శ్లోకః
అర్జున ఉవాచ
జ్యాయసీ చేత్కర్మణస్తే మతా బుద్ధిర్జనార్దన ।
తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం నియోజయసి కేశవ ॥ 1 ॥
Meaning
అర్జునః ఉవాచ — Arjuna said; జ్యాయసీ — better; చేత్ — if; కర్మణః — than fruitive action; తే — by You; మతా — is considered; బుద్ధిః — intelligence; జనార్దన — O Kriṣṇa; తత్ — therefore; కిం — why; కర్మణి — in action; ఘోరే — ghastly; మాం — me; నియోజయసి — You are engaging; కేశవ — O Kriṣṇa.
Translation
Arjuna said: O Janārdana, O Keśava, why do You want to engage me in this ghastly warfare, if You think that intelligence is better than fruitive work?
శ్లోకః
వ్యామిశ్రేణేవ వాక్యేన బుద్ధిం మోహయసీవ మే ।
తదేకం వద నిశ్చిత్య యేన శ్రేయోఽహమాప్‍నుయామ్ ॥ 2 ॥
Meaning
వ్యామిశ్రేణ — by equivocal; ఇవ — certainly; వాక్యేన — words; బుద్ధిం — intelligence; మోహయసి — You are bewildering; ఇవ — certainly; మే — my; తత్ — therefore; ఏకం — only one; వద — please tell; నిశ్చిత్య — ascertaining; యేన — by which; శ్రేయః — real benefit; అహం — I; ఆప్నుయాం — may have.
Translation
My intelligence is bewildered by Your equivocal instructions. Therefore, please tell me decisively which will be most beneficial for me.
శ్లోకః
శ్రీభగవానువాచ
లోకేఽస్మింద్వివిధా నిష్ఠా పురా ప్రోక్తా మయానఘ ।
జ్ఞానయోగేన సాంఖ్యానాం కర్మయోగేన యోగినామ్ ॥ 3 ॥
Meaning
శ్రీ-భగవాన్ ఉవాచ — the Supreme Personality of Godhead said; లోకే — in the world; అస్మిన్ — this; ద్వి-విధా — two kinds of; నిష్ఠా — faith; పురా — formerly; ప్రోక్తా — were said; మయా — by Me; అనఘ — O sinless one; జ్ఞాన-యోగేన — by the linking process of knowledge; సాంఖ్యానాం — of the empiric philosophers; కర్మ-యోగేన — by the linking process of devotion; యోగినాం — of the devotees.
Translation
The Supreme Personality of Godhead said: O sinless Arjuna, I have already explained that there are two classes of men who try to realize the self. Some are inclined to understand it by empirical, philosophical speculation, and others by devotional service.
శ్లోకః
న కర్మణామనారంభాన్నైష్కర్మ్య పురుషోఽశ్న‍ఉతే ।
న చ సన్న్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ॥ 4 ॥
Meaning
న — not; కర్మణాం — of prescribed duties; అనారంభాత్ — by nonperformance; నైష్కర్మ్యం — freedom from reaction; పురుషః — a man; అశ్నుతే — achieves; న — nor; చ — also; సన్న్యసనాత్ — by renunciation; ఏవ — simply; సిద్ధిం — success; సమధిగచ్చతి — attains.
Translation
Not by merely abstaining from work can one achieve freedom from reaction, nor by renunciation alone can one attain perfection.
శ్లోకః
న హి కశ్చిత్క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ ।
కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః ॥ 5 ॥
Meaning
న — nor; హి — certainly; కశ్చిత్ — anyone; క్షణం — a moment; అపి — also; జాతు — at any time; తిష్ఠతి — remains; అకర్మ-కృత్ — without doing something; కార్యతే — is forced to do; హి — certainly; అవశః — helplessly; కర్మ — work; సర్వః — all; ప్రకృతి-జైః — born of the modes of material nature; గుణైః — by the qualities.
Translation
Everyone is forced to act helplessly according to the qualities he has acquired from the modes of material nature; therefore no one can refrain from doing something, not even for a moment.
శ్లోకః
కర్మేంద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ ।
ఇంద్రియార్థాన్విమూఢాత్మా మిథ్యాచారః స ఉచ్యతే ॥ 6 ॥
Meaning
కర్మ-ఇంద్రియాణి — the five working sense organs; సంయమ్య — controlling; యః — anyone who; ఆస్తే — remains; మనసా — by the mind; స్మరన్ — thinking of; ఇంద్రియ-అర్థాన్ — sense objects; విమూఢ — foolish; ఆత్మా — soul; మిథ్యా-ఆచారః — pretender; సః — he; ఉచ్యతే — is called.
Translation
One who restrains the senses of action but whose mind dwells on sense objects certainly deludes himself and is called a pretender.
శ్లోకః
యస్త్వింద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఽర్జున ।
కర్మేంద్రియైః కర్మయోగమసక్తః స విశిష్యతే ॥ 7 ॥
Meaning
యః — one who; తు — but; ఇంద్రియాణి — the senses; మనసా — by the mind; నియమ్య — regulating; ఆరభతే — begins; అర్జున — O Arjuna; కర్మ-ఇంద్రియైః — by the active sense organs; కర్మ-యోగం — devotion; అసక్తః — without attachment; సః — he; విశిష్యతే — is by far the better.
Translation
On the other hand, if a sincere person tries to control the active senses by the mind and begins karma-yoga [in Kriṣṇa consciousness] without attachment, he is by far superior.
శ్లోకః
నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః ।
శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః ॥ 8 ॥
Meaning
నియతం — prescribed; కురు — do; కర్మ — duties; త్వం — you; కర్మ — work; జ్యాయః — better; హి — certainly; అకర్మణః — than no work; శరీర — bodily; యాత్రా — maintenance; అపి — even; చ — also; తే — your; న — never; ప్రసిధ్యేత్ — is effected; అకర్మణః — without work.
Translation
Perform your prescribed duty, for doing so is better than not working. One cannot even maintain one’s physical body without work.
శ్లోకః
యజ్ఞార్థాత్కర్మణోఽన్యత్ర లోకోఽయం కర్మబంధనః ।
తదర్థం కర్మ కౌంతేయ ముక్తసంగః సమాచర ॥ 9 ॥
Meaning
యజ్ఞ-అర్థాత్ — done only for the sake of Yajña, or Viṣṇu; కర్మణః — than work; అన్యత్ర — otherwise; లోకః — world; అయం — this; కర్మ-బంధనః — bondage by work; తత్ — of Him; అర్థం — for the sake; కర్మ — work; కౌంతేయ — O son of Kuntī; ముక్త-సంగః — liberated from association; సమాచర — do perfectly.
Translation
Work done as a sacrifice for Viṣṇu has to be performed; otherwise work causes bondage in this material world. Therefore, O son of Kuntī, perform your prescribed duties for His satisfaction, and in that way you will always remain free from bondage.
శ్లోకః
సహయజ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః ।
అనేన ప్రసవిష్యధ్వమేష వోఽస్త్విష్టకామధుక్ ॥ 10 ॥
Meaning
సహ — along with; యజ్ఞాః — sacrifices; ప్రజాః — generations; సృష్ట్వా — creating; పురా — anciently; ఉవాచ — said; ప్రజా-పతిః — the Lord of creatures; అనేన — by this; ప్రసవిష్యధ్వం — be more and more prosperous; ఏషః — this; వః — your; అస్తు — let it be; ఇష్ట — of all desirable things; కామ-ధుక్ — bestower.
Translation
In the beginning of creation, the Lord of all creatures sent forth generations of men and demigods, along with sacrifices for Viṣṇu, and blessed them by saying, “Be thou happy by this yajña [sacrifice] because its performance will bestow upon you everything desirable for living happily and achieving liberation.”
శ్లోకః
దేవాన్భావయతాతేన తే దేవా భావయంతు వః ।
పరస్పరం భావయంతః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ॥ 11 ॥
Meaning
దేవాన్ — demigods; భావయతా — having pleased; అనేన — by this sacrifice; తే — those; దేవాః — demigods; భావయంతు — will please; వః — you; పరస్పరం — mutually; భావయంతః — pleasing one another; శ్రేయః — benediction; పరం — the supreme; అవాప్స్యథ — you will achieve.
Translation
The demigods, being pleased by sacrifices, will also please you, and thus, by cooperation between men and demigods, prosperity will reign for all.
శ్లోకః
ఇష్టాన్భోగాన్హి వో దేవా దాస్యంతే యజ్ఞభావితాః ।
తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుంక్తే స్తేన ఏవ సః ॥ 12 ॥
Meaning
ఇష్టాన్ — desired; భోగాన్ — necessities of life; హి — certainly; వః — unto you; దేవాః — the demigods; దాస్యంతే — will award; యజ్ఞ-భావితాః — being satisfied by the performance of sacrifices; తైః — by them; దత్తాన్ — things given; అప్రదాయ — without offering; ఏభ్యః — to these demigods; యః — he who; భుంక్తే — enjoys; స్తేనః — thief; ఏవ — certainly; సః — he.
Translation
In charge of the various necessities of life, the demigods, being satisfied by the performance of yajña [sacrifice], will supply all necessities to you. But he who enjoys such gifts without offering them to the demigods in return is certainly a thief.
శ్లోకః
యజ్ఞశిష్టాశినః సంతో ముచ్యంతే సర్వకిల్బిషై ।
భుంజతే తే త్వఘం పాపా యే పచంత్యాత్మకారణాత్ ॥ 13 ॥
Meaning
యజ్ఞ-శిష్ట — of food taken after performance of yajña; అశినః — eaters; సంతః — the devotees; ముచ్యంతే — get relief; సర్వ — all kinds of; కిల్బిషైః — from sins; భుంజతే — enjoy; తే — they; తు — but; అఘం — grievous sins; పాపాః — sinners; యే — who; పచంతి — prepare food; ఆత్మ-కారణాత్ — for sense enjoyment.
Translation
The devotees of the Lord are released from all kinds of sins because they eat food which is offered first for sacrifice. Others, who prepare food for personal sense enjoyment, verily eat only sin.
శ్లోకః
అన్నాద్భ‍వంతి భూతాని పర్జన్యాదన్నసంభవః ।
యజ్ఞా‍ద్భ‍‍వతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భ‍వః ॥ 14 ॥
Meaning
అన్నాత్ — from grains; భవంతి — grow; భూతాని — the material bodies; పర్జన్యాత్ — from rains; అన్న — of food grains; సంభవః — production; యజ్ఞాత్ — from the performance of sacrifice; భవతి — becomes possible; పర్జన్యః — rain; యజ్ఞః — performance of yajña; కర్మ — prescribed duties; సముద్భవః — born of.
Translation
All living bodies subsist on food grains, which are produced from rains. Rains are produced by performance of yajña [sacrifice], and yajña is born of prescribed duties.
శ్లోకః
కర్మ బ్రహ్మోద్భ‍వం విద్ధి బ్రహ్మాక్షరసముద్భ‍వమ్ ।
తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ॥ 15 ॥
Meaning
కర్మ — work; బ్రహ్మ — from the Vedas; ఉద్భవం — produced; విద్ధి — you should know; బ్రహ్మ — the Vedas; అక్షర — from the Supreme Brahman (Personality of Godhead); సముద్భవం — directly manifested; తస్మాత్ — therefore; సర్వ-గతం — all-pervading; బ్రహ్మ — transcendence; నిత్యం — eternally; యజ్ఞే — in sacrifice; ప్రతిష్ఠితం — situated.
Translation
Regulated activities are prescribed in the Vedas, and the Vedas are directly manifested from the Supreme Personality of Godhead. Consequently the all-pervading Transcendence is eternally situated in acts of sacrifice.
శ్లోకః
ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః ।
అఘాయురింద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ॥ 16 ॥
Meaning
ఏవం — thus; ప్రవర్తితం — established by the Vedas; చక్రం — cycle; న — does not; అనువర్తయతి — adopt; ఇహ — in this life; యః — one who; అఘ-ఆయుః — whose life is full of sins; ఇంద్రియ-ఆరామః — satisfied in sense gratification; మోఘం — uselessly; పార్థ — O son of Prithā (Arjuna); సః — he; జీవతి — lives.
Translation
My dear Arjuna, one who does not follow in human life the cycle of sacrifice thus established by the Vedas certainly leads a life full of sin. Living only for the satisfaction of the senses, such a person lives in vain.
శ్లోకః
యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్త‍శ్చ మానవః ।
ఆత్మన్యేవ చ సంతుష్టస్తస్య కార్యం న విద్యతే ॥ 17 ॥
Meaning
యః — one who; తు — but; ఆత్మ-రతిః — taking pleasure in the Self; ఏవ — certainly; స్యాత్ — remains; ఆత్మ-తృప్తః — self-illuminated; చ — and; మానవః — a man; ఆత్మని — in himself; ఏవ — only; చ — and; సంతుష్టః — perfectly satiated; తస్య — his; కార్యం — duty; న — does not; విద్యతే — exist.
Translation
But for one who takes pleasure in the Self, whose human life is one of self-realization, and who is satisfied in the Self only, fully satiated – for him there is no duty.
శ్లోకః
నైవ తస్య కృతేనార్థో నాకృతేనేహ కశ్చన ।
న చాస్య సర్వభూతేషు కశ్చిదర్థవ్యపాశ్రయః ॥ 18 ॥
Meaning
న — never; ఏవ — certainly; తస్య — his; కృతేన — by discharge of duty; అర్థః — purpose; న — nor; అకృతేన — without discharge of duty; ఇహ — in this world; కశ్చన — whatever; న — never; చ — and; అస్య — of him; సర్వ-భూతేషు — among all living beings; కశ్చిత్ — any; అర్థ — purpose; వ్యపాశ్రయః — taking shelter of.
Translation
A self-realized man has no purpose to fulfill in the discharge of his prescribed duties, nor has he any reason not to perform such work. Nor has he any need to depend on any other living being.
శ్లోకః
తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర ।
అసక్తో హ్యాచరన్కర్మ పరమాప్‍నోతి పూరూషః ॥ 19 ॥
Meaning
తస్మాత్ — therefore; అసక్తః — without attachment; సతతం — constantly; కార్యం — as duty; కర్మ — work; సమాచర — perform; అసక్తః — unattached; హి — certainly; ఆచరన్ — performing; కర్మ — work; పరం — the Supreme; ఆప్నోతి — achieves; పూరుషః — a man.
Translation
Therefore, without being attached to the fruits of activities, one should act as a matter of duty, for by working without attachment one attains the Supreme.
శ్లోకః
కర్మణైవ హి సంసిద్ధిమాస్థితా జనకాదయః ।
లోకసంగ్రహమేవాపి సంపశ్యన్కర్తుమర్హసి ॥ 20 ॥
Meaning
కర్మణా — by work; ఏవ — even; హి — certainly; సంసిద్ధిం — in perfection; ఆస్థితాః — situated; జనక-ఆదయః — Janaka and other kings; లోక-సంగ్రహం — the people in general; ఏవ అపి — also; సంపశ్యన్ — considering; కర్తుం — to act; అర్హసి — you deserve.
Translation
Kings such as Janaka attained perfection solely by performance of prescribed duties. Therefore, just for the sake of educating the people in general, you should perform your work.
శ్లోకః
యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్తదేవేతరో జనః ।
స యత్ప్రమాణం కురుతే లోకస్తదనువర్తతే ॥ 21 ॥
Meaning
యత్ యత్ — whatever; ఆచరతి — he does; శ్రేష్ఠః — a respectable leader; తత్ — that; తత్ — and that alone; ఏవ — certainly; ఇతరః — common; జనః — person; సః — he; యత్ — whichever; ప్రమాణం — example; కురుతే — does perform; లోకః — all the world; తత్ — that; అనువర్తతే — follows in the footsteps.
Translation
Whatever action a great man performs, common men follow. And whatever standards he sets by exemplary acts, all the world pursues.
శ్లోకః
న మే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన ।
నానవాప్త‍మవాప్త‍వ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ॥ 22 ॥
Meaning
న — not; మే — Mine; పార్థ — O son of Prithā; అస్తి — there is; కర్తవ్యం — prescribed duty; త్రిషు — in the three; లోకేషు — planetary systems; కించన — any; న — nothing; అనవాప్తం — wanted; అవాప్తవ్యం — to be gained; వర్తే — I am engaged; ఏవ — certainly; చ — also; కర్మణి — in prescribed duty.
Translation
O son of Prithā, there is no work prescribed for Me within all the three planetary systems. Nor am I in want of anything, nor have I a need to obtain anything – and yet I am engaged in prescribed duties.
శ్లోకః
యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతంద్రితః ।
మమ వర్త్మానువర్తంతే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ॥ 23 ॥
Meaning
యది — if; హి — certainly; అహం — I; న — do not; వర్తేయం — thus engage; జాతు — ever; కర్మణి — in the performance of prescribed duties; అతంద్రితః — with great care; మమ — My; వర్త్మ — path; అనువర్తంతే — would follow; మనుష్యాః — all men; పార్థ — O son of Prithā; సర్వశః — in all respects.
Translation
For if I ever failed to engage in carefully performing prescribed duties, O Pārtha, certainly all men would follow My path.
శ్లోకః
ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ ।
సంకరస్య చ కర్తా స్యాముపహన్యామిమాః ప్రజాః ॥ 24 ॥
Meaning
ఉత్సీదేయుః — would be put into ruin; ఇమే — all these; లోకాః — worlds; న — not; కుర్యాం — I perform; కర్మ — prescribed duties; చేత్ — if; అహం — I; సంకరస్య — of unwanted population; చ — and; కర్తా — creator; స్యాం — would be; ఉపహన్యాం — would destroy; ఇమాః — all these; ప్రజాః — living entities.
Translation
If I did not perform prescribed duties, all these worlds would be put to ruination. I would be the cause of creating unwanted population, and I would thereby destroy the peace of all living beings.
శ్లోకః
సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వంతి భారత ।
కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తశ్చికీర్షుర్లోకసఙ్‍‍గ్రహమ్ ॥ 25 ॥
Meaning
సక్తాః — being attached; కర్మణి — in prescribed duties; అవిద్వాంసః — the ignorant; యథా — as much as; కుర్వంతి — they do; భారత — O descendant of Bharata; కుర్యాత్ — must do; విద్వాన్ — the learned; తథా — thus; అసక్తః — without attachment; చికీర్షుః — desiring to lead; లోక-సంగ్రహం — the people in general.
Translation
As the ignorant perform their duties with attachment to results, the learned may similarly act, but without attachment, for the sake of leading people on the right path.
శ్లోకః
న బుద్ధిభేదం జనయేదజ్ఞానాం కర్మసంగినామ్ ।
జోషయేత్సర్వకర్మాణి విద్వాన్యుక్తః సమాచరన్ ॥ 26 ॥
Meaning
న — not; బుద్ధి-భేదం — disruption of intelligence; జనయేత్ — he should cause; అజ్ఞానాం — of the foolish; కర్మ-సంగినాం — who are attached to fruitive work; జోషయేత్ — he should dovetail; సర్వ — all; కర్మాణి — work; విద్వాన్ — a learned person; యుక్తః — engaged; సమాచరన్ — practicing.
Translation
So as not to disrupt the minds of ignorant men attached to the fruitive results of prescribed duties, a learned person should not induce them to stop work. Rather, by working in the spirit of devotion, he should engage them in all sorts of activities [for the gradual development of Kriṣṇa consciousness].
శ్లోకః
ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః ।
అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాహమితి మన్యతే ॥ 27 ॥
Meaning
ప్రకృతేః — of material nature; క్రియమాణాని — being done; గుణైః — by the modes; కర్మాణి — activities; సర్వశః — all kinds of; అహంకార-విమూఢ — bewildered by false ego; ఆత్మా — the spirit soul; కర్తా — doer; అహం — I; ఇతి — thus; మన్యతే — he thinks.
Translation
The spirit soul bewildered by the influence of false ego thinks himself the doer of activities that are in actuality carried out by the three modes of material nature.
శ్లోకః
తత్త్వవిత్తు మహాబాహో గుణకర్మవిభాగయోః ।
గుణా గుణేషు వర్తంత ఇతి మత్వా న సజ్జతే ॥ 28 ॥
Meaning
తత్త్వ-విత్ — the knower of the Absolute Truth; తు — but; మహా-బాహో — O mighty-armed one; గుణ-కర్మ — of works under material influence; విభాగయోః — differences; గుణాః — senses; గుణేషు — in sense gratification; వర్తంతే — are being engaged; ఇతి — thus; మత్వా — thinking; న — never; సజ్జతే — becomes attached.
Translation
One who is in knowledge of the Absolute Truth, O mighty-armed, does not engage himself in the senses and sense gratification, knowing well the differences between work in devotion and work for fruitive results.
శ్లోకః
ప్రకృతేర్గుణసమ్మూఢాః సజ్జంతే గుణకర్మసు ।
తానకృత్స్నవిదో మందాన్కృత్స్నవిన్న విచాలయేత్ ॥ 29 ॥
Meaning
ప్రకృతేః — of material nature; గుణ — by the modes; సమ్మూఢాః — befooled by material identification; సజ్జంతే — they become engaged; గుణ-కర్మసు — in material activities; తాన్ — those; అకృత్స్న-విదః — persons with a poor fund of knowledge; మందాన్ — lazy to understand self-realization; కృత్స్న-విత్ — one who is in factual knowledge; న — not; విచాలయేత్ — should try to agitate.
Translation
Bewildered by the modes of material nature, the ignorant fully engage themselves in material activities and become attached. But the wise should not unsettle them, although these duties are inferior due to the performers’ lack of knowledge.
శ్లోకః
మయి సర్వాణి కర్మాణి సన్న్యస్యాధ్యాత్మచేతసా ।
నిరాశీర్నిర్మమో భూత్వా యుధ్యస్వ విగతజ్వరః ॥ 30 ॥
Meaning
మయి — unto Me; సర్వాణి — all sorts of; కర్మాణి — activities; సన్న్యస్య — giving up completely; అధ్యాత్మ — with full knowledge of the self; చేతసా — by consciousness; నిరాశీః — without desire for profit; నిర్మమః — without ownership; భూత్వా — so being; యుధ్యస్వ — fight; విగత-జ్వరః — without being lethargic.
Translation
Therefore, O Arjuna, surrendering all your works unto Me, with full knowledge of Me, without desires for profit, with no claims to proprietorship, and free from lethargy, fight.
శ్లోకః
యే మే మతమిదం నిత్యమనుతిష్ఠంతి మానవాః ।
శ్రద్ధావంతోఽనసూయంతో ముచ్యంతే తేఽపి కర్మభిః ॥ 31 ॥
Meaning
యే — those who; మే — My; మతం — injunctions; ఇదం — these; నిత్యం — as an eternal function; అనుతిష్ఠంతి — execute regularly; మానవాః — human beings; శ్రద్ధా-వంతః — with faith and devotion; అనసూయంతః — without envy; ముచ్యంతే — become free; తే — all of them; అపి — even; కర్మభిః — from the bondage of the law of fruitive actions.
Translation
Those persons who execute their duties according to My injunctions and who follow this teaching faithfully, without envy, become free from the bondage of fruitive actions.
శ్లోకః
యే త్వేతదభ్యసూయంతో నానుతిష్ఠంతి మే మతమ్ ।
సర్వజ్ఞానవిమూఢాంస్తాన్విద్ధి నష్టానచేతసః ॥ 32 ॥
Meaning
యే — those; తు — however; ఏతత్ — this; అభ్యసూయంతః — out of envy; న — do not; అనుతిష్ఠంతి — regularly perform; మే — My; మతం — injunction; సర్వ-జ్ఞాన — in all sorts of knowledge; విమూఢాన్ — perfectly befooled; తాన్ — they are; విద్ధి — know it well; నష్టాన్ — all ruined; అచేతసః — without Kriṣṇa consciousness.
Translation
But those who, out of envy, disregard these teachings and do not follow them regularly are to be considered bereft of all knowledge, befooled, and ruined in their endeavors for perfection.
శ్లోకః
సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేర్జ్ఞానవానపి ।
ప్రకృతిం యాంతి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి ॥ 33 ॥
Meaning
సదృశం — accordingly; చేష్టతే — tries; స్వస్యాః — by his own; ప్రకృతేః — modes of nature; జ్ఞాన-వాన్ — learned; అపి — although; ప్రకృతిం — nature; యాంతి — undergo; భూతాని — all living entities; నిగ్రహః — repression; కిం — what; కరిష్యతి — can do.
Translation
Even a man of knowledge acts according to his own nature, for everyone follows the nature he has acquired from the three modes. What can repression accomplish?
శ్లోకః
ఇంద్రియస్యేంద్రియస్యార్థే రాగద్వేషౌ వ్యవస్థితౌ ।
తయోర్న వశమాగచ్ఛేత్తౌ హ్యస్య పరిపంథినౌ ॥ 34 ॥
Meaning
ఇంద్రియస్య — of the senses; ఇంద్రియస్య అర్థే — in the sense objects; రాగ — attachment; ద్వేషౌ — also detachment; వ్యవస్థితౌ — put under regulations; తయోః — of them; న — never; వశం — control; ఆగచ్చేత్ — one should come; తౌ — those; హి — certainly; అస్య — his; పరిపంథినౌ — stumbling blocks.
Translation
There are principles to regulate attachment and aversion pertaining to the senses and their objects. One should not come under the control of such attachment and aversion, because they are stumbling blocks on the path of self-realization.
శ్లోకః
శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ।
స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ॥ 35 ॥
Meaning
శ్రేయాన్ — far better; స్వ-ధర్మః — one’s prescribed duties; విగుణః — even faulty; పర-ధర్మాత్ — than duties mentioned for others; సు-అనుష్ఠితాత్ — perfectly done; స్వ-ధర్మే — in one’s prescribed duties; నిధనం — destruction; శ్రేయః — better; పర-ధర్మః — duties prescribed for others; భయ-ఆవహః — dangerous.
Translation
It is far better to discharge one’s prescribed duties, even though faultily, than another’s duties perfectly. Destruction in the course of performing one’s own duty is better than engaging in another’s duties, for to follow another’s path is dangerous.
శ్లోకః
అర్జున ఉవాచ
అథ కేన ప్రయుక్తోఽయం పాపం చరతి పూరుషః ।
అనిచ్ఛన్నపి వార్ష్ణేయ బలాదివ నియోజితః ॥ 36 ॥
Meaning
అర్జునః ఉవాచ — Arjuna said; అథ — then; కేన — by what; ప్రయుక్తః — impelled; అయం — one; పాపం — sins; చరతి — does; పూరుషః — a man; అనిచ్చన్ — without desiring; అపి — although; వార్ష్ణేయ — O descendant of Vriṣṇi; బలాత్ — by force; ఇవ — as if; నియోజితః — engaged.
Translation
Arjuna said: O descendant of Vriṣṇi, by what is one impelled to sinful acts, even unwillingly, as if engaged by force?
శ్లోకః
శ్రీ భగవానువాచ
కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భ‍వః ।
మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ ॥ 37 ॥
Meaning
శ్రి-భగవాన్ ఉవాచ — the Personality of Godhead said; కామః — lust; ఏషః — this; క్రోధః — wrath; ఏషః — this; రజః-గుణ — the mode of passion; సముద్భవః — born of; మహా-అశనః — all-devouring; మహా-పాప్మా — greatly sinful; విద్ధి — know; ఏనం — this; ఇహ — in the material world; వైరిణం — greatest enemy.
Translation
The Supreme Personality of Godhead said: It is lust only, Arjuna, which is born of contact with the material mode of passion and later transformed into wrath, and which is the all-devouring sinful enemy of this world.
శ్లోకః
ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ ।
యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృత్తమ్ ॥ 38 ॥
Meaning
ధూమేన — by smoke; ఆవ్రియతే — is covered; వహ్నిః — fire; యథా — just as; ఆదర్శః — mirror; మలేన — by dust; చ — also; యథా — just as; ఉల్బేన — by the womb; ఆవృతః — is covered; గర్భః — embryo; తథా — so; తేన — by that lust; ఇదం — this; ఆవృతం — is covered.
Translation
As fire is covered by smoke, as a mirror is covered by dust, or as the embryo is covered by the womb, the living entity is similarly covered by different degrees of this lust.
శ్లోకః
ఆవృతం జ్ఞానమేతేన జ్ఞానినో నిత్యవైరిణా ।
కామరూపేణ కౌంతేయ దుష్పూరేణానలేన చ ॥ 39 ॥
Meaning
ఆవృతం — covered; జ్ఞానం — pure consciousness; ఏతేన — by this; జ్ఞానినః — of the knower; నిత్య-వైరిణా — by the eternal enemy; కామ-రూపేణ — in the form of lust; కౌంతేయ — O son of Kuntī; దుష్పూరేణ — never to be satisfied; అనలేన — by the fire; చ — also.
Translation
Thus the wise living entity’s pure consciousness becomes covered by his eternal enemy in the form of lust, which is never satisfied and which burns like fire.
శ్లోకః
ఇంద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే ।
ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞానమావృత్య దేహినమ్ ॥ 40 ॥
Meaning
ఇంద్రియాణి — the senses; మనః — the mind; బుద్ధిః — the intelligence; అస్య — of this lust; అధిష్ఠానం — sitting place; ఉచ్యతే — is called; ఏతైః — by all these; విమోహయతి — bewilders; ఏషః — this lust; జ్ఞానం — knowledge; ఆవృత్య — covering; దేహినం — of the embodied.
Translation
The senses, the mind and the intelligence are the sitting places of this lust. Through them lust covers the real knowledge of the living entity and bewilders him.
శ్లోకః
తస్మాత్త్వమింద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ ।
పాప్మానం ప్రజహి హ్యేనం జ్ఞానవిజ్ఞాననాశనమ్ ॥ 41 ॥
Meaning
తస్మాత్ — therefore; త్వం — you; ఇంద్రియాణి — senses; ఆదౌ — in the beginning; నియమ్య — by regulating; భరత-ఋషభ — O chief amongst the descendants of Bharata; పాప్మానం — the great symbol of sin; ప్రజహి — curb; హి — certainly; ఏనం — this; జ్ఞాన — of knowledge; విజ్ఞాన — and scientific knowledge of the pure soul; నాశనం — the destroyer.
Translation
Therefore, O Arjuna, best of the Bhāratas, in the very beginning curb this great symbol of sin [lust] by regulating the senses, and slay this destroyer of knowledge and self-realization.
శ్లోకః
ఇంద్రియాణి పరాణ్యాహురింద్రియేభ్యః పరం మనః ।
మనసస్తు పరా బుద్ధిర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః ॥ 42 ॥
Meaning
ఇంద్రియాణి — senses; పరాణి — superior; ఆహుః — are said; ఇంద్రియేభ్యః — more than the senses; పరం — superior; మనః — the mind; మనసః — more than the mind; తు — also; పరా — superior; బుద్ధిః — intelligence; యః — who; బుద్ధేః — more than the intelligence; పరతః — superior; తు — but; సః — he.
Translation
The working senses are superior to dull matter; mind is higher than the senses; intelligence is still higher than the mind; and he [the soul] is even higher than the intelligence.
శ్లోకః
ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా ।
జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ॥ 43 ॥
Meaning
ఏవం — thus; బుద్ధేః — to intelligence; పరం — superior; బుద్ధ్వా — knowing; సంస్తభ్య — by steadying; ఆత్మానం — the mind; ఆత్మనా — by deliberate intelligence; జహి — conquer; శత్రుం — the enemy; మహా-బాహో — O mighty-armed one; కామ-రూపం — in the form of lust; దురాసదం — formidable.
Translation
Thus knowing oneself to be transcendental to the material senses, mind and intelligence, O mighty-armed Arjuna, one should steady the mind by deliberate spiritual intelligence [Kriṣṇa consciousness] and thus – by spiritual strength – conquer this insatiable enemy known as lust.
Browse Related Categories:
