View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |

મૂક પંચ શતિ 2 - પાદારવિંદ શતકમ્

મહિમ્નઃ પંથાનં મદનપરિપંથિપ્રણયિનિ
પ્રભુર્નિર્ણેતું તે ભવતિ યતમાનોઽપિ કતમઃ ।
તથાપિ શ્રીકાંચીવિહૃતિરસિકે કોઽપિ મનસો
વિપાકસ્ત્વત્પાદસ્તુતિવિધિષુ જલ્પાકયતિ મામ્ ॥1॥

ગલગ્રાહી પૌરંદરપુરવનીપલ્લવરુચાં
ધૃતપાથમ્યાનામરુણમહસામાદિમગુરુઃ ।
સમિંધે બંધૂકસ્તબકસહયુધ્વા દિશિ દિશિ
પ્રસર્પન્કામાક્ષ્યાશ્ચરણકિરણાનામરુણિમા ॥2॥

મરાલીનાં યાનાભ્યસનકલનામૂલગુરવે
દરિદ્રાણાં ત્રાણવ્યતિકરસુરોદ્યાનતરવે ।
તમસ્કાંડપ્રૌઢિપ્રકટનતિરસ્કારપટવે
જનોઽયં કામાક્ષ્યાશ્ચરણનલિનાય સ્પૃહયતે ॥3॥

વહંતી સૈંદૂરીં સરણિમવનમ્રામરપુ઱ી-
પુરંધ્રીસીમંતે કવિકમલબાલાર્કસુષમા ।
ત્રયીસીમંતિન્યાઃ સ્તનતટનિચોલારુણપટી
વિભાંતી કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનકાંતિર્વિજયતે ॥4॥

પ્રણમ્રીભૂતસ્ય પ્રણયકલહત્રસ્તમનસઃ
સ્મરારાતેશ્ચૂડાવિયતિ ગૃહમેધી હિમકરઃ ।
યયોઃ સાંધ્યાં કાંતિં વહતિ સુષમાભિશ્ચરણયોઃ
તયોર્મે કામાક્ષ્યા હૃદયમપતંદ્રં વિહરતામ્ ॥5॥

યયોઃ પીઠાયંતે વિબુધમુકુટીનાં પટલિકા
યયોઃ સૌધાયંતે સ્વયમુદયભાજો ભણિતયઃ ।
યયોઃ દાસાયંતે સરસિજભવાદ્યાશ્ચરણયોઃ
તયોર્મે કામાક્ષ્યા દિનમનુ વરીવર્તુ હૃદયમ્ ॥6॥

નયંતી સંકોચં સરસિજરુચં દિક્પરિસરે
સૃજંતી લૌહિત્યં નખકિરણચંદ્રાર્ધખચિતા ।
કવીંદ્રાણાં હૃત્કૈરવવિકસનોદ્યોગજનની
સ્ફુરંતી કામાક્ષ્યાઃ ચરણરુચિસંધ્યા વિજયતે ॥7॥

વિરાવૈર્માંજીરૈઃ કિમપિ કથયંતીવ મધુરં
પુરસ્તાદાનમ્રે પુરવિજયિનિ સ્મેરવદને ।
વયસ્યેવ પ્રૌઢા શિથિલયતિ યા પ્રેમકલહ-
પ્રરોહં કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગલી સા વિજયતે ॥8॥

સુપર્વસ્ત્રીલોલાલકપરિચિતં ષટ્પદકુલૈઃ
સ્ફુરલ્લાક્ષારાગં તરુણતરણિજ્યોતિરરુણૈઃ ।
ભૃતં કાંત્યંભોભિઃ વિસૃમરમરંદૈઃ સરસિજૈઃ
વિધત્તે કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગલં બંધુપદવીમ્ ॥9॥

રજઃસંસર્ગેઽપિ સ્થિતમરજસામેવ હૃદયે
પરં રક્તત્વેન સ્થિતમપિ વિરક્તૈકશરણમ્ ।
અલભ્યં મંદાનાં દધદપિ સદા મંદગતિતાં
વિધત્તે કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગમાશ્ચર્યલહરીમ્ ॥10॥

જટાલા મંજીરસ્ફુરદરુણરત્નાંશુનિકરૈઃ
નિષિદંતી મધ્યે નખરુચિઝરીગાંગપયસામ્ ।
જગત્ત્રાણં કર્તું જનનિ મમ કામાક્ષિ નિયતં
તપશ્ચર્યાં ધત્તે તવ ચરણપાથોજયુગલી ॥11॥

તુલાકોટિદ્વંદ્વક્કણિતભણિતાભીતિવચસોઃ
વિનમ્રં કામાક્ષી વિસૃમરમહઃપાટલિતયોઃ ।
ક્ષણં વિન્યાસેન ક્ષપિતતમસોર્મે લલિતયોઃ
પુનીયાન્મૂર્ધાનં પુરહરપુરંધ્રી ચરણયોઃ ॥12॥

ભવાનિ દ્રુહ્યેતાં ભવનિબિડિતેભ્યો મમ મુહુ-
સ્તમોવ્યામોહેભ્યસ્તવ જનનિ કામાક્ષિ ચરણૌ ।
યયોર્લાક્ષાબિંદુસ્ફુરણધરણાદ્ધ્વર્જટિજટા-
કુટીરા શોણાંકં વહતિ વપુરેણાંકકલિકા ॥13॥

પવિત્રીકુર્યુર્નુઃ પદતલભુવઃ પાટલરુચઃ
પરાગાસ્તે પાપપ્રશમનધુરીણાઃ પરશિવે ।
કણં લબ્ધું યેષાં નિજશિરસિ કામાક્ષિ વિવશા
વલંતો વ્યાતન્વંત્યહમહમિકાં માધવમુખાઃ ॥14॥

બલાકામાલાભિર્નખરુચિમયીભિઃ પરિવૃતે
વિનમ્રસ્વર્નારીવિકચકચકાલાંબુદકુલે ।
સ્ફુરંતઃ કામાક્ષિ સ્ફુટદલિતબંધૂકસુહૃદ-
સ્તટિલ્લેખાયંતે તવ ચરણપાથોજકિરણાઃ ॥15॥

સરાગઃ સદ્વેષઃ પ્રસૃમરસરોજે પ્રતિદિનં
નિસર્ગાદાક્રામન્વિબુધજનમૂર્ધાનમધિકમ્ ।
કથંકારં માતઃ કથય પદપદ્મસ્તવ સતાં
નતાનાં કામાક્ષિ પ્રકટયતિ કૈવલ્યસરણિમ્ ॥16॥

જપાલક્ષ્મીશોણો જનિતપરમજ્ઞાનનલિની-
વિકાસવ્યાસંગો વિફલિતજગજ્જાડ્યગરિમા ।
મનઃપૂર્વાદ્રિં મે તિલકયતુ કામાક્ષિ તરસા
તમસ્કાંડદ્રોહી તવ ચરણપાથોજરમણઃ ॥17॥

નમસ્કુર્મઃ પ્રેંખન્મણિકટકનીલોત્પલમહઃ-
પયોધૌ રિંખદ્ભિર્નખકિરણફેનૈર્ધવલિતે ।
સ્ફુટં કુર્વાણાય પ્રબલચલદૌર્વાનલશિખા-
વિતર્કં કામાક્ષ્યાઃ સતતમરુણિમ્ને ચરણયોઃ ॥18॥

શિવે પાશાયેતામલઘુનિ તમઃકૂપકુહરે
દિનાધીશાયેતાં મમ હૃદયપાથોજવિપિને ।
નભોમાસાયેતાં સરસકવિતારીતિસરિતિ
ત્વદીયૌ કામાક્ષિ પ્રસૃતકિરણૌ દેવિ ચરણૌ ॥19॥

નિષક્તં શ્રુત્યંતે નયનમિવ સદ્વૃત્તરુચિરૈઃ
સમૈર્જુષ્ટં શુદ્ધૈરધરમિવ રમ્યૈર્દ્વિજગણૈઃ ।
શિવે વક્ષોજન્મદ્વિતયમિવ મુક્તાશ્રિતમુમે
ત્વદીયં કામાક્ષિ પ્રણતશરણં નૌમિ ચરણમ્ ॥20॥

નમસ્યાસંસજ્જન્નમુચિપરિપંથિપ્રણયિની-
નિસર્ગપ્રેંખોલત્કુરલકુલકાલાહિશબલે ।
નખચ્છાયાદુગ્ધોદધિપયસિ તે વૈદ્રુમરુચાં
પ્રચારં કામાક્ષિ પ્રચુરયતિ પાદાબ્જસુષમા ॥21॥

કદા દૂરીકર્તું કટુદુરિતકાકોલજનિતં
મહાંતં સંતાપં મદનપરિપંથિપ્રિયતમે ।
ક્ષણાત્તે કામાક્ષિ ત્રિભુવનપરીતાપહરણે
પટીયાંસં લપ્સ્યે પદકમલસેવામૃતરસમ્ ॥22॥

યયોઃ સાંધ્યં રોચિઃ સતતમરુણિમ્ને સ્પૃહયતે
યયોશ્ચાંદ્રી કાંતિઃ પરિપતતિ દૃષ્ટ્વા નખરુચિમ્ ।
યયોઃ પાકોદ્રેકં પિપઠિષતિ ભક્ત્યા કિસલયં
મ્રદિમ્નઃ કામાક્ષ્યા મનસિ ચરણૌ તૌ તનુમહે ॥23॥

જગન્નેદં નેદં પરમિતિ પરિત્યજ્ય યતિભિઃ
કુશાગ્રીયસ્વાંતૈઃ કુશલધિષણૈઃ શાસ્ત્રસરણૌ ।
ગવેષ્યં કામાક્ષિ ધ્રુવમકૃતકાનાં ગિરિસુતે
ગિરામૈદંપર્યં તવ ચરણપદ્મં વિજયતે ॥24॥

કૃતસ્નાનં શાસ્ત્રામૃતસરસિ કામાક્ષિ નિતરાં
દધાનં વૈશદ્યં કલિતરસમાનંદસુધયા ।
અલંકારં ભૂમેર્મુનિજનમનશ્ચિન્મયમહા-
પયોધેરંતસ્સ્થં તવ ચરણરત્નં મૃગયતે ॥25॥

મનોગેહે મોહોદ્ભવતિમિરપૂર્ણે મમ મુહુઃ
દરિદ્રાણીકુર્વંદિનકરસહસ્રાણિ કિરણૈઃ ।
વિધત્તાં કામાક્ષિ પ્રસૃમરતમોવંચનચણઃ
ક્ષણાર્ધં સાન્નિધ્યં ચરણમણિદીપો જનનિ તે ॥26॥

કવીનાં ચેતોવન્નખરરુચિસંપર્કિ વિબુધ-
સ્રવંતીસ્રોતોવત્પટુમુખરિતં હંસકરવૈઃ ।
દિનારંભશ્રીવન્નિયતમરુણચ્છાયસુભગં
મદંતઃ કામાક્ષ્યાઃ સ્ફુરતુ પદપંકેરુહયુગમ્ ॥27॥

સદા કિં સંપર્કાત્પ્રકૃતિકઠિનૈર્નાકિમુકુટૈઃ
તટૈર્નીહારાદ્રેરધિકમણુના યોગિમનસા ।
વિભિંતે સંમોહં શિશિરયતિ ભક્તાનપિ દૃશામ્
અદૃશ્યં કામાક્ષિ પ્રકટયતિ તે પાદયુગલમ્ ॥28॥

પવિત્રાભ્યામંબ પ્રકૃતિમૃદુલાભ્યાં તવ શિવે
પદાભ્યાં કામાક્ષિ પ્રસભમભિભૂતૈઃ સચકિતૈઃ ।
પ્રવાલૈરંભોજૈરપિ ચ વનવાસવ્રતદશાઃ
સદૈવારભ્યંતે પરિચરિતનાનાદ્વિજગણૈઃ ॥29॥

ચિરાદ્દૃશ્યા હંસૈઃ કથમપિ સદા હંસસુલભં
નિરસ્યંતી જાડ્યં નિયતજડમધ્યૈકશરણમ્ ।
અદોષવ્યાસંગા સતતમપિ દોષાપ્તિમલિનં
પયોજં કામાક્ષ્યાઃ પરિહસતિ પાદાબ્જયુગલી ॥30॥

સુરાણામાનંદપ્રબલનતયા મંડનતયા
નખેંદુજ્યોત્સ્નાભિર્વિસૃમરતમઃખંડનતયા ।
પયોજશ્રીદ્વેષવ્રતરતતયા ત્વચ્ચરણયોઃ
વિલાસઃ કામાક્ષિ પ્રકટયતિ નૈશાકરદશામ્ ॥31॥

સિતિમ્ના કાંતીનાં નખરજનુષાં પાદનલિન-
ચ્છવીનાં શોણિમ્ના તવ જનનિ કામાક્ષિ નમને ।
લભંતે મંદારગ્રથિતનવબંધૂકકુસુમ-
સ્રજાં સામીચીન્યં સુરપુરપુરંધ્રીકચભરાઃ ॥32॥

સ્ફુરન્મધ્યે શુદ્ધે નખકિરણદુગ્ધાબ્ધિપયસાં
વહન્નબ્જં ચક્રં દરમપિ ચ લેખાત્મકતયા ।
શ્રિતો માત્સ્યં રૂપં શ્રિયમપિ દધાનો નિરુપમાં
ત્રિધામા કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનનામા વિજયતે ॥33॥

નખશ્રીસન્નદ્ધસ્તબકનિચિતઃ સ્વૈશ્ચ કિરણૈઃ
પિશંગૈઃ કામાક્ષિ પ્રકટિતલસત્પલ્લવરુચિઃ ।
સતાં ગમ્યઃ શંકે સકલફલદાતા સુરતરુઃ
ત્વદીયઃ પાદોઽયં તુહિનગિરિરાજન્યતનયે ॥34॥

વષટ્કુર્વન્માંજીરકલકલૈઃ કર્મલહરી-
હવીંષિ પ્રૌદ્દંડં જ્વલતિ પરમજ્ઞાનદહને ।
મહીયાન્કામાક્ષિ સ્ફુટમહસિ જોહોતિ સુધિયાં
મનોવેદ્યાં માતસ્તવ ચરણયજ્વા ગિરિસુતે ॥35॥

મહામંત્રં કિંચિન્મણિકટકનાદૈર્મૃદુ જપન્
ક્ષિપંદિક્ષુ સ્વચ્છં નખરુચિમયં ભાસ્મનરજઃ ।
નતાનાં કામાક્ષિ પ્રકૃતિપટુરચ્ચાટ્ય મમતા-
પિશાચીં પાદોઽયં પ્રકટયતિ તે માંત્રિકદશામ્ ॥36॥

ઉદીતે બોધેંદૌ તમસિ નિતરાં જગ્મુષિ દશાં
દરિદ્રાં કામાક્ષિ પ્રકટમનુરાગં વિદધતી ।
સિતેનાચ્છાદ્યાંગં નખરુચિપટેનાંઘ્રિયુગલી-
પુરંધ્રી તે માતઃ સ્વયમભિસરત્યેવ હૃદયમ્ ॥37॥

દિનારંભઃ સંપન્નલિનવિપિનાનામભિનવો
વિકાસો વાસંતઃ સુકવિપિકલોકસ્ય નિયતઃ ।
પ્રદોષઃ કામાક્ષિ પ્રકટપરમજ્ઞાનશશિન-
શ્ચકાસ્તિ ત્વત્પાદસ્મરણમહિમા શૈલતનયે ॥38॥

ધૃતચ્છાયં નિત્યં સરસિરુહમૈત્રીપરિચિતં
નિધાનં દીપ્તીનાં નિખિલજગતાં બોધજનકમ્ ।
મુમુક્ષૂણાં માર્ગપ્રથનપટુ કામાક્ષિ પદવીં
પદં તે પાતંગીં પરિકલયતે પર્વતસુતે ॥39॥

શનૈસ્તીર્ત્વા મોહાંબુધિમથ સમારોઢુમનસઃ
ક્રમાત્કૈવલ્યાખ્યાં સુકૃતિસુલભાં સૌધવલભીમ્ ।
લભંતે નિઃશ્રેણીમિવ ઝટિતિ કામાક્ષિ ચરણં
પુરશ્ચર્યાભિસ્તે પુરમથનસીમંતિનિ જનાઃ ॥40॥

પ્રચંડાર્તિક્ષોભપ્રમથનકૃતે પ્રાતિભસરિ-
ત્પ્રવાહપ્રોદ્દંડીકરણજલદાય પ્રણમતામ્ ।
પ્રદીપાય પ્રૌઢે ભવતમસિ કામાક્ષિ ચરણ-
પ્રસાદૌન્મુખ્યાય સ્પૃહયતિ જનોઽયં જનનિ તે ॥41॥

મરુદ્ભિઃ સંસેવ્યા સતતમપિ ચાંચલ્યરહિતા
સદારુણ્યં યાંતી પરિણતિદરિદ્રાણસુષમા ।
ગુણોત્કર્ષાન્માંજીરકકલકલૈસ્તર્જનપટુઃ
પ્રવાલં કામાક્ષ્યાઃ પરિહસતિ પાદાબ્જયુગલી ॥42॥

જગદ્રક્ષાદક્ષા જલજરુચિશિક્ષાપટુતરા
સમૈર્નમ્યા રમ્યા સતતમભિગમ્યા બુધજનૈઃ ।
દ્વયી લીલાલોલા શ્રુતિષુ સુરપાલાદિમુકુટી-
તટીસીમાધામા તવ જનનિ કામાક્ષિ પદયોઃ ॥43॥

ગિરાં દૂરૌ ચોરૌ જડિમતિમિરાણાં કૃતજગ-
ત્પરિત્રાણૌ શોણૌ મુનિહૃદયલીલૈકનિપુણૌ ।
નખૈઃ સ્મેરૌ સારૌ નિગમવચસાં ખંડિતભવ-
ગ્રહોન્માદૌ પાદૌ તવ જનનિ કામાક્ષિ કલયે ॥44॥

અવિશ્રાંતં પંકં યદપિ કલયન્યાવકમયં
નિરસ્યન્કામાક્ષિ પ્રણમનજુષાં પંકમખિલમ્ ।
તુલાકોટિદ્વંદં દધદપિ ચ ગચ્છન્નતુલતાં
ગિરાં માર્ગં પાદો ગિરિવરસુતે લંઘયતિ તે ॥45॥

પ્રવાલં સવ્રીલં વિપિનવિવરે વેપયતિ યા
સ્ફુરલ્લીલં બાલાતપમધિકબાલં વદતિ યા ।
રુચિં સાંધ્યાં વંધ્યાં વિરચયતિ યા વર્ધયતુ સા
શિવં મે કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનપાટલ્યલહરી ॥46॥

કિરંજ્યોત્સ્નારીતિં નખમુખરુચા હંસમનસાં
વિતન્વાનઃ પ્રીતિં વિકચતરુણાંભોરુહરુચિઃ ।
પ્રકાશઃ શ્રીપાદસ્તવ જનનિ કામાક્ષિ તનુતે
શરત્કાલપ્રૌઢિં શશિશકલચૂડપ્રિયતમે ॥47॥

નખાંકૂરસ્મેરદ્યુતિવિમલગંગાંભસિ સુખં
કૃતસ્નાનં જ્ઞાનામૃતમમલમાસ્વાદ્ય નિયતમ્ ।
ઉદંચન્મંજીરસ્ફુરણમણિદીપે મમ મનો
મનોજ્ઞે કામાક્ષ્યાશ્ચરણમણિહર્મ્યે વિહરતામ્ ॥48॥

ભવાંભોધૌ નૌકાં જડિમવિપિને પાવકશિખા-
મમર્ત્યેંદ્રાદીનામધિમુકુટમુત્તંસકલિકામ્ ।
જગત્તાપે જ્યોત્સ્નામકૃતકવચઃપંજરપુટે
શુકસ્ત્રીં કામાક્ષ્યા મનસિ કલયે પાદયુગલીમ્ ॥49॥

પરત્મપ્રાકાશ્યપ્રતિફલનચુંચુઃ પ્રણમતાં
મનોજ્ઞસ્ત્વત્પાદો મણિમુકુરમુદ્રાં કલયતે ।
યદીયાં કામાક્ષિ પ્રકૃતિમસૃણાઃ શોધકદશાં
વિધાતું ચેષ્ઠંતે બલરિપુવધૂટીકચભરાઃ ॥50॥

અવિશ્રાંતં તિષ્ઠન્નકૃતકવચઃકંદરપુટી-
કુટીરાંતઃ પ્રૌઢં નખરુચિસટાલીં પ્રકટયન્ ।
પ્રચંડં ખંડત્વં નયતુ મમ કામાક્ષિ તરસા
તમોવેતંડેંદ્રં તવ ચરણકંઠીરવપતિઃ ॥51॥

પુરસ્તાત્કામાક્ષિ પ્રચુરરસમાખંડલપુરી-
પુરંધ્રીણાં લાસ્યં તવ લલિતમાલોક્ય શનકૈઃ ।
નખશ્રીભિઃ સ્મેરા બહુ વિતનુતે નૂપુરરવૈ-
શ્ચમત્કૃત્યા શંકે ચરણયુગલી ચાટુરચનાઃ ॥52॥

સરોજં નિંદંતી નખકિરણકર્પૂરશિશિરા
નિષિક્તા મારારેર્મુકુટશશિરેખાહિમજલૈઃ ।
સ્ફુરંતી કામાક્ષિ સ્ફુટરુચિમયે પલ્લવચયે
તવાધત્તે મૈત્રીં પથિકસુદૃશા પાદયુગલી ॥53॥

નતાનાં સંપત્તેરનવરતમાકર્ષણજપઃ
પ્રરોહત્સંસારપ્રસરગરિમસ્તંભનજપઃ ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ સ્મરહરમનોમોહનજપઃ
પટીયાન્નઃ પાયાત્પદનલિનમંજીરનિનદઃ ॥54॥

વિતન્વીથા નાથે મમ શિરસિ કામાક્ષિ કૃપયા
પદાંભોજન્યાસં પશુપરિબૃઢપ્રાણદયિતે ।
પિબંતો યન્મુદ્રાં પ્રકટમુપકંપાપરિસરં
દૃશા નાનંદ્યંતે નલિનભવનારાયણમુખાઃ ॥55॥

પ્રણામોદ્યદ્બૃંદારમુકુટમંદારકલિકા-
વિલોલલ્લોલંબપ્રકરમયધૂમપ્રચુરિમા ।
પ્રદીપ્તઃ પાદાબ્જદ્યુતિવિતતિપાટલ્યલહરી-
કૃશાનુઃ કામાક્ષ્યા મમ દહતુ સંસારવિપિનમ્ ॥56॥

વલક્ષશ્રીરૃક્ષાધિપશિશુસદૃક્ષૈસ્તવ નખૈઃ
જિઘૃક્ષુર્દક્ષત્વં સરસિરુહભિક્ષુત્વકરણે ।
ક્ષણાન્મે કામાક્ષિ ક્ષપિતભવસંક્ષોભગરિમા
વચોવૈચક્ષન્યં ચરણયુગલી પક્ષ્મલયતાત્ ॥57॥

સમંતાત્કામાક્ષિ ક્ષતતિમિરસંતાનસુભગાન્
અનંતાભિર્ભાભિર્દિનમનુ દિગંતાન્વિરચયન્ ।
અહંતાયા હંતા મમ જડિમદંતાવલહરિઃ
વિભિંતાં સંતાપં તવ ચરણચિંતામણિરસૌ ॥58॥

દધાનો ભાસ્વત્તામમૃતનિલયો લોહિતવપુઃ
વિનમ્રાણાં સૌમ્યો ગુરુરપિ કવિત્વં ચ કલયન્ ।
ગતૌ મંદો ગંગાધરમહિષિ કામાક્ષિ ભજતાં
તમઃકેતુર્માતસ્તવ ચરણપદ્મો વિજયતે ॥59॥

નયંતીં દાસત્વં નલિનભવમુખ્યાનસુલભ-
પ્રદાનાદ્દીનાનામમરતરુદૌર્ભાગ્યજનનીમ્ ।
જગજ્જન્મક્ષેમક્ષયવિધિષુ કામાક્ષિ પદયો-
ર્ધુરીણામીષ્ટે કરસ્તવ ભણિતુમાહોપુરુષિકામ્ ॥60॥

જનોઽયં સંતપ્તો જનનિ ભવચંડાંશુકિરણૈઃ
અલબ્ધવૈકં શીતં કણમપિ પરજ્ઞાનપયસઃ ।
તમોમાર્ગે પાંથસ્તવ ઝટિતિ કામાક્ષિ શિશિરાં
પદાંભોજચ્છાયાં પરમશિવજાયે મૃગયતે ॥61॥

જયત્યંબ શ્રીમન્નખકિરણચીનાંશુકમયં
વિતાનં બિભ્રાણે સુરમુકુટસંઘટ્ટમસૃણે ।
નિજારુણ્યક્ષૌમાસ્તરણવતિ કામાક્ષિ સુલભા
બુધૈઃ સંવિન્નારી તવ ચરણમાણિક્યભવને ॥62॥

પ્રતીમઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતતરુણાદિત્યકિરણ-
શ્રિયો મૂલદ્રવ્યં તવ ચરણમદ્રીંદ્રતનયે ।
સુરેંદ્રાશામાપૂરયતિ યદસૌ ધ્વાંતમખિલં
ધુનીતે દિગ્ભાગાનપિ ચ મહસા પાટલયતે ॥63॥

મહાભાષ્યવ્યાખ્યાપટુશયનમારોપયતિ વા
સ્મરવ્યાપારેર્ષ્યાપિશુનનિટિલં કારયતિ વા ।
દ્વિરેફાણામધ્યાસયતિ સતતં વાધિવસતિં
પ્રણમ્રાન્કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનમાહાત્મ્યગરિમા ॥64॥

વિવેકાંભસ્સ્રોતસ્સ્નપનપરિપાટીશિશિરિતે
સમીભૂતે શાસ્ત્રસ્મરણહલસંકર્ષણવશાત્ ।
સતાં ચેતઃક્ષેત્રે વપતિ તવ કામાક્ષિ ચરણો
મહાસંવિત્સસ્યપ્રકરવરબીજં ગિરિસુતે ॥65॥

દધાનો મંદારસ્તબકપરિપાટીં નખરુચા
વહંદીપ્તાં શોણાંગુલિપટલચાંપેયકલિકામ્ ।
અશોકોલ્લાસં નઃ પ્રચુરયતુ કામાક્ષિ ચરણો
વિકાસી વાસંતઃ સમય ઇવ તે શર્વદયિતે ॥66॥

નખાંશુપ્રાચુર્યપ્રસૃમરમરાલાલિધવલઃ
સ્ફુરન્મંજીરોદ્યન્મરકતમહશ્શૈવલયુતઃ ।
ભવત્યાઃ કામાક્ષિ સ્ફુટચરણપાટલ્યકપટો
નદઃ શોણાભિખ્યો નગપતિતનૂજે વિજયતે ॥67॥

ધુનાનં પંકૌઘં પરમસુલભં કંટકકુલૈઃ
વિકાસવ્યાસંગં વિદધદપરાધીનમનિશમ્ ।
નખેંદુજ્યોત્સ્નાભિર્વિશદરુચિ કામાક્ષિ નિતરામ્
અસામાન્યં મન્યે સરસિજમિદં તે પદયુગમ્ ॥68॥

કરીંદ્રાય દ્રુહ્યત્યલસગતિલીલાસુ વિમલૈઃ
પયોજૈર્માત્સર્યં પ્રકટયતિ કામં કલયતે ।
પદાંભોજદ્વંદ્વં તવ તદપિ કામાક્ષિ હૃદયં
મુનીનાં શાંતાનાં કથમનિશમસ્મૈ સ્પૃહયતે ॥69॥

નિરસ્તા શોણિમ્ના ચરણકિરણાનાં તવ શિવે
સમિંધાના સંધ્યારુચિરચલરાજન્યતનયે ।
અસામર્થ્યાદેનં પરિભવિતુમેતત્સમરુચાં
સરોજાનાં જાને મુકુલયતિ શોભાં પ્રતિદિનમ્ ॥70॥

ઉપાદિક્ષદ્દાક્ષ્યં તવ ચરણનામા ગુરુરસૌ
મરાલાનાં શંકે મસૃણગતિલાલિત્યસરણૌ ।
અતસ્તે નિસ્તંદ્રં નિયતમમુના સખ્યપદવીં
પ્રપન્નં પાથોજં પ્રતિ દધતિ કામાક્ષિ કુતુકમ્ ॥71॥

દધાનૈઃ સંસર્ગં પ્રકૃતિમલિનૈઃ ષટ્પદકુલૈઃ
દ્વિજાધીશશ્લાઘાવિધિષુ વિદધદ્ભિર્મુકુલતામ્ ।
રજોમિશ્રૈઃ પદ્મૈર્નિયતમપિ કામાક્ષિ પદયોઃ
વિરોધસ્તે યુક્તો વિષમશરવૈરિપ્રિયતમે ॥72॥

કવિત્વશ્રીમિશ્રીકરણનિપુણૌ રક્ષણચણૌ
વિપન્નાનાં શ્રીમન્નલિનમસૃણૌ શોણકિરણૌ ।
મુનીંદ્રાણામંતઃકરણશરણૌ મંદસરણૌ
મનોજ્ઞૌ કામાક્ષ્યા દુરિતહરણૌ નૌમિ ચરણૌ ॥73॥

પરસ્માત્સર્વસ્માદપિ ચ પરયોર્મુક્તિકરયોઃ
નખશ્રીભિર્જ્યોત્સ્નાકલિતતુલયોસ્તામ્રતલયોઃ ।
નિલીયે કામાક્ષ્યા નિગમનુતયોર્નાકિનતયોઃ
નિરસ્તપ્રોન્મીલન્નલિનમદયોરેવ પદયોઃ ॥74॥

સ્વભાવાદન્યોન્યં કિસલયમપીદં તવ પદં
મ્રદિમ્ના શોણિમ્ના ભગવતિ દધાતે સદૃશતામ્ ।
વને પૂર્વસ્યેચ્છા સતતમવને કિં તુ જગતાં
પરસ્યેત્થં ભેદઃ સ્ફુરતિ હૃદિ કામાક્ષિ સુધિયામ્ ॥75॥

કથં વાચાલોઽપિ પ્રકટમણિમંજીરનિનદૈઃ
સદૈવાનંદાર્દ્રાન્વિરચયતિ વાચંયમજનાન્ ।
પ્રકૃત્યા તે શોણચ્છવિરપિ ચ કામાક્ષિ ચરણો
મનીષાનૈર્મલ્યં કથમિવ નૃણાં માંસલયતે ॥76॥

ચલત્તૃષ્ણાવીચીપરિચલનપર્યાકુલતયા
મુહુર્ભ્રાંતસ્તાંતઃ પરમશિવવામાક્ષિ પરવાન્ ।
તિતીર્ષુઃ કામાક્ષિ પ્રચુરતરકર્માંબુધિમમું
કદાહં લપ્સ્યે તે ચરણમણિસેતું ગિરિસુતે ॥77॥

વિશુષ્યંત્યાં પ્રજ્ઞાસરિતિ દુરિતગ્રીષ્મસમય-
પ્રભાવેણ ક્ષીણે સતિ મમ મનઃકેકિનિ શુચા ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતચરણાંભોદમહિમા
નભોમાસાટોપં નગપતિસુતે કિં ન કુરુતે ॥78॥

વિનમ્રાણાં ચેતોભવનવલભીસીમ્નિ ચરણ-
પ્રદીપે પ્રાકાશ્યં દધતિ તવ નિર્ધૂતતમસિ ।
અસીમા કામાક્ષિ સ્વયમલઘુદુષ્કર્મલહરી
વિઘૂર્ણંતી શાંતિં શલભપરિપાટીવ ભજતે ॥79॥

વિરાજંતી શુક્તિર્નખકિરણમુક્તામણિતતેઃ
વિપત્પાથોરાશૌ તરિરપિ નરાણાં પ્રણમતામ્ ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ ધ્રુવમલઘુવહ્નિર્ભવવને
મુનીનાં જ્ઞાનાગ્નેરરણિરયમંઘિર્વિજયતે ॥80॥

સમસ્તૈઃ સંસેવ્યઃ સતતમપિ કામાક્ષિ વિબુધૈઃ
સ્તુતો ગંધર્વસ્ત્રીસુલલિતવિપંચીકલરવૈઃ ।
ભવત્યા ભિંદાનો ભવગિરિકુલં જૃંભિતતમો-
બલદ્રોહી માતશ્ચરણપુરુહૂતો વિજયતે ॥81॥

વસંતં ભક્તાનામપિ મનસિ નિત્યં પરિલસદ્-
ઘનચ્છાયાપૂર્ણં શુચિમપિ નૃણાં તાપશમનમ્ ।
નખેંદુજ્યોત્સ્નાભિઃ શિશિરમપિ પદ્મોદયકરં
નમામઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણમધિકાશ્ચર્યકરણમ્ ॥82॥

કવીંદ્રાણાં નાનાભણિતિગુણચિત્રીકૃતવચઃ-
પ્રપંચવ્યાપારપ્રકટનકલાકૌશલનિધિઃ ।
અધઃકુર્વન્નબ્જં સનકભૃગુમુખ્યૈર્મુનિજનૈઃ
નમસ્યઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણપરમેષ્ઠી વિજયતે ॥83॥

ભવત્યાઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતપદપંકેરુહભુવાં
પરાગાણાં પૂરૈઃ પરિહૃતકલંકવ્યતિકરૈઃ ।
નતાનામામૃષ્ટે હૃદયમુકુરે નિર્મલરુચિ
પ્રસન્ને નિશ્શેષં પ્રતિફલતિ વિશ્વં ગિરિસુતે ॥84॥

તવ ત્રસ્તં પાદાત્કિસલયમરણ્યાંતરમગાત્
પરં રેખારૂપં કમલમમુમેવાશ્રિતમભૂત્ ।
જિતાનાં કામાક્ષિ દ્વિતયમપિ યુક્તં પરિભવે
વિદેશે વાસો વા શરણગમનં વા નિજરિપોઃ ॥85॥

ગૃહીત્વા યાથાર્થ્યં નિગમવચસાં દેશિકકૃપા-
કટાક્ષર્કજ્યોતિશ્શમિતમમતાબંધતમસઃ ।
યતંતે કામાક્ષિ પ્રતિદિવસમંતર્દ્રઢયિતું
ત્વદીયં પાદાબ્જં સુકૃતપરિપાકેન સુજનાઃ ॥86॥

જડાનામપ્યંબ સ્મરણસમયે તવચ્ચરણયોઃ
ભ્રમન્મંથક્ષ્માભૃદ્ધુમુઘુમિતસિંધુપ્રતિભટાઃ ।
પ્રસન્નાઃ કામાક્ષિ પ્રસભમધરસ્પંદનકરા
ભવંતિ સ્વચ્છંદં પ્રકૃતિપરિપક્કા ભણિતયઃ ॥87॥

વહન્નપ્યશ્રાંતં મધુરનિનદં હંસકમસૌ
તમેવાધઃ કર્તું કિમિવ યતતે કેલિગમને ।
ભવસ્યૈવાનંદં વિદધદપિ કામાક્ષિ ચરણો
ભવત્યાસ્તદ્દ્રોહં ભગવતિ કિમેવં વિતનુતે ॥88॥

યદત્યંતં તામ્યત્યલસગતિવાર્તાસ્વપિ શિવે
તદેતત્કામાક્ષિ પ્રકૃતિમૃદુલં તે પદયુગમ્ ।
કિરીટૈઃ સંઘટ્ટં કથમિવ સુરૌઘસ્ય સહતે
મુનીંદ્રાણામાસ્તે મનસિ ચ કથં સૂચિનિશિતે ॥89॥

મનોરંગે મત્કે વિબુધજનસંમોદજનની
સરાગવ્યાસંગં સરસમૃદુસંચારસુભગા ।
મનોજ્ઞા કામાક્ષિ પ્રકટયતુ લાસ્યપ્રકરણં
રણન્મંજીરા તે ચરણયુગલીનર્તકવધૂઃ ॥90॥

પરિષ્કુર્વન્માતઃ પશુપતિકપર્દં ચરણરાટ્
પરાચાં હૃત્પદ્મં પરમભણિતીનાં ચ મકુટમ્ ।
ભવાખ્યે પાથોધૌ પરિહરતુ કામાક્ષિ મમતા-
પરાધીનત્વં મે પરિમુષિતપાથોજમહિમા ॥91॥

પ્રસૂનૈઃ સંપર્કાદમરતરુણીકુંતલભવૈઃ
અભીષ્ટાનાં દાનાદનિશમપિ કામાક્ષિ નમતામ્ ।
સ્વસંગાત્કંકેલિપ્રસવજનકત્વેન ચ શિવે
ત્રિધા ધત્તે વાર્તાં સુરભિરિતિ પાદો ગિરિસુતે ॥92॥

મહામોહસ્તેનવ્યતિકરભયાત્પાલયતિ યો
વિનિક્ષિપ્તં સ્વસ્મિન્નિજજનમનોરત્નમનિશમ્ ।
સ રાગસ્યોદ્રેકાત્સતતમપિ કામાક્ષિ તરસા
કિમેવં પાદોઽસૌ કિસલયરુચિં ચોરયતિ તે ॥93॥

સદા સ્વાદુંકારં વિષયલહરીશાલિકણિકાં
સમાસ્વાદ્ય શ્રાંતં હૃદયશુકપોતં જનનિ મે ।
કૃપાજાલે ફાલેક્ષણમહિષિ કામાક્ષિ રભસાત્
ગૃહીત્વા રુંધીથારસ્તવ પદયુગીપંજરપુટે ॥94॥

ધુનાનં કામાક્ષિ સ્મરણલવમાત્રેણ જડિમ-
જ્વરપ્રૌઢિં ગૂઢસ્થિતિ નિગમનૈકુંજકુહરે ।
અલભ્યં સર્વેષાં કતિચન લભંતે સુકૃતિનઃ
ચિરાદન્વિષ્યંતસ્તવ ચરણસિદ્ધૌષધમિદમ્ ॥95॥

રણન્મંજીરાભ્યાં લલિતગમનાભ્યાં સુકૃતિનાં
મનોવાસ્તવ્યાભ્યાં મથિતતિમિરાભ્યાં નખરુચા ।
નિધેયાભ્યાં પત્યા નિજશિરસિ કામાક્ષિ સતતં
નમસ્તે પાદાભ્યાં નલિનમૃદુલાભ્યાં ગિરિસુતે ॥96॥

સુરાગે રાકેંદુપ્રતિનિધિમુખે પર્વતસુતે
ચિરાલ્લભ્યે ભક્ત્યા શમધનજનાનાં પરિષદા ।
મનોભૃંગો મત્કઃ પદકમલયુગ્મે જનનિ તે
પ્રકામં કામાક્ષિ ત્રિપુરહરવામાક્ષિ રમતામ્ ॥97॥

શિવે સંવિદ્રૂપે શશિશકલચૂડપ્રિયતમે
શનૈર્ગત્યાગત્યા જિતસુરવરેભે ગિરિસુતે ।
યતંતે સંતસ્તે ચરણનલિનાલાનયુગલે
સદા બદ્ધં ચિત્તપ્રમદકરિયૂથં દૃઢતરમ્ ॥98॥

યશઃ સૂતે માતર્મધુરકવિતાં પક્ષ્મલયતે
શ્રિયં દત્તે ચિત્તે કમપિ પરિપાકં પ્રથયતે ।
સતાં પાશગ્રંથિં શિથિલયતિ કિં કિં ન કુરુતે
પ્રપન્ને કામાક્ષ્યાઃ પ્રણતિપરિપાટી ચરણયોઃ ॥99॥

મનીષાં માહેંદ્રીં કકુભમિવ તે કામપિ દશાં
પ્રધત્તે કામાક્ષ્યાશ્ચરણતરુણાદિત્યકિરણઃ ।
યદીયે સંપર્કે ધૃતરસમરંદા કવયતાં
પરીપાકં ધત્તે પરિમલવતી સૂક્તિનલિની ॥100॥

પુરા મારારાતિઃ પુરમજયદંબ સ્તવશતૈઃ
પ્રસન્નાયાં સત્યાં ત્વયિ તુહિનશૈલેંદ્રતનયે ।
અતસ્તે કામાક્ષિ સ્ફુરતુ તરસા કાલસમયે
સમાયાતે માતર્મમ મનસિ પાદાબ્જયુગલમ્ ॥101॥

પદદ્વંદ્વં મંદં ગતિષુ નિવસંતં હૃદિ સતાં
ગિરામંતે ભ્રાંતં કૃતકરહિતાનાં પરિબૃઢે ।
જનાનામાનંદં જનનિ જનયંતં પ્રણમતાં
ત્વદીયં કામાક્ષિ પ્રતિદિનમહં નૌમિ વિમલમ્ ॥102॥

ઇદં યઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણનલિનસ્તોત્રશતકં
જપેન્નિત્યં ભક્ત્યા નિખિલજગદાહ્લાદજનકમ્ ।
સ વિશ્વેષાં વંદ્યઃ સકલકવિલોકૈકતિલકઃ
ચિરં ભુક્ત્વા ભોગાન્પરિણમતિ ચિદ્રૂપકલયા ॥103॥

॥ ઇતિ પાદારવિંદશતકં સંપૂર્ણમ્ ॥




Browse Related Categories: