శ్లోకః
సత్రాజితస్త్వమథ లుబ్ధవదర్కలబ్ధం
దివ్యం స్యమన్తకమణిం భగవన్నయాచీః ।
తత్కారణం బహువిధం మమ భాతి నూనం
తస్యాత్మజాం త్వయి రతాం ఛలతో వివోఢుమ్ ॥1॥
Meaning
సత్రాజితః- - from Satraajit; త్వమ్-అథ - Thou then; లుబ్ధ-వత్- - greedy man like; అర్క-లబ్ధం - from the sun attained; దివ్యం స్యమన్తక-మణిం - divine Syamantaka jewel; భగవన్-అయాచీః - O Lord Thou asked for; తత్-కారణం - the reason; బహు-విధం - many fold; మమ భాతి నూనం - to me appeals indeed; తస్య-ఆత్మజాం - his daughter; త్వయి రతాం - in Thee infatuated; ఛలతః వివోఢుమ్ - by strategy to marry;
Translation
Thou then like a greedy man asked for the divine Syamantaka jewel from Satraajit who had got it from the Sun god. O Lord! The reasons for this may be many. What appeals to me indeed is that this was a strategy by which Thou wanted to marry his daughter (Satyabhaamaa) who was in love with Thee.
శ్లోకః
అదత్తం తం తుభ్యం మణివరమనేనాల్పమనసా
ప్రసేనస్తద్భ్రాతా గలభువి వహన్ ప్రాప మృగయామ్ ।
అహన్నేనం సింహో మణిమహసి మాంసభ్రమవశాత్
కపీన్ద్రస్తం హత్వా మణిమపి చ బాలాయ దదివాన్ ॥2॥
Meaning
అదత్తం తం - not giving that; తుభ్యం మణివరమ్- - to Thee the precious jewel; అనేన-అల్ప-మనసా - by him the narrow minded; ప్రసేనః-తత్-భ్రాతా - Prasena, his brother; గల-భువి వహన్ - in the neck wearing; ప్రాప మృగయామ్ - went hunting; అహన్-ఏనం సింహః - killed him the lion; మణి-మహసి - in the jewel brilliance; మాంస-భ్రమ-వశాత్ - for flesh mistaking,; కపీన్ద్రః-తం హత్వా - the great monkey him (the lion) killing; మణిమ్-అపి చ - the jewel also and; బాలాయ దదివాన్ - to (his) child gave;
Translation
The narrow minded one (Satraajit) did not give the precious jewel to Thee. His brother Prasena wore it round his neck and went away hunting. A lion mistook the jewel because of its brilliance to be a lump of flesh and so he killed Prasena. The great monkey (Jaambavaana) killed the lion and gave the jewel to his child.
శ్లోకః
శశంసుః సత్రాజిద్గిరమను జనాస్త్వాం మణిహరం
జనానాం పీయూషం భవతి గుణినాం దోషకణికా ।
తతః సర్వజ్ఞోఽపి స్వజనసహితో మార్గణపరః
ప్రసేనం తం దృష్ట్వా హరిమపి గతోఽభూః కపిగుహామ్ ॥3॥
Meaning
శశంసుః - talked about; సత్రాజిత్-గిరమ్-అను - Satraajit's words following; జనాః-త్వాం మణి-హరం - the people, Thou jewel thief; జనానాం పీయూషం - for the people nectar like; భవతి గుణినాం - it is of the virtuous; దోష-కణికా - fault slightest; తతః సర్వజ్ఞః-అపి - therefore knowing everything also; స్వ-జన-సహితః - Thy people along with; మార్గణ-పరః - to search intent; ప్రసేనం తం - that Prasen; దృష్ట్వా హరిమ్-అపి - seeing the lion also; గతః-అభూః - went; కపి-గుహామ్ - (into) the monkey's cave;
Translation
Influenced by the allegations of Satraajit, people suspected that Thou had stolen the jewel. Even a slight fault in the conduct of the virtuous person is like nectar for people in general, for it gives them a chance to slight that person. In spite of the fact that Thou knew everything about the jewel, Thou went in search for it with Thy men. Thou saw Prasena and the lion lying dead and thus were led to the monkey (Jaambavaan's) cave.
శ్లోకః
భవన్తమవితర్కయన్నతివయాః స్వయం జామ్బవాన్
ముకున్దశరణం హి మాం క ఇహ రోద్ధుమిత్యాలపన్ ।
విభో రఘుపతే హరే జయ జయేత్యలం ముష్టిభి-
శ్చిరం తవ సమర్చనం వ్యధిత భక్తచూడామణిః ॥4॥
Meaning
భవన్తమ్-అవితర్కయన్- - Thee not identifying; అతి-వయాః - due to age; స్వయం జామ్బవాన్ - himself Jaambavaan; ముకున్ద-శరణం - to Mukunda surrendered; హి మాం కః-ఇహ - indeed me, who here; రోద్ధుమ్-ఇతి-ఆలపన్ - is to obstruct, thus saying; విభో రఘుపతే - O Lord Raama!; హరే జయ జయ-ఇతి-అలం - O Hari! Victory to Thee! Thus; ముష్టిభిః-చిరం - with fists for long; తవ సమర్చనం వ్యధిత - Thy worship performed; భక్తచూడామణిః - the crest jewel of the devotees;
Translation
The aged Jaambavaan did not know Thy identity and so exclaimed, 'who has come to obstruct me who has Mukund as his only resort?' As, the crest jewel of the devotees, he was invoking Thee with "O Lord Raam! O Hari! Victory be to Thee!, he worshipped Thee with blows of his fists.
శ్లోకః
బుధ్వాఽథ తేన దత్తాం నవరమణీం వరమణిం చ పరిగృహ్ణన్ ।
అనుగృహ్ణన్నముమాగాః సపది చ సత్రాజితే మణిం ప్రాదాః ॥5॥
Meaning
బుధ్వా-అథ - recognizing (Thee) then; తేన దత్తాం - by him was given; నవ-రమణీం - to the young girl (his daughter); వర-మణిం చ - the precious jewel and; పరిగృహ్ణన్ - accepting; అనుగృహ్ణన్-అముమ్- - blessing him; ఆగాః సపది - returning immediately; చ సత్రాజితే - and to Satraajit; మణిం ప్రాదాః - the jewel gave back;
Translation
Finally when Jaambavaan recognized Thee, he gave to Thee his young daughter and the jewel. Thou accepted them and blessed him, and immediately returned and gave back the jewel, the Syamantaka Mani, to Satraajit.
శ్లోకః
తదను స ఖలు బ్రీలాలోలో విలోలవిలోచనాం
దుహితరమహో ధీమాన్ భామాం గిరైవ పరార్పితామ్ ।
అదిత మణినా తుభ్యం లభ్యం సమేత్య భవానపి
ప్రముదితమనాస్తస్యైవాదాన్మణిం గహనాశయః ॥6॥
Meaning
తదను స ఖలు - thereafter he indeed; బ్రీలా-లోలః - shame filled with; విలోల-లోచనాం - with loving eyes; దుహితరమ్-అహో - the daughter Oh!; ధీమాన్ - the intelligent one (Satraajit); భామాన్ - Satyabhaamaa; గిరా-ఏవ - by words only; పర-అర్పితామ్ - given to another; అదిత మణినా - gave (along with) the jewel; తుభ్యం లభ్యమ్ - to Thee, the worth getting; సమేత్య భవాన్-అపి - having got, Thou also; ప్రముదిత-మనాః- - with a happy mind; తస్య-ఏవ-ఆదాత్- - to him only gave back; మణిమ్ - the jewel; గహన-ఆశయః - deep thinking (Thou);
Translation
Satraajit, the intelligent one, was then filled with shame for his conduct with Thee. He had given away his roving eyed daughter Satyabhaamaa to someone verbally only. He gave her to Thee along with the jewel. Thou, happily, with Thy deep and unfathomable reasoning gave back the jewel, having got what was worth getting (Satyabhaamaa).
శ్లోకః
వ్రీలాకులాం రమయతి త్వయి సత్యభామాం
కౌన్తేయదాహకథయాథ కురూన్ ప్రయాతే ।
హీ గాన్దినేయకృతవర్మగిరా నిపాత్య
సత్రాజితం శతధనుర్మణిమాజహార ॥7॥
Meaning
వ్రీలా-ఆకులాం - by shyness overcome; రమయతి త్వయి - (her) delighting (when) Thou were; సత్యభామామ్ - her Satyabhaamaa; కౌన్తేయ-దాహ- - the son's of Kunti's burning; కథయా-అథ - news, then; కురూన్ ప్రయాతే - Thou to Kurukshetra went away; హీ - how shameful; గాన్దినేయ-కృతవర్మ-గిరా - by Akrura and Kritavarmaa's words; నిపాత్య సత్రాజితం - killing Satraajit; శతధనుః-మణిమ్-ఆజహార - Shatadhanu the jewel took away;
Translation
When Thou were delighting the shy Satyabhaamaa, there was the news of Kunti's sons being burnt in the wax palace. So Thou went away to the land of the Kurus. Under the promptings of Akrura and Kritvermaa, Shatadhanu killed Satraajit and took away the jewel.
శ్లోకః
శోకాత్ కురూనుపగతామవలోక్య కాన్తాం
హత్వా ద్రుతం శతధనుం సమహర్షయస్తామ్ ।
రత్నే సశఙ్క ఇవ మైథిలగేహమేత్య
రామో గదాం సమశిశిక్షత ధార్తరాష్ట్రమ్ ॥8॥
Meaning
శోకాత్ - due to grief; కురూన్-ఉపగతామ్- - to the country of Kuru's having come; అవలోక్య కాన్తాం - seeing (Thy) wife; హత్వా ద్రుతం శతధనుం - killing quickly Shatadhanu; సమహర్షయః-తామ్ - appeased her; రత్నే సశఙ్క ఇవ - about the jewel doubting, as though; మైథిల-గేహమ్-ఏత్య - to the king of Mithila's abode reaching; రామో గదాం - Balaraam the mace wielding; సమశిశిక్షత - taught well; ధార్తరాష్ట్రమ్ - to Duryodhana;
Translation
Satyabhaama was overcome with grief and went to Kurukshetra. Seeing her, Thou quickly killed Shatadhanu and made her happy. As though doubting the whereabouts of the jewel, Balaraam went to the abode of the king of Mithilaa. There he very well trained Duryodhana in the art of wielding the mace.
శ్లోకః
అక్రూర ఏష భగవన్ భవదిచ్ఛయైవ
సత్రాజితః కుచరితస్య యుయోజ హింసామ్ ।
అక్రూరతో మణిమనాహృతవాన్ పునస్త్వం
తస్యైవ భూతిముపధాతుమితి బ్రువన్తి ॥9॥
Meaning
అక్రూర ఏష - Akrura, this; భగవన్ - O Lord!; భవత్-ఇచ్ఛయా-ఏవ - by Thy will alone; సత్రాజితః కుచరితస్య - of Satraajit, the notorious; యుయోజ హింసామ్ - caused the death; అక్రూరతః మణిమ్- - from Akrura the jewel; అనాహృతవాన్ పునః-త్వం - did not take back again Thou; తస్య ఏవ భూతిమ్- - his alone prosperity; ఉపధాతుమ్- - to bring about; ఇతి బ్రువన్తి - so it is said;
Translation
This, Akrura, O Lord! By Thy will alone caused the death of the notorious Satraajit. It is said that with a mind to bring about his prosperity, Thou did not take back the jewel from Akrura.
శ్లోకః
భక్తస్త్వయి స్థిరతరః స హి గాన్దినేయ-
స్తస్యైవ కాపథమతిః కథమీశ జాతా ।
విజ్ఞానవాన్ ప్రశమవానహమిత్యుదీర్ణం
గర్వం ధ్రువం శమయితుం భవతా కృతైవ ॥10॥
Meaning
భక్తః-త్వయి - devoted to Thee; స్థిరతరః - very firmly; స హి గాన్దినేయః - that indeed Akrura; తస్య-ఏవ - his also; కాపథ-మతిః - evil mind; కథమ్-ఈశ జాతా - how O Lord! was produced; విజ్ఞానవాన్ - all knowing; ప్రశమవాన్-అహమ్- - well self controlled am I; ఇతి-ఉదీర్ణం గర్వం - thus bloated vanity; ధ్రువం శమయితుమ్ - certainly to curb; భవతా కృతా-ఏవ - by Thee was brought about only;
Translation
Akrura was very firmly devoted to Thee. O Lord! How could there be an evil thought in his mind (of killing Satraajit and getting the jewel)? He was bloated with the vanity of having self knowledge and self control. Certainly to curb that, Thou brought this about.
శ్లోకః
యాతం భయేన కృతవర్మయుతం పునస్త-
మాహూయ తద్వినిహితం చ మణిం ప్రకాశ్య ।
తత్రైవ సువ్రతధరే వినిధాయ తుష్యన్
భామాకుచాన్తశయనః పవనేశ పాయాః ॥11॥
Meaning
యాతం భయేన - having fled in fear; కృతవర్మయుతం - Kritvarma along with; పునః-తమ్-ఆహూయ - again calling him; తత్-వినిహితం చ - with him hidden and; మణిం ప్రకాశ్య - the jewel bringing out; తత్ర-ఏవ సువ్రత-ధరే - there only (him) with good deeds, endowed; వినిధాయ తుష్యన్ - retaining and satisfying him; భామా-కుచాన్త-శయనః - (on) Satyabhaamaa's bosom reclined; పవనేశ పాయాః - O Lord of Guruvaayur! Save me;
Translation
Akrura with Kritvarma fled in fear. Thou called him again and brought out the jewel hidden with him. Thou then let him retain the jewel who was of good conduct, and satisfied him. Thou then lived happily with Satyabhaamaa reclining on her bosom. O Lord of Guruvaayur! save me.
Browse Related Categories:
