തൈത്തിരീയ അരണ്യക - ചതുര്ഥഃ പ്രശ്നഃ

ഓം സ॒ഹ നാ॑ വവതു । സ॒ഹ നൌ॑ ഭുനക്തു । സ॒ഹ വീ॒ര്യം॑ കരവാവഹൈ । തേ॒ജ॒സ്വിനാ॒ വധീ॑തമസ്തു॒ മാ വി॑ദ്വിഷാ॒വഹൈ᳚ ॥
ഓം ശാംതിഃ॒ ശാംതിഃ॒ ശാംതിഃ॑ ॥

അംഭസ്യപാരേ (4.1)
അംഭ॑സ്യ പാ॒രേ ഭുവ॑നസ്യ॒ മദ്ധ്യേ॒ നാക॑സ്യ പൃ॒ഷ്ഠേ മ॑ഹ॒തോ മഹീ॑യാന് । ശു॒ക്രേണ॒ ജ്യോതീഗ്​മ്॑ഷി സമനു॒പ്രവി॑ഷ്ടഃ പ്ര॒ജാപ॑തിശ്ചരതി॒ ഗര്ഭേ॑ അം॒തഃ । യസ്മി॑ന്നി॒ദഗ്​മ് സംച॒ വിചൈതി॒ സർവം॒-യഁസ്മി॑ന് ദേ॒വാ അധി॒ വിശ്വേ॑ നിഷേ॒ദുഃ । തദേ॒വ ഭൂ॒തം തദു॒ ഭവ്യ॑മാ ഇ॒ദം തദ॒ക്ഷരേ॑ പര॒മേ വ്യോ॑മന്ന് । യേനാ॑ വൃ॒തം ഖംച॒ ദിവം॑ മ॒ഹീംച॒ യേനാ॑ദി॒ത്യ-സ്തപ॑തി॒ തേജ॑സാ॒ ഭ്രാജ॑സാ ച । യമം॒തഃ സ॑മു॒ദ്രേ ക॒വയോ॒ വയം॑തി॒ യദ॒ക്ഷരേ॑ പര॒മേ പ്ര॒ജാഃ । യതഃ॑ പ്രസൂ॒താ ജ॒ഗതഃ॑ പ്രസൂതീ॒ തോയേ॑ന ജീ॒വാന് വ്യച॑സര്ജ॒ (വ്യസ॑സര്ജ॒) ഭൂമ്യാ᳚മ് । യദോഷ॑ധീഭിഃ പു॒രുഷാ᳚ന് പ॒ശൂഗ്ഗ്​ശ്ച॒ വിവേ॑ശ ഭൂ॒താനി॑ ചരാച॒രാണി॑ । അതഃ॑ പരം॒ നാന്യ॒-ദണീ॑യസഹി॒ പരാ᳚ത് പരം॒-യഁന് മഹ॑തോ മ॒ഹാംത᳚മ് । യദേ॑ക-മ॒വ്യക്ത॒-മനം॑തരൂപം॒-വിഁശ്വം॑ പുരാ॒ണം തമ॑സഃ॒ പര॑സ്താത് ॥ 1.5 (തൈ. അര. 6.1.1)

തദേ॒വര്തം തദു॑ സ॒ത്യമാ॑ഹു॒-സ്തദേ॒വ ബ്രഹ്മ॑ പര॒മം ക॑വീ॒നാമ് । ഇ॒ഷ്ടാ॒പൂ॒ര്തം ബ॑ഹു॒ധാ ജാ॒തം ജായ॑മാനം-വിഁ॒ശ്വം ബി॑ഭര്തി॒ ഭുവ॑നസ്യ॒ നാഭിഃ॑ । തദേ॒വാഗ്നി-സ്തദ്വാ॒യു-സ്തഥ്സൂര്യ॒സ്തദു॑ ചം॒ദ്രമാഃ᳚ । തദേ॒വ ശു॒ക്രമ॒മൃതം॒ തദ്ബ്രഹ്മ॒ തദാപഃ॒ സ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ । സർവേ॑ നിമേ॒ഷാ ജ॒ജ്ഞിരേ॑ വി॒ദ്യുതഃ॒ പുരു॑ഷാ॒ദധി॑ । ക॒ലാ മു॑ഹൂ॒ര്താഃ കാഷ്ഠാ᳚ശ്ചാഹോ-രാ॒ത്രാശ്ച॑ സർവ॒ശഃ । അ॒ര്ധ॒മാ॒സാ മാസാ॑ ഋ॒തവഃ॑ സം​വഁഥ്സ॒രശ്ച॑ കല്പംതാമ് । സ ആപഃ॑ പ്രദു॒ഘേ ഉ॒ഭേ ഇ॒മേ അം॒തരി॑ക്ഷ॒-മഥോ॒ സുവഃ॑ । നൈന॑-മൂ॒ര്ധ്വം ന തി॒ര്യം ച॒ ന മദ്ധ്യേ॒ പരി॑ജഗ്രഭത് । ന തസ്യേ॑ശേ॒ കശ്ച॒ന തസ്യ॑ നാമ മ॒ഹദ്യശഃ॑ ॥ 1.10 (തൈ. അര. 6.1.2)

ന സ॒ദൃംശേ॑ തിഷ്ഠതി॒ രൂപ॑മസ്യ॒ ന ചക്ഷു॑ഷാ പശ്യതി॒ കശ്ച॒നൈന᳚മ് । ഹൃ॒ദാ മ॑നീ॒ഷാ മന॑സാ॒ഽഭി ക്ലൃ॑പ്തോ॒ യ ഏ॑നം-വിഁ॒ദു-രമൃ॑താ॒സ്തേ ഭ॑വംതി । അ॒ദ്ഭ്യഃ സംഭൂ॑തോ ഹിരണ്യഗ॒ര്ഭ ഇത്യ॒ഷ്ടൌ । ഏ॒ഷ ഹി ദേ॒വഃ പ്ര॒ദിശോഽനു॒ സർവാഃ॒ പൂർവോ॑ ഹി ജാ॒തഃ സ ഉ॒ ഗര്ഭേ॑ അം॒തഃ । സ വി॒ജായ॑മാനഃ സജനി॒ഷ്യമാ॑ണഃ പ്ര॒ത്യം-മുഖാ᳚ സ്തിഷ്ഠതി വി॒ശ്വതോ॑മുഖഃ । വി॒ശ്വത॑ശ്ച-ക്ഷുരു॒ത വി॒ശ്വതോ॑ മുഖോ വി॒ശ്വതോ॑ ഹസ്ത ഉ॒ത വി॒ശ്വത॑സ്പാത് । സം ബാ॒ഹുഭ്യാം॒ നമ॑തി॒ സം പത॑ത്രൈ॒-ര്ദ്യാവാ॑ പൃഥി॒വീ ജ॒നയ॑ന് ദേ॒വ ഏകഃ॑ । വേ॒നസ്തത് പശ്യ॒ന്. വിശ്വാ॒ ഭുവ॑നാനി വി॒ദ്വാന്. യത്ര॒ വിശ്വം॒ ഭവ॒ത്യേക॑-നീളമ് । യസ്മി॑ന്നി॒ദഗ്​മ് സംച॒ വിചൈക॒ഗ്​മ്॒ സ ഓതഃ॒ പ്രോത॑ശ്ച വി॒ഭുഃ പ്ര॒ജാസു॑ । പ്രതദ്വോ॑ചേ അ॒മൃത॒ന്നു വി॒ദ്വാന് ഗം॑ധ॒ർവോ നാമ॒ നിഹി॑തം॒ ഗുഹാ॑സു ॥ 1.15 (തൈ. അര. 6.1.3)

ത്രീണി॑ പ॒ദാ നിഹി॑താ॒ ഗുഹാ॑സു॒ യസ്തദ്വേദ॑ സവി॒തുഃ പി॒താഽസ॑ത് । സ നോ॒ ബംധു॑-ര്ജനി॒താ സ വി॑ധാ॒താ ധാമാ॑നി॒ വേദ॒ ഭുവ॑നാനി॒ വിശ്വാ᳚ । യത്ര॑ ദേ॒വാ അ॒മൃത॑മാന-ശാ॒നാസ്തൃ॒തീയേ॒ ധാമാ᳚ന്യ॒-ഭ്യൈര॑യംത । പരി॒ ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വീ യം॑തി സ॒ദ്യഃ പരി॑ ലോ॒കാന് പരി॒ ദിശഃ॒ പരി॒ സുവഃ॑ । ഋ॒തസ്യ॒ തംതും॑-വിഁതതം-വിഁ॒ചൃത്യ॒ തദ॑പശ്യ॒ത് തദ॑ഭവത് പ്ര॒ജാസു॑ । പ॒രീത്യ॑ ലോ॒കാന് പ॒രീത്യ॑ ഭൂ॒താനി॑ പ॒രീത്യ॒ സർവാഃ᳚ പ്ര॒ദിശോ॒ ദിശ॑ശ്ച । പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്രഥമ॒ജാ ഋ॒തസ്യാ॒ത്മനാ॒-ഽഽത്മാന॑-മ॒ഭി-സംബ॑ഭൂവ । സദ॑സ॒സ്പതി॒-മദ്ഭു॑തം പ്രി॒യമിംദ്ര॑സ്യ॒ കാമ്യ᳚മ് । സനിം॑ മേ॒ധാ മ॑യാസിഷമ് । ഉദ്ദീ᳚പ്യസ്വ ജാതവേദോ ഽപ॒ഘ്നന്നിര്​ഋ॑തിം॒ മമ॑ ॥ 1.19 (തൈ. അര. 6.1.4)

പ॒ശൂഗ്ഗ്​ശ്ച॒ മഹ്യ॒മാവ॑ഹ॒ ജീവ॑നംച॒ ദിശോ॑ ദിശ । മാനോ॑ ഹിഗ്​മ്സീ ജ്ജാതവേദോ॒ ഗാമശ്വം॒ പുരു॑ഷം॒ ജഗ॑ത് । അബി॑ഭ്ര॒ദഗ്ന॒ ആഗ॑ഹി ശ്രി॒യാ മാ॒ പരി॑പാതയ ॥ 1.21 (തൈ. അര. 6.1.5)

ഗായത്രീ മംത്രാഃ (4.2)
പുരു॑ഷസ്യ വിദ്മ സഹസ്രാ॒ക്ഷസ്യ॑ മഹാദേ॒വസ്യ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ രുദ്രഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ മഹാദേ॒വായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ രുദ്രഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥।
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ വക്രതും॒ഡായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ ദംതിഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ ചക്രതും॒ഡായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ നംദിഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ മഹാസേ॒നായ॑ ധീമഹി । തന്നഃ॑ ഷണ്മുഖഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ സുവര്ണപ॒ക്ഷായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ ഗരുഡഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
വേ॒ദാ॒ത്മ॒നായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ ഹിരണ്യഗ॒ര്ഭായ॑ ധീമഹി । തന്നോ᳚ ബ്രഹ്മ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
നാ॒രാ॒യ॒ണായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ വാസുദേ॒വായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ വിഷ്ണുഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
വ॒ജ്ര॒ന॒ഖായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ തീക്ഷ്ണ-ദ॒ഗ്ഗ്॒ഷ്ട്രായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ നാരസിഗ്​മ്ഹഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
ഭാ॒സ്ക॒രായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ മഹദ്ദ്യുതിക॒രായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ ആദിത്യഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
വൈ॒ശ്വാ॒ന॒രായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ ലാലീ॒ലായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ അഗ്നിഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥
കാ॒ത്യാ॒യ॒നായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ കന്യകു॒മാരി॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ ദുര്ഗിഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥ 1.33 (തൈ. അര. 6.1.5-7)

ദൂർവാ സൂക്തം (4.3)
സ॒ഹ॒സ്ര॒പര॑മാ ദേ॒വീ॒ ശ॒തമൂ॑ലാ ശ॒താംകു॑രാ । സർവഗ്​മ്॑ ഹരതു॑ മേ പാ॒പം॒ ദൂ॒ർവാ ദുഃ॑സ്വപ്ന॒ നാശ॑നീ । കാംഡാ᳚ത് കാംഡാത് പ്ര॒രോഹം॑തീ॒ പരു॑ഷഃ പരുഷഃ॒ പരി॑ ।

ഏ॒വാ നോ॑ ദൂർവേ॒ പ്രത॑നു സ॒ഹസ്രേ॑ണ ശ॒തേന॑ ച । യാ ശ॒തേന॑ പ്രത॒നോഷി॑ സ॒ഹസ്രേ॑ണ വി॒രോഹ॑സി । തസ്യാ᳚സ്തേ ദേവീഷ്ടകേ വി॒ധേമ॑ ഹ॒വിഷാ॑ വ॒യമ് । അശ്വ॑ക്രാം॒തേ ര॑ഥക്രാം॒തേ॒ വി॒ഷ്ണുക്രാം᳚തേ വ॒സുംധ॑രാ । ശിരസാ॑ ധാര॑യിഷ്യാ॒മി॒ ര॒ക്ഷ॒സ്വ മാം᳚ പദേ॒ പദേ ॥ 1.37 (തൈ. അര. 6.1.8)

മൃത്തികാ സൂക്തമ് (4.4)
ഭൂമി-ര്ധേനു-ര്ധരണീ ലോ॑കധാ॒രിണീ । ഉ॒ധൃതാ॑ഽസി വ॑രാഹേ॒ണ॒ കൃ॒ഷ്ണേ॒ന ശ॑ത ബാ॒ഹുനാ । മൃ॒ത്തികേ॑ ഹന॑ മേ പാ॒പം॒-യഁ॒ന്മ॒യാ ദു॑ഷ്കൃതം॒ കൃതമ് । മൃ॒ത്തികേ᳚ ബ്രഹ്മ॑ദത്താ॒ഽസി॒ കാ॒ശ്യപേ॑നാഭി॒മംത്രി॑താ । മൃ॒ത്തികേ॑ ദേഹി॑ മേ പു॒ഷ്ടിം॒ ത്വ॒യി സ॑ർവം പ്ര॒തിഷ്ഠി॑തമ് ॥ 1.39

മൃ॒ത്തികേ᳚ പ്രതിഷ്ഠി॑തേ സ॒ർവം॒ ത॒ന്മേ നി॑ര്ണുദ॒ മൃത്തി॑കേ । തയാ॑ ഹ॒തേന॑ പാപേ॒ന॒ ഗ॒ച്ഛാ॒മി പ॑രമാം॒ ഗതിമ് ॥ 1.40 (തൈ. അര. 6.1.9)

ശത്രുജയ മംത്രാഃ (4.5)
യത॑ ഇംദ്ര॒ ഭയാ॑മഹേ॒ തതോ॑ നോ॒ അഭ॑യം കൃധി । മഘ॑വന് ഛ॒ഗ്ധി തവ॒ തന്ന॑ ഊ॒തയേ॒ വിദ്വിഷോ॒ വിമൃധോ॑ ജഹി । സ്വ॒സ്തി॒ദാ വി॒ശസ്പതി॑-ർവൃത്ര॒ഹാ വിമൃധോ॑ വ॒ശീ । വൃഷേംദ്രഃ॑ പു॒ര ഏ॑തു നഃ സ്വസ്തി॒ദാ അ॑ഭയംക॒രഃ । സ്വ॒സ്തി ന॒ ഇംദ്രോ॑ വൃ॒ദ്ധശ്ര॑വാഃ സ്വ॒സ്തി നഃ॑ പൂ॒ഷാ വി॒ശ്വവേ॑ദാഃ । സ്വ॒സ്തി ന॒സ്താര്ക്ഷ്യോ॒ അരി॑ഷ്ടനേമിഃ സ്വ॒സ്തി നോ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॑-ര്ദധാതു । ആപാം᳚ത-മന്യുസ്തൃ॒പല॑പ്രഭര്മാ॒ ധുനിഃ॒ ശിമീ॑വാം॒-ഛരു॑മാഗ്​മ് ഋജീ॒ഷീ । സോമോ॒ വിശ്വാ᳚ന്യത॒സാ വനാ॑നി॒ നാർവാഗിംദ്രം॑ പ്രതി॒മാനാ॑നി ദേഭുഃ ॥ 1.44

ബ്രഹ്മ॑ ജജ്ഞാ॒നം പ്ര॑ഥ॒മം പു॒രസ്താ॒ദ്-വിസീ॑മ॒തഃ സു॒രുചോ॑ വേ॒ന ആ॑വഃ । സ ബു॒ധ്നിയാ॑ ഉപ॒മാ അ॑സ്യ വി॒ഷ്ഠാഃ സ॒തശ്ച॒ യോനി॒-മസ॑തശ്ച॒ വിവഃ॑ । സ്യോ॒നാ പൃ॑ഥിവി॒ ഭവാ॑ നൃക്ഷ॒രാ നി॒വേശ॑നീ । യച്ഛാ॑ നഃ॒ ശര്മ॑ സ॒പ്രഥാഃ᳚ । ഗം॒ധ॒ദ്വാ॒രാം ദു॑രാധ॒ര്​ഷാം॒ നി॒ത്യപു॑ഷ്ടാം കരീ॒ഷിണീ᳚മ് । ഈ॒ശ്വരീഗ്​മ്॑ സർവ॑ഭൂതാ॒നാം॒ താമി॒ഹോപ॑ഹ്വയേ॒ ശ്രിയമ് । ശ്രീ᳚ര്മേ ഭ॒ജതു । അലക്ഷ്മീ᳚ര്മേ ന॒ശ്യതു । വിഷ്ണു॑മുഖാ॒ വൈ ദേ॒വാഃ ഛംദോ॑-ഭിരി॒മാം​ല്ലോഁ॒കാ-ന॑നപജ॒യ്യ-മ॒ഭ്യ॑ജയന്ന് । മ॒ഹാഗ്​മ് ഇംദ്രോ॒ വജ്ര॑ബാഹുഃ ഷോഡ॒ശീ ശര്മ॑ യച്ഛതു ॥ 1.48 (തൈ. അര. 6.1.10)

സ്വ॒സ്തി നോ॑ മ॒ഘവാ॑ കരോതു॒ ഹംതു॑ പാ॒പ്മാനം॒-യോഁ᳚ഽസ്മാന് ദ്വേഷ്ടി॑ । സോ॒മാന॒ഗ്ഗ്॒ സ്വര॑ണം കൃണു॒ഹി ബ്ര॑ഹ്മണസ്പതേ । ക॒ക്ഷീവം॑തം॒-യഁ ഔ॑ശി॒ജമ് । ശരീ॑രം-യഁജ്ഞശമ॒ലം കുസീ॑ദം॒ തസ്മി᳚ന് ഥ്സീദതു॒ യോ᳚ഽസ്മാന് ദ്വേഷ്ടി॑ । ചര॑ണം പ॒വിത്രം॒-വിഁത॑തം പുരാ॒ണം-യേഁന॑ പൂ॒ത-സ്തര॑തി ദുഷ്കൃ॒താനി॑ । തേന॑ പ॒വിത്രേ॑ണ ശു॒ദ്ധേന॑ പൂ॒താ അതി॑ പാ॒പ്മാന॒-മരാ॑തിം തരേമ । സ॒ജോഷാ॑ ഇംദ്ര॒ സഗ॑ണോ മ॒രുദ്ഭിഃ॒ സോമം॑ പിബ വൃത്രഹംഛൂര വി॒ദ്വാന് । ജ॒ഹി ശത്രൂ॒ഗ്​മ്॒ രപ॒ മൃധോ॑ നുദ॒സ്വാഥാഭ॑യം കൃണുഹി വി॒ശ്വതോ॑ നഃ । സു॒മി॒ത്രാ ന॒ ആപ॒ ഓഷ॑ധയഃ സംതു ദുര്മി॒ത്രാസ്തസ്മൈ॑ ഭൂയാസു॒-ര്യാ᳚ഽസ്മാന് ദ്വേഷ്ടി॒ യംച॑ വ॒യം ദ്വി॒ഷ്മഃ । ആപോ॒ ഹിഷ്ഠാ മ॑യോ॒ ഭുവ॒സ്താ ന॑ ഊ॒ര്ജേ ദ॑ധാതന । 1.53 (തൈ. അര. 6.1.11)

മ॒ഹേരണാ॑യ॒ ചക്ഷ॑സേ । യോ വഃ॑ ശി॒വത॑മോ॒ രസ॒-സ്തസ്യ॑ ഭാജയതേ॒ ഹ നഃ॑ । ഉ॒ശ॒തീ-രി॑വ മാ॒തരഃ॑ । തസ്മാ॒ അരം॑ഗമാമവോ॒ യസ്യ॒ ക്ഷയാ॑യ॒ ജിന്വ॑ഥ । ആപോ॑ ജ॒നയ॑ഥാ ച നഃ ॥ 1.54 (തൈ. അര. 6.1.12)

അഘമര്​ഷണ സൂക്തമ് (4.6)
ഹിര॑ണ്യശൃംഗം॒-വഁരു॑ണം॒ പ്രപ॑ദ്യേ തീ॒ര്ഥം മേ॑ ദേഹി॒ യാചി॑തഃ । യ॒ന്മയാ॑ ഭു॒ക്ത-മ॒സാധൂ॑നാം പാ॒പേഭ്യ॑ശ്ച പ്ര॒തിഗ്ര॑ഹഃ । യന്മേ॒ മന॑സാ വാ॒ചാ॒ ക॒ര്മ॒ണാ വാ ദു॑ഷ്കൃതം॒ കൃതമ് । തന്ന॒ ഇംദ്രോ॒ വരു॑ണോ॒ ബൃഹ॒സ്പതിഃ॑ സവി॒താ ച॑ പുനംതു॒ പുനഃ॑ പുനഃ । നമോ॒ഽഗ്നയേ᳚-ഽഫ്സു॒മതേ॒ നമ॒ ഇംദ്രാ॑യ॒ നമോ॒ വരു॑ണായ॒ നമോ വാരുണ്യൈ॑ നമോ॒ഽദ്ഭ്യഃ ॥ 1.57

യദ॒പാം ക്രൂ॒രം-യഁദ॑മേ॒ദ്ധ്യം-യഁദ॑ശാം॒തം തദപ॑ഗച്ഛതാത് । അ॒ത്യാ॒ശ॒നാ-ദ॑തീപാ॒നാ॒-ദ്യ॒ച്ച ഉ॒ഗ്രാത് പ്ര॑തി॒ഗ്രഹാ᳚ത് । തന്നോ॒ വരു॑ണോ രാ॒ജാ॒ പാ॒ണിനാ᳚ ഹ്യവ॒മര്​ശ॑തു । സോ॑ഽഹമ॑പാ॒പോ വി॒രജോ॒ നിര്മു॒ക്തോ മു॑ക്തകി॒ല്ബിഷഃ । നാക॑സ്യ പൃ॒ഷ്ഠമാരു॑ഹ്യ॒ ഗച്ഛേ॒-ദ്ബ്രഹ്മ॑സലോ॒കതാമ് । യശ്ചാ॒॑ഫ്സു വരു॑ണഃ॒ സ പു॒നാത്വ॑ഘമര്​ഷ॒ണഃ । ഇ॒മം മേ॑ ഗംഗേ യമുനേ സരസ്വതി॒ ശുതു॑ദ്രി॒ സ്തോമഗ്​മ്॑ സചതാ॒ പരു॒ഷ്ണിയാ । അ॒സി॒ക്നി॒യാ മ॑രുദ്വൃധേ വി॒തസ്ത॒യാ-ഽഽര്ജീ॑കീയേ ശൃണു॒ഹ്യാ സു॒ഷോമ॑യാ । ഋ॒തംച॑ സ॒ത്യംചാ॒-ഭീ᳚ദ്ധാ॒ ത്തപ॒സോഽദ്ധ്യ॑ജായത । തതോ॒ രാത്രി॑-രജായത॒ തതഃ॑ സമു॒ദ്രോ അ॑ര്ണ॒വഃ ॥ 1.63 (തൈ. അര. 6.1.13)

സ॒മു॒ദ്രാ-ദ॑ര്ണ॒വാ-ദധി॑ സം​വഁഥ്സ॒രോ അ॑ജായത । അ॒ഹോ॒രാ॒ത്രാണി॑ വി॒ദധ॒-ദ്(മി॒ദധ॒ദ്) വിശ്വ॑സ്യ മിഷ॒തോ വ॒ശീ । സൂ॒ര്യാ॒ചം॒ദ്ര॒മസൌ॑ ധാ॒താ യ॑ഥാ പൂ॒ർവ മ॑കല്പയത് । ദിവം॑ച പൃഥി॒വീം ചാം॒തരി॑ക്ഷ॒ മഥോ॒ സുവഃ॑ । യത് പൃ॑ഥി॒വ്യാഗ്​മ് രജ॑സ്സ്വ॒ മാംതരി॑ക്ഷേ വി॒രോദ॑സീ । ഇ॒മാഗ്ഗ്​ സ്തദാ॒പോ വ॑രുണഃ പു॒നാത്വ॑ഘമര്​ഷ॒ണഃ । പു॒നംതു॒ വസ॑വഃ പു॒നാതു॒ വരു॑ണഃ പു॒നാത്വ॑ഘമര്​ഷ॒ണഃ । ഏ॒ഷ ഭൂ॒തസ്യ॑ മ॒ദ്ധ്യേ ഭുവ॑നസ്യ ഗോ॒പ്താ । ഏ॒ഷ പു॒ണ്യകൃ॑താം-ലോഁ॒കാ॒നേ॒ഷ മൃ॒ത്യോ-ര്​ഹി॑ര॒ണ്മയ᳚മ് । ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വ്യോ-ര്​ഹി॑ര॒ണ്മയ॒ഗ്​മ്॒ സഗ്ഗ്​ശ്രി॑ത॒ഗ്​മ്॒ സുവഃ॑ । 1.66 (തൈ. അര. 6.1.14)

സ നഃ॒ സുവഃ॒ സഗ്​മ് ശി॑ശാധി । ആര്ദ്രം॒ ജ്വല॑തി॒ ജ്യോതി॑-ര॒ഹമ॑സ്മി । ജ്യോതി॒-ര്ജ്വല॑തി॒ ബ്രഹ്മാ॒ഹമ॑സ്മി । യോ॑ഽഹമ॑സ്മി॒ ബ്രഹ്മാ॒ഹമ॑സ്മി । അ॒ഹമ॑സ്മി॒ ബ്രഹ്മാ॒ഹമ॑സ്മി । അ॒ഹമേ॒വാഹം മാം ജു॑ഹോമി॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒കാ॒ര്യ॒-കാ॒ര്യ॑വ കീ॒ര്ണീ സ്തേ॒നോ ഭ്രൂ॑ണ॒ഹാ ഗു॑രുത॒ല്പഗഃ । വരു॑ണോ॒-ഽപാമ॑ഘമര്​ഷ॒ണ-സ്തസ്മാ᳚ത് പാ॒പാത് പ്രമു॑ച്യതേ । ര॒ജോഭൂമി॑സ്ത്വ॒മാഗ്​മ് രോദ॑യസ്വ॒ പ്രവ॑ദംതി॒ ധീരാഃ᳚ । ആക്രാം᳚ഥ്-സമു॒ദ്രഃ പ്ര॑ഥ॒മേ വിധ॑ര്മ-ംജ॒നയ॑ന് പ്ര॒ജാ ഭുവ॑നസ്യ॒ രാജാ᳚ । വൃഷാ॑ പ॒വിത്രേ॒ അധി॒സാനോ॒ അവ്യേ॑ ബൃ॒ഹഥ് സോമോ॑ വാവൃധേ സുവാ॒ന ഇംദുഃ॑ ॥ 1.70

(പുര॑സ്താ॒-ദ്- യശോ॒ - ഗുഹാ॑സു॒ - മമ॑ - ചക്രതും॒ഡായ॑ ധീമഹി - തീക്ഷദ॒ഗ്ഗ്॒ഷ്ഠ്രായ॑ ധീമഹി॒ - പരി॑ - പ്ര॒തിഷ്ഠി॑തം - ദേഭു--ര് യച്ഛതു - ദധാതനാ॒- ദ്ഭ്യോ᳚ - ഽര്ണ॒വഃ - സുവോ॒ - രാജൈകം॑ ച) (ആ1)

ദുര്ഗാ സൂക്തമ് (4.7)
ജാ॒തവേ॑ദസേ സുനവാമ॒ സോമ॑-മരാതീയ॒തോ നിദ॑ഹാതി॒ വേദഃ॑ । സ നഃ॑ പര്​ഷ॒ദതി॑ ദു॒ര്ഗാണി॒ വിശ്വാ॑ നാ॒വേവ॒ സിംധും॑ ദുരി॒താഽത്യ॒ഗ്നിഃ ।താമ॒ഗ്നിവ॑ര്ണാം॒ തപ॑സാ ജ്വലം॒തീം-വൈഁ ॑രോച॒നീം ക॑ര്മഫ॒ലേഷു॒ ജുഷ്ടാ᳚മ് । ദു॒ര്ഗാം ദേ॒വീഗ്​മ് ശര॑ണമ॒ഹം പ്രപ॑ദ്യേ സു॒തര॑സി തരസേ॒ നമഃ॑ ।അഗ്നേ॒ ത്വം പാ॑രയാ॒ നവ്യോ॑ അ॒സ്മാംഥ് സ്വ॒സ്തി-ഭി॒രതി॑ ദു॒ര്ഗാണി॒ വിശ്വാ᳚ । പൂശ്ച॑ പൃ॒ഥ്വീ ബ॑ഹു॒ലാ ന॑ ഉ॒ർവീ ഭവാ॑ തോ॒കായ॒ തന॑യായ॒ ശം​യോഁഃ । വിശ്വാ॑നി നോ ദു॒ര്ഗഹാ॑ ജാതവേദഃ॒ സിംധും॒ ന നാ॒വാ ദു॑രി॒താഽതി॑പര്​ഷി । അഗ്നേ॑ അത്രി॒വന് മന॑സാ ഗൃണാ॒നോ᳚ഽസ്മാകം॑ ബോദ്ധ്യവി॒താ ത॒നൂനാ᳚മ് । പൃ॒ത॒നാ॒ജിത॒ഗ്​മ്॒ സഹ॑മാന-മു॒ഗ്രമ॒ഗ്നിഗ്​മ് ഹു॑വേമ പര॒മാഥ് സ॒ധസ്ഥാ᳚ത് । സ നഃ॑ പര്​ഷ॒ദതി॑ ദു॒ര്ഗാണി॒ വിശ്വാ॒ ക്ഷാമ॑ദ്ദേ॒വോ അതി॑ ദുരി॒താഽത്യ॒ഗ്നിഃ । പ്ര॒ത്നോഷി॑-ക॒മീഡ്യോ॑ അദ്ധ്വ॒രേഷു॑ സ॒നാച്ച॒ ഹോതാ॒ നവ്യ॑ശ്ച॒ സഥ്സി॑ । സ്വാംചാ᳚ഗ്നേ ത॒നുവം॑ പി॒പ്രയ॑സ്വാ॒സ്മഭ്യം॑ച॒ സൌഭ॑ഗ॒മായ॑ജസ്വ । ഗോഭി॒-ര്ജുഷ്ട॑മ॒യുജോ॒ നിഷി॑ക്തം॒ തവേം᳚ദ്ര വിഷ്ണോ॒-രനു॒സംച॑രേമ । നാക॑സ്യ പൃ॒ഷ്ഠമ॒ഭി സം॒​വഁസാ॑നോ॒ വൈഷ്ണ॑വീം-ലോഁ॒ക ഇ॒ഹ മാ॑ദയംതാമ് ॥ 2.7 (ദു॒രി॒താഽത്യ॒ഗ്നിശ്ച॒ത്വാരി॑ ച) (തൈ. അര. 6.2.1)

[ ഓം കാ॒ത്യാ॒യ॒നായ॑ വി॒ദ്മഹേ॑ കന്യകു॒മാരി॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ ദുര്ഗിഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥ ]

വ്യാഹൃതി ഹോമ മംത്രാഃ (4.8)
ഭൂ-രന്ന॑-മ॒ഗ്നയേ॑ പൃഥി॒വ്യൈ സ്വാഹാ॒, ഭുവോഽന്നം॑-വാഁ॒യവേ॒ഽംതരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ॒, സുവ॒രന്ന॑-മാദി॒ത്യായ॑ ദി॒വേ സ്വാഹാ॒, ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒-രന്നം॑ ചം॒ദ്രമ॑സേ ദി॒ഗ്ഭ്യഃ സ്വാഹാ॒, നമോ॑ ദേ॒വേഭ്യഃ॑ സ്വ॒ധാ പി॒തൃഭ്യോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒-രന്ന॒മോമ് ॥ 3.1 (തൈ. അര. 6.3.1)

ഭൂ-ര॒ഗ്നയേ॑ പൃഥി॒വ്യൈ സ്വാഹാ॒, ഭുവോ॑ വാ॒യവേ॒ഽംതരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ॒ ,
സുവ॑രാദി॒ത്യായ॑ ദി॒വേ സ്വാഹാ॒, ഭൂ-ര്ഭുവ॒സ്സുവ॑-ശ്ചം॒ദ്രമ॑സേ ദി॒ഗ്ഭ്യഃ സ്വാഹാ॒, നമോ॑ ദേ॒വേഭ്യഃ॑ സ്വ॒ധാ പി॒തൃഭ്യോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒-രഗ്ന॒ ഓമ് ॥ 4.1

ഭൂ-ര॒ഗ്നയേ॑ ച പൃഥി॒വ്യൈ ച॑ മഹ॒തേ ച॒ സ്വാഹാ॒, ഭുവോ॑ വാ॒യവേ॑ ചാം॒തരി॑ക്ഷായ ച മഹ॒തേ ച॒ സ്വാഹാ॒, സുവ॑രാദി॒ത്യായ॑ ച ദി॒വേ ച॑ മഹ॒തേ ച॒ സ്വാഹാ॒, ഭൂ-ര്ഭുവ॒സ്സുവ॑-ശ്ചം॒ദ്രമ॑സേ ച॒ നക്ഷ॑ത്രേഭ്യശ്ച ദി॒ഗ്ഭ്യശ്ച॑ മഹ॒തേ ച॒ സ്വാഹാ॒, നമോ॑ ദേ॒വേഭ്യഃ॑ സ്വ॒ധാ പി॒തൃഭ്യോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒-ര്മഹ॒രോമ് ॥ 5.1 (തൈ. അര. 6.4.1)

ജ്ഞാനപ്രാപ്ത്യര്ഥാ ഹോമമംത്രാഃ (4.9)
പാഹി നോ അഗ്ന ഏന॑സേ സ്വാ॒ഹാ । പാഹി നോ വിശ്വവേദ॑സേ സ്വാ॒ഹാ । യജ്ഞം പാഹി വിഭാവ॑സോ സ്വാ॒ഹാ । സർവം പാഹി ശതക്ര॑തോ സ്വാ॒ഹാ ॥ 6.1 (തൈ. അര. 6.7.1)

പാ॒ഹി നോ॑ അഗ്ന॒ ഏക॑യാ । പാ॒ഹ്യു॑ത ദ്വി॒തീയ॑യാ । പാ॒ഹ്യൂര്ജം॑ തൃ॒തീയ॑യാ । പാ॒ഹി ഗീ॒ര്ഭി-ശ്ച॑ത॒സൃഭി॑-ർവസോ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 7.1 (തൈ. അര. 6.6.1)

വേദാവിസ്മരണായ ജപമംത്രാഃ (4.10)
യഃ ഛംദ॑സാ-മൃഷ॒ഭോ വി॒ശ്വരൂ॑പഃ॒ ഛംദോ᳚ഭ്യഃ॒ ഛംദാഗ്ഗ്॑സ്യാ വി॒വേശ॑ । സചാഗ്​മ് ശിക്യഃ പുരോ വാചോ॑പനി॒ഷ-ദിംദ്രോ᳚ ജ്യേ॒ഷ്ഠ ഇം॑ദ്രി॒യായ॒ ഋഷി॑ഭ്യോ॒ നമോ॑ ദേ॒വേഭ്യഃ॑ സ്വ॒ധാ പി॒തൃഭ്യോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവഃ॒ ഛംദ॒ ഓമ് ॥ 8.1 (തൈ. അര. 6.8.1)

നമോ॒ ബ്രഹ്മ॑ണേ ധാ॒രണം॑ മേ അ॒സ്ത്വ-നി॑രാകരണം-ധാ॒രയി॑താ ഭൂയാസം॒ കര്ണ॑യോഃ ശ്രു॒തം മാച്യോ᳚ഢ്വം॒ മമാ॒മുഷ്യ॒ ഓമ് ॥ 9.1 (തൈ. അര. 6.9.1)

തപഃ പ്രശംസാ (4.11)
ഋ॒തം തപഃ॑ സ॒ത്യം തപഃ॑ ശ്രു॒തം തപഃ॑ ശാം॒തം തപോ॒ ദമ॒ സ്തപഃ॒ ശമ॒സ്തപോ॒ ദാനം॒ തപോ॒ യജ്ഞം॒ തപോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒-ര്ബ്രഹ്മൈ॒-തദുപാ᳚സ്യൈ॒-തത്തപഃ॑ ॥ 10.1 (തൈ. അര. 6.10.1)

വിഹിതാചരണ പ്രശംസാ നിഷിദ്ധാചരണ നിംദാ ച (4.12)
യഥാ॑ വൃ॒ക്ഷസ്യ॑ സ॒പുംഷ്പി॑തസ്യ ദൂ॒രാ-ദ്ഗം॒ധോ വാ᳚ത്യേ॒വം പുണ്യ॑സ്യ ക॒ര്മണോ॑ ദൂ॒രാ-ദ്ഗം॒ധോ വാ॑തി॒ യഥാ॑ഽസിധാ॒രാം ക॒ര്തേഽവ॑ഹിതാ-മവ॒ക്രാമേ॒ യദ്യുവേ॒ യുവേ॒ ഹവാ॑ വി॒ഹ്വയി॑ഷ്യാമി ക॒ര്തം പ॑തിഷ്യാ॒മീത്യേ॒വ-മ॒മൃതാ॑-ദാ॒ത്മാനം॑ ജു॒ഗുഫ്സേ᳚ത് ॥ 11.1 (തൈ. അര. 6.11.1)

ദഹര വിദ്യാ (4.13)
അ॒ണോ-രണീ॑യാന് മഹ॒തോ മഹീ॑യാ-നാ॒ത്മാ ഗുഹാ॑യാം॒ നിഹി॑തോഽസ്യ ജം॒തോഃ । തമ॑ക്രതും പശ്യതി വീതശോ॒കോ ധാ॒തുഃ പ്ര॒സാദാ᳚ന്-മഹി॒മാന॑മീശമ് । സ॒പ്ത പ്രാ॒ണാഃ പ്ര॒ഭവം॑തി॒ തസ്മാ᳚ഥ് സ॒പ്താര്ചിഷഃ॑ സ॒മിധഃ॑ സ॒പ്ത ജി॒ഹ്വാഃ । സ॒പ്ത ഇ॒മേ ലോ॒കാ യേഷു॒ ചരം॑തി പ്രാ॒ണാ ഗു॒ഹാശ॑യാ॒-ന്നിഹി॑താഃ സ॒പ്ത സ॑പ്ത । അതഃ॑ സമു॒ദ്രാ ഗി॒രയ॑ശ്ച॒ സർവേ॒ഽസ്മാഥ് സ്യംദം॑തേ॒ സിംധ॑വഃ॒ സർവ॑രൂപാഃ । അത॑ശ്ച॒ വിശ്വാ॒ ഓഷ॑ധയോ॒ രസാ᳚ച്ച॒ യേനൈ॑ഷ ഭൂ॒ത-സ്തി॑ഷ്ഠത്യംതരാ॒ത്മാ । ബ്ര॒ഹ്മാ ദേ॒വാനാം᳚ പദ॒വീഃ ക॑വീ॒നാ-മൃഷി॒-ർവിപ്രാ॑ണാം മഹി॒ഷോ മൃ॒ഗാണാ᳚മ് । ശ്യേ॒നോ ഗൃധ്രാ॑ണാ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വധി॑തി॒-ർവനാ॑നാ॒ഗ്​മ്॒ സോമഃ॑ പ॒വിത്ര॒ മത്യേ॑തി॒ രേഭന്ന്॑ । അ॒ജാ മേകാം॒-ലോഁഹി॑ത-ശുക്ല-കൃ॒ഷ്ണാം ബ॒ഹ്വീം പ്ര॒ജാം ജ॒നയം॑തീ॒ഗ്​മ്॒ സരൂ॑പാമ് । അ॒ജോ ഹ്യേകോ॑ ജു॒ഷമാ॑ണോഽനു॒ശേതേ॒ ജഹാ᳚ത്യേനാം ഭു॒ക്ത-ഭോ॑ഗാ॒മജോ᳚ഽന്യഃ ॥ 12.5 (തൈ. അര. 6.12.1)

ഹ॒ഗ്​മ്॒സ-ശ്ശു॑ചി॒ഷ-ദ്വസു॑-രംതരിക്ഷ॒-സദ്ധോതാ॑ വേദി॒ഷ-ദതി॑ഥി-ര്ദുരോണ॒സത് । നൃ॒ഷ-ദ്വ॑ര॒സ-ദൃ॑ത॒സ-ദ്വ്യോ॑മ॒സ-ദ॒ബ്ജാ ഗോ॒ജാ ഋ॑ത॒ജാ അ॑ദ്രി॒ജാ ഋ॒തം ബൃ॒ഹത് । ഘൃ॒തം മി॑മിക്ഷിരേ ഘൃ॒തമ॑സ്യ॒ യോനി॑-ര്ഘൃ॒തേ ശ്രി॒തോ ഘൃ॒തമു॑വസ്യ॒ ധാമ॑ । അ॒നു॒ഷ്വ॒ധമാവ॑ഹ മാ॒ദയ॑സ്വ॒ സ്വാഹാ॑ കൃതം-വൃഁഷഭ വക്ഷി ഹ॒വ്യമ് । സ॒മു॒ദ്രാ ദൂ॒ര്മി-ര്മധു॑മാ॒ഗ്​മ്॒ ഉദാ॑ര-ദുപാ॒ഗ്​മ്॒ശുനാ॒ സമ॑മൃത॒ത്വ മാ॑നട് । ഘൃ॒തസ്യ॒ നാമ॒ ഗുഹ്യം॒-യഁദസ്തി॑ ജി॒ഹ്വാ ദേ॒വാനാ॑-മ॒മൃത॑സ്യ॒ നാഭിഃ॑ । വ॒യം നാമ॒ പ്രബ്ര॑വാമാ ഘൃ॒തേനാ॒സ്മിന്. യ॒ജ്ഞേ ധാ॑രയാമാ॒ നമോ॑ഭിഃ । ഉപ॑ ബ്ര॒ഹ്മാ ശൃ॑ണവച്ഛ॒സ്യമാ॑നം॒ ചതുഃ॑ ശൃംഗോ ഽവമീ-ദ്ഗൌ॒ര ഏ॒തത് । ച॒ത്വാരി॒ ശൃംഗാ॒ ത്രയോ॑ അസ്യ॒ പാദാ॒ ദ്വേ ശീ॒ര॒.ഷേ സ॒പ്ത ഹസ്താ॑സോ അ॒സ്യ । ത്രിധാ॑ ബ॒ദ്ധോ വൃ॑ഷ॒ഭോ രോ॑രവീതി മ॒ഹോ ദേ॒വോ മര്ത്യാ॒ഗ്​മ്॒ ആവി॑വേശ ॥ 12.10 (തൈ. അര. 6.12.2)

ത്രിധാ॑ ഹി॒തം പ॒ണിഭി॑-ര്ഗു॒ഹ്യമാ॑നം॒ ഗവി॑-ദേ॒വാസോ॑ ഘൃ॒തമന്വ॑വിംദന്ന് । ഇംദ്ര॒ ഏക॒ഗ്​മ്॒ സൂര്യ॒ ഏകം॑ ജജാന വേ॒നാ ദേകഗ്ഗ്॑ സ്വ॒ധയാ॒ നിഷ്ട॑തക്ഷുഃ । യോ ദേ॒വാനാം᳚ പ്രഥ॒മം പു॒രസ്താ॒-ദ്വിശ്വാ॒ധിയോ॑ രു॒ദ്രോ മ॒ഹര്​ഷിഃ॑ । ഹി॒ര॒ണ്യ॒ഗ॒ര്ഭം പ॑ശ്യത॒ ജായ॑മാന॒ഗ്​മ്॒ സനോ॑ ദേ॒വഃ ശു॒ഭയാ॒ സ്മൃത്യാ॒ സം​യുഁ ॑നക്തു । യസ്മാ॒ത്പരം॒ നാപ॑ര॒ മസ്തി॒ കിംചി॒ദ്യസ്മാ॒ന് നാണീ॑യോ॒ ന ജ്യായോ᳚ഽസ്തി॒ കശ്ചി॑ത് । വൃ॒ക്ഷ ഇ॑വ സ്തബ്ധോ ദി॒വി തി॑ഷ്ഠ॒-ത്യേക॒സ്തേനേ॒ദം പൂ॒ര്ണം പുരു॑ഷേണ॒ സർവ᳚മ് ॥ 12.13

(സന്യാസ സൂക്തമ്)
ന കര്മ॑ണാ ന പ്ര॒ജയാ॒ ധനേ॑ന॒ ത്യാഗേ॑നൈകേ അമൃത॒ത്വ-മാ॑ന॒ശുഃ । പരേ॑ണ॒ നാകം॒ നിഹി॑തം॒ ഗുഹാ॑യാം-വിഁ॒ഭ്രാജ॑ദേ॒ത-ദ്യത॑യോ വി॒ശംതി॑ ॥ വേ॒ദാം॒ത॒ വി॒ജ്ഞാന॒-സുനി॑ശ്ചിതാ॒ര്ഥാഃ സന്യാ॑സ യോ॒ഗാദ്യത॑യഃ ശുദ്ധ॒ സത്ത്വാഃ᳚ । തേ ബ്ര॑ഹ്മലോ॒കേ തു॒ പരാം᳚തകാലേ॒ പരാ॑മൃതാ॒ത് പരി॑മുച്യംതി॒ സർവേ᳚ । ദ॒ഹ്രം॒-വിഁ॒പാ॒പം പ॒രമേ᳚ശ്മ ഭൂതം॒-യഁത് പും॑ഡരീ॒കം പു॒രമ॑ദ്ധ്യ സ॒ഗ്ഗ്॒സ്ഥമ് ।
ത॒ത്രാ॒പി॒ ദ॒ഹ്രം ഗ॒ഗനം॑-വിഁശോക॒-സ്തസ്മി॑ന്. യദം॒തസ്ത-ദുപാ॑സിത॒വ്യമ് ॥ യോ വേദാദൌ സ്വ॑രഃ പ്രോ॒ക്തോ॒ വേ॒ദാംതേ॑ ച പ്ര॒തിഷ്ഠി॑തഃ । തസ്യ॑ പ്ര॒കൃതി॑-ലീന॒സ്യ॒ യഃ॒ പരഃ॑ സ॒ മ॒ഹേശ്വ॑രഃ ॥ 12.17 (തൈ. അര. 6.12.3)

(അജോ᳚ഽന്യ॒ - ആവി॑വേശ॒ - സർവേ॑ ച॒ത്വാരി॑ ച)

നാരായണ സൂക്തം (4.14)

സ॒ഹ॒സ്ര॒ശീര്​ഷം॑ ദേ॒വം॒-വിഁ॒ശ്വാക്ഷം॑-വിഁ॒ശ്വ ശം॑ ഭുവമ് । വിശ്വം॑ നാ॒രായ॑ണം ദേ॒വ॒മ॒ക്ഷരം॑ പര॒മം പ॒ദമ് । വി॒ശ്വതഃ॒ പര॑മാന്നി॒ത്യം॒-വിഁ॒ശ്വം നാ॑രായ॒ണഗ്​മ് ഹ॑രിമ് । വിശ്വ॑മേ॒വേദം പുരു॑ഷ॒-സ്ത-ദ്വിശ്വ॒മുപ॑ജീവതി । പതിം॒-വിഁശ്വ॑സ്യാ॒ത്മേശ്വ॑ര॒ഗ്​മ്॒ ശാശ്വ॑തഗ്​മ് ശി॒വമ॑ച്യുതമ് । നാ॒രായ॒ണം മ॑ഹാജ്ഞേ॒യം॒-വിഁ॒ശ്വാത്മാ॑നം പ॒രായ॑ണമ് । നാ॒രായ॒ണ പ॑രോ ജ്യോ॒തി॒രാ॒ത്മാ നാ॑രയ॒ണഃ പ॑രഃ । നാ॒രായ॒ണ പ॑രം ബ്ര॒ഹ്മ॒ ത॒ത്ത്വം നാ॑രായ॒ണഃ പ॑രഃ । നാ॒രായ॒ണ പ॑രോ ധ്യാ॒താ॒ ധ്യാ॒നം നാ॑രായ॒ണഃ പ॑രഃ । യച്ച॑ കിം॒ചിജ്-ജ॑ഗഥ് സ॒ർവം॒ ദൃ॒ശ്യതേ᳚ ശ്രൂയ॒തേഽപി॑ വാ । 13.4 (തൈ. അര. 6.13.1)

അംത॑-ര്ബ॒ഹിശ്ച॑ തഥ് സ॒ർവം॒-വ്യാഁ॒പ്യ നാ॑രായ॒ണഃ സ്ഥി॑തഃ । അനം॑ത॒ മവ്യ॑യം ക॒വിഗ്​മ് സ॑മു॒ദ്രേഽംതം॑-വിഁ॒ശ്വ ശ॑ഭും​വഁമ് । പ॒ദ്മ॒കോ॒ശ-പ്ര॑തീകാ॒ശ॒ഗ്​മ്॒ ഹൃ॒ദയം॑ ചാപ്യ॒ധോമു॑ഖമ് । അധോ॑ നി॒ഷ്ട്യാ വി॑തസ്ത്യാം॒തേ॒ നാ॒ഭ്യാമു॑പരി॒ തിഷ്ഠ॑തി । ജ്വാ॒ല॒മാ॒ലാ കു॑ലം ഭാ॒തീ॒ വി॒ശ്വസ്യാ॑യത॒നം മ॑ഹത് । സംത॑തഗ്​മ് ശി॒ലാഭി॑സ്തു॒ ലംബ॑ത്യാ കോശ॒സന്നി॑ഭമ് । തസ്യാംതേ॑ സുഷി॒രഗ്​മ് സൂ॒ക്ഷ്മം തസ്മിം᳚ഥ് സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതമ് । തസ്യ॒ മദ്ധ്യേ॑ മ॒ഹാന॑ഗ്നി-ർവി॒ശ്വാര്ചി॑-ർവി॒ശ്വതോ॑ മുഖഃ । സോഽഗ്ര॑ഭു॒ഗ് വിഭ॑ജന് തി॒ഷ്ഠ॒ന്-നാഹാ॑ര-മജ॒രഃ ക॒വിഃ । തി॒ര്യ॒ഗൂ॒ര്ധ്വ മ॑ധഃ ശാ॒യീ॒ ര॒ശ്മയ॑സ്തസ്യ॒ സംത॑താ । സം॒താ॒പയ॑തി സ്വം ദേ॒ഹമാപാ॑ദതല॒ മസ്ത॑കഃ । തസ്യ॒ മദ്ധ്യേ॒ വഹ്നി॑ശിഖാ അ॒ണീയോ᳚ര്ധ്വാ വ്യ॒വസ്ഥി॑തഃ । നീ॒ലതോ॑ യദ॑ മദ്ധ്യ॒സ്ഥാ॒-ദ്വി॒ദ്യുല്ലേ॑ഖേവ॒ ഭാസ്വ॑രാ । നീ॒വാര॒ ശൂക॑വത്ത॒ന്വീ॒ പീ॒താ ഭാ᳚സ്വത്യ॒ണൂപ॑മാ । തസ്യാഃ᳚ ശിഖാ॒യാ മ॑ദ്ധ്യേ പ॒രമാ᳚ത്മാ വ്യ॒വസ്ഥി॑തഃ । സ ബ്രഹ്മ॒ സ ശിവഃ॒ സ ഹരിഃ॒ സേംദ്രഃ॒ സോഽക്ഷ॑രഃ പര॒മഃ സ്വ॒രാട് ॥ 13.12 (തൈ. അര. 6.13.2)
(അപി॑ വാ॒ - സംത॑താ॒ ഷട് ച॑)

ആദിത്യ മംഡലേ പരബ്രഹ്മോപാസനം (4.15)
ആ॒ദി॒ത്യോ വാ ഏ॒ഷ ഏ॒തന് മം॒ഡലം॒ തപ॑തി॒ തത്ര॒ താ ഋച॒സ്തദൃ॒ചാ മം॑ഡല॒ഗ്​മ്॒ സ ഋ॒ചാം-ലോഁ॒കോഽഥ॒യ ഏ॒ഷ ഏ॒തസ്മി॑ന് മം॒ഡലേ॒ഽര്​ചി-ര്ദീ॒പ്യതേ॒ താനി॒ സാമാ॑നി॒ സ സാ॒മ്നാം-ലോഁ॒കോഽഥ॒ യ ഏ॒ഷ ഏ॒തസ്മി॑ന് മം॒ഡലേ॒ഽര്ചിഷി॒ പുരു॑ഷ॒സ്താനി॒ യജൂഗ്​മ്॑ഷി॒ സ യജു॑ഷാ മംഡല॒ഗ്​മ്॒ സ യജു॑ഷാം-ലോഁ॒കഃ സൈഷാ ത്ര॒യ്യേവ॑ വി॒ദ്യാ ത॑പതി॒ യ ഏ॒ഷോ᳚ഽംത-രാ॑ദി॒ത്യേ ഹി॑ര॒ണ്മയഃ॒ പുരു॑ഷഃ ॥ 14.1 (തൈ. അര. 6.14.1)

ആദിത്യപുരുഷസ്യ സർവാത്മകത്വ പ്രദര്​ശനം (4.16)
ആ॒ദി॒ത്യോ വൈ തേജ॒ ഓജോ॒ ബലം॒-യഁശ॒-ശ്ചക്ഷുഃ॒ ശ്രോത്ര॑മാ॒ത്മാ മനോ॑ മ॒ന്യു-ര്മനു॑-ര്മൃ॒ത്യുഃ സ॒ത്യോ മി॒ത്രോ വാ॒യുരാ॑കാ॒ശഃ പ്രാ॒ണോ ലോ॑കപാ॒ലഃ കഃ കിം കം തഥ് സ॒ത്യമന്ന॑-മ॒മൃതാ॑ ജീ॒വോ വിശ്വഃ॑ കത॒മഃ സ്വ॑യ॒ഭും ബ്രഹ്മൈ॒ തദമൃ॑ത ഏ॒ഷ പുരു॑ഷ ഏ॒ഷ ഭൂ॒താനാ॒-മധി॑പതി॒-ര്ബ്രഹ്മ॑ണഃ॒ സായു॑ജ്യഗ്​മ് സലോ॒കതാ॑-മാപ്നോ-ത്യേ॒താസാ॑മേ॒വ ദേ॒വതാ॑നാ॒ഗ്​മ്॒ സായു॑ജ്യഗ്​മ് സാ॒ര്​ഷ്ടിതാഗ്​മ്॑ സമാന ലോ॒കതാ॑-മാപ്നോതി॒ യ ഏ॒വം-വേഁദേ᳚ത്യുപ॒നിഷത് ॥ 15.1 (തൈ. അര. 6.15.1)

ശിവോപാസന മംത്രാഃ (4.17)
നിധ॑നപതയേ॒ നമഃ । നിധ॑നപതാംതികായ॒ നമഃ ।
ഊര്ധ്വായ॒ നമഃ । ഊര്ധ്വലിംഗായ॒ നമഃ ।
ഹിരണ്യായ॒ നമഃ । ഹിരണ്യലിംഗായ॒ നമഃ ।
സുവര്ണായ॒ നമഃ । സുവര്ണലിംഗായ॒ നമഃ ।
ദിവ്യായ॒ നമഃ । ദിവ്യലിംഗായ॒ നമഃ । 16.1 (തൈ. അര. 6.16.1)

ഭവായ॒ നമഃ । ഭവലിംഗായ॒ നമഃ ।
ശർവായ॒ നമഃ । ശർവലിംഗായ॒ നമഃ ।
ശിവായ॒ നമഃ । ശിവലിംഗായ॒ നമഃ ।
ജ്വലായ॒ നമഃ । ജ്വലലിംഗായ॒ നമഃ ।
ആത്മായ॒ നമഃ । ആത്മലിംഗായ॒ നമഃ ।
പരമായ॒ നമഃ । പരമലിംഗായ॒ നമഃ ।
ഏതഥ്സോമസ്യ॑ സൂര്യ॒സ്യ॒ സർവലിംഗഗ്ഗ്॑ സ്ഥാപ॒യ॒തി॒ പാണിമംത്രം॑ പവി॒ത്രമ് ॥ 16.1 (തൈ. അര. 6.16.2)

പശ്ചിമവക്ത്ര പ്രതിപാദക മംത്രഃ (4.18)
തൈ. അര. 6.17.1
സ॒ദ്യോജാ॒തം പ്ര॑പദ്യാ॒മി॒ സ॒ദ്യോജാ॒തായ॒ വൈ നമോ॒ നമഃ॑ । ഭ॒വേ ഭ॑വേ॒ നാതി॑ഭവേ ഭവസ്വ॒ മാമ് । ഭ॒വോദ്ഭ॑വായ॒ നമഃ॑ ॥ 17.1

ഉത്തര വക്ത്ര പ്രതിപാദക മംത്രഃ (4.19)
വാ॒മ॒ദേ॒വായ॒ നമോ᳚ ജ്യേ॒ഷ്ഠായ॒ നമഃ॑ ശ്രേ॒ഷ്ഠായ॒ നമോ॑ രു॒ദ്രായ॒ നമഃ॒ കാലാ॑യ॒ നമഃ॒ കല॑വികരണായ॒ നമോ॒ ബല॑വികരണായ॒ നമോ॒ ബലാ॑യ॒ നമോ॒ ബല॑പ്രമഥനായ॒ നമഃ॒ സർവ॑ഭൂതദമനായ॒ നമോ॑ മ॒നോന്മ॑നായ॒ നമഃ॑ ॥ 18.1 (തൈ. അര. 6.18.1)

ദക്ഷിണ വക്ത്ര പ്രതിപാദക മംത്രഃ (4.20)
അ॒ഘോരേ᳚ഭ്യോഽഥ॒ ഘോരേ᳚ഭ്യോ॒ ഘോര॒ഘോര॑തരേഭ്യഃ ।
സർവേ᳚ഭ്യഃ സർവ॒ ശർവേ᳚ഭ്യോ॒ നമ॑സ്തേ അസ്തു രു॒ദ്രരൂ॑പേഭ്യഃ ॥ 19.1 (തൈ. അര. 6.19.1)

പ്രാഗ്വക്ത്ര പ്രതിപാദക മംത്രഃ (4.21)
തത്പുരു॑ഷായ വി॒ദ്മഹേ॑ മഹാദേ॒വായ॑ ധീമഹി । തന്നോ॑ രുദ്രഃ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് ॥ 20.1 (തൈ. അര. 6.20.1)

ഊര്ധ്വ വക്ത്ര പ്രതിപാദക മംത്രഃ (4.22)
ഈശാനഃ സർവ॑വിദ്യാ॒നാ॒- മീശ്വരഃ സർവ॑ഭൂതാ॒നാം॒ ബ്രഹ്മാധി॑പതി॒-ര്ബ്രഹ്മ॒ണോഽധി॑പതി॒-ര്ബ്രഹ്മാ॑ ശി॒വോ മേ॑ അസ്തു സദാശി॒വോമ് ॥ 21.1 (തൈ. അര. 6.21.1)

നമസ്കാരാര്ഥ മംത്രാഃ (4.23)
നമോ ഹിരണ്യബാഹവേ ഹിരണ്യവര്ണായ ഹിരണ്യരൂപായ ഹിരണ്യപതയേ ഽബിംകാപതയ ഉമാപതയേ പശുപതയേ॑ നമോ॒ നമഃ ॥ 22.1 (തൈ. അര. 6.22.1)

ഋ॒തഗ്​മ് സ॒ത്യം പ॑രം ബ്ര॒ഹ്മ॒ പു॒രുഷം॑ കൃഷ്ണ॒പിംഗ॑ലമ് । ഊ॒ര്ധ്വരേ॑തം-വിഁ ॑രൂപാ॒ക്ഷം॒-വിഁ॒ശ്വരൂ॑പായ॒ വൈ നമോ॒ നമഃ॑ ॥ 23.1 (തൈ. അര. 6.23.1)

സർവോ॒ വൈ രു॒ദ്രസ്തസ്മൈ॑ രു॒ദ്രായ॒ നമോ॑ അസ്തു । പുരു॑ഷോ॒ വൈ രു॒ദ്രഃ സന്മ॒ഹോ നമോ॒ നമഃ॑ । വിശ്വം॑ ഭൂ॒തം ഭുവ॑നം ചി॒ത്രം ബ॑ഹു॒ധാ ജാ॒തം ജായ॑മാനം ച॒ യത് । സർവോ॒ ഹ്യേ॑ഷ രു॒ദ്രസ്തസ്മൈ॑ രു॒ദ്രായ॒ നമോ॑ അസ്തു ॥ 24.1 (തൈ. അര. 6.24.1)

കദ്രു॒ദ്രായ॒ പ്രചേ॑തസേ മീ॒ഢുഷ്ട॑മായ॒ തവ്യ॑സേ । വോ॒ചേമ॒ ശംത॑മഗ്​മ് ഹൃ॒ദേ ॥ സർവോ॒ഹ്യേ॑ഷ രു॒ദ്രസ്തസ്മൈ॑ രു॒ദ്രായ॒ നമോ॑ അസ്തു ॥ 25.1 (തൈ. അര. 6.25.1)

അഗ്നിഹോത്ര ഹവണ്യാഃ ഉപയുക്തസ്യ വൃക്ഷ വിശേഷ-സ്യാഭിധാനമ് (4.24-25)
യസ്യ॒ വൈ കം॑കത്യഗ്നി-ഹോത്ര॒ഹവ॑ണീ ഭവതി॒ പ്രത്യേ॒വാ-സ്യാഹു॑തയ-സ്തിഷ്ഠം॒ത്യഥോ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ॥ 26.1 (തൈ. അര. 6.26.1)

ഭൂദേവതാക മംത്രഃ (4.26)
അദി॑തി-ര്ദേ॒വാ ഗം॑ധ॒ർവാ മ॑നു॒ഷ്യാഃ᳚ പി॒തരോ-ഽസു॑രാ॒-സ്തേഷാഗ്​മ്॑ സർവ ഭൂ॒താനാം᳚ മാ॒താ മേ॒ദിനീ॑ മഹ॒താ മ॒ഹീ സാ॑വി॒ത്രീ ഗാ॑യ॒ത്രീ ജഗ॑ത്യു॒ർവീ പൃ॒ഥ്വീ ബ॑ഹു॒ലാ വിശ്വാ॑ ഭൂ॒താ ക॑ത॒മാ കായാ സാ സ॒ത്യേ-ത്യ॒മൃതേതി॑ വസി॒ഷ്ഠഃ ॥ 28.1 (തൈ. അര. 6.28.1)

സർവാ ദേവതാ ആപഃ (4.27)
ആപോ॒ വാ ഇ॒ദഗ്​മ് സർവം॒-വിഁശ്വാ॑ ഭൂ॒താന്യാപഃ॑ പ്രാ॒ണാ വാ ആപഃ॑ പ॒ശവ॒ ആപോഽന്ന॒മാപോ -ഽമൃ॑ത॒മാപഃ॑ സ॒മ്രാഡാപോ॑ വി॒രാഡാപഃ॑ സ്വ॒രാഡാപഃ॒
ഛംദാ॒ഗ്ഗ്॒സ്യാപോ॒ ജ്യോതീ॒ഗ്ഗ്॒ഷ്യാപോ॒ യജൂ॒ഗ്ഗ്॒ഷ്യാപഃ॑ സ॒ത്യമാപഃ॒ സർവാ॑
ദേ॒വതാ॒ ആപോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒രാപ॒ ഓമ് ॥ 29.1 (തൈ. അര. 6.29.1)

സംധ്യാവംദന മംത്രാഃ (4.28)
ആപഃ॑ പുനംതു പൃഥി॒വീം പൃ॑ഥി॒വീ പൂ॒താ പു॑നാതു॒ മാമ് । പു॒നംതു॒ ബ്രഹ്മ॑ണ॒സ്പതി॒-ര്ബ്രഹ്മ॑ പൂ॒താ പു॑നാതു॒ മാമ് । യദുച്ഛി॑ഷ്ട॒-മഭോ᳚ജ്യം॒-യഁദ്വാ॑ ദു॒ശ്ചരി॑തം॒ മമ॑ । സർവം॑ പുനംതു॒ മാമാപോ॑-ഽസ॒താംച॑ പ്രതി॒ഗ്രഹ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 30.2 (തൈ. അര. 6.30.1)

അഗ്നിശ്ച മാ മന്യുശ്ച മന്യുപതയശ്ച മന്യു॑കൃതേ॒ഭ്യഃ । പാപേഭ്യോ॑ രക്ഷം॒താമ് । യദഹ്നാ പാപ॑മകാ॒ര്॒ഷമ് । മനസാ വാചാ॑ ഹസ്താ॒ഭ്യാമ് । പദ്ഭ്യാ-മുദരേ॑ണ ശി॒ശ്നാ । അഹ॒സ്തദ॑വലു॒പംതു । യത്കിംച॑ ദുരി॒തം മയി॑ । ഇദമഹ-മാമമൃ॑ത യോ॒നൌ । സത്യേ ജ്യോതിഷി ജുഹോ॑മി സ്വാ॒ഹാ ॥ 31.1 (തൈ. അര. 6.31.1)

സൂര്യശ്ച മാ മന്യുശ്ച മന്യുപതയശ്ച മന്യു॑കൃതേ॒ഭ്യഃ । പാപേഭ്യോ॑ രക്ഷം॒താമ് । യദ്രാത്രിയാ പാപ॑മകാ॒ര്॒ഷമ് । മനസാ വാചാ॑ ഹസ്താ॒ഭ്യാമ് । പദ്ഭ്യാ-മുദരേ॑ണ ശി॒ശ്നാ । രാത്രി॒-സ്തദ॑വലു॒പംതു । യത്കിംച॑ ദുരി॒തം മയി॑ । ഇദമഹ-മാമമൃ॑ത യോ॒നൌ । സൂര്യേ ജ്യോതിഷി ജുഹോ॑മി സ്വാ॒ഹാ ॥ 32.1 (തൈ. അര. 6.32.1)

പ്രണവസ്യ ഋഷ്യാദി വിവരണം (4.29)
ഓമിത്യേകാക്ഷ॑രം ബ്ര॒ഹ്മ । അഗ്നിര്ദേവതാ ബ്രഹ്മ॑ ഇത്യാ॒ര്​ഷമ് । ഗായത്രം ഛംദം പരമാത്മം॑ സരൂ॒പമ് । സായുജ്യം-വിഁ ॑നിയോ॒ഗമ് ॥ 33.1 (തൈ. അര. 6.33.1)

ഗായത്ര്യാവാഹന മംത്രാഃ (4.30)
ആയാ॑തു॒ വര॑ദാ ദേ॒വീ॒ അ॒ക്ഷരം॑ ബ്രഹ്മ॒ സംമി॑തമ് । ഗാ॒യ॒ത്രീം᳚ ഛംദ॑സാം മാ॒തേദം ബ്ര॑ഹ്മ ജു॒ഷസ്വ॑ മേ । യദഹ്നാ᳚ത് കുരു॑തേ പാ॒പം॒ തദഹ്നാ᳚ത് പ്രതി॒മുച്യ॑തേ । യ-ദ്രാത്രിയാ᳚ത് കുരു॑തേ പാ॒പം॒ ത-ദ്രാത്രിയാ᳚ത് പ്രതി॒മുച്യ॑തേ । സർവ॑ വ॒ര്ണേ മ॑ഹാദേ॒വി॒ സം॒ധ്യാ വി॑ദ്യേ സ॒രസ്വ॑തി ॥ 34.2 (തൈ. അര. 6.34.1)

ഓജോ॑ഽസി॒ സഹോ॑ഽസി॒ ബല॑മസി॒ ഭ്രാജോ॑ഽസി ദേ॒വാനാം॒ ധാമ॒നാമാ॑॑ഽസി॒ വിശ്വ॑മസി വി॒ശ്വായുഃ॒ സർവ॑മസി സ॒ർവായു-രഭിഭൂരോം-ഗായത്രീ-മാവാ॑ഹയാ॒മി॒ സാവിത്രീ-മാവാ॑ഹയാ॒മി॒ സരസ്വതീ-മാവാ॑ഹയാ॒മി॒ ഛംദര്​ഷീ-നാവാ॑ഹയാ॒മി॒ ശ്രിയ-മാവാ॑ഹയാ॒മി॒ ഗായത്രിയാ ഗായത്രീ ഛംദോ വിശ്വാമിത്ര ഋഷിഃ സവിതാ ദേവതാഽഗ്നിര്മുഖം ബ്രഹ്മാ ശിരോ വിഷ്ണുര്​ഹൃദയഗ്​മ് രുദ്രഃ ശിഖാ പൃഥിവീയോനിഃ പ്രാണാപാന-വ്യാനോദാന-സമാനാ സപ്രാണാ ശ്വേതവര്ണാ സാംഖ്യായന-സഗോത്രാ ഗായത്രീ ചതുർവിഗ്​മ്ശത്യക്ഷരാ ത്രിപദാ॑ ഷട്കു॒ക്ഷിഃ॒ പംച ശീര്​ഷോപനയനേ വി॑നിയോ॒ഗ॒, ഓം ഭൂഃ । ഓം ഭുവഃ । ഓഗ്​മ് സുവഃ । ഓം മഹഃ । ഓം ജനഃ । ഓം തപഃ । ഓഗ്​മ് സ॒ത്യമ് । ഓം തഥ് സ॑വി॒തുർവരേ᳚ണ്യം॒ ഭര്ഗോ॑ ദേ॒വസ്യ॑ ധീമഹി । ധിയോ॒ യോ നഃ॑ പ്രചോ॒ദയാ᳚ത് । ഓമാപോ॒ ജ്യോതീ॒ രസോ॒ഽമൃതം॒ ബ്രഹ്മ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒രോമ് ॥ 35.2 (തൈ. അര. 6.35.1)

ഗായത്രീ ഉപസ്ഥാന മംത്രാഃ (4.31)
ഉ॒ത്തമേ॑ ശിഖ॑രേ ജാ॒തേ॒ ഭൂ॒മ്യാം പ॑ർവത॒ മൂര്ധ॑നി । ബ്രാ॒ഹ്മണേ᳚ഭ്യോ-ഽഭ്യ॑നുജ്ഞാ॒താ॒ ഗ॒ച്ഛ ദേ॑വി യ॒ഥാസു॑ഖമ് । സ്തുതോ മയാ വരദാ വേ॑ദമാ॒താ॒ പ്രചോദയംതീ പവനേ᳚ ദ്വിജാ॒താ । ആയുഃ പൃഥിവ്യാം-ദ്രവിണം ബ്ര॑ഹ്മവ॒ര്ച॒സം॒ മഹ്യം ദത്വാ പ്രജാതും ബ്ര॑ഹ്മലോ॒കമ് ॥ 36.2 (തൈ. അര. 6.36.1)

ആദിത്യദേവതാ മംത്രഃ (4.32)
ഘൃണിഃ॒ സൂര്യ॑ ആദി॒ത്യോ ന പ്രഭാ॑-വാ॒ത്യക്ഷ॑രമ് । മധു॑ക്ഷരംതി॒ ത-ദ്ര॑സമ് । സ॒ത്യം-വൈഁ ത-ദ്രസ॒-മാപോ॒ ജ്യോതീ॒രസോ॒ഽമൃതം॒ ബ്രഹ്മ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒രോമ് ॥ 37.1 (തൈ. അര. 6.37.1)

ത്രിസുപര്ണമംത്രാഃ (4.33)
ബ്രഹ്മ॑ മേതു॒ മാമ് । മധു॑ മേതു॒ മാമ് । ബ്രഹ്മ॑-മേ॒വ മധു॑ മേതു॒ മാമ് । യാസ്തേ॑ സോമ പ്ര॒ജാവ॒ഥ്സോ-ഽഭി॒സോ അ॒ഹമ് । ദുഃഷ്വ॑പ്ന॒ഹന് ദു॑രുഷ്വഹ । യാസ്തേ॑ സോമ പ്രാ॒ണാഗ്ഗ്​സ്താം ജു॑ഹോമി । ത്രിസു॑പര്ണ॒ മയാ॑ചിതം ബ്രാഹ്മ॒ണായ॑ ദദ്യാത് । ബ്ര॒ഹ്മ॒ഹ॒ത്യാം-വാഁ ഏ॒തേ ഘ്നം॑തി । യേ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണാ-സ്ത്രിസു॑പര്ണം॒ പഠം॑തി । തേ സോമം॒ പ്രാപ്നു॑വംതി । ആ॒സ॒ഹ॒സ്രാത് പ॒ക്തിം പുനം॑തി । ഓമ് ॥ 38.1 (തൈ. അര. 6.38.1)

ബ്രഹ്മ॑ മേ॒ധയാ᳚ । മധു॑ മേ॒ധയാ᳚ । ബ്രഹ്മ॑മേ॒വ മധു॑ മേ॒ധയാ᳚ । അ॒ദ്യാ നോ॑ ദേവ സവിതഃ പ്ര॒ജാവ॑ഥ്സാവീഃ॒ സൌഭ॑ഗമ് । പരാ॑ ദുഃ॒ഷ്വപ്നി॑യഗ്​മ് സുവ । വിശ്വാ॑നി ദേവ സവിത-ര്ദുരി॒താനി॒ പരാ॑സുവ । യ-ദ്ഭ॒ദ്രം തന്മ॒ ആസു॑വ । മധു॒വാതാ॑ ഋതായ॒തേ മധു॑ക്ഷരംതി॒ സിംധ॑വഃ । മാദ്ധ്വീ᳚ര്നഃ സം॒ത്വോഷ॑ധീഃ । മധു॒നക്ത॑ മു॒തോഷസി॒ മധു॑മ॒ത് പാര്ഥി॑വ॒ഗ്​മ്॒ രജഃ॑ । മധു॒ദ്യൌര॑സ്തു നഃ പി॒താ । മധു॑മാന്നോ॒ വന॒സ്പതി॒-ര്മധു॑മാഗ്​മ് അസ്തു॒ സൂര്യഃ॑ । മാദ്ധ്വീ॒ ര്ഗാവോ॑ ഭവംതു നഃ । യ ഇ॒മം ത്രിസു॑പര്ണ॒-മയാ॑ചിതം ബ്രാഹ്മ॒ണായ॑ ദദ്യാത് । ഭ്രൂ॒ണ॒ഹ॒ത്യാം-വാഁ ഏ॒തേ ഘ്നം॑തി । യേ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണാ-സ്ത്രിസു॑പര്ണം॒ പഠം॑തി । തേ സോമം॒ പ്രാപ്നു॑വംതി । ആ॒സ॒ഹ॒സ്രാത് പ॒ക്തിം പുനം॑തി । ഓമ് ॥ 39.7 (തൈ. അര. 6.39.1)

ബ്രഹ്മ॑ മേ॒ധവാ᳚ । മധു॑ മേ॒ധവാ᳚ । ബ്രഹ്മ॑മേ॒വ മധു॑ മേ॒ധവാ᳚ । ബ്ര॒ഹ്മാ ദേ॒വാനാം᳚ പദ॒വീഃ ക॑വീ॒നാ-മൃഷി॒-ർവിപ്രാ॑ണാം മഹി॒ഷോ മൃ॒ഗാണാ᳚മ് । ശ്യേ॒നോ ഗൃദ്ധ്രാ॑ണാ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വധി॑തി॒-ർവനാ॑നാ॒ഗ്​മ്॒ സോമഃ॑ പ॒വിത്ര॒-മത്യേ॑തി॒ രേഭന്ന്॑ । ഹ॒ഗ്​മ്॒സഃ ശു॑ചി॒ഷ-ദ്വസു॑രംതരിക്ഷ॒ സദ്ധോതാ॑- വേദി॒ഷ-ദതി॑ഥി-ര്ദുരോണ॒സത് । നൃ॒ഷദ്വ॑ര॒-സദൃ॑ത॒-സ-ദ്വ്യോ॑മ॒-സദ॒ബ്ജാ- ഗോ॒ജാ ഋ॑ത॒ജാ അ॑ദ്രി॒ജാ ഋ॒തം ബൃ॒ഹത് । ഋ॒ചേത്വാ॑ രു॒ചേത്വാ॒ സമിഥ് സ്ര॑വംതി സ॒രിതോ॒ ന ധേനാഃ᳚ । അം॒ത-ര്​ഹൃ॒ദാ മന॑സാ പൂ॒യമാ॑നാഃ । ഘൃ॒തസ്യ॒ ധാരാ॑ അ॒ഭിചാ॑കശീമി । ഹി॒ര॒ണ്യയോ॑ വേത॒സോ മദ്ധ്യ॑ ആസാമ് । തസ്മിം᳚ഥ് സുപ॒ര്ണോ മ॑ധു॒കൃത് കു॑ലാ॒യീ ഭജ॑ന്നാസ്തേ॒ മധു॑ ദേ॒വതാ᳚ഭ്യഃ । തസ്യാ॑ സതേ॒ ഹര॑യഃ സ॒പ്തതീരേ᳚ സ്വ॒ധാം ദുഹാ॑നാ അ॒മൃത॑സ്യ॒ ധാരാ᳚മ് । യ ഇ॒ദം ത്രിസു॑പര്ണ॒-മയാ॑ചിതം ബ്രാഹ്മ॒ണായ॑ ദദ്യാത് । വീ॒ര॒ഹ॒ത്യാം-വാഁ ഏ॒തേ ഘ്നം॑തി । യേ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണാ-സ്ത്രിസു॑പര്ണം॒ പഠം॑തി । തേ സോമം॒ പ്രാപ്നു॑വംതി । ആ॒സ॒ഹ॒സ്രാത് പം॒ക്തിം പുനം॑തി । ഓമ് ॥ 40.6 (തൈ. അര. 6.40.1)

മേധാ സൂക്തം (4.34)
മേ॒ധാദേ॒വീ ജു॒ഷമാ॑ണാ ന॒ ആഗാ᳚-ദ്വി॒ശ്വാചീ॑ ഭ॒ദ്രാ സു॑മന॒സ്യ മാ॑നാ । ത്വയാ॒ ജുഷ്ടാ॑ നു॒ദമാ॑നാ ദു॒രുക്താ᳚ന് ബൃ॒ഹദ്വ॑ദേമ വി॒ദഥേ॑ സു॒വീരാഃ᳚ । ത്വയാ॒ ജുഷ്ട॑ ഋ॒ഷി-ര്ഭ॑വതി ദേവി॒ ത്വയാ॒ ബ്രഹ്മാ॑ഽഽഗ॒തശ്രീ॑ രു॒ത ത്വയാ᳚ । ത്വയാ॒ ജുഷ്ട॑ശ്ചി॒ത്രം-വിഁ ം॑ദതേ വസു॒ സാ നോ॑ ജുഷസ്വ॒ ദ്രവി॑ണോ നമേധേ ॥ 41.1 (തൈ. അര. 6.41.1)

മേ॒ധാം മ॒ ഇംദ്രോ॑ ദദാതു മേ॒ധാം ദേ॒വീ സര॑സ്വതീ । മേ॒ധാം മേ॑ അ॒ശ്വിനാ॑-വു॒ഭാവാധ॑ത്താം॒ പുഷ്ക॑രസ്രജാ ॥ അ॒ഫ്സ॒രാസു॑ ച॒ യാ മേ॒ധാ ഗം॑ധ॒ർവേഷു॑ ച॒ യന്മനഃ॑ । ദൈവീം᳚ മേ॒ധാ സര॑സ്വതീ॒ സാ മാം᳚ മേ॒ധാ സു॒രഭി॑-ര്ജുഷതാ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 42.1 (തൈ. അര. 6.42.1)

ആമാം᳚ മേ॒ധാ സു॒രഭി॑-ർവി॒ശ്വരൂ॑പാ॒ ഹിര॑ണ്യവര്ണാ॒ ജഗ॑തീ ജഗ॒മ്യാ । ഊര്ജ॑സ്വതീ॒ പയ॑സാ॒ പിന്വ॑മാനാ॒ സാ മാം᳚ മേ॒ധാ സു॒പ്രതീ॑കാ ജുഷംതാമ് ॥ 43.1 (തൈ. അര. 6.43.1)

മയി॑ മേ॒ധാം മയി॑ പ്ര॒ജാം മയ്യ॒ഗ്നിസ്തേജോ॑ ദധാതു॒ മയി॑ മേ॒ധാം മയി॑ പ്ര॒ജാം മയീംദ്ര॑ ഇംദ്രി॒യം ദ॑ധാതു॒ മയി॑ മേ॒ധാം മയി॑ പ്ര॒ജാം മയി॒ സൂര്യോ॒ ഭ്രാജോ॑ ദധാതു ॥ 44.1 (തൈ. അര. 6.44.1)

മൃത്യുനിവാരണ മംത്രാഃ (4.35)
അപൈ॑തു മൃ॒ത്യു-ര॒മൃത॑ന്ന॒ ആഗ॑ന്. വൈവസ്വ॒തോ നോ॒ അഭ॑യംകൃണോതു । പ॒ര്ണം-വഁന॒സ്പതേ॑ രിവാ॒ഭിനഃ॑ ശീയതാഗ്​മ് ര॒യിഃ സച॑താന്നഃ॒ ശചീ॒പതിഃ॑ ॥ 45.1 (തൈ. അര. 6.45.1)

പരം॑ മൃത്യോ॒ അനു॒ പരേ॑ഹി॒ പംഥാം॒-യഁസ്തേ॒സ്വ ഇത॑രോ ദേവ॒യാനാ᳚ത് । ചക്ഷു॑ഷ്മതേ ശൃണ്വ॒തേ തേ᳚ ബ്രവീമി॒ മാനഃ॑ പ്ര॒ജാഗ്​മ് രീ॑രിഷോ॒ മോത വീ॒രാന് ॥ 46.1 (തൈ. അര. 6.46.1)

വാതം॑ പ്രാ॒ണം മന॑സാ॒ ന്വാര॑ഭാമഹേ പ്ര॒ജാപ॑തിം॒-യോഁ ഭുവ॑നസ്യ ഗോ॒പാഃ । സനോ॑ മൃ॒ത്യോ സ്ത്രാ॑യതാം॒ പാത്വഗ്​മ്ഹ॑സോ॒ ജ്യോഗ് ജീ॒വാ ജ॒രാമ॑ശീമഹി ॥ 47.1 (തൈ. അര. 6.47.1)

അ॒മു॒ത്ര॒ ഭൂയാ॒ദധ॒ യദ്യ॒മസ്യ॒ ബൃഹ॑സ്പതേ അ॒ഭിശ॑സ്തേ॒ര മും॑ചഃ । പ്രത്യൌ॑ഹതാ മ॒ശ്വിനാ॑ മൃ॒ത്യു മ॑സ്മാ-ദ്ദേ॒വാനാ॑മഗ്നേ ഭി॒ഷജാ॒ ശചീ॑ഭിഃ ॥ 48.1 (തൈ. അര. 6.48.1)

ഹരി॒ഗ്​മ്॒ ഹരം॑ത॒- മനു॑യംതി ദേ॒വാ വിശ്വ॒സ്യേശാ॑നം-വൃഁഷ॒ഭം മ॑തീ॒നാമ് । ബ്രഹ്മ॒ സരൂ॑പ॒-മനു॑മേ॒ദമാ॑ഗാ॒-ദയ॑നം॒ മാ വിവ॑ധീ॒-ർവിക്ര॑മസ്വ ॥ 49.1 (തൈ. അര. 6.49.1)

ശല്കൈ॑ര॒ഗ്നി-മിം॑ധാ॒ന ഉ॒ഭൌ ലോ॒കൌ സ॑നേമ॒ഹമ് । ഉ॒ഭയോ᳚ ര്ലോ॒കയാ॑-ര്​ഋ॒ധ്ദ്വാഽതി॑ മൃ॒ത്യും ത॑രാമ്യ॒ഹമ് ॥ 50.1 (തൈ. അര. 6.50.1)

മാ ഛി॑ദോ മൃത്യോ॒ മാ വ॑ധീ॒ര്​മാ മേ॒ ബലം॒-വിഁവൃ॑ഹോ॒ മാ പ്രമോ॑ഷീഃ । പ്ര॒ജാം മാ മേ॑ രീരിഷ॒ ആയു॑രുഗ്ര നൃ॒ചക്ഷ॑സം ത്വാ ഹ॒വിഷാ॑ വിധേമ ॥ 51.1 (തൈ. അര. 6.51.1)

മാ നോ॑ മ॒ഹാംത॑മു॒ത മാ നോ॑ അര്ഭ॒കം മാ ന॒ ഉക്ഷം॑തമു॒ത മാ ന॑ ഉക്ഷി॒തമ് । മാ നോ॑ വധീഃ പി॒തരം॒ മോത മാ॒തരം॑ പ്രി॒യാ മാ ന॑സ്ത॒നുവോ॑ രുദ്ര രീരിഷഃ ॥ 52.1 (തൈ. അര. 6.52.1)

മാ ന॑സ്തോ॒കേ തന॑യേ॒ മാ ന॒ ആയു॑ഷി॒ മാ നോ॒ ഗോഷു॒ മാ നോ॒ അശ്വേ॑ഷു രീരിഷഃ । വീ॒രാന്മാ നോ॑ രുദ്ര ഭാമി॒തോവ॑ധീ-ര്​ഹ॒വിഷ്മം॑തോ॒ നമ॑സാ വിധേമ തേ ॥ 53.1 (തൈ. അര. 6.53.1)

പ്രജാപതി-പ്രാര്ഥനാ മംത്രഃ (4.36)
പ്രജാ॑പതേ॒ ന ത്വദേ॒താ-ന്യ॒ന്യോ വിശ്വാ॑ ജാ॒താനി॒ പരി॒താ ബ॑ഭൂവ । യത് കാ॑മാസ്തേ ജുഹു॒മസ്തന്നോ॑ അസ്തു വ॒യഗ്ഗ്​ സ്യാ॑മ॒ പത॑യോ രയീ॒ണാമ് ॥ 54.1 (തൈ. അര. 6.54.1)

ഇംദ്രപ്രാര്ഥനാ മംത്രഃ (4.37)
സ്വ॒സ്തി॒ദാ വി॒ശസ്പതി॑-ർവൃത്ര॒ഹാ വിമൃധോ॑ വ॒ശീ । വൃഷേംദ്രഃ॑ പു॒ര ഏ॑തു നസ്സ്വസ്തി॒ദാ അ॑ഭയം ക॒രഃ ॥ 55.1 (തൈ. അര. 6.55.1)

മൃത്യുംജയ മംത്രാഃ (4.38)
ത്ര്യം॑ബകം-യഁജാമഹേ സുഗം॒ധിം പു॑ഷ്ടി॒വര്ധ॑നമ് । ഉ॒ർവാ॒രു॒കമി॑വ॒ ബംധ॑നാന്-മൃ॒ത്യോ-ര്മു॑ക്ഷീയ॒ മാഽമൃതാ᳚ത് ॥ 56.1 (തൈ. അര. 6.56.1)

യേ തേ॑ സ॒ഹസ്ര॑മ॒യുതം॒ പാശാ॒ മൃത്യോ॒ മര്ത്യാ॑യ॒ ഹംത॑വേ । താന്. യ॒ജ്ഞസ്യ॑ മാ॒യയാ॒ സർവാ॒നവ॑ യജാമഹേ । മൃ॒ത്യവേ॒ സ്വാഹാ॑ മൃ॒ത്യവേ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 58.1 (തൈ. അര. 6.57-58)

പാപനിവാരകാ മംത്രാഃ (4.39)
ദേ॒വകൃ॑ത॒സ്യൈന॑സോ-ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
മ॒നു॒ഷ്യ॑കൃത॒സ്യൈന॑സോ ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
പി॒തൃകൃ॑ത॒സ്യൈന॑സോ ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ആ॒ത്മകൃ॑ത॒സ്യൈന॑സോ ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
അ॒ന്യകൃ॑ത॒സ്യൈന॑സോ ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
അ॒സ്മത്കൃ॑ത॒സ്യൈന॑സോ ഽവ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
യദ്ദി॒വാ ച॒ നക്തം॒ ചൈന॑ശ്ചകൃ॒മ തസ്യാ॑ വ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
യഥ് സ്വ॒പംത॑ശ്ച॒ ജാഗ്ര॑ത॒-ശ്ചൈന॑ശ്ച-കൃ॒മ തസ്യാ॑ വ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
യഥ് സു॒ഷുപ്ത॑ശ്ച॒ ജാഗ്ര॑ത॒-ശ്ചൈന॑ശ്ച-കൃ॒മ തസ്യാ॑ വ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
യ-ദ്വി॒ദ്വാഗ്​മ്സ॒ശ്ചാ വി॑ദ്വാഗ്​മ്സ॒ശ്ചൈന॑ശ്ച-കൃ॒മ തസ്യാ॑ വ॒യജ॑നമസി॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ഏനസ ഏനസോ വയജനമ॑സി സ്വാ॒ഹാ ॥ 59.1 (തൈ. അര. 6.59.1)

വസു-പ്രാര്ഥനാ മംത്രഃ (4.40)
യദ്വോ॑ ദേവാശ്ചകൃ॒മ ജി॒ഹ്വയാ॑ ഗു॒രുമന॑സോ വാ॒ പ്രയു॑തീ ദേവ॒ ഹേഡ॑നമ് । അരാ॑വാ॒യോ നോ॑ അ॒ഭിദു॑ച്ഛുനാ॒യതേ॒ തസ്മി॒ന് തദേനോ॑ വസവോ॒
നിധേ॑തന॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 60.1 (തൈ. അര. 6.60.1)

കാമോഽകാര്​ഷീത് - മന്യുരകാര്​ഷീത് മംത്രഃ (4.41)
കാമോഽകാര്​ഷീ᳚ന് നമോ॒ നമഃ । കാമോഽകാര്​ഷീത് കാമഃ കരോതി നാഹം കരോമി കാമഃ കര്താ നാഹം കര്താ കാമഃ॑ കാര॒യിതാ നാഹം॑ കാര॒യിതാ ഏഷ തേ കാമ കാമാ॑യ സ്വാ॒ഹാ ॥ 61.1 (തൈ. അര. 6.61.1)

മന്യുരകാര്​ഷീ᳚ന് നമോ॒ നമഃ । മന്യുരകാര്​ഷീന് മന്യുഃ കരോതി നാഹം കരോമി മന്യുഃ കര്താ നാഹം കര്താ മന്യുഃ॑ കാര॒യിതാ നാഹം॑ കാര॒യിതാ ഏഷ തേ മന്യോ മന്യ॑വേ സ്വാ॒ഹാ ॥ 62.1 (തൈ. അര. 6.62.1)

വിരജാ ഹോമ മംത്രാഃ (4.42)
തിലാംജുഹോമി സരസാഗ്​മ് സപിഷ്ടാന് ഗംധാര മമ ചിത്തേ രമം॑തു സ്വാ॒ഹാ । ഗാവോ ഹിരണ്യം ധനമന്നപാനഗ്​മ് സർവേഷാഗ്ഗ്​ ശ്രി॑യൈ സ്വാ॒ഹാ । ശ്രിയംച ലക്ഷ്മിംച പുഷ്ടിംച കീര്തിം॑ ചാ നൃ॒ണ്യതാമ് । ബ്രഹ്മണ്യം ബ॑ഹുപു॒ത്രതാമ് । ശ്രദ്ധാമേധേ പ്രജാഃ സംദദാ॑തു സ്വാ॒ഹാ ॥ 63.3 (തൈ. അര. 6.63.1)

തിലാഃ കൃഷ്ണാ-സ്തി॑ലാഃ ശ്വേ॒താ॒-സ്തിലാഃ സൌമ്യാ വ॑ശാനു॒ഗാഃ । തിലാഃ പുനംതു॑ മേ പാ॒പം॒-യഁത്കിംചി-ദ്ദുരിതം മ॑യി സ്വാ॒ഹാ । ചോര॒സ്യാന്നം ന॑വശ്രാ॒ദ്ധം॒ ബ്ര॒ഹ്മ॒ഹാ ഗു॑രുത॒ല്പഗഃ । ഗോസ്തേയഗ്​മ് സ॑രാപാ॒നം॒ ഭ്രൂണഹത്യാ തിലാ ശാംതിഗ്​മ് ശമയം॑തു സ്വാ॒ഹാ । ശ്രീശ്ച ലക്ഷ്മീശ്ച പുഷ്ടീശ്ച കീര്തിം॑ ചാ നൃ॒ണ്യതാമ് । ബ്രഹ്മണ്യം ബ॑ഹുപു॒ത്രതാമ് । ശ്രദ്ധാമേധേ പ്രജ്ഞാതു ജാതവേദഃ സംദദാ॑തു സ്വാ॒ഹാ ॥ 64.3 (തൈ. അര. 6.64.1)

പ്രാണാപാന-വ്യാനോദാന-സമാനാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । വാം-മന-ശ്ചക്ഷുഃ-ശ്രോത്ര-ജിഹ്വാ-ഘ്രാണ-രേതോ-ബുദ്ധ്യാകൂതിഃ സംകല്പാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ത്വക്-ചര്മ-മാഗ്​മ്സ-രുധിര-മേദോ-മജ്ജാ-സ്നായവോ-ഽസ്ഥീനി മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ശിരഃ പാണി പാദ പാര്​ശ്വ പൃഷ്ഠോ-രൂദര-ജംഘ-ശിശ്ര്നോപസ്ഥ പായവോ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ഉത്തിഷ്ഠ പുരുഷ ഹരിത-പിംഗല ലോഹിതാക്ഷി ദേഹി ദേഹി ദദാപയിതാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 65.5 (തൈ. അര. 6.65.1)

പൃഥിവ്യാപ സ്തേജോ വായു-രാകാശാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ശബ്ദ-സ്പര്​ശ-രൂപരസ-ഗംധാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । മനോ-വാക്-കായ-കര്മാണി മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । അവ്യക്തഭാവൈ-ര॑ഹംകാ॒ര॒-ര്ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ആത്മാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । അംതരാത്മാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । പരമാത്മാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ । ക്ഷു॒ധേ സ്വാഹാ᳚ । ക്ഷുത്പി॑പാസായ॒ സ്വാഹാ᳚ । വിവി॑ട്യൈ॒ സ്വാഹാ᳚ । ഋഗ്വി॑ധാനായ॒ സ്വാഹാ᳚ । ക॒ഷോ᳚ത്കായ॒ സ്വാഹാ᳚ । ക്ഷു॒ത്പി॒പാ॒സാമ॑ലം ജ്യേ॒ഷ്ഠാ॒മ॒ല॒ക്ഷ്മീ-ര്നാ॑ശയാ॒മ്യഹമ് । അഭൂ॑തി॒-മസ॑മൃദ്ധിം॒ച॒ സർവാം (സർവാ) നിര്ണുദ മേ പാപ്മാ॑നഗ്ഗ്​ സ്വാ॒ഹാ । അന്നമയ-പ്രാണമയ-മനോമയ-വിജ്ഞാനമയ-മാനംദമയ-മാത്മാ മേ॑ ശുദ്ധ്യം॒താം॒ ജ്യോതി॑ ര॒ഹം-വിഁ॒രജാ॑ വിപാ॒പ്മാ ഭൂ॑യാസ॒ഗ്ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 66.10 (തൈ. അര. 6.66.1)

വൈശ്വദേവ മംത്രാഃ (4.43)
അ॒ഗ്നയേ॒ സ്വാഹാ᳚ । വിശ്വേ᳚ഭ്യോ ദേ॒വേഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । ധ്രു॒വായ॑ ഭൂ॒മായ॒ സ്വാഹാ᳚ । ധ്രു॒വ॒ക്ഷിത॑യേ॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒ച്യു॒ത॒ക്ഷിത॑യേ॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒ഗ്നയേ᳚ സ്വിഷ്ട॒കൃതേ॒ സ്വാഹാ᳚ । ധര്മാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ । അധ॑ര്മായ॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒ദ്ഭ്യഃ സ്വാഹാ᳚ । ഓ॒ഷ॒ധി॒വ॒ന॒സ്പ॒തിഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । 67.1 (തൈ. അര. 6.67.1)

ര॒ക്ഷോ॒ദേ॒വ॒ജ॒നേഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ഗൃഹ്യാ᳚ഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒വ॒സാനേ᳚ഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । അ॒വ॒സാന॑പതിഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । സ॒ർവ॒ഭൂ॒തേഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । കാമാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ । അം॒തരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ᳚ । യദേജ॑തി॒ ജഗ॑തി॒ യച്ച॒ ചേഷ്ട॑തി॒ നാമ്നോ॑ ഭാ॒ഗോഽയം നാമ്നേ॒ സ്വാഹാ᳚ । പൃ॒ഥി॒വ്യൈ സ്വാഹാ᳚ । അം॒തരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ᳚ । 67.2 (തൈ. അര. 6.67.2)

ദി॒വേ സ്വാഹാ᳚ । സൂര്യാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ । ചം॒ദ്രമ॑സേ॒ സ്വാഹാ᳚ । നക്ഷ॑ത്രേഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । ഇംദ്രാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ । ബൃഹ॒സ്പത॑യേ॒ സ്വാഹാ᳚ । പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സ്വാഹാ᳚ । ബ്രഹ്മ॑ണേ॒ സ്വാഹാ᳚ । സ്വ॒ധാ പി॒തൃഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । നമോ॑ രു॒ദ്രായ॑ പശു॒പത॑യേ॒ സ്വാഹാ᳚ । 67.3 (തൈ. അര. 6.67.3)

ദേ॒വേഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ᳚ । പി॒തൃഭ്യഃ॑ സ്വ॒ധാഽസ്തു॑ । ഭൂ॒തേഭ്യോ॒ നമഃ॑ । മ॒നു॒ഷ്യേ᳚ഭ്യോ॒ ഹംതാ᳚ । പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സ്വാഹാ᳚ । പ॒ര॒മേ॒ഷ്ഠിനേ॒ സ്വാഹാ᳚ । യഥാ കൂ॑പഃ ശ॒തധാ॑രഃ സ॒ഹസ്ര॑ധാരോ॒ അക്ഷി॑തഃ । ഏ॒വാ മേ॑ അസ്തു ധാ॒ന്യഗ്​മ് സ॒ഹസ്ര॑ധാര॒-മക്ഷി॑തമ് । ധന॑ധാന്യൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ യേ ഭൂ॒താഃ പ്ര॒ചരം॑തി॒ ദിവാ॒നക്തം॒ ബലി॑-മി॒ച്ഛംതോ॑ വി॒തുദ॑സ്യ॒ പ്രേഷ്യാഃ᳚ । തേഭ്യോ॑ ബ॒ലിം പു॑ഷ്ടി॒കാമോ॑ ഹരാമി॒ മയി॒ പുഷ്ടിം॒ പുഷ്ടി॑പതി-ര്ദധാതു॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 67.4 (തൈ. അര. 6.67.4)

(ഓ॒ഷ॒ധി॒വ॒ന॒സ്പ॒തിഭ്യഃ॒ സ്വാഹാ॒ - ഽംതരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ॒ - നമോ॑ രു॒ദ്രായ॑ പശു॒പത॑യേ॒ സ്വാഹാ॑ - വി॒തുദ॑സ്യ॒ പ്രേഷ്യാ॒ ഏകം॑ ച)

ഓം᳚ ത-ദ്ബ്ര॒ഹ്മ । ഓം᳚ ത-ദ്വാ॒യുഃ । ഓം᳚ തദാ॒ത്മാ । ഓം᳚ തഥ് സ॒ത്യമ് । ഓം᳚ തഥ് സർവ᳚മ് । ഓം᳚ തത് പുരോ॒-ര്നമഃ । അംതശ്ചരതി॑ ഭൂതേ॒ഷു॒ ഗുഹായാം-വിഁ ॑ശ്വ മൂ॒ര്തിഷു । ത്വം-യഁജ്ഞസ്ത്വം-വഁഷട്കാരസ്ത്വ-മിദ്രസ്ത്വഗ്​മ് രുദ്രസ്ത്വം​വിഁഷ്ണുസ്ത്വം ബ്രഹ്മത്വം॑ പ്രജാ॒പതിഃ । ത്വം ത॑ദാപ॒ ആപോ॒ ജ്യോതീ॒ രസോ॒ഽമൃതം॒ ബ്രഹ്മ॒ ഭൂര്ഭുവ॒സ്സുവ॒രോമ് ॥ 68.2 (തൈ. അര. 6.68.1)

4.44 പ്രാണാഹുതി മംത്രാഃ
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚ പ്രാ॒ണേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑മപാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚-വ്യാഁ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑മുദാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശ്ര॒ദ്ധായാഗ്​മ്॑ സമാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ബ്രഹ്മ॑ണി മ ആ॒ത്മാഽമൃ॑ത॒ത്വായ॑ ॥
അ॒മൃ॒തോ॒പ॒സ്തര॑ണമസി ॥
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚ പ്രാ॒ണേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശി॒വോ മാ॑ വി॒ശാപ്ര॑ദാഹായ । പ്രാ॒ണായ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑മപാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശി॒വോ മാ॑ വി॒ശാപ്ര॑ദാഹായ । അ॒പാ॒നായ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚-വ്യാഁ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശി॒വോ മാ॑ വി॒ശാപ്ര॑ദാഹായ । വ്യാ॒നായ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑-മുദാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശി॒വോ മാ॑ വി॒ശാപ്ര॑ദാഹായ । ഉ॒ദാ॒നായ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാഗ്​മ്॑ സമാ॒നേ നിവി॑ഷ്ടോ॒ഽമൃതം॑ ജുഹോമി ।
ശി॒വോ മാ॑ വി॒ശാപ്ര॑ദാഹായ । സ॒മാ॒നായ॒ സ്വാഹാ᳚ ।
ബ്രഹ്മ॑ണി മ ആ॒ത്മാഽമൃ॑ത॒ത്വായ॑ ॥
അ॒മൃ॒താ॒പി॒ധാ॒നമ॑സി ॥ 69.4 (തൈ. അര. 6.69.1)

ഭുക്താന്നാഭിമംത്രണ മംത്രാഃ (4.45)
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚ പ്രാ॒ണേ നിവി॑ശ്യാ॒ഽമൃതഗ്​മ്॑ ഹു॒തമ് । പ്രാ॒ണ മന്നേ॑നാപ്യായസ്വ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑മപാ॒നേ നിവി॑ശ്യാ॒ഽമൃതഗ്​മ്॑ ഹു॒തമ് । അ॒പാ॒ന മന്നേ॑നാപ്യായസ്വ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚-വ്യാഁ॒നേ നിവി॑ശ്യാ॒ഽമൃതഗ്​മ്॑ ഹു॒തമ് । വ്യാ॒ന മന്നേ॑നാപ്യായസ്വ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാ॑-മുദാ॒നേ നിവി॑ശ്യാ॒ഽമൃതഗ്​മ്॑ ഹു॒തമ് । ഉ॒ദാ॒ന മന്നേ॑നാപ്യായസ്വ ।
ശ്ര॒ദ്ധായാഗ്​മ്॑ സമാ॒നേ നിവി॑ശ്യാ॒ഽമൃതഗ്​മ്॑ ഹു॒തമ് । സ॒മാന॒ മന്നേ॑നാപ്യായസ്വ ॥ 70.1 (തൈ. അര. 6.70.1)

ഭോജനാംതേ ആത്മാനുസംധാന മംത്രാഃ (4.46)
അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോഽംഗുഷ്ഠംച॑ സമാ॒ശ്രിതഃ । ഈശഃ സർവസ്യ ജഗതഃ പ്രഭുഃ പ്രീണാതി॑ വിശ്വ॒ഭുക് ॥ 71.1 (തൈ. അര. 6.71.1)

അവയവസ്വസ്ഥതാ പ്രാര്ഥനാ മംത്രഃ (4.47)
വാംമ॑ ആ॒സന്ന് । ന॒സോഃ പ്രാ॒ണഃ । അ॒ക്ഷ്യോ-ശ്ചക്ഷുഃ॑ । കര്ണ॑യോഃ॒ ശ്രോത്ര᳚മ് । ബാ॒ഹു॒വോ-ര്ബല᳚മ് । ഊ॒രു॒വോ രോജഃ॑ । അരി॑ഷ്ടാ॒ വിശ്വാ॒ന്യംഗാ॑നി ത॒നൂഃ । ത॒നുവാ॑ മേ സ॒ഹ നമ॑സ്തേ അസ്തു॒ മാ മാ॑ ഹിഗ്​മ്സീഃ ॥ 72.1 (തൈ. അര. 6.72.1)

ഇംദ്ര സപ്തര്​ഷി സം​വാഁദ മംത്രഃ (4.48)
വയഃ॑ സുപ॒ര്ണാ ഉപ॑സേദു॒രിംദ്രം॑ പ്രി॒യ മേ॑ധാ॒ ഋഷ॑യോ॒ നാധ॑മാനാഃ । അപ॑ദ്ധ്വാം॒ത മൂ᳚ര്ണു॒ഹി പൂ॒ര്ധി ചക്ഷു॑-ര്മുമു॒ഗ്ധ്യ॑സ്മാന് നി॒ധയേ॑ ഽവബ॒ദ്ധാന് ॥ 73.1 (തൈ. അര. 6.73.1)

ഹൃദയാലംഭന മംത്രഃ (4.49)
പ്രാണാനാം ഗ്രംഥിരസി രുദ്രോ മാ॑ വിശാം॒തകഃ । തേനാന്നേനാ᳚-പ്യായ॒സ്വ ॥ 74.1 (തൈ. അര. 6.74.1)

ദേവതാ പ്രാണനിരൂപണ മംത്രഃ (4.50)
നമോ രുദ്രായ വിഷ്ണവേ മൃത്യു॑ര്മേ പാ॒ഹി ॥ 75.1 (തൈ. അര. 6.75.1)

അഗ്നി സ്തുതി മംത്രഃ (4.51)
ത്വമ॑ഗ്നേ॒ ദ്യുഭി॒-സ്ത്വമാ॑ശു-ശു॒ക്ഷണി॒-സ്ത്വമ॒ദ്ഭ്യ-സ്ത്വമശ്മ॑ന॒സ്പരി॑ । ത്വം-വഁനേ᳚ഭ്യ॒-സ്ത്വമോഷ॑ധീഭ്യ॒-സ്ത്വം നൃ॒ണാം നൃ॑പതേ ജായസേ॒ ശുചിഃ॑ ॥ 76.1 (തൈ. അര. 6.76.1)

അഭീഷ്ട യാചനാ മംത്രഃ (4.52)
ശി॒വേന॑ മേ॒ സംതി॑ഷ്ഠസ്വ സ്യോ॒നേന॑ മേ॒ സംതി॑ഷ്ഠസ്വ സുഭൂ॒തേന॑ മേ॒ സംതി॑ഷ്ഠസ്വ ബ്രഹ്മവര്ച॒സേന॑ മേ॒ സംതി॑ഷ്ഠസ്വ യ॒ജ്ഞസ്യര്ധി॒ മനു॒ സംതി॑ഷ്ഠ॒ സ്വോപ॑ തേ യജ്ഞ॒ നമ॒ ഉപ॑ തേ॒ നമ॒ ഉപ॑ തേ॒ നമഃ॑ ॥ 77.1 (തൈ. അര. 6.77.1)

പര തത്ത്വ നിരൂപണം (4.53)
സ॒ത്യം പരം॒ പരഗ്​മ്॑ സ॒ത്യഗ്​മ് സ॒ത്യേന॒ ന സു॑വ॒ര്ഗാ-ല്ലോ॒കാച്ച്യ॑വംതേ
ക॒ദാച॒ന സ॒താഗ്​മ് ഹി സ॒ത്യം തസ്മാ᳚ഥ് സ॒ത്യേ ര॑മംതേ॒,
തപ॒ ഇതി॒ തപോ॒ നാനശ॑നാ॒ത് പരം॒-യഁദ്ധി പരം॒ തപ॒സ്ത-ദ്ദുധ॑ര്​ഷം॒
ത-ദ്ദുരാ॑ധര്​ഷം॒ തസ്മാ॒ത് തപ॑സി രമംതേ॒,
ദമ॒ ഇതി॒ നിയ॑തം ബ്രഹ്മചാ॒രിണ॒-സ്തസ്മാ॒-ദ്ദമേ॑ രമംതേ॒,
ശമ॒ ഇത്യര॑ണ്യേ മു॒നയ॒-സ്തസ്മാ॒ച്ഛമേ॑ രമംതേ,
ദാ॒നമിതി॒ സർവാ॑ണി ഭൂ॒താനി॑ പ്ര॒ശഗ്​മ്സം॑തി ദാ॒നാന്നാതി॑ ദു॒ശ്ചരം॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദാ॒നേ ര॑മംതേ,
ധ॒ര്മ ഇതി॒ ധര്മേ॑ണ॒ സർവ॑മി॒ദം പരി॑ഗൃഹീതം ധ॒ര്മാന്നാതി॑-ദു॒ഷ്കരം॒ തസ്മാ᳚-ദ്-ധ॒ര്മേ ര॑മംതേ,
പ്ര॒ജന॒ ഇതി॒ ഭൂയാഗ്​മ്॑॑സ॒-സ്തസ്മാ॒-ദ്ഭൂയി॑ഷ്ഠാഃ॒ പ്രജാ॑യംതേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ഭൂയി॑ഷ്ഠാഃ പ്ര॒ജന॑നേ രമംതേ॒,
ഽഗ്നയ॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ തസ്മാ॑-ദ॒ഗ്നയ॒ ആധാ॑തവ്യാ അഗ്നിഹോ॒ത്ര-മിത്യാ॑ഹ॒ തസ്മാ॑-ദഗ്നിഹോ॒ത്രേ ര॑മംതേ,
യ॒ജ്ഞ ഇതി॑ യ॒ജ്ഞോ ഹി ദേ॒വാ സ്തസ്മാ᳚-ദ്യ॒ജ്ഞേ ര॑മംതേ,
മാന॒സ-മിതി॑ വി॒ദ്വാഗ്​മ്സ॒-സ്തസ്മാ᳚-ദ്വി॒ദ്വാഗ്​മ്സ॑ ഏ॒വ മാ॑ന॒സേ ര॑മംതേ,
ന്യാ॒സ ഇതി॑ ബ്ര॒ഹ്മാ ബ്ര॒ഹ്മാ ഹി പരഃ॒ പരോ॑ ഹി ബ്ര॒ഹ്മാ താനി॒ വാ ഏ॒താന്യവ॑രാണി॒ പരാഗ്​മ്॑സി ന്യാ॒സ ഏ॒വാത്യ॑രേചയ॒-ദ്യ ഏ॒വം-വേഁദേ᳚ത്യുപ॒നിഷത് ॥ 78.11 (തൈ. അര. 6.78.1)

4.54 ജ്ഞാന സാധന നിരൂപണം
പ്രാ॒ജാ॒പ॒ത്യോ ഹാരു॑ണിഃ സുപ॒ര്ണേയഃ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിം പി॒തര॒-മുപ॑സസാര॒ കിം ഭ॑ഗവം॒തഃ പ॑ര॒മം-വഁ ॑ദം॒തീതി॒ തസ്മൈ॒ പ്രോ॑വാച,
സ॒ത്യേന॑ വാ॒യുരാവാ॑തി സ॒ത്യേ-നാ॑ദി॒ത്യോ രോ॑ചതേ ദി॒വി സ॒ത്യം-വാഁ॒ചഃ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ സ॒ത്യേ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ᳚ഥ് സ॒ത്യം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി॒,
തപ॑സാ ദേ॒വാ ദേ॒വതാ॒-മഗ്ര॑ ആയ॒ന് തപ॒സര്​ഷ॑യഃ॒ സുവ॒രന്വ॑-വിംദ॒ന് തപ॑സാ സ॒പത്നാ॒ന് പ്രണു॑ദാ॒-മാരാ॑തീ॒ സ്തപ॑സി സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ॒ത് തപഃ॑ പര॒മം-വഁദം॑തി॒,
ദമേ॑ന ദാം॒താഃ കി॒ല്ബിഷ॑-മവധൂ॒ന്വംതി॒ ദമേ॑ന ബ്രഹ്മചാ॒രിണഃ॒ സുവ॑രഗച്ഛ॒ന് ദമോ॑ ഭൂ॒താനാം᳚ ദുരാ॒ധര്​ഷം॒ ദമേ॑ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ॒-ദ്ദമഃ॑ പര॒മം-വഁദം॑തി॒,
ശമേ॑ന ശാം॒താഃ ശി॒വ-മാ॒ചരം॑തി॒ ശമേ॑ന നാ॒കം മു॒നയോ॒-ഽന്വവിം॑ദ॒ന് ഛമോ॑ ഭൂ॒താനാം᳚ ദുരാ॒ധര്​ഷം॒ ഛമേ॑ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ॒ച്ഛമഃ॑ പര॒മം-വഁദം॑തി,
ദാ॒നം-യഁ॒ജ്ഞാനാം॒-വഁരൂ॑ഥം॒ ദക്ഷി॑ണാ ലോ॒കേ ദാ॒താരഗ്​മ്॑ സർവ ഭൂ॒താന്യു॑പജീ॒വംതി॑ ദാ॒നേനാരാ॑തീ॒-രപാ॑നുദംത ദാ॒നേന॑ ദ്വിഷം॒തോ മി॒ത്രാ ഭ॑വംതി ദാ॒നേ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദാ॒നം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി,
ധ॒ര്മോ വിശ്വ॑സ്യ॒ ജഗ॑തഃ പ്രതി॒ഷ്ഠാ ലോ॒കേ ധ॒ര്മിഷ്ഠം॑ പ്ര॒ജാ ഉ॑പസ॒ര്പംതി॑ ധ॒ര്മേണ॑ പാ॒പ-മ॑പ॒നുദ॑തി ധ॒ര്മേ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ᳚-ദ്ധ॒ര്മം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി,
പ്ര॒ജന॑നം॒-വൈഁ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ ലോ॒കേ സാ॒ധു പ്ര॒ജായാ᳚ സ്തം॒തും-ത॑ന്വാ॒നഃ പി॑തൃ॒ണാ മ॑നൃ॒ണോ ഭവ॑തി॒ തദേ॑വ ത॒സ്യാ അനൃ॑ണം॒ തസ്മാ᳚ത് പ്ര॒ജന॑നം പര॒മം-വഁദം॑ത്യ॒,
ഗ്നയോ॒ വൈ ത്രയീ॑ വി॒ദ്യാ ദേ॑വ॒യാനഃ॒ പംഥാ॑ ഗാര്​ഹപ॒ത്യ ഋക്-പൃ॑ഥി॒വീ ര॑ഥംത॒ര-മ॑ന്വാഹാ-ര്യ॒പച॑നം॒-യഁജു॑രം॒തരി॑ക്ഷം-വാഁമദേ॒വ്യ മാ॑ഹവ॒നീയഃ॒ സാമ॑സുവ॒ര്ഗോ ലോ॒കോ ബൃ॒ഹത്-തസ്മാ॑-ദ॒ഗ്നീന് പ॑ര॒മം-വഁദം॑ത്യ,
ഗ്നിഹോ॒ത്രഗ്​മ് സാ॑യം പ്രാ॒ത-ര്ഗൃ॒ഹാണാം॒-നിഷ്കൃ॑തിഃ॒ സ്വി॑ഷ്ടഗ്​മ് സുഹു॒തം-യഁ ॑ജ്ഞക്രതൂ॒നാം പ്രായ॑ണഗ്​മ് സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യ॒ ജ്യോതി॒-സ്തസ്മാ॑-ദഗ്നിഹോ॒ത്രം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി,
യ॒ജ്ഞ ഇതി॑ യ॒ജ്ഞേന॒ ഹി ദേ॒വാ ദിവം॑ ഗ॒താ യ॒ജ്ഞേനാസു॑രാ॒-നപാ॑നുദംത യ॒ജ്ഞേന॑ ദ്വിഷം॒തോ മി॒ത്രാ ഭ॑വംതി യ॒ജ്ഞേ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ᳚-ദ്യ॒ജ്ഞം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി,
മാന॒സം-വൈഁ പ്രാ॑ജാപ॒ത്യം പ॒വിത്രം॑ മാന॒സേന॒ മന॑സാ സാ॒ധു പ॑ശ്യതി മാന॒സാ ഋഷ॑യഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജംത മാന॒സേ സ॒ർവം പ്രതി॑ഷ്ഠിതം॒ തസ്മാ᳚ന് മാന॒സം പ॑ര॒മം-വഁദം॑തി,
ന്യാ॒സ ഇ॒ത്യാഹു॑-ര്മനീ॒ഷിണോ᳚ ബ്ര॒ഹ്മാണം॑ ബ്ര॒ഹ്മാ വിശ്വഃ॑ കത॒മഃ സ്വ॑യ॒ഭുംഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ സം​വഁഥ്സര॒ ഇതി॑, സം​വഁഥ്സ॒രോ॑ ഽസാവാ॑ദി॒ത്യോ യ ഏ॒ഷ ആ॑ദി॒ത്യേ പുരു॑ഷഃ॒ സ പ॑രമേ॒ഷ്ഠീ ബ്രഹ്മാ॒ത്മാ,

യാഭി॑രാദി॒ത്യ-സ്തപ॑തി ര॒ശ്മിഭി॒സ്താഭിഃ॑ പ॒ര്ജന്യോ॑ വര്​ഷതി പ॒ര്ജന്യേ॑-നൌഷധി-വനസ്പ॒തയഃ॒ പ്രജാ॑യംത ഓഷധി-വനസ്പ॒തിഭി॒-രന്നം॑ ഭവ॒ത്യന്നേ॑ന പ്രാ॒ണാഃ പ്രാ॒ണൈ-ര്ബലം॒ ബലേ॑ന॒ തപ॒-സ്തപ॑സാ ശ്ര॒ദ്ധാ ശ്ര॒ദ്ധയാ॑ മേ॒ധാ മേ॒ധയാ॑ മനീ॒ഷാ മ॑നീ॒ഷയാ॒ മനോ॒ മന॑സാ॒ ശാംതിഃ॒ ശാംത്യാ॑ ചി॒ത്തം ചി॒ത്തേന॒ സ്മൃതി॒ഗ്ഗ്॒ സ്മൃത്യാ॒ സ്മാര॒ഗ്ഗ്॒ സ്മാരേ॑ണ വി॒ജ്ഞാനം॑-വിഁ॒ജ്ഞാനേ॑-നാ॒ത്മാനം॑-വേഁദയതി॒ തസ്മാ॑ദ॒ന്നം ദദം॒ഥ് സർവാ᳚ണ്യേ॒താനി॑ ദദാ॒-ത്യന്നാ᳚ത് പ്രാ॒ണാ ഭ॑വംതി,
ഭൂ॒താനാം᳚ പ്രാ॒ണൈ-ര്മനോ॒ മന॑സശ്ച വി॒ജ്ഞാനം॑-വിഁ॒ജ്ഞാനാ॑-ദാനം॒ദോ ബ്ര॑ഹ്മ യോ॒നിഃ സ വാ ഏ॒ഷ പുരു॑ഷഃ പംച॒ധാ പം॑ചാ॒ത്മാ യേന॒ സർവ॑മി॒ദം പ്രോതം॑ പൃഥി॒വീ ചാം॒തരി॑ക്ഷം ച॒ ദ്യൌശ്ച॒ ദിശ॑ശ്ചാവാംതരദി॒ശാശ്ച॒ സ വൈ സർവ॑മി॒ദം ജഗ॒ഥ്സ സ॒ഭൂതഗ്​മ്॑ സ ഭ॒വ്യം ജി॑ജ്ഞാസ ക്ലൃ॒പ്ത ഋ॑ത॒ജാ രയി॑ഷ്ഠാ,
ശ്ര॒ദ്ധാ സ॒ത്യോ മഹ॑സ്വാന് ത॒പസോ॒ പരി॑ഷ്ഠാ॒ദ് (വരി॑ഷ്ഠാ॒ദ്) ജ്ഞാത്വാ॑ തമേ॒വം മന॑സാ ഹൃ॒ദാ ച॒ ഭൂയോ॑ ന മൃ॒ത്യു-മുപ॑യാഹി വി॒ദ്വാന് തസ്മാ᳚-ന്ന്യാ॒സ-മേ॒ഷാം തപ॑സാ-മതിരിക്ത॒മാഹു॑-ർവസുര॒ണ്വോ॑ വി॒ഭൂര॑സി പ്രാ॒ണേ ത്വമസി॑ സംധാ॒താ
ബ്രഹ്മ॑ന് ത്വമസി॑ വിശ്വ॒ധൃത്തേ॑-ജോ॒ദാസ് ത്വമ॑സ്യ॒ഗ്നി-ര॑സി വര്ചോ॒ദാ-സ്ത്വമ॑സി॒ സൂര്യ॑സ്യ ദ്യുമ്നോ॒ദാ സ്ത്വമ॑സി ചം॒ദ്രമ॑സ ഉപയാ॒മഗൃ॑ഹീതോഽസി ബ്ര॒ഹ്മണേ᳚ ത്വാ॒ മഹസ॒,
ഓമിത്യാ॒ത്മാനം॑-യുംഁജീതൈ॒തദ്വൈ മ॑ഹോപ॒നിഷ॑ദം ദേ॒വാനാം॒ ഗുഹ്യം॒-യഁ ഏ॒വം-വേഁദ॑ ബ്ര॒ഹ്മണോ॑ മഹി॒മാന॑-മാപ്നോതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്ബ്ര॒ഹ്മണോ॑ മഹി॒മാന॑-മിത്യുപ॒നിഷത് ॥ 79.20 (തൈ. അര. 6.79.1)

ജ്ഞാനയജ്ഞഃ (4.55)
തസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷോ॑ യ॒ജ്ഞസ്യാ॒ത്മാ യജ॑മാനഃ-ശ്ര॒ധ്ദാപത്നീ॒ ശരീ॑ര-മി॒ദ്ധ്മമുരോ॒
വേദി॒-ര്ലോമാ॑നി ബ॒ര॒ഃഇ-ർവേ॒ദഃ-ശിഖാ॒ ഹൃദ॑യം॒-യൂഁപഃ॒ കാമ॒ ആജ്യം॑ മ॒ന്യുഃ പ॒ശു-സ്തപോ॒ഽഗ്നി-ര്ദമഃ॑ ശമയി॒താ ദക്ഷി॑ണാ॒-വാഗ്ഘോതാ᳚ പ്രാ॒ണ
ഉ॑ദ്ഗ॒താ ചക്ഷു॑രധ്വ॒ര്യു-ര്മനോ॒ ബ്രഹ്മാ॒ ശ്രോത്ര॑മ॒ഗ്നീ-ധ്യാവ॒ധ്ദ്രിയ॑തേ॒ സാ ദീ॒ക്ഷാ യദശ്ര്നാ॑തി॒ തധ്ദവി॒-ര്യത്പിബ॑തി॒ തദ॑സ്യ സോമപാ॒നം-യഁദ്രമ॑തേ॒ തദു॑പ॒സദോ॒ യഥ് സം॒ചര॑-ത്യുപ॒വിശ॑-ത്യു॒ത്തിഷ്ഠ॑തേ ച॒ സപ്ര॑വ॒ര്ഗ്യോ॑ യന്മുഖം॒ തദാ॑ഹവ॒നീയോ॒ യാ വ്യാഹൃ॑തി-രാഹു॒തി-ര്യദ॑സ്യ വി॒ജ്ഞാനം॒ തജ്ജു॒ഹോതി॒ യഥ്സാ॒യം പ്രാ॒തര॑ത്തി॒ തഥ്സ॒മിധം॒-യഁത്പ്രാ॒ത-ര്മ॒ദ്ധ്യംദി॑നഗ്​മ് സാ॒യം ച॒ താനി॒ സവ॑നാനി॒ യേ അ॑ഹോരാ॒ത്രേ തേ ദ॑ര്​ശപൂര്ണമാ॒സൌ യേ᳚ഽര്ധമാ॒സാശ്ച॒ മാസാ᳚ശ്ച॒ തേ ചാ॑തുര്മാ॒സ്യാനി॒ യ ഋ॒തവ॒സ്തേ പ॑ശുബം॒ധാ യേ സം॑​വഁഥ്സ॒രാശ്ച॑ പരിവഥ്സ॒രാശ്ച॒ തേഽഹ॑ര്​ഗ॒ണാഃ സ॑ർവ വേദ॒സം-വാഁ ഏ॒തഥ് സ॒ത്രം-യഁന്മര॑ണം॒ തദ॑വ॒ഭൃഥ॑
ഏ॒തദ്വൈ ജ॑രാമര്യ-മഗ്നിഹോ॒ത്രഗ്​മ് സ॒ത്രം-യഁ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാ-നു॑ദ॒ഗയ॑നേ പ്ര॒മീയ॑തേ
ദേ॒വാനാ॑മേ॒വ മ॑ഹി॒മാനം॑ ഗ॒ത്വാഽഽദി॒ത്യസ്യ॒ സായു॑ജ്യം ഗച്ഛ॒ത്യഥ॒ യോ ദ॑ക്ഷി॒ണേ പ്ര॒മീയ॑തേ പിതൃ॒ണാ-മേ॒വ മ॑ഹി॒മാനം॑ ഗ॒ത്വാ ചം॒ദ്രമ॑സഃ॒ സായു॑ജ്യഗ്​മ് സലോ॒കതാ॑-മാപ്നോത്യേ॒തൌ വൈ സൂ᳚ര്യാ ചംദ്ര॒മസൌ᳚-ര്മഹി॒മാനൌ᳚ ബ്രാഹ്മ॒ണോ വി॒ദ്വാ-ന॒ഭിജ॑യതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്ബ്ര॒ഹ്മണോ॑ മഹി॒മാന॑മാപ്നോതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്ബ്ര॒ഹ്മണോ॑ മഹി॒മാന॑-മിത്യുപ॒നിഷത് ॥ 80.1 (തൈ. അര. 6.80.1)

സ॒ഹ നാ॑ വവതു । സ॒ഹ നൌ॑ ഭുനക്തു । സ॒ഹ വീ॒ര്യം॑ കരവാവഹൈ । തേ॒ജ॒സ്വിനാ॒ വധീ॑തമസ്തു॒ മാ വി॑ദ്വിഷാ॒വഹൈ᳚ ॥
॥ ഓം ശാംതിഃ॒ ശാംതിഃ॒ ശാംതിഃ॑ ॥

ഇതി മഹാനാരായണോപനിഷത് സമാപ്താ

(അംഭ॒സ്യൈക॑പംചാ॒ശച്ഛ॒തം - ജാ॒തവേ॑ദസേ॒ ചതു॑ര്ദശ॒ - ഭൂരന്നം॒ - ഭൂര॒ഗ്നയേ॒ - ഭൂര॒ഗ്നയേ॒ ചൈക॑മേകം - പാഹി - പാ॒ഹി ച॒ത്വാരി॑ ചത്വാരി॒ - യഃ ഛംദ॑സാം॒ ദ്വേ - നമോ॒ ബ്രഹ്മ॑ണേ - ഋ॒തം തപോ॒ - യഥാ॑ വൃ॒ക്ഷസ്യൈക॑ മേക - മ॒ണോരണീ॑യാ॒ഗ്ഗ്॒ ശ്ചതു॑സ്ത്രിഗ്​മ്ശഥ് - സഹസ്ര॒ശീ॑ഷ॒ഗ്​മ്॒ ഷട്വി॑ഗ്​മ്ശതി - രാദി॒ത്യോ വാ ഏ॒ഷ - ആ॑ദി॒ത്യോ വൈ തേജ॒ ഏക॑മേകം॒ - നിധ॑നപതയേ॒ ത്രയോ॑വിഗ്​മ്ശതിഃ - സ॒ദ്യോജാ॒തം ത്രീണി॑ - വാമദേ॒വായൈക॑ - മ॒ഘോരേ᳚ഭ്യ॒ - സ്തത്പുരു॑ഷായ॒ ദ്വേ ദ്വേ॒ - ഈശാനോ - നമോ ഹിരണ്യബാഹവ॒ ഏക॑മേക - മൃ॒തഗ്​മ് സ॒ത്യം ദ്വേ - സർവോ॒ വൈ ച॒ത്വാരി॒ - കദ്രു॒ദ്രായ॒ ത്രീണി॒ - യസ്യ॒ വൈ കംക॑തീ - കൃണു॒ഷ്വ പാജോ - ഽദി॑തി॒ - രാപോ॒ വാ ഇ॒ദഗ്​മ് സർവ॒ മേക॑മേക॒ - മാപഃ॑ പുനംതു ച॒ത്വാ - ര്യഗ്നിശ്ച - സൂര്യശ്ച നവ॑ - ന॒വോമിതി॑ ച॒ത്വാ - ര്യായാ॑തു॒ പചൌ - ജോ॑ഽസി॒ ദശോ॒ - ത്തമേ॑ ച॒ത്വാരി॒ - ഘൃണി॒സ്ത്രീണി॒ - ബ്രഹ്മ॑മേതു॒ മാം-യാഁസ്തേ᳚ ബ്രഹ്മഹ॒ത്യാം ദ്വാദ॑ശ॒ - ബ്രഹ്മ॑ മേ॒ധയാ॒ഽദ്യാ ന॑ ഇ॒മം ഭ്രൂ॑ഷഹ॒ത്യാം - ബ്രഹ്മ॑ മേ॒ധവാ᳚ ബ്ര॒ഹ്മാ ദേ॒വാനാ॑മി॒ദം-വീഁ ॑രഹ॒ത്യാമേകാ॒ന്ന വി॑ഗ്​മ്ശതി॒ രേകാ॒ന്നവി॑ഗ്​മ്ശതി--ര് മേ॒ധാ ദേ॒വീ - മേ॒ധാം മ॒ ഇംദ്ര॑ശ്ച॒ത്വാരി॑ ചത്വാ॒ര്യാ - മാം᳚ മേ॒ധാ ദ്വേ - മയി॑ മേ॒ധാ മേക॒- മപൈ॑തു॒ - പരം॒ - ഁവാതം॑ പ്രാ॒ണ - മ॑മുത്ര॒ഭൂയാ॒-ദ്- ദ്ധരി॒ഗ്​മ്॒ - ശല്കൈ॑ര॒ഗ്നിം - മാ ഛി॑ദോ മൃത്യോ॒ - മാ നോ॑ മ॒ഹാംതം॒ - മാന॑സ്തോ॒കേ - പ്രജാ॑പതേ - സ്വസ്തി॒ദാ - ത്ര്യം॑ബകം॒ - ഁയേ തേ॑ സ॒ഹസ്രം॒ ദ്വേ ദ്വേ - മൃ॒ത്യവേ॒ സ്വാഹൈകം॑ - ദേ॒വകൃ॑ത॒സ്യൈകാ॑ദശ॒ - യദ്വോ॑ ദേവാഃ॒ - കാമോഽകാര്​ഷീ॒ന് - മന്യുരകാര്​ഷീ॒-ദ്ദ്വേ ദ്വേ॒ - തിലാംജുഹോമി ഗാവഃ ശ്രിയം പ്ര॑ജാഃ പംച॒ - തിലാഃ കൃണ്ഷാശ്ചോര॑സ്യ॒ ശ്രീഃ പ്രജ്ഞാതു ജാതവേ॑ദഃ സ॒പ്ത - പ്രാണ വാക് ത്വക് ഛിര ഉത്തിഷ്ഠ പുരുഷ॑ പംച॒ - പൃഥിവീ ശബ്ദ മനോ വാഗ് വ്യക്താഽഽത്മാഽംതരാത്മാ പരമാത്മാ മേ᳚ ക്ഷു॒ധേഽന്നമയ॒ പംച॑ദശാ॒ - ഗ്നയേ॒ സ്വാഹൈക॑ചത്വാരി॒ഗ്​മ്॒ശ - ര്ദോ᳚ ംതദ്ബ്ര॒ഹ്മ നവ॑ - ശ്ര॒ദ്ധായാം᳚ പ്രാ॒ണേ നിവിഷ്ട॒ ശ്ചതു॑ർവിഗ്​മ്ശതിഃ - ശ്ര॒ദ്ധായാം॒ ദശാ - ംഗുഷ്ഠ മാത്രഃ പുരുഷോ ദ്വേ - വാംമ॑ ആ॒സന്ന॒ഷ്ടൌ - വയഃ॑ സുപ॒ര്​ഷാഃ - പ്രാണാനാം ഗ്രംഥിരസി ദ്വേ ദ്വേ - നമോ രുദ്രായൈകം॒ - ത്വമ॑ഗ്നേ॒ ദ്യുഭിര്॒ ദ്വേ - ശി॒വേന॑ മേ॒ സംതി॑ഷ്ഠസ്വ - സ॒ത്യം - പ്രാ॑ജാപ॒ത്യ - സ്തസ്യൈ॒വ മേക॑ മേക॒ മശതിഃ)