శ్లోకః
త్వయి విహరణలోలే బాలజాలైః ప్రలమ్బ-
ప్రమథనసవిలమ్బే ధేనవః స్వైరచారాః ।
తృణకుతుకనివిష్టా దూరదూరం చరన్త్యః
కిమపి విపినమైషీకాఖ్యమీషామ్బభూవుః ॥1॥
Meaning
త్వయి విహరణ-లోలే - (when) Thou (were) engaged in playing; బాల-జాలైః - with the boys' group; ప్రలమ్బ-ప్రమథన- - in the Pralambaasura killing; సవిలమ్బే - (and) were delayed; ధేనవః స్వైర-చారాః - the cows of their own will; తృణ-కుతుక-నివిష్టా - eager to eat grass; దూర-దూరం చరన్త్యః - far and far moving; కిమపి విపినమ్- - (to) some forest; ఐషీక-ఆఖ్యమ్- - Aishika (also a grass) named; ఈషాం బభూవుః - came near;
Translation
As Thou were engaged in playing with the group of boys and were held up in the destruction of Pralambaasura, the cows moved far ahead in their eagerness to eat grass. They reached a nearby forest named Aishika.
శ్లోకః
అనధిగతనిదాఘక్రౌర్యవృన్దావనాన్తాత్
బహిరిదముపయాతాః కాననం ధేనవస్తాః ।
తవ విరహవిషణ్ణా ఊష్మలగ్రీష్మతాప-
ప్రసరవిసరదమ్భస్యాకులాః స్తమ్భమాపుః ॥2॥
Meaning
అనధిగత - (which was) not felt; నిదాఘ-క్రౌర్యం- - the summer heat cruel (intensity); వృన్దావన-అన్తాత్ - at Vrindaavana's outer end; బహిః-ఇదమ్-ఉపయాతాః - outside this (who had) reached; కాననం ధేనవః-తాః - the forest, those cows; తవ విరహ-విషణ్ణా - (by) Thy separation tormented; ఊష్మల-గ్రీష్మ-తాప- - (and) the intensely hot the summer heat; ప్రసర-విసరత్- - increasing and spreading; అమ్భస్య-ఆకులాః - for want of water suffering; స్తమ్భమ్-ఆపుః - motionless became;
Translation
The cruel summer heat was not felt in the Vrindaavana forest. But when the cows reached the outskirts of the forest, they were tormented by the intensely hot summer heat which was increasing and spreading. Exhausted by the heat and for the want of water and also out of grief at the separation from Thee, they stood stunned and motionless.
శ్లోకః
తదను సహ సహాయైర్దూరమన్విష్య శౌరే
గలితసరణిముఞ్జారణ్యసఞ్జాతఖేదమ్ ।
పశుకులమభివీక్ష్య క్షిప్రమానేతుమారా-
త్త్వయి గతవతి హీ హీ సర్వతోఽగ్నిర్జజృమ్భే ॥3॥
Meaning
తదను సహ సహాయైః- - then with Thy helpers; దూరమ్-అన్విష్య - till far searching; శౌరే - O Krishna; గలిత-సరణి- - loosing the way; ముఞ్జ-అరణ్య- - (reaching) the Munja forest; సఞాత-ఖేదమ్ - overcome by exhaustion; పశుకులమ్-అభివీక్ష్య - the cattle seeing; క్షిప్రమ్-ఆనేతుమ్- - quickly to bring; ఆరాత్-త్వయి గతవతి - near (when) Thou went; హీ హీ సర్వతః- - alas, alas, all around; అగ్ని;-జజృమ్భే - a fire broke out;
Translation
O Krishna! Along with Thy mates, Thou ventured far in search of the cattle and having lost the way, Thou reached the Munja forest. There Thou discovered the cows standing in distress and as Thou were nearing them to bring them back, alas a wild fire broke out and spread.
శ్లోకః
సకలహరితి దీప్తే ఘోరభాఙ్కారభీమే
శిఖిని విహతమార్గా అర్ధదగ్ధా ఇవార్తాః ।
అహహ భువనబన్ధో పాహి పాహీతి సర్వే
శరణముపగతాస్త్వాం తాపహర్తారమేకమ్ ॥4॥
Meaning
సకల-హరితి దీప్తే - (when) all the directions were blazing; ఘోర-భాఙ్కార-భీమే - (with) terrific roars frightening; శిఖిని - the fire; విహత-మార్గా - obstructed the ways; అర్ధ-దగ్ధాః - half burnt; ఇవ-ఆర్తాః - like tormented; అహహ భువనబన్ధో - O Friend of all!; పాహి పాహి-ఇతి - save, save us, thus; సర్వే శరణమ్-ఉపగతాః- - all of them took refuge; త్వాం తాప-హర్తారమ్-ఏకమ్ - in Thee, from all sorrows the saviour, the Only One;
Translation
All the directions were blazing with the outrageous fire and its terrific frightening roars. All the escape routes were obstructed and all the boys and cows were so tormented as if they were half burnt. They all took refuge in Thee who are a friend of all and called Thee saying, ' O The Only One saviour from all sorrows , save us, save us.'
శ్లోకః
అలమలమతిభీత్యా సర్వతో మీలయధ్వం
దృశమితి తవ వాచా మీలితాక్షేషు తేషు ।
క్వ ను దవదహనోఽసౌ కుత్ర ముఞ్జాటవీ సా
సపది వవృతిరే తే హన్త భాణ్డీరదేశే ॥5॥
Meaning
అలమ్-అలమ్- - enough enough; అతి-భీత్యా - of so much fright; సర్వతః మీలయధ్వం - all of you close; దృశమ్-ఇతి - the eyes, thus; తవ వాచా - by Thy words; మీలిత-అక్షేషు - (when they) had closed the eyes; తేషు క్వ ను - when they, where indeed (was); దవ-దహనః-అసౌ - forest fire that; కుత్ర ముఞ్జా-అటవీ సా - where (was) Munja forest that; సపది వవృతిరే తే - at once found themselves they; హన్త భాణ్డీర-దేశే - how wonderful, in Bhaandeera land;
Translation
Enough, enough of so much fright. Let all completely close their eyes.' Thus on Thy instruction when they had all closed their eyes, where indeed was the forest fire and where was the Munja forest? They instantly found themselves in the Bhaandeera area inside Vrindaavana. How wonderful!
శ్లోకః
జయ జయ తవ మాయా కేయమీశేతి తేషాం
నుతిభిరుదితహాసో బద్ధనానావిలాసః ।
పునరపి విపినాన్తే ప్రాచరః పాటలాది-
ప్రసవనికరమాత్రగ్రాహ్యఘర్మానుభావే ॥6॥
Meaning
జయ జయ - hail hail; తవ మాయా - Thy mysterious ways; కా-ఇయమ్ - what is it; ఈశ- - O Lord; ఇతి తేషాం - thus by them (the cowherds); నుతిభిః-ఉదితహాసః - being praised, smilingly; బద్ధ-నానా-విలాసః - in various ways sporting; పునః-అపి - again also; విపిన-అన్తే - in the forest's end; ప్రాచరః పాటలాది- - Thou roamed about, (where) the Paatala etc; ప్రసవ-నికర- - (flowers) blooming in bunches; మాత్ర-గ్రాహ్య- - (were the) only indication; ఘర్మ-అనుభావే - summer season's presence;
Translation
Hail, hail, Thy mysterious ways, unfathomable, O Lord!' Thus Thou were smilingly praised by them. Thou continued to roam about and sport in various ways, where the Paatala flowers blooming in bunches, were the only indication of the presence of the summer season.
శ్లోకః
త్వయి విముఖమివోచ్చైస్తాపభారం వహన్తం
తవ భజనవదన్తః పఙ్కముచ్ఛోషయన్తమ్ ।
తవ భుజవదుదఞ్చద్భూరితేజఃప్రవాహం
తపసమయమనైషీర్యామునేషు స్థలేషు ॥7॥
Meaning
త్వయి విముఖమ్- - (when) unto Thee, (one is) indifferent; ఇవ-ఉచ్చైః- - like that, very intense; తాపభారం వహన్తమ్ - the weight of heat, carrying; తవ భజన-వదన్తః - Thy praises speaking (worshipping); పఙ్కమ్- - the mud/slush; ఉచ్ఛోషయన్తమ్ - drying up; తవ భుజ-వత్- - Thy two arms like; ఉదఞ్చత్- - emitting; భూరి-తేజ-ప్రవాహం - a great brilliance flow; తప-సమయమ్- - the summer time; అనైషీః - Thou spend; యామునేషు స్థలేషు - on the Yamunaa banks;
Translation
The intense heat of the summer time was like the weight of the heat of passion that people carry in their minds who are indifferent to Thee. It was like the heat which is created by worshipping Thee, which dries up all the mud and slush of Thy devotees. It was like the brilliance flowing from Thy two arms. Such a summer time Thou spent on the banks of the river Yamunaa.
శ్లోకః
తదను జలదజాలైస్త్వద్వపుస్తుల్యభాభి-
ర్వికసదమలవిద్యుత్పీతవాసోవిలాసైః ।
సకలభువనభాజాం హర్షదాం వర్షవేలాం
క్షితిధరకుహరేషు స్వైరవాసీ వ్యనైషీః ॥8॥
Meaning
తదను జలద-జాలైః- - then with the cloud clusters; త్వత్-వపుః- - Thy body; తుల్య-భాభిః- - like splendorous; వికసత్-అమల- - shining pure; విద్యుత్-పీతవాసః- - lightening (like Thy) yellow garment; విలాసైః - beautifully; సకల-భువన-భాజాం - (to) all the world's inhabitants; హర్షదాం వర్షవేలాం - joy giving, the rainy season; క్షితిధర-కుహరేషు - (in) the mountain caves; స్వైరవాసీ వ్యనైషీః - at will residing Thou spend;
Translation
Then, the clusters of clouds in the rainy season were like the hue of Thy splendorous body, the lightening shining was like the luster of Thy beautiful yellow garment. It gave joy to all the inhabitants of the world. Such a rainy season Thou spent, sporting at will, in the caves of the mountain (Govardhana).
శ్లోకః
కుహరతలనివిష్టం త్వాం గరిష్ఠం గిరీన్ద్రః
శిఖికులనవకేకాకాకుభిః స్తోత్రకారీ ।
స్ఫుటకుటజకదమ్బస్తోమపుష్పాఞ్జలిం చ
ప్రవిదధదనుభేజే దేవ గోవర్ధనోఽసౌ ॥9॥
Meaning
కుహరతల-నివిష్టం - in the caves residing; త్వాం గరిష్ఠం - to Thee, the highly honoured; గిరీన్ద్రః - the mountain; శిఖి-కుల- - the peacocks'; నవ-కేకా- - pleasant cooings; కాకుభిః స్తోత్రకారీ - as hymns praising; స్ఫుట-కుటజ-కదమ్బ- - blooming Kutaja and Kadamba; స్తోమ-పుష్పాఞ్జలిం చ - heaps and as flower offerings; ప్రవిదధత్-అనుభేజే - performing worship; దేవ - O Lord! (To Thee); గోవర్ధనః-అసౌ - Govardhana this, (the mountain);
Translation
O Lord! To Thee, the highly honoured One, living in its caves, the mountain king (Govardhana) extended its hospitality. It sang hymns of Thy praise in the form of the pleasant cooings of the peacocks. It worshipped Thee in the form of offering heaps of fully bloomed Kutaja and Kadamba flowers falling from the branches at Thy feet.
శ్లోకః
అథ శరదముపేతాం తాం భవద్భక్తచేతో-
విమలసలిలపూరాం మానయన్ కాననేషు ।
తృణమమలవనాన్తే చారు సఞ్చారయన్ గాః
పవనపురపతే త్వం దేహి మే దేహసౌఖ్యమ్ ॥10॥
Meaning
అథ శరదమ్-ఉపేతాం - then spring season approaching; తాం భవత్-భక్త-చేతః- - that (season) (like) Thy devotees' mind; విమల-సలిల-పూరాం - with pure water full; మానయన్ కాననేషు - enjoying in the forests; తృణమ్-అమల-వనాన్తే - grass in the pleasant forest; చారు సఞ్చారయన్ గాః - happily grazing the cows; పవనపురపతే - O Lord of Guruvaayur!; త్వం దేహి - Thou bestow; మే దేహ-సౌఖ్యమ్ - unto me good health;
Translation
Then the spring season approached. In that season the streams were full of pure water, like the pure minds of Thy devotees. O Lord of Guruvaayur! Thou spent such a season enjoying in the forests and happily grazing grass to the cattle in the pleasant forests. O Thou! bestow unto me good health.
Browse Related Categories:
