ശ്ലോകഃ
ഗീർവാണൈരര്ഥ്യമാനോ ദശമുഖനിധനം കോസലേഷ്വൃശ്യശൃംഗേ
പുത്രീയാമിഷ്ടിമിഷ്ട്വാ ദദുഷി ദശരഥക്ഷ്മാഭൃതേ പായസാഗ്ര്യമ് ।
തദ്ഭുക്ത്യാ തത്പുരംധ്രീഷ്വപി തിസൃഷു സമം ജാതഗര്ഭാസു ജാതോ
രാമസ്ത്വം ലക്ഷ്മണേന സ്വയമഥ ഭരതേനാപി ശത്രുഘ്നനാമ്നാ ॥1॥
Meaning
ഗീർവാണൈഃ-അര്ഥ്യമാനഃ - by the Devas, (Thou) who were prayed to; ദശമുഖ-നിധനം - for the destruction of Raavana; കോസലേഷു-ഋശ്യശൃംഗേ - in (the land of) Kosala, (when) sage Rishyashring; പുത്രീയാമ്-ഇഷ്ടിമ്-ഇഷ്ട്വാ - the Putrakaameshti Yanjya had performed; ദദുഷി ദശരഥ-ക്ഷ്മാഭൃതേ - (he) gave to king Dashratha; പായസ-അഗ്ര്യമ് - the divine Paayasa (pudding); തത്-ഭുക്ത്യാ - by eating which; തത്-പുരംധ്രീഷു-അപി തിസൃഷു - his three wives; സമം ജാതഗര്ഭാസു - simultaneously conceived; ജാതഃ രാമഃ-ത്വം - (then) Thou were born as Raama; ലക്ഷ്മണേന സ്വയമ്-അഥ - then yourself as Lakshmana; ഭരതേന-അപി - also as Bharat; ശത്രുഘ്ന-നാമ്നാ - (and) Shatrughna, by names;
Translation
The Devas prayed to Thee for the destruction of Raavana. In the kingdom of Kosala, the sage Rishyashringa performed the Putrakaameshti Ynjya on the request of the King Dashratha. From the Yanajya emerged the divine paayasa which the king distributed among his three wives, by eating it they conceived simultaneously. Thou were born to them as Raama, then yourself as Lakshmana ,also as Bharat, and Shatrughna, by these names.
ശ്ലോകഃ
കോദംഡീ കൌശികസ്യ ക്രതുവരമവിതും ലക്ഷ്മണേനാനുയാതോ
യാതോഽഭൂസ്താതവാചാ മുനികഥിതമനുദ്വംദ്വശാംതാധ്വഖേദഃ ।
നൃണാം ത്രാണായ ബാണൈര്മുനിവചനബലാത്താടകാം പാടയിത്വാ
ലബ്ധ്വാസ്മാദസ്ത്രജാലം മുനിവനമഗമോ ദേവ സിദ്ധാശ്രമാഖ്യമ് ॥2॥
Meaning
കോദംഡീ - carrying the bow Kodanda; കൌശികസ്യ ക്രതുവരമ്-അവിതും - Vishwaamitra's great sacrifice to protect; ലക്ഷ്മണേന-അനുയാതഃ - followed by Lakshmana; യാതഃ-അഭൂഃ-താത-വാചാ - (Thou) proceeded at the bidding of (Thy) father; മുനി-കഥിത-മനു-ദ്വംദ്വ- - instructed by the muni, the two Mantras (Bala & Atibala); ശാംത-അധ്വ-ഖേദഃ - to remove the fatigue of the way; നൃണാം ത്രാണായ ബാണൈഃ- - for the protection of the people, with arrows; മുനി-വചന-ബലാത്- - by the order of the muni; താടകാം പാടയിത്വാ - slayed Taatakaa; ലബ്ധ്വാ-അസ്മാത്- - received from him (the sage); അസ്ത്ര-ജാലം - instructions into the use of several divine missiles; മുനി-വനമ്-അഗമഃ - with the sage went to the forest; ദേവ - Thou O Lord!; സിദ്ധാശ്രമ-ആഖ്യമ് - to the hermitage known as Sidhaashrama;
Translation
At the bidding of Thy father, followed by Lakshmana, Thou proceeded to protect the great sacrifice of Vishwaamitra, carrying the bow Kodanda. To remove the fatigue of the way, the sage imparted two Mantraas -Bala and Atibala. By the order of the sage, for the relief of the men, Thou destroyed the demoness Taadakaa, with arrows. After receiving from the sage instructions in the use of several divine missiles, Thou went to the forest with the sage and then to the hermitage named Siddhaashrama.
ശ്ലോകഃ
മാരീചം ദ്രാവയിത്വാ മഖശിരസി ശരൈരന്യരക്ഷാംസി നിഘ്നന്
കല്യാം കുർവന്നഹല്യാം പഥി പദരജസാ പ്രാപ്യ വൈദേഹഗേഹമ് ।
ഭിംദാനശ്ചാംദ്രചൂഡം ധനുരവനിസുതാമിംദിരാമേവ ലബ്ധ്വാ
രാജ്യം പ്രാതിഷ്ഠഥാസ്ത്വം ത്രിഭിരപി ച സമം ഭ്രാതൃവീരൈസ്സദാരൈഃ ॥3॥
Meaning
മാരീചം ദ്രാവയിത്വാ - chasing away Maareecha; മഖ-ശിരസി ശരൈഃ- - at the beginning of the sacrificial rites, by arrows; അന്യ-രക്ഷാംസി നിഘ്നന് - killed the other Raakhsasa; കല്യാം കുർവന്-അഹല്യാം - and purified Ahilyaa of her sins; പഥി പദരജസാ - on the way by the dust of Thy feet; പ്രാപ്യ വൈദേഹ-ഗേഹമ് - reaching Janaka's palace; ഭിംദാനഃ-ചാംദ്രചൂഡം ധനുഃ- - (and) breaking the bow of Shiva; അവനി-സുതാമ്- - the daughter of the Earth (Seetaa); ഇംദിരാമ്-ഏവ ലബ്ധ്വാ - (Who) was Lakshmi herself having won; രാജ്യം പ്രാതിഷ്ഠഥാഃ-ത്വം - Thou set out for Thy kingdom; ത്രിഭിഃ-അപി ച സമം - along with the three; ഭ്രാതൃവീരൈഃ-സദാരൈഃ - great brothers and their wives;
Translation
At the beginning of the sacrificial rites, Thou chased Maareecha and with arrows killed the other Raakshasas. On the way Thou purified Ahilyaa of her sins by the dust of Thy feet. On reaching Janaka's palace and breaking the bow of Shiva, Thou won Seetaa, the daughter of the earth, as Thy consort, who was Lakshmi herself. Along with the three great brothers and their wives Thou set out for Thy kingdom.
ശ്ലോകഃ
ആരുംധാനേ രുഷാംധേ ഭൃഗുകുല തിലകേ സംക്രമയ്യ സ്വതേജോ
യാതേ യാതോഽസ്യയോധ്യാം സുഖമിഹ നിവസന് കാംതയാ കാംതമൂര്തേ ।
ശത്രുഘ്നേനൈകദാഥോ ഗതവതി ഭരതേ മാതുലസ്യാധിവാസം
താതാരബ്ധോഽഭിഷേകസ്തവ കില വിഹതഃ കേകയാധീശപുത്ര്യാ ॥4॥
Meaning
ആരുംധാനേ രുഷാംധേ - Thou were confronted, blinded by rage; ഭൃഗുകുല തിലകേ - by the foremost of the Bhrigu clan, Parashuraama; സംക്രമയ്യ സ്വതേജഃ യാതേ - (in the end) transmitted all his powers to Thee and went away; യാതഃ-അസി-അയോധ്യാം - Thou went to Ayodhyaa; സുഖമ്-ഇഹ നിവസന് കാംതയാ - where Thou lived happily with Thy wife Seetaa; കാംതമൂര്തേ - O Radiant Lord!; ശത്രുഘ്നേന-ഏകദാ-അഥഃ - then one day with Shatrughna; ഗതവതി ഭരതേ - when Bharat had gone; മാതുലസ്യ-അധിവാസം - to his uncle's kingdom; താത-ആരബ്ധഃ- - started by Thy father; അഭിഷേകഃ-തവ കില വിഹതഃ - Thy coronation was obstructed; കേകയ-അധീശ-പുത്ര്യാ - by the daughter of the king of Kekaya, (Kekayee);
Translation
O Radiant Lord! Parashuraama, the foremost of the Bhrigu clan, confronted Thee with great anger and was defeated. He then transmitted all his powers to Thee and went away. Thou went to Ayodhyaa and lived happily with Thy consort Seetaa. Then one day, when Bharat along with Shatrughna had gone to his uncle's kingdom,Thy father fixed Thy coronation which was obstructed by the daughter of the king Kekaya, i.e., Kekayee.
ശ്ലോകഃ
താതോക്ത്യാ യാതുകാമോ വനമനുജവധൂസംയുതശ്ചാപധാരഃ
പൌരാനാരുധ്യ മാര്ഗേ ഗുഹനിലയഗതസ്ത്വം ജടാചീരധാരീ।
നാവാ സംതീര്യ ഗംഗാമധിപദവി പുനസ്തം ഭരദ്വാജമാരാ-
ന്നത്വാ തദ്വാക്യഹേതോരതിസുഖമവസശ്ചിത്രകൂടേ ഗിരീംദ്രേ ॥5॥
Meaning
താത-ഉക്ത്യാ - to keep Thy father's words; യാതുകാമഃ വനമ്- - desirous of going to the forest; അനുജ-വധൂ-സംയുതഃ- - accompanied by Thy younger brother and wife; ചാപ-ധാരഃ - bearing a bow; പൌരാന്-ആരുധ്യ മാര്ഗേ - sending back the citizens on the way; ഗുഹ-നിലയ-ഗതഃ-ത്വം - Thou went to the residence of Guha; ജടാ-ചീര-ധാരീ - wearing matted hair and bark cloth; നാവാ സംതീര്യ ഗംഗാമ്- - crossing the Gangaa in a boat; അധിപദവി പുനഃ-തം - on the way again, him; ഭരദ്വാജമ്-ആരാത്-നത്വാ - to Bharadwaaj who lived near by offered obeisance; തത്-വാക്യ-ഹേതോഃ- - by his instructions; അതി-സുഖമ്-അവസഃ- - Thou lived very happily; ചിത്രകൂടേ ഗിരീംദ്രേ - on the great mountain Chitrakoot;
Translation
To keep Thy father's words Thou proceeded to go to the forest accompanied by Thy consort Seetaa, and brother Lakshmana, armed with a bow. The crowd of citizens stricken with grief, who followed Thee, Thou sent back and on the way went to the residence of Guha. In an ascetic garb of bark cloth and matted hair Thou crossed the Gangaa in a boat and paid obeisance to sage Bharadwaaja who lived near by. On the sage's instruction Thou camped on the great mountain Chitrakoota and lived there very happily.
ശ്ലോകഃ
ശ്രുത്വാ പുത്രാര്തിഖിന്നം ഖലു ഭരതമുഖാത് സ്വര്ഗയാതം സ്വതാതം
തപ്തോ ദത്വാഽംബു തസ്മൈ നിദധിഥ ഭരതേ പാദുകാം മേദിനീം ച
അത്രിം നത്വാഽഥ ഗത്വാ വനമതിവിപുലം ദംഡകം ചംഡകായം
ഹത്വാ ദൈത്യം വിരാധം സുഗതിമകലയശ്ചാരു ഭോഃ ശാരഭംഗീമ് ॥6॥
Meaning
ശ്രുത്വാ പുത്ര-ആര്തി-ഖിന്നം - on hearing (that) saddened by the pain (of separation)of the son; ഖലു ഭരത-മുഖാത് - indeed from Bharat's mouth; സ്വര്ഗ-യാതം സ്വ-താതം - about the death of Thy father; തപ്തഃ ദത്വാ-അംബു തസ്മൈ - tormented, (Thou) performed Tarpana for him; നിദധിഥ ഭരതേ - bestowed on Bharata; പാദുകാം മേദിനീം ച - (Thy) sandals and the kingdom; അത്രിം നത്വാ-അഥ - paying homage to sage Atri, then; ഗത്വാ വനമ്- - went to the forest; അതി-വിപുലം ദംഡകം - Dandaka which was very vast; ചംഡകായം - the ferocious bodied; ഹത്വാ ദൈത്യം വിരാധം - Asura named Viraadha killing; സ്ഗതിമ്-അകലയഃ- - salvation bestowed; ചാരു ഭോഃ ശാരഭംഗീമ് - beautifully, O Thou! To (the sage) Shaarabhanga;
Translation
Hearing from Bharat about Thy father's demise on account of the pangs of separation from the son (Thee), Thou were tormented and performed Tarpana for him. Then Thou bestowed Thy sandals and the kingdom to Bharata and paid homage to sage Atri. Going into the dense vast forest Dandaka, Thou killed the ferocious bodied demon Viraadha, and Thou graciously gave salvation to sage Shaarabhangee.
ശ്ലോകഃ
നത്വാഽഗസ്ത്യം സമസ്താശരനികരസപത്രാകൃതിം താപസേഭ്യഃ
പ്രത്യശ്രൌഷീഃ പ്രിയൈഷീ തദനു ച മുനിനാ വൈഷ്ണവേ ദിവ്യചാപേ ।
ബ്രഹ്മാസ്ത്രേ ചാപി ദത്തേ പഥി പിതൃസുഹൃദം വീക്ഷ്യ ഭൂയോ ജടായും
മോദാത് ഗോദാതടാംതേ പരിരമസി പുരാ പംചവട്യാം വധൂട്യാ ॥7॥
Meaning
നത്വാ-അഗസ്ത്യം - (after) paying obeisance to sage Agastya; സമസ്ത-ആശര-നികര-സപത്രാകൃതിം - the whole demon multitude will be killed to the core; താപസേഭ്യഃ പ്രത്യശ്രൌഷീഃ - to the sages, promised; പ്രിയൈഷീ തദനു ച - (Thou) the well wisher, and after that; മുനിനാ വൈഷ്ണവേ ദിവ്യ-ചാപേ - by the sage the divine Vaishnava bow; ബ്രഹ്മാസ്ത്രേ ച-അപി - and also the Brahmaastra; ദത്തേ പഥി - was given, on the way; പിതൃ-സുഹൃദം വീക്ഷ്യ - seeing Thy father's friend; ഭൂയഃ ജടായും മോദാത് - again Jataayu happily; ഗോദാ-തടാംതേ - on the banks of Godaavari river; പരിരമസി പുരാ - Thou lived then; പംചവട്യാം വധൂട്യാ - in Panchvati with Thy consort;
Translation
After paying obeisance to sage Agastya, Thou the well wisher of the sages, promised to destroy the multitude of demons to the core. Then the sage gave Thee the divine Vaishnava bow and also the Brahmaastra. Thou also met Thy father's friend Jataayu and lived happily with Thy consort Seetaa in Panchawati on the banks of the river Godaavaree.
ശ്ലോകഃ
പ്രാപ്തായാഃ ശൂര്പണഖ്യാ മദനചലധൃതേരര്ഥനൈര്നിസ്സഹാത്മാ
താം സൌമിത്രൌ വിസൃജ്യ പ്രബലതമരുഷാ തേന നിര്ലൂനനാസാമ് ।
ദൃഷ്ട്വൈനാം രുഷ്ടചിത്തം ഖരമഭിപതിതം ദൂഷണം ച ത്രിമൂര്ധം
വ്യാഹിംസീരാശരാനപ്യയുതസമധികാംസ്തത്ക്ഷണാദക്ഷതോഷ്മാ ॥8॥
Meaning
പ്രാപ്തായാഃ ശൂര്പണഖ്യാ - approached by Shoorpanakhaa; മദന-ചല-ധൃതേഃ- - (who was) overcome by passion; അര്ഥനൈഃ-നിസ്സഹാത്മാ - by (her) entreaties being annoyed; താം സൌമിത്രൌ വിസൃജ്യ - sending her away to Lakshmana; പ്രബലതമ-രുഷാ തേന - by whom in great rage; നിര്ലൂന-നാസാമ് - (her) nose was cut off; ദൃഷ്ട്വാ-ഐനാം രുഷ്ട-ചിത്തം - seeing her (thus) in great anger; ഖരമ്-അഭിപതിതം - Khar attacked (Thee); ദൂഷണം ച ത്രിമൂര്ധം - Dooshana and Trishiraa; വ്യാഹിംസീഃ-ആശരാന്-അപി- - (Thou) destroyed (them) and other Raakshasas also; അയുതസമ-അധികാന്- - who were more than ten thousand; തത്-ക്ഷണാത്- - then and there; അക്ഷത-ഊഷ്മാ - Thou! Whose powers know no decline;
Translation
Shoorpanakhaa approached Thee overcome with passion. Annoyed by her love lorn advances, Thou sent her away to Lakshmana who in great rage cut off her nose. Khar Dooshana and Trishira seeing her state came to attack Thee in great anger. O Thou! Whose powers know no decline, Thou killed them and other more than ten thousand Raakshasas all at once then and there.
ശ്ലോകഃ
സോദര്യാപ്രോക്തവാര്താവിവശദശമുഖാദിഷ്ടമാരീചമായാ-
സാരംഗ സാരസാക്ഷ്യാ സ്പൃഹിതമനുഗതഃ പ്രാവധീര്ബാണഘാതമ് ।
തന്മായാക്രംദനിര്യാപിതഭവദനുജാം രാവണസ്താമഹാര്ഷീ-
ത്തേനാര്തോഽപി ത്വമംതഃ കിമപി മുദമധാസ്തദ്വധോപായലാഭാത് ॥9॥
Meaning
സോദര്യാ-പ്രോക്ത-വാര്താ- - by (his) sister (he was) told the account; വിവശ-ദശമുഖ- - infatuated Raavana; ആദിഷ്ട-മാരീച- - ordered Maareech; മായാ-സാരംഗ - (to become) the illusive dear; സാരസാക്ഷ്യാ - by the lotus-eyed (Seetaa); സ്പൃഹിതമ്-അനുഗതഃ - (it was) desired, (Thou) went after; പ്രാവധീഃ-ബാണ-ഘാതമ് - (and) killed with an arrow; തത്-മായാ-ക്രംദ- - by him an illusive cry; നിര്യാപിത-ഭവത്-അനുജാം - sent out by her (Seetaa) Thy younger brother; രാവണഃ-താമ്-അഹാര്ഷീത്- - Raaavana abducted her; തേന-ആര്തഃ-അപി - because of that even though grieved; ത്വമ്-അംതഃ - Thou inwardly; കിമ്-അപി-മുദമ്-അധാഃ- - were somewhat pleased; തത്-വധ-ഉപായ-ലാഭാത് - for getting a reason for killing him;
Translation
Raavana's sister Shurpanakhaa gave an account of Seetaa by which he was infatuated and ordered Maareech to become the illusive deer. The lotus eyed Seetaa, made a desire for the deer and Thou went after it and killed it with an arrow. As Maareech died, he gave an illusive cry imitating Raama. Hearing the cry , Seetaa sent away Thy younger brother Lakshmana after him. Finding her alone Raavana abducted Seetaa. Though Thou were grieved at this, Thou also felt some joy as this gave a good reason to kill Raavana.
ശ്ലോകഃ
ഭൂയസ്തന്വീം വിചിന്വന്നഹൃത ദശമുഖസ്ത്വദ്വധൂം മദ്വധേനേ-
ത്യുക്ത്വാ യാതേ ജടായൌ ദിവമഥ സുഹൃദഃ പ്രാതനോഃ പ്രേതകാര്യമ് ।
ഗൃഹ്ണാനം തം കബംധം ജഘനിഥ ശബരീം പ്രേക്ഷ്യ പംപാതടേ ത്വം
സംപ്രാപ്തോ വാതസൂനും ഭൃശമുദിതമനാഃ പാഹി വാതാലയേശ ॥10॥
Meaning
ഭൂയഃ-തന്വീം വിചിന്വന്- - thereafter, searching for the beautiful one; അഹൃതഃ ദശമുഖഃ- - Raavana abducted; ത്വത്-വധൂം മത്-വധേന- - Thy consort by killing me; ഇതി-ഉക്ത്വാ യാതേ ജടായൌ - saying thus (when) Jataayu went to; ദിവമ്-അഥ സുഹൃദഃ - heaven, then of his friend (Jataayu); പ്രാതനോഃ പ്രേതകാര്യമ് - (Thou) performed funeral rites; ഗൃഹ്ണാനം തം കബംധം - who had caught hold of Thee that Kabandha; ജഘനിഥ ശബരീം പ്രേക്ഷ്യ - (Thou) killed, bestowed salvation to Shabari; പംപാതടേ ത്വം സംപ്രാപ്തഃ വാതസൂനും - on the banks of Pampaa getting to meet Hanumaan; ഭൃശമുദിതമനാഃ - Thou were greatly delighted; പാഹി വാതാലയേശ - protect O Lord of Guruvaayur!;
Translation
While searching for Seetaa, the dying Jataayu informed Thee that Raavana had abducted Seetaa and also had inflicted fatal wounds on him, when offered resistance.Thou performed the funeral rites of this friend Jataayu. On the way the monster Kabandha obstructed Thee and was killed. Thou then gave salvation to the ascetic woman Shabari and also got to meet Hanumaana on the banks of the river Pampaa, to Thy great delight. O Lord of Guruvaayur! protect me.
Browse Related Categories:
