બધ્નીમો વયમંજલિં પ્રતિદિનં બંધચ્છિદે દેહિનાં
કંદર્પાગમતંત્રમૂલગુરવે કલ્યાણકેલીભુવે ।
કામાક્ષ્યા ઘનસારપુંજરજસે કામદ્રુહશ્ચક્ષુષાં
મંદારસ્તબકપ્રભામદમુષે મંદસ્મિતજ્યોતિષે ॥1॥
સધ્રીચે નવમલ્લિકાસુમનસાં નાસાગ્રમુક્તામણે-
રાચાર્યાય મૃણાલકાંડમહસાં નૈસર્ગિકાય દ્વિષે ।
સ્વર્ધુન્યા સહ યુધ્વેન હિમરુચેરર્ધાસનાધ્યાસિને
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતમંજરીધવલિમાદ્વૈતાય તસ્મૈ નમઃ ॥2॥
કર્પૂરદ્યુતિચાતુરીમતિતરામલ્પીયસીં કુર્વતી
દૌર્ભાગ્યોદયમેવ સંવિદધતી દૌષાકરીણાં ત્વિષામ્ ।
ક્ષુલ્લાનેવ મનોજ્ઞમલ્લિનિકરાન્ફુલ્લાનપિ વ્યંજતી
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરી કામપ્રસૂરસ્તુ મે ॥3॥
યા પીનસ્તનમંડલોપરિ લસત્કર્પૂરલેપાયતે
યા નીલેક્ષણરાત્રિકાંતિતતિષુ જ્યોત્સ્નાપ્રરોહાયતે ।
યા સૌંદર્યધુનીતરંગતતિષુ વ્યાલોલહંસાયતે
કામાક્ષ્યાઃ શિશિરીકરોતુ હૃદયં સા મે સ્મિતપ્રાચુરી ॥4॥
યેષાં ગચ્છતિ પૂર્વપક્ષસરણિં કૌમુદ્વતઃ શ્વેતિમા
યેષાં સંતતમારુરુક્ષતિ તુલાકક્ષ્યાં શરચ્ચંદ્રમાઃ ।
યેષામિચ્છતિ કંબુરપ્યસુલભામંતેવસત્પ્રક્રિયાં
કામાક્ષ્યા મમતાં હરંતુ મમ તે હાસત્વિષામંકુરાઃ ॥5॥
આશાસીમસુ સંતતં વિદધતી નૈશાકરીં વ્યાક્રિયાં
કાશાનામભિમાનભંગકલનાકૌશલ્યમાબિભ્રતી ।
ઈશાનેન વિલોકિતા સકુતુકં કામાક્ષિ તે કલ્મષ-
ક્લેશાપાયકરી ચકાસ્તિ લહરી મંદસ્મિતજ્યોતિષામ્ ॥6॥
આરૂઢસ્ય સમુન્નતસ્તનતટીસામ્રાજ્યસિંહાસનં
કંદર્પસ્ય વિભોર્જગત્ત્રયપ્રાકટ્યમુદ્રાનિધેઃ ।
યસ્યાશ્ચામરચાતુરીં કલયતે રશ્મિચ્છટા ચંચલા
સા મંદસ્મિતમંજરી ભવતુ નઃ કામાય કામાક્ષિ તે ॥7॥
શંભોર્યા પરિરંભસંભ્રમવિધૌ નૈર્મલ્યસીમાનિધિઃ
ગૈર્વાણીવ તરંગિણી કૃતમૃદુસ્યંદાં કલિંદાત્મજામ્ ।
કલ્માષીકુરુતે કલંકસુષમાં કંઠસ્થલીચુંબિનીં
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતકંદલી ભવતુ નઃ કલ્યાણસંદોહિની ॥8॥
જેતું હારલતામિવ સ્તનતટીં સંજગ્મુષી સંતતં
ગંતું નિર્મલતામિવ દ્વિગુણિતાં મગ્ના કૃપાસ્ત્રોતસિ ।
લબ્ધું વિસ્મયનીયતામિવ હરં રાગાકુલં કુર્વતી
મંજુસ્તે સ્મિતમંજરી ભવભયં મથ્નાતુ કામાક્ષિ મે ॥9॥
શ્વેતાપિ પ્રકટં નિશાકરરુચાં માલિન્યમાતન્વતી
શીતાપિ સ્મરપાવકં પશુપતેઃ સંધુક્ષયંતી સદા ।
સ્વાભાવ્યાદધરાશ્રિતાપિ નમતામુચ્ચૈર્દિશંતી ગતિં
કામાક્ષિ સ્ફુટમંતરા સ્ફુરતુ નસ્ત્વન્મંદહાસપ્રભા ॥10॥
વક્ત્રશ્રીસરસીજલે તરલિતભ્રૂવલ્લિકલ્લોલિતે
કાલિમ્ના દધતી કટાક્ષજનુષા માધુવ્રતીં વ્યાપૃતિમ્ ।
નિર્નિદ્રામલપુંડરીકકુહનાપાંડિત્યમાબિભ્રતી
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતચાતુરી મમ મનઃ કાતર્યમુન્મૂલયેત્ ॥11॥
નિત્યં બાધિતબંધુજીવમધરં મૈત્રીજુષં પલ્લવૈઃ
શુદ્ધસ્ય દ્વિજમંડલસ્ય ચ તિરસ્કર્તારમપ્યાશ્રિતા ।
યા વૈમલ્યવતી સદૈવ નમતાં ચેતઃ પુનીતેતરાં
કામાક્ષ્યા હૃદયં પ્રસાદયતુ મે સા મંદહાસપ્રભા ॥12॥
દ્રુહ્યંતી તમસે મુહુઃ કુમુદિનીસાહાય્યમાબિભ્રતી
યાંતી ચંદ્રકિશોરશેખરવપુઃસૌધાંગણે પ્રેંખણમ્ ।
જ્ઞાનાંભોનિધિવીચિકાં સુમનસાં કૂલંકષાં કુર્વતી
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતકૌમુદી હરતુ મે સંસારતાપોદયમ્ ॥13॥
કાશ્મીરદ્રવધાતુકર્દમરુચા કલ્માષતાં બિભ્રતી
હંસૌધૈરિવ કુર્વતી પરિચિતિં હારીકૃતૈર્મૌક્તિકૈઃ ।
વક્ષોજન્મતુષારશૈલકટકે સંચારમાતન્વતી
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતદ્યુતિમયી ભાગીરથી ભાસતે ॥14॥
કંબોર્વંશપરંપરા ઇવ કૃપાસંતાનવલ્લીભુવઃ
સંફુલ્લસ્તબકા ઇવ પ્રસૃમરા મૂર્તાઃ પ્રસાદા ઇવ ।
વાક્પીયૂષકણા ઇવ ત્રિપથગાપર્યાયભેદા ઇવ
ભ્રાજંતે તવ મંદહાસકિરણાઃ કાંચીપુરીનાયિકે ॥15॥
વક્ષોજે ઘનસારપત્રરચનાભંગીસપત્નાયિતા
કંઠે મૌક્તિકહારયષ્ટિકિરણવ્યાપારમુદ્રાયિતા ।
ઓષ્ઠશ્રીનિકુરુંબપલ્લવપુટે પ્રેંખત્પ્રસૂનાયિતા
કામાક્ષિ સ્ફુરતાં મદીયહૃદયે ત્વન્મંદહાસપ્રભા ॥16॥
યેષાં બિંદુરિવોપરિ પ્રચલિતો નાસાગ્રમુક્તામણિઃ
યેષાં દીન ઇવાધિકંઠમયતે હારઃ કરાલંબનમ્ ।
યેષાં બંધુરિવોષ્ઠયોરરુણિમા ધત્તે સ્વયં રંજનં
કામાક્ષ્યાઃ પ્રભવંતુ તે મમ શિવોલ્લાસાય હાસાંકુરાઃ ॥17॥
યા જાડ્યાંબુનિધિં ક્ષિણોતિ ભજતાં વૈરાયતે કૈરવૈઃ
નિત્યં યાં નિયમેન યા ચ યતતે કર્તું ત્રિણેત્રોત્સવમ્ ।
બિંબં ચાંદ્રમસં ચ વંચયતિ યા ગર્વેણ સા તાદૃશી
કામાક્ષિ સ્મિતમંજરી તવ કથં જ્યોત્સ્નેત્યસૌ કીર્ત્યતે ॥18॥
આરુઢા રભસાત્પુરઃ પુરરિપોરાશ્લેષણોપક્રમે
યા તે માતરુપૈતિ દિવ્યતટિનીશંકાકરી તત્ક્ષણમ્ ।
ઓષ્ઠૌ વેપયતિ ભ્રુવૌ કુટિલયત્યાનમ્રયત્યાનનં
તાં વંદે મૃદુહાસપૂરસુષમામેકામ્રનાથપ્રિયે ॥19॥
વક્ત્રેંદોસ્તવ ચંદ્રિકા સ્મિતતતિર્વલ્ગુ સ્ફુરંતી સતાં
સ્યાચ્ચેદ્યુક્તિમિદં ચકોરમનસાં કામાક્ષિ કૌતૂહલમ્ ।
એતચ્ચિત્રમહર્નિશં યદધિકામેષા રુચિં ગાહતે
બિંબોષ્ઠદ્યુમણિપ્રભાસ્વપિ ચ યદ્બિબ્બોકમાલંબતે ॥20॥
સાદૃશ્યં કલશાંબુધેર્વહતિ યત્કામાક્ષિ મંદસ્મિતં
શોભામોષ્ઠરુચાંબ વિદ્રુમભવામેતાદ્ભિદાં બ્રૂમહે ।
એકસ્માદુદિતં પુરા કિલ પપૌ શર્વઃ પુરાણઃ પુમાન્
એતન્મધ્યસમુદ્ભવં રસયતે માધુર્યરૂપં રસમ્ ॥21॥
ઉત્તુંગસ્તનકુંભશૈલકટકે વિસ્તારિકસ્તૂરિકા-
પત્રશ્રીજુષિ ચંચલાઃ સ્મિતરુચઃ કામાક્ષિ તે કોમલાઃ ।
સંધ્યાદીધિતિરંજિતા ઇવ મુહુઃ સાંદ્રાધરજ્યોતિષા
વ્યાલોલામલશારદાભ્રશકલવ્યાપારમાતન્વતે ॥22॥
ક્ષીરં દૂરત એવ તિષ્ઠતુ કથં વૈમલ્યમાત્રાદિદં
માતસ્તે સહપાઠવીથિમયતાં મંદસ્મિતૈર્મંજુલૈઃ ।
કિં ચેયં તુ ભિદાસ્તિ દોહનવશાદેકં તુ સંજાયતે
કામાક્ષિ સ્વયમર્થિતં પ્રણમતામન્યત્તુ દોદુહ્યતે ॥23॥
કર્પૂરૈરમૃતૈર્જગજ્જનનિ તે કામાક્ષિ ચંદ્રાતપૈઃ
મુક્તાહારગુણૈર્મૃણાલવલયૈર્મુગ્ધસ્મિતશ્રીરિયમ્ ।
શ્રીકાંચીપુરનાયિકે સમતયા સંસ્તૂયતે સજ્જનૈઃ
તત્તાદૃઙ્મમ તાપશાંતિવિધયે કિં દેવિ મંદાયતે ॥24॥
મધ્યેગર્ભિતમંજુવાક્યલહરીમાધ્વીઝરીશીતલા
મંદારસ્તબકાયતે જનનિ તે મંદસ્મિતાંશુચ્છટા ।
યસ્યા વર્ધયિતું મુહુર્વિકસનં કામાક્ષિ કામદ્રુહો
વલ્ગુર્વીક્ષણવિભ્રમવ્યતિકરો વાસંતમાસાયતે ॥25॥
બિંબોષ્ઠદ્યુતિપુંજરંજિતરુચિસ્ત્વન્મંદહાસચ્છટા ।
કલ્યાણં ગિરિસાર્વભૌમતનયે કલ્લોલયત્વાશુ મે ।
ફુલ્લન્મલ્લિપિનદ્ધહલ્લકમયી માલેવ યા પેશલા
શ્રીકાંચીશ્વરિ મારમર્દિતુરુરોમધ્યે મુહુર્લંબતે ॥26॥
બિભ્રાણા શરદભ્રવિભ્રમદશાં વિદ્યોતમાનાપ્યસો
કામાક્ષિ સ્મિતમંજરી કિરતિ તે કારુણ્યધારારસમ્ ।
આશ્ચર્યં શિશિરીકરોતિ જગતીશ્ચાલોક્ય ચૈનામહો
કામં ખેલતિ નીલકંઠહૃદયં કૌતૂહલાંદોલિતમ્ ॥27॥
પ્રેંખત્પ્રૌઢકટાક્ષકુંજકુહરેષ્વત્યચ્છગુચ્છાયિતં
વક્ત્રેંદુચ્છવિસિંધુવીચિનિચયે ફેનપ્રતાનાયિતમ્ ।
નૈરંતર્યવિજૃંભિતસ્તનતટે નૈચોલપટ્ટાયિતં
કાલુષ્યં કબલીકરોતુ મમ તે કામાક્ષિ મંદસ્મિતમ્ ॥28॥
પીયૂષં તવ મંથરસ્મિતમિતિ વ્યર્થૈવ સાપપ્રથા
કામાક્ષિ ધ્રુવમીદૃશં યદિ ભવેદેતત્કથં વા શિવે ।
મંદારસ્ય કથાલવં ન સહતે મથ્નાતિ મંદાકિની-
મિંદું નિંદતિ કીર્તિતેઽપિ કલશીપાથોધિમીર્ષ્યાયતે ॥29॥
વિશ્વેષાં નયનોત્સવં વિતનુતાં વિદ્યોતતાં ચંદ્રમા
વિખ્યાતો મદનાંતકેન મુકુટીમધ્યે ચ સંમાન્યતામ્ ।
આઃ કિં જાતમનેન હાસસુષમામાલોક્ય કામાક્ષિ તે
કાલંકીમવલંબતે ખલુ દશાં કલ્માષહીનોઽપ્યસૌ ॥30॥
ચેતઃ શીતલયંતુ નઃ પશુપતેરાનંદજીવાતવો
નમ્રાણાં નયનાધ્વસીમસુ શરચ્ચંદ્રાતપોપક્રમાઃ ।
સંસારાખ્યસરોરુહાકરખલીકારે તુષારોત્કરાઃ
કામાક્ષિ સ્મરકીર્તિબીજનિકરાસ્ત્વન્મંદહાસાંકુરાઃ ॥31॥
કર્મૌઘાખ્યતમઃકચાકચિકરાન્કામાક્ષિ સંચિંતયે
ત્વન્મંદસ્મિતરોચિષાં ત્રિભુવનક્ષેમંકરાનંકુરાન્ ।
યે વક્ત્રં શિશિરશ્રિયો વિકસિતં ચંદ્રાતપાંભોરુહ-
દ્વેષોદ્ધેષોણચાતુરીમિવ તિરસ્કર્તું પરિષ્કુર્વતે ॥32॥
કુર્યુર્નઃ કુલશૈલરાજતનયે કૂલંકષં મંગલં
કુંદસ્પર્ધનચુંચવસ્તવ શિવે મંદસ્મિતપ્રક્રમાઃ ।
યે કામાક્ષિ સમસ્તસાક્ષિનયનં સંતોષયંતીશ્વરં
કર્પૂરપ્રકરા ઇવ પ્રસૃમરાઃ પુંસામસાધારણાઃ ॥33॥
કમ્રેણ સ્નપયસ્વ કર્મકુહનાચોરેણ મારાગમ-
વ્યાખ્યાશિક્ષણદીક્ષિતેન વિદુષામક્ષીણલક્ષ્મીપુષા ।
કામાક્ષિ સ્મિતકંદલેન કલુષસ્ફોટક્રિયાચુંચુના
કારુણ્યામૃતવીચિકાવિહરણપ્રાચુર્યધુર્યેણ મામ્ ॥34॥
ત્વન્મંદસ્મિતકંદલસ્ય નિયતં કામાક્ષિ શંકામહે
બિંબઃ કશ્ચન નૂતનઃ પ્રચલિતો નૈશાકરઃ શીકરઃ ।
કિંચ ક્ષીરપયોનિધિઃ પ્રતિનિધિઃ સ્વર્વાહિનીવીચિકા-
બિબ્વોકોઽપિ વિડંબ એવ કુહના મલ્લીમતલ્લીરુચઃ ॥35॥
દુષ્કર્માર્કનિસર્ગકર્કશમહસ્સંપર્કતપતં મિલ-
ત્પંકં શંકરવલ્લભે મમ મનઃ કાંચીપુરાલંક્રિયે ।
અંબ ત્વન્મૃદુલસ્મિતામૃતરસે મંક્ત્વા વિધૂય વ્યથા-
માનંદોદયસૌધશૃંગપદવીમારોઢુમાકાંક્ષતિ ॥36॥
નમ્રાણાં નગરાજશેખરસુતે નાકાલયાનાં પુરઃ
કામાક્ષિ ત્વરયા વિપત્પ્રશમેન કારુણ્યધારાઃ કિરન્ ।
આગચ્છંતમનુગ્રહં પ્રકટયન્નાનંદબીજાનિ તે
નાસીરે મૃદુહાસ એવ તનુતે નાથે સુધાશીતલઃ ॥37॥
કામાક્ષિ પ્રથમાનવિભ્રમનિધિઃ કંદર્પદર્પપ્રસૂઃ
મુગ્ધસ્તે મૃદુહાસ એવ ગિરિજે મુષ્ણાતુ મે કિલ્બિષમ્ ।
યં દ્રષ્ટું વિહિતે કરગ્રહ ઉમે શંભુસ્ત્રપામીલિતં
સ્વૈરં કારયતિ સ્મ તાંડવવિનોદાનંદિના તંડુના ॥38॥
ક્ષુણ્ણં કેનચિદેવ ધીરમનસા કુત્રાપિ નાનાજનૈઃ
કર્મગ્રંથિનિયંત્રિતૈરસુગમં કામાક્ષિ સામાન્યતઃ ।
મુગ્ધૈર્દ્રુષ્ટુમશક્યમેવ મનસા મૂઢસય મે મૌક્તિકં
માર્ગં દર્શયતુ પ્રદીપ ઇવ તે મંદસ્મિતશ્રીરિયમ્ ॥39॥
જ્યોત્સ્નાકાંતિભિરેવ નિર્મલતરં નૈશાકરં મંડલં
હંસૈરેવ શરદ્વિલાસસમયે વ્યાકોચમંભોરુહમ્ ।
સ્વચ્છૈરેવ વિકસ્વરૈરુડુગુણૈઃ કામાક્ષિ બિંબં દિવઃ
પુણ્યૈરેવ મૃદુસ્મિતૈસ્તવ મુખં પુષ્ણાતિ શોભાભરમ્ ॥40॥
માનગ્રંથિવિધુંતુદેન રભસાદાસ્વાદ્યમાને નવ-
પ્રેમાડંબરપૂર્ણિમાહિમકરે કામાક્ષિ તે તત્ક્ષણમ્ ।
આલોક્ય સ્મિતચંદ્રિકાં પુનરિમામુન્મીલનં જગ્મુષીં
ચેતઃ શીલયતે ચકોરચરિતં ચંદ્રાર્ધચૂડામણેઃ ॥41॥
કામાક્ષિ સ્મિતમંજરીં તવ ભજે યસ્યાસ્ત્વિષામંકુરા-
નાપીનસ્તનપાનલાલસતયા નિશ્શંકમંકેશયઃ ।
ઊર્ધ્વં વીક્ષ્ય વિકર્ષતિ પ્રસૃમરાનુદ્દામયા શુંડયા
સૂનુસુતે બિસશંકયાશુ કુહનાદંતાવલગ્રામણીઃ ॥42॥
ગાઢાશ્લેષવિમર્દસંભ્રમવશાદુદ્દામમુક્તાગુણ-
પ્રાલંબે કુચકુંભયોર્વિગલિતે દક્ષદ્વિષો વક્ષસિ ।
યા સખ્યેન પિનહ્યતિ પ્રચુરયા ભાસા તદીયાં દશાં
સા મે ખેલતુ કામકોટિ હૃદયે સાંદ્રસ્મિતાંશુચ્છટા ॥43॥
મંદારે તવ મંથરસ્મિતરુચાં માત્સર્યમાલોક્યતે
કામાક્ષિ સ્મરશાસને ચ નિયતો રાગોદયો લક્ષ્યતે ।
ચાંદ્રીષુ દ્યુતિમંજરીષુ ચ મહાંદ્વેષાંકુરો દૃશ્યતે
શુદ્ધાનાં કથમીદૃશી ગિરિસુતેઽતિશુદ્ધા દશા કથ્યતામ્ ॥44॥
પીયૂષં ખલુ પીયતે સુરજનૈર્દુગ્ધાંબુધિર્મથ્યતે
માહેશૈશ્ચ જટાકલાપનિગડૈર્મંદાકિની નહ્યતે ।
શીતાંશુઃ પરિભૂયતે ચ તમસા તસ્માદનેતાદૃશી
કામાક્ષિ સ્મિતમંજરી તવ વચોવૈદગ્ધ્યમુલ્લંઘતે ॥45॥
આશંકે તવ મંદહાસલહરીમન્યાદૃશીં ચંદ્રિકા-
મેકામ્રેશકુટુંબિનિ પ્રતિપદં યસ્યાઃ પ્રભાસંગમે ।
વક્ષોજાંબુરુહે ન તે રચયતઃ કાંચિદ્દશાં કૌઙ્મલી-
માસ્યાંભોરુહમંબ કિંચ શનકૈરાલંબતે ફુલ્લતામ્ ॥46॥
આસ્તીર્ણાધરકાંતિપલ્લવચયે પાતં મુહુર્જગ્મુષી
મારદ્રોહિણિ કંદલત્સ્મરશરજ્વાલાવલીર્વ્યંજતી ।
નિંદંતી ઘનસારહારવલયજ્યોત્સ્નામૃણાલાનિ તે
કામાક્ષિ સ્મિતચાતુરી વિરહિણીરીતિં જગાહેતરામ્ ॥47॥
સૂર્યાલોકવિધૌ વિકાસમધિકં યાંતી હરંતી તમ-
સ્સંદોહં નમતાં નિજસ્મરણતો દોષાકરદ્વેષિણી ।
નિર્યાંતી વદનારવિંદકુહરાન્નિર્ધૂતજાડ્યા નૃણાં
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિમયી ચિત્રીયતે ચંદ્રિકા ॥48॥
કુંઠીકુર્યુરમી કુબોધઘટનામસ્મન્મનોમાથિનીં
શ્રીકામાક્ષિ શિવંકરાસ્તવ શિવે શ્રીમંદહાસાંકુરાઃ ।
યે તન્વંતિ નિરંતરં તરુણિમસ્તંબેરમગ્રામણી-
કુંભદ્વંદ્વવિડંબિનિ સ્તનતટે મુક્તાકુથાડંબરમ્ ॥49॥
પ્રેંખંતઃ શરદંબુદા ઇવ શનૈઃ પ્રેમાનિલૈઃ પ્રેરિતા
મજ્જંતો મંદનારિકંઠસુષમાસિંધૌ મુહુર્મંથરમ્ ।
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતાંશુનિકરાઃ શ્યામાયમાનશ્રિયો
નીલાંભોધરનૈપુણીં તત ઇતો નિર્નિદ્રયંત્યંજસા ॥50॥
વ્યાપારં ચતુરાનનૈકવિહૃતૌ વ્યાકુર્વતી કુર્વતી
રુદ્રાક્ષગ્રહણં મહેશિ સતતં વાગૂર્મિકલ્લોલિતા ।
ઉત્ફુલ્લં ધવલારવિંદમધરીકૃત્ય સ્ફુરંતી સદા
શ્રીકામાક્ષિ સરસ્વતી વિજયતે ત્વન્મંદહાસપ્રભા ॥51॥
કર્પૂરદ્યુતિતસ્કરેણ મહસા કલ્માષયત્યાનનં
શ્રીકાંચીપુરનાયિકે પતિરિવ શ્રીમંદહાસોઽપિ તે ।
આલિંગત્યતિપીવરાં સ્તનતટીં બિંબાધરં ચુંબતિ
પ્રૌઢં રાગભરં વ્યનક્તિ મનસો ધૈર્યં ધુનીતેતરામ્ ॥52॥
વૈશદ્યેન ચ વિશ્વતાપહરણક્રીડાપટીયસ્તયા
પાંડિત્યેન પચેલિમેન જગતાં નેત્રોત્સવોત્પાદેન ।
કામાક્ષિ સ્મિતકંદલૈસ્તવ તુલામારોઢુમુદ્યોગિની
જ્યોત્સ્નાસૌ જલરાશિપોષણતયા દૂષ્યાં પ્રપન્ના દશામ્ ॥53॥
લાવણ્યાંબુજિનીમૃણાલવલયૈઃ શૃંગારગંધદ્વિપ-
ગ્રામણ્યઃ શ્રુતિચામરૈસ્તરુણિમસ્વારાજ્યતેજોંકુરૈઃ ।
આનંદામૃતસિંધુવીચિપૃષતૈરાસ્યાબ્જહંસૈસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મથાન મંદહસિતૈર્મત્કં મનઃકલ્મષમ્ ॥54॥
ઉત્તુંગસ્તનમંડલીપરિચલન્માણિક્યહારચ્છટા-
ચંચચ્છોણિમપુંજમધ્યસરણિં માતઃ પરિષ્કુર્વતી ।
યા વૈદગ્ધ્યમુપૈતિ શંકરજટાકાંતારવાટીપત-
ત્સ્વર્વાપીપયસઃ સ્મિતદ્યુતિરસૌ કામાક્ષિ તે મંજુલા ॥55॥
સન્નામૈકજુષા જનેન સુલભં સંસૂચયંતી શનૈ-
રુત્તુંગસ્ય ચિરાદનુગ્રહતરોરુત્પત્સ્યમાનં ફલમ્ ।
પ્રાથમ્યેન વિકસ્વરા કુસુમવત્પ્રાગલ્ભ્યમભ્યેયુષી
કામાક્ષિ સ્મિતચાતુરી તવ મમ ક્ષેમંકરી કલ્પતામ્ ॥56॥
ધાનુષ્કાગ્રસરસ્ય લોલકુટિલભ્રૂલેખયા બિભ્રતો
લીલાલોકશિલીમુખં નવવયસ્સામ્રાજ્યલક્ષ્મીપુષઃ ।
જેતું મન્મથમર્દિનં જનનિ તે કામાક્ષિ હાસઃ સ્વયં
વલ્ગુર્વિભ્રમભૂભૃતો વિતનુતે સેનાપતિપ્રક્રિયામ્ ॥57॥
યન્નાકંપત કાલકૂટકબલીકારે ચુચુંબે ન યદ્-
ગ્લાન્યા ચક્ષુષિ રૂષિતાનલશિખે રુદ્રસ્ય તત્તાદૃશમ્ ।
ચેતો યત્પ્રસભં સ્મરજ્વરશિખિજ્વાલેન લેલિહ્યતે
તત્કામાક્ષિ તવ સ્મિતાંશુકલિકાહેલાભવં પ્રાભવમ્ ॥58॥
સંભિન્નેવ સુપર્વલોકતટિની વીચીચયૈર્યામુનૈઃ
સંમિશ્રેવ શશાંકદીપ્તિલહરી નીલૈર્મહાનીરદૈઃ ।
કામાક્ષિ સ્ફુરિતા તવ સ્મિતરુચિઃ કાલાંજનસ્પર્ધિના
કાલિમ્ના કચરોચિષાં વ્યતિકરે કાંચિદ્દશામશ્નુતે ॥59॥
જાનીમો જગદીશ્વરપ્રણયિનિ ત્વન્મંદહાસપ્રભાં
શ્રીકામાક્ષિ સરોજિનીમભિનવામેષા યતઃ સર્વદા ।
આસ્યેંદોરવલોકેન પશુપતેરભ્યેતિ સંફુલ્લતાં
તંદ્રાલુસ્તદભાવ એવ તનુતે તદ્વૈપરીત્યક્રમમ્ ॥60॥
યાંતી લોહિતિમાનમભ્રતટિની ધાતુચ્છટાકર્દમૈઃ
ભાંતી બાલગભસ્તિમાલિકિરણૈર્મેઘાવલી શારદી ।
બિંબોષ્ઠદ્યુતિપુંજચુંબનકલાશોણાયમાનેન તે
કામાક્ષિ સ્મિતરોચિષા સમદશામારોઢુમાકાંક્ષતે ॥61॥
શ્રીકામાક્ષિ મુખેંદુભૂષણમિદં મંદસ્મિતં તાવકં
નેત્રાનંદકરં તથા હિમકરો ગચ્છેદ્યથા તિગ્મતામ્ ।
શીતં દેવિ તથા યથા હિમજલં સંતાપમુદ્રાસ્પદં
શ્વેતં કિંચ તથા યથા મલિનતાં ધત્તે ચ મુક્તામણિઃ ॥62॥
ત્વન્મંદસ્મિતમંજરીં પ્રસૃમરાં કામાક્ષિ ચંદ્રાતપં
સંતઃ સંતતમામનંત્યમલતા તલ્લક્ષણં લક્ષ્યતે ।
અસ્માકં ન ધુનોતિ તાપકમધિકં ધૂનોતિ નાભ્યંતરં
ધ્વાંતં તત્ખલુ દુઃખિનો વયમિદં કેનોતિ નો વિદ્મહે ॥63॥
નમ્રસ્ય પ્રણયપ્રરૂઢકલહચ્છેદાય પાદાબ્જયોઃ
મંદં ચંદ્રકિશોરશેખરમણેઃ કામાક્ષિ રાગેણ તે ।
બંધૂકપ્રસવશ્રિયં જિતવતો બંહીયસીં તાદૃશીં
બિંબોષ્ઠસ્ય રુચિં નિરસ્ય હસિતજ્યોત્સ્ના વયસ્યાયતે ॥64॥
મુક્તાનાં પરિમોચનં વિદધતસ્તત્પ્રીતિનિષ્પાદિની
