ශ්ලෝකඃ
ප්රාගේවාචාර්යපුත්රාහෘතිනිශමනයා ස්වීයෂට්සූනුවීක්ෂාං
කාංක්ෂංත්යා මාතුරුක්ත්යා සුතලභුවි බලිං ප්රාප්ය තේනාර්චිතස්ත්වම් ।
ධාතුඃ ශාපාද්ධිරණ්යාන්විතකශිපුභවාන් ශෞරිජාන් කංසභග්නා-
නානීයෛනාන් ප්රදර්ශ්ය ස්වපදමනයථාඃ පූර්වපුත්රාන් මරීචේඃ ॥1॥
Meaning
ප්රාක්-ඒව- - long back only; ආචාර්ය-පුත්ර-ආහෘති- - (thy) teacher's son bringing back; නිශමනයා - hearing about; ස්වීය-ෂට්-සූනු- - (her) own six sons; වීක්ෂාං කාංක්ෂංත්යා - to see desiring; මාතුඃ-උක්ත්යා - at (Thy) mother's words; සුතල-භුවි බලිං ප්රාප්ය - in the Sutala land going to Mahaabali; තේන-අර්චිතඃ-ත්වම් - by him were honoured Thou; ධාතුඃ ශාපාත්- - by Brahmaa's curse; හිරණ්යාන්විතකශිපු - of Hiranyakashipu born; භවාන් ශෞරිජාන් - Thou (them) born of Vasudeva; කංස-භග්නාන්- - by Kansa killed; ආනීය-ඒනාන් ප්රදර්ශ්ය - bringing them and showing them; ස්වපදම්-අනයථාඃ - to Thy abode took (them); පූර්ව-පුත්රාන්-මරීචේඃ - (who were) formerly the sons of Marichi;
Translation
Thy mother had long back heard of Thy having brought back Thy teacher Saandipini's son and she desired of Thee to be shown her six dead sons. By Thy mother's words Thou went to the Sutala land and met Mahaabali and were greatly honoured by him. From there Thou brought back the six sons who were originally Marichi's sons and were later born to Hiranyakashipu by a curse of Brahmaa. They later took birth as Vasudeva and Devaki's sons, who were killed by Kansa. Thou took them to Thy abode.
ශ්ලෝකඃ
ශ්රුතදේව ඉති ශ්රුතං ද්විජේංද්රං
බහුලාශ්වං නෘපතිං ච භක්තිපූර්ණම් ।
යුගපත්ත්වමනුග්රහීතුකාමෝ
මිථිලාං ප්රාපිථං තාපසෛඃ සමේතඃ ॥2॥
Meaning
ශ්රුතදේව - Shrutadeva; ඉති ශ්රුතං - thus well known; ද්විජේංද්රම් - the great Braahmina; බහුලාශ්වම් - (and) Bahulaashwa; නෘපතිං ච භක්තිපූර්ණම් - the king and full of devotion; යුගපත්- - at the same time; ත්වම්-අනුග්රහීතු-කාමඃ - Thou, to bless, desiring; මිථිලාං ප්රාපිථ - to Mithilaa went; තාපසෛඃ සමේතඃ - ascetics with;
Translation
With the desire to bless both the great well known Braahmina Shrutadeva and the deeply devoted king Bahulaashwa, Thou went to Mithilaa along with many ascetics.
ශ්ලෝකඃ
ගච්ඡන් ද්විමූර්තිරුභයෝර්යුගපන්නිකේත-
මේකේන භූරිවිභවෛර්විහිතෝපචාරඃ ।
අන්යේන තද්දිනභෘතෛශ්ච ඵලෞදනාද්යෛ-
ස්තුල්යං ප්රසේදිථ දදථ ච මුක්තිමාභ්යාම් ॥3॥
Meaning
ගච්ඡන්-ද්විමූර්තිඃ- - going in two (similar) forms; උභයෝඃ-යුගපත්- - to both at the same time; නිකේතම්- - the houses; ඒකේන භූරිවිභවෛඃ- - by one with plenty of rich offerings; විහිත-උපචාරඃ - performed (Thy) worship; අන්යේන - by the other; තත්-දින-භෘතෛඃ-ච - and with that day's alms; ඵල-ඕදන-ආද්යෛඃ- - fruits rice and others; තුල්යං ප්රසේදිථ - equally pleased; දදාථ ච - and gave; මුක්තිම්-ආභ්යම් - liberation to both;
Translation
Thou went to the house of both of them at the same time by assuming two identical forms. One, the king received and worshipped Thee with plenty of rich offerings. While the other, the Braahmina worshipped Thee and offered to Thee the fruits and rice and other things obtained as alms that day. Thou were equally pleased with both of them and bestowed Mukti (liberation) on them.
ශ්ලෝකඃ
භූයෝऽථ ද්වාරවත්යාං ද්විජතනයමෘතිං තත්ප්රලාපානපි ත්වම්
කෝ වා දෛවං නිරුංධ්යාදිති කිල කථයන් විශ්වවෝඪාප්යසෝඪාඃ ।
ජිෂ්ණෝර්ගර්වං විනේතුං ත්වයි මනුජධියා කුංඨිතාං චාස්ය බුද්ධිං
තත්ත්වාරූඪාං විධාතුං පරමතමපදප්රේක්ෂණේනේති මන්යේ ॥4॥
Meaning
භූයඃ-අථ ද්වාරවත්යාං - again then in Dwaarikaa; ද්විජ-තනය-මෘතිම් - the Braahmin's son's death; තත්-ප්රලාපාන්-අපි ත්වම් - his lamentation also Thou; කෝ වා දෛවං නිරුංධ්යාත්- - who indeed can resist fate; ඉති කිල කථයන් - indeed saying; විශ්ව-වෝඪා-අපි- - the whole world's support even; අසෝඪාඃ - did not support; ජිෂ්ණෝඃ-ගර්වම් - Arjuna's pride; විනේතුම්ත්වයි - to take away, in Thee; මනුජ-ධියා - of a mere human being thinking; කුංඨිතාං ච-අස්ය බුද්ධිම් - and (his) blunted intellect; තත්ත්ව-ආරූඪාං විධාතුං - to the Truth's higher level to bring; පරමතම-පද-ප්රේක්ෂණේන- - the Supreme abode by showing; ඉති මන්යේ - thus I believe;
Translation
Again then in Dwaarikaa, there was a Braahmin whose children died just when they were born. To the wails and lamentations of the father Thou had just to say that who could resist fate. May be, I believe, seeing this Arjuna's mind was blunted into thinking that Thou were merely a human being. To curb his pride and to take him to the high level of realizing the Truth, Thou showed him the Supreme abode, Vaikuntha.
ශ්ලෝකඃ
නෂ්ටා අෂ්ටාස්ය පුත්රාඃ පුනරපි තව තූපේක්ෂයා කෂ්ටවාදඃ
ස්පෂ්ටෝ ජාතෝ ජනානාමථ තදවසරේ ද්වාරකාමාප පාර්ථඃ ।
මෛත්ර්යා තත්රෝෂිතෝऽසෞ නවමසුතමෘතෞ විප්රවර්යප්රරෝදං
ශ්රුත්වා චක්රේ ප්රතිජ්ඤාමනුපහෘතසුතඃ සන්නිවේක්ෂ්යේ කෘශානුම් ॥5॥
Meaning
නෂ්ටාඃ-අෂ්ට-අස්ය පුත්රාඃ - are dead eight of his sons; පුනඃ-අපි තව තු- - again also Thy indeed; උපේක්ෂයා කෂ්ටවාදඃ - indifference (because of which) disrepute; ස්පෂ්ටඃ ජාතඃ - clear it was made; ජනානාම්-අථ - of the public (in general)then; තත්-අවසරේ - at that time; ද්වාරකාම්-ආප පාර්ථඃ - to Dwaarikaa reached Arjuna; මෛත්ර්යා තත්ර- - due to friendship there (in Dwaarikaa); උෂිතඃ-අසෞ - staying he; නවම-සුත-මෘතෞ - the ninth son having died; විප්රවර්ය-ප්රරෝදං - the great Braahmina's crying; ශ්රුත්වා චක්රේ ප්රතිජ්ඤාම්- - hearing, made a promise; අනුපහෘත-සුතඃ - (in case of) not bringing back the son; සන්නිවේක්ෂ්යේ කෘශානුම් - (he) would enter fire;
Translation
People began to speak ill of Thee at Thy indifference towards the Braahmina even after he had lost eight sons. At that time Arjuna came and stayed at Dwaarikaa on a friendly visit. When he heard the wailing and lamentations of the Braahminaa on having lost his ninth son, he was very much moved. He vowed to bring back the son failing which he would immolate himself in fire.
ශ්ලෝකඃ
මානී ස ත්වාමපෘෂ්ට්වා ද්විජනිලයගතෝ බාණජාලෛර්මහාස්ත්රෛ
රුංධානඃ සූතිගේහං පුනරපි සහසා දෘෂ්ටනෂ්ටේ කුමාරේ ।
යාම්යාමෛංද්රීං තථාऽන්යාඃ සුරවරනගරීර්විද්යයාऽऽසාද්ය සද්යෝ
මෝඝෝද්යෝගඃ පතිෂ්යන් හුතභුජි භවතා සස්මිතං වාරිතෝऽභූත් ॥6॥
Meaning
මානී ස ත්වාම්-අපෘෂ්ට්වා - proud he, without asking Thee; ද්විජ-නිලය-ගතඃ - to the Braahmina's house went; බාණ-ජාලෛඃ-මහා-අස්ත්රෛඃ - with arrows and divine missiles; රුංධානඃ සූතිගේහං - blocked the labour room; පුනඃ-අපි සහසා - again also suddenly; දෘෂ්ට-නෂ්ටේ කුමාරේ - vanished the child; යාම්යාම්-ඓංද්රීම් - Yama's abode, Indra's abode; තථා-අන්යාඃ - and others'; සුරවර-නගරීඃ- - gods' houses; විද්යයා-ආසාද්ය - by Yogic powers reaching; සද්යඃ මෝඝ-උද්යෝගඃ - immediately, (his) fruitless efforts; පතිෂ්යන් හුතභුජි - about to fall in fire; භවතා සස්මිතම් - by Thee smilingly; වාරිතඃ-අභූත් - prevented was;
Translation
When the tenth child was to be born, the proud Arjun went to the Braahmin's house without telling Thee. He made a protective web with his arrows and divine missiles around the labour room. Again suddenly the child's body disappeared. Immediately Arjun with his yogic powers went in search for the infant to the houses of Yama , Indra and other gods. As all his efforts were in vain he was about to enter the fire when Thou smilingly prevented him from doing so.
ශ්ලෝකඃ
සාර්ධං තේන ප්රතීචීං දිශමතිජවිනා ස්යංදනේනාභියාතෝ
ලෝකාලෝකං ව්යතීතස්තිමිරභරමථෝ චක්රධාම්නා නිරුංධන් ।
චක්රාංශුක්ලිෂ්ටදෘෂ්ටිං ස්ථිතමථ විජයං පශ්ය පශ්යේති වාරාං
පාරේ ත්වං ප්රාදදර්ශඃ කිමපි හි තමසාං දූරදූරං පදං තේ ॥7॥
Meaning
සාර්ධං තේන - with him; ප්රතීචීං දිශම්- - to the westward direction; අති-ජවිනා ස්යංදනේන- - by a very fast chariot; අභියාතඃ - going; ලෝකාලෝකං ව්යතීතඃ- - (the mountain of ) Lokaaloka crossing; තිමිරභරම්-අථ - the darkness intense, then; චක්රධාම්නා නිරුංධන් - by the splendorous discus expelling; චක්ර-අංශු-ක්ලිෂ්ට-දෘෂ්ටිම් - the discus rays dazzling the vision; ස්ථිතම්-අථ විජයං - standing then Arjun; පශ්ය පශ්ය-ඉති - Look look' thus; වාරාං පාරේ - the waters' beyond; ත්වං ප්රාදදර්ශඃ - Thou showed; කිමපි හි - indescribable indeed; තමසාං දූර දූරං - of the Tamas Guna beyond; පදං තේ - abode of Thee;
Translation
Thou rode with Arjun on a very fast chariot and went past the mountain Lokaaloka towards the west. The intense darkness there, Thou removed by the splendor of the Sudarshana discus. Arjuna's eyes were dazzled as he stood there. Thou showed him Thy indescribable abode beyond the causal waters which was unaffected by the darkness of ignorance or the Tamas Guna.
ශ්ලෝකඃ
තත්රාසීනං භුජංගාධිපශයනතලේ දිව්යභූෂායුධාද්යෛ-
රාවීතං පීතචේලං ප්රතිනවජලදශ්යාමලං ශ්රීමදංගම් ।
මූර්තීනාමීශිතාරං පරමිහ තිසෘණාමේකමර්ථං ශ්රුතීනාං
ත්වාමේව ත්වං පරාත්මන් ප්රියසඛසහිතෝ නේමිථ ක්ෂේමරූපම් ॥8॥
Meaning
තත්ර-ආසීනම් - there sitting; භුජංග-අධිප-ශයන-තලේ - (on) the serpent king (as) bed' surface; දිව්ය-භූෂා-ආයුධ-ආද්යෛඃ- - with divine attire ,weapons etc; ආවීතං පීතචේලං - adorned and with a yellow (silk) garment; ප්රතිනව-ජලද-ශ්යාමලං - fresh rain clouds like blue; ශ්රීමදංගම් - adorned by (the presence of) Laxmi; (තිසෘණාම්) මූර්තිනාම්- - (of the Trinity) personified; ඊශිතාරං පරම්- - Ruler Supreme; ඉහ තිසෘණාම්- - here (in this universe) of the Trinity; ඒකම්-අර්ථම්-ශ්රුතීනාං - the sole subject of the Vedas; ත්වාම්-ඒව ත්වං - to Thyself only Thou; පරමාත්මන් - O Supreme Being!; ප්රිය-සඛ-සහිතඃ - dear friend along with; නේමිථ ක්ෂේමරූපම් - prostrated to Moksha personified;
Translation
There seated was He on the bed constituted of the king serpent Aadishesha. He was adorned with ornaments and divine weapons and yellow silk garment. Goddess Laxmi was at his side and His form had the splendour of dark fresh rain bearing clouds. He is the Supreme Ruler over the Trinity of Brahmaa Vishnu and Mahesh and is the sole subject of all the Vedas and scriptures. To That Being, the embodiment of Moksha and identical to Thyself, Thou and Thy dear friend Arjun prostrated.
ශ්ලෝකඃ
යුවාං මාමේව ද්වාවධිකවිවෘතාංතර්හිතතයා
විභින්නෞ සංද්රෂ්ටුං ස්වයමහමහාර්ෂං ද්විජසුතාන් ।
නයේතං ද්රාගේතානිති ඛලු විතීර්ණාන් පුනරමූන්
ද්විජායාදායාදාඃ ප්රණුතමහිමා පාංඩුජනුෂා ॥9॥
Meaning
යුවාං මාම්-ඒව ද්වෞ- - you two are Myself alone, in two forms; අධික-විවෘත-අංතර්හිතතයා - by well manifested and by obstructed (divinity); විභිනෞ - are different; සංද්රෂ්ටුං - to see (meet); ස්වයම්-අහම්-අහාර්ෂංම් - Myself I took away; ද්විජ-සුතාන් - the Braahmin's sons; නයේතං ද්රාක්-ඒතාන්-ඉති - take them soon, thus; ඛලු විතීර්ණාන් පුනඃ-අමූන් - indeed given again then; ද්විජාය-ආදාය- - for the Braahmina taking; අදාඃ - gave (them to the Braahmina); ප්රණුත-මහිමා - was sung Thy glory; පාංඩුජනුෂා - by Arjun;
Translation
The two of you are Myself alone. In one the divinity is potent and it is latent in the other, so you two seem different. To meet you I Myself took away the sons of the Braahmin. You may now take them away.' With such words the Supreme Lord gave away the children which Thou gave back to the Braahmina, while Arjun sang Thy glory.
ශ්ලෝකඃ
ඒවං නානාවිහාරෛර්ජගදභිරමයන් වෘෂ්ණිවංශං ප්රපුෂ්ණ-
න්නීජානෝ යජ්ඤභේදෛරතුලවිහෘතිභිඃ ප්රීණයන්නේණනේත්රාඃ ।
භූභාරක්ෂේපදංභාත් පදකමලජුෂාං මෝක්ෂණායාවතීර්ණඃ
පූර්ණං බ්රහ්මෛව සාක්ෂාද්යදුෂු මනුජතාරූෂිතස්ත්වං ව්යලාසීඃ ॥10॥
Meaning
ඒවං නානා-විහාරෛඃ- - in this manner, by various sportive activities; ජගත්-අභිරමයන් - the world delighting; වෘෂ්ණි-වංශං ප්රපුෂ්ණන්- - the Vrishni clan nurturing; ඊජානඃ-යජ්ඤ-භේදෛඃ- - performing sacrifices by different Yangyas; අතුල-විහෘතිභිඃ - by unparalleled sportive endearments; ප්රීණයන්-ඒණ-නේත්රාඃ - pleasing the gazelle eyed (wives); භූභාර-ක්ෂේප-දංභාත් - the earth's burden eliminating, in the pretext of; පද-කමල-ජුෂාං - Thy lotus feet devoted to; මෝක්ෂණාය-අවතීර්ණඃ - to give (them) liberation, having incarnated; පූර්ණං බ්රහ්ම-ඒව - In finite Brahman Itself; සාක්ෂාත්-යදුෂු - in material form in the Yadu clan; මනුජතා-රූෂිතඃ- - in a human veil; ත්වං ව්යලාසීඃ - Thou shone;
Translation
In this manner Thou delighted the world by various sportive activities nurtured the Vrishni clan and performed many sacrificial rites and Yagnyas. Thou pleased the gazelle eyed wives with unparalleled sportive endearments and on the pretext of unburdening the earth gave liberation to many dependents and devotees. Thou, the incarnate Infinite Brahman Itself appeared in a material form and shone through the veil of a human form amongst the Yaadavas.
ශ්ලෝකඃ
ප්රායේණ ද්වාරවත්යාමවෘතදයි තදා නාරදස්ත්වද්රසාර්ද්ර-
ස්තස්මාල්ලේභේ කදාචිත්ඛලු සුකෘතනිධිස්ත්වත්පිතා තත්ත්වබෝධම් ।
භක්තානාමග්රයායී ස ච ඛලු මතිමානුද්ධවස්ත්වත්ත ඒව
ප්රාප්තෝ විජ්ඤානසාරං ස කිල ජනහිතායාධුනාऽऽස්තේ බදර්යාම් ॥11॥
Meaning
ප්රායේණ ද්වාරවත්යාම්- - mostly in Dwaarika; අවෘතත්-අයි - stayed O Lord! Thou; තදා නාරදඃ- - then Naarada; ත්වත්-රසාර්ද්රඃ- - in Thy bliss immersed; තස්මාත්-ලේභේ - from him received; කදාචිත්-ඛලු - once indeed; සුකෘත-නිධිඃ-ත්වත්-පිතා - merits repository, Thy father; තත්ත්ව-බෝධම් - spiritual insight; භක්තානාම්-අග්රයායී - of the devotees the foremost; ස ච ඛලු - and he indeed; මතිමාන්-උද්ධවඃ- - the wise Uddhava; ත්වත්ත ඒව - from Thee alone; ප්රාප්තඃ විජ්ඤාන සාරං - attained the essence of spiritual knowledge; ස කිල ජන-හිතාය- - he indeed for peoples benefit; අධුනා-ආස්තේ බදර්යාම් - even now resides in Badrikaashram;
Translation
O Lord! In those days Naarada who mostly stayed in Dwaarika was always engrossed in the bliss of Thy worship. Once Thy meritorious father attained insight and illumination from him who is the foremost among the devotees. The most distinguished among the intelligent, Uddhava attained enlightenment from instructions given by Thee directly. It is believed that he is still residing in Badrikaashrama for the benefit of the world.
ශ්ලෝකඃ
සෝऽයං කෘෂ්ණාවතාරෝ ජයති තව විභෝ යත්ර සෞහාර්දභීති-
ස්නේහද්වේෂානුරාගප්රභෘතිභිරතුලෛරශ්රමෛර්යෝගභේදෛඃ ।
ආර්තිං තීර්ත්වා සමස්තාමමෘතපදමගුස්සර්වතඃ සර්වලෝකාඃ
ස ත්වං විශ්වාර්තිශාංත්යෛ පවනපුරපතේ භක්තිපූර්ත්යෛ ච භූයාඃ ॥12॥
Meaning
ස-අයං කෘෂ්ණ-අවතාරඃ - that this, Krishna incarnation; ජයති තව විභෝ - excels, of Thee, O Lord!; යත්ර සෞහාර්ද-භීති-ස්නේහ- - where by friendship, fear, love; ද්වේෂ-අනුරාග-ප්රභෘතිභිඃ- - hatred, attachment and other; අතුලෛඃ-අශ්රමෛඃ-යෝග-භේදෛඃ - unique effortless (spiritual) union methods; ආර්තිං තීර්ත්වා සමස්තාම්- - sorrows overcoming all; අමෘත-පදම්-අගුඃ- - liberated state went to; සර්වතඃ සර්ව-ලෝකාඃ - everywhere all the people; ස ත්වං විශ්ව-ආර්ති-ශාංත්යෛ - that Thou, for the world's sorrows removal; පවනපුරපතේ - O Lord of Guruvaayur!; භක්ති-පූර්ත්යෛ ච භූයාඃ - and for the attainment of full devotion deign to be;
Translation
O Infinite Lord! Thy exalted incarnation as Krishna shines in all its uniqueness where all people everywhere effortlessly overcome all sorrows and attained spiritual union with various means of friendship, fear, love, hatred, attachment and other unique methods. May Thou O Lord of Guruvaayur! for the removal of world's sorrows having incarnated also deign to endow full devotion.
Browse Related Categories:
