శ్లోకః
స్థితస్స కమలోద్భవస్తవ హి నాభిపఙ్కేరుహే
కుతః స్విదిదమమ్బుధావుదితమిత్యనాలోకయన్ ।
తదీక్షణకుతూహలాత్ ప్రతిదిశం వివృత్తానన-
శ్చతుర్వదనతామగాద్వికసదష్టదృష్ట్యమ్బుజామ్ ॥1॥
Meaning
స్థితః - - seated; స కమలోద్భవః - - he, the lotus born (Brahmaa); తవ హి నాభిపఙ్కేరుహే - in Thy navel lotus itself; కుతః స్విత్- - from where indeed; ఇదమ్-అమ్బుధౌ-ఉదితమ్- - this (lotus) in the ocean has come up; ఇతి-అనాలోకయన్ - this not comprehending; తత్-ఈక్షణ-కుతూహలాత్ - out of eagerness to find the source; ప్రతిదిశం వివృత్త-ఆననః - - in all directions (he) turned his face; చతుః-వదనతామ్-అగాత్- - (and thus) became endowed with four faces; వికసత్-అష్ట-దృష్టి-అమ్బుజామ్ - with eight eyes (beautiful) like full blown lotuses;
Translation
Brahma sitting on the full blown lotus emerging from Thy lotus-like navel, and wondering about its origin looked all around by turning his face in all the directions. He was thus endowed with four faces and lotus-like eight beautiful eyes.
శ్లోకః
మహార్ణవవిఘూర్ణితం కమలమేవ తత్కేవలం
విలోక్య తదుపాశ్రయం తవ తనుం తు నాలోకయన్ ।
క ఏష కమలోదరే మహతి నిస్సహాయో హ్యహం
కుతః స్విదిదమ్బుజం సమజనీతి చిన్తామగాత్ ॥2॥
Meaning
మహార్ణవ-విఘూర్ణితం - tossing in the vast ocean; కమలమ్-ఏవ తత్-కేవలం - that lotus all alone; విలోక్య తత్-ఉపాశ్రయం - seeing its support (the stem); తవ తనుం తు న-ఆలోకయన్ - and not seeing Thy body; కః ఏష - who is this (me); కమల-ఉదరే మహతి - inside this huge lotus; నిస్సహాయః హి-అహం - without any support (helpless) am I; కుతః స్విత్- - from where; ఇదమ్-అమ్బుజం సమజని- - did this lotus originate; ఇతి చిన్తామ్-అగాత్ - (he) was immersed in such thoughts;
Translation
Brahmaa found himself to be all alone in the huge lotus which was tossing about in the vast ocean of causal waters. He saw the stem supporting the lotus but was unable to see Thy body and wondered as to who he was helpless and all alone and also of the source of the lotus.
శ్లోకః
అముష్య హి సరోరుహః కిమపి కారణం సమ్భ్వే-
దితి స్మ కృతనిశ్చయస్స ఖలు నాలరన్ధ్రాధ్వనా ।
స్వయోగబలవిద్యయా సమవరూఢవాన్ ప్రౌఢధీ -
స్త్వదీయమతిమోహనం న తు కలేవరం దృష్టవాన్ ॥3॥
Meaning
అముష్య హి సరోరుహః - certainly for this lotus; కిమ్-అపి కారణం సమ్భవేత్- - there must be some cause (place) of origin; ఇతి స్మ కృతనిశ్చయః - - thus having concluded; స ఖలు - he (Brahmaa) indeed; నాల-రన్ధ్ర-అధ్వనా - through the hollow in the lotus stem; స్వ-యోగ-బల-విధ్యయా - with the power of his yogic knowledge; స్మవరూఢవాన్ - descended; ప్రౌఢధీః - - he of mighty intellect; త్వదీయమ్-అతి-మోహనం - Thy this most enchanting; న తు కలేవరం దృష్టవాన్ - form but could not perceive;
Translation
Brahmaa who was of mighty intellect, decided that there must definitely be some source of this lotus. Using his yogic power he descended through the hollow of the lotus stem to look for the cause. He, however could not not see Thy most enchanting form.
శ్లోకః
తతః సకలనాలికావివరమార్గగో మార్గయన్
ప్రయస్య శతవత్సరం కిమపి నైవ సన్దృష్టవాన్ ।
నివృత్య కమలోదరే సుఖనిషణ్ణ ఏకాగ్రధీః
సమాధిబలమాదధే భవదనుగ్రహైకాగ్రహీ ॥4॥
Meaning
తతః - then; సకల-నాలికా-వివర-మార్గగః - going through all the orifices of the stem; మార్గయన్ - searching; ప్రయస్య శతవత్సరం - striving for hundred divine years; కిమ్-అపి న-ఏవ సన్దృష్టవాన్ - could not see anything at all; నివృత్య కమల-ఉదరే - (he then) returned inside the lotus; సుఖనిషణ్ణ ఏకాగ్రధీః - sitting comfortably with one pointed intellect; సమాధి-బలమ్-ఆదధే - resorted to deep samaadhi; భవత్-అనుగ్రహ-ఏక-ఆగ్రహీ - solely desirous of Thy grace;
Translation
Brahmaa spent a hundred divine years strenuously searching through all the orifices of the lotus stem but he could not see anything. He returned to the lotus and sat calmly with one pointed concentration and resorted to deep samaadhi solely desirous of Thy grace.
శ్లోకః
శతేన పరివత్సరైర్దృఢసమాధిబన్ధోల్లసత్-
ప్రబోధవిశదీకృతః స ఖలు పద్మినీసమ్భవః ।
అదృష్టచరమద్భుతం తవ హి రూపమన్తర్దృశా
వ్యచష్ట పరితుష్టధీర్భుజగభోగభాగాశ్రయమ్ ॥5॥
Meaning
శతేన పరివత్సరైః - - for a hundred (divine) years; దృఢ-సమాధి-బన్ధ-ఉల్లసత్- - of practising of undisturbed samaadhi, resulted; ప్రబోధ-విశదీకృతః - (and ) the knowledge dawned (in him); స ఖలు పద్మినీసమ్భవః - he, indeed, the lotus born (Brahmaa); అదృష్టచరమ్-అద్భుతం - not seen by humans, the wonderful; తవ హి రూపమ్- - Thy divine form; అన్తర్దృశా వ్యచష్ట - in his inner vision saw; పరితుష్టధీః- - (with) heart full of contentment; భుజగ-భోగభాగ-ఆశ్రయం - on a part of the body of the great serpent, resting;
Translation
The lotus born Brahmaa was absorbed in undisturbed samaadhi for a hundred divine years.The knowledge of Reality then dawned on him. He then had the vision of Thy wonderful form which humans cannot easily see, resting on a part of Aadishesha's (the great serpent's), body. So he was full of happiness and contentment.
శ్లోకః
కిరీటముకుటోల్లసత్కటకహారకేయూరయుఙ్-
మణిస్ఫురితమేఖలం సుపరివీతపీతామ్బరమ్ ।
కలాయకుసుమప్రభం గలతలోల్లసత్కౌస్తుభం
వపుస్తదయి భావయే కమలజన్మే దర్శితమ్ ॥6॥
Meaning
కిరీట-ముకుట-ఉల్లసత్- - a crown,with a diadem shining; కటక-హార-కేయూర-యుక్- - with bracelets, necklaces and shoulder ornaments; మణి-స్ఫురిత-మేఖలం - with gems studded waist band; సుపరివీత-పీతామ్బరమ్ - with beautifully worn yellow silk cloth; కలాయ-కుసుమ-ప్రభం - like the Kalaaya flower (blue lily) brilliant (blue complexion); గల-తల-ఉల్లసత్-కౌస్తుభం - (with) around the neck the shining Kaustubha jewel; వపుః -తత్-అయి భావయే - on that form of Thine, O Lord! I meditate; కమలజన్మనే దర్శితం - to the lotus born (Brahmaa) which was revealed;
Translation
O Lord! That divine form of Thine with the golden crown, with a brilliant blue complexion like the beautiful Kalaaya flower (blue lily), with the shining Kaustubh jewel adorning Thy neck, with shoulder ornaments and bracelets , and with studded golden waistband and beautifully wearing a yellow silk garment (Peetaambara). This Thy form was revealed to the lotus born Brahmaa , on which I meditate.
శ్లోకః
శ్రుతిప్రకరదర్శితప్రచురవైభవ శ్రీపతే
హరే జయ జయ ప్రభో పదముపైషి దిష్ట్యా దృశోః ।
కురుష్వ ధియమాశు మే భువననిర్మితౌ కర్మఠా-
మితి ద్రుహిణవర్ణితస్వగుణబంహిమా పాహి మామ్ ॥7॥
Meaning
శ్రుతి-ప్రకర- - in several Vedic texts; దర్శిత-ప్రచుర-వైభవ - declared, the abundant glory; శ్రీపతే - O Consort of Laxmi!; హరే - O Destroyer of all sorrows; జయ జయ ప్రభో - Hail O Lord!; పదమ్-ఉపైషి దిష్ట్యా దృశోః - Thou have appeared, by good fortune, before my eyes; కురుష్వ - make; ధియమ్-ఆశు మే - my intellect, soon; భువన-నిర్మితౌ కర్మఠామ్- - in the creation of the world, capable; ఇతి ద్రుహిణ-వర్ణిత- - thus, described by Brahmaa; స్వగుణ-బంహిమా - (Thou possessing) countless excellences; పాహి మామ్ - please protect me;
Translation
"O Consort of Laxmi! Thy abundant glories have been sung of in the Vedaas. Hail O all-powerful Lord and remover of sorrows! It is my good fortune that Thou have revealed Thy sacred form to me. O Lord! Make my intelligence capable of creating the world." Thou, whose innumerable excellences were thus praised by Brahma, please be merciful to protect me.
శ్లోకః
లభస్వ భువనత్రయీరచనదక్షతామక్షతాం
గృహాణ మదనుగ్రహం కురు తపశ్చ భూయో విధే ।
భవత్వఖిలసాధనీ మయి చ భక్తిరత్యుత్కటే-
త్యుదీర్య గిరమాదధా ముదితచేతసం వేధసమ్ ॥8॥
Meaning
లభస్వ - may you attain; భువనత్రయీ-రచన-దక్షతామ్-అక్షతాం - in creating the three worlds, expertise unending; గృహాణ మత్-అనుగ్రహం - receive My blessings; కురు తపః -చ భూయః -విధే - and do Tapa (penance) again O Brahmaa; భవతు-అఖిల-సాధనీ - may that accomplish everything; మయి చ భక్తిః -అతి-ఉత్కటా- - and intense devotion to me; ఇతి-ఉదీర్య గిరమ్- - saying these words; ఆదధా ముదిత-చేతసం విధసమ్ - rendered a happy mind to Brahmaa;
Translation
O Brahmaa, may you be endowed with unending capability and expertise in the creation of the three worlds. May your devotion excel. Do penance again by which you will accomplish everything.' So saying Thou made Brahmaa's mind immensely happy.
శ్లోకః
శతం కృతతపాస్తతః స ఖలు దివ్యసంవత్సరా-
నవాప్య చ తపోబలం మతిబలం చ పూర్వాధికమ్ ।
ఉదీక్ష్య కిల కమ్పితం పయసి పఙ్కజం వాయునా
భవద్బలవిజృమ్భితః పవనపాథసీ పీతవాన్ ॥9॥
Meaning
శతం కృత-తపాః-తతః - for a hundred years having done penance, then; స ఖలు దివ్య-సంవత్సరాన్- - he (Brahmaa) indeed for hundred divine years; అవాప్య చ తపోబలం మతిబలం - attained spiritual powers and mental powers; చ పూర్వ-అధికమ్ - more than ever before; ఉదీక్ష్య కిల - and seeing indeed; కమ్పితం పయసి పఙ్కజం - the lotus swaying in the waters; వాయునా - by the wind; భవత్-బల విజృమ్భితః - by Thy prowess strengthened; పవనపాథసీ పీతవాన్ - the wind and the waters (he) drank up;
Translation
Brahmaa then did penance for another hundred divine years, by which he attained spiritual and mental powers even more than before. He saw the lotus on which he was seated, swaying in the causal waters. He, with the powers given by Thee, drank the wind and the waters.
శ్లోకః
తవైవ కృపయా పునస్సరసిజేన తేనైవ సః
ప్రకల్ప్య భువనత్రయీం ప్రవవృతే ప్రజానిర్మితౌ ।
తథావిధకృపాభరో గురుమరుత్పురాధీశ్వర
త్వమాశు పరిపాహి మాం గురుదయోక్షితైరీక్షితైః ॥10॥
Meaning
తవ-ఏవ కృపయా - by Thy grace alone; పునః - - then; సరసిజేన తేన-ఏవ - out of that lotus itself; సః - Brahmaa; ప్రకల్ప్య భువనత్రయీం - created the three worlds; ప్రవవృతే ప్రజానిర్మితౌ - engaged himself in creating various species of beings; తథా-విధ-కృపాభరః - (O Thou!) who abound in such compassion; గురుమరుత్పురాధీశ్వర - O Lord of Guruvaayur!; త్వమ్-ఆశు పరిపాహి మాం - Thou soon protect me; గురు-దయా-ఉక్షితః ఈక్షతైః - great mercy overflowing Thy glances;
Translation
Brahmaa, then, by Thy grace created the three worlds out of that lotus itself and got engaged in creating the various species of beings. O Lord of Guruvaayur! Full of such compassion please cast Thy glance overflowing with great mercy on me and protect me soon.
Browse Related Categories:
