శ్లోకః
వృకభృగుమునిమోహిన్యమ్బరీషాదివృత్తే-
ష్వయి తవ హి మహత్త్వం సర్వశర్వాదిజైత్రమ్ ।
స్థితమిహ పరమాత్మన్ నిష్కలార్వాగభిన్నం
కిమపి యదవభాతం తద్ధి రూపం తవైవ ॥1॥
Meaning
వృక-భృగుముని- - Vrikaasura, sage Bhrigu; మోహినీ-అమ్బరీష- - (and Thy incarnation as) Mohini and Ambareesh; ఆది-వృత్తేషు-అయి - etc., (in these) episodes, O Thou!; తవ హి మహత్త్వం - Thy majesty only; సర్వ-శర్వ-ఆది-జైత్రమ్ - (above) all others, including Shiva, supersedes; స్థితమ్-ఇహ - proved here; పరమాత్మన్ - O Supreme Being!; నిష్కల-అర్వాక-అభిన్నం - Nishkala, Sakala and non-different; కిమ్-అపి యత్- - indescribable which; అవభాతం తత్ హి - shines that alone; రూపం తవ-ఏవ - Thy form (is) Thine alone;
Translation
O Supreme Being! The episodes of Vrikaasura, Sage Bhrigu, Thy Mohini Avataar and the Ambareesh episode only proves, here, that Thy majesty and superiority supersedes over all other deities like Shiva and others.Thou are non-different from Thy Nishkala (partless) form and Thy Sakala (part) forms like Shiva, Brahamaa, and shine in an indescribable manner as the essence of all.
శ్లోకః
మూర్తిత్రయేశ్వరసదాశివపఞ్చకం యత్
ప్రాహుః పరాత్మవపురేవ సదాశివోఽస్మిన్ ।
తత్రేశ్వరస్తు స వికుణ్ఠపదస్త్వమేవ
త్రిత్వం పునర్భజసి సత్యపదే త్రిభాగే ॥2॥
Meaning
మూర్తి-త్రయ-ఈశ్వర- - the Trimurti Ishwara and; సదాశివ-పఞ్చకం - Sadaashiva (are the) five aspects; యత్ ప్రాహుః - which is said (by the Shaivaas); పరాత్మ-వపుః-ఏవ - the Supreme Being alone (Thou); సదాశివః-అస్మిన్ - as Sadaashiva,here,; తత్ర-ఈశ్వరః-తు స - and there the Ishwara indeed he; వికుణ్ఠపదః-త్వమ్-ఏవ - (in) Vaikuntha residing Thou alone; త్రిత్వం పునః-భజసి - three forms again Thou assume; సత్యపదే త్రిభాగే - in the Satyaloka in three parts;
Translation
The Shaivaas speak of five aspects with Brahmaa Vishnu Shiva Ishwara and Sadaashiva. Here Sadaashiva is Thy own self the Supreme Being. Thou alone are Ishwara the Lord of Vaikuntha. The three forms of Trinity, Thou alone assume in the three parts of Satyaloka.
శ్లోకః
తత్రాపి సాత్త్వికతనుం తవ విష్ణుమాహు-
ర్ధాతా తు సత్త్వవిరలో రజసైవ పూర్ణః ।
సత్త్వోత్కటత్వమపి చాస్తి తమోవికార-
చేష్టాదికఞ్చ తవ శఙ్కరనామ్ని మూర్తౌ ॥3॥
Meaning
తత్ర-అపి - there also; సాత్త్విక-తనుం తవ - the Saatvic form of Thee; విష్ణుమ్-ఆహుః- - Vishnu is called; ధాతా తు - Brahmaa indeed; సత్త్వ-విరలః- - (with) Sattva sparse; రజసా-ఏవ పూర్ణః - and Rajas only is full; సత్త్వ-ఉత్కటత్వమ్-అపి - Sattva in full measure, though; చ-అస్తి - and is; తమః-వికార- - by Tamasa's blemish; చేష్టా-ఆదికమ్-చ - activities etc (are); తవ శఙ్కర-నామ్ని - in Thy Shankara named; మూర్తౌ - form;
Translation
The form of Vishnu, among the Trimurti, is a manifestation of pure Sattva. Brahmaa is the manifestation of abundance of Rajas with a trace of Sattva. Whereas, Thy form known as Shankara has an abundance of Sattva but Tamas expresses itself in its activities.
శ్లోకః
తం చ త్రిమూర్త్యతిగతం పరపూరుషం త్వాం
శర్వాత్మనాపి ఖలు సర్వమయత్వహేతోః ।
శంసన్త్యుపాసనవిధౌ తదపి స్వతస్తు
త్వద్రూపమిత్యతిదృఢం బహు నః ప్రమాణమ్ ॥4॥
Meaning
తం చ త్రిమూర్తి-అతిగతం - and Him, the Trimurtis transcending; పరపూరుషం త్వాం - the Supreme Being Thee; శర్వ-ఆత్మనా-అపి - in Shiva's form also; ఖలు - indeed; సర్వమయత్వ-హేతోః - encompassing the essence of all, because of (this); శంసన్తి-ఉపాసన-విధౌ - describe in the worshipping codes/norms; తత్-అపి స్వతః-తు - that too in reality indeed; త్వత్-రూపమ్-ఇతి- - (are) Thy form, thus (there are); అతి-దృఢం - many strong; బహు నః ప్రమాణమ్ - our proofs;
Translation
Thou do transcend the Trinity and are the Supreme Being. Thou are the essence of all and Shaivas worship Thee alone as Shiva with worshipping norms, as described. That too is Thy form alone. We have many proofs in support of this truth.
శ్లోకః
శ్రీశఙ్కరోఽపి భగవాన్ సకలేషు తావ-
త్త్వామేవ మానయతి యో న హి పక్షపాతీ ।
త్వన్నిష్ఠమేవ స హి నామసహస్రకాది
వ్యాఖ్యాత్ భవత్స్తుతిపరశ్చ గతిం గతోఽన్తే ॥5॥
Meaning
శ్రీ శఙ్కరః-అపి - The great Shakaraachaarya also; భగవాన్ - the Bhagavatpaada,; సకలేషు తావత్- - among all the Sakala forms, then,; త్వామ్-ఏవ మానయతి - to Thee alone gives honour; యః-న హి పక్షపాతీ - who does not favour anyone; త్వత్-నిష్ఠమ్-ఏవ - to Thee referring to, alone; స హి నామ-సహస్రక-ఆది - he indeed , on Sahasranaam etc.,; వ్యాఖ్యాత్ - commented on; భవత్-స్తుతి-పరః-చ - and Thy praises singing, inclined to,; గతిం గతః-అన్తే - samaadhi attained to, in the end;
Translation
Bhagavatpaada Shree Shankaraachaarya also, among all the Sakala forms, honours Thy form alone. He who is not of the nature of favouring any one deity has commented on the Sahasranaama etc., referring to Thee alone. In the end he attained samaadhi singing Thy praises.
శ్లోకః
మూర్తిత్రయాతిగమువాచ చ మన్త్రశాస్త్ర-
స్యాదౌ కలాయసుషమం సకలేశ్వరం త్వామ్ ।
ధ్యానం చ నిష్కలమసౌ ప్రణవే ఖలూక్త్వా
త్వామేవ తత్ర సకలం నిజగాద నాన్యమ్ ॥6॥
Meaning
మూర్తి-త్రయ-అతిగమ్- - the Trinity transcending; ఉవాచ చ మన్త్ర-శాస్త్రస్య-ఆదౌ - and (he) said, in the beginning of the Mantra Shastra; కలాయ-సుషమమ్ - beautiful as the Kalaaya flower (blue lily); సకల-ఈశ్వరం త్వామ్ - the Lord of all, Thee; ధ్యానం చ నిష్కలమ్- - and meditation on Nish-kala (non-part); అసౌ ప్రణవే ఖలు-ఉక్త్వా - he (Shankara) in Pranava, indeed, describing; త్వామ్-ఏవ తత్ర సకలం - Thee alone there Sakal (in part); నిజగాద న-అన్యమ్ - propounded, not any other;
Translation
In his famous work of Mantra Shastra, known as Prapanchasaara, Shri Shankara has described Thee as transcending the Trinity - Brahmaa, Vishnu and Mahesh. He has described Thee as a beautiful blue lily and the Lord of all. When he describes the meditation on Nishkala, while dealing with Pranava, he also propounds Thy Sakala form, and of no other deity, Thee as the object of meditation.
శ్లోకః
సమస్తసారే చ పురాణసఙ్గ్రహే
విసంశయం త్వన్మహిమైవ వర్ణ్యతే ।
త్రిమూర్తియుక్సత్యపదత్రిభాగతః
పరం పదం తే కథితం న శూలినః ॥7॥
Meaning
సమస్త-సారే - and inclusive of all the gist; చ పురాణ-సఙ్గ్రహే - in Puraana Sangraha; విసంశయం - unequivocally (without doubt); త్వత్-మహిమా-ఏవ వర్ణ్యతే - Thy supreme greatness alone is described; త్రిమూర్తి-యుక్- - the Trinity containing; సత్యపద-త్రిభాగతః పరం - the Satyaloka in three parts, transcending,; పదం తే కథితం - Thy abofe is described; న శూలినః - not (the abode) of Shiva;
Translation
In the text of Puraana Sangraha where there is the gist of all the Puraanas,Thy supreme greatness alone is unequivocally described. The Trimurti occupying the Satyaloka in three parts has been depicted. But Thy abode, Vaikuntha has been described as distinct and superior to and so transcending Satyaloka. No reference is made to the abode of Shiva.
శ్లోకః
యత్ బ్రాహ్మకల్ప ఇహ భాగవతద్వితీయ-
స్కన్ధోదితం వపురనావృతమీశ ధాత్రే ।
తస్యైవ నామ హరిశర్వముఖం జగాద
శ్రీమాధవః శివపరోఽపి పురాణసారే ॥8॥
Meaning
యత్ బ్రాహ్మకల్ప ఇహ - that which in the Braahmakalpa, here,; భాగవత-ద్వితీయ-స్కన్ధ-ఉదితం - (and) in the second Skanda of Bhaagavata, narrated; వపుః-అనావృతమ్- - that form, revealed; ఈశ ధాత్రే - O Lord! For Brahamaa; తస్య-ఏవ నామ - that form's, alone, name; హరి-శర్వ-ముఖం - Hari, Shiva etc.,; జగాద శ్రీమాధవః - has been said of, by Shri Maadhavaachaarya; శివ-పరః-అపి - who was a devotee od Shiva himself; పురాణ-సారే - in Puraanasaara;
Translation
O Lord! Here, at the time of Braahmakalpa, Thou had revealed Thy form to Brahmaa, which is described in the second Skanda of the Bhaagavatam. Maadhavaachaarya, who was himself a votary of Shiva, has referred to that same form with the names Hari, Shiva etc., in Puraanasaara.
శ్లోకః
యే స్వప్రకృత్యనుగుణా గిరిశం భజన్తే
తేషాం ఫలం హి దృఢయైవ తదీయభక్త్యా।
వ్యాసో హి తేన కృతవానధికారిహేతోః
స్కన్దాదికేషు తవ హానివచోఽర్థవాదైః ॥9॥
Meaning
యే స్వ-ప్రకృతి-అనుగుణా - those who by their natural inclination worship Shiva; గిరిశం భజన్తే - worship Shiva; తేషాం ఫలం హి దృఢయా-ఏవ - for them the results are by firmness only; తదీయ-భక్త్యా - in their devotion; వ్యాసః-హి తేన కృతవాన్- - sage Vyaasa himself has asserted; అధికార-హేతోః - as a benefit for such devotion; స్కన్ద-ఆదికేషు - in the Skanda and other scriptures; తవ హాని-వచః- - (speaking for) belittling words; అర్థవాదైః - by way of eulogy;
Translation
People who by their natural inclination are devoted to worship Shiva, for them, the results (liberation) are achieved by their firmness in their devotion only. In the Skanda and other Scriptures, sage Vyaasa has asserted this, for the benefit of such devotees, with statements that belittle Thee which are to be taken as eulogy.
శ్లోకః
భూతార్థకీర్తిరనువాదవిరుద్ధవాదౌ
త్రేధార్థవాదగతయః ఖలు రోచనార్థాః ।
స్కాన్దాదికేషు బహవోఽత్ర విరుద్ధవాదా-
స్త్వత్తామసత్వపరిభూత్యుపశిక్షణాద్యాః ॥10॥
Meaning
భూత-అర్థ-కీర్తిః- - existing facts exaggeration; అనువాద-విరుద్ధ-వాదౌ - in accordance with experience, and contrary to experience, these two methods,; త్రేధా-అర్థ-వాద-గతయః - (in all) these three are the modes (of Arthavaada); ఖలు రోచన-అర్థాః - indeed (they are to make) interesting the subject meaning; స్కాన్ద్-ఆదికేషు - in the Skaanda and other scriptures; బహవః-అత్ర - many are here; విరుద్ధ-వాదాః- - contrary statements; త్వత్-తామసత్వ- - (for example) Thy Taamasic (nature); పరిభూతి-ఉపశిక్షణ-ఆద్యాః - (Thy) defeat, Thou being instructed by others etc.;
Translation
Arthavaada has three methods- 1) statements where existing facts are exaggerated, 2)statements are in accordance with experience, 3)statements are contrary to experience. These are used to make the subject matter interesting. In the Skaanda Puraana and other scriptures there are many contrary statements, referring to Thy Taamasic nature, Thy defeat or Thou being instructed by others etc., which are in the category of the third method.
శ్లోకః
యత్ కిఞ్చిదప్యవిదుషాఽపి విభో మయోక్తం
తన్మన్త్రశాస్త్రవచనాద్యభిదృష్టమేవ ।
వ్యాసోక్తిసారమయభాగవతోపగీత
క్లేశాన్ విధూయ కురు భక్తిభరం పరాత్మన్ ॥11॥
Meaning
యత్-కిఞ్చిత్-అపి- - what little even; అవిదుషా-అపి - by (me) the ignorant, though; విభో మయా-ఉక్తం - O Lord! By me is said; తత్-మన్త్రశాస్త్ర-వచనాది- - that expounded in Mantra Shaastra statements; అభిదృష్టమ్-ఏవ - is in accordance (to that) only; వ్యాస-ఉక్తి-సార-మయ- - all Vyaasa's sayings' essence contained; భాగవత-ఉపగీత - (in) Bhaagavata (where) are sung (Thy excellences); క్లేశాన్ విధూయ - (That Thou) my ailments eradicating; కురు భక్తిభరం - endow firm devotion (to me); పరాత్మన్ - O Supreme Being!;
Translation
O Supreme Being! Though I am an ignorant man, what little I have said, is in accordance to what is expounded in the Mantra Shaastra. Bhaagavata is the essence of all the sayings of sage Vyaasa and Thy excellences are sung there in. Deign to eradicate my ailments and endow firm devotion to me.
Browse Related Categories:
