મોહાંધકારનિવહં વિનિહંતુમીડે
મૂકાત્મનામપિ મહાકવિતાવદાન્યાન્ ।
શ્રીકાંચિદેશશિશિરીકૃતિજાગરૂકાન્
એકામ્રનાથતરુણીકરુણાવલોકાન્ ॥1॥
માતર્જયંતિ મમતાગ્રહમોક્ષણાનિ
માહેંદ્રનીલરુચિશિક્ષણદક્ષિણાનિ ।
કામાક્ષિ કલ્પિતજગત્ત્રયરક્ષણાનિ
ત્વદ્વીક્ષણાનિ વરદાનવિચક્ષણાનિ ॥2॥
આનંગતંત્રવિધિદર્શિતકૌશલાનામ્
આનંદમંદપરિઘૂર્ણિતમંથરાણામ્ ।
તારલ્યમંબ તવ તાડિતકર્ણસીમ્નાં
કામાક્ષિ ખેલતિ કટાક્ષનિરીક્ષણાનામ્ ॥3॥
કલ્લોલિતેન કરુણારસવેલ્લિતેન
કલ્માષિતેન કમનીયમૃદુસ્મિતેન ।
મામંચિતેન તવ કિંચન કુંચિતેન
કામાક્ષિ તેન શિશિરીકુરુ વીક્ષિતેન ॥4॥
સાહાય્યકં ગતવતી મુહુરર્જનસ્ય
મંદસ્મિતસ્ય પરિતોષિતભીમચેતાઃ ।
કામાક્ષિ પાંડવચમૂરિવ તાવકીના
કર્ણાંતિકં ચલતિ હંત કટાક્ષલક્ષ્મીઃ ॥5॥
અસ્તં ક્ષણાન્નયતુ મે પરિતાપસૂર્યમ્
આનંદચંદ્રમસમાનયતાં પ્રકાશમ્ ।
કાલાંધકારસુષુમાં કલયંદિગંતે
કામાક્ષિ કોમલકટાક્ષનિશાગમસ્તે ॥6॥
તાટાંકમૌક્તિકરુચાંકુરદંતકાંતિઃ
કારુણ્યહસ્તિપશિખામણિનાધિરૂઢઃ ।
ઉન્મૂલયત્વશુભપાદપમસ્મદીયં
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમતંગજેતંદ્રઃ ॥7॥
છાયાભરણે જગતાં પરિતાપહારી
તાટંકરત્નમણિતલ્લજપલ્લવશ્રીઃ ।
કારુણ્યનામ વિકિરન્મકરંદજાલં
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષસુરદ્રુમસ્તે ॥8॥
સૂર્યાશ્રયપ્રણયિની મણિકુંડલાંશુ-
લૌહિત્યકોકનદકાનનમાનનીયા ।
યાંતી તવ સ્મરહરાનનકાંતિસિંધું
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષકલિંદકન્યા ॥9॥
પ્રાપ્નોતિ યં સુકૃતિનં તવ પક્ષપાતાત્
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસકલાપુરંધ્રી ।
સદ્યસ્તમેવ કિલ મુક્તિવધૂર્વૃણીતે
તસ્માન્નિતાંતમનયોરિદમૈકમત્યમ્ ॥10॥
યાંતી સદૈવ મરુતામનુકૂલભાવં
ભ્રૂવલ્લિશક્રધનુરુલ્લસિતા રસાર્દ્રા ।
કામાક્ષિ કૌતુકતરંગિતનીલકંઠા
કાદંબિનીવ તવ ભાતિ કટાક્ષમાલા ॥11॥
ગંગાંભસિ સ્મિતમયે તપનાત્મજેવ
ગંગાધરોરસિ નવોત્પલમાલિકેવ ।
વક્ત્રપ્રભાસરસિ શૈવલમંડલીવ
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષરુચિચ્છટા તે ॥12॥
સંસ્કારતઃ કિમપિ કંદલિતાન્ રસજ્ઞ-
કેદારસીમ્નિ સુધિયામુપભોગયોગ્યાન્ ।
કલ્યાણસૂક્તિલહરીકલમાંકુરાન્નઃ
કામાક્ષિ પક્ષ્મલયતુ ત્વદપાંગમેઘઃ ॥13॥
ચાંચલ્યમેવ નિયતં કલયન્પ્રકૃત્યા
માલિન્યભૂઃ શ્રતિપથાક્રમજાગરૂકઃ ।
કૈવલ્યમેવ કિમુ કલ્પયતે નતાનાં
કામાક્ષિ ચિત્રમપિ તે કરુણાકટાક્ષઃ ॥14॥
સંજીવને જનનિ ચૂતશિલીમુખસ્ય
સંમોહને શશિકિશોરકશેખરસ્ય ।
સંસ્તંભને ચ મમતાગ્રહચેષ્ટિતસ્ય
કામાક્ષિ વીક્ષણકલા પરમૌષધં તે ॥15॥
નીલોઽપિ રાગમધિકં જનયન્પુરારેઃ
લોલોઽપિ ભક્તિમધિકાં દૃઢયન્નરાણામ્ ।
વક્રોઽપિ દેવિ નમતાં સમતાં વિતન્વન્
કામાક્ષિ નૃત્યતુ મયિ ત્વદપાંગપાતઃ ॥16॥
કામદ્રુહો હૃદયયંત્રણજાગરૂકા
કામાક્ષિ ચંચલદૃગંચલમેખલા તે ।
આશ્ચર્યમંબ ભજતાં ઝટિતિ સ્વકીય-
સંપર્ક એવ વિધુનોતિ સમસ્તબંધાન્ ॥17॥
કુંઠીકરોતુ વિપદં મમ કુંચિતભ્રૂ-
ચાપાંચિતઃ શ્રિતવિદેહભવાનુરાગઃ ।
રક્ષોપકારમનિશં જનયંજગત્યાં
કામાક્ષિ રામ ઇવ તે કરુણાકટાક્ષઃ ॥18॥
શ્રીકામકોટિ શિવલોચનશોષિતસ્ય
શૃંગારબીજવિભવસ્ય પુનઃપ્રરોહે ।
પ્રેમાંભસાર્દ્રમચિરાત્પ્રચુરેણ શંકે
કેદારમંબ તવ કેવલદૃષ્ટિપાતમ્ ॥19॥
માહાત્મ્યશેવધિરસૌ તવ દુર્વિલંઘ્ય-
સંસારવિંધ્યગિરિકુંઠનકેલિચુંચુઃ ।
ધૈર્યાંબુધિં પશુપતેશ્ચુલકીકરોતિ
કામાક્ષિ વીક્ષણવિજૃંભણકુંભજન્મા ॥20॥
પીયૂષવર્ષવશિશિરા સ્ફુટદુત્પલશ્રી-
મૈત્રી નિસર્ગમધુરા કૃતતારકાપ્તિઃ ।
કામાક્ષિ સંશ્રિતવતી વપુરષ્ટમૂર્તેઃ
જ્યોત્સ્નાયતે ભગવતિ ત્વદપાંગમાલા ॥21॥
અંબ સ્મરપ્રતિભટસ્ય વપુર્મનોજ્ઞમ્
અંભોજકાનનમિવાંચિતકંટકાભમ્ ।
ભૃંગીવ ચુંબતિ સદૈવ સપક્ષપાતા
કામાક્ષિ કોમલરુચિસ્ત્વદપાંગમાલા ॥22॥
કેશપ્રભાપટલનીલવિતાનજાલે
કામાક્ષિ કુંડલમણિચ્છવિદીપશોભે ।
શંકે કટાક્ષરુચિરંગતલે કૃપાખ્યા
શૈલૂષિકા નટતિ શંકરવલ્લભે તે ॥23॥
અત્યંતશીતલમતંદ્રયતુ ક્ષણાર્ધમ્
અસ્તોકવિભ્રમમનંગવિલાસકંદમ્ ।
અલ્પસ્મિતાદૃતમપારકૃપાપ્રવાહમ્
અક્ષિપ્રરોહમચિરાન્મયિ કામકોટિ ॥24॥
મંદાક્ષરાગતરલીકૃતિપારતંત્ર્યાત્
કામાક્ષિ મંથરતરાં ત્વદપાંગડોલામ્ ।
આરુહ્ય મંદમતિકૌતુકશાલિ ચક્ષુઃ
આનંદમેતિ મુહુરર્ધશશાંકમૌલેઃ ॥25॥
ત્રૈયંબકં ત્રિપુરસુંદરિ હર્મ્યભૂમિ-
રંગં વિહારસરસી કરુણાપ્રવાહઃ ।
દાસાશ્ચ વાસવમુખાઃ પરિપાલનીયં
કામાક્ષિ વિશ્વમપિ વીક્ષણભૂભૃતસ્તે ॥26॥
વાગીશ્વરી સહચરી નિયમેન લક્ષ્મીઃ
ભ્રૂવલ્લરીવશકરી ભુવનાનિ ગેહમ્ ।
રૂપં ત્રિલોકનયનામૃતમંબ તેષાં
કામાક્ષિ યેષુ તવ વીક્ષણપારતંત્રી ॥27॥
માહેશ્વરં ઝટિતિ માનસમીનમંબ
કામાક્ષિ ધૈર્યજલધૌ નિતરાં નિમગ્નમ્ ।
જાલેન શૃંખલયતિ ત્વદપાંગનામ્ના
વિસ્તારિતેન વિષમાયુધદાશકોઽસૌ ॥28॥
ઉન્મથ્ય બોધકમલાકારમંબ જાડ્ય-
સ્તંબેરમં મમ મનોવિપિને ભ્રમંતમ્ ।
કુંઠીકુરુષ્વ તરસા કુટિલાગ્રસીમ્ના
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમહાંકુશેન ॥29॥
ઉદ્વેલ્લિતસ્તબકિતૈર્લલિતૈર્વિલાસૈઃ
ઉત્થાય દેવિ તવ ગાઢકટાક્ષકુંજાત્ ।
દૂરં પલાયયતુ મોહમૃગીકુલં મે
કામાક્ષિ સ્તવરમનુગ્રહકેસરીંદ્રઃ ॥30॥
સ્નેહાદૃતાં વિદલિતોત્પલકંતિચોરાં
જેતારમેવ જગદીશ્વરિ જેતુકામઃ ।
માનોદ્ધતો મકરકેતુરસૌ ધુનીતે
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષકૃપાણવલ્લીમ્ ॥31॥
શ્રૌતીં વ્રજન્નપિ સદા સરણિં મુનીનાં
કામાક્ષિ સંતતમપિ સ્મૃતિમાર્ગગામી ।
કૌટિલ્યમંબ કથમસ્થિરતાં ચ ધત્તે
ચૌર્યં ચ પંકજરુચાં ત્વદપાંગપાતઃ ॥32॥
નિત્યં શ્રેતુઃ પરિચિતૌ યતમાનમેવ
નીલોત્પલં નિજસમીપનિવાસલોલમ્ ।
પ્રીત્યૈવ પાઠયતિ વીક્ષણદેશિકેંદ્રઃ
કામાક્ષી કિંતુ તવ કાલિમસંપ્રદાયમ્ ॥33॥
ભ્રાંત્વા મુહુઃ સ્તબકિતસ્મિતફેનરાશૌ
કામાક્ષિ વક્ત્રરુચિસંચયવારિરાશૌ ।
આનંદતિ ત્રિપુરમર્દનનેત્રલક્ષ્મીઃ
આલંબ્ય દેવિ તવ મંદમપાંગસેતુમ્ ॥34॥
શ્યામા તવ ત્રિપુરસુંદરિ લોચનશ્રીઃ
કામાક્ષિ કંદલિતમેદુરતારકાંતિઃ ।
જ્યોત્સ્નાવતી સ્મિતરુચાપિ કથં તનોતિ
સ્પર્ધામહો કુવલયૈશ્ચ તથા ચકોરૈઃ ॥35॥
કાલાંજનં ચ તવ દેવિ નિરીક્ષણં ચ
કામાક્ષિ સામ્યસરણિં સમુપૈતિ કાંત્યા ।
નિશ્શેષનેત્રસુલભં જગતીષુ પૂર્વ-
મન્યત્ત્રિનેત્રસુલભં તુહિનાદ્રિકન્યે ॥36॥
ધૂમાંકુરો મકરકેતનપાવકસ્ય
કામાક્ષિ નેત્રરુચિનીલિમચાતુરી તે ।
અત્યંતમદ્ભુતમિદં નયનત્રયસ્ય
હર્ષોદયં જનયતે હરુણાંકમૌલેઃ ॥37॥
આરભ્ભલેશસમયે તવ વીક્ષણસ્સ
કામાક્ષિ મૂકમપિ વીક્ષણમાત્રનમ્રમ્ ।
સર્વજ્ઞતા સકલલોકસમક્ષમેવ
કીર્તિસ્વયંવરણમાલ્યવતી વૃણીતે ॥38॥
કાલાંબુવાહ ઉવ તે પરિતાપહારી
કામાક્ષિ પુષ્કરમધઃકુરુતે કટાખ્ક્ષ્ષઃ ।
પૂર્વઃ પરં ક્ષણરુચા સમુપૈતિ મૈત્રી-
મન્યસ્તુ સ.તતરુચિં પ્રકટીકરોતિ ॥39॥
સૂક્ષ્મેઽપિ દુર્ગમતરેઽપિ ગુરુપ્રસાદ-
સાહાય્યકેન વિચરન્નપવર્ગમાર્ગે ।
સંસારપંકનિચયે ન પતત્યમૂં તે
કામાક્ષિ ગાઢમવલંબ્ય કટાક્ષયષ્ટિમ્ ॥40॥
કામાક્ષિ સંતતમસૌ હરિનીલરત્ન-
સ્તંભે કટાક્ષરુચિપુંજમયે ભવત્યાઃ ।
બદ્ધોઽપિ ભક્તિનિગલૈર્મમ ચિત્તહસ્તી
સ્તંભં ચ બંધમપિ મુંચતિ હંત ચિત્રમ્ ॥41॥
કામાક્ષિ કાષ્ણર્યમપિ સંતતમંજનં ચ
બિભ્રન્નિસર્ગતરલોઽપિ ભવત્કટાક્ષઃ ।
વૈમલ્યમન્વહમનંજનતા ચ ભૂયઃ
સ્થૈર્યં ચ ભક્તહૃદયાય કથં દદાતિ ॥42॥
મંદસ્મિતસ્તબકિતં મણિકુંડલાંશુ-
સ્તોમપ્રવાલરુચિરં શિશિરીકૃતાશમ્ ।
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષરુચેઃ કદંબમ્
ઉદ્યાનમંબ કરુણાહરિણેક્ષણાયાઃ ॥43॥
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમહેંદ્રનીલ-
સિંહાસનં શ્રિતવતો મકરધ્વજસ્ય ।
સામ્રાજ્યમંગલવિધૌ મુણિકુંડલશ્રીઃ
નીરાજનોત્સવતરંગિતદીપમાલા ॥44॥
માતઃ ક્ષણં સ્નપય માં તવ વીક્ષિતેન
મંદાક્ષિતેન સુજનૈરપરોક્ષિતેન ।
કામાક્ષિ કર્મતિમિરોત્કરભાસ્કરેણ
શ્રેયસ્કરેણ મધુપદ્યુતિતસ્કરેણ ॥45॥
પ્રેમાપગાપયસિ મજ્જનમારચય્ય
યુક્તઃ સ્મિતાંશુકૃતભસ્મવિલેપનેન ।
કામાક્ષિ કુંડલમણિદ્યુતિભિર્જટાલઃ
શ્રીકંઠમેવ ભજતે તવ દૃષ્ટિપાતઃ ॥46॥
કૈવલ્યદાય કરુણારસકિંકરાય
કામાક્ષિ કંદલિતવિભ્રમશંકરાય ।
આલોકનાય તવ ભક્તશિવંકરાય
માતર્નમોઽસ્તુ પરતંત્રિતશંકરાય ॥47॥
સામ્રાજ્યમંગલવિધૌ મકરધ્વજસ્ય
લોલાલકાલિકૃતતોરણમાલ્યશોભે ।
કામેશ્વરિ પ્રચલદુત્પલવૈજયંતી-
ચાતુર્યમેતિ તવ ચંચલદૃષ્ટિપાતઃ ॥48॥
માર્ગેણ મંજુકચકાંતિતમોવૃતેન
મંદાયમાનગમના મદનાતુરાસૌ ।
કામાક્ષિ દૃષ્ટિરયતે તવ શંકરાય
સંકેતભૂમિમચિરાદભિસારિકેવ ॥49॥
વ્રીડનુવૃત્તિરમણીકૃતસાહચર્યા
શૈવાલિતાં ગલરુચા શશિશેખરસ્ય ।
કામાક્ષિ કાંતિસરસીં ત્વદપાંગલક્ષ્મીઃ
મંદં સમાશ્રયતિ મજ્જનખેલનાય ॥50॥
કાષાયમંશુકમિવ પ્રકટં દધાનો
માણિક્યકુંડલરુચિં મમતાવિરોધી ।
શ્રુત્યંતસીમનિ રતઃ સુતરાં ચકાસ્તિ
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષયતીશ્વરોઽસૌ ॥51॥
પાષાણ એવ હરિનીલમણિર્દિનેષુ
પ્રમ્લનતાં કુવલયં પ્રકટીકરોતિ ।
નૌમિત્તિકો જલદમેચકિમા તતસ્તે
કામાક્ષિ શૂન્યમુપમનમપાંગલક્ષ્મ્યાઃ ॥52॥
શૃંગારવિભ્રમવતી સુતરાં સલજ્જા
નાસાગ્રમૌક્તિકરુચા કૃતમંદહાસા ।
શ્યામા કટાક્ષસુષમા તવ યુક્તમેતત્
કામાક્ષિ ચુંબતિ દિગંબરવક્ત્રબિંબમ્ ॥53॥
નીલોત્પલેન મધુપેન ચ દૃષ્ટિપાતઃ
કામાક્ષિ તુલ્ય ઇતિ તે કથમામનંતિ ।
શૈત્યેન નિંદયતિ યદન્વહમિંદુપાદાન્
પાથોરુહેણ યદસૌ કલહાયતે ચ ॥54॥
ઓષ્ઠપ્રભાપટલવિદ્રુમમુદ્રિતે તે
ભ્રૂવલ્લિવીચિસુભગે મુખકાંતિસિંધૌ ।
કામાક્ષિ વારિભરપૂરણલંબમાન-
કાલાંબુવાહસરણિં લભતે કટાક્ષઃ ॥55॥
મંદસ્મિતૈર્ધવલિતા મણિકુંડલાંશુ-
સંપર્કલોહિતરુચિસ્ત્વદપાંગધારા ।
કામાક્ષિ મલ્લિકુસુમૈર્નવપલ્લવૈશ્ચ
નીલોત્પલૈશ્ચ રચિતેવ વિભાતિ માલા ॥56॥
કામાક્ષિ શીતલકૃપારસનિર્ઝરાંભઃ-
સંપર્કપક્ષ્મલરુચિસ્ત્વદપાંગમાલા ।
ગોભિઃ સદા પુરરિપોરભિલષ્યમાણા
દૂર્વાકદંબકવિડંબનમાતનોતિ ॥57॥
હૃત્પંકજં મમ વિકાસયતુ પ્રમુષ્ણ-
ન્નુલ્લાસમુત્પલરુચેસ્તમસાં નિરોદ્ધા ।
દોષાનુષંગજડતાં જગતાં ધુનાનઃ
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસદિનોદયસ્તે ॥58॥
ચક્ષુર્વિમોહયતિ ચંદ્રવિભૂષણસ્ય
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષતમઃપ્રરોહઃ ।
પ્રત્યઙ્મુખં તુ નયનં સ્તિમિતં મુનીનાં
પ્રાકાશ્યમેવ નયતીતિ પરં વિચિત્રમ્ ॥59॥
કામાક્ષિ વીક્ષણરુચા યુધિ નિર્જિતં તે
નીલોત્પલં નિરવશેષગતાભિમાનમ્ ।
આગત્ય તત્પરિસરં શ્રવણવતંસ-
વ્યોજેન નૂનમભયાર્થનમાતનોતિ ॥60॥
આશ્ચર્યમંબ મદાનાભ્યુદયાવલંબઃ
કામાક્ષિ ચંચલનિરીક્ષણવિભ્રમસ્તે ।
ધૈર્યં વિધૂય તનુતે હૃદિ રાગબંધં
શંભોસ્તદેવ વિપરીતતયા મુનીનામ્ ॥61॥
જંતોઃ સકૃત્પ્રણમતો જગદીડ્યતાં ચ
તેજાસ્વિતાં ચ નિશિતાં ચ મતિં સભાયામ્ ।
કામાક્ષિ માક્ષિકઝરીમિવ વૈખરીં ચ
લક્ષ્મીં ચ પક્ષ્મલયતિ ક્ષણવીક્ષણં તે ॥62॥
કાદંબિની કિમયતે ન જલાનુષંગં
ભૃંગાવલી કિમુરરીકુરુતે ન પદ્મમ્ ।
કિં વા કલિંદતનયા સહતે ન ભંગં
કામાક્ષિ નિશ્ચયપદં ન તવાક્ષિલક્ષ્મીઃ ॥63॥
કાકોલપાવકતૃણીકરણેઽપિ દક્ષઃ
કામાક્ષિ બાલકસુધાકરશેખરસ્ય ।
અત્યંતશીતલતમોઽપ્યનુપારતં તે
ચિત્તં વિમોહયતિ ચિત્રમયં કટાક્ષઃ ॥64॥
કાર્પણ્યપૂરપરિવર્ધિતમંબ મોહ-
કંદોદ્ગતં ભવમયં વિષપાદપં મે ।
તુંગં છિનત્તુ તુહિનાદ્રિસુતે ભવત્યાઃ
કાંચીપુરેશ્વરિ કટાક્ષકુઠારધારા ॥65॥
કામાક્ષિ ઘોરભવરોગચિકિત્સનાર્થ-
મભ્યર્થ્ય દેશિકકટાક્ષભિષક્પ્રસાદાત્ ।
તત્રાપિ દેવિ લભતે સુકૃતી કદાચિ-
દન્યસ્ય દુર્લભમપાંગમહૌષધં તે ॥66॥
કામાક્ષિ દેશિકકૃપાંકુરમાશ્રયંતો
નાનાતપોનિયમનાશિતપાશબંધાઃ ।
વાસાલયં તવ કટાક્ષમમું મહાંતો
લબ્ધ્વા સુખં સમાધિયો વિચરંતિ લોકે ॥67॥
સાકૂતસંલપિતસંભૃતમુગ્ધહાસં
વ્રીડાનુરાગસહચારિ વિલોકનં તે ।
કામાક્ષિ કામપરિપંથિનિ મારવીર-
સામ્રાજ્યવિભ્રમદશાં સફલીકરોતિ ॥68॥
કામાક્ષિ વિભ્રમબલૈકનિધિર્વિધાય
ભ્રૂવલ્લિચાપકુટિલીકૃતિમેવ ચિત્રમ્ ।
સ્વાધીનતાં તવ નિનાય શશાંકમૌલે-
રંગાર્ધરાજ્યસુખલાભમપાંગવીરઃ ॥69॥
કામાંકુરૈકનિલયસ્તવ દૃષ્ટિપાતઃ
કામાક્ષિ ભક્તમનસાં પ્રદદાતુ કામાન્ ।
રાગાન્વિતઃ સ્વયમપિ પ્રકટીકરોતિ
વૈરાગ્યમેવ કથમેષ મહામુનીનામ્ ॥70॥
કાલાંબુવાહનિવહૈઃ કલહાયતે તે
કામાક્ષિ કાલિમમદેન સદા કટાક્ષઃ ।
ચિત્રં તથાપિ નિતરામમુમેવ દૃષ્ટ્વા
સોત્કંઠ એવ રમતે કિલ નીલકંઠઃ ॥71॥
કામાક્ષિ મન્મથરિપું પ્રતિ મારતાપ-
મોહાંધકારજલદાગમનેન નૃત્યન્ ।
દુષ્કર્મકંચુકિકુલં કબલીકરોતુ
વ્યામિશ્રમેચકરુચિસ્ત્વદપાંગકેકી ॥72॥
કામાક્ષિ મન્મથરિપોરવલોકનેષુ
કાંતં પયોજમિવ તાવકમક્ષિપાતમ્ ।
પ્રેમાગમો દિવસવદ્વિકચીકરોતિ
લજ્જાભરો રજનિવન્મુકુલીકરોતિ ॥73॥
મૂકો વિરિંચતિ પરં પુરુષઃ કુરૂપઃ
કંદર્પતિ ત્રિદશરાજતિ કિંપચાનઃ ।
કામાક્ષિ કેવલમુપક્રમકાલ એવ
લીલાતરંગિતકટાક્ષરુચઃ ક્ષણં તે ॥74॥
નીલાલકા મધુકરંતિ મનોજ્ઞનાસા-
મુક્તારુચઃ પ્રકટકંદબિસાંકુરંતિ ।
કારુણ્યમંબ મકરંદતિ કામકોટિ
મન્યે તતઃ કમલમેવ વિલોચનં તે ॥75॥
આકાંક્ષ્યમાણફલદાનવિચક્ષણાયાઃ ।
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષકકામધેનોઃ ।
સંપર્ક એવ કથમંબ વિમુક્તપાશ-
બંધાઃ સ્ફુટં તનુભૃતઃ પશુતાં ત્યજંતિ ॥76॥
સંસારઘર્મપરિતાપજુષાં નરાણાં
કામાક્ષિ શીતલતરાણિ તવેક્ષિતાનિ ।
ચંદ્રાતપંતિ ઘનચંદનકર્દમંતિ
મુક્તાગુણંતિ હિમવારિનિષેચનંતિ ॥77॥
પ્રેમાંબુરાશિસતતસ્નપિતાનિ ચિત્રં
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષનિરીક્ષણાનિ ।
સંધુક્ષયંતિ મુહુરિંધનરાશિરીત્યા
મારદ્રુહો મનસિ મન્મથચિત્રભાનુમ્ ॥78॥
કાલાંજનપ્રતિભટં કમનીયકાંત્યા
કંદર્પતંત્રકલયા કલિતાનુભાવમ્ ।
કાંચીવિહારરસિકે કલુષાર્તિચોરં
કલ્લોલયસ્વ મયિ તે કરુણાકટાક્ષમ્ ॥79॥
ક્રાંતેન મન્મથદેન વિમોહ્યમાન-
સ્વાંતેન ચૂતતરુમૂલગતસ્ય પુંસઃ ।
કાંતેન કિંચિદવલોકય લોચનસ્ય
પ્રાંતેન માં જનનિ કાંચિપુરીવિભૂષે ॥80॥
કામાક્ષિ કોઽપિ સુજનાસ્ત્વદપાંગસંગે
કંઠેન કંદલિતકાલિમસંપ્રદાયાઃ ।
ઉત્તંસકલ્પિતચકોરકુટુંબપોષા
નક્તંદિવસપ્રસવભૂનયના ભવંતિ ॥81॥
નીલોત્પલપ્રસવકાંતિનિર્દશનેન
કારુણ્યવિભ્રમજુષા તવ વીક્ષણેન ।
કામાક્ષિ કર્મજલધેઃ કલશીસુતેન
પાશત્રયાદ્વયમમી પરિમોચનીયાઃ ॥82॥
અત્યંતચંચલમકૃત્રિમમંજનં કિં
ઝંકારભંગિરહિતા કિમુ ભૃંગમાલા ।
ધૂમાંકુરઃ કિમુ હુતાશનસંગહીનઃ
કામાક્ષિ નેત્રરુચિનીલિમકંદલી તે ॥83॥
કામાક્ષિ નિત્યમયમંજલિરસ્તુ મુક્તિ-
બીજાય વિભ્રમમદોદયઘૂર્ણિતાય ।
કંદર્પદર્પપુનરુદ્ભવસિદ્ધિદાય
કલ્યાણદાય તવ દેવિ દૃગંચલાય ॥84॥
દર્પાંકુરો મકરકેતનવિભ્રમાણાં
નિંદાંકુરો વિદલિતોત્પલચાતુરીણામ્ ।
દીપાંકુરો ભવતમિસ્રકદંબકાનાં
કામાક્ષિ પાલયતુ માં ત્વદપાંગપાતઃ ॥85॥
કૈવલ્યદિવ્યમણિરોહણપર્વતેભ્યઃ
કારુણ્યનિર્ઝરપયઃકૃતમંજનેભ્યઃ ।
કામાક્ષિ કિંકરિતશંકરમાનસેભ્ય-
સ્તેભ્યો નમોઽસ્તુ તવ વીક્ષણવિભ્રમેભ્યઃ ॥86॥
અલ્પીય એવ નવમુત્પલમંબ હીના
મીનસ્ય વા સરણિરંબુરુહાં ચ કિં વા ।
દૂરે મૃગીદૃગસમંજસમંજનં ચ
કામાક્ષિ વીક્ષણરુચૌ તવ તર્કયામઃ ॥87॥
મિશ્રીભવદ્ગરલપંકિલશંકરોરસ્-
સીમાંગણે કિમપિ રિંખણમાદધાનઃ ।
હેલાવધૂતલલિતશ્રવણોત્પલોઽસૌ
કામાક્ષિ બાલ ઇવ રાજતિ તે કટાક્ષઃ ॥88॥
પ્રૌઢિકરોતિ વિદુષાં નવસૂક્તિધાટી-
ચૂતાટવીષુ બુધકોકિલલાલ્યમાનમ્ ।
માધ્વીરસં પરિમલં ચ નિરર્ગલં તે
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસવસંતલક્ષ્મીઃ ॥89॥
કૂલંકષં વિતનુતે કરુણાંબુવર્ષી
સારસ્વતં સુકૃતિનઃ સુલભં પ્રવાહમ્ ।
તુચ્છીકરોતિ યમુનાંબુતરંગભંગીં
કામાક્ષિ કિં તવ કટાક્ષમહાંબુવાહઃ ॥90॥
જગર્તિ દેવિ કરુણાશુકસુંદરી તે
તાટંકરત્નરુચિદાડિમખંડશોણે ।
કામાક્ષિ નિર્ભરકટાક્ષમરીચિપુંજ-
માહેંદ્રનીલમણિપંજરમધ્યભાગે ॥91॥
કામાક્ષિ સત્કુવલયસ્ય સગોત્રભાવા-
દાક્રામતિ શ્રુતિમસૌ તવ દૃષ્ટિપાતઃ ।
કિંચ સ્ફુટં કુટિલતાં પ્રકટીકરોતિ
ભ્રૂવલ્લરીપરિચિતસ્ય ફલં કિમેતત્ ॥92॥
એષા તવાક્ષિસુષમા વિષમાયુધસ્ય
નારાચવર્ષલહરી નગરાજકન્યે ।
શંકે કરોતિ શતધા હૃદિ ધૈર્યમુદ્રાં
શ્રીકામકોટિ યદસૌ શિશિરાંશુમૌલેઃ ॥93॥
બાણેન પુષ્પધનુષઃ પરિકલ્પ્યમાન-
ત્રાણેન ભક્તમનસાં કરુણાકરેણ ।
કોણેન કોમલદૃશસ્તવ કામકોટિ
શોણેન શોષય શિવે મમ શોકસિંધુમ્ ॥94॥
મારદ્રુહા મુકુટસીમનિ લાલ્યમાને
મંદાકિનીપયસિ તે કુટિલં ચરિષ્ણુઃ ।
કામાક્ષિ કોપરભસાદ્વલમાનમીન-
સંદેહમંકુરયતિ ક્ષણમક્ષિપાતઃ ॥95॥
કામાક્ષિ સંવલિતમૌક્તિકકુંડલાંશુ-
ચંચત્સિતશ્રવણચામરચાતુરીકઃ ।
સ્તંભે નિરંતરમપાંગમયે ભવત્યા
બદ્ધશ્ચકાસ્તિ મકરધ્વજમત્તહસ્તી ॥96॥
યાવત્કટાક્ષરજનીસમયાગમસ્તે
કામાક્ષિ તાવદચિરાન્નમતાં નરાણામ્ ।
આવિર્ભવત્યમૃતદીધિતિબિંબમંબ
સંવિન્મયં હૃદયપૂર્વગિરીંદ્રશૃંગે ॥97॥
કામાક્ષિ કલ્પવિટપીવ ભવત્કટાક્ષો
દિત્સુઃ સમસ્તવિભવં નમતાં નરાણામ્ ।
ભૃંગસ્ય નીલનલિનસ્ય ચ કાંતિસંપ-
ત્સર્વસ્વમેવ હરતીતિ પરં વિચિત્રમ્ ॥98॥
અત્યંતશીતલમનર્ગલકર્મપાક-
કાકોલહારિ સુલભં સુમનોભિરેતત્ ।
પીયૂષમેવ તવ વીક્ષણમંબ કિંતુ
કામાક્ષિ નીલમિદમિત્યયમેવ ભેદઃ ॥99॥
અજ્ઞાતભક્તિરસમપ્રસરદ્વિવેક-
મત્યંતગર્વમનધીતસમસ્તશાસ્ત્રમ્ ।
અપ્રાપ્તસત્યમસમીપગતં ચ મુક્તેઃ
કામાક્ષિ નૈવ તવ સ્પૃહયતિ દૃષ્ટિપાતઃ ॥100॥
(કામાક્ષિ મામવતુ તે કરુણાકટાક્ષઃ)
પાતેન લોચનરુચેસ્તવ કામકોટિ
પોતેન પતકપયોધિભયાતુરાણામ્ ।
પૂતેન તેન નવકાંચનકુંડલાંશુ-
વીતેન શીતલય ભૂધરકન્યકે મામ્ ॥101॥
॥ ઇતિ કટાક્ષશતકં સંપૂર્ણમ્ ॥
