ශ්ලෝකඃ
ශ්රීභගවානුවාච
ඌර්ධ්වමූලමධඃශාඛමශ්වත්ථං ප්රාහුරව්යයම් ।
ඡංදාංසි යස්ය පර්ණානි යස්තං වේද ස වේදවිත් ॥ 1 ॥
Meaning
ශ්රී-භගවාන් උවාච — Bhagavan Sri Krishna said; ඌර්ධ්ව-මූලම් — with roots above; අධඃ — downwards; ශාඛම් — branches; අශ්වත්ථම් — a banyan tree; ප්රාහුඃ — is said; අව්යයම් — eternal; චංදාංසි — the Vedic hymns; යස්ය — of which; පර්ණානි — the leaves; යඃ — anyone who; තම් — that; වේද — knows; සඃ — he; වේද-විත් — the knower of the Vedas.
Translation
Bhagavan Sri Krishna said: It is said that there is an imperishable banyan tree that has its roots upward and its branches down and whose leaves are the Vedic hymns. One who knows this tree is the knower of the Vedas.
ශ්ලෝකඃ
අධශ්චෝර්ධ්වං ප්රසෘතාස්තස්ය ශාඛා
ගුණප්රවෘද්ධා විෂයප්රවාලාඃ ।
අධශ්ච මූලාන්යනුසංතතානි
කර්මානුබංධීනි මනුෂ්යලෝකේ ॥ 2 ॥
Meaning
අධඃ — downward; ච — and; ඌර්ධ්වම් — upward; ප්රසෘතාඃ — extended; තස්ය — its; ශාඛාඃ — branches; ගුණ — by the modes of material nature; ප්රවෘද්ධාඃ — developed; විෂය — sense objects; ප්රවාලාඃ — twigs; අධඃ — downward; ච — and; මූලානි — roots; අනුසංතතානි — extended; කර්ම — to work; අනුබංධීනි — bound; මනුෂ්ය-ලෝකේ — in the world of human society.
Translation
The branches of this tree extend downward and upward, nourished by the three modes of material nature. The twigs are the objects of the senses. This tree also has roots going down, and these are bound to the fruitive actions of human society.
ශ්ලෝකඃ
න රූපමස්යේහ තථෝපලභ්යතේ
නාංතෝ න චාදිර්න ච සංප්රතිෂ්ඨා ।
අශ්වත්ථමේනං සුවිරූඪමූල-
මසංගශස්ත්රේණ දෘඪේන ඡිත්ත්වා ॥ 3 ॥
තතඃ පදං තත්පරිමාර්ගිතව්යං
යස්මින්ගතා න නිවර්තංති භූයඃ ।
තමේව චාද්යං පුරුෂං ප්රපද්යේ
යතඃ ප්රවෘත්තිඃ ප්රසෘතා පුරාණී ॥ 4 ॥
Meaning
න — not; රූපම් — the form; අස්ය — of this tree; ඉහ — in this world; තථා — also; උපලභ්යතේ — can be perceived; න — never; අංතඃ — end; න — never; ච — also; ආදිඃ — beginning; න — never; ච — also; සංප්රතිෂ්ඨා — the foundation; අශ්වත්ථම් — banyan tree; ඒනම් — this; සු-විරූඪ — strongly; මූලම් — rooted; අසංග-ශස්ත්රේණ — by the weapon of detachment; දෘඪේන — strong; චිත්ත්වා — cutting; තතඃ — thereafter; පදම් — situation; තත් — that; පරිමාර්ගිතව්යම් — has to be searched out; යස්මින් — where; ගතාඃ — going; න — never; නිවර්තංති — they come back; භූයඃ — again; තම් — to Him; ඒව — certainly; ච — also; ආද්යම් — original; පුරුෂම් — the Personality of Godhead; ප්රපද්යේ — surrender; යතඃ — from whom; ප්රවෘත්තිඃ — the beginning; ප්රසෘතා — extended; පුරාණි — very old.
Translation
The real form of this tree cannot be perceived in this world. No one can understand where it ends, where it begins, or where its foundation is. But with determination one must cut down this strongly rooted tree with the weapon of detachment. Thereafter, one must seek that place from which, having gone, one never returns, and there surrender to that Supreme Personality of Godhead from whom everything began and from whom everything has extended since time immemorial.
ශ්ලෝකඃ
නිර්මානමෝහා ජිතසංගදෝෂා
අධ්යාත්මනිත්යා විනිවෘත්තකාමාඃ ।
ද්වංද්වෛර්විමුක්තාඃ සුඛදුඃඛසංජ්ඤෛ-
ර්ගච්ඡංත්යමූඪාඃ පදමව්යයං තත් ॥ 5 ॥
Meaning
නිඃ — without; මාන — false prestige; මෝහාඃ — and illusion; ජිත — having conquered; සංග — of association; දෝෂාඃ — the faults; අධ්යාත්ම — in spiritual knowledge; නිත්යාඃ — in eternity; විනිවෘත්ත — disassociated; කාමාඃ — from lust; ද්වංද්වෛඃ — from the dualities; විමුක්තාඃ — liberated; සුඛ-දුඃඛ — happiness and distress; සංජ්ඤෛඃ — named; ගච්චංති — attain; අමූඪාඃ — unbewildered; පදම් — situation; අව්යයම් — eternal; තත් — that.
Translation
Those who are free from false prestige, illusion and false association, who understand the eternal, who are done with material lust, who are freed from the dualities of happiness and distress, and who, unbewildered, know how to surrender unto the Supreme Person attain to that eternal kingdom.
ශ්ලෝකඃ
න තද්භ‍ආසයතේ සූර්යෝ න ශශාංකෝ න පාවකඃ ।
යද්ග‍ත්වා න නිවර්තංතේ තද්ධාම පරමං මම ॥ 6 ॥
Meaning
න — not; තත් — that; භාසයතේ — illuminates; සූර්යඃ — the sun; න — nor; ශශාංකඃ — the moon; න — nor; පාවකඃ — fire, electricity; යත් — where; ගත්වා — going; න — never; නිවර්තංතේ — they come back; තත් ධාම — that abode; පරමම් — supreme; මම — My.
Translation
That supreme abode of Mine is not illumined by the sun or moon, nor by fire or electricity. Those who reach it never return to this material world.
ශ්ලෝකඃ
මමෛවාංශෝ ජීවලෝකේ ජීවභූතඃ සනාතනඃ ।
මනඃෂෂ්ඨානීංද්රියාණි ප්රකෘතිස්ථානි කර්ෂති ॥ 7 ॥
Meaning
මම — My; ඒව — certainly; අංශඃ — fragmental particle; ජීව-ලෝකේ — in the world of conditional life; ජීව-භූතඃ — the conditioned living entity; සනාතනඃ — eternal; මනඃ — with the mind; ෂෂ්ඨානි — the six; ඉංද්රියාණි — senses; ප්රකෘති — in material nature; ස්ථානි — situated; කර්ෂති — is struggling hard.
Translation
The living entities in this conditioned world are My eternal fragmental parts. Due to conditioned life, they are struggling very hard with the six senses, which include the mind.
ශ්ලෝකඃ
ශරීරං යදවාප්‍නෝති යච්ච‍ආප්යුත්ක්රාමතීශ්වරඃ ।
ගෘහීත්වෛතානි සංයාති වායුර්ගංධානිවාශයාත් ॥ 8 ॥
Meaning
ශරීරම් — the body; යත් — as; අවාප්නෝති — gets; යත් — as; ච අපි — also; උත්ක්රාමති — gives up; ඊශ්වරඃ — the lord of the body; ගෘහීත්වා — taking; ඒතානි — all these; සංයාති — goes away; වායුඃ — the air; ගංධාන් — smells; ඉව — like; ආශයාත් — from their source.
Translation
The living entity in the material world carries his different conceptions of life from one body to another, as the air carries aromas. Thus he takes one kind of body and again quits it to take another.
ශ්ලෝකඃ
ශ්රෝත්රං චක්ෂුඃ ස්පර්ශනං ච රසනං ඝ්රාණමේව ච ।
අධිෂ්ඨාය මනශ්චායං විෂයානුපසේවතේ ॥ 9 ॥
Meaning
ශ්රෝත්රම් — ears; චක්ෂුඃ — eyes; ස්පර්ශනම් — touch; ච — also; රසනම් — tongue; ඝ්රාණම් — smelling power; ඒව — also; ච — and; අධිෂ්ඨාය — being situated in; මනඃ — mind; ච — also; අයම් — he; විෂයාන් — sense objects; උපසේවතේ — enjoys.
Translation
The living entity, thus taking another gross body, obtains a certain type of ear, eye, tongue, nose and sense of touch, which are grouped about the mind. He thus enjoys a particular set of sense objects.
ශ්ලෝකඃ
උත්ක්රාමංතං ස්ථිතං වාऽපි භුංජානං වා ගුණාන්විතම් ।
විමූඪා නානුපශ්යංති පශ්යංති ජ්ඤානචක්ෂුෂඃ ॥ 10 ॥
Meaning
උත්ක්රාමංතම් — quitting the body; ස්ථිතම් — situated in the body; වා අපි — either; භුංජානම් — enjoying; වා — or; ගුණ-අන්විතම් — under the spell of the modes of material nature; විමූඪාඃ — foolish persons; න — never; අනුපශ්යංති — can see; පශ්යංති — can see; ජ්ඤාන-චක්ෂුෂඃ — those who have the eyes of knowledge.
Translation
The foolish cannot understand how a living entity can quit his body, nor can they understand what sort of body he enjoys under the spell of the modes of nature. But one whose eyes are trained in knowledge can see all this.
ශ්ලෝකඃ
යතංතෝ යෝගිනශ්චෛනං පශ්යංත්යාත්මන්යවස්ථිතම් ।
යතංතෝऽප්යකෘතාත්මානෝ නෛනං පශ්යංත්යචේතසඃ ॥ 11 ॥
Meaning
යතංතඃ — endeavoring; යෝගිනඃ — transcendentalists; ච — also; ඒනම් — this; පශ්යංති — can see; ආත්මනි — in the self; අවස්ථිතම් — situated; යතංතඃ — endeavoring; අපි — although; අකෘත-ආත්මානඃ — those without self-realization; න — do not; ඒනම් — this; පශ්යංති — see; අචේතසඃ — having undeveloped minds.
Translation
The endeavoring transcendentalists who are situated in self-realization can see all this clearly. But those whose minds are not developed and who are not situated in self-realization cannot see what is taking place, though they may try.
ශ්ලෝකඃ
යදාදිත්යගතං තේජෝ ජගද්භ‍ආසයතේऽඛිලම් ।
යච්ච‍ංද්රමසි යච්ච‍ආග්න‍ඖ තත්තේජෝ විද්ධි මාමකම් ॥ 12 ॥
Meaning
යත් — that which; ආදිත්ය-ගතම් — in the sunshine; තේජඃ — splendor; ජගත් — the whole world; භාසයතේ — illuminates; අඛිලම් — entirely; යත් — that which; චංද්රමසි — in the moon; යත් — that which; ච — also; අග්නෞ — in fire; තත් — that; තේජඃ — splendor; විද්ධි — understand; මාමකම් — from Me.
Translation
The splendor of the sun, which dissipates the darkness of this whole world, comes from Me. And the splendor of the moon and the splendor of fire are also from Me.
ශ්ලෝකඃ
ගාමාවිශ්ය ච භූතානි ධාරයාම්යහමෝජසා ।
පුෂ්ණාමි චෞෂධීඃ සර්වාඃ සෝමෝ භූත්වා රසාත්මකඃ ॥ 13 ॥
Meaning
ගාම් — the planets; ආවිශ්ය — entering; ච — also; භූතානි — the living entities; ධාරයාමි — sustain; අහම් — I; ඕජසා — by My energy; පුෂ්ණාමි — am nourishing; ච — and; ඖෂධීඃ — vegetables; සර්වාඃ — all; සෝමඃ — the moon; භූත්වා — becoming; රස-ආත්මකඃ — supplying the juice.
Translation
I enter into each planet, and by My energy they stay in orbit. I become the moon and thereby supply the juice of life to all vegetables.
ශ්ලෝකඃ
අහං වෛශ්වානරෝ භූත්වා ප්රාණිනාං දේහමාශ්රිතඃ ।
ප්රාණාපානසමායුක්තඃ පචාම්යන්නං චතුර්විධම් ॥ 14 ॥
Meaning
අහම් — I; වෛශ්වානරඃ — My plenary portion as the digesting fire; භූත්වා — becoming; ප්රාණිනාම් — of all living entities; දේහම් — in the bodies; ආශ්රිතඃ — situated; ප්රාණ — the outgoing air; අපාන — the down-going air; සමායුක්තඃ — keeping in balance; පචාමි — I digest; අන්නම් — foodstuff; චතුඃ-විධම් — the four kinds.
Translation
I am the fire of digestion in the bodies of all living entities, and I join with the air of life, outgoing and incoming, to digest the four kinds of foodstuff.
ශ්ලෝකඃ
සර්වස්ය චාහං හෘදි සන්නිවිෂ්ටෝ
මත්තඃ ස්මෘතිර්ජ්ඤානමපෝහනං ච ।
වේදෛශ්ච සර්වෛරහමේව වේද්යෝ
වේදාංතකෘද්වේදවිදේව චාහම් ॥ 15 ॥
Meaning
සර්වස්ය — of all living beings; ච — and; අහම් — I; හෘදි — in the heart; සන්නිවිෂ්ටඃ — situated; මත්තඃ — from Me; ස්මෘතිඃ — remembrance; ජ්ඤානම් — knowledge; අපෝහනම් — forgetfulness; ච — and; වේදෛඃ — by the Vedas; ච — also; සර්වෛඃ — all; අහම් — I am; ඒව — certainly; වේද්යඃ — knowable; වේදාංත-කෘත් — the compiler of the Vedānta; වේද-විත් — the knower of the Vedas; ඒව — certainly; ච — and; අහම් — I.
Translation
I am seated in everyone’s heart, and from Me come remembrance, knowledge and forgetfulness. By all the Vedas, I am to be known. Indeed, I am the compiler of Vedānta, and I am the knower of the Vedas.
ශ්ලෝකඃ
ද්වාවිමෞ පුරුෂෞ ලෝකේ ක්ෂරශ්චාක්ෂර ඒව ච ।
ක්ෂරඃ සර්වාණි භූතානි කූටස්ථෝऽක්ෂර උච්යතේ ॥ 16 ॥
Meaning
ද්වෞ — two; ඉමෞ — these; පුරුෂෞ — living entities; ලෝකේ — in the world; ක්ෂරඃ — fallible; ච — and; අක්ෂරඃ — infallible; ඒව — certainly; ච — and; ක්ෂරඃ — fallible; සර්වාණි — all; භූතානි — living entities; කූට-ස්ථඃ — in oneness; අක්ෂරඃ — infallible; උච්යතේ — is said.
Translation
There are two classes of beings, the fallible and the infallible. In the material world every living entity is fallible, and in the spiritual world every living entity is called infallible.
ශ්ලෝකඃ
උත්තමඃ පුරුෂස්ත්වන්යඃ පරමාත්මේත්යුදාහෘතඃ ।
යෝ ලෝකත්රයමාවිශ්ය බිභර්ත්යව්යය ඊශ්වරඃ ॥ 17 ॥
Meaning
උත්තමඃ — the best; පුරුෂඃ — personality; තු — but; අන්යඃ — another; පරම-ආත්මා — the Supreme Self; ඉති — thus; උදාහෘතඃ — is said; යඃ — who; ලෝක — of the universe; ත්රයම් — the three divisions; ආවිශ්ය — entering; බිභර්ති — is maintaining; අව්යයඃ — inexhaustible; ඊශ්වරඃ — the Lord.
Translation
Besides these two, there is the greatest living personality, the Supreme Soul, the imperishable Lord Himself, who has entered the three worlds and is maintaining them.
ශ්ලෝකඃ
යස්මාත්ක්ෂරමතීතෝऽහමක්ෂරාදපි චෝත්තමඃ ।
අතෝऽස්මි ලෝකේ වේදේ ච ප්රථිතඃ පුරුෂෝත්තමඃ ॥ 18 ॥
Meaning
යස්මාත් — because; ක්ෂරම් — to the fallible; අතීතඃ — transcendental; අහම් — I am; අක්ෂරාත් — beyond the infallible; අපි — also; ච — and; උත්තමඃ — the best; අතඃ — therefore; අස්මි — I am; ලෝකේ — in the world; වේදේ — in the Vedic literature; ච — and; ප්රථිතඃ — celebrated; පුරුෂ-උත්තමඃ — as the Supreme Personality.
Translation
Because I am transcendental, beyond both the fallible and the infallible, and because I am the greatest, I am celebrated both in the world and in the Vedas as that Supreme Person.
ශ්ලෝකඃ
යෝ මාමේවමසම්මූඪෝ ජානාති පුරුෂෝත්තමම් ।
ස සර්වවිද්භ‍ජති මාං සර්වභාවේන භාරත ॥ 19 ॥
Meaning
යඃ — anyone who; මාම් — Me; ඒවම් — thus; අසම්මූඪඃ — without a doubt; ජානාති — knows; පුරුෂ-උත්තමම් — the Supreme Personality of Godhead; සඃ — he; සර්ව-විත් — the knower of everything; භජති — renders devotional service; මාම් — unto Me; සර්ව-භාවේන — in all respects; භාරත — O son of Bharata.
Translation
Whoever knows Me as the Supreme Personality of Godhead, without doubting, is the knower of everything. He therefore engages himself in full devotional service to Me, O son of Bharata.
ශ්ලෝකඃ
ඉති ගුහ්යතමං ශාස්ත්රමිදමුක්තං මයානඝ ।
ඒතද්‍බුද්ධ්වා බුද්ධිමාන්ස්යාත්කෘතකෘත්යශ්ච භාරත ॥ 20 ॥
Meaning
ඉති — thus; ගුහ්ය-තමම් — the most confidential; ශාස්ත්රම් — revealed scripture; ඉදම් — this; උක්තම් — disclosed; මයා — by Me; අනඝ — O sinless one; ඒතත් — this; බුද්ධ්වා — understanding; බුද්ධි-මාන් — intelligent; ස්යාත් — one becomes; කෘත-කෘත්යඃ — the most perfect in his endeavors; ච — and; භාරත — O son of Bharata.
Translation
This is the most confidential part of the Vedic scriptures, O sinless one, and it is disclosed now by Me. Whoever understands this will become wise, and his endeavors will know perfection.
Browse Related Categories:
