మహిషాసుర సైన్యవధో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః ॥

అస్య సప్త సతీమధ్యమ చరిత్రస్య విష్ణుర్ ఋషిః । ఉష్ణిక్ ఛన్దః । శ్రీమహాలక్ష్మీదేవతా। శాకమ్భరీ శక్తిః । దుర్గా బీజమ్ । వాయుస్తత్త్వమ్ । యజుర్వేదః స్వరూపమ్ । శ్రీ మహాలక్ష్మీప్రీత్యర్థే మధ్యమ చరిత్ర జపే వినియోగః ॥

ధ్యానం
ఓం అక్షస్రక్పరశుం గదేషుకులిశం పద్మం ధనుః కుణ్డికాం
దణ్డం శక్తిమసిం చ చర్మ జలజం ఘణ్టాం సురాభాజనమ్ ।
శూలం పాశసుదర్శనే చ దధతీం హస్తైః ప్రవాళ ప్రభాం
సేవే సైరిభమర్దినీమిహ మహలక్ష్మీం సరోజస్థితామ్ ॥

ఋషిరువాచ ॥1॥

దేవాసురమభూద్యుద్ధం పూర్ణమబ్దశతం పురా।
మహిషేఽసురాణాం అధిపే దేవానాఞ్చ పురన్దరే

తత్రాసురైర్మహావీర్యిర్దేవసైన్యం పరాజితం।
జిత్వా చ సకలాన్ దేవాన్ ఇన్ద్రోఽభూన్మహిషాసురః ॥3॥

తతః పరాజితా దేవాః పద్మయోనిం ప్రజాపతిమ్।
పురస్కృత్యగతాస్తత్ర యత్రేశ గరుడధ్వజౌ ॥4॥

యథావృత్తం తయోస్తద్వన్ మహిషాసురచేష్టితమ్।
త్రిదశాః కథయామాసుర్దేవాభిభవవిస్తరమ్ ॥5॥

సూర్యేన్ద్రాగ్న్యనిలేన్దూనాం యమస్య వరుణస్య చ
అన్యేషాం చాధికారాన్స స్వయమేవాధితిష్టతి ॥6॥

స్వర్గాన్నిరాకృతాః సర్వే తేన దేవ గణా భువిః।
విచరన్తి యథా మర్త్యా మహిషేణ దురాత్మనా ॥6॥

ఏతద్వః కథితం సర్వం అమరారివిచేష్టితమ్।
శరణం వః ప్రపన్నాః స్మో వధస్తస్య విచిన్త్యతామ్ ॥8॥

ఇత్థం నిశమ్య దేవానాం వచాంసి మధుసూధనః
చకార కోపం శమ్భుశ్చ భ్రుకుటీకుటిలాననౌ ॥9॥

తతోఽతికోపపూర్ణస్య చక్రిణో వదనాత్తతః।
నిశ్చక్రామ మహత్తేజో బ్రహ్మణః శఙ్కరస్య చ ॥10॥

అన్యేషాం చైవ దేవానాం శక్రాదీనాం శరీరతః।
నిర్గతం సుమహత్తేజః స్తచ్చైక్యం సమగచ్ఛత ॥11॥

అతీవ తేజసః కూటం జ్వలన్తమివ పర్వతమ్।
దదృశుస్తే సురాస్తత్ర జ్వాలావ్యాప్తదిగన్తరమ్ ॥12॥

అతులం తత్ర తత్తేజః సర్వదేవ శరీరజమ్।
ఏకస్థం తదభూన్నారీ వ్యాప్తలోకత్రయం త్విషా ॥13॥

యదభూచ్ఛామ్భవం తేజః స్తేనాజాయత తన్ముఖమ్।
యామ్యేన చాభవన్ కేశా బాహవో విష్ణుతేజసా ॥14॥

సౌమ్యేన స్తనయోర్యుగ్మం మధ్యం చైన్ద్రేణ చాభవత్।
వారుణేన చ జఙ్ఘోరూ నితమ్బస్తేజసా భువః ॥15॥

బ్రహ్మణస్తేజసా పాదౌ తదఙ్గుళ్యోఽర్క తేజసా।
వసూనాం చ కరాఙ్గుళ్యః కౌబేరేణ చ నాసికా ॥16॥

తస్యాస్తు దన్తాః సమ్భూతా ప్రాజాపత్యేన తేజసా
నయనత్రితయం జజ్ఞే తథా పావకతేజసా ॥17॥

భ్రువౌ చ సన్ధ్యయోస్తేజః శ్రవణావనిలస్య చ
అన్యేషాం చైవ దేవానాం సమ్భవస్తేజసాం శివ ॥18॥

తతః సమస్త దేవానాం తేజోరాశిసముద్భవామ్।
తాం విలోక్య ముదం ప్రాపుః అమరా మహిషార్దితాః ॥19॥

శూలం శూలాద్వినిష్కృష్య దదౌ తస్యై పినాకధృక్।
చక్రం చ దత్తవాన్ కృష్ణః సముత్పాట్య స్వచక్రతః ॥20॥

శఙ్ఖం చ వరుణః శక్తిం దదౌ తస్యై హుతాశనః
మారుతో దత్తవాంశ్చాపం బాణపూర్ణే తథేషుధీ ॥21॥

వజ్రమిన్ద్రః సముత్పాట్య కులిశాదమరాధిపః।
దదౌ తస్యై సహస్రాక్షో ఘణ్టామైరావతాద్గజాత్ ॥22॥

కాలదణ్డాద్యమో దణ్డం పాశం చామ్బుపతిర్దదౌ।
ప్రజాపతిశ్చాక్షమాలాం దదౌ బ్రహ్మా కమణ్డలం ॥23॥

సమస్తరోమకూపేషు నిజ రశ్మీన్ దివాకరః
కాలశ్చ దత్తవాన్ ఖడ్గం తస్యాః శ్చర్మ చ నిర్మలమ్ ॥24॥

క్షీరోదశ్చామలం హారం అజరే చ తథామ్బరే
చూడామణిం తథాదివ్యం కుణ్డలే కటకానిచ ॥25॥

అర్ధచన్ద్రం తధా శుభ్రం కేయూరాన్ సర్వ బాహుషు
నూపురౌ విమలౌ తద్వ ద్గ్రైవేయకమనుత్తమమ్ ॥26॥

అఙ్గుళీయకరత్నాని సమస్తాస్వఙ్గుళీషు చ
విశ్వ కర్మా దదౌ తస్యై పరశుం చాతి నిర్మలం ॥27॥

అస్త్రాణ్యనేకరూపాణి తథాఽభేద్యం చ దంశనమ్।
అమ్లాన పఙ్కజాం మాలాం శిరస్యు రసి చాపరామ్॥28॥

అదదజ్జలధిస్తస్యై పఙ్కజం చాతిశోభనమ్।
హిమవాన్ వాహనం సింహం రత్నాని వివిధానిచ॥29॥

దదావశూన్యం సురయా పానపాత్రం దనాధిపః।
శేషశ్చ సర్వ నాగేశో మహామణి విభూషితమ్ ॥30॥

నాగహారం దదఽఉ తస్యై ధత్తే యః పృథివీమిమామ్।
అన్యైరపి సురైర్దేవీ భూషణైః ఆయుధైస్తథాః ॥31॥

సమ్మానితా ననాదోచ్చైః సాట్టహాసం ముహుర్ముహు।
తస్యానాదేన ఘోరేణ కృత్స్న మాపూరితం నభః ॥32॥

అమాయతాతిమహతా ప్రతిశబ్దో మహానభూత్।
చుక్షుభుః సకలాలోకాః సముద్రాశ్చ చకమ్పిరే ॥33॥

చచాల వసుధా చేలుః సకలాశ్చ మహీధరాః।
జయేతి దేవాశ్చ ముదా తామూచుః సింహవాహినీమ్ ॥34॥

తుష్టువుర్మునయశ్చైనాం భక్తినమ్రాత్మమూర్తయః।
దృష్ట్వా సమస్తం సఙ్క్షుబ్ధం త్రైలోక్యం అమరారయః ॥35॥

సన్నద్ధాఖిలసైన్యాస్తే సముత్తస్థురుదాయుదాః।
ఆః కిమేతదితి క్రోధాదాభాష్య మహిషాసురః ॥36॥

అభ్యధావత తం శబ్దం అశేషైరసురైర్వృతః।
స దదర్ష తతో దేవీం వ్యాప్తలోకత్రయాం త్విషా॥37॥

పాదాక్రాన్త్యా నతభువం కిరీటోల్లిఖితామ్బరామ్।
క్షోభితాశేషపాతాళాం ధనుర్జ్యానిఃస్వనేన తామ్ ॥38॥

దిశో భుజసహస్రేణ సమన్తాద్వ్యాప్య సంస్థితామ్।
తతః ప్రవవృతే యుద్ధం తయా దేవ్యా సురద్విషాం ॥39॥

శస్త్రాస్త్రైర్భహుధా ముక్తైరాదీపితదిగన్తరమ్।
మహిషాసురసేనానీశ్చిక్షురాఖ్యో మహాసురః ॥40॥

యుయుధే చమరశ్చాన్యైశ్చతురఙ్గబలాన్వితః।
రథానామయుతైః షడ్భిః రుదగ్రాఖ్యో మహాసురః ॥41॥

అయుధ్యతాయుతానాం చ సహస్రేణ మహాహనుః।
పఞ్చాశద్భిశ్చ నియుతైరసిలోమా మహాసురః ॥42॥

అయుతానాం శతైః షడ్భిఃర్భాష్కలో యుయుధే రణే।
గజవాజి సహస్రౌఘై రనేకైః పరివారితః ॥43॥

వృతో రథానాం కోట్యా చ యుద్ధే తస్మిన్నయుధ్యత।
బిడాలాఖ్యోఽయుతానాం చ పఞ్చాశద్భిరథాయుతైః ॥44॥

యుయుధే సంయుగే తత్ర రథానాం పరివారితః।
అన్యే చ తత్రాయుతశో రథనాగహయైర్వృతాః ॥45॥

యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా సహ తత్ర మహాసురాః।
కోటికోటిసహస్త్రైస్తు రథానాం దన్తినాం తథా ॥46॥

హయానాం చ వృతో యుద్ధే తత్రాభూన్మహిషాసురః।
తోమరైర్భిన్ధిపాలైశ్చ శక్తిభిర్ముసలైస్తథా ॥47॥

యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా ఖడ్గైః పరసుపట్టిసైః।
కేచిచ్ఛ చిక్షిపుః శక్తీః కేచిత్ పాశాంస్తథాపరే ॥48॥

దేవీం ఖడ్గప్రహారైస్తు తే తాం హన్తుం ప్రచక్రముః।
సాపి దేవీ తతస్తాని శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చణ్డికా ॥49॥

లీల యైవ ప్రచిచ్ఛేద నిజశస్త్రాస్త్రవర్షిణీ।
అనాయస్తాననా దేవీ స్తూయమానా సురర్షిభిః ॥50॥

ముమోచాసురదేహేషు శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చేశ్వరీ।
సోఽపి క్రుద్ధో ధుతసటో దేవ్యా వాహనకేసరీ ॥51॥

చచారాసుర సైన్యేషు వనేష్వివ హుతాశనః।
నిఃశ్వాసాన్ ముముచేయాంశ్చ యుధ్యమానారణేఽమ్బికా॥52॥

త ఏవ సధ్యసమ్భూతా గణాః శతసహస్రశః।
యుయుధుస్తే పరశుభిర్భిన్దిపాలాసిపట్టిశైః ॥53॥

నాశయన్తోఽఅసురగణాన్ దేవీశక్త్యుపబృంహితాః।
అవాదయన్తా పటహాన్ గణాః శఙాం స్తథాపరే॥54॥

మృదఙ్గాంశ్చ తథైవాన్యే తస్మిన్యుద్ధ మహోత్సవే।
తతోదేవీ త్రిశూలేన గదయా శక్తివృష్టిభిః॥55॥

ఖడ్గాదిభిశ్చ శతశో నిజఘాన మహాసురాన్।
పాతయామాస చైవాన్యాన్ ఘణ్టాస్వనవిమోహితాన్ ॥56॥

అసురాన్ భువిపాశేన బధ్వాచాన్యానకర్షయత్।
కేచిద్ ద్విధాకృతా స్తీక్ష్ణైః ఖడ్గపాతైస్తథాపరే॥57॥

విపోథితా నిపాతేన గదయా భువి శేరతే।
వేముశ్చ కేచిద్రుధిరం ముసలేన భృశం హతాః ॥58॥

కేచిన్నిపతితా భూమౌ భిన్నాః శూలేన వక్షసి।
నిరన్తరాః శరౌఘేన కృతాః కేచిద్రణాజిరే ॥59॥

శల్యానుకారిణః ప్రాణాన్ మముచుస్త్రిదశార్దనాః।
కేషాఞ్చిద్బాహవశ్చిన్నాశ్చిన్నగ్రీవాస్తథాపరే ॥60॥

శిరాంసి పేతురన్యేషాం అన్యే మధ్యే విదారితాః।
విచ్ఛిన్నజజ్ఘాస్వపరే పేతురుర్వ్యాం మహాసురాః ॥61॥

ఏకబాహ్వక్షిచరణాః కేచిద్దేవ్యా ద్విధాకృతాః।
ఛిన్నేపి చాన్యే శిరసి పతితాః పునరుత్థితాః ॥62॥

కబన్ధా యుయుధుర్దేవ్యా గృహీతపరమాయుధాః।
ననృతుశ్చాపరే తత్ర యుద్దే తూర్యలయాశ్రితాః ॥63॥

కబన్ధాశ్చిన్నశిరసః ఖడ్గశక్య్తృష్టిపాణయః।
తిష్ఠ తిష్ఠేతి భాషన్తో దేవీ మన్యే మహాసురాః ॥64॥

పాతితై రథనాగాశ్వైః ఆసురైశ్చ వసున్ధరా।
అగమ్యా సాభవత్తత్ర యత్రాభూత్ స మహారణః ॥65॥

శోణితౌఘా మహానద్యస్సద్యస్తత్ర విసుస్రువుః।
మధ్యే చాసురసైన్యస్య వారణాసురవాజినామ్ ॥66॥

క్షణేన తన్మహాసైన్యమసురాణాం తథాఽమ్బికా।
నిన్యే క్షయం యథా వహ్నిస్తృణదారు మహాచయమ్ ॥67॥

సచ సింహో మహానాదముత్సృజన్ ధుతకేసరః।
శరీరేభ్యోఽమరారీణామసూనివ విచిన్వతి ॥68॥

దేవ్యా గణైశ్చ తైస్తత్ర కృతం యుద్ధం తథాసురైః।
యథైషాం తుష్టువుర్దేవాః పుష్పవృష్టిముచో దివి ॥69॥

జయ జయ శ్రీ మార్కణ్డేయ పురాణే సావర్నికే మన్వన్తరే దేవి మహత్మ్యే మహిషాసురసైన్యవధో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః॥

ఆహుతి
ఓం హ్రీం సాఙ్గాయై సాయుధాయై సశక్తికాయై సపరివారాయై సవాహనాయై అష్టావింశతి వర్ణాత్మికాయై లక్శ్మీ బీజాదిష్టాయై మహాహుతిం సమర్పయామి నమః స్వాహా ।