ಅಥಾಸ್ಶ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ।
ಸುಖಂ ಐನ್ದ್ರಿಯಕಂ ರಾಜನ್ ಸ್ವರ್ಗೇ ನರಕಃ ಏವ ಚ ।
ದೇಹಿನಃ ಯತ್ ಯಥಾ ದುಃಖಂ ತಸ್ಮಾತ್ ನ ಇಚ್ಛೇತ ತತ್ ಬುಧಾಃ ॥ 1॥
ಗ್ರಾಸಂ ಸುಮೃಷ್ಟಂ ವಿರಸಂ ಮಹಾನ್ತಂ ಸ್ತೋಕಂ ಏವ ವಾ ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಏವ ಅಪತಿತಂ ಗ್ರಸೇತ್ ಆಜಗರಃ ಅಕ್ರಿಯಃ ॥ 2॥
ಶಯೀತ ಅಹಾನಿ ಭೂರೀಣಿ ನಿರಾಹಾರಃ ಅನುಪಕ್ರಮಃ ।
ಯದಿ ನ ಉಪನಮೇತ್ ಗ್ರಾಸಃ ಮಹಾಹಿಃ ಇವ ದಿಷ್ಟಭುಕ್ ॥ 3॥
ಓಜಃ ಸಹೋಬಲಯುತಂ ಬಿಭ್ರತ್ ದೇಹಂ ಅಕರ್ಮಕಮ್ ।
ಶಯಾನಃ ವೀತನಿದ್ರಃ ಚ ನೇಹೇತ ಇನ್ದ್ರಿಯವಾನ್ ಅಪಿ ॥ 4॥
ಮುನಿಃ ಪ್ರಸನ್ನಗಮ್ಭೀರಃ ದುರ್ವಿಗಾಹ್ಯಃ ದುರತ್ಯಯಃ ।
ಅನನ್ತಪಾರಃ ಹಿ ಅಕ್ಷೋಭ್ಯಃ ಸ್ತಿಮಿತ ಉದಃ ಇವ ಅರ್ಣವಃ ॥ 5॥
ಸಮೃದ್ಧಕಾಮಃ ಹೀನಃ ವಾ ನಾರಾಯಣಪರಃ ಮುನಿಃ ।
ನ ಉತ್ಸರ್ಪೇತ ನ ಶುಷ್ಯೇತ ಸರಿದ್ಭಿಃ ಇವ ಸಾಗರಃ ॥ 6॥
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ದೇವಮಾಯಾಂ ತತ್ ಭಾವೈಃ ಅಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯಃ ।
ಪ್ರಲೋಭಿತಃ ಪತತಿ ಅನ್ಧೇ ತಮಸಿ ಅಗ್ನೌ ಪತಙ್ಗವತ್ ॥ 7॥
ಯೋಷಿತ್ ಹಿರಣ್ಯ ಆಭರಣ ಅಮ್ಬರಾದಿ
ದ್ರವ್ಯೇಷು ಮಾಯಾರಚಿತೇಷು ಮೂಢಃ ।
ಪ್ರಲೋಭಿತಾತ್ಮಾ ಹಿ ಉಪಭೋಗಬುದ್ಧ್ಯಾ
ಪತಙ್ಗವತ್ ನಶ್ಯತಿ ನಷ್ಟದೃಷ್ಟಿಃ ॥ 8॥
ಸ್ತೋಕಂ ಸ್ತೋಕಂ ಗ್ರಸೇತ್ ಗ್ರಾಸಂ ದೇಹಃ ವರ್ತೇತ ಯಾವತಾ ।
ಗೃಹಾನ್ ಅಹಿಂಸತ್ ನ ಆತಿಷ್ಠೇತ್ ವೃತ್ತಿಂ ಮಾಧುಕರೀಂ ಮುನಿಃ ॥ 9॥
ಅಣುಭ್ಯಃ ಚ ಮಹದ್ಭ್ಯಃ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇಭ್ಯಃ ಕುಶಲಃ ನರಃ ।
ಸರ್ವತಃ ಸಾರಂ ಆದದ್ಯಾತ್ ಪುಷ್ಪೇಭ್ಯಃ ಇವ ಷಟ್ಪದಃ ॥ 10॥
ಸಾಯನ್ತನಂ ಶ್ವಸ್ತನಂ ವಾ ನ ಸಙ್ಗೃಹ್ಣೀತ ಭಿಕ್ಷಿತಮ್ ।
ಪಾಣಿಪಾತ್ರ ಉದರಾಮತ್ರಃ ಮಕ್ಷಿಕಾ ಇವ ನ ಸಙ್ಗ್ರಹೀ ॥ 11॥
ಸಾಯನ್ತನಂ ಶ್ವಸ್ತನಂ ವಾ ನ ಸಙ್ಗೃಹ್ಣೀತ ಭಿಕ್ಷುಕಃ ।
ಮಕ್ಷಿಕಾಃ ಇವ ಸಙ್ಗೃಹ್ಣನ್ ಸಹ ತೇನ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 12॥
ಪದ ಅಪಿ ಯುವತೀಂ ಭಿಕ್ಷುಃ ನ ಸ್ಪೃಶೇತ್ ದಾರವೀಂ ಅಪಿ ।
ಸ್ಪೃಶನ್ ಕರೀವ ಬಧ್ಯೇತ ಕರಿಣ್ಯಾ ಅಙ್ಗಸಙ್ಗತಃ ॥ 13॥
ನ ಅಧಿಗಚ್ಛೇತ್ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ಮೃತ್ಯುಂ ಆತ್ಮನಃ ।
ಬಲ ಅಧಿಕೈಃ ಸ ಹನ್ಯೇತ ಗಜೈಃ ಅನ್ಯೈಃ ಗಜಃ ಯಥಾ ॥ 14॥
ನ ದೇಯಂ ನ ಉಪಭೋಗ್ಯಂ ಚ ಲುಬ್ಧೈಃ ಯತ್ ದುಃಖ ಸಞ್ಚಿತಮ್ ।
ಭುಙ್ಕ್ತೇ ತತ್ ಅಪಿ ತತ್ ಚ ಅನ್ಯಃ ಮಧುಹೇವ ಅರ್ಥವಿತ್ ಮಧು ॥ 15॥
ಸುಖ ದುಃಖ ಉಪಾರ್ಜಿತೈಃ ವಿತ್ತೈಃ ಆಶಾಸಾನಾಂ ಗೃಹ ಆಶಿಷಃ ।
ಮಧುಹೇವ ಅಗ್ರತಃ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಯತಿಃ ವೈ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಮ್ ॥ 16॥
ಗ್ರಾಮ್ಯಗೀತಂ ನ ಶ್ರುಣುಯಾತ್ ಯತಿಃ ವನಚರಃ ಕ್ವಚಿತ್ ।
ಶಿಖೇತ ಹರಿಣಾತ್ ವದ್ಧಾತ್ ಮೃಗಯೋಃ ಗೀತಮೋಹಿತಾತ್ ॥ 17॥
ನೃತ್ಯವಾದಿತ್ರಗೀತಾನಿ ಜುಷನ್ ಗ್ರಾಮ್ಯಾಣಿ ಯೋಷಿತಾಮ್ ।
ಆಸಾಂ ಕ್ರೀಡನಕಃ ವಶ್ಯಃ ಋಷ್ಯಶ‍ಋಙ್ಗಃ ಮೃಗೀಸುತಃ ॥ 18॥
ಜಿಹ್ವಯಾ ಅತಿಪ್ರಮಾಥಿನ್ಯಾ ಜನಃ ರಸವಿಮೋಹಿತಃ ।
ಮೃತ್ಯುಂ ಋಚ್ಛತಿ ಅಸತ್ ಬುದ್ಧಿಃ ಮೀನಃ ತು ಬಡಿಶೈಃ ಯಥಾ ॥ 19॥
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಜಯನ್ತಿ ಆಶುಃ ನಿರಾಹಾರಾಃ ಮನೀಷಿಣಃ ।
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ತು ರಸನಂ ತತ್ ನಿರನ್ನಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ ॥ 20॥
ತಾವತ್ ಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯಃ ನ ಸ್ಯಾತ್ ವಿಜಿತಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಃ ಪುಮಾನ್ ।
ನ ಜಯೇತ್ ರಸನಂ ಯಾವತ್ ಜಿತಂ ಸರ್ವಂ ಜಿತೇ ರಸೇ ॥ 21॥
ಪಿಙ್ಗಲಾ ನಾಮ ವೇಶ್ಯಾ ಆಸೀತ್ ವಿದೇಹನಗರೇ ಪುರಾ ।
ತಸ್ಯಾ ಮೇ ಶಿಕ್ಷಿತಂ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ನಿಬೋಧ ನೃಪನನ್ದನ ॥ 22॥
ಸಾ ಸ್ವೈರಿಣ್ಯೇಕದಾ ಕಾನ್ತಂ ಸಙ್ಕೇತ ಉಪನೇಷ್ಯತೀ ।
ಅಭೂತ್ಕಾಲೇ ಬಹಿರ್ದ್ವಾರಿ ಬಿಭ್ರತೀ ರೂಪಮುತ್ತಮಮ್ ॥ 23॥
ಮಾರ್ಗ ಆಗಚ್ಛತೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪುರುಷಾನ್ಪುರುಷರ್ಷಭ ।
ತಾನ್ ಶುಲ್ಕದಾನ್ವಿತ್ತವತಃ ಕಾನ್ತಾನ್ಮೇನೇಽರ್ಥಕಾಮುಕಾ ॥ 24॥
ಆಗತೇಷ್ವಪಯಾತೇಷು ಸಾ ಸಙ್ಕೇತೋಪಜೀವನೀ ।
ಅಪ್ಯನ್ಯೋ ವಿತ್ತವಾನ್ಕೋಽಪಿ ಮಾಮುಪೈಷ್ಯತಿ ಭೂರಿದಃ ॥ 25॥
ಏಅವಂ ದುರಾಶಯಾ ಧ್ವಸ್ತನಿದ್ರಾ ದ್ವಾರ್ಯವಲಮ್ಬತೀ ।
ನಿರ್ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪ್ರವಿಶತೀ ನಿಶೀಥಂ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 26॥
ತಸ್ಯಾ ವಿತ್ತಾಶಯಾ ಶುಷ್ಯದ್ವಕ್ತ್ರಾಯಾ ದೀನಚೇತಸಃ ।
ನಿರ್ವೇದಃ ಪರಮೋ ಜಜ್ಞೇ ಚಿನ್ತಾಹೇತುಃ ಸುಖಾವಹಃ ॥ 27॥
ತಸ್ಯಾ ನಿರ್ವಿಣ್ಣಚಿತ್ತಾಯಾ ಗೀತಂ ಶ್ರುಣು ಯಥಾ ಮಮ ।
ನಿರ್ವೇದ ಆಶಾಪಾಶಾನಾಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಯಥಾ ಹ್ಯಸಿಃ ॥ 28॥
ನ ಹಿ ಅಙ್ಗಾಜಾತನಿರ್ವೇದಃ ದೇಹಬನ್ಧಂ ಜಿಹಾಸತಿ ।
ಯಥಾ ವಿಜ್ಞಾನರಹಿತಃ ಮನುಜಃ ಮಮತಾಂ ನೃಪ ॥ 29॥
ಪಿಙ್ಗಲಾ ಉವಾಚ ।
ಅಹೋ ಮೇ ಮೋಹವಿತತಿಂ ಪಶ್ಯತ ಅವಿಜಿತ ಆತ್ಮನಃ ।
ಯಾ ಕಾನ್ತಾತ್ ಅಸತಃ ಕಾಮಂ ಕಾಮಯೇ ಯೇನ ಬಾಲಿಶಾ ॥ 30॥
ಸನ್ತಂ ಸಮೀಪೇ ರಮಣಂ ರತಿಪ್ರದಂ
ವಿತ್ತಪ್ರದಂ ನಿತ್ಯಂ ಇಮಂ ವಿಹಾಯ ।
ಅಕಾಮದಂ ದುಃಖಭಯ ಆದಿ ಶೋಕ
ಮೋಹಪ್ರದಂ ತುಚ್ಛಂ ಅಹಂ ಭಜೇ ಅಜ್ಞಾ ॥ 31॥
ಅಹೋ ಮಯಾತ್ಮಾ ಪರಿತಾಪಿತೋ ವೃಥಾ
ಸಾಙ್ಕೇತ್ಯವೃತ್ತ್ಯಾಽತಿವಿಗರ್ಹ್ಯವಾರ್ತಯಾ ।
ಸ್ತ್ರೈಣಾನ್ನರಾದ್ಯಾಽರ್ಥತೃಷೋಽನುಶೋಚ್ಯಾ
ತ್ಕ್ರೀತೇನ ವಿತ್ತಂ ರತಿಮಾತ್ಮನೇಚ್ಛತೀ ॥ 32॥
ಯದಸ್ಥಿಭಿರ್ನಿರ್ಮಿತವಂಶವಂಶ್ಯ
ಸ್ಥೂಣಂ ತ್ವಚಾ ರೋಮನಖೈಃ ಪಿನದ್ಧಮ್ ।
ಕ್ಷರನ್ನವದ್ವಾರಮಗಾರಮೇತದ್
ವಿಣ್ಮೂತ್ರಪೂರ್ಣಂ ಮದುಪೈತಿ ಕಾನ್ಯಾ ॥ 33॥
ವಿದೇಹಾನಾಂ ಪುರೇ ಹ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಹಮೇಕೈವ ಮೂಢಧೀಃ ।
ಯಾಽನ್ಯಸ್ಮಿಚ್ಛನ್ತ್ಯಸತ್ಯಸ್ಮಾದಾತ್ಮದಾತ್ಕಾಮಮಚ್ಯುತಾತ್ ॥ 34॥
ಸುಹೃತ್ಪ್ರೇಷ್ಠತಮೋ ನಾಥ ಆತ್ಮಾ ಚಾಯಂ ಶರೀರಿಣಾಮ್ ।
ತಂ ವಿಕ್ರೀಯಾತ್ಮನೈವಾಹಂ ರಮೇಽನೇನ ಯಥಾ ರಮಾ ॥ 35॥
ಕಿಯತ್ಪ್ರಿಯಂ ತೇ ವ್ಯಭಜನ್ಕಾಮಾ ಯೇ ಕಾಮದಾ ನರಾಃ ।
ಆದ್ಯನ್ತವನ್ತೋ ಭಾರ್ಯಾಯಾ ದೇವಾ ವಾ ಕಾಲವಿದ್ರುತಾಃ ॥ 36॥
ನೂನಂ ಮೇ ಭಗವಾನ್ ಪ್ರೀತಃ ವಿಷ್ಣುಃ ಕೇನ ಅಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ।
ನಿರ್ವೇದಃ ಅಯಂ ದುರಾಶಾಯಾ ಯತ್ ಮೇ ಜಾತಃ ಸುಖಾವಹಃ ॥ 37॥
ಮೈವಂ ಸ್ಯುರ್ಮನ್ದಭಗ್ಯಾಯಾಃ ಕ್ಲೇಶಾ ನಿರ್ವೇದಹೇತವಃ ।
ಯೇನಾನುಬನ್ಧಂ ನಿಹೃತ್ಯ ಪುರುಷಃ ಶಮಮೃಚ್ಛತಿ ॥ 38॥
ತೇನ ಉಪಕೃತಂ ಆದಾಯ ಶಿರಸಾ ಗ್ರಾಮ್ಯಸಙ್ಗತಾಃ ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದುರಾಶಾಃ ಶರಣಂ ವ್ರಜಾಮಿ ತಂ ಅಧೀಶ್ವರಮ್ ॥ 39॥
ಸನ್ತುಷ್ಟಾ ಶ್ರದ್ದಧತ್ಯೇತದ್ಯಥಾಲಾಭೇನ ಜೀವತೀ ।
ವಿಹರಾಮ್ಯಮುನೈವಾಹಮಾತ್ಮನಾ ರಮಣೇನ ವೈ ॥ 40॥
ಸಂಸಾರಕೂಪೇ ಪತಿತಂ ವಿಷಯೈರ್ಮುಷಿತೇಕ್ಷಣಮ್ ।
ಗ್ರಸ್ತಂ ಕಾಲಾಹಿನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಕೋಽನ್ಯಸ್ತ್ರಾತುಮಧೀಶ್ವರಃ ॥ 41॥
ಆತ್ಮಾ ಏವ ಹಿ ಆತ್ಮನಃ ಗೋಪ್ತಾ ನಿರ್ವಿದ್ಯೇತ ಯದಾಖಿಲಾತ್ ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಇದಂ ಪಶ್ಯತ್ ಗ್ರಸ್ತಂ ಕಾಲಾಹಿನಾ ಜಗತ್ ॥ 42॥
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ ।
ಏಅವಂ ವ್ಯವಸಿತಮತಿರ್ದುರಾಶಾಂ ಕಾನ್ತತರ್ಷಜಾಮ್ ।
ಛಿತ್ವೋಪಶಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಶಯ್ಯಾಮುಪವಿವೇಶ ಸಾ ॥ 43॥
ಆಶಾ ಹಿ ಪರಮಂ ದುಃಖಂ ನೈರಾಶ್ಯಂ ಪರಮಂ ಸುಖಮ್ ।
ಯಥಾ ಸಞ್ಛಿದ್ಯ ಕಾನ್ತಾಶಾಂ ಸುಖಂ ಸುಷ್ವಾಪ ಪಿಙ್ಗಲಾ ॥ 44॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪಾರಮಹಂಸ್ಯಾಂ
ಸಂಹಿತಾಯಾಮೇಕಾದಶಸ್ಕನ್ಧೇ ಪಿಙ್ಗಲೋಪಾಖ್ಯಾಽನೇಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
