කෘෂ්ණ යජුර්වේදීය තෛත්තිරීය සංහිතායා-ඤ්චතුර්ථකාණ්ඩේ ද්වීතීයඃ ප්රශ්නඃ - දේවයජනග්රහාභිධානං

ඕ-න්නමඃ පරමාත්මනේ, ශ්රී මහාගණපතයේ නමඃ,
ශ්රී ගුරුභ්යෝ නමඃ । හ॒රිඃ॒ ඕම් ॥

විෂ්ණෝඃ॒ ක්රමෝ᳚-ऽස්යභිමාති॒හා ගා॑ය॒ත්ර-ඤ්ඡන්ද॒ ආ රෝ॑හ පෘථි॒වීමනු॒ වික්ර॑මස්ව॒ නිර්භ॑ක්ත॒-ස්ස ය-න්ද්වි॒ෂ්මෝ විෂ්ණෝඃ॒ ක්රමෝ᳚-ऽස්යභිශස්ති॒හා ත්රෛෂ්ටු॑භ॒-ඤ්ඡන්ද॒ ආ රෝ॑හා॒න්තරි॑ක්ෂ॒මනු॒ වික්ර॑මස්ව॒ නිර්භ॑ක්ත॒-ස්ස ය-න්ද්වි॒ෂ්මෝ විෂ්ණෝඃ॒ ක්රමෝ᳚-ऽස්යරාතීය॒තෝ හ॒න්තා ජාග॑ත॒-ඤ්ඡන්ද॒ ආ රෝ॑හ॒ දිව॒මනු॒ වික්ර॑මස්ව॒ නිර්භ॑ක්ත॒-ස්ස ය-න්ද්වි॒ෂ්මෝ විෂ්ණෝඃ॒ [විෂ්ණෝඃ᳚, ක්රමෝ॑-ऽසි ශත්රූය॒තෝ] 1

ක්රමෝ॑-ऽසි ශත්රූය॒තෝ හ॒න්තා-ऽනු॑ෂ්ටුභ॒-ඤ්ඡන්ද॒ ආ රෝ॑හ॒ දිශෝ-ऽනු॒ වික්ර॑මස්ව॒ නිර්භ॑ක්ත॒-ස්ස ය-න්ද්වි॒ෂ්මඃ ॥ අක්ර॑න්දද॒ග්නි-ස්ස්ත॒නය॑න්නිව॒ ද්යෞඃ, ක්ෂාමා॒ රේරි॑හ-ද්වී॒රුධ॑-ස්සම॒ඤ්ජන්න් । ස॒ද්යෝ ජ॑ජ්ඤා॒නෝ වි හීමි॒ද්ධෝ අඛ්ය॒දා රෝද॑සී භා॒නුනා॑ භාත්ය॒න්තඃ ॥ අග්නේ᳚-ऽභ්යාවර්තින්න॒භි න॒ ආ ව॑ර්ත॒ස්වා-ऽऽයු॑ෂා॒ වර්ච॑සා ස॒න්යා මේ॒ධයා᳚ ප්ර॒ජයා॒ ධනේ॑න ॥ අග්නේ॑ [අග්නේ᳚, අ॒ඞ්ගි॒ර॒-ශ්ශ॒ත-න්තේ॑] 2

අඞ්ගිර-ශ්ශ॒ත-න්තේ॑ සන්ත්වා॒වෘත॑-ස්ස॒හස්ර॑-න්ත උපා॒වෘතඃ॑ । තාසා॒-ම්පෝෂ॑ස්ය॒ පෝෂේ॑ණ॒ පුන॑ර්නෝ න॒ෂ්ටමා කෘ॑ධි॒ පුන॑ර්නෝ ර॒යිමා කෘ॑ධි ॥ පුන॑රූ॒ර්ජා නිව॑ර්තස්ව॒ පුන॑රග්න ඉ॒ෂා-ऽऽයු॑ෂා । පුන॑ර්නඃ පාහි වි॒ශ්වතඃ॑ ॥ ස॒හ ර॒ය්යා නි ව॑ර්ත॒ස්වාග්නේ॒ පින්ව॑ස්ව॒ ධාර॑යා । වි॒ශ්වඵ්ස්නි॑යා වි॒ශ්ව ත॒ස්පරි॑ ॥ උදු॑ත්ත॒මං-වඁ ॑රුණ॒ පාශ॑ ම॒ස්මදවා॑-ऽධ॒මං- [-ऽධ॒මම්, වි ම॑ද්ධ්ය॒මග්ග්​ ශ්ර॑ථාය ।] 3

-ඁවි ම॑ද්ධ්ය॒මග්ග්​ ශ්ර॑ථාය । අථා॑ ව॒යමා॑දිත්ය ව්ර॒තේ තවානා॑ගසෝ॒ අදි॑තයේ ස්යාම ॥ ආ ත්වා॑-ऽහාර්​ෂ-ම॒න්තර॑භූර්ධ්රු॒වස්ති॒ෂ්ඨා ऽවි॑චාචලිඃ । විශ॑ස්ත්වා॒ සර්වා॑ වාඤ්ඡන්ත්ව॒ස්මි-න්රා॒ෂ්ට්රමධි॑ ශ්රය ॥අග්නේ॑ බෘ॒හන්නු॒ෂසා॑මූ॒ර්ධ්වෝ අ॑ස්ථාන්නිර්ජග්මි॒වාන්-තම॑සෝ॒ ජ්යෝති॒ෂා-ऽऽගා᳚ත් । අ॒ග්නිර්භා॒නුනා॒ රුශ॑තා॒ ස්වඞ්ග॒ ආ ජා॒තෝ විශ්වා॒ සද්මා᳚න්යප්රාඃ ॥ සීද॒ ත්ව-ම්මා॒තුර॒ස්යා [සීද॒ ත්ව-ම්මා॒තුර॒ස්යාඃ᳚, උ॒පස්ථේ॒ විශ්වා᳚න්යග්නේ] 4

උ॒පස්ථේ॒ විශ්වා᳚න්යග්නේ ව॒යුනා॑නි වි॒ද්වාන් । මෛනා॑ම॒ර්චිෂා॒ මා තප॑සා॒-ऽභි ශූ॑ශුචෝ॒-ऽන්තර॑ස්යාග්​ම් ශු॒ක්රජ්යෝ॑ති॒ර්වි භා॑හි ॥ අ॒න්තර॑ග්නේ රු॒චා ත්වමු॒ඛායෛ॒ සද॑නේ॒ ස්වේ । තස්යා॒ස්ත්වග්​ම් හර॑සා॒ තප॒ඤ්ජාත॑වේද-ශ්ශි॒වෝ භ॑ව ॥ ශි॒වෝ භූ॒ත්වා මහ්ය॑ම॒ග්නේ-ऽථෝ॑ සීද ශි॒වස්ත්වම් । ශි॒වාඃ කෘ॒ත්වා දිශ॒-ස්සර්වා॒-ස්ස්වාං-යෝඁනි॑මි॒හා-ऽऽ ස॑දඃ ॥ හ॒ග්​ම්॒ස-ශ්ශු॑චි॒ෂ ද්වසු॑රන්තරික්ෂ॒-සද්ධෝතා॑ වේදි॒ෂදති॑ථි ර්දුරෝණ॒සත් । නෘ॒ෂද්ව॑ර॒ස-දෘ॑ත॒ස-ද්ව්යෝ॑ම॒ස-ද॒බ්ජා ගෝ॒ජා ඍ॑ත॒ජා අ॑ද්රි॒ජා ඍ॒ත-ම්බෘ॒හත් ॥ 5 ॥
(දිව॒මනු॒ වි ක්ර॑මස්ව॒ නිර්භ॑ක්ත॒-ස්ස ය-න්ද්වි॒ෂ්මෝ විෂ්ණෝ॒ - ර්ධනේ॒නාග්නේ॑ - ऽධ॒ම - ම॒ස්යාඃ - ශු॑චි॒ෂථ් - ෂෝඩ॑ශ ච) (අ. 1)

දි॒වස්පරි॑ ප්රථ॒ම-ඤ්ජ॑ජ්ඤේ අ॒ග්නිර॒ස්ම-ද්ද්වි॒තීය॒-ම්පරි॑ ජා॒තවේ॑දාඃ । තෘ॒තීය॑ම॒ඵ්සු නෘ॒මණා॒ අජ॑ස්ර॒මින්ධා॑න ඒන-ඤ්ජරතේ ස්වා॒ධීඃ ॥ වි॒ද්මා තේ॑ අග්නේ ත්රේ॒ධා ත්ර॒යාණි॑ වි॒ද්මා තේ॒ සද්ම॒ විභෘ॑ත-ම්පුරු॒ත්රා । වි॒ද්මා තේ॒ නාම॑ පර॒ම-ඞ්ගුහා॒ යද්වි॒ද්මා තමුථ්සං॒-යඁත॑ ආජ॒ගන්ථ॑ ॥ ස॒මු॒ද්රේ ත්වා॑ නෘ॒මණා॑ අ॒ඵ්ස්ව॑න්තර්නෘ॒චක්ෂා॑ ඊධේ දි॒වෝ අ॑ග්න॒ ඌධන්න්॑ । තෘ॒තීයේ᳚ ත්වා॒ [තෘ॒තීයේ᳚ ත්වා, රජ॑සි තස්ථි॒වාග්​ම් ස॑මෘ॒තස්ය॒] 6

රජ॑සි තස්ථි॒වාග්​ම් ස॑මෘ॒තස්ය॒ යෝනෞ॑ මහි॒ෂා අ॑හින්වන්න් ॥ අක්ර॑න්දද॒ග්නි-ස්ස්ත॒නය॑න්නිව॒ ද්යෞඃ, ක්ෂාමා॒ රේරි॑හ-ද්වී॒රුධ॑-ස්සම॒ඤ්ජන්න් । ස॒ද්යෝ ජ॑ජ්ඤා॒නෝ වි හීමි॒ද්ධෝ අඛ්ය॒දා රෝද॑සී භා॒නුනා॑ භාත්ය॒න්තඃ ॥ උ॒ශි-ක්පා॑ව॒කෝ අ॑ර॒ති-ස්සු॑මේ॒ධා මර්තේ᳚ෂ්ව॒ග්නිර॒මෘතෝ॒ නිධා॑යි । ඉය॑ර්ති ධූ॒මම॑රු॒ෂ-ම්භරි॑භ්ර॒දුච්ඡු॒ක්රේණ॑ ශෝ॒චිෂා॒ ද්යාමින॑ක්ෂත් ॥ විශ්ව॑ස්ය කේ॒තුර්භුව॑නස්ය॒ ගර්භ॒ ආ [ ] 7

රෝද॑සී අපෘණා॒ජ්ජාය॑මානඃ । වී॒ඩු-ඤ්චි॒දද්රි॑මභින-ත්පරා॒යන් ජනා॒ යද॒ග්නිමය॑ජන්ත॒ පඤ්ච॑ ॥ ශ්රී॒ණාමු॑දා॒රෝ ධ॒රුණෝ॑ රයී॒ණා-ම්ම॑නී॒ෂාණා॒-ම්ප්රාර්ප॑ණ॒-ස්සෝම॑ගෝපාඃ । වසෝ᳚-ස්සූ॒නු-ස්සහ॑සෝ අ॒ඵ්සු රාජා॒ වි භා॒ත්යග්ර॑ උ॒ෂසා॑මිධා॒නඃ ॥ යස්තේ॑ අ॒ද්ය කෘ॒ණව॑-ද්භද්රශෝචේ-ऽපූ॒ප-න්දේ॑ව ඝෘ॒තව॑න්තමග්නේ । ප්රත-න්න॑ය ප්රත॒රාං-වඁස්යෝ॒ අච්ඡා॒භි ද්යු॒ම්න-න්දේ॒වභ॑ක්තං-යඁවිෂ්ඨ ॥ ආ [ ] 8

ත-ම්භ॑ජ සෞශ්රව॒සේෂ්ව॑ග්න උ॒ක්ථ-උ॑ක්ථ॒ ආ භ॑ජ ශ॒ස්යමා॑නේ । ප්රි॒ය-ස්සූර්යේ᳚ ප්රි॒යෝ අ॒ග්නා භ॑වා॒ත්යුජ්ජා॒තේන॑ භි॒නද॒දුජ්ජනි॑ත්වෛඃ ॥ ත්වාම॑ග්නේ॒ යජ॑මානා॒ අනු॒ ද්යූන්. විශ්වා॒ වසූ॑නි දධිරේ॒ වාර්යා॑ණි । ත්වයා॑ ස॒හ ද්රවි॑ණමි॒ච්ඡමා॑නා ව්ර॒ජ-ඞ්ගෝම॑න්තමු॒ශිජෝ॒ වි ව॑ව්රුඃ ॥ දෘ॒ශා॒නෝ රු॒ක්ම උ॒ර්ව්යා ව්ය॑ද්යෞ-ද්දු॒ර්මර්​ෂ॒මායු॑-ශ්ශ්රි॒යේ රු॑චා॒නඃ । අ॒ග්නිර॒මෘතෝ॑ අභව॒-ද්වයෝ॑භි॒ර්යදේ॑- -න॒-න්ද්යෞරජ॑නය-ථ්සු॒රේතාඃ᳚ ॥ 9 ॥
(තෘතියේ᳚ ත්වා॒ - ගර්භ॒ ආ - ය॑වි॒ෂ්ඨා-ऽऽ - ය - ච්ච॒ත්වාරි॑ ච) (අ. 2)

අන්න॑ප॒තේ-ऽන්න॑ස්ය නෝ දේහ්යනමී॒වස්ය॑ ශු॒ෂ්මිණඃ॑ । ප්ර ප්ර॑දා॒තාර॑-න්තාරිෂ॒ ඌර්ජ॑-න්නෝ ධේහි ද්වි॒පදේ॒ චතු॑ෂ්පදේ ॥ උදු॑ ත්වා॒ විශ්වේ॑ දේ॒වා අග්නේ॒ භර॑න්තු॒ චිත්ති॑භිඃ । ස නෝ॑ භව ශි॒වත॑ම-ස්සු॒ප්රතී॑කෝ වි॒භාව॑සුඃ ॥ ප්රේද॑ග්නේ॒ ජ්යෝති॑ෂ්මාන්. යාහි ශි॒වේභි॑ර॒ර්චි॑භි॒ස්ත්වම් । බෘ॒හද්භි॑-ර්භා॒නුභි॒-ර්භාස॒-න්මා හිග්​ම්॑සී ස්ත॒නුවා᳚ ප්ර॒ජාඃ ॥ ස॒මිධා॒-ऽග්නි-න්දු॑වස්යත ඝෘ॒තෛර්බෝ॑ධය॒තාති॑ථිම් । ආ- [ආ, අ॒ස්මි॒න්॒. හ॒ව්යා ජු॑හෝතන ।] 10

-ऽස්මි॑න්. හ॒ව්යා ජු॑හෝතන ॥ ප්රප්රා॒යම॒ග්නිර්භ॑ර॒තස්ය॑ ශෘණ්වේ॒ වි ය-ථ්සූර්යෝ॒ න රෝච॑තේ බෘ॒හද්භාඃ । අ॒භි යඃ පූ॒රු-ම්පෘත॑නාසු ත॒ස්ථෞ දී॒දාය॒ දෛව්යෝ॒ අති॑ථි-ශ්ශි॒වෝ නඃ॑ ॥ ආපෝ॑ දේවීඃ॒ ප්රති॑ ගෘහ්ණීත॒ භස්මෛ॒ත-ථ්ස්යෝ॒නේ කෘ॑ණුද්ධ්වග්​ම් සුර॒භාවු॑ ලෝ॒කේ । තස්මෛ॑ නමන්තා॒-ඤ්ජන॑ය-ස්සු॒පත්නී᳚ර්මා॒තේව॑ පු॒ත්ර-ම්බි॑භෘ॒තා ස්වේ॑නම් ॥ අ॒ඵ්ස්ව॑ග්නේ॒ සධි॒ෂ්ටව॒- [අ॒ඵ්ස්ව॑ග්නේ॒ සධි॒ෂ්ටව॑, සෞෂ॑ධී॒රනු॑ රුද්ධ්යසේ ।] 11

සෞෂ॑ධී॒රනු॑ රුද්ධ්යසේ । ගර්භේ॒ සඤ්ජා॑යසේ॒ පුනඃ॑ ॥ ගර්භෝ॑ අ॒ස්යෝෂ॑ධීනා॒-ඞ්ගර්භෝ॒ වන॒ස්පතී॑නාම් । ගර්භෝ॒ විශ්ව॑ස්ය භූ॒තස්යාග්නේ॒ ගර්භෝ॑ අ॒පාම॑සි ॥ ප්ර॒සද්ය॒ භස්ම॑නා॒ යෝනි॑ම॒පශ්ච॑ පෘථි॒වීම॑ග්නේ । ස॒ග්​ම්॒සෘජ්ය॑ මා॒තෘභි॒ස්ත්ව-ඤ්ජ්යෝති॑ෂ්මා॒-න්පුන॒රා-ऽස॑දඃ ॥ පුන॑රා॒සද්ය॒ සද॑නම॒පශ්ච॑ පෘථි॒වීම॑ග්නේ । ශේෂේ॑ මා॒තුර්යථෝ॒පස්ථේ॒ ऽන්තර॒ස්යාග්​ම් ශි॒වත॑මඃ ॥ පුන॑රූ॒ර්ජා [ ] 12

-නි ව॑ර්තස්ව॒ පුන॑රග්න ඉ॒ෂා ऽऽයු॑ෂා । පුන॑ර්නඃ පාහි වි॒ශ්වතඃ॑ ॥ ස॒හ ර॒ය්යා නි ව॑ර්ත॒ස්වාග්නේ॒ පින්ව॑ස්ව॒ ධාර॑යා । වි॒ශ්වඵ්ස්නි॑යා වි॒ශ්වත॒ස්පරි॑ ॥ පුන॑ස්ත්වා ऽऽදි॒ත්යා රු॒ද්රා වස॑ව॒-ස්සමි॑න්ධතා॒-ම්පුන॑ර්බ්ර॒හ්මාණෝ॑ වසුනීථ ය॒ජ්ඤෛඃ । ඝෘ॒තේන॒ ත්ව-න්ත॒නුවෝ॑ වර්ධයස්ව ස॒ත්යා-ස්ස॑න්තු॒ යජ॑මානස්ය॒ කාමාඃ᳚ ॥ බෝධා॑ නෝ අ॒ස්ය වච॑සෝ යවිෂ්ඨ॒ මග්​ම්හි॑ෂ්ඨස්ය॒ ප්රභෘ॑තස්ය ස්වධාවඃ । පීය॑ති ත්වෝ॒ අනු॑ ත්වෝ ගෘණාති ව॒න්දාරු॑ස්තේ ත॒නුවං॑-වඁන්දේ අග්නේ ॥ ස බෝ॑ධි සූ॒රිර්ම॒ඝවා॑ වසු॒දාවා॒ වසු॑පතිඃ । යු॒යෝ॒ද්ධ්ය॑ස්ම-ද්ද්වේෂාග්​ම්॑සි ॥ 13 ॥
(ආ - තවෝ॒ - ර්ජා-ऽ - නු॒ - ෂෝඩ॑ශ ච) (අ. 3)

අපේ॑ත॒ වීත॒ වි ච॑ සර්ප॒තාතෝ॒ යේ-ऽත්ර॒ ස්ථ පු॑රා॒ණා යේ ච॒ නූත॑නාඃ । අදා॑දි॒දං-යඁ॒මෝ॑-ऽව॒සාන॑-ම්පෘථි॒ව්යා අක්ර॑න්නි॒ම-ම්පි॒තරෝ॑ ලෝ॒කම॑ස්මෛ ॥ අ॒ග්නේර්භස්මා᳚ස්ය॒ග්නේඃ පුරී॑ෂමසි ස॒ජ්ඤාන්න॑මසි කාම॒ධර॑ණ॒-ම්මයි॑ තේ කාම॒ධර॑ණ-ම්භූයාත් ॥ සං-යාඁ වඃ॑ ප්රි॒යාස්ත॒නුව॒-ස්ස-ම්ප්රි॒යා හෘද॑යානි වඃ । ආ॒ත්මා වෝ॑ අස්තු॒ [අස්තු, සම්ප්රි॑ය॒] 14

සම්ප්රි॑ය॒-ස්සම්ප්රි॑යාස්ත॒නුවෝ॒ මම॑ ॥ අ॒යග්​ම් සෝ අ॒ග්නිර්යස්මි॒න්-ථ්සෝම॒මින්ද්ර॑-ස්සු॒ත-න්ද॒ධේ ජ॒ඨරේ॑ වාවශා॒නඃ । ස॒හ॒ස්රියං॒-වාඁජ॒මත්ය॒-න්න සප්තිග්​ම්॑ සස॒වාන්-ථ්සන්-ථ්ස්තූ॑යසේ ජාතවේදඃ ॥ අග්නේ॑ දි॒වෝ අර්ණ॒මච්ඡා॑ ජිගා॒ස්යච්ඡා॑ දේ॒වාග්​ම් ඌ॑චිෂේ॒ ධිෂ්ණි॑යා॒ යේ । යාඃ ප॒රස්තා᳚-ද්රෝච॒නේ සූර්ය॑ස්ය॒ යාශ්චා॒ වස්තා॑-දුප॒තිෂ්ඨ॑න්ත॒ ආපඃ॑ ॥ අග්නේ॒ ය-ත්තේ॑ දි॒වි වර්චඃ॑ පෘථි॒ව්යාං-යඁදෝෂ॑ධී- [පෘථි॒ව්යාං-යඁදෝෂ॑ධීෂු, අ॒ඵ්සු වා॑ යජත්ර ।] 15

-ෂ්ව॒ඵ්සු වා॑ යජත්ර । යේනා॒න්තරි॑ක්ෂ-මු॒ර්වා॑ත॒තන්ථ॑ ත්වේ॒ෂ-ස්ස භා॒නුර॑ර්ණ॒වෝ නෘ॒චක්ෂාඃ᳚ ॥ පු॒රී॒ෂ්යා॑සෝ අ॒ග්නයඃ॑ ප්රාව॒ණේභි॑-ස්ස॒ජෝෂ॑සඃ । ජු॒ෂන්තාග්​ම්॑ හ॒ව්යමාහු॑තමනමී॒වා ඉෂෝ॑ ම॒හීඃ ॥ ඉඩා॑මග්නේ පුරු॒දග්​ම් සග්​ම්॑ ස॒නි-ඞ්ගෝ-ශ්ශ॑ශ්වත්ත॒මග්​ම් හව॑මානාය සාධ । ස්යාන්න॑-ස්සූ॒නුස්තන॑යෝ වි॒ජාවා-ऽග්නේ॒ සා තේ॑ සුම॒තිර්භූ᳚ත්ව॒ස්මේ ॥ අ॒ය-න්තේ॒ යෝනි॑ර්-ඍ॒ත්වියෝ॒ යතෝ॑ ජා॒තෝ අරෝ॑චථාඃ । ත-ඤ්ජා॒න- [ත-ඤ්ජා॒නන්න්, අ॒ග්න॒ ආ රෝ॒හාථා॑ නෝ] 16

-න්න॑ග්න॒ ආ රෝ॒හාථා॑ නෝ වර්ධයා ර॒යිම් ॥ චිද॑සි॒ තයා॑ දේ॒වත॑යා-ऽඞ්ගිර॒ස්ව-ද්ධ්රු॒වා සී॑ද පරි॒චිද॑සි॒ තයා॑ දේ॒වත॑යා-ऽඞ්ගිර॒ස්ව-ද්ධ්රු॒වා සී॑ද ලෝ॒ක-ම්පෘ॑ණ ඡි॒ද්ර-ම්පෘ॒ණාථෝ॑ සීද ශි॒වා ත්වම් । ඉ॒න්ද්රා॒ග්නී ත්වා॒ බෘහ॒ස්පති॑ර॒ස්මින්. යෝනා॑වසීෂදන්න් ॥ තා අ॑ස්ය॒ සූද॑දෝහස॒-ස්සෝමග්ග්॑ ශ්රීණන්ති॒ පෘශ්ඤ॑යඃ । ජන්ම॑-න්දේ॒වානාං॒-විඁශ॑ස්ත්රි॒ෂ්වා රෝ॑ච॒නේ දි॒වඃ ॥ 17 ॥
(අ॒ස්ත්වෝ - ෂ॑ධීෂු - ජා॒න - න්න॒ෂ්ටාච॑ත්වාරිග්​ම්ශච්ච) (අ. 4)

සමි॑ත॒ග්​ම්॒ සඞ්ක॑ල්පේථා॒ග්​ම්॒ සම්ප්රි॑යෞ රෝචි॒ෂ්ණූ සු॑මන॒ස්යමා॑නෞ । ඉෂ॒මූර්ජ॑ම॒භි සං॒​වඁසා॑නෞ॒ සං-වාඁ॒-ම්මනාග්​ම්॑සි॒ සං-ව්රඁ॒තා සමු॑ චි॒ත්තාන්යා-ऽක॑රම් ॥ අග්නේ॑ පුරීෂ්යාධි॒පා භ॑වා॒ ත්ව-න්නඃ॑ । ඉෂ॒මූර්ජං॒-යඁජ॑මානාය ධේහි ॥ පු॒රී॒ෂ්ය॑ස්ත්වම॑ග්නේ රයි॒මා-න්පු॑ෂ්ටි॒මාග්​ම් අ॑සි । ශි॒වාඃ කෘ॒ත්වා දිශ॒-ස්සර්වා॒-ස්ස්වාං-යෝඁනි॑මි॒හා-ऽස॑දඃ ॥ භව॑ත-න්න॒-ස්සම॑නසෞ॒ සමෝ॑කසා [සමෝ॑කසෞ, අ॒රේ॒පසෞ᳚ ।] 18

-වරේ॒පසෞ᳚ । මා ය॒ජ්ඤග්​ම් හිග්​ම්॑සිෂ්ට॒-ම්මා ය॒ජ්ඤප॑ති-ඤ්ජාතවේදසෞ ශි॒වෞ භ॑වතම॒ද්ය නඃ॑ ॥ මා॒තේව॑ පු॒ත්ර-ම්පෘ॑ථි॒වී පු॑රී॒ෂ්ය॑ම॒ග්නිග්ග්​ ස්වේ යෝනා॑වභාරු॒ඛා । තාං-විඁශ්වෛ᳚ර්දේ॒වෛර්-ඍ॒තුභි॑-ස්සං​විඁදා॒නඃ ප්ර॒ජාප॑තිර්වි॒ශ්වක॑ර්මා॒ වි මු॑ඤ්චතු ॥ යද॒ස්ය පා॒රේ රජ॑ස-ශ්ශු॒ක්ර-ඤ්ජ්යෝති॒රජා॑යත । ත-න්නඃ॑ පර්​ෂ॒දති॒ ද්විෂෝ-ऽග්නේ॑ වෛශ්වානර॒ ස්වාහා᳚ ॥ නම॒-ස්සු තේ॑ නිර්-ඍතේ විශ්වරූපේ- [විශ්වරූපේ, අ॒ය॒ස්මයං॒-විඁ චෘ॑තා] 19

-ऽය॒ස්මයං॒-විඁ චෘ॑තා බ॒න්ධමේ॒තම් । ය॒මේන॒ ත්වං-යඁ॒ම්යා॑ සං-විඁදා॒නෝත්ත॒ම-න්නාක॒මධි॑ රෝහයේ॒මම් ॥ යත්තේ॑ දේ॒වී නිර්-ඍ॑තිරාබ॒බන්ධ॒ දාම॑ ග්රී॒වාස්ව॑ විච॒ර්ත්යම් । ඉ॒ද-න්තේ॒ ත-ද්විෂ්යාං॒-යාඁයු॑ෂෝ॒ න මද්ධ්යා॒දථා॑ ජී॒වඃ පි॒තුම॑ද්ධි॒ ප්රමු॑ක්තඃ ॥ යස්යා᳚ස්තේ අ॒ස්යාඃ ක්රූ॒ර ආ॒සඤ්ජු॒හෝම්යේ॒ෂා-ම්බ॒න්ධානා॑මව॒සර්ජ॑නාය । භූමි॒රිති॑ ත්වා॒ ජනා॑ වි॒දුර්නිර්-ඍ॑ති॒- [වි॒දුර්නිර්-ඍ॑තිඃ, ඉති॑ ත්වා॒ ऽහ-ම්පරි॑] 20

-රිති॑ ත්වා॒ ऽහ-ම්පරි॑ වේද වි॒ශ්වතඃ॑ ॥ අසු॑න්වන්ත॒ම ය॑ජමානමිච්ඡ ස්තේ॒නස්යේ॒ත්යාන්-තස්ක॑ර॒ස්යාන් වේ॑ෂි । අ॒න්ය ම॒ස්ම-දි॑ච්ඡ॒ සා ත॑ ඉ॒ත්යා නමෝ॑ දේවි නිර්-ඍතේ॒ තුභ්ය॑මස්තු ॥ දේ॒වීම॒හ-න්නිර්-ඍ॑තිං॒-වඁන්ද॑මානඃ පි॒තේව॑ පු॒ත්ර-න්ද॑සයේ॒ වචෝ॑භිඃ । විශ්ව॑ස්ය॒ යා ජාය॑මානස්ය॒ වේද॒ ශිර॑-ශ්ශිරඃ॒ ප්රති॑ සූ॒රී වි ච॑ෂ්ටේ ॥ නි॒වේශ॑න-ස්ස॒ඞ්ගම॑නෝ॒ වසූ॑නාං॒-විඁශ්වා॑ රූ॒පා-ऽභි ච॑ෂ්ටේ॒ [රූ॒පා-ऽභි ච॑ෂ්ටේ, ශචී॑භිඃ ।] 21

ශචී॑භිඃ । දේ॒ව ඉ॑ව සවි॒තා ස॒ත්යධ॒ර්මේන්ද්රෝ॒ න ත॑ස්ථෞ සම॒රේ ප॑ථී॒නාම් ॥ සං-වඁ ॑ර॒ත්රා ද॑ධාතන॒ නිරා॑හා॒වාන් කෘ॑ණෝතන । සි॒ඤ්චාම॑හා අව॒ටමු॒ද්රිණං॑-වඁ॒යං-විඁශ්වා-ऽහා-ऽද॑ස්ත॒මක්ෂි॑තම් ॥ නිෂ්කෘ॑තාහා-වමව॒ටග්​ම් සු॑වර॒ත්රග්​ම් සු॑ෂේච॒නම් । උ॒ද්රිණග්​ම්॑ සිඤ්චේ॒ අක්ෂි॑තම් ॥ සීරා॑ යුඤ්ජන්ති ක॒වයෝ॑ යු॒ගා වි ත॑න්වතේ॒ පෘථ॑ක් । ධීරා॑ දේ॒වේෂු॑ සුම්න॒යා ॥ යු॒නක්ත॒ සීරා॒ වි යු॒ගා ත॑නෝත කෘ॒තේ යෝනෞ॑ වපතේ॒හ [ ] 22

බීජ᳚ම් । ගි॒රා ච॑ ශ්රු॒ෂ්ටි-ස්සභ॑රා॒ අස॑න්නෝ॒ නේදී॑ය॒ ඉ-ථ්සෘ॒ණ්යා॑ ප॒ක්වමා ऽය॑ත් ॥ ලාඞ්ග॑ල॒-ම්පවී॑රවග්​ම් සු॒ශේවග්​ම්॑ සුම॒තිථ්ස॑රු । උදි-ත්කෘ॑ෂති॒ ගාමවි॑-ම්ප්රඵ॒ර්ව්ය॑-ඤ්ච॒ පීව॑රීම් । ප්ර॒ස්ථාව॑-ද්රථ॒වාහ॑නම් ॥ ශු॒න-න්නඃ॒ ඵාලා॒ වි තු॑දන්තු॒ භූමිග්​ම්॑ ශු॒න-ඞ්කී॒නාශා॑ අ॒භි ය॑න්තු වා॒හාන් । ශු॒න-ම්ප॒ර්ජන්යෝ॒ මධු॑නා॒ පයෝ॑භි॒-ශ්ශුනා॑සීරා ශු॒නම॒ස්මාසු॑ ධත්තම් ॥ කාම॑-ඞ්කාමදුඝේ ධුක්ෂ්ව මි॒ත්රාය॒ වරු॑ණාය ච । ඉන්ද්රා॑යා॒ග්නයේ॑ පූ॒ෂ්ණ ඕෂ॑ධීභ්යඃ ප්ර॒ජාභ්යඃ॑ ॥ඝෘ॒තේන॒ සීතා॒ මධු॑නා॒ සම॑ක්තා॒ විශ්වෛ᳚ර්දේ॒වෛරනු॑මතා ම॒රුද්භිඃ॑ । ඌර්ජ॑ස්වතී॒ පය॑සා॒ පින්ව॑මානා॒-ऽස්මාන්-ථ්සී॑තේ॒ පය॑සා॒-ऽභ්යා-ව॑වෘථ්ස්ව ॥ 23 ॥
(සමෝ॑කසෞ-විශ්වරූපේ-වි॒දුර්නිර්-ඍ॑ති-ර॒භි ච॑ෂ්ට-ඉ॒හ-මි॒ත්රාය॒-ද්වාවිග්​ම්॑ශතිශ්ච) (අ. 5)

යා ජා॒තා ඕෂ॑ධයෝ දේ॒වේභ්ය॑ස්ත්රියු॒ග-ම්පු॒රා । මන්දා॑මි බ॒භ්රූණා॑ම॒හග්​ම් ශ॒ත-න්ධාමා॑නි ස॒ප්ත ච॑ ॥ ශ॒තං-වෝඁ ॑ අබ॒-න්ධාමා॑නි ස॒හස්ර॑මු॒ත වෝ॒ රුහඃ॑ । අථා॑ ශතක්රත්වෝ යූ॒යමි॒ම-ම්මේ॑ අග॒ද-ඞ්කෘ॑ත ॥ පුෂ්පා॑වතීඃ ප්ර॒සූව॑තීඃ ඵ॒ලිනී॑රඵ॒ලා උ॒ත । අශ්වා॑ ඉව ස॒ජිත්ව॑රී-ර්වී॒රුධඃ॑ පාරයි॒ෂ්ණවඃ॑ ॥ ඕෂ॑ධී॒රිති॑ මාතර॒-ස්තද්වෝ॑ දේවී॒-රුප॑ බ්රුවේ । රපාග්​ම්॑සි විඝ්න॒තීරි॑ත॒ රප॑- [විඝ්න॒තීරි॑ත॒ රපඃ॑, චා॒තය॑මානාඃ ।] 24

-ශ්චා॒තය॑මානාඃ ॥ අ॒ශ්ව॒ත්ථේ වෝ॑ නි॒ෂද॑න-ම්ප॒ර්ණේ වෝ॑ වස॒තිඃ කෘ॒තා । ගෝ॒භාජ॒ ඉ-ත්කිලා॑සථ॒ ය-ථ්ස॒නව॑ථ॒ පූරු॑ෂම් ॥ යද॒හං-වාඁ॒ජය॑-න්නි॒මා ඕෂ॑ධී॒ර්॒හස්ත॑ ආද॒ධේ । ආ॒ත්මා යක්ෂ්ම॑ස්ය නශ්යති පු॒රා ජී॑ව॒ගෘභෝ॑ යථා ॥ යදෝෂ॑ධය-ස්ස॒ඞ්ගච්ඡ॑න්තේ॒ රාජා॑න॒-ස්සමි॑තා විව । විප්ර॒-ස්ස උ॑ච්යතේ භි॒ෂග්ර॑ක්ෂෝ॒හා ऽමී॑ව॒ චාත॑නඃ ॥ නිෂ්කෘ॑ති॒-ර්නාම॑වෝ මා॒තා-ऽථා॑ යූ॒යග්ග්​ස්ථ॒ සඞ්කෘ॑තීඃ । ස॒රාඃ ප॑ත॒ත්රිණී᳚- [ස॒රාඃ ප॑ත॒ත්රිණීඃ᳚, ස්ථ॒න॒ යදා॒ මය॑ති॒] 25

-ස්ථන॒ යදා॒ මය॑ති॒ නිෂ්කෘ॑ත ॥ අ॒න්යා වෝ॑ අ॒න්යාම॑ව-ත්ව॒න්යා-ऽන්යස්යා॒ උපා॑වත । තා-ස්සර්වා॒ ඕෂ॑ධය-ස්සං​විඁදා॒නා ඉ॒ද-ම්මේ॒ ප්රාව॑තා॒ වචඃ॑ ॥ උච්ඡුෂ්මා॒ ඕෂ॑ධීනා॒-ඞ්ගාවෝ॑ ගෝ॒ෂ්ඨා දි॑වේරතේ । ධනග්​ම්॑ සනි॒ෂ්යන්තී॑ නාමා॒ත්මාන॒-න්තව॑ පූරුෂ ॥ අති॒ විශ්වාඃ᳚ පරි॒ෂ්ඨාස්තේ॒න ඉ॑ව ව්ර॒ජම॑ක්රමුඃ । ඕෂ॑ධයඃ॒ ප්රාචු॑ච්යවු॒ ර්ය-ත්කි-ඤ්ච॑ ත॒නුවා॒ග්​ම්॒ රපඃ॑ ॥ යා- [යාඃ, ත॒ ආ॒ත॒ස්ථු-රා॒ත්මානං॒-යාඁ] 26

-ස්ත॑ ආත॒ස්ථු-රා॒ත්මානං॒-යාඁ ආ॑විවි॒ශුඃ පරුඃ॑ පරුඃ । තාස්තේ॒ යක්ෂ්මං॒-විඁබා॑ධන්තා මු॒ග්රෝ ම॑ද්ධ්යම॒ශීරි॑ව ॥ සා॒කං-යඁ ॑ක්ෂ්ම॒ ප්ර ප॑ත ශ්යේ॒නේන॑ කිකිදී॒විනා᳚ । සා॒කං-වාඁත॑ස්ය॒-ධ්රාජ්යා॑ සා॒ක-න්න॑ශ්ය නි॒හාක॑යා ॥ අ॒ශ්වා॒ව॒තීග්​ම් සෝ॑මව॒තී මූ॒ර්ජය॑න්තී॒ මුදෝ॑ජසම් । ආ වි॑ථ්සි॒ සර්වා॒ ඕෂ॑ධීර॒ස්මා අ॑රි॒ෂ්ටතා॑තයේ ॥ යාඃ ඵ॒ලිනී॒ර්යා අ॑ඵ॒ලා අ॑පු॒ෂ්පා යාශ්ච॑ පු॒ෂ්පිණීඃ᳚ । බෘහ॒ස්පති॑ ප්රසූතා॒ ස්තානෝ॑ මුඤ්ච॒න්ත්වග්​ම් හ॑සඃ ॥ යා [යාඃ, ඕෂ॑ධය॒-ස්සෝම॑රාජ්ඤීඃ॒] 27

ඕෂ॑ධය॒-ස්සෝම॑රාජ්ඤීඃ॒ ප්රවි॑ෂ්ටාඃ පෘථි॒වීමනු॑ । තාසා॒-න්ත්වම॑ස්යුත්ත॒මා ප්රණෝ॑ ජී॒වාත॑වේ-සුව ॥ අ॒ව॒පත॑න්තීරවද-න්දි॒ව ඕෂ॑දයඃ॒ පරි॑ । ය-ඤ්ජී॒ව ම॒ශ්ඤවා॑ මහෛ॒ න ස රි॑ෂ්යාති॒ පූරු॑ෂඃ ॥ යාශ්චේ॒ද මු॑ප-ශෘ॒ණ්වන්ති॒ යාශ්ච॑ දූ॒ර-ම්පරා॑ගතාඃ । ඉ॒හ ස॒ඞ්ගත්ය॒ තා-ස්සර්වා॑ අ॒ස්මෛ ස-න්ද॑ත්ත භේෂ॒ජම් ॥ මා වෝ॑ රිෂ-ත්ඛනි॒තා යස්මෛ॑ චා॒හ-ඞ්ඛනා॑මි වඃ । ද්වි॒ප-ච්චතු॑ෂ්ප-ද॒ස්මාක॒ග්​ම්॒ සර්ව॑-ම॒ස්ත්වනා॑තුරම් ॥ ඕෂ॑ධය॒-ස්සං-වඁ ॑දන්තේ॒ සෝමේ॑න ස॒හ රාජ්ඤා᳚ । යස්මෛ॑ ක॒රෝති॑ බ්රාහ්ම॒ණස්තග්​ම් රා॑ජ-න්පාරයාමසි ॥ 28 ॥
(රපඃ॑ - පත॒ත්රිණී॒- ර්යා - අග්​ම්හ॑සෝ॒ යාඃ - ඛනා॑මි වෝ॒ - ऽෂ්ටාද॑ශ ච) (අ. 6)

මා නෝ॑ හිග්​ම්සීජ්ජනි॒තා යඃ පෘ॑ථි॒ව්යා යෝ වා॒ දිවග්​ම්॑ ස॒ත්යධ॑ර්මා ජ॒ජාන॑ । යශ්චා॒පශ්ච॒න්ද්රා බෘ॑හ॒තීර්ජ॒ජාන॒ කස්මෛ॑ දේ॒වාය॑ හ॒විෂා॑ විධේම ॥ අ॒භ්යාව॑ර්තස්ව පෘථිවි ය॒ජ්ඤේන॒ පය॑සා ස॒හ । ව॒පා-න්තේ॑ අ॒ග්නිරි॑ෂි॒තෝ-ऽව॑ සර්පතු ॥ අග්නේ॒ ය-ත්තේ॑ ශු॒ක්රං-යඁච්ච॒න්ද්රං-යඁ-ත්පූ॒තං-යඁ-ද්ය॒ජ්ඤිය᳚ම් । ත-ද්දේ॒වේභ්යෝ॑ භරාමසි ॥ ඉෂ॒මූර්ජ॑ම॒හමි॒ත ආ [ආ, ද॒ද॒ ඍ॒තස්ය॒ ධාම්නෝ॑] 29

ද॑ද ඍ॒තස්ය॒ ධාම්නෝ॑ අ॒මෘත॑ස්ය॒ යෝනේඃ᳚ । ආ නෝ॒ ගෝෂු॑ විශ॒ත්වෞෂ॑ධීෂු॒ ජහා॑මි සේ॒දිමනි॑රා॒මමී॑වාම් ॥ අග්නේ॒ තව॒ ශ්රවෝ॒ වයෝ॒ මහි॑ භ්රාජන්ත්ය॒ර්චයෝ॑ විභාවසෝ । බෘහ॑-ද්භානෝ॒ ශව॑සා॒ වාජ॑මු॒ක්ථ්ය॑-න්දධා॑සි දා॒ශුෂේ॑ කවේ ॥ ඉ॒ර॒ජ්යන්න॑ග්නේ ප්රථයස්ව ජ॒න්තුභි॑ර॒ස්මේ රායෝ॑ අමර්ත්ය । ස ද॑ර්​ශ॒තස්ය॒ වපු॑ෂෝ॒ වි රා॑ජසි පෘ॒ණක්ෂි॑ සාන॒සිග්​ම් ර॒යිම් ॥ ඌර්ජෝ॑ නපා॒ජ්ජාත॑වේද-ස්සුශ॒ස්තිභි॒-ර්මන්ද॑ස්ව [ ] 30

ධී॒තිභි॑ර්​හි॒තඃ । ත්වේ ඉෂ॒-ස්ස-න්ද॑ධු॒-ර්භූරි॑රේතස-ශ්චි॒ත්රෝ ත॑යෝ වා॒මජා॑තාඃ ॥ පා॒ව॒කව॑ර්චා-ශ්ශු॒ක්රව॑ර්චා॒ අනූ॑නවර්චා॒ උදි॑යර්​ෂි භා॒නුනා᳚ । පු॒ත්රඃ පි॒තරා॑ වි॒චර॒න්නුපා॑වස්යු॒භේ පෘ॑ණක්ෂි॒ රෝද॑සී ॥ ඍ॒තාවා॑න-ම්මහි॒ෂං-විඁ॒ශ්වච॑ර්​ෂණිම॒ග්නිග්​ම් සු॒ම්නාය॑ දධිරේ පු॒රෝ ජනාඃ᳚ । ශ්රුත්ක॑ර්ණග්​ම් ස॒ප්රථ॑ස්තම-න්ත්වා ගි॒රා දෛව්ය॒-ම්මානු॑ෂා යු॒ගා ॥ නි॒ෂ්ක॒ර්තාර॑-මද්ධ්ව॒රස්ය॒ ප්රචේ॑තස॒-ඞ්ක්ෂය॑න්ත॒ග්​ම්॒ රාධ॑සේ ම॒හේ । රා॒ති-ම්භෘගූ॑ණාමු॒ශිජ॑-ඞ්ක॒වික්ර॑තු-ම්පෘ॒ණක්ෂි॑ සාන॒සිග්​ම් - [සාන॒සිම්, ර॒යිම් ।] 31

ර॒යිම් ॥ චිත॑-ස්ස්ථ පරි॒චිත॑ ඌර්ධ්ව॒චිත॑-ශ්ශ්රයද්ධ්ව॒-න්තයා॑ දේ॒වත॑යා-ऽඞ්ගිර॒ස්ව-ද්ධ්රු॒වා-ස්සී॑දත ॥ ආ ප්යා॑යස්ව॒ සමේ॑තු තේ වි॒ශ්වත॑-ස්සෝම॒ වෘෂ්ණි॑යම් । භවා॒ වාජ॑ස්ය සඞ්ග॒ථේ ॥ ස-න්තේ॒ පයාග්​ම්॑සි॒ සමු॑ යන්තු॒ වාජා॒-ස්සං-වෘඁෂ්ණි॑යා-න්යභිමාති॒ෂාහඃ॑ । ආ॒ප්යාය॑මානෝ අ॒මෘතා॑ය සෝම දි॒වි ශ්රවාග්॑ස්යුත්ත॒මානි॑ ධිෂ්ව ॥ 32 ॥
(ආ - මන්ද॑ස්ව - සාන॒සි - මේකා॒න්නච॑ත්වාරි॒ග්​ම්॒ශච්ච॑) (අ. 7)

අ॒භ්ය॑ස්ථා॒-ද්විශ්වාඃ॒ පෘත॑නා॒ අරා॑තී॒ස්තද॒ග්නිරා॑හ॒ තදු॒ සෝම॑ ආහ । බෘහ॒ස්පති॑-ස්සවි॒තා තන්ම॑ ආහ පූ॒ෂා මා॑-ऽධා-ථ්සුකෘ॒තස්ය॑ ලෝ॒කේ ॥ යදක්ර॑න්දඃ ප්රථ॒ම-ඤ්ජාය॑මාන උ॒ද්යන්-ථ්ස॑මු॒ද්රාදු॒ත වා॒ පුරී॑ෂාත් । ශ්යේ॒නස්ය॑ ප॒ක්ෂා හ॑රි॒ණස්ය॑ බා॒හූ උප॑ස්තුත॒-ඤ්ජනි॑ම॒ ත-ත්තේ॑ අර්වන්න් ॥ අ॒පා-ම්පෘ॒ෂ්ඨම॑සි॒ යෝනි॑ර॒ග්නේ-ස්ස॑මු॒ද්රම॒භිතඃ॒ පින්ව॑මානම් । වර්ධ॑මාන-ම්ම॒හ [වර්ධ॑මාන-ම්ම॒හඃ, ආ ච॒ පුෂ්ක॑ර-න්දි॒වෝ] 33

ආ ච॒ පුෂ්ක॑ර-න්දි॒වෝ මාත්ර॑යා වරි॒ණා ප්ර॑ථස්ව ॥ බ්රහ්ම॑ ජජ්ඤා॒න-ම්ප්ර॑ථ॒ම-ම්පු॒රස්තා॒ද්වි සී॑ම॒ත-ස්සු॒රුචෝ॑ වේ॒න ආ॑වඃ । ස බු॒ද්ධ්නියා॑ උප॒මා අ॑ස්ය වි॒ෂ්ඨා-ස්ස॒තශ්ච॒ යෝනි॒මස॑තශ්ච॒ විවඃ॑ ॥ හි॒ර॒ණ්ය॒ග॒ර්භ-ස්සම॑වර්ත॒තාග්රේ॑ භූ॒තස්ය॑ ජා॒තඃ පති॒රේක॑ ආසීත් । ස දා॑ධාර පෘථි॒වී-න්ද්යාමු॒තේමා-ඞ්කස්මෛ॑ දේ॒වාය॑ හ॒විෂා॑ විධේම ॥ ද්ර॒ඵ්සශ්ච॑ස්කන්ද පෘථි॒වීමනු॒- [පෘථි॒වීමනු॑, ද්යාමි॒ම-ඤ්ච॒] 34

-ද්යාමි॒ම-ඤ්ච॒ යෝනි॒මනු॒ යශ්ච॒ පූර්වඃ॑ । තෘ॒තීයං॒-යෝඁනි॒මනු॑ ස॒ඤ්චර॑න්ත-න්ද්ර॒ඵ්ස-ඤ්ජු॑හෝ॒ම්යනු॑ ස॒ප්ත හෝත්රාඃ᳚ ॥ නමෝ॑ අස්තු ස॒ර්පේභ්යෝ॒ යේ කේ ච॑ පෘථි॒වීමනු॑ । යේ අ॒න්තරි॑ක්ෂේ॒ යේ දි॒වි තේභ්ය॑-ස්ස॒ර්පේභ්යෝ॒ නමඃ॑ ॥ යේ॑-ऽදෝ රෝ॑ච॒නේ දි॒වෝ යේ වා॒ සූර්ය॑ස්ය ර॒ශ්මිෂු॑ । යේෂා॑ම॒ඵ්සු සදඃ॑ කෘ॒ත-න්තේභ්ය॑-ස්ස॒ර්පේභ්යෝ॒ නමඃ॑ ॥ යා ඉෂ॑වෝ යාතු॒ ධානා॑නාං॒ ඁයේ॑ වා॒ වන॒ස්පතී॒ග්​ම්॒රනු॑ । යේ වා॑-ऽව॒ටේෂු॒ ශේර॑තේ॒ තේභ්ය॑-ස්ස॒ර්පේභ්යෝ॒ නමඃ॑ ॥ 35 ॥
(ම॒හෝ - ऽනු॑ - යාතු॒ධානා॑නා॒ - මේකා॑දශ ච) (අ. 8)

ධ්රු॒වා-ऽසි॑ ධ॒රුණා-ऽස්තෘ॑තා වි॒ශ්වක॑ර්මණා॒ සුකෘ॑තා । මා ත්වා॑ සමු॒ද්ර උද්ව॑ධී॒න්මා සු॑ප॒ර්ණෝ ව්ය॑ථමානා පෘථි॒වී-න්දෘග්​ම්॑හ ॥ ප්ර॒ජාප॑තිස්ත්වා සාදයතු පෘථි॒ව්යාඃ පෘ॒ෂ්ඨේ ව්යච॑ස්වතී॒-ම්ප්රථ॑ස්වතී॒-ම්ප්රථෝ॑-ऽසි පෘථි॒ව්ය॑සි॒ භූර॑සි॒ භූමි॑ර॒ස්යදි॑තිරසි වි॒ශ්වධා॑යා॒ විශ්ව॑ස්ය॒ භුව॑නස්ය ධ॒ර්ත්රී පෘ॑ථි॒වීං-යඁ ॑ච්ඡ පෘථි॒වී-න්දෘග්​ම්॑හ පෘථි॒වී-ම්මා හිග්​ම්॑සී॒ර්විශ්ව॑ස්මෛ ප්රා॒ණායා॑පා॒නාය॑ ව්යා॒නායෝ॑දා॒නාය॑ ප්රති॒ෂ්ඨායෛ॑ [ප්රති॒ෂ්ඨායෛ᳚, ච॒රිත්රා॑යා॒-] 36

ච॒රිත්රා॑යා॒-ऽග්නිස්ත්වා॒-ऽභි පා॑තු ම॒හ්යා ස්ව॒ස්ත්යා ඡ॒ර්දිෂා॒ ශන්ත॑මේන॒ තයා॑ දේ॒වත॑යා-ऽඞ්ගිර॒ස්ව-ද්ධ්රු॒වා සී॑ද ॥ කාණ්ඩා᳚-ත්කාණ්ඩා-ත්ප්ර॒රෝහ॑න්තී॒ පරු॑ෂඃපරුෂඃ॒ පරි॑ । ඒ॒වා නෝ॑ දූර්වේ॒ ප්ර ත॑නු ස॒හස්රේ॑ණ ශ॒තේන॑ ච ॥ යා ශ॒තේන॑ ප්රත॒නෝෂි॑ ස॒හස්රේ॑ණ වි॒රෝහ॑සි । තස්යා᳚ස්තේ දේවීෂ්ටකේ වි॒ධේම॑ හ॒විෂා॑ ව॒යම් ॥ අෂා॑ඪා-ऽසි॒ සහ॑මානා॒ සහ॒ස්වාරා॑තී॒-ස්සහ॑ස්වාරාතීය॒ත-ස්සහ॑ස්ව॒ පෘත॑නා॒-ස්සහ॑ස්ව පෘතන්ය॒තඃ । ස॒හස්ර॑වීර්යා- [ස॒හස්ර॑වීර්යා, අ॒සි॒ සා මා॑ ජින්ව ।] 37

-ऽසි॒ සා මා॑ ජින්ව ॥ මධු॒ වාතා॑ ඍතාය॒තේ මධු॑ ක්ෂරන්ති॒ සින්ධ॑වඃ । මාද්ධ්වී᳚ර්න-ස්ස॒න්ත්වෝෂ॑ධීඃ ॥ මධු॒ නක්ත॑මු॒තෝෂසි॒ මධු॑ම॒-ත්පාර්ථි॑ව॒ග්​ම්॒ රජඃ॑ । මධු॒ ද්යෞර॑ස්තු නඃ පි॒තා ॥ මධු॑මා-න්නෝ॒ වන॒ස්පති॒-ර්මධු॑මාග්​ම් අස්තු॒ සූර්යඃ॑ । මාද්ධ්වී॒ර්ගාවෝ॑ භවන්තු නඃ ॥ ම॒හී ද්යෞඃ පෘ॑ථි॒වී ච॑ න ඉ॒මං-යඁ॒ජ්ඤ-ම්මි॑මික්ෂතාම් । පි॒පෘ॒තා-න්නෝ॒ භරී॑මභිඃ ॥ ත-ද්විෂ්ණෝඃ᳚ පර॒ම- [පර॒මම්, ප॒දග්​ම් සදා॑ පශ්යන්ති] 38

-ම්ප॒දග්​ම් සදා॑ පශ්යන්ති සූ॒රයඃ॑ । දි॒වීව॒ චක්ෂු॒රාත॑තම් ॥ ධ්රු॒වා-ऽසි॑ පෘථිවි॒ සහ॑ස්ව පෘතන්ය॒තඃ । ස්යූ॒තා දේ॒වේභි॑ර॒මෘතේ॒නා ऽऽගාඃ᳚ ॥ යාස්තේ॑ අග්නේ॒ සූර්යේ॒ රුච॑ උද්ය॒තෝ දිව॑මාත॒න්වන්ති॑ ර॒ශ්මිභිඃ॑ । තාභි॒-ස්සර්වා॑භී රු॒චේ ජනා॑ය නස්කෘධි ॥ යා වෝ॑ දේවා॒-ස්සූර්යේ॒ රුචෝ॒ ගෝෂ්වශ්වේ॑ෂු॒ යා රුචඃ॑ । ඉන්ද්රා᳚ග්නී॒ තාභි॒-ස්සර්වා॑භී॒ රුච॑-න්නෝ ධත්ත බෘහස්පතේ ॥ වි॒රා- [වි॒රාට්, ජ්යෝති॑රධාරය-] 39

-ඩ්ජ්යෝති॑රධාරය-ථ්ස॒ම්රා-ඩ්ජ්යෝති॑රධාරය-ථ්ස්ව॒රා-ඩ්ජ්යෝති॑රධාරයත් ॥ අග්නේ॑ යු॒ක්ෂ්වා හි යේ තවාශ්වා॑සෝ දේව සා॒ධවඃ॑ । අරං॒-වඁහ॑න්ත්යා॒ශවඃ॑ ॥ යු॒ක්ෂ්වා හි දේ॑ව॒හූත॑මා॒ග්​ම්॒ අශ්වාග්​ම්॑ අග්නේ ර॒ථීරි॑ව । නි හෝතා॑ පූ॒ර්ව්ය-ස්ස॑දඃ ॥ ද්ර॒ඵ්සශ්ච॑ස්කන්ද පෘථි॒වීමනු॒ ද්යාමි॒ම-ඤ්ච॒ යෝනි॒මනු॒ යශ්ච॒ පූර්වඃ॑ । තෘ॒තීයං॒-යෝඁනි॒මනු॑ ස॒ඤ්චර॑න්ත-න්ද්ර॒ඵ්ස-ඤ්ජු॑හෝ॒ම්යනු॑ ස॒ප්ත [ ] 40

හෝත්රාඃ᳚ ॥ අභූ॑දි॒දං-විඁශ්ව॑ස්ය॒ භුව॑නස්ය॒ වාජි॑නම॒ග්නේ-ර්වෛ᳚ශ්වාන॒රස්ය॑ ච । අ॒ග්නිර්ජ්යෝති॑ෂා॒ ජ්යෝති॑ෂ්මා-න්රු॒ක්මෝ වර්ච॑සා॒ වර්ච॑ස්වාන් ॥ ඍ॒චේ ත්වා॑ රු॒චේ ත්වා॒ සමි-ථ්ස්ර॑වන්ති ස॒රිතෝ॒ න ධේනාඃ᳚ । අ॒න්තර්​හෘ॒දා මන॑සා පූ॒යමා॑නාඃ ॥ ඝෘ॒තස්ය॒ ධාරා॑ අ॒භි චා॑කශීමි । හි॒ර॒ණ්යයෝ॑ වේත॒සෝ මද්ධ්ය॑ ආසාම් ॥ තස්මින්᳚ථ්සුප॒ර්ණෝ ම॑ධු॒කෘ-ත්කු॑ලා॒යී භජ॑න්නාස්තේ॒ මධු॑ දේ॒වතා᳚භ්යඃ । තස්යා॑ ස තේ॒ හර॑ය-ස්ස॒ප්ත තීරේ᳚ ස්ව॒ධා-න්දුහා॑නා අ॒මෘත॑ස්ය॒ ධාරා᳚ම් ॥ 41 ॥
(ප්ර॒ති॒ෂ්ඨායෛ॑ - ස॒හස්ර॑වීර්යා - පර॒මං - ඁවි॒රාට්ථ් - ස॒ප්ත - තීරේ॑ - ච॒ත්වාරි॑ ච) (අ. 9)

ආ॒දි॒ත්ය-ඞ්ගර්භ॒-ම්පය॑සා සම॒ඤ්ජන්-ථ්ස॒හස්ර॑ස්ය ප්රති॒මාං-විඁ॒ශ්වරූ॑පම් । පරි॑ වෘඞ්ග්ධි॒ හර॑සා॒ මා-ऽභි මෘ॑ක්ෂ-ශ්ශ॒තායු॑ෂ-ඞ්කෘණුහි චී॒යමා॑නඃ ॥ ඉ॒ම-ම්මා හිග්​ම්॑සීර්ද්වි॒පාද॑-ම්පශූ॒නාග්​ම් සහ॑ස්රාක්ෂ॒ මේධ॒ ආ චී॒යමා॑නඃ । ම॒යුමා॑ර॒ණ්යමනු॑ තේ දිශාමි॒ තේන॑ චින්වා॒නස්ත॒නුවෝ॒ නි ෂී॑ද ॥ වාත॑ස්ය॒ ධ්රාජිං॒-වඁරු॑ණස්ය॒ නාභි॒මශ්ව॑-ඤ්ජජ්ඤා॒නග්​ම් ස॑රි॒රස්ය॒ මද්ධ්යේ᳚ । ශිශු॑-න්න॒දීනා॒ග්​ම්॒ හරි॒මද්රි॑බුද්ධ॒මග්නේ॒ මා හිග්​ම්॑සීඃ [මා හිග්​ම්॑සීඃ, ප॒ර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් ।] 42

පර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් ॥ ඉ॒ම-ම්මා හිග්​ම්॑සී॒රේක॑ශඵ-ම්පශූ॒නා-ඞ්ක॑නික්ර॒දං-වාඁ॒ජිනං॒-වාඁජි॑නේෂු । ගෞ॒රමා॑ර॒ණ්යමනු॑ තේ දිශාමි॒ තේන॑ චින්වා॒නස්ත॒නුවෝ॒ නි ෂී॑ද ॥ අජ॑ස්ර॒මින්දු॑මරු॒ෂ-ම්භු॑ර॒ණ්යුම॒ග්නිමී॑ඩේ පූ॒ර්වචි॑ත්තෞ॒ නමෝ॑භිඃ । ස පර්ව॑භිර්-ඍතු॒ශඃ කල්ප॑මානෝ॒ ගා-ම්මා හිග්​ම්॑සී॒රදි॑තිං-විඁ॒රාජ᳚ම් ॥ ඉ॒මග්​ම් ස॑මු॒ද්රග්​ම් ශ॒තධා॑ර॒මු-ථ්සං॑-ව්යඁ॒ච්යමා॑න॒-ම්භුව॑නස්ය॒ මද්ධ්යේ᳚ । ඝෘ॒ත-න්දුහා॑නා॒-මදි॑ති॒-ඤ්ජනා॒යාග්නේ॒ මා [-මදි॑ති॒-ඤ්ජනා॒යාග්නේ॒ මා, හි॒ග්​ම්॒සීඃ॒ ප॒ර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් ।] 43

හිග්​ම්॑සීඃ පර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් । ග॒ව॒යමා॑ර॒ණ්යමනු॑ තේ දිශාමි॒ තේන॑ චින්වා॒නස්ත॒නුවෝ॒ නි ෂී॑ද ॥ වරූ᳚ත්රි॒-න්ත්වෂ්ටු॒ර්වරු॑ණස්ය॒ නාභි॒මවි॑-ඤ්ජජ්ඤා॒නාග්​ම් රජ॑සඃ॒ පර॑ස්මාත් । ම॒හීග්​ම් සා॑හ॒ස්රීමසු॑රස්ය මා॒යාමග්නේ॒ මා හිග්​ම්॑සීඃ පර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් ॥ ඉ॒මාමූ᳚ර්ණා॒යුං-වඁරු॑ණස්ය මා॒යා-න්ත්වච॑-ම්පශූ॒නා-න්ද්වි॒පදා॒-ඤ්චතු॑ෂ්පදාම් । ත්වෂ්ටුඃ॑ ප්ර॒ජානා᳚-ම්ප්රථ॒ම-ඤ්ජ॒නිත්ර॒මග්නේ॒ මා හිග්​ම්॑සීඃ පර॒මේ ව්යෝ॑මන්න් । උෂ්ට්ර॑මාර॒ණ්යමනු॑ [උෂ්ට්ර॑මාර॒ණ්යමනු॑, තේ॒ දි॒ශා॒මි॒ තේන॑] 44

තේ දිශාමි॒ තේන॑ චින්වා॒නස්ත॒නුවෝ॒ නි ෂී॑ද ॥ යෝ අ॒ග්නිර॒ග්නේස්ත-ප॒සෝ-ऽධි॑ ජා॒ත-ශ්ශෝචා᳚-ත්පෘථි॒ව්යා උ॒ත වා॑ දි॒වස්පරි॑ । යේන॑ ප්ර॒ජා වි॒ශ්වක॑ර්මා॒ ව්යාන॒-ට්තම॑ග්නේ॒ හේඩඃ॒ පරි॑ තේ වෘණක්තු ॥ අ॒ජා හ්ය॑ග්නේරජ॑නිෂ්ට॒ ගර්භා॒-ථ්සා වා අ॑පශ්යජ්ජනි॒තාර॒මග්රේ᳚ । තයා॒ රෝහ॑මාය॒න්නුප॒ මේද්ධ්යා॑ස॒ස්තයා॑ දේ॒වා දේ॒වතා॒මග්ර॑ ආයන්න් । ශ॒ර॒භ-( )-මා॑ර॒ණ්යමනු॑ තේ දිශාමි॒ තේන॑ චින්වා॒නස්ත॒නුවෝ॒ නිෂී॑ද ॥ 45 ॥
(අග්නේ॒ මා හිග්​ම්॑සී॒ - රග්නේ॒ මෝෂ්ට්ර॑මා - ර॒ණ්යමනු॑ - ශර॒භන් - නව॑ ච) (අ. 10)

(ආ॒දි॒ත්ය මි॒මන්ද්වි॒පාදේ॑ ම॒යුං-වාඁත॒ස්යා ऽශ්ව॑ මි॒ම මේක॑ශඵ ඞ්ගෞ॒රම ජ॑ස්රඞ්ගව॒යං-වඁරූ᳚ත්රි॒ මවි॑ මි॒මාමූ᳚ර්ණා॒ර්යු මුෂ්ට්රං॒-යෝඁ අ॒ග්නි-ශ්ශ॑ර॒භං )

ඉන්ද්රා᳚ග්නී රෝච॒නා දි॒වඃ පරි॒ වාජේ॑ෂු භූෂථඃ । තද්වා᳚-ඤ්චේති॒ ප්රවී॒ර්ය᳚ම් ॥ ශ්ඤථ॑-ද්වෘ॒ත්රමු॒ත ස॑නෝති॒ වාජ॒මින්ද්රා॒ යෝ අ॒ග්නී සහු॑රී සප॒ර්යාත් । ඉ॒ර॒ජ්යන්තා॑ වස॒ව්ය॑ස්ය॒ භූරේ॒-ස්සහ॑ස්තමා॒ සහ॑සා වාජ॒යන්තා᳚ ॥ ප්ර ච॑ර්​ෂ॒ණිභ්යඃ॑ පෘතනා॒ හවේ॑ෂු॒ ප්ර පෘ॑ථි॒ව්යා රි॑රිචාථේ දි॒වශ්ච॑ । ප්ර සින්ධු॑භ්යඃ॒ ප්රගි॒රිභ්යෝ॑ මහි॒ත්වා ප්රේන්ද්රා᳚ග්නී॒ විශ්වා॒ භුව॒නා-ऽත්ය॒න්යා ॥ මරු॑තෝ॒ යස්ය॒ හි [ ] 46

ක්ෂයේ॑ පා॒ථා දි॒වෝ වි॑මහසඃ । ස සු॑ගෝ॒පාත॑මෝ॒ ජනඃ॑ ॥ ය॒ජ්ඤෛර්වා॑ යජ්ඤවාහසෝ॒ විප්ර॑ස්ය වා මතී॒නාම් । මරු॑ත-ශ්ශෘණු॒තා හව᳚ම් ॥ ශ්රි॒යසේ॒ ක-ම්භා॒නුභි॒-ස්ස-ම්මි॑මික්ෂිරේ॒ තේ ර॒ශ්මිභි॒ස්ත ඍක්ව॑භි-ස්සුඛා॒දයඃ॑ । තේ වාශී॑මන්ත ඉ॒ෂ්මිණෝ॒ අභී॑රවෝ වි॒ද්රේ ප්රි॒යස්ය॒ මාරු॑තස්ය॒ ධාම්නඃ॑ ॥ අව॑ තේ॒ හේඩ॒, උදු॑ත්ත॒මම් ॥ කයා॑ නශ්චි॒ත්ර ආ භු॑වදූ॒තී ස॒දා වෘ॑ධ॒-ස්සඛා᳚ । කයා॒ ශචි॑ෂ්ඨයා වෘ॒තා ॥ 47 ॥

කෝ අ॒ද්ය යු॑ඞ්ක්තේ ධු॒රි ගා ඍ॒තස්ය॒ ශිමී॑වතෝ භා॒මිනෝ॑ දුර්​හෘණා॒යූන් । ආ॒සන්නි॑ෂූන්. හෘ॒ථ්ස්වසෝ॑ මයෝ॒භූන්. ය ඒ॑ෂා-ම්භෘ॒ත්යාමෘ॒ණධ॒-ථ්ස ජී॑වාත් ॥ අග්නේ॒ නයා, ऽऽදේ॒වානා॒ග්​ම්॒ ශන්නෝ॑ භවන්තු॒, වාජේ॑වාජේ। අ॒ඵ්ස්ව॑ග්නේ॒ සධි॒ෂ්ටව॒ සෞෂ॑ධී॒රනු॑ රුද්ධ්යසේ । ගර්භේ॒ සඤ්ජා॑යසේ॒ පුනඃ॑ ॥ වෘෂා॑ සෝම ද්යු॒මාග්​ම් අ॑සි॒ වෘෂා॑ දේව॒ වෘෂ॑ව්රතඃ । වෘෂා॒ ධර්මා॑ණි දධිෂේ ॥ ඉ॒ම-ම්මේ॑ වරුණ॒ , තත්ත්වා॑ යාමි॒ත්ව-න්නෝ॑ අග්නේ॒ස ත්ව-න්නෝ॑ අග්නේ ॥ 48 ॥
(හි - වෘ॒තා - ම॒ - ඒකා॑දශ ච ) (අ. 11)

(විෂ්ණෝඃ॒ ක්රමෝ॑-ऽසි - දි॒වස්ප - ර්යන්න॑ප॒තේ - ऽපේ॑ත॒ - සමි॑තං॒ - ඁයා ජා॒තා - මා නෝ॑ හිග්​ම්සී - ද॒භ්ය॑ස්ථා-ද්- ධ්රු॒වා - ऽස්යා॑දි॒ත්යඞ්ගර්භ॒ - මින්ද්රා᳚ග්නී රෝච॒ - නෛකා॑දශ )

(විෂ්ණෝ॑ - රස්මින්. හ॒ව්යේ - ති॑ ත්වා॒-ऽහං - ධී॒තිභි॒ - ර්​හෝත්රා॑ - අ॒ෂ්ටාච॑ත්වාරිග්​ම්ශත්)

(විෂ්ණෝඃ॒ ක්රමෝ॑-ऽසි॒, ත්වන්නෝ॑ අග්නේ॒ ස ත්වන්නෝ॑ අග්නේ)

॥ හරිඃ॑ ඕම් ॥

॥ කෘෂ්ණ යජුර්වේදීය තෛත්තිරීය සංහිතායා-ඤ්චතුර්ථ කාණ්ඩේ ද්විතීයඃ ප්රශ්න-ස්සමාප්තඃ ॥