ભૂયો દૂરત એવ ધૂતમરુતસ્તત્પાલનં તન્વતી ।
ઉદ્ભૂતસ્ય જલાંતરાદવિરતં તદ્દૂરતાં જગ્મુષી
કામાક્ષિ સ્મિતમંજરી તવ કથં કંબોસ્તુલામશ્નુતે ॥65॥
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિઝરીવૈદગ્ધ્યલીલાયિતં
પશ્યંતોઽપિ નિરંતરં સુવિમલંમન્યા જગન્મંડલે ।
લોકં હાસયિતું કિમર્થમનિશં પ્રાકાશ્યમાતન્વતે
મંદાક્ષં વિરહય્ય મંગલતરં મંદારચંદ્રાદયઃ ॥66॥
ક્ષીરાબ્ધેરપિ શૈલરાજતનયે ત્વન્મંદહાસસ્ય ચ
શ્રીકામાક્ષિ વલક્ષિમોદયનિધેઃ કિંચિદ્ભિદાં બ્રૂમહે ।
એકસ્મૈ પુરુષાય દેવિ સ દદૌ લક્ષ્મીં કદાચિત્પુરા
સર્વેભ્યોઽપિ દદાત્યસૌ તુ સતતં લક્ષ્મીં ચ વાગીશ્વરીમ્ ॥67॥
શ્રીકાંચીપુરરત્નદીપકલિકે તાન્યેવ મેનાત્મજે
ચાકોરાણિ કુલાનિ દેવિ સુતરાં ધન્યાનિ મન્યામહે ।
કંપાતીરકુટુંબચંક્રમકલાચુંચૂનિ ચંચૂપુટૈઃ
નિત્યં યાનિ તવ સ્મિતેંદુમહસામાસ્વાદમાતન્વતે ॥68॥
શૈત્યપ્રક્રમમાશ્રિતોઽપિ નમતાં જાડ્યપ્રથાં ધૂનયન્
નૈર્મલ્યં પરમં ગતોઽપિ ગિરિશં રાગાકુલં ચારયન્ ।
લીલાલાપપુરસ્સરોઽપિ સતતં વાચંયમાન્પ્રીણયન્
કામાક્ષિ સ્મિતરોચિષાં તવ સમુલ્લાસઃ કથં વર્ણ્યતે ॥69॥
શ્રોણીચંચલમેખલામુખરિતં લીલાગતં મંથરં
ભ્રૂવલ્લીચલનં કટાક્ષવલનં મંદાક્ષવીક્ષાચણમ્ ।
યદ્વૈદગ્ધ્યમુખેન મન્મથરિપું સંમોહયંત્યંજસા
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતાય સતતં તસ્મૈ નમ્સકુર્મહે ॥70॥
શ્રીકામાક્ષિ મનોજ્ઞમંદહસિતજ્યોતિષ્પ્રરોહે તવ
સ્ફીતશ્વેતિમસાર્વભૌમસરણિપ્રાગલ્ભ્યમભ્યેયુષિ ।
ચંદ્રોઽયં યુવરાજતાં કલયતે ચેટીધુરં ચંદ્રિકા
શુદ્ધા સા ચ સુધાઝરી સહચરીસાધર્મ્યમાલંબતે ॥71॥
જ્યોત્સ્ના કિં તનુતે ફલં તનુમતામૌષ્ણ્યપ્રશાંતિં વિના
ત્વન્મંદસ્મિતરોચિષા તનુમતાં કામાક્ષિ રોચિષ્ણુના ।
સંતાપો વિનિવાર્યતે નવવયઃપ્રાચુર્યમંકૂર્યતે
સૌંદર્યં પરિપૂર્યતે જગતિ સા કીર્તિશ્ચ સંચાર્યતે ॥72॥
વૈમલ્યં કુમુદશ્રિયાં હિમરુચઃ કાંત્યૈવ સંધુક્ષ્યતે
જ્યોત્સ્નારોચિરપિ પ્રદોષસમયં પ્રાપ્યૈવ સંપદ્યતે ।
સ્વચ્છત્વં નવમૌક્તિકસ્ય પરમં સંસ્કારતો દૃશ્યતે
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતદીધિતેર્વિશદિમા નૈસર્ગિકો ભાસતે ॥73॥
પ્રાકાશ્યં પરમેશ્વરપ્રણયિનિ ત્વન્મંદહાસશ્રિયઃ
શ્રીકામાક્ષિ મમ ક્ષિણોતુ મમતાવૈચક્ષણીમક્ષયામ્ ।
યદ્ભીત્યેવ નિલીયતે હિમકરો મેઘોદરે શુક્તિકા-
ગર્ભે મૌક્તિકમંડલી ચ સરસીમધ્યે મૃણાલી ચ સા ॥74॥
હેરંબે ચ ગુહે હર્ષભરિતં વાત્સલ્યમંકૂરયત્
મારદ્રોહિણિ પૂરુષે સહભુવં પ્રેમાંકુરં વ્યંજયત્ ।
આનમ્રેષુ જનેષુ પૂર્ણકરુણાવૈદગ્ધ્યમુત્તાલયત્
કામાક્ષિ સ્મિતમંજસા તવ કથંકારં મયા કથ્યતે ॥75॥
સંક્રુદ્ધદ્વિજરાજકોઽપ્યવિરતં કુર્વંદ્વિજૈઃ સંગમં
વાણીપદ્ધતિદૂરગોઽપિ સતતં તત્સાહચર્યં વહન્ ।
અશ્રાંતં પશુદુર્લભોઽપિ કલયન્પત્યૌ પશૂનાં રતિં
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતામૃતરસસ્યંદો મયિ સ્પંદતામ્ ॥76॥
શ્રીકામાક્ષિ મહેશ્વરે નિરુપમપ્રેમાંકુરપ્રક્રમમં
નિત્યં યઃ પ્રકટીકરોતિ સહજામુન્નિદ્રયન્માધુરીમ્ ।
તત્તાદૃક્તવ મંદહાસમહિમા માતઃ કથં માનિતાં
તન્મૂર્ધ્ના સુરનિમ્નગાં ચ કલિકામિંદોશ્ચ તાં નિંદતિ ॥77॥
યે માધુર્યવિહારમંટપભુવો યે શૈત્યમુદ્રાકરા
યે વૈશદ્યદશાવિશેષસુભગાસ્તે મંદહાસાંકુરાઃ ।
કામાક્ષ્યાઃ સહજં ગુણત્રયમિદં પર્યાયતઃ કુર્વતાં
વાણીગુંફનડંબરે ચ હૃદયે કીર્તિપ્રરોહે ચ મે ॥78॥
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુનિકરા દક્ષાંતકે વીક્ષણે
મંદાક્ષગ્રહિલા હિમદ્યુતિમયૂખાક્ષેપદીક્ષાંકુરાઃ ।
દાક્ષ્યં પક્ષ્મલયંતુ માક્ષિકગુડદ્રાક્ષાભવં વાક્ષુ મે
સૂક્ષ્મં મોક્ષપથં નિરીક્ષિતુમપિ પ્રક્ષાલયેયુર્મનઃ ॥79॥
જાત્યા શીતશીતલાનિ મધુરાણ્યેતાનિ પૂતાનિ તે
ગાંગાનીવ પયાંસિ દેવિ પટલાન્યલ્પસ્મિતજ્યોતિષામ્ ।
એનઃપંકપરંપરામલિનિતામેકામ્રનાથપ્રિયે
પ્રજ્ઞાનાત્સુતરાં મદીયધિષણાં પ્રક્ષાલયંતુ ક્ષણાત્ ॥80॥
અશ્રાંતં પરતંત્રિતઃ પશુપતિસ્ત્વન્મંદહાસાંકુરૈઃ
શ્રીકામાક્ષિ તદીયવર્ણસમતાસંગેન શંકામહે ।
ઇંદું નાકધુનીં ચ શેખરયતે માલાં ચ ધત્તે નવૈઃ
વૈકુંઠૈરવકુંઠનં ચ કુરુતે ધૂલીચયૈર્ભાસ્મનૈઃ ॥81॥
શ્રીકાંચીપુરદેવતે મૃદુવચસ્સૌરભ્યમુદ્રાસ્પદં
પ્રૌઢપ્રેમલતાનવીનકુસુમં મંદસ્મિતં તાવકમ્ ।
મંદં કંદલતિ પ્રિયસ્ય વદનાલોકે સમાભાષણે
શ્લક્ષ્ણે કુઙ્મલતિ પ્રરૂઢપુલકે ચાશ્લોષણે ફુલ્લતિ ॥82॥
કિં ત્રૈસ્રોતસમંબિકે પરિણતં સ્રોતશ્ચતુર્થં નવં
પીયૂષસ્ય સમસ્તતાપહરણં કિંવા દ્વિતીયં વપુઃ ।
કિંસ્વિત્ત્વન્નિકટં ગતં મધુરિમાભ્યાસાય ગવ્યં પયઃ
શ્રીકાંચીપુરનાયકપ્રિયતમે મંદસ્મિતં તાવકમ્ ॥83॥
ભૂષા વક્ત્રસરોરુહસ્ય સહજા વાચાં સખી શાશ્વતી
નીવી વિભ્રમસંતતેઃ પશુપતેઃ સૌધી દૃશાં પારણા ।
જીવાતુર્મદનશ્રિયઃ શશિરુચેરુચ્ચાટની દેવતા
શ્રીકામાક્ષિ ગિરામભૂમિમયતે હાસપ્રભામંજરી ॥84॥
સૂતિઃ શ્વેતિમકંદલસ્ય વસતિઃ શૃંગારસારશ્રિયઃ
પૂર્તિઃ સૂક્તિઝરીરસસ્ય લહરી કારુણ્યપાથોનિધેઃ ।
વાટી કાચન કૌસુમી મધુરિમસ્વારાજ્યલક્ષ્મ્યાસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મમાસ્તુ મંગલકરી હાસપ્રભાચાતુરી ॥85॥
જંતૂનાં જનિદુઃખમૃત્યુલહરીસંતાપનં કૃંતતઃ
પ્રૌઢાનુગ્રહપૂર્ણશીતલરુચો નિત્યોદયં બિભ્રતઃ ।
શ્રીકામાક્ષિ વિસૃત્વરા ઇવ કરા હાસાંકુરાસ્તે હઠા-
દાલોકેન નિહન્યુરંધતમસસ્તોમસ્ય મે સંતતિમ્ ॥86॥
ઉત્તુંગસ્તનમંડલસ્ય વિલસલ્લાવણ્યલીલાનટી-
રંગસ્ય સ્ફુટમૂર્ધ્વસીમનિ મુહુઃ પ્રાકાશ્યમભ્યેયુષી ।
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિતતિર્બિંબોષ્ઠકાંત્યંકુરૈઃ
ચિત્રાં વિદ્રુમમુદ્રિતાં વિતનુતે મૌક્તીં વિતાનશ્રિયમ્ ॥87॥
સ્વાભાવ્યાત્તવ વક્ત્રમેવ લલિતં સંતોષસંપાદનં
શંભોઃ કિં પુનરંચિતસ્મિતરુચઃ પાંડિત્યપાત્રીકૃતમ્ ।
અંભોજં સ્વત એવ સર્વજગતાં ચક્ષુઃપ્રિયંભાવુકં
કામાક્ષિ સ્ફુરિતે શરદ્વિકસિતે કીદૃગ્વિધં ભ્રાજતે ॥88॥
પુંભિર્નિર્મલમાનસૌર્વિદધતે મૈત્રીં દૃઢં નિર્મલાં
લબ્ધ્વા કર્મલયં ચ નિર્મલતરાં કીર્તિં લભંતેતરામ્ ।
સૂક્તિં પક્ષ્મલયંતિ નિર્મલતમાં યત્તાવકાઃ સેવકાઃ
તત્કામાક્ષિ તવ સ્મિતસ્ય કલયા નૈર્મલ્યસીમાનિધેઃ ॥89॥
આકર્ષન્નયનાનિ નાકિસદસાં શૈત્યેન સંસ્તંભય-
ન્નિંદું કિંચ વિમોહયન્પશુપતિં વિશ્વાર્તિમુચ્ચાટયન્ ।
હિંસત્સંસૃતિડંબરં તવ શિવે હાસાહ્વયો માંત્રિકઃ
શ્રીકામાક્ષિ મદીયમાનસતમોવિદ્વેષણે ચેષ્ટતામ્ ॥90॥
ક્ષેપીયઃ ક્ષપયંતુ કલ્મષભયાન્યસ્માકમલ્પસ્મિત-
જ્યોતિર્મંડલચંક્રમાસ્તવ શિવે કામાક્ષિ રોચિષ્ણવઃ ।
પીડાકર્મઠકર્મઘર્મસમયવ્યાપારતાપાનલ-
શ્રીપાતા નવહર્ષવર્ષણસુધાસ્રોતસ્વિનીશીકરાઃ ॥91॥
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતૈંદવમહઃપૂરે પરિંફૂર્જતિ
પ્રૌઢાં વારિધિચાતુરીં કલયતે ભક્તાત્મનાં પ્રાતિભમ્ ।
દૌર્ગત્યપ્રસરાસ્તમઃપટલિકાસાધર્મ્યમાબિભ્રતે
સર્વં કૈરવસાહચર્યપદવીરીતિં વિધત્તે પરમ્ ॥92॥
મંદારાદિષુ મન્મથારિમહિષિ પ્રાકાશ્યરીતિં નિજાં
કાદાચિત્કતયા વિશંક્ય બહુશો વૈશદ્યમુદ્રાગુણઃ ।
સાતત્યેન તવ સ્મિતે વિતનુતે સ્વૈરાસનાવાસનામ્ ॥93॥
ઇંધાને ભવવીતિહોત્રનિવહે કર્મૌઘચંડાનિલ-
પ્રૌઢિમ્ના બહુલીકૃતે નિપતિતં સંતાપચિંતાકુલમ્ ।
માતર્માં પરિષિંચ કિંચિદમલૈઃ પીયૂષવર્ષૈરિવ
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિકણૈઃ શૈશિર્યલીલાકરૈઃ ॥94॥
ભાષાયા રસનાગ્રખેલનજુષઃ શૃંગારમુદ્રાસખી-
લીલાજાતરતેઃ સુખેન નિયમસ્નાનાય મેનાત્મજે ।
શ્રીકામાક્ષિ સુધામયીવ શિશિરા સ્રોતસ્વિની તાવકી
ગાઢાનંદતરંગિતા વિજયતે હાસપ્રભાચાતુરી ॥95॥
સંતાપં વિરલીકરોતુ સકલં કામાક્ષિ મચ્ચેતના
મજ્જંતી મધુરસ્મિતામરધુનીકલ્લોલજાલેષુ તે ।
નૈરંતર્યમુપેત્ય મન્મથમરુલ્લોલેષુ યેષુ સ્ફુટં
પ્રેમેંદુઃ પ્રતિબિંબિતો વિતનુતે કૌતૂહલં ધૂર્જટેઃ ॥96॥
ચેતઃક્ષીરપયોધિમંથરચલદ્રાગાખ્યમંથાચલ-
ક્ષોભવ્યાપૃતિસંભવાં જનનિ તે મંદસ્મિતશ્રીસુધામ્ ।
સ્વાદંસ્વાદમુદીતકૌતુકરસા નેત્રત્રયી શાંકરી
શ્રીકામાક્ષિ નિરંતરં પરિણમત્યાનંદવીચીમયી ॥97॥
આલોકે તવ પંચસાયકરિપોરુદ્દામકૌતૂહલ-
પ્રેંખન્મારુતઘટ્ટનપ્રચલિતાદાનંદદુગ્ધાંબુધેઃ ।
કાચિદ્વીચિરુદંચતિ પ્રતિનવા સંવિત્પ્રરોહાત્મિકા
તાં કામાક્ષિ કવીશ્વરાઃ સ્મિતમિતિ વ્યાકુર્વતે સર્વદા ॥98॥
સૂક્તિઃ શીલયતે કિમદ્રિતનયે મંદસ્મિતાત્તે મુહુઃ
માધુર્યાગમસંપ્રદાયમથવા સૂક્તેર્નુ મંદસ્મિતમ્ ।
ઇત્થં કામપિ ગાહતે મમ મનઃ સંદેહમાર્ગભ્રમિં
શ્રીકામાક્ષિ ન પારમાર્થ્યસરણિસ્ફૂર્તૌ નિધત્તે પદમ્ ॥99॥
ક્રીડાલોલકૃપાસરોરુહમુખીસૌધાંગણેભ્યઃ કવિ-
શ્રેણીવાક્પરિપાટિકામૃતઝરીસૂતીગૃહેભ્યઃ શિવે ।
નિર્વાણાંકુરસાર્વભૌમપદવીસિંહાસનેભ્યસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મનોજ્ઞમંદહસિતજ્યોતિષ્કણેભ્યો નમઃ ॥100॥
આર્યામેવ વિભાવયન્મનસિ યઃ પાદારવિંદં પુરઃ
પશ્યન્નારભતે સ્તુતિં સ નિયતં લબ્ધ્વા કટાક્ષચ્છવિમ્ ।
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરીજ્યોત્સ્નાવયસ્યાન્વિતામ્
આરોહત્યપવર્ગસૌધવલભીમાનંદવીચીમયીમ્ ॥101॥
॥ ઇતિ મંદસ્મિતશતકં સંપૂર્ણમ્ ॥
॥ ઇતિ શ્રી મૂકપંચશતી સંપૂર્ણા ॥
॥ઔં તત્ સત્ ॥