శ్లోకః
ప్రియవ్రతస్య ప్రియపుత్రభూతా-
దాగ్నీధ్రరాజాదుదితో హి నాభిః ।
త్వాం దృష్టవానిష్టదమిష్టిమధ్యే
తవైవ తుష్ట్యై కృతయజ్ఞకర్మా ॥1॥
Meaning
ప్రియవ్రతస్య - of Priyavrata; ప్రియపుత్రభూతాత్-ఆగ్నీధ్ర-రాజాత్- - from the dear son king Aagnidhra; ఉదితః హి నాభిః - was born Naabhi, indeed,; త్వాం దృష్టవాన్-ఇష్టదమ్- - (he) saw Thee the fulfiller of desire; ఇష్టి-మధ్యే - during the Yanjya; తవ-ఏవ తుష్ట్యై - for propitiating Thee alone; కృత-యజ్ఞ-కర్మా - (who) had performed a Yanjya;
Translation
King Priyavrata had a dear son named Asgnidhra king, of whom Naabhi was born. While Naabhi was performing a Yanjya, for propitiating Thee, he had a vision of Thee, the bestower of desired boons to devotees.
శ్లోకః
అభిష్టుతస్తత్ర మునీశ్వరైస్త్వం
రాజ్ఞః స్వతుల్యం సుతమర్థ్యమానః ।
స్వయం జనిష్యేఽహమితి బ్రువాణ-
స్తిరోదధా బర్హిషి విశ్వమూర్తే ॥2॥
Meaning
అభిష్టుతః-తత్ర - being praised there (in the yanjya); మునీశ్వరైః-త్వం - by the great sages Thou; రాజ్ఞః స్వతుల్యం సుతమ్- - for the king a son like Thee; అర్థ్యమానః - being prayed for; స్వయం జనిష్యే-అహమ్- - I shall Myself be born; ఇతి బ్రువాణః- - saying thus; తిరోదధా బర్హిషి - (Thou) disappeared in the sacrificial fire; విశ్వమూర్తే - O Lord! With the cosmos as Thy form;
Translation
O Lord of the whole universe! The sages sang Thy praises and the king prayed to Thee for a son like Thyself. Thou then declared that Thou would Thyself be born as his son and then Thou disappeared in the sacrificial fire.
శ్లోకః
నాభిప్రియాయామథ మేరుదేవ్యాం
త్వమంశతోఽభూః ౠషభాభిధానః ।
అలోకసామాన్యగుణప్రభావ-
ప్రభావితాశేషజనప్రమోదః ॥3॥
Meaning
నాభి-ప్రియాయామ్-అథ - to Naabhi's dear wife, then; మేరుదేవ్యాం - named Merudevi; త్వమ్-అంశతః-అభూః - Thou as a part incarnation were born; ౠషభ-అభిధానః - with the name Rishabha; అలోక-సామాన్య-గుణ-ప్రభావ - endowed with sublime and rare virtues; ప్రభావిత-అశేష-జన-ప్రమోదః - causing to countless people great delight (with Thy glory);
Translation
Then Thou were born as a part incarnation with the name Rishabha to Merudevi the wife of Naabhi. Thou delighted everyone with sublime virtues and glory not commonly seen in the world.
శ్లోకః
త్వయి త్రిలోకీభృతి రాజ్యభారం
నిధాయ నాభిః సహ మేరుదేవ్యా ।
తపోవనం ప్రాప్య భవన్నిషేవీ
గతః కిలానన్దపదం పదం తే ॥4॥
Meaning
త్వయి త్రిలోకీభృతి - On Thee, the ruler of the three worlds; రాజ్య-భారం నిధాయ - transferring the responsibility of governance; నాభిః సహ మేరుదేవ్యా - Naabhi along with Merudevi; తపోవనం ప్రాప్య - reaching the forest; భవత్-నిషేవీ - and worshipping Thee; గతః కిల-ఆనన్దపదం - indeed attained the state of bliss; పదం తే - abode of Thine;
Translation
Naabhi entrusted the administration of the kingdom to Thee, who are the ruler of the three worlds and went away to the forest with his wife Merudevi to lead an ascetic life. Worshipping Thee there, he attained to Thy state of Supreme Bliss.
శ్లోకః
ఇన్ద్రస్త్వదుత్కర్షకృతాదమర్షా-
ద్వవర్ష నాస్మిన్నజనాభవర్షే ।
యదా తదా త్వం నిజయోగశక్త్యా
స్వవర్షమేనద్వ్యదధాః సువర్షమ్ ॥5॥
Meaning
ఇన్ద్రః-త్వత్-ఉత్కర్షకృతాత్- - Indra by Thy achievements; అమర్షాత్ - out of jealousy; వవర్ష న-అస్మిన్- - did not shower rain on this; అజనాభవర్షే - (land) Ajanaabh-varsha; యదా తదా త్వం - when (this happened) then Thou; నిజ-యోగ-శక్త్యా - by Thy yogic power; స్వ-వర్షమ్-ఏనత్- - on Thy own kingdom brought; వ్యదధాః సువర్షమ్ - abundant rainfall;
Translation
Owing to jealousy at the prosperity of the world generated by Thy (Rishabha's) greatness, Indra withheld rain from the continent Ajanaabha. Thereupon Thou by Thy yogic power brought enough rain on this Thy continent.
శ్లోకః
జితేన్ద్రదత్తాం కమనీం జయన్తీ-
మథోద్వహన్నాత్మరతాశయోఽపి ।
అజీజనస్తత్ర శతం తనూజా-
నేషాం క్షితీశో భరతోఽగ్రజన్మా ॥6॥
Meaning
జితేన్ద్ర-దత్తాం - given by Indra; కమనీం జయన్తీమ్- - beautiful Jayanti; అథ-ఉద్వహన్- - then marrying; ఆత్మరత-ఆశయః-అపి - even though ever absorbed in Brahman; అజీజనః-తత్ర శతం తనూజాన్- - (he) begot hundred sons; ఏషాం క్షితీశః భరతః- - among them, king Bharat; అగ్ర-జన్మా - was the eldest;
Translation
Thus defeated, Indra bestowed beautiful Jayanti on Thee as Thy wife. Though Thou were ever absorbed in the Aatman, Thou begot in her one hundred sons, the eldest of whom was king Bharat.
శ్లోకః
నవాభవన్ యోగివరా నవాన్యే
త్వపాలయన్ భారతవర్షఖణ్డాన్ ।
సైకా త్వశీతిస్తవ శేషపుత్ర-
స్తపోబలాత్ భూసురభూయమీయుః ॥7॥
Meaning
నవ-అభవన్ యోగివరాః - nine of them became great yogis; నవ-అన్యే-తు- - another nine indeed; అపాలయన్ భారతవర్షఖణ్డాన్ - ruled over the various regions of Bharatavarsha; సైకా తు-అశీతిః- - one and eighty however; తవ శేష పుత్రః- - Thy remaining sons; తపోబలాత్ - by the power of their austerities; భూసురభూయమ్-ఈయుః - attained Braahminhood;
Translation
Nine of them became great yogis, and another nine ruled over the various regions of Bhaaaratavarsha. Thy remaining eighty-one sons attained Braahminhood by the power of their austerities.
శ్లోకః
ఉక్త్వా సుతేభ్యోఽథ మునీన్ద్రమధ్యే
విరక్తిభక్త్యన్వితముక్తిమార్గమ్ ।
స్వయం గతః పారమహంస్యవృత్తి-
మధా జడోన్మత్తపిశాచచర్యామ్ ॥8॥
Meaning
ఉక్త్వా సుతేభ్యః-అథ - instructing the sons then; మునీన్ద్ర-మధ్యే - in the midst of great sages; విరక్తి-భక్తి-అన్విత- - comprising of renunciation and devotion; ముక్తి-మార్గమ్ - the path of liberation; స్వయం గతః - Thyself went (took to); పారమహంస్యవృత్తిమ్- - the way of the life of Paramahansas; అధాః - adopting; జడ-ఉన్మత్త-పిశాచ-చర్యామ్ - the behaviour of idiots lunatics and ghosts;
Translation
Afterwards Thou instructed Thy sons along with the great ascetics in the path of salvation through renunciation and devotion. Then adopting the life of a total renunciate Thou moved about behaving like an idiot, a mad man or a ghost.
శ్లోకః
పరాత్మభూతోఽపి పరోపదేశం
కుర్వన్ భవాన్ సర్వనిరస్యమానః ।
వికారహీనో విచచార కృత్స్నాం
మహీమహీనాత్మరసాభిలీనః ॥9॥
Meaning
పరాత్మభూతః-అపి - though one with the Supreme Aatman; పర-ఉపదేశం కుర్వన్ - giving instructions to others; భవాన్ సర్వ-నిరస్య-మానః - Thou being insulted by others; వికార-హీనః - free from attachment (or aversion); విచచార - wondered; కృత్స్నాం మహీమ్- - all over the earth; అహీన-ఆత్మరస-అభిలీనః - completely absorbed in the bliss of the Supreme Self;
Translation
Though Thou had attained complete identity with the Brahman, Thou continued to impart knowledge to others. Thou were free from attachment and aversion, though Thou were treated with indifference.Thou wandered all over the earth completely absorbed in the bliss of the Supreme self.
శ్లోకః
శయువ్రతం గోమృగకాకచర్యాం
చిరం చరన్నాప్య పరం స్వరూపమ్ ।
దవాహృతాఙ్గః కుటకాచలే త్వం
తాపాన్ మమాపాకురు వాతనాథ ॥10॥
Meaning
శయు-వ్రతమ్ - the way of the life of the python; గో-మృగ-కాక-చర్యామ్ - and the ways of the cow, dear and crow; చిరం చరన్- - practising for a long time; ఆప్య పరం స్వరూపం - attaining oneness with the Supreme Brahman; దవా-హృత-అఙ్గః - with body perishing in the forest fire; కుటకాచలే త్వం - in the Coorg mountains, Thou; తాపాన్ మమ-అపాకురు - ailments of mine do destroy; వాతనాథ - O Lord of Guruvaayur!;
Translation
Observing the ways of the life of a python, a cow, a deer, and a crow, Thou wandered about for long, attaining identity with the Supreme Brahman. Thy body then perished in the forest fire in the Coorg mountains. O Lord of Guruvaayur! Deign to eradicate my afflictions.
Browse Related Categories:
