ശ്ലോകഃ
സാംദ്രാനംദാവബോധാത്മകമനുപമിതം കാലദേശാവധിഭ്യാം
നിര്മുക്തം നിത്യമുക്തം നിഗമശതസഹസ്രേണ നിര്ഭാസ്യമാനമ് ।
അസ്പഷ്ടം ദൃഷ്ടമാത്രേ പുനരുരുപുരുഷാര്ഥാത്മകം ബ്രഹ്മ തത്വം
തത്താവദ്ഭാതി സാക്ഷാദ് ഗുരുപവനപുരേ ഹംത ഭാഗ്യം ജനാനാമ് ॥ 1 ॥
Meaning
സാംദ്ര-ആനംദ-അവബോധാത്മകം - Which is of the nature of intense Bliss and Supreme Consciousness; അനുപമിതം - without comparison; കാല-ദേശ-അവധിഭ്യാം നിര്മുക്തം - totally free from the limitations of time and space; നിത്യമുക്തം - ever free (from the control of Maya-the unmanifest Prakriti); നിഗമ-ശതസഹസ്രേണ - (whose nature) innumerable scriptural texts; നിര്ഭാസ്യമാനം - try to reveal; അസ്പഷ്ടം - (and yet) is not easy to grasp (in the beginning); ദൃഷ്ടമാത്രേ പുനഃ - but then immediately on realisation; ഉരു-പുരുഷാര്ഥാത്മകം - becomes the highest purushartha (i.e. moksha, liberation); ബ്രഹ്മ തത്വം - Brahman, the Reality; തത് താവത് - that very (Reality), then; ഭാതി സാക്ഷാത് ഗുരുപവനപുരേ - shines right in front (in concrete form) at Guruvayur; ഹംത ഭാഗ്യം ജനാനാമ് - Oh! What good fortune for the people;
Translation
The Supreme Reality-The Brahma Tatwa ,which is dense concentrated Bliss, which is of the nature of the Pure Consciousness, which is without parallel or comparison, and is totally free of time and space limitations, and is always free (of Maya) which hundreds and thousands of the Upanishadic statements seek to explain, and yet, is not clear. This Brahma Tatwa which is not easy to grasp in the beginning, but the realisation of which, is the highest purusharth (i.e. liberation), that (very Reality) shines right in front (in concrete form), (as an Image of Shri Krishna) in the Guruvaayur temple. Oh (wonderful indeed) is the good fortune of the people (who seek Thy Grace).
ശ്ലോകഃ
ഏവംദുര്ലഭ്യവസ്തുന്യപി സുലഭതയാ ഹസ്തലബ്ധേ യദന്യത്
തന്വാ വാചാ ധിയാ വാ ഭജതി ബത ജനഃ ക്ഷുദ്രതൈവ സ്ഫുടേയമ് ।
ഏതേ താവദ്വയം തു സ്ഥിരതരമനസാ വിശ്വപീഡാപഹത്യൈ
നിശ്ശേഷാത്മാനമേനം ഗുരുപവനപുരാധീശമേവാശ്രയാമഃ ॥ 2 ॥
Meaning
ഏവം - thus; ദുര്ലഭ്യ-വസ്തുനി അപി - very rare things too (are); സുലഭതയാ - so easily; ഹസ്ത-ലബ്ധേ - is accessible (to all); യത്-അന്യത് - yet , other things (worldly pleasures); തന്വാ വാചാ ധിയാ വാ - (with their) body speech and mind; ഭജതി ബത ജനഃ - alas people pursue; ക്ഷുദ്രതാ-ഏവ സ്ഫുട-ഇയം - this is clearly pitiable; ഏതേ താവത്-വയം തു - but we here (Thy devotees) however; സ്ഥിര-തര-മനസാ - with mind fully resolved; വിശ്വ-പീഡാ-അപഹത്യൈ - for the total eradication of all (our) sufferings; നിശ്ശേഷ-ആത്മാനമ്-ഏനം - Lord, who is the soul of all beings in the universe; ഗുരുപവനപുരാധീശമ്- - to that Lord of Guruvaayur; ഏവ-ആശ്രയാമഃ - alone we surrender;
Translation
In this manner, such rare things are so easily accessible to all. Alas, people, pursue other worldly things with their body speech and mind. This, is pitiable indeed. However, we Thy devotees, surrender , to Thee, O Lord of Guruvaayur who is the embodiment of the entire soul of all beings of the universe, with fully resolved minds for the eradication of all worldly sufferings.
ശ്ലോകഃ
സത്ത്വം യത്തത് പരാഭ്യാമപരികലനതോ നിര്മലം തേന താവത്
ഭൂതൈര്ഭൂതേംദ്രിയൈസ്തേ വപുരിതി ബഹുശഃ ശ്രൂയതേ വ്യാസവാക്യമ്।
തത് സ്വച്ഛ്ത്വാദ്യദാച്ഛാദിതപരസുഖചിദ്ഗര്ഭനിര്ഭാസരൂപം
തസ്മിന് ധന്യാ രമംതേ ശ്രുതിമതിമധുരേ സുഗ്രഹേ വിഗ്രഹേ തേ ॥ 3 ॥
Meaning
സത്ത്വം യത്- തത് - that pure Satwa guna which; പരാഭ്യാമ്- - compared with the other two (Rajas and Tamas); അപരികലനതഃ - being not mixed (and so); നിര്മലം - absolutely pure; തേന താവത് ഭൂതൈഃ - - from it (shuddha satva) was born; ഭൂതേംദ്രിയൈഃ - തേ വപുഃ - - Thy form constituted of the subtle elements and organs of sense and action; ഇതി ബഹുശഃ ശ്രൂയതേ - thus is repeatedly heard; വ്യാസവാക്യം - from the words of (sage) Vyasa; തത് സ്വച്ഛ്ത്വാത്- - that (form) because of its purity; യത്-ആച്ഛാദിത-പരസുഖചിത്-ഗര്ഭ-നിര്ഭാസരൂപം - which, because of unobstructed supreme bliss and consciousness within, is supremely resplendent (Brahman); തസ്മിന് ധന്യാ രമംതേ - in that form the fortunate ones (who have good deeds to their credit) revel; ശ്രുതി-മതി-മധുരേ - which is delightful to the ears and the mind; സുഗ്രഹേ വിഗ്രഹേ തേ - (devotees can) easily attain (grasp) in Thy image.;
Translation
That Satva Guna, which compared to the other two Gunas (Rajas and Tamas) is absolutely pure and not tainted by them. From such pure Satva guna,Thy form was born, constituted of subtle elements and organs of senses and actions. It is thus stated by sage Vyaasa, again and again, in many scriptures.Thy form, because of such purity, totally reveals the Supreme Bliss and Consciousness within (which is the resplendent Brahman) without any obstruction. In that form, the fortunate ones (who have good deeds to their credit) revel. That form is delightful to the mind and ears, which the devotees can easily grasp in Thy image.
ശ്ലോകഃ
നിഷ്കംപേ നിത്യപൂര്ണേ നിരവധിപരമാനംദപീയൂഷരൂപേ
നിര്ലീനാനേകമുക്താവലിസുഭഗതമേ നിര്മലബ്രഹ്മസിംധൌ ।
കല്ലോലോല്ലാസതുല്യം ഖലു വിമലതരം സത്ത്വമാഹുസ്തദാത്മാ
കസ്മാന്നോ നിഷ്കലസ്ത്വം സകല ഇതി വചസ്ത്വത്കലാസ്വേവ ഭൂമന് ॥ 4 ॥
Meaning
നിഷ്കംപേ - (in the) vibrationless (changeless); നിത്യ-പൂര്ണേ - (and in the) ever full; നിരവധി-പരമാനംദ-പീയൂഷ-രൂപേ - unlimited nectarine Bliss personified; നിര്ലീന-അനേക-മുക്താവലി-സുഭഗതമേ - (in which) many liberated ones having merged and hence is extremely resplendent (or resplendent because of many pearls in the ocean); നിര്മല-ബ്രഹ്മ-സിംധൌ - in the pure ocean of Brahman; കല്ലോല-ഉല്ലാസ-തുല്യം - like waves rising; ഖലു വിമലതരം സത്ത്വമ്-ആഹുഃ - - (so) indeed (Thy form) of extremely pure Shuddha Satwa it is said (to have risen from Brahman); തത്-ആത്മാ - that form of Thine; കസ്മാത്-ന നിഷ്കലഃ - ത്വം - why not it be called Nishkala (or without any kalaa or Purn-avataara) Thou; സകല ഇതി വചഃ - - because Sakala (Ansha-avataara), the term; ത്വത്-കലാസു-ഏവ - is for Thy (other) part incarnations only; ഭൂമന് - Oh Infinite One!;
Translation
Oh Infinite Lord! Thou are the pure Brahman like the mighty ocean, changeless, ever full, and of the nature of unlimited nectarine bliss. Like many pearls in the ocean, innumerable liberated souls are absorbed in Thy Brahmic bliss and hence it is extremely resplendent. Just like the waves rise in the ocean, it is said that Thy Shuddha Satwa form has risen from the Brahman. Since the term Ansha-avataar (Sakalaa) is meant only for Thy other part incarnations. Hence why cannot Thou be called as Poorna-avataar (Nishkalaa)?
ശ്ലോകഃ
നിർവ്യാപാരോഽപി നിഷ്കാരണമജ ഭജസേ യത്ക്രിയാമീക്ഷണാഖ്യാം
തേനൈവോദേതി ലീനാ പ്രകൃതിരസതികല്പാഽപി കല്പാദികാലേ।
തസ്യാഃ സംശുദ്ധമംശം കമപി തമതിരോധായകം സത്ത്വരൂപം
സ ത്വം ധൃത്വാ ദധാസി സ്വമഹിമവിഭവാകുംഠ വൈകുംഠ രൂപം॥5॥
Meaning
നിർവ്യാപാരഃ - അപി - though not bound by any activities; നിഷ്കാരണമ്- - without any motive; അജ ഭജസേ - Oh Birthless One! Thou do resort to; യത്-ക്രിയാമ്-ഈക്ഷണാ-ആഖ്യാം - that activity known as 'eekshanaa' (the will to create); തേന-ഏവ-ഉദേതി ലീനാ പ്രകൃതിഃ- - because of that only came to manifest the latent 'Prakriti'; അസതി-കല്പാ-അപി കല്പാദി-കാലേ - (which abides in Thee) as if non existent in the beginning of a new cycle of creation; തസ്യാഃ സംശുദ്ധമ്-അംശം - of that (Prakriti) an absolutely pure part; കമപി തമ്-അതിരോധായകം സത്വരൂപം - which does not obstruct (Thy glory of) the Saatvic form; സ ത്വം ധൃത്വാ ദധാസി - that Thou did take and assume; സ്വ-മഹിമ-വിഭവ-അകുംഠ വൈകുംഠ രൂപം - O Lord of Vaikuntha! a majestic form which does not obstruct Thy glories;
Translation
Oh Birthless Lord! Even though Thou are not bound by any activities, and Thou are without any motive,Thou do resort to that activity known as 'eekshanaa' - the will to create. Because of that only 'Prakriti' manifests itself. Prakriti, which is latent in Thee, as if non existent in the beginning of a new cycle of creation. Then, from the pure Saatvik portion of 'Prakriti' (Maya) which does not in any way obstruct Thy Brahmic effulgence, Oh Lord of Vaikunth, Thou manifest Thyself, in full glory, with a Divine form.
ശ്ലോകഃ
തത്തേ പ്രത്യഗ്രധാരാധരലലിതകലായാവലീകേലികാരം
ലാവണ്യസ്യൈകസാരം സുകൃതിജനദൃശാം പൂര്ണപുണ്യാവതാരമ്।
ലക്ഷ്മീനിശ്ശംകലീലാനിലയനമമൃതസ്യംദസംദോഹമംതഃ
സിംചത് സംചിംതകാനാം വപുരനുകലയേ മാരുതാഗാരനാഥ ॥6॥
Meaning
തത് തേ - that Thy (form); പ്രത്യഗ്ര-ധാരാ-ധര- - excels in beauty of fresh rain bearing clouds; ലലിത-കലായ-അവലീ-കേലികാരം - and even a bunch of beautiful blue lotuses; ലാവണസ്യ-ഐകസാരം - (Thou are) an embodiment of beauty; സുകൃതി-ജന-ദൃശാം - in the eyes of the virtuous; പൂര്ണ-പുണ്യ-അവതാരം - (as a) complete incarnation for all the good deeds (they have done); ലക്ഷ്മീ-നിശ്ശംക-ലീലാ-നിലയനമ്- - (Thou art) the abode where Goddess Laxmi delights without any inhibition; അമൃത-സ്യംദ-സംദോഹമ്- - (that form) becomes the source for torrential flow of nectarine Bliss; അംതഃ സിംച്ത് - soaking the hearts; സംചിംതകാനാം - of people who meditate; വപുഃ - അനുകലയേ - (that) form (I) continuously meditate upon; മാരുതാഗാരനാഥ - O Lord of Guruvaayur!;
Translation
Thy form excels in the beauty of the fresh rain bearing clouds, and of a beautiful bunch of blue lotuses. Thy form is an embodiment of beauty, in the eyes of the people who have done meritorious deeds, and is a complete incarnation of all their good deeds. Thou are the abode where Goddess Laxmi delights without inhibition. Thou are the source of a torrential flow of nectarine Bliss, soaking the hearts of people who meditate. On that form of Thine I continuously meditate, O Lord of Guruvayur!
ശ്ലോകഃ
കഷ്ടാ തേ സൃഷ്ടിചേഷ്ടാ ബഹുതരഭവഖേദാവഹാ ജീവഭാജാ-
മിത്യേവം പൂർവമാലോചിതമജിത മയാ നൈവമദ്യാഭിജാനേ।
നോചേജ്ജീവാഃ കഥം വാ മധുരതരമിദം ത്വദ്വപുശ്ചിദ്രസാര്ദ്രം
നേത്രൈഃ ശ്രോത്രൈശ്ച പീത്വാ പരമരസസുധാംഭോധിപൂരേ രമേരന്॥7॥
Meaning
കഷ്ടാ - cruel; തേ സൃഷ്ടി-ചേഷ്ടാ - (is) Thy activity of creation; ബഹുതര-ഭവ-ഖേദ-ആവഹാ - (because) various kinds of sorrows it brings along; ജീവഭാജാമ്- - to all living beings; ഇതി-ഏവം - so thus; പൂർവമ്-ആലോചിതമ്- - earlier was thought; അജിത - O Invincible One!; മയാ - by me; ന-ഏവമ്-അദ്യ-അഭിജാനേ - (but) now I do not think so; നോ-ചേത്-ജീവാഃ കഥം വാ - otherwise how could human beings; മധുരതരമ്-ഇദം - this very delightful; ത്വത്-വപുഃ - - form of Thine; ചിത്-രസ-ആര്ദ്രം - (which is) supreme bliss consciousness saturated; നേത്രൈഃ ശ്രോത്രൈഃ - ച പീത്വാ - by the eyes and ears drinking; പരമ-രസ-സുധാ-അംഭോധിപൂരേ - in full measure, in the ocean of nectarine Bliss; രമേരന് - revel;
Translation
O Invincible Lord! Thy activity of creation is indeed a tragic sport, as it causes a lot of sufferings to the living beings. This is what I used to think, but now I do not think so. For if there were no creation, how could human beings enjoy the beauty and sweetness of Thy form which is so delightful to hear and ecstatic to behold, and thus revel in the ocean of Supreme-Bliss-Consciousness.
ശ്ലോകഃ
നമ്രാണാം സന്നിധത്തേ സതതമപി പുരസ്തൈരനഭ്യര്ഥിതാന -
പ്യര്ഥാന് കാമാനജസ്രം വിതരതി പരമാനംദസാംദ്രാം ഗതിം ച।
ഇത്ഥം നിശ്ശേഷലഭ്യോ നിരവധികഫലഃ പാരിജാതോ ഹരേ ത്വം
ക്ഷുദ്രം തം ശക്രവാടീദ്രുമമഭിലഷതി വ്യര്ഥമര്ഥിവ്രജോഽയമ്॥8॥
Meaning
നമ്രാണാം - (to) those who worship Thee; സന്നിധത്തേ - Thou appear; സതതമ്-അപി - always also; പുരഃ - തൈഃ - അനഭ്യര്ഥിതാന്-അപി- - in front of them, even without being asked also; അര്ഥാന് കാമാന്-അജസ്രം വിതരതി - wealth and innumerable desires give away; പരമാനംദ-സാംദ്രാം ഗതിം ച - and the state of Supreme Bliss; ഇത്ഥം - thus; നിശ്ശേഷലഭ്യഃ - (Thou are) accessible to all; നിരവധികഫലഃ - (and are) the bestower of limitless blessings; പാരിജാതഃ ഹരേ ത്വം - O Lord Vishnu! (Thou are) the Paarijaata tree; ക്ഷുദ്രം തം ശക്രവാടീദ്രുമമ്-അഭിലഷതി - (but they) wish for that insignificant tree in Indra's garden; വ്യര്ഥമ്-അര്ഥിവ്രജഃ - അയം - in vain, these hoards of desire prompted men;
Translation
O Lord Vishnu! for the devotees who surrender to Thee, Thou always confer, unasked for, not only wealth and other desires, but also liberation.Thus being accessible to every one and bestower of unlimited boons, Thou are the unique Paarijaata tree [parijaata: a heavenly flower]. Alas, the desire prompted hoards of people, in vain, long for trivial blessings from the Kalpaka tree of the garden of Indra. [Kalpaka: a wish fulfilling tree]
ശ്ലോകഃ
കാരുണ്യാത്കാമമന്യം ദദതി ഖലു പരേ സ്വാത്മദസ്ത്വം വിശേഷാ-
ദൈശ്വര്യാദീശതേഽന്യേ ജഗതി പരജനേ സ്വാത്മനോഽപീശ്വരസ്ത്വമ്।
ത്വയ്യുച്ചൈരാരമംതി പ്രതിപദമധുരേ ചേതനാഃ സ്ഫീതഭാഗ്യാ-
സ്ത്വം ചാത്മാരാമ ഏവേത്യതുലഗുണഗണാധാര ശൌരേ നമസ്തേ॥9॥
Meaning
കാരുണ്യാത്-കാമമ്-അന്യം - out of compassion,other desired things; ദദതി ഖലു പരേ - are given indeed by other gods; സ്വ ആത്മദഃ - ത്വം - (whereas) Thou offer Thyself (give liberation); വിശേഷാത്- - out of special compassion; ഐശ്വര്യാത്-ഈശതേ-അന്യേ - by their powers, other gods rule; ജഗതി പരജനേ - in the world over others; സ്വ-ആത്മനഃ - അപി-ഈശ്വരഃ - ത്വം - Thou art the ruler of Thyself (and others too); ത്വയി-ഉച്ചൈഃ - ആരമംതി - in Thee deeply revel; പ്രതിപദമധുരേ - O Lord! Who dost confer Bliss every moment; ചേതനാഃ സ്ഫീതഭാഗ്യാഃ - - (to those) enlightened souls who are very fortunate; ത്വം ച ആത്മാരാമഃ ഏവ- - and Thou revel in Thyself alone; ഇതി-അതുലഗുണഗണാധാര - thus O Abode of Immense and incomparable attributes!; ശൌരേ - O Shauri!; നമഃ തേ - prostrations to Thee;
Translation
O Lord Shri Krishna! while other gods out of compassion, fulfill the desires of their devotees, Thou out of Thy unique compassion, offer Thyself (liberation) to Thy devotees. While other gods rule over the world with the powers invested in them, Thou are the very inner controller of all and rule over all beings and other gods as well as Thyself. Hence all fortunate jeevas [souls] take immense delight in the inexhaustible bliss that Thou are. As for Thee, Thou are ever satisfied in Thyself and are the abode of incomparable attributes. O Lord! prostrations to Thee.
ശ്ലോകഃ
ഐശ്വര്യം ശംകരാദീശ്വരവിനിയമനം വിശ്വതേജോഹരാണാം
തേജസ്സംഹാരി വീര്യം വിമലമപി യശോ നിസ്പൃഹൈശ്ചോപഗീതമ്।
അംഗാസംഗാ സദാ ശ്രീരഖിലവിദസി ന ക്വാപി തേ സംഗവാര്താ
തദ്വാതാഗാരവാസിന് മുരഹര ഭഗവച്ഛബ്ദമുഖ്യാശ്രയോഽസി॥10॥
Meaning
ഐശ്വര്യം - Thy lordliness; ശംകരാദി-ഈശ്വര-വിനിയമനം - is the control over all gods beginning with Shankara; വിശ്വ-തേജോഹരാണാം - (amongst) the most powerful in the whole world; തേജഃ - സംഹാരി വീര്യം - (Thy) prowess can contain (them); വിമലമ്-അപി യശഃ - Thy pure fame indeed; നിസ്പൃഹൈഃ - ച-ഉപഗീതം - is sung even by the desireless sages; അംഗാസംഗാ സദാ ശ്രീഃ - - Goddess Laxmi always resides in Thy bosom; അഖില-വിദസി - Thou are omniscient; ന ക്വാപി തേ സംഗവാര്താ - there is not even the slightest trace of attachment in Thee; തത്-വാതാഗാരവാസിന് - therefore, O Lord residing in Guruvaayur!; മുരഹര - O Slayer of demon Mura!; ഭഗവത്-ശബ്ദമുഖ്യ- - the term Bhagvan mainly; ആശ്രയഃ - അസി - finds support in Thee;
Translation
O Lord of Guruvaayur! Thy lordliness consists in being the controller of all gods from Lord Shankara onwards.Thy prowess overcomes that of those who excel the whole world in prowess. Thy pure fame is sung by even the most desireless sages. Laxmi Devi always resides in Thy bosom. Thou are omniscient and there is not the slightest trace of attachment in Thee. Therefore, the term 'Bhagavan' is applicable to Thee alone.
Browse Related Categories:
