ശ്ലോകഃ
രാമേഽഥ ഗോകുലഗതേ പ്രമദാപ്രസക്തേ
ഹൂതാനുപേതയമുനാദമനേ മദാംധേ ।
സ്വൈരം സമാരമതി സേവകവാദമൂഢോ
ദൂതം ന്യയുംക്ത തവ പൌംഡ്രകവാസുദേവഃ ॥1॥
Meaning
രാമേ-അഥ - Thou (when) Balaraam; ഗോകുല-ഗതേ - had gone to Gokul; പ്രമദാ-പ്രസക്തേ - with the damsels sporting; ഹൂത-അനുപേത- - when called , not coming; യമുനാ-ദമനേ - Yamunaa to subdue; മദാംധേ - intoxicated (Balaraam); സ്വൈരം സമാരമതി - at will sporting around; സേവക-വാദ്-മൂഢഃ - subordinate's advice misled by; ദൂതം ന്യയുംക്ത - messenger sent; തവ - to Thee; പൌംഡ്രക-വാസുദേവ - Paundraka Vaasudeva;
Translation
Then when intoxicated Balaraam was sporting happily and at will with the damsels, he called over Yamuna to him. When Yamuna did not comply to his wishes he subdued her by turning her course. At that time Paundraka Vaasudeva misled by the ill advice of his subordinates, sent a messenger to Thee.
ശ്ലോകഃ
നാരായണോഽഹമവതീര്ണ ഇഹാസ്മി ഭൂമൌ
ധത്സേ കില ത്വമപി മാമകലക്ഷണാനി ।
ഉത്സൃജ്യ താനി ശരണം വ്രജ മാമിതി ത്വാം
ദൂതോ ജഗാദ സകലൈര്ഹസിതഃ സഭായാമ് ॥2॥
Meaning
നാരായണഃ-അഹമ്- - Naaraayana am I; അവതീര്ണ ഇഹ-അസ്മി ഭൂമൌ - descended here have I on earth; ധത്സേ കില ത്വമ്-അപി - bear indeed you also; മാമക-ലക്ഷണാനി - my emblems; ഉത്സൃജ്യ താനി - abandon them; ശരണം വ്രജ മാമ്-ഇതി - surrender take unto me, thus; ത്വാം ദൂതഃ ജഗാദ - to Thee the messenger said; സകലൈഃ-ഹസിതഃ - while every one laughed; സഭായാമ് - in the assembly;
Translation
I am Naaraayana and have descended here on this earth. It seems you too bear my emblems. Abandon them and surrender unto me.' Thus the messenger said to Thee to the amusement of all in the assembly.
ശ്ലോകഃ
ദൂതേഽഥ യാതവതി യാദവസൈനികൈസ്ത്വം
യാതോ ദദര്ശിഥ വപുഃ കില പൌംഡ്രകീയമ് ।
താപേന വക്ഷസി കൃതാംകമനല്പമൂല്യ-
ശ്രീകൌസ്തുഭം മകരകുംഡലപീതചേലമ് ॥3॥
Meaning
ദൂതേ-അഥ യാതവതി - the messenger, when had departed; യാവദ-സൈനികൈഃ-ത്വം - with the Yaadava army Thou; യാതഃ ദദര്ശിഥ - went and saw; വപുഃ കില പൌംഡ്രകീയമ് - the body indeed of Poundraka; താപേന വക്ഷസി - by heat on the chest; കൃത-അംകമ്- - was made a mark; അനല്പ-മൂല്യ- - not of little cost; ശ്രീ കൌസ്തുഭം - Shri Kaustubha; മകര-കുംഡല - fish shaped ear ornaments; പീത-ചേലമ് - (and) yellow silk garment;
Translation
After the messenger had departed, Thou went with the Yaadava army to the capital of Paundraka. There Thou saw the ridiculous form of Paundraka's body marked by a burnt sign (representing Srivatsa) an invaluable gem round his neck (representing the Kaustubha) and wearing also fish shaped ear ornaments and a yellow silk garment.
ശ്ലോകഃ
കാലായസം നിജസുദര്ശനമസ്യതോഽസ്യ
കാലാനലോത്കരകിരേണ സുദര്ശനേന ।
ശീര്ഷം ചകര്തിഥ മമര്ദിഥ ചാസ്യ സേനാം
തന്മിത്രകാശിപശിരോഽപി ചകര്ഥ കാശ്യാമ് ॥4॥
Meaning
കാല-ആയാസം - of black iron; നിജ-സുദര്ശനമ്- - his own Sudarshana; അസ്യതഃ-അസ്യ - throwing, his; കാല-അനല-ഉത്കര- - cosmic fire sparks; കിരേണ സുദര്ശനേന് - emitted by the Sudarshana; ശീര്ഷം ചകര്തിഥ - (his) head cut off; മമര്ദിഥ ച അസ്യ സേനാം - and crushed his army; തത്-മിത്ര-കാശിപ- - his friend Kaashi's; ശിരഃ-അപി ചകര്ഥ - head also cut off; കാശ്യാമ് - (and sent) into Kaashi;
Translation
Paundraka threw his own Sudershana made of black iron at Thee. Thou then cut off his head by Thy Sudarshana which was emitting sparks of cosmic fire, and crushed his army. Thou also cur off the head of his friend Kaashi and hurled it into Kaashi itself.
ശ്ലോകഃ
ജാല്യേന ബാലകഗിരാഽപി കിലാഹമേവ
ശ്രീവാസുദേവ ഇതി രൂഢമതിശ്ചിരം സഃ ।
സായുജ്യമേവ ഭവദൈക്യധിയാ ഗതോഽഭൂത്
കോ നാമ കസ്യ സുകൃതം കഥമിത്യവേയാത് ॥5॥
Meaning
ജാല്യേന് - due to stupidity; ബാലക-ഗിരാ-അപി - by immature words even; കില-അഹമ്-ഏവ - indeed I only (am); ശ്രീ-വാസുദേവ ഇതി - Shree Vaasudeva, thus; രൂഢമതിഃ-ചിരം സഃ - firmly believing for long he; സായുജ്യമ്-ഏവ - union (with Thee) only; ഭവത്-ഐക്യ-ധിയാ - with Thee oneness by thinking; ഗതഃ-അഭോത് - attained; കഃ നാമ - who indeed (knows); കസ്യ സുകൃതം - whose good deeds; കഥമ്-ഇതി-അവേയാത് - in which way (come about), knows;
Translation
It may be due to stupidity or due to believing the immature words of young people that Paundraka for long firmly believed in his mind that he himself was indeed Vaasudeva. This thought made him constantly be in oneness with Thee and so he attained Saayujya (union with Thee). Who knows whose good deeds lead him where and to what credit?
ശ്ലോകഃ
കാശീശ്വരസ്യ തനയോഽഥ സുദക്ഷിണാഖ്യഃ
ശർവം പ്രപൂജ്യ ഭവതേ വിഹിതാഭിചാരഃ ।
കൃത്യാനലം കമപി ബാണ്രരണാതിഭീതൈ-
ര്ഭൂതൈഃ കഥംചന വൃതൈഃ സമമഭ്യമുംചത് ॥6॥
Meaning
കാശീ-ഈശ്വരസ്യ - Kaashi king's; തനയഃ-അഥ - son then; സുദക്ഷിണ-ആഖ്യഃ - Sudakshina by name; ശർവം പ്രപൂജ്യ - Shankara worshipping well; ഭവതേ വിഹിത- - in The performed; അഭിചാരഃ - black magic; കൃത്യാ-അനലം - Krityaa fire; കമ്-അപി - some (fierce and evil); ബാണ-രണ-അതി-ഭീതൈഃ- - in Baana's battle very frightened; ഭൂതൈഃ കഥംചന വൃതൈഃ - by those Bhootas somehow followed by; സമമ്-അഭ്യമുംചത് - with them released;
Translation
Then the son of the king of Kaashi, called Sudakshina fervently worshipped Shankara. He performed black magic on Thee and released an evil fierce fire named Krityaa. He also somehow mobilised the Bhootas who were frightened during the battle Thou fought with Baana.
ശ്ലോകഃ
താലപ്രമാണചരണാമഖിലം ദഹംതീം
കൃത്യാം വിലോക്യ ചകിതൈഃ കഥിതോഽപി പൌരൈഃ ।
ദ്യൂതോത്സവേ കിമപി നോ ചലിതോ വിഭോ ത്വം
പാര്ശ്വസ്ഥമാശു വിസസര്ജിഥ കാലചക്രമ് ॥7॥
Meaning
താല-പ്രമാണ-ചരണാമ്- - palm trees like long legged; അഖിലം ദഹംതീം - everything burning; കൃത്യാം വിലോക്യ - Krityaa seeing; ചകിതൈഃ - by the frightened; കഥിതഃ-അപി പൌരൈഃ - Thou being informed even by citizens; ദ്യൂത-ഉത്സവേ - in the dice game; കിമ്-അപി നോ ചലിതഃ - in the least not moving; വിഭോ ത്വം - O Lord Thou!; പാര്ശ്വസ്ഥമ്-ആശു - placed near by immediately; വിസസര്ജിഥ - deployed; കാല-ചക്രമ് - Sudarshana discus;
Translation
The frightened citizens saw the Krityaa fire with long legs like palm trees burning everything and they informed Thee of this. Thou without stirring from Thy seat at the game of dice in which Thou were engrossed, deployed O Lord! Thy Sudarshana discus which was ready at hand.
ശ്ലോകഃ
അഭ്യാപതത്യമിതധാമ്നി ഭവന്മഹാസ്ത്രേ
ഹാ ഹേതി വിദ്രുതവതീ ഖലു ഘോരകൃത്യാ।
രോഷാത് സുദക്ഷിണമദക്ഷിണചേഷ്ടിതം തം
പുപ്ലോഷ ചക്രമപി കാശിപുരീമധാക്ഷീത് ॥8॥
Meaning
അഭ്യാപതതി- - dashing; അമിത-ധാമ്നി - the ever brilliant; ഭവത്-മഹാ-അസ്ത്രേ - Thy great weapon; ഹാ ഹാ-ഇതി - oh oh thus shouting; വിദ്രുതവതീ - running away; ഖലു ഘോര-കൃത്യാ - indeed the terrible Krityaa; രോഷാത് സുദക്ഷിണമ്- - in anger Sudakshina; അദക്ഷിണ-ചേഷ്ടിതം തം - the impious actioned, him; പുപ്ലോഷ ചക്രമ്-അപി - burnt down discus also; കാശി-പുരീമ്-അധാക്ഷീത് - the Kaashi city burnt down;
Translation
Thy ever brilliant great weapon dashed towards Krityaa. The terrible Krityaa ran away shouting in distress and in anger burnt down the impious actioned Sudakshina himself. Thy Sudarshana discus in turn burnt down the city of Kaashi.
ശ്ലോകഃ
സ ഖലു വിവിദോ രക്ഷോഘാതേ കൃതോപകൃതിഃ പുരാ
തവ തു കലയാ മൃത്യും പ്രാപ്തും തദാ ഖലതാം ഗതഃ ।
നരകസചിവോ ദേശക്ലേശം സൃജന് നഗരാംതികേ
ഝടിതി ഹലിനാ യുധ്യന്നദ്ധാ പപാത തലാഹതഃ ॥9॥
Meaning
സ ഖലു വിവിദഃ - he indeed Vividha; രക്ഷോഘാതേ - in the Raakshasa's killing; കൃത-ഉപകൃതിഃ പുരാ - had given help long ago; തവ തു കലയാ - by Thy part incarnation; മൃത്യും പ്രാപ്തും - death to get; തദാ ഖലതാം ഗതഃ - then to wickedness took; നരക-സചിവഃ - Narakaasura's minister; ദേശ-ക്ലേശം സൃജന് - to public suffering causing; നഗര-അംതികേ - near the town of Dwaarika; ഝടിതി ഹലിനാ - immediately with Balaraama; യുധ്യന്-അദ്ധാ - fighting with ease; പപാത-തല-ആഹതഃ - fell down hit by the palm;
Translation
Long ago Vividha, the monkey who had helped Thee in killing the Raakshasas (during Thy incarnation as Raama) nursed the desire to be killed by Thy part incarnation. As a minister of Narakaasura, he took to evil ways and started creating sufferings for the people in the vicinity of Dwaarika. In a fight with Balaraama, he was killed with ease by a blow of Balaraam's hand in no time.
ശ്ലോകഃ
സാംബം കൌരവ്യപുത്രീഹരണനിയമിതം സാംത്വനാര്ഥീ കുരൂണാം
യാതസ്തദ്വാക്യരോഷോദ്ധൃതകരിനഗരോ മോചയാമാസ രാമഃ ।
തേ ഘാത്യാഃ പാംഡവേയൈരിതി യദുപൃതനാം നാമുചസ്ത്വം തദാനീം
തം ത്വാം ദുര്ബോധലീലം പവനപുരപതേ താപശാംത്യൈ നിഷേവേ ॥10॥
Meaning
സാംബം - Saamba (who was); കൌരവ്യ-പുത്രീ-ഹരണ- - (due to) Kuru's daughter's abducting; നിയമിതം - in captivity; സാംത്വനാ-അര്ഥീ - to pacify; കുരൂണാം യാതഃ- - the Kurus went; തത്-വാക്യ-രോഷ- - by their talks enraged; ഉദ്ധൃത-കരിനഗരഃ - lifted up Hastinaapur; മോചയാമാസ രാമഃ - (and) released (Saamba) Balaraam; തേ ഘാത്യാഃ - they, the Kurus should be killed; പാംഡവേയൈഃ-ഇതി - by the Paandavas, thus; യദു-പൃതനാം - the Yadu army; ന-അമുചഃ-ത്വം തദാനീം - did not send Thee, then; തം ത്വാം ദുര്ബോധലീലം - that Thou of unfathomable sportings; പവനപുരപതേ - O Lord of Guruvaayur!; താപ-ശാംത്യൈ നിഷേവേ - for the sufferings to be removed (I) worship;
Translation
Saamba was a captive of the Kurus because he had abducted their daughter. Balaraam went to the Kurus to pacify them but was enraged by their talks and lifted up Hastinaapur and released Saamba. Thou did not send the Yaadava army to confront them, because Thou wanted that the Kurus be killed by the Paandavas. Thou whose sporting ways are unfathomable, O Lord of Guruvaayur! I worship Thee so as to remove my sufferings.
Browse Related Categories:
