ശ്ലോകഃ
സ്ഥിതസ്സ കമലോദ്ഭവസ്തവ ഹി നാഭിപംകേരുഹേ
കുതഃ സ്വിദിദമംബുധാവുദിതമിത്യനാലോകയന് ।
തദീക്ഷണകുതൂഹലാത് പ്രതിദിശം വിവൃത്താനന-
ശ്ചതുർവദനതാമഗാദ്വികസദഷ്ടദൃഷ്ട്യംബുജാമ് ॥1॥
Meaning
സ്ഥിതഃ - - seated; സ കമലോദ്ഭവഃ - - he, the lotus born (Brahmaa); തവ ഹി നാഭിപംകേരുഹേ - in Thy navel lotus itself; കുതഃ സ്വിത്- - from where indeed; ഇദമ്-അംബുധൌ-ഉദിതമ്- - this (lotus) in the ocean has come up; ഇതി-അനാലോകയന് - this not comprehending; തത്-ഈക്ഷണ-കുതൂഹലാത് - out of eagerness to find the source; പ്രതിദിശം വിവൃത്ത-ആനനഃ - - in all directions (he) turned his face; ചതുഃ-വദനതാമ്-അഗാത്- - (and thus) became endowed with four faces; വികസത്-അഷ്ട-ദൃഷ്ടി-അംബുജാമ് - with eight eyes (beautiful) like full blown lotuses;
Translation
Brahma sitting on the full blown lotus emerging from Thy lotus-like navel, and wondering about its origin looked all around by turning his face in all the directions. He was thus endowed with four faces and lotus-like eight beautiful eyes.
ശ്ലോകഃ
മഹാര്ണവവിഘൂര്ണിതം കമലമേവ തത്കേവലം
വിലോക്യ തദുപാശ്രയം തവ തനും തു നാലോകയന് ।
ക ഏഷ കമലോദരേ മഹതി നിസ്സഹായോ ഹ്യഹം
കുതഃ സ്വിദിദംബുജം സമജനീതി ചിംതാമഗാത് ॥2॥
Meaning
മഹാര്ണവ-വിഘൂര്ണിതം - tossing in the vast ocean; കമലമ്-ഏവ തത്-കേവലം - that lotus all alone; വിലോക്യ തത്-ഉപാശ്രയം - seeing its support (the stem); തവ തനും തു ന-ആലോകയന് - and not seeing Thy body; കഃ ഏഷ - who is this (me); കമല-ഉദരേ മഹതി - inside this huge lotus; നിസ്സഹായഃ ഹി-അഹം - without any support (helpless) am I; കുതഃ സ്വിത്- - from where; ഇദമ്-അംബുജം സമജനി- - did this lotus originate; ഇതി ചിംതാമ്-അഗാത് - (he) was immersed in such thoughts;
Translation
Brahmaa found himself to be all alone in the huge lotus which was tossing about in the vast ocean of causal waters. He saw the stem supporting the lotus but was unable to see Thy body and wondered as to who he was helpless and all alone and also of the source of the lotus.
ശ്ലോകഃ
അമുഷ്യ ഹി സരോരുഹഃ കിമപി കാരണം സംഭ്വേ-
ദിതി സ്മ കൃതനിശ്ചയസ്സ ഖലു നാലരംധ്രാധ്വനാ ।
സ്വയോഗബലവിദ്യയാ സമവരൂഢവാന് പ്രൌഢധീ -
സ്ത്വദീയമതിമോഹനം ന തു കലേവരം ദൃഷ്ടവാന് ॥3॥
Meaning
അമുഷ്യ ഹി സരോരുഹഃ - certainly for this lotus; കിമ്-അപി കാരണം സംഭവേത്- - there must be some cause (place) of origin; ഇതി സ്മ കൃതനിശ്ചയഃ - - thus having concluded; സ ഖലു - he (Brahmaa) indeed; നാല-രംധ്ര-അധ്വനാ - through the hollow in the lotus stem; സ്വ-യോഗ-ബല-വിധ്യയാ - with the power of his yogic knowledge; സ്മവരൂഢവാന് - descended; പ്രൌഢധീഃ - - he of mighty intellect; ത്വദീയമ്-അതി-മോഹനം - Thy this most enchanting; ന തു കലേവരം ദൃഷ്ടവാന് - form but could not perceive;
Translation
Brahmaa who was of mighty intellect, decided that there must definitely be some source of this lotus. Using his yogic power he descended through the hollow of the lotus stem to look for the cause. He, however could not not see Thy most enchanting form.
ശ്ലോകഃ
തതഃ സകലനാലികാവിവരമാര്ഗഗോ മാര്ഗയന്
പ്രയസ്യ ശതവത്സരം കിമപി നൈവ സംദൃഷ്ടവാന് ।
നിവൃത്യ കമലോദരേ സുഖനിഷണ്ണ ഏകാഗ്രധീഃ
സമാധിബലമാദധേ ഭവദനുഗ്രഹൈകാഗ്രഹീ ॥4॥
Meaning
തതഃ - then; സകല-നാലികാ-വിവര-മാര്ഗഗഃ - going through all the orifices of the stem; മാര്ഗയന് - searching; പ്രയസ്യ ശതവത്സരം - striving for hundred divine years; കിമ്-അപി ന-ഏവ സംദൃഷ്ടവാന് - could not see anything at all; നിവൃത്യ കമല-ഉദരേ - (he then) returned inside the lotus; സുഖനിഷണ്ണ ഏകാഗ്രധീഃ - sitting comfortably with one pointed intellect; സമാധി-ബലമ്-ആദധേ - resorted to deep samaadhi; ഭവത്-അനുഗ്രഹ-ഏക-ആഗ്രഹീ - solely desirous of Thy grace;
Translation
Brahmaa spent a hundred divine years strenuously searching through all the orifices of the lotus stem but he could not see anything. He returned to the lotus and sat calmly with one pointed concentration and resorted to deep samaadhi solely desirous of Thy grace.
ശ്ലോകഃ
ശതേന പരിവത്സരൈര്ദൃഢസമാധിബംധോല്ലസത്-
പ്രബോധവിശദീകൃതഃ സ ഖലു പദ്മിനീസംഭവഃ ।
അദൃഷ്ടചരമദ്ഭുതം തവ ഹി രൂപമംതര്ദൃശാ
വ്യചഷ്ട പരിതുഷ്ടധീര്ഭുജഗഭോഗഭാഗാശ്രയമ് ॥5॥
Meaning
ശതേന പരിവത്സരൈഃ - - for a hundred (divine) years; ദൃഢ-സമാധി-ബംധ-ഉല്ലസത്- - of practising of undisturbed samaadhi, resulted; പ്രബോധ-വിശദീകൃതഃ - (and ) the knowledge dawned (in him); സ ഖലു പദ്മിനീസംഭവഃ - he, indeed, the lotus born (Brahmaa); അദൃഷ്ടചരമ്-അദ്ഭുതം - not seen by humans, the wonderful; തവ ഹി രൂപമ്- - Thy divine form; അംതര്ദൃശാ വ്യചഷ്ട - in his inner vision saw; പരിതുഷ്ടധീഃ- - (with) heart full of contentment; ഭുജഗ-ഭോഗഭാഗ-ആശ്രയം - on a part of the body of the great serpent, resting;
Translation
The lotus born Brahmaa was absorbed in undisturbed samaadhi for a hundred divine years.The knowledge of Reality then dawned on him. He then had the vision of Thy wonderful form which humans cannot easily see, resting on a part of Aadishesha's (the great serpent's), body. So he was full of happiness and contentment.
ശ്ലോകഃ
കിരീടമുകുടോല്ലസത്കടകഹാരകേയൂരയുങ്-
മണിസ്ഫുരിതമേഖലം സുപരിവീതപീതാംബരമ് ।
കലായകുസുമപ്രഭം ഗലതലോല്ലസത്കൌസ്തുഭം
വപുസ്തദയി ഭാവയേ കമലജന്മേ ദര്ശിതമ് ॥6॥
Meaning
കിരീട-മുകുട-ഉല്ലസത്- - a crown,with a diadem shining; കടക-ഹാര-കേയൂര-യുക്- - with bracelets, necklaces and shoulder ornaments; മണി-സ്ഫുരിത-മേഖലം - with gems studded waist band; സുപരിവീത-പീതാംബരമ് - with beautifully worn yellow silk cloth; കലായ-കുസുമ-പ്രഭം - like the Kalaaya flower (blue lily) brilliant (blue complexion); ഗല-തല-ഉല്ലസത്-കൌസ്തുഭം - (with) around the neck the shining Kaustubha jewel; വപുഃ -തത്-അയി ഭാവയേ - on that form of Thine, O Lord! I meditate; കമലജന്മനേ ദര്ശിതം - to the lotus born (Brahmaa) which was revealed;
Translation
O Lord! That divine form of Thine with the golden crown, with a brilliant blue complexion like the beautiful Kalaaya flower (blue lily), with the shining Kaustubh jewel adorning Thy neck, with shoulder ornaments and bracelets , and with studded golden waistband and beautifully wearing a yellow silk garment (Peetaambara). This Thy form was revealed to the lotus born Brahmaa , on which I meditate.
ശ്ലോകഃ
ശ്രുതിപ്രകരദര്ശിതപ്രചുരവൈഭവ ശ്രീപതേ
ഹരേ ജയ ജയ പ്രഭോ പദമുപൈഷി ദിഷ്ട്യാ ദൃശോഃ ।
കുരുഷ്വ ധിയമാശു മേ ഭുവനനിര്മിതൌ കര്മഠാ-
മിതി ദ്രുഹിണവര്ണിതസ്വഗുണബംഹിമാ പാഹി മാമ് ॥7॥
Meaning
ശ്രുതി-പ്രകര- - in several Vedic texts; ദര്ശിത-പ്രചുര-വൈഭവ - declared, the abundant glory; ശ്രീപതേ - O Consort of Laxmi!; ഹരേ - O Destroyer of all sorrows; ജയ ജയ പ്രഭോ - Hail O Lord!; പദമ്-ഉപൈഷി ദിഷ്ട്യാ ദൃശോഃ - Thou have appeared, by good fortune, before my eyes; കുരുഷ്വ - make; ധിയമ്-ആശു മേ - my intellect, soon; ഭുവന-നിര്മിതൌ കര്മഠാമ്- - in the creation of the world, capable; ഇതി ദ്രുഹിണ-വര്ണിത- - thus, described by Brahmaa; സ്വഗുണ-ബംഹിമാ - (Thou possessing) countless excellences; പാഹി മാമ് - please protect me;
Translation
"O Consort of Laxmi! Thy abundant glories have been sung of in the Vedaas. Hail O all-powerful Lord and remover of sorrows! It is my good fortune that Thou have revealed Thy sacred form to me. O Lord! Make my intelligence capable of creating the world." Thou, whose innumerable excellences were thus praised by Brahma, please be merciful to protect me.
ശ്ലോകഃ
ലഭസ്വ ഭുവനത്രയീരചനദക്ഷതാമക്ഷതാം
ഗൃഹാണ മദനുഗ്രഹം കുരു തപശ്ച ഭൂയോ വിധേ ।
ഭവത്വഖിലസാധനീ മയി ച ഭക്തിരത്യുത്കടേ-
ത്യുദീര്യ ഗിരമാദധാ മുദിതചേതസം വേധസമ് ॥8॥
Meaning
ലഭസ്വ - may you attain; ഭുവനത്രയീ-രചന-ദക്ഷതാമ്-അക്ഷതാം - in creating the three worlds, expertise unending; ഗൃഹാണ മത്-അനുഗ്രഹം - receive My blessings; കുരു തപഃ -ച ഭൂയഃ -വിധേ - and do Tapa (penance) again O Brahmaa; ഭവതു-അഖില-സാധനീ - may that accomplish everything; മയി ച ഭക്തിഃ -അതി-ഉത്കടാ- - and intense devotion to me; ഇതി-ഉദീര്യ ഗിരമ്- - saying these words; ആദധാ മുദിത-ചേതസം വിധസമ് - rendered a happy mind to Brahmaa;
Translation
O Brahmaa, may you be endowed with unending capability and expertise in the creation of the three worlds. May your devotion excel. Do penance again by which you will accomplish everything.' So saying Thou made Brahmaa's mind immensely happy.
ശ്ലോകഃ
ശതം കൃതതപാസ്തതഃ സ ഖലു ദിവ്യസംവത്സരാ-
നവാപ്യ ച തപോബലം മതിബലം ച പൂർവാധികമ് ।
ഉദീക്ഷ്യ കില കംപിതം പയസി പംകജം വായുനാ
ഭവദ്ബലവിജൃംഭിതഃ പവനപാഥസീ പീതവാന് ॥9॥
Meaning
ശതം കൃത-തപാഃ-തതഃ - for a hundred years having done penance, then; സ ഖലു ദിവ്യ-സംവത്സരാന്- - he (Brahmaa) indeed for hundred divine years; അവാപ്യ ച തപോബലം മതിബലം - attained spiritual powers and mental powers; ച പൂർവ-അധികമ് - more than ever before; ഉദീക്ഷ്യ കില - and seeing indeed; കംപിതം പയസി പംകജം - the lotus swaying in the waters; വായുനാ - by the wind; ഭവത്-ബല വിജൃംഭിതഃ - by Thy prowess strengthened; പവനപാഥസീ പീതവാന് - the wind and the waters (he) drank up;
Translation
Brahmaa then did penance for another hundred divine years, by which he attained spiritual and mental powers even more than before. He saw the lotus on which he was seated, swaying in the causal waters. He, with the powers given by Thee, drank the wind and the waters.
ശ്ലോകഃ
തവൈവ കൃപയാ പുനസ്സരസിജേന തേനൈവ സഃ
പ്രകല്പ്യ ഭുവനത്രയീം പ്രവവൃതേ പ്രജാനിര്മിതൌ ।
തഥാവിധകൃപാഭരോ ഗുരുമരുത്പുരാധീശ്വര
ത്വമാശു പരിപാഹി മാം ഗുരുദയോക്ഷിതൈരീക്ഷിതൈഃ ॥10॥
Meaning
തവ-ഏവ കൃപയാ - by Thy grace alone; പുനഃ - - then; സരസിജേന തേന-ഏവ - out of that lotus itself; സഃ - Brahmaa; പ്രകല്പ്യ ഭുവനത്രയീം - created the three worlds; പ്രവവൃതേ പ്രജാനിര്മിതൌ - engaged himself in creating various species of beings; തഥാ-വിധ-കൃപാഭരഃ - (O Thou!) who abound in such compassion; ഗുരുമരുത്പുരാധീശ്വര - O Lord of Guruvaayur!; ത്വമ്-ആശു പരിപാഹി മാം - Thou soon protect me; ഗുരു-ദയാ-ഉക്ഷിതഃ ഈക്ഷതൈഃ - great mercy overflowing Thy glances;
Translation
Brahmaa, then, by Thy grace created the three worlds out of that lotus itself and got engaged in creating the various species of beings. O Lord of Guruvaayur! Full of such compassion please cast Thy glance overflowing with great mercy on me and protect me soon.
Browse Related Categories:
