యాజ్ఞవల్క్యకృత సరస్వతీ స్తవమ్
యాజ్ఞవల్క్య ఉవాచ
కృపాం కురు జగన్మాతర్‌-మామేవం హతతేజసమ్‌ ।
గురుశాపాత్ స్మృతిభ్రష్టం విద్యాహీనం చ దుఃఖితమ్‌ ॥ 1 ॥
జ్ఞానం దేహి స్మృతిం విద్యాం శక్తిం శిష్య ప్రబోధినీమ్‌ ।
గ్రన్థకర్తృత్వ శక్తిం చ సుశిష్యం సుప్రతిష్ఠితమ్‌ ॥ 2 ॥
ప్రతిభాం సత్సభాయాం చ విచారక్షమతాం శుభామ్‌ ।
లుప్తం సర్వం దైవ యోగా-న్నవీభూతం పునః కురు ॥ 3 ॥
యథాఙ్కురం భస్మని చ కరోతి దేవతా పునః ।
బ్రహ్మస్వరూపా పరమా జ్యోతీరూపా సనాతనీ ॥ 4 ॥
సర్వవిద్యాధిదేవీ యా తస్యై వాణ్యై నమో నమః ।
విసర్గ బిన్దుమాత్రాసు యదధిష్ఠానమేవచ ॥ 5 ॥
తదధిష్ఠాత్రీ యా దేవీ తస్యై వాణ్యై నమో నమః ।
వ్యాఖ్యాస్వరూపా సా దేవీ వ్యాఖ్యాధిష్ఠాతృరూపిణీ ॥ 6 ॥
యయా వినా ప్రసఙ్ఖ్యావాన్ సఙ్ఖ్యాం కర్తుం న శక్యతే ।
కాలసఙ్ఖ్యా స్వరూపా యా తస్యై దేవ్యై నమో నమః ॥ 7 ॥
భ్రమ సిద్ధాన్తరూపా యా తస్యై దేవ్యై నమో నమః ।
స్మృతిశక్తి జ్ఞానశక్తి బుద్ధిశక్తి స్వరూపిణీ ॥ 8 ॥
ప్రతిభాకల్పనాశక్తిర్‌-యా చ తస్యై నమోనమః ।
సనత్కుమారో బ్రహ్మాణం జ్ఞానం పప్రచ్ఛ యత్ర వై ॥ 9 ॥
బభూవ మూకవత్సోస్పి సిద్ధాన్తం కర్తు మక్షమః ।
తదాష్జగామ భగవా-నాత్మా శ్రీకృష్ణ ఈశ్వరః ॥ 10 ॥
ఉవాచ స చ తాం స్తౌహి వాణీ మిష్టాం ప్రజాపతే ।
స చ తుష్టావ తాం బ్రహ్మా చాజ్ఞయా పరమాత్మనః ॥ 11 ॥
చకార తత్ప్రసాదేన తదా సిద్ధాన్త ముత్తమమ్‌ ।
యదాప్యనన్తం పప్రచ్ఛ జ్ఞానమేకం వసున్ధరా ॥ 12 ॥
బభూవ మూకవత్సోస్పి సిద్ధాన్తం కర్తు మక్షమః ।
తదా తాం చ స తుష్టావ సన్త్రస్తః కశ్యపాజ్ఞయా ॥ 13 ॥
తత శ్చకార సిద్ధాన్తం నిర్మలం భ్రమ భఞ్జనమ్‌ ।
వ్యాసః పురాణసూత్రం చ పప్రచ్ఛ వాల్మీకిం యదా ॥ 14 ॥
మౌనీభూత శ్చ సస్మార తామేవ జగదమ్బికామ్‌ ।
తదా చకార సిద్ధాన్తం తద్వరేణ మునీశ్వరః ॥ 15 ॥
సమ్ప్రాప్య నిర్మలం జ్ఞానం భ్రమాన్ధ్య ధ్వంసదీపకమ్‌ ।
పురాణసూత్రం శ్రుత్వా చ వ్యాసః కృష్ణకలోద్భవః ॥ 16 ॥
తాం శివాం వేద దధ్యౌ చ శతవర్షం చ పుష్కరే ।
తదా త్వత్తో వరం ప్రాప్య సత్కవీన్ద్రో బభూవ హ ॥ 17 ॥
తదా వేదవిభాగం చ పురాణం చ చకార సః ।
యదా మహేన్ద్రః పప్రచ్ఛ తత్త్వజ్ఞానం సదాశివమ్‌ ॥ 18 ॥
క్షణం తామేవ సఞ్చిన్త్య తస్మై జ్ఞానం దదౌ విభుః ।
పప్రచ్ఛ శబ్దశాస్త్రం చ మహేన్ద్ర శ్చ బృహస్పతిమ్‌ ॥ 19 ॥
దివ్య వర్ష సహస్రం చ స త్వాం దధ్యౌ చ పుష్కరే ।
తదా త్వత్తో వరం ప్రాప్య దివ్యవర్షసహస్రకమ్‌ ॥ 20 ॥
ఉవాచ శబ్ద శాస్త్రం చ తదర్థం చ సురేశ్వరమ్‌ ।
అధ్యాపితాశ్చ యే శిష్యా యైరధీతం మునీశ్వరైః ॥ 21 ॥
తే చ తాం పరిసఞ్చిత్య ప్రవర్తన్తే సురేశ్వరీమ్‌ ।
త్వం సంస్తుతా పూజితా చ మునీన్ద్రై ర్మను మానవైః ॥ 22 ॥
దైత్యేన్ద్రై శ్చ సురైశ్చాపి బ్రహ్మ విష్ణుశివాదిభిః ।
జడీభూత స్సహస్రాస్యః పఞ్చవక్త్ర శ్చతుర్ముఖః ॥ 23 ॥
యాం స్తోతుం కి మహం స్తౌమి తామేకాస్యేన మానవః ।
ఇత్యుక్త్వా యాజ్ఞవల్క్య శ్చ భక్తినమ్రాత్మ కన్ధరః ॥ 24 ॥
ప్రణనామ నిరాహారో రురోద చ ముహుర్ముహుః ।
జ్యోతీరూపా మహామాయా తేన దృష్టా7ప్యువాచ తమ్‌ ॥ 25 ॥
సుకవీన్ద్రో భవేత్యుక్త్వా వైకుణ్ఠం చ జగామ హ ।
యాజ్ఞవల్క్య కృతం వాణీ స్తోత్రమేతత్తు యః పఠేత్‌ ॥ 26 ॥
స కవీన్ద్రో మహావాగ్మీ బృహస్పతిసమో భవేత్‌ ।
మహా మూర్ఖశ్చ దుర్బుద్ధిర్‌-వర్షమేకం యదా పఠేత్‌ ।
స పణ్డితశ్చ మేధావీ సుకవీన్ద్రో భవేద్ధ్రువమ్‌ ॥ 27 ॥
ఇతి శ్రీ దేవీ భాగవతే మహాపురాణే నవమస్కన్ధే
సరస్వతీస్తవం నామ పఞ్చమోధ్యాయః ।
సరస్వతీ కటాక్ష సిద్ధిరస్తు ।
ఇదం మయాకృతం పారాయణం
శ్రీసద్గురు చరణారవిన్దార్పణమస్తు ।
