16॥

വരം ച വാംഛിതം ദത്ത്വാ തത്രൈവാംതര്ദധേ ഹരിഃ ।
തതോ നാവം സമാരൂഹ്യ ദൃഷ്ട്വാ വിത്തപ്രപൂരിതാമ് ॥ 17॥

കൃപയാ സത്യദേവസ്യ സഫലം വാംഛിതം മമ ।
ഇത്യുക്ത്വാ സ്വജനൈഃ സാര്ധം പൂജാം കൃത്വാ യഥാവിധി ॥ 18॥

ഹര്ഷേണ ചാഭവത് പൂര്ണഃസത്യദേവപ്രസാദതഃ ।
നാവം സംയോജ്യ യത്നേന സ്വദേശഗമനം കൃതമ് ॥ 19॥

സാധുര്ജാമാതരം പ്രാഹ പശ്യ രത്നപുരീം മമ ।
ദൂതം ച പ്രേഷയാമാസ നിജവിത്തസ്യ രക്ഷകമ് ॥ 20॥

തതോഽസൌ നഗരം ഗത്വാ സാധുഭാര്യാം വിലോക്യ ച । (ദൂതോസൌ)
പ്രോവാച വാംഛിതം വാക്യം നത്വാ ബദ്ധാംജലിസ്തദാ ॥ 21॥

നികടേ നഗരസ്യൈവ ജാമാത്രാ സഹിതോ വണിക് ।
ആഗതോ ബംധുവര്ഗൈശ്ച വിത്തൈശ്ച ബഹുഭിര്യുതഃ ॥ 22॥

ശ്രുത്വാ ദൂതമുഖാദ്വാക്യം മഹാഹര്ഷവതീ സതീ ।
സത്യപൂജാം തതഃ കൃത്വാ പ്രോവാച തനുജാം പ്രതി ॥ 23॥

വ്രജാമി ശീഘ്രമാഗച്ഛ സാധുസംദര്ശനായ ച ।
ഇതി മാതൃവചഃ ശ്രുത്വാ വ്രതം കൃത്വാ സമാപ്യ ച ॥ 24॥

പ്രസാദം ച പരിത്യജ്യ ഗതാ സാഽപി പതിം പ്രതി । (സാപി)
തേന രുഷ്ടാഃ സത്യദേവോ ഭര്താരം തരണിം തഥാ ॥ 25॥ (രുഷ്ടഃ, തരണീം)

സംഹൃത്യ ച ധനൈഃ സാര്ധം ജലേ തസ്യാവമജ്ജയത് ।
തതഃ കലാവതീ കന്യാ ന വിലോക്യ നിജം പതിമ് ॥ 26॥

ശോകേന മഹതാ തത്ര രുദംതീ ചാപതദ് ഭുവി । (രുദതീ)
ദൃഷ്ട്വാ തഥാവിധാം നാവം കന്യാം ച ബഹുദുഃഖിതാമ് ॥ 27॥

ഭീതേന മനസാ സാധുഃ കിമാശ്ചര്യമിദം ഭവേത് ।
ചിംത്യമാനാശ്ച തേ സർവേ ബഭൂവുസ്തരിവാഹകാഃ ॥ 28॥

തതോ ലീലാവതീ കന്യാം ദൃഷ്ട്വാ സാ വിഹ്വലാഽഭവത് ।
വിലലാപാതിദുഃഖേന ഭര്താരം ചേദമബ്രവീത ॥ 29॥

ഇദാനീം നൌകയാ സാര്ധം കഥം സോഽഭൂദലക്ഷിതഃ ।
ന ജാനേ കസ്യ ദേവസ്യ ഹേലയാ ചൈവ സാ ഹൃതാ ॥ 30॥

സത്യദേവസ്യ മാഹാത്മ്യം ജ്ഞാതും വാ കേന ശക്യതേ ।
ഇത്യുക്ത്വാ വിലലാപൈവ തതശ്ച സ്വജനൈഃ സഹ ॥ 31॥

തതോ ലീലാവതീ കന്യാം ക്രൌഡേ കൃത്വാ രുരോദ ഹ ।
തതഃകലാവതീ കന്യാ നഷ്ടേ സ്വാമിനി ദുഃഖിതാ ॥ 32॥

ഗൃഹീത്വാ പാദുകേ തസ്യാനുഗതും ച മനോദധേ । (പാദുകാം)
കന്യായാശ്ചരിതം ദൃഷ്ട്വാ സഭാര്യഃ സജ്ജനോ വണിക് ॥ 33॥

അതിശോകേന സംതപ്തശ്ചിംതയാമാസ ധര്മവിത് ।
ഹൃതം വാ സത്യദേവേന ഭ്രാംതോഽഹം സത്യമായയാ ॥ 34॥

സത്യപൂജാം കരിഷ്യാമി യഥാവിഭവവിസ്തരൈഃ ।
ഇതി സർവാന് സമാഹൂയ കഥയിത്വാ മനോരഥമ് ॥ 35॥

നത്വാ ച ദംഡവദ് ഭൂമൌ സത്യദേവം പുനഃ പുനഃ ।
തതസ്തുഷ്ടഃ സത്യദേവോ ദീനാനാം പരിപാലകഃ ॥ 36॥

ജഗാദ വചനം ചൈനം കൃപയാ ഭക്തവത്സലഃ ।
ത്യക്ത്വാ പ്രസാദം തേ കന്യാ പതിം ദ്രഷ്ടും സമാഗതാ ॥ 37॥

അതോഽദൃഷ്ടോഽഭവത്തസ്യാഃ കന്യകായാഃ പതിര്ധ്രുവമ് ।
ഗൃഹം ഗത്വാ പ്രസാദം ച ഭുക്ത്വാ സാഽഽയാതി ചേത്പുനഃ ॥ 38॥ (സായാതി)

ലബ്ധഭര്ത്രീ സുതാ സാധോ ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ ।
കന്യകാ താദൃശം വാക്യം ശ്രുത്വാ ഗഗനമംഡലാത് ॥ 39॥

ക്ഷിപ്രം തദാ ഗൃഹം ഗത്വാ പ്രസാദം ച ബുഭോജ സാ ।
പശ്ചാത് സാ പുനരാഗത്യ ദദര്ശ സ്വജനം പതിമ് ॥ 40॥ (സാപശ്ചാത്പുനരാഗത്യ, സജനം)

തതഃ കലാവതീ കന്യാ ജഗാദ പിതരം പ്രതി ।
ഇദാനീം ച ഗൃഹം യാഹി വിലംബം കുരുഷേ കഥമ് ॥ 41॥

തച്ഛ്രുത്വാ കന്യകാവാക്യം സംതുഷ്ടോഽഭൂദ്വണിക്സുതഃ ।
പൂജനം സത്യദേവസ്യ കൃത്വാ വിധിവിധാനതഃ ॥ 42॥

ധനൈര്ബംധുഗണൈഃ സാര്ധം ജഗാമ നിജമംദിരമ് ।
പൌര്ണമാസ്യാം ച സംക്രാംതൌ കൃതവാന് സത്യസ്യ പൂജനമ് ॥ 43॥ (സത്യപൂജനമ്)

ഇഹലോകേ സുഖം ഭുക്ത്വാ ചാംതേ സത്യപുരം യയൌ ॥ 44॥

॥ ഇതി ശ്രീസ്കംദ പുരാണേ രേവാഖംഡേ ശ്രീസത്യനാരായണ വ്രതകഥായാം ചതുര്ഥോഽധ്യായഃ ॥ 4 ॥

അഥ പംചമോഽധ്യായഃ

സൂത ഉവാച ।
അഥാന്യച്ച പ്രവക്ഷ്യാമി ശ്രുണുധ്വം മുനിസത്തമാഃ ।
ആസീത് തുംഗധ്വജോ രാജാ പ്രജാപാലനതത്പരഃ ॥ 1॥

പ്രസാദം സത്യദേവസ്യ ത്യക്ത്വാ ദുഃഖമവാപ സഃ ।
ഏകദാ സ വനം ഗത്വാ ഹത്വാ ബഹുവിധാന് പശൂന് ॥ 2॥

ആഗത്യ വടമൂലം ച ദൃഷ്ട്വാ സത്യസ്യ പൂജനമ് । (ചാപശ്യത്)
ഗോപാഃ കുർവംതി സംതുഷ്ടാ ഭക്തിയുക്താഃ സ ബാംധവാഃ ॥ 3॥

രാജാ ദൃഷ്ട്വാ തു ദര്പേണ ന ഗതോ ന നനാമ സഃ ।
തതോ ഗോപഗണാഃ സർവേ പ്രസാദം നൃപസന്നിധൌ ॥ 4॥

സംസ്ഥാപ്യ പുനരാഗത്യ ഭുക്തത്വാ സർവേ യഥേപ്സിതമ് ।
തതഃ പ്രസാദം സംത്യജ്യ രാജാ ദുഃഖമവാപ സഃ ॥ 5॥

തസ്യ പുത്രശതം നഷ്ടം ധനധാന്യാദികം ച യത് ।
സത്യദേവേന തത്സർവം നാശിതം മമ നിശ്ചിതമ് ॥ 6॥

അതസ്തത്രൈവ ഗച്ഛാമി യത്ര ദേവസ്യ പൂജനമ് ।
മനസാ തു വിനിശ്ചിത്യ യയൌ ഗോപാലസന്നിധൌ ॥ 7॥

തതോഽസൌ സത്യദേവസ്യ പൂജാം ഗോപഗണൈഃസഹ ।
ഭക്തിശ്രദ്ധാന്വിതോ ഭൂത്വാ ചകാര വിധിനാ നൃപഃ ॥ 8॥

സത്യദേവപ്രസാദേന ധനപുത്രാന്വിതോഽഭവത് ।
ഇഹലോകേ സുഖം ഭുക്തത്വാ ചാംതേ സത്യപുരം യയൌ ॥ 9॥

യ ഇദം കുരുതേ സത്യവ്രതം പരമദുര്ലഭമ് ।
ശ‍ഋണോതി ച കഥാം പുണ്യാം ഭക്തിയുക്തഃ ഫലപ്രദാമ് ॥ 10॥

ധനധാന്യാദികം തസ്യ ഭവേത് സത്യപ്രസാദതഃ ।
ദരിദ്രോ ലഭതേ വിത്തം ബദ്ധോ മുച്യേത ബംധനാത് ॥ 11॥

ഭീതോ ഭയാത് പ്രമുച്യേത സത്യമേവ ന സംശയഃ ।
ഈപ്സിതം ച ഫലം ഭുക്ത്വാ ചാംതേ സത്യപുരംവ്രജേത് ॥ 12॥

ഇതി വഃ കഥിതം വിപ്രാഃ സത്യനാരായണവ്രതമ് ।
യത് കൃത്വാ സർവദുഃഖേഭ്യോ മുക്തോ ഭവതി മാനവഃ ॥ 13॥

വിശേഷതഃ കലിയുഗേ സത്യപൂജാ ഫലപ്രദാ ।
കേചിത് കാലം വദിഷ്യംതി സത്യമീശം തമേവ ച ॥ 14॥

സത്യനാരായണം കേചിത് സത്യദേവം തഥാപരേ ।
നാനാരൂപധരോ ഭൂത്വാ സർവേഷാമീപ്സിതപ്രദമ് ॥ 15॥ (സർവേഷാമീപ്സിതപ്രദഃ)

ഭവിഷ്യതി കലൌ സത്യവ്രതരൂപീ സനാതനഃ ।
ശ്രീവിഷ്ണുനാ ധൃതം രൂപം സർവേഷാമീപ്സിതപ്രദമ് ॥ 16॥

യ ഇദം പഠതേ നിത്യം ശ‍ഋണോതി മുനിസത്തമാഃ ।
തസ്യ നശ്യംതി പാപാനി സത്യദേവപ്രസാദതഃ ॥ 17॥

വ്രതം യൈസ്തു കൃതം പൂർവം സത്യനാരായണസ്യ ച ।
തേഷാം ത്വപരജന്മാനി കഥയാമി മുനീശ്വരാഃ ॥ 18॥

ശതാനംദോമഹാപ്രാജ്ഞഃസുദാമാബ്രാഹ്മണോ ഹ്യഭൂത് ।
തസ്മിംജന്മനി ശ്രീകൃഷ്ണം ധ്യാത്വാ മോക്ഷമവാപ ഹ ॥ 19॥

കാഷ്ഠഭാരവഹോ ഭില്ലോ ഗുഹരാജോ ബഭൂവ ഹ ।
തസ്മിംജന്മനി ശ്രീരാമം സേവ്യ മോക്ഷം ജഗാമ വൈ ॥ 20॥

ഉല്കാമുഖോ മഹാരാജോ നൃപോ ദശരഥോഽഭവത് ।
ശ്രീരംഗനാഥം സംപൂജ്യ ശ്രീവൈകുംഠം തദാഗമത് ॥ 21॥ (ശ്രീരാമചംദ്രസംപ്രാപ്യ)

ര്ധാമികഃ സത്യസംധശ്ച സാധുര്മോരധ്വജോഽഭവത് । (സാധുര്മോരധ്വജോഭവത്)
ദേഹാര്ധം ക്രകചൈശ്ഛിത്ത്വാ ദത്വാ മോക്ഷമവാപ ഹ ॥ 22॥

തുംഗധ്വജോ മഹാരാജഃ സ്വായംഭുവോഽഭവത് കില । (സ്വായംഭൂരഭവത്)
സർവാന് ഭാഗവതാന് കൃത്വാ ശ്രീവൈകുംഠം തദാഽഗമത് ॥ 23॥ (കൃത്ത്വാ, തദാഗമത്)

ഭൂത്വാ ഗോപാശ്ച തേ സർവേ വ്രജമംഡലവാസിനഃ ।
നിഹത്യ രാക്ഷസാന് സർവാന് ഗോലോകം തു തദാ യയുഃ ॥ 24॥

॥ ഇതി ശ്രീസ്കംദപുരാണേ രേവാഖംഡേ ശ്രീസത്യനാരായണ വ്രതകഥായാം പംചമോഽധ്യായഃ ॥ 5 ॥