શ્લોકઃ
રામેઽથ ગોકુલગતે પ્રમદાપ્રસક્તે
હૂતાનુપેતયમુનાદમને મદાંધે ।
સ્વૈરં સમારમતિ સેવકવાદમૂઢો
દૂતં ન્યયુંક્ત તવ પૌંડ્રકવાસુદેવઃ ॥1॥
Meaning
રામે-અથ - Thou (when) Balaraam; ગોકુલ-ગતે - had gone to Gokul; પ્રમદા-પ્રસક્તે - with the damsels sporting; હૂત-અનુપેત- - when called , not coming; યમુના-દમને - Yamunaa to subdue; મદાંધે - intoxicated (Balaraam); સ્વૈરં સમારમતિ - at will sporting around; સેવક-વાદ્-મૂઢઃ - subordinate's advice misled by; દૂતં ન્યયુંક્ત - messenger sent; તવ - to Thee; પૌંડ્રક-વાસુદેવ - Paundraka Vaasudeva;
Translation
Then when intoxicated Balaraam was sporting happily and at will with the damsels, he called over Yamuna to him. When Yamuna did not comply to his wishes he subdued her by turning her course. At that time Paundraka Vaasudeva misled by the ill advice of his subordinates, sent a messenger to Thee.
શ્લોકઃ
નારાયણોઽહમવતીર્ણ ઇહાસ્મિ ભૂમૌ
ધત્સે કિલ ત્વમપિ મામકલક્ષણાનિ ।
ઉત્સૃજ્ય તાનિ શરણં વ્રજ મામિતિ ત્વાં
દૂતો જગાદ સકલૈર્હસિતઃ સભાયામ્ ॥2॥
Meaning
નારાયણઃ-અહમ્- - Naaraayana am I; અવતીર્ણ ઇહ-અસ્મિ ભૂમૌ - descended here have I on earth; ધત્સે કિલ ત્વમ્-અપિ - bear indeed you also; મામક-લક્ષણાનિ - my emblems; ઉત્સૃજ્ય તાનિ - abandon them; શરણં વ્રજ મામ્-ઇતિ - surrender take unto me, thus; ત્વાં દૂતઃ જગાદ - to Thee the messenger said; સકલૈઃ-હસિતઃ - while every one laughed; સભાયામ્ - in the assembly;
Translation
I am Naaraayana and have descended here on this earth. It seems you too bear my emblems. Abandon them and surrender unto me.' Thus the messenger said to Thee to the amusement of all in the assembly.
શ્લોકઃ
દૂતેઽથ યાતવતિ યાદવસૈનિકૈસ્ત્વં
યાતો દદર્શિથ વપુઃ કિલ પૌંડ્રકીયમ્ ।
તાપેન વક્ષસિ કૃતાંકમનલ્પમૂલ્ય-
શ્રીકૌસ્તુભં મકરકુંડલપીતચેલમ્ ॥3॥
Meaning
દૂતે-અથ યાતવતિ - the messenger, when had departed; યાવદ-સૈનિકૈઃ-ત્વં - with the Yaadava army Thou; યાતઃ દદર્શિથ - went and saw; વપુઃ કિલ પૌંડ્રકીયમ્ - the body indeed of Poundraka; તાપેન વક્ષસિ - by heat on the chest; કૃત-અંકમ્- - was made a mark; અનલ્પ-મૂલ્ય- - not of little cost; શ્રી કૌસ્તુભં - Shri Kaustubha; મકર-કુંડલ - fish shaped ear ornaments; પીત-ચેલમ્ - (and) yellow silk garment;
Translation
After the messenger had departed, Thou went with the Yaadava army to the capital of Paundraka. There Thou saw the ridiculous form of Paundraka's body marked by a burnt sign (representing Srivatsa) an invaluable gem round his neck (representing the Kaustubha) and wearing also fish shaped ear ornaments and a yellow silk garment.
શ્લોકઃ
કાલાયસં નિજસુદર્શનમસ્યતોઽસ્ય
કાલાનલોત્કરકિરેણ સુદર્શનેન ।
શીર્ષં ચકર્તિથ મમર્દિથ ચાસ્ય સેનાં
તન્મિત્રકાશિપશિરોઽપિ ચકર્થ કાશ્યામ્ ॥4॥
Meaning
કાલ-આયાસં - of black iron; નિજ-સુદર્શનમ્- - his own Sudarshana; અસ્યતઃ-અસ્ય - throwing, his; કાલ-અનલ-ઉત્કર- - cosmic fire sparks; કિરેણ સુદર્શનેન્ - emitted by the Sudarshana; શીર્ષં ચકર્તિથ - (his) head cut off; મમર્દિથ ચ અસ્ય સેનાં - and crushed his army; તત્-મિત્ર-કાશિપ- - his friend Kaashi's; શિરઃ-અપિ ચકર્થ - head also cut off; કાશ્યામ્ - (and sent) into Kaashi;
Translation
Paundraka threw his own Sudershana made of black iron at Thee. Thou then cut off his head by Thy Sudarshana which was emitting sparks of cosmic fire, and crushed his army. Thou also cur off the head of his friend Kaashi and hurled it into Kaashi itself.
શ્લોકઃ
જાલ્યેન બાલકગિરાઽપિ કિલાહમેવ
શ્રીવાસુદેવ ઇતિ રૂઢમતિશ્ચિરં સઃ ।
સાયુજ્યમેવ ભવદૈક્યધિયા ગતોઽભૂત્
કો નામ કસ્ય સુકૃતં કથમિત્યવેયાત્ ॥5॥
Meaning
જાલ્યેન્ - due to stupidity; બાલક-ગિરા-અપિ - by immature words even; કિલ-અહમ્-એવ - indeed I only (am); શ્રી-વાસુદેવ ઇતિ - Shree Vaasudeva, thus; રૂઢમતિઃ-ચિરં સઃ - firmly believing for long he; સાયુજ્યમ્-એવ - union (with Thee) only; ભવત્-ઐક્ય-ધિયા - with Thee oneness by thinking; ગતઃ-અભોત્ - attained; કઃ નામ - who indeed (knows); કસ્ય સુકૃતં - whose good deeds; કથમ્-ઇતિ-અવેયાત્ - in which way (come about), knows;
Translation
It may be due to stupidity or due to believing the immature words of young people that Paundraka for long firmly believed in his mind that he himself was indeed Vaasudeva. This thought made him constantly be in oneness with Thee and so he attained Saayujya (union with Thee). Who knows whose good deeds lead him where and to what credit?
શ્લોકઃ
કાશીશ્વરસ્ય તનયોઽથ સુદક્ષિણાખ્યઃ
શર્વં પ્રપૂજ્ય ભવતે વિહિતાભિચારઃ ।
કૃત્યાનલં કમપિ બાણ્રરણાતિભીતૈ-
ર્ભૂતૈઃ કથંચન વૃતૈઃ સમમભ્યમુંચત્ ॥6॥
Meaning
કાશી-ઈશ્વરસ્ય - Kaashi king's; તનયઃ-અથ - son then; સુદક્ષિણ-આખ્યઃ - Sudakshina by name; શર્વં પ્રપૂજ્ય - Shankara worshipping well; ભવતે વિહિત- - in The performed; અભિચારઃ - black magic; કૃત્યા-અનલં - Krityaa fire; કમ્-અપિ - some (fierce and evil); બાણ-રણ-અતિ-ભીતૈઃ- - in Baana's battle very frightened; ભૂતૈઃ કથંચન વૃતૈઃ - by those Bhootas somehow followed by; સમમ્-અભ્યમુંચત્ - with them released;
Translation
Then the son of the king of Kaashi, called Sudakshina fervently worshipped Shankara. He performed black magic on Thee and released an evil fierce fire named Krityaa. He also somehow mobilised the Bhootas who were frightened during the battle Thou fought with Baana.
શ્લોકઃ
તાલપ્રમાણચરણામખિલં દહંતીં
કૃત્યાં વિલોક્ય ચકિતૈઃ કથિતોઽપિ પૌરૈઃ ।
દ્યૂતોત્સવે કિમપિ નો ચલિતો વિભો ત્વં
પાર્શ્વસ્થમાશુ વિસસર્જિથ કાલચક્રમ્ ॥7॥
Meaning
તાલ-પ્રમાણ-ચરણામ્- - palm trees like long legged; અખિલં દહંતીં - everything burning; કૃત્યાં વિલોક્ય - Krityaa seeing; ચકિતૈઃ - by the frightened; કથિતઃ-અપિ પૌરૈઃ - Thou being informed even by citizens; દ્યૂત-ઉત્સવે - in the dice game; કિમ્-અપિ નો ચલિતઃ - in the least not moving; વિભો ત્વં - O Lord Thou!; પાર્શ્વસ્થમ્-આશુ - placed near by immediately; વિસસર્જિથ - deployed; કાલ-ચક્રમ્ - Sudarshana discus;
Translation
The frightened citizens saw the Krityaa fire with long legs like palm trees burning everything and they informed Thee of this. Thou without stirring from Thy seat at the game of dice in which Thou were engrossed, deployed O Lord! Thy Sudarshana discus which was ready at hand.
શ્લોકઃ
અભ્યાપતત્યમિતધામ્નિ ભવન્મહાસ્ત્રે
હા હેતિ વિદ્રુતવતી ખલુ ઘોરકૃત્યા।
રોષાત્ સુદક્ષિણમદક્ષિણચેષ્ટિતં તં
પુપ્લોષ ચક્રમપિ કાશિપુરીમધાક્ષીત્ ॥8॥
Meaning
અભ્યાપતતિ- - dashing; અમિત-ધામ્નિ - the ever brilliant; ભવત્-મહા-અસ્ત્રે - Thy great weapon; હા હા-ઇતિ - oh oh thus shouting; વિદ્રુતવતી - running away; ખલુ ઘોર-કૃત્યા - indeed the terrible Krityaa; રોષાત્ સુદક્ષિણમ્- - in anger Sudakshina; અદક્ષિણ-ચેષ્ટિતં તં - the impious actioned, him; પુપ્લોષ ચક્રમ્-અપિ - burnt down discus also; કાશિ-પુરીમ્-અધાક્ષીત્ - the Kaashi city burnt down;
Translation
Thy ever brilliant great weapon dashed towards Krityaa. The terrible Krityaa ran away shouting in distress and in anger burnt down the impious actioned Sudakshina himself. Thy Sudarshana discus in turn burnt down the city of Kaashi.
શ્લોકઃ
સ ખલુ વિવિદો રક્ષોઘાતે કૃતોપકૃતિઃ પુરા
તવ તુ કલયા મૃત્યું પ્રાપ્તું તદા ખલતાં ગતઃ ।
નરકસચિવો દેશક્લેશં સૃજન્ નગરાંતિકે
ઝટિતિ હલિના યુધ્યન્નદ્ધા પપાત તલાહતઃ ॥9॥
Meaning
સ ખલુ વિવિદઃ - he indeed Vividha; રક્ષોઘાતે - in the Raakshasa's killing; કૃત-ઉપકૃતિઃ પુરા - had given help long ago; તવ તુ કલયા - by Thy part incarnation; મૃત્યું પ્રાપ્તું - death to get; તદા ખલતાં ગતઃ - then to wickedness took; નરક-સચિવઃ - Narakaasura's minister; દેશ-ક્લેશં સૃજન્ - to public suffering causing; નગર-અંતિકે - near the town of Dwaarika; ઝટિતિ હલિના - immediately with Balaraama; યુધ્યન્-અદ્ધા - fighting with ease; પપાત-તલ-આહતઃ - fell down hit by the palm;
Translation
Long ago Vividha, the monkey who had helped Thee in killing the Raakshasas (during Thy incarnation as Raama) nursed the desire to be killed by Thy part incarnation. As a minister of Narakaasura, he took to evil ways and started creating sufferings for the people in the vicinity of Dwaarika. In a fight with Balaraama, he was killed with ease by a blow of Balaraam's hand in no time.
શ્લોકઃ
સાંબં કૌરવ્યપુત્રીહરણનિયમિતં સાંત્વનાર્થી કુરૂણાં
યાતસ્તદ્વાક્યરોષોદ્ધૃતકરિનગરો મોચયામાસ રામઃ ।
તે ઘાત્યાઃ પાંડવેયૈરિતિ યદુપૃતનાં નામુચસ્ત્વં તદાનીં
તં ત્વાં દુર્બોધલીલં પવનપુરપતે તાપશાંત્યૈ નિષેવે ॥10॥
Meaning
સાંબં - Saamba (who was); કૌરવ્ય-પુત્રી-હરણ- - (due to) Kuru's daughter's abducting; નિયમિતં - in captivity; સાંત્વના-અર્થી - to pacify; કુરૂણાં યાતઃ- - the Kurus went; તત્-વાક્ય-રોષ- - by their talks enraged; ઉદ્ધૃત-કરિનગરઃ - lifted up Hastinaapur; મોચયામાસ રામઃ - (and) released (Saamba) Balaraam; તે ઘાત્યાઃ - they, the Kurus should be killed; પાંડવેયૈઃ-ઇતિ - by the Paandavas, thus; યદુ-પૃતનાં - the Yadu army; ન-અમુચઃ-ત્વં તદાનીં - did not send Thee, then; તં ત્વાં દુર્બોધલીલં - that Thou of unfathomable sportings; પવનપુરપતે - O Lord of Guruvaayur!; તાપ-શાંત્યૈ નિષેવે - for the sufferings to be removed (I) worship;
Translation
Saamba was a captive of the Kurus because he had abducted their daughter. Balaraam went to the Kurus to pacify them but was enraged by their talks and lifted up Hastinaapur and released Saamba. Thou did not send the Yaadava army to confront them, because Thou wanted that the Kurus be killed by the Paandavas. Thou whose sporting ways are unfathomable, O Lord of Guruvaayur! I worship Thee so as to remove my sufferings.
Browse Related Categories:
