શ્લોકઃ
ત્રિદિવવર્ધકિવર્ધિતકૌશલં ત્રિદશદત્તસમસ્તવિભૂતિમત્ ।
જલધિમધ્યગતં ત્વમભૂષયો નવપુરં વપુરંચિતરોચિષા ॥1॥
Meaning
ત્રિદિવ-વર્ધકિ- - heaven's architect; વર્ધિત-કૌશલં - excelling the skill; ત્રિદશ-દત્ત- - by the gods given; સમસ્ત-વિભૂતિમત્ - all the majesties; જલધિ-મધ્યગતં - in the ocean's middle situated; ત્વમ્-અભૂષયઃ - Thou adorned; નવ-પુરં - the new city; વપુઃ-અંચિત- - by Thy form's marked; રોચિષા - resplendence;
Translation
Even though Vishwakarmaa, the divine architect had employed all his excellent skills in building it and the gods had lavished all their divine embellishments on the city, which was situated in the middle of the ocean, it was adorned by the marked resplendence of Thy form.
શ્લોકઃ
દદુષિ રેવતભૂભૃતિ રેવતીં હલભૃતે તનયાં વિધિશાસનાત્ ।
મહિતમુત્સવઘોષમપૂપુષઃ સમુદિતૈર્મુદિતૈઃ સહ યાદવૈઃ ॥2॥
Meaning
દદુષિ - (when) was given; રેવત-ભૂભૃતિ - by the Revata king; રેવતીં હલભૃતે - Revatee for Balaraam; તનયાં - the daughter; વિધિ-શાસનાત્ - by Brahmaa's instructions; મહિતમ્-ઉત્સવ- - great festive; ઘોષમ્-અપૂપુષઃ - celebration was performed by Thee; સમુદિતૈઃ-મુદિતૈઃ - who had gathered happily; સહ યાદવૈઃ - with the Yaadavas;
Translation
At the instructions of Brahmaa, the king of Revata gave his daughter Revatee in marriage to Balaraam. On this event with all the Yaadavaas, who had assembled, Thou happily performed a great festive celebration.
શ્લોકઃ
અથ વિદર્ભસુતાં ખલુ રુક્મિણીં પ્રણયિનીં ત્વયિ દેવ સહોદરઃ ।
સ્વયમદિત્સત ચેદિમહીભુજે સ્વતમસા તમસાધુમુપાશ્રયન્ ॥3॥
Meaning
અથ વિદર્ભ-સુતાં - then, king of Vidarbh's (Bheeshmaka's) daughter; ખલુ રુક્મિણીં - indeed Rukmini; પ્રણયિનીં ત્વયિ - in love with Thee; દેવ સહોદરઃ - O Lord! Her brother; સ્વયમ્-અદિત્સત - of his own will decided to give; ચેદિ-મહીભુજે - to the Chedi king (Shishupaal); સ્વ-તમસા - because of his Tamas guna, ignorance; તમ્-અસાધુમ્- - him the non virtuous; ઉપાશ્રયન્ - having made him a friend;
Translation
The daughter of the king of Vidarbh (Bheeshmaka), Rukmini was indeed in love with Thee. O Lord! Her brother,Rukmi, due to his ignorance caused by his Tamas guna, of his own will resolved to give her to the Chedi king Shishupaal. Rukmi had made friends with Shishupaal who was totally non virtuous.
શ્લોકઃ
ચિરધૃતપ્રણયા ત્વયિ બાલિકા સપદિ કાંક્ષિતભંગસમાકુલા ।
તવ નિવેદયિતું દ્વિજમાદિશત્ સ્વકદનં કદનંગવિનિર્મિતમ્ ॥4॥
Meaning
ચિર-ધૃત-પ્રણયા - for long holding love; ત્વયિ બાલિકા - for Thee, the girl; સપદિ - at once; કાંક્ષિત-ભંગ- - (her) desire being broken; સમાકુલા - (foreseeing) and distressed; તવ નિવેદયિતુમ્ - to Thee, to communicate; દ્વિજમ્-આદિશત્ - a Braahmin instructed; સ્વ-કદનં - her distress; કદન-અંગ- - the cruel Cupid; વિનિર્મિતમ્ - caused by;
Translation
For a long time holding love for Thee, which was brought about by the cruel Cupid, the girl at once instructed a Brahmin to acquaint Thee of her distress by the immanent threat to the fulfillment of her desire,
શ્લોકઃ
દ્વિજસુતોઽપિ ચ તૂર્ણમુપાયયૌ તવ પુરં હિ દુરાશદુરાસદમ્ ।
મુદમવાપ ચ સાદરપૂજિતઃ સ ભવતા ભવતાપહૃતા સ્વયમ્ ॥5॥
Meaning
દ્વિજ-સુતઃ-અપિ - the Brahmin boy also; ચ તૂર્ણમ્-ઉપાયયૌ - and soon reached; તવ પુરં હિ - Thy city indeed; દુરાશ-દુરાસદં - for the wicked inaccessible; મુદમ્-અવાપ ચ - and great joy attained; સાદર-પૂજિતઃ - with the honour received; સ ભવતા - he (was) by Thee; ભવ-તાપ-હૃતા - (who are) from worldly afflictions, the remover; સ્વયમ્ - Thyself;
Translation
The Brahmin boy soon reached Thy city which is inaccessible to wicked minded people. He was highly delighted and attained great joy on being received with honour by Thyself the remover of the worldly travails and afflictions of men.
શ્લોકઃ
સ ચ ભવંતમવોચત કુંડિને નૃપસુતા ખલુ રાજતિ રુક્મિણી ।
ત્વયિ સમુત્સુકયા નિજધીરતારહિતયા હિ તયા પ્રહિતોઽસ્મ્યહમ્ ॥6॥
Meaning
સ ચ - he and; ભવંતમ્-અવોચત - to Thee said; કુંડિને - in Kundina; નૃપ-સુતા ખલુ - the king's daughter indeed; રાજતિ રુક્મિણી - shines Rukmini; ત્વયિ સમુત્સુકયા - in Thee deeply in love; નિજ-ધીરતા-રહિતયા - her own restrain loosing; હિ તયા પ્રહિતઃ- - indeed by her sent; અસ્મિ-અહમ્ - am I;
Translation
And he said to Thee 'In Kundinaa (capital of Vidarbha) lives the noble princess Rukmini. She is deeply in love with Thee. She who has lost her own restrain has indeed sent me here.'
શ્લોકઃ
તવ હૃતાઽસ્મિ પુરૈવ ગુણૈરહં હરતિ માં કિલ ચેદિનૃપોઽધુના ।
અયિ કૃપાલય પાલય મામિતિ પ્રજગદે જગદેકપતે તયા ॥7॥
Meaning
તવ હૃતા-અસ્મિ - by Thee captivated am I; પુરા-એવ - since long even; ગુણૈઃ-અહં - by (Thy) excellences, I; હરતિ માં કિલ - capturing me indeed is; ચેદિ-નૃપઃ-અધુના - the Chedi king now; અયિ કૃપાલય (કૃપા-આલય) - O Abode of Compassion!; પાલય મામ્-ઇતિ - save me, thus; પ્રજગદે - was prayed; જગદેકપતે (જગત્-એક-પતે) - O Lord of the worlds!; તયા - by her;
Translation
From long since I am a captive of Thy excellences. Now the king of Chedi (Shishupaal) is going to captivate me. O Abode of Compassion! Save me.' O Lord of the worlds! Thus she prayed to Thee.
શ્લોકઃ
અશરણાં યદિ માં ત્વમુપેક્ષસે સપદિ જીવિતમેવ જહામ્યહમ્ ।
ઇતિ ગિરા સુતનોરતનોત્ ભૃશં સુહૃદયં હૃદયં તવ કાતરમ્ ॥8॥
Meaning
અશરણામ્ - helpless; યદિ માં - if me; ત્વમ્-ઉપેક્ષસે - Thou forsake; સપદિ જીવિતમ્-એવ - soon life itself; જહામિ-અહમ્ - will kill I; ઇતિ ગિરા સુતનોઃ- - these words of the fair one; અતનોત્ ભૃશં - brought about deep; સુહૃત્-અયં - by this good hearted (Braahmin); હૃદયં તવ કાતરમ્ - (in) heart Thy agitation;
Translation
If Thou will forsake me, the helpless one, I will certainly end my life soon.' This massage of the fair Rukmini from the good hearted Braahmin, brought about deep agitation in Thy heart.
શ્લોકઃ
અકથયસ્ત્વમથૈનમયે સખે તદધિકા મમ મન્મથવેદના ।
નૃપસમક્ષમુપેત્ય હરામ્યહં તદયિ તાં દયિતામસિતેક્ષણામ્ ॥9॥
Meaning
અકથયઃ- - told; ત્વમ્-અથ-એનમ્- - Thou then to him; અયે સખે - O friend!; તત્-અધિકા - more than her; મમ મન્મથ-વેદના - (are) my love pangs; નૃપ સમક્ષમ્- - in the front of the kings; ઉપેત્ય હરામિ-અહં - coming there will take away I; તત્-અયિ તાં - so it is, O (friend), that; દયિતામ્-અસિત-ઈક્ષણામ્ - dear dark eyed one;
Translation
Thou then told him, 'O friend! My love pangs are more intense than hers. Therefore, I will come, and in presence of the kings, take away the dear dark eyed one.'
શ્લોકઃ
પ્રમુદિતેન ચ તેન સમં તદા રથગતો લઘુ કુંડિનમેયિવાન્ ।
ગુરુમરુત્પુરનાયક મે ભવાન્ વિતનુતાં તનુતાં નિખિલાપદામ્ ॥10॥
Meaning
પ્રમુદિતેન ચ - and with the delighted; તેન સમં તદા - with him then; રથ-ગતઃ લઘુ - getting into the chariot immediately; કુંડિનમ્-એયિવાન્ - to Kundina (Thou) reached; ગુરુમરુત્પુરનાયક - O Lord of Guruvaayur!; મે ભવાન્ - of me, Thou; વિતનુતાં તનુતાં - deign to bring about relief; નિખિલ-આપદામ્ - from all my afflictions;
Translation
O Lord of Guruvaayur! Along with the highly delighted Braahmin, Thou immediately got into the chariot and soon reached Kundina. May Thou deign to bring about relief for me from all my afflictions.
Browse Related Categories:
