శ్లోకః
రామేఽథ గోకులగతే ప్రమదాప్రసక్తే
హూతానుపేతయమునాదమనే మదాన్ధే ।
స్వైరం సమారమతి సేవకవాదమూఢో
దూతం న్యయుఙ్క్త తవ పౌణ్డ్రకవాసుదేవః ॥1॥
Meaning
రామే-అథ - Thou (when) Balaraam; గోకుల-గతే - had gone to Gokul; ప్రమదా-ప్రసక్తే - with the damsels sporting; హూత-అనుపేత- - when called , not coming; యమునా-దమనే - Yamunaa to subdue; మదాన్ధే - intoxicated (Balaraam); స్వైరం సమారమతి - at will sporting around; సేవక-వాద్-మూఢః - subordinate's advice misled by; దూతం న్యయుఙ్క్త - messenger sent; తవ - to Thee; పౌణ్డ్రక-వాసుదేవ - Paundraka Vaasudeva;
Translation
Then when intoxicated Balaraam was sporting happily and at will with the damsels, he called over Yamuna to him. When Yamuna did not comply to his wishes he subdued her by turning her course. At that time Paundraka Vaasudeva misled by the ill advice of his subordinates, sent a messenger to Thee.
శ్లోకః
నారాయణోఽహమవతీర్ణ ఇహాస్మి భూమౌ
ధత్సే కిల త్వమపి మామకలక్షణాని ।
ఉత్సృజ్య తాని శరణం వ్రజ మామితి త్వాం
దూతో జగాద సకలైర్హసితః సభాయామ్ ॥2॥
Meaning
నారాయణః-అహమ్- - Naaraayana am I; అవతీర్ణ ఇహ-అస్మి భూమౌ - descended here have I on earth; ధత్సే కిల త్వమ్-అపి - bear indeed you also; మామక-లక్షణాని - my emblems; ఉత్సృజ్య తాని - abandon them; శరణం వ్రజ మామ్-ఇతి - surrender take unto me, thus; త్వాం దూతః జగాద - to Thee the messenger said; సకలైః-హసితః - while every one laughed; సభాయామ్ - in the assembly;
Translation
I am Naaraayana and have descended here on this earth. It seems you too bear my emblems. Abandon them and surrender unto me.' Thus the messenger said to Thee to the amusement of all in the assembly.
శ్లోకః
దూతేఽథ యాతవతి యాదవసైనికైస్త్వం
యాతో దదర్శిథ వపుః కిల పౌణ్డ్రకీయమ్ ।
తాపేన వక్షసి కృతాఙ్కమనల్పమూల్య-
శ్రీకౌస్తుభం మకరకుణ్డలపీతచేలమ్ ॥3॥
Meaning
దూతే-అథ యాతవతి - the messenger, when had departed; యావద-సైనికైః-త్వం - with the Yaadava army Thou; యాతః దదర్శిథ - went and saw; వపుః కిల పౌణ్డ్రకీయమ్ - the body indeed of Poundraka; తాపేన వక్షసి - by heat on the chest; కృత-అఙ్కమ్- - was made a mark; అనల్ప-మూల్య- - not of little cost; శ్రీ కౌస్తుభం - Shri Kaustubha; మకర-కుణ్డల - fish shaped ear ornaments; పీత-చేలమ్ - (and) yellow silk garment;
Translation
After the messenger had departed, Thou went with the Yaadava army to the capital of Paundraka. There Thou saw the ridiculous form of Paundraka's body marked by a burnt sign (representing Srivatsa) an invaluable gem round his neck (representing the Kaustubha) and wearing also fish shaped ear ornaments and a yellow silk garment.
శ్లోకః
కాలాయసం నిజసుదర్శనమస్యతోఽస్య
కాలానలోత్కరకిరేణ సుదర్శనేన ।
శీర్షం చకర్తిథ మమర్దిథ చాస్య సేనాం
తన్మిత్రకాశిపశిరోఽపి చకర్థ కాశ్యామ్ ॥4॥
Meaning
కాల-ఆయాసం - of black iron; నిజ-సుదర్శనమ్- - his own Sudarshana; అస్యతః-అస్య - throwing, his; కాల-అనల-ఉత్కర- - cosmic fire sparks; కిరేణ సుదర్శనేన్ - emitted by the Sudarshana; శీర్షం చకర్తిథ - (his) head cut off; మమర్దిథ చ అస్య సేనాం - and crushed his army; తత్-మిత్ర-కాశిప- - his friend Kaashi's; శిరః-అపి చకర్థ - head also cut off; కాశ్యామ్ - (and sent) into Kaashi;
Translation
Paundraka threw his own Sudershana made of black iron at Thee. Thou then cut off his head by Thy Sudarshana which was emitting sparks of cosmic fire, and crushed his army. Thou also cur off the head of his friend Kaashi and hurled it into Kaashi itself.
శ్లోకః
జాల్యేన బాలకగిరాఽపి కిలాహమేవ
శ్రీవాసుదేవ ఇతి రూఢమతిశ్చిరం సః ।
సాయుజ్యమేవ భవదైక్యధియా గతోఽభూత్
కో నామ కస్య సుకృతం కథమిత్యవేయాత్ ॥5॥
Meaning
జాల్యేన్ - due to stupidity; బాలక-గిరా-అపి - by immature words even; కిల-అహమ్-ఏవ - indeed I only (am); శ్రీ-వాసుదేవ ఇతి - Shree Vaasudeva, thus; రూఢమతిః-చిరం సః - firmly believing for long he; సాయుజ్యమ్-ఏవ - union (with Thee) only; భవత్-ఐక్య-ధియా - with Thee oneness by thinking; గతః-అభోత్ - attained; కః నామ - who indeed (knows); కస్య సుకృతం - whose good deeds; కథమ్-ఇతి-అవేయాత్ - in which way (come about), knows;
Translation
It may be due to stupidity or due to believing the immature words of young people that Paundraka for long firmly believed in his mind that he himself was indeed Vaasudeva. This thought made him constantly be in oneness with Thee and so he attained Saayujya (union with Thee). Who knows whose good deeds lead him where and to what credit?
శ్లోకః
కాశీశ్వరస్య తనయోఽథ సుదక్షిణాఖ్యః
శర్వం ప్రపూజ్య భవతే విహితాభిచారః ।
కృత్యానలం కమపి బాణ్రరణాతిభీతై-
ర్భూతైః కథఞ్చన వృతైః సమమభ్యముఞ్చత్ ॥6॥
Meaning
కాశీ-ఈశ్వరస్య - Kaashi king's; తనయః-అథ - son then; సుదక్షిణ-ఆఖ్యః - Sudakshina by name; శర్వం ప్రపూజ్య - Shankara worshipping well; భవతే విహిత- - in The performed; అభిచారః - black magic; కృత్యా-అనలం - Krityaa fire; కమ్-అపి - some (fierce and evil); బాణ-రణ-అతి-భీతైః- - in Baana's battle very frightened; భూతైః కథఞ్చన వృతైః - by those Bhootas somehow followed by; సమమ్-అభ్యముఞ్చత్ - with them released;
Translation
Then the son of the king of Kaashi, called Sudakshina fervently worshipped Shankara. He performed black magic on Thee and released an evil fierce fire named Krityaa. He also somehow mobilised the Bhootas who were frightened during the battle Thou fought with Baana.
శ్లోకః
తాలప్రమాణచరణామఖిలం దహన్తీం
కృత్యాం విలోక్య చకితైః కథితోఽపి పౌరైః ।
ద్యూతోత్సవే కిమపి నో చలితో విభో త్వం
పార్శ్వస్థమాశు విససర్జిథ కాలచక్రమ్ ॥7॥
Meaning
తాల-ప్రమాణ-చరణామ్- - palm trees like long legged; అఖిలం దహన్తీం - everything burning; కృత్యాం విలోక్య - Krityaa seeing; చకితైః - by the frightened; కథితః-అపి పౌరైః - Thou being informed even by citizens; ద్యూత-ఉత్సవే - in the dice game; కిమ్-అపి నో చలితః - in the least not moving; విభో త్వం - O Lord Thou!; పార్శ్వస్థమ్-ఆశు - placed near by immediately; విససర్జిథ - deployed; కాల-చక్రమ్ - Sudarshana discus;
Translation
The frightened citizens saw the Krityaa fire with long legs like palm trees burning everything and they informed Thee of this. Thou without stirring from Thy seat at the game of dice in which Thou were engrossed, deployed O Lord! Thy Sudarshana discus which was ready at hand.
శ్లోకః
అభ్యాపతత్యమితధామ్ని భవన్మహాస్త్రే
హా హేతి విద్రుతవతీ ఖలు ఘోరకృత్యా।
రోషాత్ సుదక్షిణమదక్షిణచేష్టితం తం
పుప్లోష చక్రమపి కాశిపురీమధాక్షీత్ ॥8॥
Meaning
అభ్యాపతతి- - dashing; అమిత-ధామ్ని - the ever brilliant; భవత్-మహా-అస్త్రే - Thy great weapon; హా హా-ఇతి - oh oh thus shouting; విద్రుతవతీ - running away; ఖలు ఘోర-కృత్యా - indeed the terrible Krityaa; రోషాత్ సుదక్షిణమ్- - in anger Sudakshina; అదక్షిణ-చేష్టితం తం - the impious actioned, him; పుప్లోష చక్రమ్-అపి - burnt down discus also; కాశి-పురీమ్-అధాక్షీత్ - the Kaashi city burnt down;
Translation
Thy ever brilliant great weapon dashed towards Krityaa. The terrible Krityaa ran away shouting in distress and in anger burnt down the impious actioned Sudakshina himself. Thy Sudarshana discus in turn burnt down the city of Kaashi.
శ్లోకః
స ఖలు వివిదో రక్షోఘాతే కృతోపకృతిః పురా
తవ తు కలయా మృత్యుం ప్రాప్తుం తదా ఖలతాం గతః ।
నరకసచివో దేశక్లేశం సృజన్ నగరాన్తికే
ఝటితి హలినా యుధ్యన్నద్ధా పపాత తలాహతః ॥9॥
Meaning
స ఖలు వివిదః - he indeed Vividha; రక్షోఘాతే - in the Raakshasa's killing; కృత-ఉపకృతిః పురా - had given help long ago; తవ తు కలయా - by Thy part incarnation; మృత్యుం ప్రాప్తుం - death to get; తదా ఖలతాం గతః - then to wickedness took; నరక-సచివః - Narakaasura's minister; దేశ-క్లేశం సృజన్ - to public suffering causing; నగర-అన్తికే - near the town of Dwaarika; ఝటితి హలినా - immediately with Balaraama; యుధ్యన్-అద్ధా - fighting with ease; పపాత-తల-ఆహతః - fell down hit by the palm;
Translation
Long ago Vividha, the monkey who had helped Thee in killing the Raakshasas (during Thy incarnation as Raama) nursed the desire to be killed by Thy part incarnation. As a minister of Narakaasura, he took to evil ways and started creating sufferings for the people in the vicinity of Dwaarika. In a fight with Balaraama, he was killed with ease by a blow of Balaraam's hand in no time.
శ్లోకః
సామ్బం కౌరవ్యపుత్రీహరణనియమితం సాన్త్వనార్థీ కురూణాం
యాతస్తద్వాక్యరోషోద్ధృతకరినగరో మోచయామాస రామః ।
తే ఘాత్యాః పాణ్డవేయైరితి యదుపృతనాం నాముచస్త్వం తదానీం
తం త్వాం దుర్బోధలీలం పవనపురపతే తాపశాన్త్యై నిషేవే ॥10॥
Meaning
సామ్బం - Saamba (who was); కౌరవ్య-పుత్రీ-హరణ- - (due to) Kuru's daughter's abducting; నియమితం - in captivity; సాన్త్వనా-అర్థీ - to pacify; కురూణాం యాతః- - the Kurus went; తత్-వాక్య-రోష- - by their talks enraged; ఉద్ధృత-కరినగరః - lifted up Hastinaapur; మోచయామాస రామః - (and) released (Saamba) Balaraam; తే ఘాత్యాః - they, the Kurus should be killed; పాణ్డవేయైః-ఇతి - by the Paandavas, thus; యదు-పృతనాం - the Yadu army; న-అముచః-త్వం తదానీం - did not send Thee, then; తం త్వాం దుర్బోధలీలం - that Thou of unfathomable sportings; పవనపురపతే - O Lord of Guruvaayur!; తాప-శాన్త్యై నిషేవే - for the sufferings to be removed (I) worship;
Translation
Saamba was a captive of the Kurus because he had abducted their daughter. Balaraam went to the Kurus to pacify them but was enraged by their talks and lifted up Hastinaapur and released Saamba. Thou did not send the Yaadava army to confront them, because Thou wanted that the Kurus be killed by the Paandavas. Thou whose sporting ways are unfathomable, O Lord of Guruvaayur! I worship Thee so as to remove my sufferings.
Browse Related Categories:
