శ్లోకః
దర్వాసాస్సురవనితాప్తదివ్యమాల్యం
శక్రాయ స్వయముపదాయ తత్ర భూయః ।
నాగేన్ద్రప్రతిమృదితే శశాప శక్రం
కా క్షాన్తిస్త్వదితరదేవతాంశజానామ్ ॥1॥
Meaning
దుర్వాసాః- - the sage Durvaasaa; సుర-వనితా-ఆప్త-దివ్య-మాల్యం - from heavenly nymphs had obtained a divine garland; శుక్రాయ స్వయమ్-ఉపదాయ తత్ర భూయః - to Indra,having personally given it there then; నాగేన్ద్ర-ప్రతిమృదితే - by Indra's elephant it being trampled; శశాప శక్రం - cursed Indra; కా క్షాన్తిః- - what forbearance (is there); త్వత్-ఇతర- - other than Thee; దేవతా-అంశజానామ్ - who are born of (other than Thee) Devas;
Translation
The sage Durvaasaa once gave a celestial garland to Indra, which he had got from heavenly nymphs. When he saw the garland being crushed by Indra's elephant, he cursed Indra. Where can forbearance be seen except in those born of and blessed by Thee.
శ్లోకః
శాపేన ప్రథితజరేఽథ నిర్జరేన్ద్రే
దేవేష్వప్యసురజితేషు నిష్ప్రభేషు ।
శర్వాద్యాః కమలజమేత్య సర్వదేవా
నిర్వాణప్రభవ సమం భవన్తమాపుః ॥2॥
Meaning
శాపేన ప్రథిత-జరే-అథ - due to the curse Indra became aged, then; నిర్జర-ఇన్ద్రే - Indra, who was ageless; దేవేషు-అపి-అసుర-జితేషు - when the Devas also were defeated by the Asuras; నిష్ప్రభేషు - (and so) had lost their glory; శర్వ-ఆద్యాః - beginning with Shiva; కమలజమ్-ఏత్య - approaching Brahmaa; సర్వ-దేవాః - all the gods; నిర్వాణ-ప్రభవ - O Bestower of Salvation!; సమం - with (Shiva); భవన్తమ్-ఆపుః - came to Thee;
Translation
O Bestower of Liberation! Indra known as the unaging one, became aged as a result of Durvaasaa's curse. His followers, the Devas lost all their glory and were defeated by the Asuraas. The gods along with Shiva and others went to Brahmaa and they all took refuge in Thee.
శ్లోకః
బ్రహ్మాద్యైః స్తుతమహిమా చిరం తదానీం
ప్రాదుష్షన్ వరద పురః పరేణ ధామ్నా ।
హే దేవా దితిజకులైర్విధాయ సన్ధిం
పీయూషం పరిమథతేతి పర్యశాస్త్వమ్ ॥3॥
Meaning
బ్రహ్మా-ఆద్యైః - by Brahmaa and other gods; స్తుత-మహిమా చిరం - being sung Thy excellences for long; తదానీం - at that time; ప్రాదుష్షన్ - appearing; వరద - O Bestower of Boons!; పురః - in front (of them); పరేణ ధామ్నా - with supreme glory (commanded); హే దేవా - O Gods!; దితిజ-కులైః- - with the Asuras,; విధాయ సన్ధిం - making peace,; పీయూషం పరిమథత- - nectar churn out; ఇతి పర్యశాః-త్వమ్ - thus commanded Thee;
Translation
Brahmaa and the other gods sung Thy excellences for long. O Bestower of Boons! Thou then manifested Thyself before them in great glory and commanded them to make peace with the Asuras and then prepare to churn the milk ocean for nectar.
శ్లోకః
సన్ధానం కృతవతి దానవైః సురౌఘే
మన్థానం నయతి మదేన మన్దరాద్రిమ్ ।
భ్రష్టేఽస్మిన్ బదరమివోద్వహన్ ఖగేన్ద్రే
సద్యస్త్వం వినిహితవాన్ పయఃపయోధౌ ॥4॥
Meaning
సన్ధానం కృతవతి - having made peace; దానవైః సురౌఘే - with the Asuras by the gods; మన్థానం నయతి - when carrying the churning rod; మదేన మన్దర-అద్రిమ్ - with great pride, the Mandara mountain; భ్రష్టే-అస్మిన్ - (when) it fell down; బదరమ్-ఇవ-ఉద్వహన్ - as a berry picking it up; ఖగేన్ద్రే సద్యః-త్వమ్ - On Garuda immediately Thou; వినిహితవాన్ - placed it; పయఃపయోధౌ - in the milk ocean;
Translation
Devas made peace with the Asuras and with great pride carried the Mandara mountain for use as a churning rod. The mountain fell from their hands on the way. Then Thou seated on Garuda, picked it up as if it were a tiny berry and installed it in the milk ocean.
శ్లోకః
ఆధాయ ద్రుతమథ వాసుకిం వరత్రాం
పాథోధౌ వినిహితసర్వబీజజాలే ।
ప్రారబ్ధే మథనవిధౌ సురాసురైస్తై-
ర్వ్యాజాత్త్వం భుజగముఖేఽకరోస్సురారీన్ ॥5॥
Meaning
ఆధాయ ద్రుతమ్-అథ - placing quickly then; వాసుకిం వరత్రాం - Vaasuki (snake) (as the ) churning rope; పాథోధౌ - in that milk ocean; వినిహిత-సర్వ-బీజ-జాలే - (in which) had been put all kinds of seeds and herbs; ప్రారబ్ధే మథన-విధౌ - having started the process of churning; సుర్-అసురైః-తైః- - by those gods and Asuras; వ్యాజాత్-త్వం - Thou by a trick; భుజగ-ముఖే-అకరోః- - on the side of the serpent's mouth (Thou) put; సురారీన్ - the Asuras;
Translation
Then quickly placing Vasuki snake as the churning rope, the Devas and Asuras started the process of churning the milk ocean in which all kinds of herbs and seeds had been put. Thou then cleverly made the Asuras hold the head end of the snake.
శ్లోకః
క్షుబ్ధాద్రౌ క్షుభితజలోదరే తదానీం
దుగ్ధాబ్ధౌ గురుతరభారతో నిమగ్నే ।
దేవేషు వ్యథితతమేషు తత్ప్రియైషీ
ప్రాణైషీః కమఠతనుం కఠోరపృష్ఠామ్ ॥6॥
Meaning
క్షుబ్ధ-ఆద్రౌ - (when) the mountain (used as) a churning rod; క్షుభిత-జల-ఉదరే - in the waters fully stirred; తదానీం - then; దుగ్ధ-అబ్ధౌ - of the milk ocean; గురుతర-భారతః - because of its (mountain's) heavy weight; నిమగ్నే - sank; దేవేషు వ్యథితతమేషు - the Devas becoming very worried; తత్-ప్రియైషీ - their (the Deva's) wellwisher (Thou); ప్రాణైషీః - assumed; కమఠ-తనుం - a tortoise form; కఠోర-పృష్ఠామ్ - with a hard back;
Translation
When the Mandara mountain as a churning rod had fully stirred the waters of the milk ocean to its depth, it sank due to its own weight. The Devas became very worried. Thee who are their well wisher, assumed the form of a tortoise with a hard back.
శ్లోకః
వజ్రాతిస్థిరతరకర్పరేణ విష్ణో
విస్తారాత్పరిగతలక్షయోజనేన ।
అమ్భోధేః కుహరగతేన వర్ష్మణా త్వం
నిర్మగ్నం క్షితిధరనాథమున్నినేథ ॥7॥
Meaning
వజ్ర-అతి-స్థిర-కర్పరేణ - with the back more hard than the thunderbolt; విష్ణో - O All Pervading being!; విస్తారాత్- - and in extent (width); పరిగత-లక్ష-యోజనేన - exceeding a lakh of Yojanas; అమ్భోధేః కుహర-గతేన - (the rod) which had sunk deep into the ocean; వర్ష్మణా త్వం - with such a body Thou; నిర్మ్గ్నం క్షితిధరనాథమ్- - the great mountain which had sunk (into the sea); ఉన్నినేథ - (Thou) lifted up;
Translation
O All pervading Being! by diving deep into the ocean Thou lifted up the sinking mountain on Thy back which was harder than a thunderbolt and more than a lakh of Yojanas in width.
శ్లోకః
ఉన్మగ్నే ఝటితి తదా ధరాధరేన్ద్రే
నిర్మేథుర్దృఢమిహ సమ్మదేన సర్వే ।
ఆవిశ్య ద్వితయగణేఽపి సర్పరాజే
వైవశ్యం పరిశమయన్నవీవృధస్తాన్ ॥8॥
Meaning
ఉన్మగ్నే - (the mountain) having come up; ఝటితి తదా - quickly then; ధరాధరేన్ద్రే - the mountain,; నిర్మేథుః-దృఢమ్-ఇహ - they churned with great force, here; సమ్మదేన సర్వే - (and) with enthusiasm all of them (the Asuras and the Devas); ఆవిశ్య - (Thou) entering; ద్వితయగణే- - into both the parties; అపి సర్పరాజే - and also the serpent Vasuki; వైవశ్యం - their fatigue; పరిశమయన్ - removing; అవీవృధః తాన్ - invigorated them;
Translation
When the mountain was lifted up, they, the Devas and Asuras all churned with great force and enthusiasm. Thou entering into both the parties and also into the snake Vasuki, removed their fatigue and invigorated them.
శ్లోకః
ఉద్దామభ్రమణజవోన్నమద్గిరీన్ద్ర-
న్యస్తైకస్థిరతరహస్తపఙ్కజం త్వామ్ ।
అభ్రాన్తే విధిగిరిశాదయః ప్రమోదా-
దుద్భ్రాన్తా నునువురుపాత్తపుష్పవర్షాః ॥9॥
Meaning
ఉద్దామ-భ్రమణ-జవ- - by the powerful speed of the whirling; ఉన్నమత్-గిరీన్ద్ర- - the mountain having come up; న్యస్త-ఏక-స్థిరతర-హస్త-పఙ్కజమ్ - placed one strong lotus hand firmly; త్వామ్ - Thou; అభ్రాన్తే - in the heavens; విధి-గిరిశ-ఆదయః - Brahmaa Shiva and other gods; ప్రమోదాత్-ఉద్భ్రాన్తా - overwhelmed with joy; నునువుః- - praised Thee; ఉపాత్త-పుష్ప-వర్షాః - and shed showers of flowers;
Translation
When the Mandara mountain rose up because of the powerful speed of the whirling, Thou placed Thy one lotus hand firmly on it, to keep it in position. Brahmaa Shiva and other gods were overwhelmed with joy and praised Thee as they shed showers of flowers.
శ్లోకః
దైత్యౌఘే భుజగముఖానిలేన తప్తే
తేనైవ త్రిదశకులేఽపి కిఞ్చిదార్తే ।
కారుణ్యాత్తవ కిల దేవ వారివాహాః
ప్రావర్షన్నమరగణాన్న దైత్యసఙ్ఘాన్ ॥10॥
Meaning
దైత్యౌఘే - (when) the group of Asuras; భుజగ-ముఖ-అనిలేన - by the fire from the mouth of the serpent (the poisonous breath); తప్తే - were scorched (tormented); తేన-ఏవ - by that even; త్రిదశకులే-అపి - the Devas also; కిఞ్చిత్-ఆర్తే - were troubled a little; కారుణ్యాత్-తవ - by Thy compassion; కిల దేవ - Indeed O Lord!; వారివాహః ప్రావర్షన్- - The clouds were made to rain; అమరగణాన్- - on the Devas; న దైత్య-సఙ్ఘాన్ - not on the Asuras;
Translation
The group of Asuras were scorched by the fire emitting from the mouth of the serpent. The Devas were also to some extent troubled. O Lord! By Thy compassion the clouds were made to rain on the Devas to cool them, but not on the Asuras.
శ్లోకః
ఉద్భ్రామ్యద్బహుతిమినక్రచక్రవాలే
తత్రాబ్ధౌ చిరమథితేఽపి నిర్వికారే ।
ఏకస్త్వం కరయుగకృష్టసర్పరాజః
సంరాజన్ పవనపురేశ పాహి రోగాత్ ॥11॥
Meaning
ఉద్భ్రామ్యత్ - ejecting up; బహు-తిమి-నక్ర-చక్రవాలే - many fish crocodiles and other aquatic creatures; తత్ర-అబ్ధౌ - there (when) the ocean; చిర-మథితే-అపి - in spite being churned for long; నిర్వికారే - remained unchanged; ఏకః-త్వం - Thou alone; కర-యుగ-కృష్ట-సర్పరాజః - with (Thy) two hands pulled the (two ends) of the serpent king; సంరాజన్ - shining brightly; పవనపురేశ - O Lord of Guruvaayur!; పాహి రోగాత్ - relieve (me of my) diseases;
Translation
In spite of being churned for long, the ocean remained unchanged, though many fish crocodile and other aquatic creatures were thrown up. Thou alone, then, shining brilliantly, with Thy two hands pulled the two ends of the serpent. O Lord of Guruvaayur! Relieve me of my diseases.
Browse Related Categories:
