View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in శుద్ధ తెలుగు with the right anusvaras marked. View this in సరళ తెలుగు, with simplified anusvaras for easier reading.

చాణక్య నీతి - పఞ్చమోఽధ్యాయః

గురురగ్నిర్ద్విజాతీనాం వర్ణానాం బ్రాహ్మణో గురుః ।
పతిరేవ గురుః స్త్రీణాం సర్వస్యాభ్యాగతో గురుః ॥ 01 ॥

యథా చతుర్భిః కనకం పరీక్ష్యతే
నిఘర్షణచ్ఛేదనతాపతాడనైః ।
తథా చతుర్భిః పురుషః పరీక్ష్యతే
త్యాగేన శీలేన గుణేన కర్మణా ॥ 02 ॥

తావద్భయేషు భేతవ్యం యావద్భయమనాగతమ్ ।
ఆగతం తు భయం వీక్ష్య ప్రహర్తవ్యమశఙ్కయా ॥ 03 ॥

ఏకోదరసముద్భూతా ఏకనక్షత్రజాతకాః ।
న భవన్తి సమాః శీలే యథా బదరకణ్టకాః ॥ 04 ॥

నిఃస్పృహో నాధికారీ స్యాన్ నాకామో మణ్డనప్రియః ।
నావిదగ్ధః ప్రియం బ్రూయాత్స్పష్టవక్తా న వఞ్చకః ॥ 05 ॥

మూర్ఖాణాం పణ్డితా ద్వేష్యా అధనానాం మహాధనాః ।
పరాఙ్గనా కులస్త్రీణాం సుభగానాం చ దుర్భగాః ॥ 06 ॥

ఆలస్యోపగతా విద్యా పరహస్తగతం ధనమ్ ।
అల్పబీజం హతం క్షేత్రం హతం సైన్యమనాయకమ్ ॥ 07 ॥

అభ్యాసాద్ధార్యతే విద్యా కులం శీలేన ధార్యతే ।
గుణేన జ్ఞాయతే త్వార్యః కోపో నేత్రేణ గమ్యతే ॥ 08 ॥

విత్తేన రక్ష్యతే ధర్మో విద్యా యోగేన రక్ష్యతే ।
మృదునా రక్ష్యతే భూపః సత్స్త్రియా రక్ష్యతే గృహమ్ ॥ 09 ॥

అన్యథా వేదశాస్త్రాణి జ్ఞానపాణ్డిత్యమన్యథా ।
అన్యథా తత్పదం శాన్తం లోకాః క్లిశ్యన్తి చాహ్న్యథా ॥ 10 ॥

దారిద్ర్యనాశనం దానం శీలం దుర్గతినాశనమ్ ।
అజ్ఞాననాశినీ ప్రజ్ఞా భావనా భయనాశినీ ॥ 11 ॥

నాస్తి కామసమో వ్యాధిర్నాస్తి మోహసమో రిపుః ।
నాస్తి కోపసమో వహ్నిర్నాస్తి జ్ఞానాత్పరం సుఖమ్ ॥ 12 ॥

జన్మమృత్యూ హి యాత్యేకో భునక్త్యేకః శుభాశుభమ్ ।
నరకేషు పతత్యేక ఏకో యాతి పరాం గతిమ్ ॥ 13 ॥

తృణం బ్రహ్మవిదః స్వర్గస్తృణం శూరస్య జీవితమ్ ।
జితాశస్య తృణం నారీ నిఃస్పృహస్య తృణం జగత్ ॥ 14 ॥

విద్యా మిత్రం ప్రవాసే చ భార్యా మిత్రం గృహేషు చ ।
వ్యాధితస్యౌషధం మిత్రం ధర్మో మిత్రం మృతస్య చ ॥ 15 ॥

వృథా వృష్టిః సముద్రేషు వృథా తృప్తస్య భోజనమ్ ।
వృథా దానం సమర్థస్య వృథా దీపో దివాపి చ ॥ 16 ॥

నాస్తి మేఘసమం తోయం నాస్తి చాత్మసమం బలమ్ ।
నాస్తి చక్షుఃసమం తేజో నాస్తి ధాన్యసమం ప్రియమ్ ॥ 17 ॥

అధనా ధనమిచ్ఛన్తి వాచం చైవ చతుష్పదాః ।
మానవాః స్వర్గమిచ్ఛన్తి మోక్షమిచ్ఛన్తి దేవతాః ॥ 18 ॥

సత్యేన ధార్యతే పృథ్వీ సత్యేన తపతే రవిః ।
సత్యేన వాతి వాయుశ్చ సర్వం సత్యే ప్రతిష్ఠితమ్ ॥ 19 ॥

చలా లక్ష్మీశ్చలాః ప్రాణాశ్చలే జీవితమన్దిరే ।
చలాచలే చ సంసారే ధర్మ ఏకో హి నిశ్చలః ॥ 20 ॥

నరాణాం నాపితో ధూర్తః పక్షిణాం చైవ వాయసః ।
చతుష్పాదం శ‍ఋగాలస్తు స్త్రీణాం ధూర్తా చ మాలినీ ॥ 21 ॥

జనితా చోపనేతా చ యస్తు విద్యాం ప్రయచ్ఛతి ।
అన్నదాతా భయత్రాతా పఞ్చైతే పితరః స్మృతాః ॥ 22 ॥

రాజపత్నీ గురోః పత్నీ మిత్రపత్నీ తథైవ చ ।
పత్నీమాతా స్వమాతా చ పఞ్చైతా మాతరః స్మృతాః ॥ 23 ॥




Browse Related Categories: