ശ്ലോകഃ
ത്വയി വിഹരണലോലേ ബാലജാലൈഃ പ്രലംബ-
പ്രമഥനസവിലംബേ ധേനവഃ സ്വൈരചാരാഃ ।
തൃണകുതുകനിവിഷ്ടാ ദൂരദൂരം ചരംത്യഃ
കിമപി വിപിനമൈഷീകാഖ്യമീഷാംബഭൂവുഃ ॥1॥
Meaning
ത്വയി വിഹരണ-ലോലേ - (when) Thou (were) engaged in playing; ബാല-ജാലൈഃ - with the boys' group; പ്രലംബ-പ്രമഥന- - in the Pralambaasura killing; സവിലംബേ - (and) were delayed; ധേനവഃ സ്വൈര-ചാരാഃ - the cows of their own will; തൃണ-കുതുക-നിവിഷ്ടാ - eager to eat grass; ദൂര-ദൂരം ചരംത്യഃ - far and far moving; കിമപി വിപിനമ്- - (to) some forest; ഐഷീക-ആഖ്യമ്- - Aishika (also a grass) named; ഈഷാം ബഭൂവുഃ - came near;
Translation
As Thou were engaged in playing with the group of boys and were held up in the destruction of Pralambaasura, the cows moved far ahead in their eagerness to eat grass. They reached a nearby forest named Aishika.
ശ്ലോകഃ
അനധിഗതനിദാഘക്രൌര്യവൃംദാവനാംതാത്
ബഹിരിദമുപയാതാഃ കാനനം ധേനവസ്താഃ ।
തവ വിരഹവിഷണ്ണാ ഊഷ്മലഗ്രീഷ്മതാപ-
പ്രസരവിസരദംഭസ്യാകുലാഃ സ്തംഭമാപുഃ ॥2॥
Meaning
അനധിഗത - (which was) not felt; നിദാഘ-ക്രൌര്യം- - the summer heat cruel (intensity); വൃംദാവന-അംതാത് - at Vrindaavana's outer end; ബഹിഃ-ഇദമ്-ഉപയാതാഃ - outside this (who had) reached; കാനനം ധേനവഃ-താഃ - the forest, those cows; തവ വിരഹ-വിഷണ്ണാ - (by) Thy separation tormented; ഊഷ്മല-ഗ്രീഷ്മ-താപ- - (and) the intensely hot the summer heat; പ്രസര-വിസരത്- - increasing and spreading; അംഭസ്യ-ആകുലാഃ - for want of water suffering; സ്തംഭമ്-ആപുഃ - motionless became;
Translation
The cruel summer heat was not felt in the Vrindaavana forest. But when the cows reached the outskirts of the forest, they were tormented by the intensely hot summer heat which was increasing and spreading. Exhausted by the heat and for the want of water and also out of grief at the separation from Thee, they stood stunned and motionless.
ശ്ലോകഃ
തദനു സഹ സഹായൈര്ദൂരമന്വിഷ്യ ശൌരേ
ഗലിതസരണിമുംജാരണ്യസംജാതഖേദമ് ।
പശുകുലമഭിവീക്ഷ്യ ക്ഷിപ്രമാനേതുമാരാ-
ത്ത്വയി ഗതവതി ഹീ ഹീ സർവതോഽഗ്നിര്ജജൃംഭേ ॥3॥
Meaning
തദനു സഹ സഹായൈഃ- - then with Thy helpers; ദൂരമ്-അന്വിഷ്യ - till far searching; ശൌരേ - O Krishna; ഗലിത-സരണി- - loosing the way; മുംജ-അരണ്യ- - (reaching) the Munja forest; സഞാത-ഖേദമ് - overcome by exhaustion; പശുകുലമ്-അഭിവീക്ഷ്യ - the cattle seeing; ക്ഷിപ്രമ്-ആനേതുമ്- - quickly to bring; ആരാത്-ത്വയി ഗതവതി - near (when) Thou went; ഹീ ഹീ സർവതഃ- - alas, alas, all around; അഗ്നി;-ജജൃംഭേ - a fire broke out;
Translation
O Krishna! Along with Thy mates, Thou ventured far in search of the cattle and having lost the way, Thou reached the Munja forest. There Thou discovered the cows standing in distress and as Thou were nearing them to bring them back, alas a wild fire broke out and spread.
ശ്ലോകഃ
സകലഹരിതി ദീപ്തേ ഘോരഭാംകാരഭീമേ
ശിഖിനി വിഹതമാര്ഗാ അര്ധദഗ്ധാ ഇവാര്താഃ ।
അഹഹ ഭുവനബംധോ പാഹി പാഹീതി സർവേ
ശരണമുപഗതാസ്ത്വാം താപഹര്താരമേകമ് ॥4॥
Meaning
സകല-ഹരിതി ദീപ്തേ - (when) all the directions were blazing; ഘോര-ഭാംകാര-ഭീമേ - (with) terrific roars frightening; ശിഖിനി - the fire; വിഹത-മാര്ഗാ - obstructed the ways; അര്ധ-ദഗ്ധാഃ - half burnt; ഇവ-ആര്താഃ - like tormented; അഹഹ ഭുവനബംധോ - O Friend of all!; പാഹി പാഹി-ഇതി - save, save us, thus; സർവേ ശരണമ്-ഉപഗതാഃ- - all of them took refuge; ത്വാം താപ-ഹര്താരമ്-ഏകമ് - in Thee, from all sorrows the saviour, the Only One;
Translation
All the directions were blazing with the outrageous fire and its terrific frightening roars. All the escape routes were obstructed and all the boys and cows were so tormented as if they were half burnt. They all took refuge in Thee who are a friend of all and called Thee saying, ' O The Only One saviour from all sorrows , save us, save us.'
ശ്ലോകഃ
അലമലമതിഭീത്യാ സർവതോ മീലയധ്വം
ദൃശമിതി തവ വാചാ മീലിതാക്ഷേഷു തേഷു ।
ക്വ നു ദവദഹനോഽസൌ കുത്ര മുംജാടവീ സാ
സപദി വവൃതിരേ തേ ഹംത ഭാംഡീരദേശേ ॥5॥
Meaning
അലമ്-അലമ്- - enough enough; അതി-ഭീത്യാ - of so much fright; സർവതഃ മീലയധ്വം - all of you close; ദൃശമ്-ഇതി - the eyes, thus; തവ വാചാ - by Thy words; മീലിത-അക്ഷേഷു - (when they) had closed the eyes; തേഷു ക്വ നു - when they, where indeed (was); ദവ-ദഹനഃ-അസൌ - forest fire that; കുത്ര മുംജാ-അടവീ സാ - where (was) Munja forest that; സപദി വവൃതിരേ തേ - at once found themselves they; ഹംത ഭാംഡീര-ദേശേ - how wonderful, in Bhaandeera land;
Translation
Enough, enough of so much fright. Let all completely close their eyes.' Thus on Thy instruction when they had all closed their eyes, where indeed was the forest fire and where was the Munja forest? They instantly found themselves in the Bhaandeera area inside Vrindaavana. How wonderful!
ശ്ലോകഃ
ജയ ജയ തവ മായാ കേയമീശേതി തേഷാം
നുതിഭിരുദിതഹാസോ ബദ്ധനാനാവിലാസഃ ।
പുനരപി വിപിനാംതേ പ്രാചരഃ പാടലാദി-
പ്രസവനികരമാത്രഗ്രാഹ്യഘര്മാനുഭാവേ ॥6॥
Meaning
ജയ ജയ - hail hail; തവ മായാ - Thy mysterious ways; കാ-ഇയമ് - what is it; ഈശ- - O Lord; ഇതി തേഷാം - thus by them (the cowherds); നുതിഭിഃ-ഉദിതഹാസഃ - being praised, smilingly; ബദ്ധ-നാനാ-വിലാസഃ - in various ways sporting; പുനഃ-അപി - again also; വിപിന-അംതേ - in the forest's end; പ്രാചരഃ പാടലാദി- - Thou roamed about, (where) the Paatala etc; പ്രസവ-നികര- - (flowers) blooming in bunches; മാത്ര-ഗ്രാഹ്യ- - (were the) only indication; ഘര്മ-അനുഭാവേ - summer season's presence;
Translation
Hail, hail, Thy mysterious ways, unfathomable, O Lord!' Thus Thou were smilingly praised by them. Thou continued to roam about and sport in various ways, where the Paatala flowers blooming in bunches, were the only indication of the presence of the summer season.
ശ്ലോകഃ
ത്വയി വിമുഖമിവോച്ചൈസ്താപഭാരം വഹംതം
തവ ഭജനവദംതഃ പംകമുച്ഛോഷയംതമ് ।
തവ ഭുജവദുദംചദ്ഭൂരിതേജഃപ്രവാഹം
തപസമയമനൈഷീര്യാമുനേഷു സ്ഥലേഷു ॥7॥
Meaning
ത്വയി വിമുഖമ്- - (when) unto Thee, (one is) indifferent; ഇവ-ഉച്ചൈഃ- - like that, very intense; താപഭാരം വഹംതമ് - the weight of heat, carrying; തവ ഭജന-വദംതഃ - Thy praises speaking (worshipping); പംകമ്- - the mud/slush; ഉച്ഛോഷയംതമ് - drying up; തവ ഭുജ-വത്- - Thy two arms like; ഉദംചത്- - emitting; ഭൂരി-തേജ-പ്രവാഹം - a great brilliance flow; തപ-സമയമ്- - the summer time; അനൈഷീഃ - Thou spend; യാമുനേഷു സ്ഥലേഷു - on the Yamunaa banks;
Translation
The intense heat of the summer time was like the weight of the heat of passion that people carry in their minds who are indifferent to Thee. It was like the heat which is created by worshipping Thee, which dries up all the mud and slush of Thy devotees. It was like the brilliance flowing from Thy two arms. Such a summer time Thou spent on the banks of the river Yamunaa.
ശ്ലോകഃ
തദനു ജലദജാലൈസ്ത്വദ്വപുസ്തുല്യഭാഭി-
ർവികസദമലവിദ്യുത്പീതവാസോവിലാസൈഃ ।
സകലഭുവനഭാജാം ഹര്ഷദാം വര്ഷവേലാം
ക്ഷിതിധരകുഹരേഷു സ്വൈരവാസീ വ്യനൈഷീഃ ॥8॥
Meaning
തദനു ജലദ-ജാലൈഃ- - then with the cloud clusters; ത്വത്-വപുഃ- - Thy body; തുല്യ-ഭാഭിഃ- - like splendorous; വികസത്-അമല- - shining pure; വിദ്യുത്-പീതവാസഃ- - lightening (like Thy) yellow garment; വിലാസൈഃ - beautifully; സകല-ഭുവന-ഭാജാം - (to) all the world's inhabitants; ഹര്ഷദാം വര്ഷവേലാം - joy giving, the rainy season; ക്ഷിതിധര-കുഹരേഷു - (in) the mountain caves; സ്വൈരവാസീ വ്യനൈഷീഃ - at will residing Thou spend;
Translation
Then, the clusters of clouds in the rainy season were like the hue of Thy splendorous body, the lightening shining was like the luster of Thy beautiful yellow garment. It gave joy to all the inhabitants of the world. Such a rainy season Thou spent, sporting at will, in the caves of the mountain (Govardhana).
ശ്ലോകഃ
കുഹരതലനിവിഷ്ടം ത്വാം ഗരിഷ്ഠം ഗിരീംദ്രഃ
ശിഖികുലനവകേകാകാകുഭിഃ സ്തോത്രകാരീ ।
സ്ഫുടകുടജകദംബസ്തോമപുഷ്പാംജലിം ച
പ്രവിദധദനുഭേജേ ദേവ ഗോവര്ധനോഽസൌ ॥9॥
Meaning
കുഹരതല-നിവിഷ്ടം - in the caves residing; ത്വാം ഗരിഷ്ഠം - to Thee, the highly honoured; ഗിരീംദ്രഃ - the mountain; ശിഖി-കുല- - the peacocks'; നവ-കേകാ- - pleasant cooings; കാകുഭിഃ സ്തോത്രകാരീ - as hymns praising; സ്ഫുട-കുടജ-കദംബ- - blooming Kutaja and Kadamba; സ്തോമ-പുഷ്പാംജലിം ച - heaps and as flower offerings; പ്രവിദധത്-അനുഭേജേ - performing worship; ദേവ - O Lord! (To Thee); ഗോവര്ധനഃ-അസൌ - Govardhana this, (the mountain);
Translation
O Lord! To Thee, the highly honoured One, living in its caves, the mountain king (Govardhana) extended its hospitality. It sang hymns of Thy praise in the form of the pleasant cooings of the peacocks. It worshipped Thee in the form of offering heaps of fully bloomed Kutaja and Kadamba flowers falling from the branches at Thy feet.
ശ്ലോകഃ
അഥ ശരദമുപേതാം താം ഭവദ്ഭക്തചേതോ-
വിമലസലിലപൂരാം മാനയന് കാനനേഷു ।
തൃണമമലവനാംതേ ചാരു സംചാരയന് ഗാഃ
പവനപുരപതേ ത്വം ദേഹി മേ ദേഹസൌഖ്യമ് ॥10॥
Meaning
അഥ ശരദമ്-ഉപേതാം - then spring season approaching; താം ഭവത്-ഭക്ത-ചേതഃ- - that (season) (like) Thy devotees' mind; വിമല-സലില-പൂരാം - with pure water full; മാനയന് കാനനേഷു - enjoying in the forests; തൃണമ്-അമല-വനാംതേ - grass in the pleasant forest; ചാരു സംചാരയന് ഗാഃ - happily grazing the cows; പവനപുരപതേ - O Lord of Guruvaayur!; ത്വം ദേഹി - Thou bestow; മേ ദേഹ-സൌഖ്യമ് - unto me good health;
Translation
Then the spring season approached. In that season the streams were full of pure water, like the pure minds of Thy devotees. O Lord of Guruvaayur! Thou spent such a season enjoying in the forests and happily grazing grass to the cattle in the pleasant forests. O Thou! bestow unto me good health.
Browse Related Categories:
