శ్లోకః
అతీత్య బాల్యం జగతాం పతే త్వముపేత్య పౌగణ్డవయో మనోజ్ఞమ్ ।
ఉపేక్ష్య వత్సావనముత్సవేన ప్రావర్తథా గోగణపాలనాయామ్ ॥1॥
Meaning
అతీత్య బాల్యమ్ - passing childhood; జగతాం పతే - O Lord of the universe; త్వమ్-ఉపేత్య - Thou attained; పౌగణ్డ-వయః మనోజ్ఞమ్ - the boyhood age (which was very) charming; ఉపేక్ష్య వత్సావనమ్- - giving up tending the calves; ఉత్సవేన ప్రావర్తథా - enthusiastically got into; గో-గణ-పాలనాయామ్ - the looking after of the herd of cows;
Translation
O Lord of the universe! Having passed childhood Thou attained the charming age of boyhood (6 to 10 years). Then Thou gave up the tending of the calves and enthusiastically promoted to herding cows and cattle.
శ్లోకః
ఉపక్రమస్యానుగుణైవ సేయం మరుత్పురాధీశ తవ ప్రవృత్తిః ।
గోత్రాపరిత్రాణకృతేఽవతీర్ణస్తదేవ దేవాఽఽరభథాస్తదా యత్ ॥2॥
Meaning
ఉపక్రమస్య- - for the beginning; అనుగుణ-ఏవ - it was proper indeed; సా-ఇయం - that this; మరుత్పురాధీశ - O Lord of Guruvaayur; తవ ప్రవృత్తిః - Thy occupation (because); గోత్రా-పరిత్రాణ- - (for) the earth's protection; కృతే-అవతీర్ణః- - as the purpose, was Thy incarnation; తత్-ఏవ - that itself; దేవ-ఆరభథాః- - O Lord Thou started; తదా యత్ - then because;
Translation
O Lord! This occupation that Thou took up was the fit and proper beginning for the work which lay ahead. O Lord of Guruvaayur! Thy incarnation was for the protection of 'Gotra', the earth, and tending 'Gotras', the cows, was a first step towards that end.
శ్లోకః
కదాపి రామేణ సమం వనాన్తే వనశ్రియం వీక్ష్య చరన్ సుఖేన ।
శ్రీదామనామ్నః స్వసఖస్య వాచా మోదాదగా ధేనుకకాననం త్వమ్ ॥3॥
Meaning
కదాపి రామేణ సమం - once along with Balaraam; వనాన్తే - in the end of the woods; వనశ్రియం వీక్ష్య - the beauty of the woods admiring; చరన్ సుఖేన - and roaming about happily; శ్రీదామ-నామ్నః - by the name of Shreedaamaa; స్వసఖస్య వాచా - Thy friend's suggestion; మోదాత్-అగాః - with joy went; ధేనుక-కాననం - to the Dhenuka forest; త్వమ్ - Thou;
Translation
Once, with Balaraam, as Thou were happily roaming about in the woods and admiring the beauty of the woods, on Thy friend Sudaamaa's suggestion, Thou enthusiastically entered the Dhenuka forest.
శ్లోకః
ఉత్తాలతాలీనివహే త్వదుక్త్యా బలేన ధూతేఽథ బలేన దోర్భ్యామ్ ।
మృదుః ఖరశ్చాభ్యపతత్పురస్తాత్ ఫలోత్కరో ధేనుకదానవోఽపి ॥4॥
Meaning
ఉత్తాల-తాలీ-నివహే - (when) the tall palm tree clusters; త్వత్-ఉక్త్యా - at Thy words; బలేన ధూతే-అథ - by Balaraam was shaken, then,; బలేన దోర్భ్యామ్ - with the force of both the hands; మృదుః ఖరః-చ- - soft/ripe and hard/unripe; అభ్యపతత్-పురస్తాత్ - fell down in front; ఫల-ఉత్కరః - a bunch of fruits; ధేనుక-దానవః-అపి - the Dhenuka demon also; (ఖరః-చ అభ్యపతత్) - (as a donkey appeared);
Translation
At Thy words, Balaraam shook the cluster of tall palm trees with the force of both his strong arms. A bunch of soft and ripe and hard and unripe fruits fell in front of Thee. Just then, the demon Dhenukaasura, in the form of a donkey also appeared.
శ్లోకః
సముద్యతో ధైనుకపాలనేఽహం కథం వధం ధైనుకమద్య కుర్వే ।
ఇతీవ మత్వా ధ్రువమగ్రజేన సురౌఘయోద్ధారమజీఘనస్త్వమ్ ॥5॥
Meaning
సముద్యతః - engaged in; ధైనుక-పాలనే-అహం - the cows' protection, I; కథం - how; వధం ధైనుకమ్-అద్య - (can I) kill Dhenuka (even though just a namesake) now; కుర్వే ఇతి-ఇవ - do so , thus like that; మత్వా - thinking; ధ్రువమ్-అగ్రజేన - certainly by Thy elder brother; సురౌఘ-యోద్ధారమ్- - the enemy of the gods; అజీఘనః-త్వమ్ - caused to be killed Thou;
Translation
I am engaged in protecting the cows (Dhenuka), how can I now kill the Dhenuka (cow) asura?' Thus interpreting, as it were, Thou made Balaraam Thy elder brother kill Dhenukaasura who was an enemy of the gods.
శ్లోకః
తదీయభృత్యానపి జమ్బుకత్వేనోపాగతానగ్రజసంయుతస్త్వమ్ ।
జమ్బూఫలానీవ తదా నిరాస్థస్తాలేషు ఖేలన్ భగవన్ నిరాస్థః ॥6॥
Meaning
తదీయ-భృత్యాన్-అపి - his (Dhenukaasura's) servants also; జమ్బుకత్వేన-ఉపాగతాన్- - (who were) as jackals and had come; అగ్రజ-సంయుతః-త్వమ్ - along with Thy elder brother Thou; జమ్బు-ఫలాని-ఇవ - like black-berries; తదా నిరాస్థః- - then smashed; తాలేషు ఖేలన్ - on the palm trees as mere play; భగవన్ - O Lord; నిరాస్థః - effortlessly;
Translation
Dhenukaasura's servants had also come in the form of jackals. O Lord! Thou and Thy elder brother, as if in mere play, smashed them effortlessly against the palm trees as though they were mere black-berries.
శ్లోకః
వినిఘ్నతి త్వయ్యథ జమ్బుకౌఘం సనామకత్వాద్వరుణస్తదానీమ్ ।
భయాకులో జమ్బుకనామధేయం శ్రుతిప్రసిద్ధం వ్యధితేతి మన్యే ॥7॥
Meaning
వినిఘ్నతి - when killing; త్వయి అథ - Thou (were) then; జమ్బుక-ఔఘం - the pack of jackals; సనామకత్వాత్- - because of having the same name; వరుణః-తదానీమ్ - Varuna, then; భయాకులః - out of fear; జమ్బుక-నామ-ధేయం - his name 'Jambuka'; శ్రుతి-ప్రసిద్ధం వ్యధిత- - famous in the Vedas, hid it (in the Vedas only); ఇతి మన్యే - this I believe;
Translation
Then when Thou were killing the pack of jackals, Jambukas, Varuna, the water god, whose name is famous in the Vedas as Jambuka, hid it in the Vedas only, for the fear of being killed. I believe that it is for this reason that Varuna's name as 'Jambuka' is not known.
శ్లోకః
తవావతారస్య ఫలం మురారే సఞ్జాతమద్యేతి సురైర్నుతస్త్వమ్ ।
సత్యం ఫలం జాతమిహేతి హాసీ బాలైః సమం తాలఫలాన్యభుఙ్క్థాః ॥8॥
Meaning
తవ-అవతారస్య ఫలం - Thy incarnation's results; మురారే - O Slayer of Mura!; సఞ్జతమ్-అద్య- - has appeared now; ఇతి సురైః-నుతః త్వమ్ - thus by the gods, being praised, Thou; సత్యం ఫలం - truly fruit; జాతమ్-ఇహ-ఇతి - is born here thus; హాసీ బాలైః సమం - laughingly (saying) with the boys; తాల ఫలాని- - the palm fruits; అభుఙ్క్థాః - ate;
Translation
O Slayer of Mura! The gods praised Thee saying that the fruit of Thy incarnation has now appeared. Thou laughingly said that 'indeed the fruits of the palm tree have been got now', and saying so, ate the fruits with the boys.
శ్లోకః
మధుద్రవస్రున్తి బృహన్తి తాని ఫలాని మేదోభరభృన్తి భుక్త్వా ।
తృప్తైశ్చ దృప్తైర్భవనం ఫలౌఘం వహద్భిరాగాః ఖలు బాలకైస్త్వమ్ ॥9॥
Meaning
మధుద్రవ-స్రున్తి - with honey like juice dripping; బృహన్తి తాని ఫలాని - those large fruits; మేదోభర-భృన్తి - full of flesh; భుక్త్వా తృప్తైః-చ - having eaten and satisfied; దృప్తైః-భవనం - and triumphant, to the house; ఫలౌఘం వహద్భిః- - loads of fruit carrying; ఆగాః ఖలు - returned indeed; బాలకైః-త్వమ్ - with the boys, Thou;
Translation
Thou ate the nectar like juice dripping luscious and fleshy fruits with the boys to Thy heart's content. Fully satisfied and triumphant Thou returned to the house carrying along loads of such fruits.
శ్లోకః
హతో హతో ధేనుక ఇత్యుపేత్య ఫలాన్యదద్భిర్మధురాణి లోకైః ।
జయేతి జీవేతి నుతో విభో త్వం మరుత్పురాధీశ్వర పాహి రోగాత్ ॥10॥
Meaning
హతః హతః ధేనుకః - killed killed is Dhenuka; ఇతి-ఉపేత్య - thus (saying and) approaching; ఫలాని-అదద్భిః- - the fruits eating; మధురాణి - (which were) sweet; లోకైః జయ-ఇతి - by the people, 'Victory to Thee'; జీవ-ఇతి - long live' thus; నుతః విభో త్వం - praised O Lord Thou; మరుత్పురాధీశ్వర - O Lord of Guruvaayur; పాహి రోగాత్ - save from ailments;
Translation
O Omnipresent and Omnipotent Lord! The people approached Thee cheering that Dhenukaasura was killed. They praised Thee saying, 'Victory to Thee', 'May Thou live long', as they ate the sweet fruits. O Lord of Guruvaayur! Do save me from my ailments.
Browse Related Categories:
