ശ്ലോകഃ
പ്രാചേതസസ്തു ഭഗവന്നപരോ ഹി ദക്ഷ-
സ്ത്വത്സേവനം വ്യധിത സര്ഗവിവൃദ്ധികാമഃ ।
ആവിര്ബഭൂവിഥ തദാ ലസദഷ്ടബാഹു-
സ്തസ്മൈ വരം ദദിഥ താം ച വധൂമസിക്നീമ് ॥1॥
Meaning
പ്രാചേതഃ-തു - a son of Prachetas, indeed,; ഭഗവന്- - O Lord!; അപരോ ഹി ദക്ഷഃ- - another Daksha (not Daksha Prajaapati); ത്വത്-സേവനം വ്യധിത - Thy worship performed; സര്ഗ-വിവൃദ്ധി-കാമഃ - the species to multiply desirous; ആവിര്ബഭൂവിഥ തദാ - Thou appeared then; ലസത്-അഷ്ട-ബാഹുഃ- - with eight resplendent arms; തസ്മൈ വരം ദദിഥ - (and) gave the boon; താം ച വധൂമ്- - and also that bride; അസിക്നീമ് - (named) Asikni;
Translation
The son of one of the Prachetas, another Daksha, indeed, desirous of multiplying the progeny, worshipped Thee. Then Thou appeared with eight resplendent arms and gave him a boon and also Asikni as wife.
ശ്ലോകഃ
തസ്യാത്മജാസ്ത്വയുതമീശ പുനസ്സഹസ്രം
ശ്രീനാരദസ്യ വചസാ തവ മാര്ഗമാപുഃ ।
നൈകത്രവാസമൃഷയേ സ മുമോച ശാപം
ഭക്തോത്തമസ്ത്വൃഷിരനുഗ്രഹമേവ മേനേ ॥2॥
Meaning
തസ്യ-ആത്മജാഃ- - his sons; തു-അയുതമ്- - indeed ten thousand; ഈശ - O Lord!; പുനഃ-സഹസ്രം - again (also) one thousand; ശ്രീനാരദസ്യ വചസാ - by the advice of Shree Naarada; തവ മാര്ഗമ്-ആപുഃ - took to Thy path (of meditation etc); ന-ഐകത്ര-വാസമ്- - (you) will not be residing in one place; ഋഷയേ - to the sage (Naarada); സ മുമോച ശാപം - he (Daksha) gave the curse; ഭക്ത-ഉത്തമഃ-തു-ഋഷിഃ- - highest of (Thy) devotees, the sage; അനുഗ്രഹമ്-ഏവ മേനേ - took it for a blessing.;
Translation
His eleven thousand sons, on the advice of Shree Naarada took to the path of devotion to Thee, to attain liberation. Daksha was displeased with Naarada and so pronounced a curse on him that he would not have any fixed place of residence. Sage Naarada, the highest of devotees, considered it only as blessing.
ശ്ലോകഃ
ഷഷ്ട്യാ തതോ ദുഹിതൃഭിഃ സൃജതഃ കുലൌഘാന്
ദൌഹിത്രസൂനുരഥ തസ്യ സ വിശ്വരൂപഃ ।
ത്വത്സ്തോത്രവര്മിതമജാപയദിംദ്രമാജൌ
ദേവ ത്വദീയമഹിമാ ഖലു സർവജൈത്രഃ ॥3॥
Meaning
ഷഷ്ട്യാ തതഃ ദുഹിതൃഭിഃ - then by ( his) sixty daughters; സൃജതഃ കുല-ഔഘാന് - (he) was multiplying the species; ദൌഹിത്ര-സൂനുഃ-അഥ തസ്യ - then one of his daughter's son's son; സ വിശ്വരൂപഃ - that (named) Vishwaroopa; ത്വത്-സ്തോത്ര-വര്മിതമ്- - Thy protective hymn; അജാപയത്-ഇംദ്രമ്- - made Indra recite; ആജൌ - in a battle; ദേവ - O Lord!; ത്വദീയ-മഹിമാ - Thy glory; ഖലു സർവജൈത്രഃ - indeed is victorious over all;
Translation
Then Daksha multiplied the species through his sixty daughters. His daughter's son's son named Vishwaroopa made Indra win the battle against the Asuras. Indra was provided protection and victory by learning from Vishwaroopa the hymn addressed to Thee (Naaraayana Kavacha). O Lord! Thy glory can indeed conquer all.
ശ്ലോകഃ
പ്രാക്ശൂരസേനവിഷയേ കില ചിത്രകേതുഃ
പുത്രാഗ്രഹീ നൃപതിരംഗിരസഃ പ്രഭാവാത് ।
ലബ്ധ്വൈകപുത്രമഥ തത്ര ഹതേ സപത്നീ-
സംഘൈരമുഹ്യദവശസ്തവ മായയാസൌ ॥4॥
Meaning
പ്രാക്- - once upon a time; ശൂരസേന-വിഷയേ - in Shoorsena's kingdom; കില ചിത്രകേതുഃ - indeed, Chitraketu; പുത്ര-ആഗ്രഹീ നൃപതിഃ - desirous of a son, the king; അംഗിരസഃ പ്രഭാവാത് - by sage Angirasa's blessings; ലബ്ധ്വാ-ഏക-പുത്രമ്- - getting one son; അഥ തത്ര ഹതേ സപത്നീസംഘൈഃ- - then, there (the son) was killed by the other wives; അമുഹ്യത്-അവശഃ- - and overcome by grief, he fainted; തവ മായയാ അസൌ - owing to the power of Thy Maayaa;
Translation
Once upon a time, in the kingdom named Shoorsena the king Chitraketu was desirous of getting a son. By the blessings of sage Angirasa he got a son. The child was killed by his other wives out of jealousy. The king fainted with grief owing to the power of Thy Maayaa.
ശ്ലോകഃ
തം നാരദസ്തു സമമംഗിരസാ ദയാലുഃ
സംപ്രാപ്യ താവദുപദര്ശ്യ സുതസ്യ ജീവമ് ।
കസ്യാസ്മി പുത്ര ഇതി തസ്യ ഗിരാ വിമോഹം
ത്യക്ത്വാ ത്വദര്ചനവിധൌ നൃപതിം ന്യയുംക്ത ॥5॥
Meaning
തം നാരദഃ-തു - him, Naarada then; സമമ്-അംഗിരസാ - along with Angirasa; ദയാലുഃ - merciful (Naarada); സംപ്രാപ്യ - approaching; താവത്-ഉപദര്ശ്യ - then showed; സുതസ്യ ജീവമ് - the son's soul; കസ്യ-അസ്മി പുത്ര(ഃ) ഇതി - whose son am I, thus; തസ്യ ഗിരാ - by his speech; വിമോഹം ത്യക്ത്വാ - giving up delusion; ത്വത്-അര്ചന-വിധൌ - in the ways of Thy worship; നൃപതിം ന്യയുംക്ത - gave instructions to the king;
Translation
The merciful Naarada and sage Angirasa went to Chitraketu and showed him the soul of his dead son. The soul asked 'whose son am I?' These words dispelled the king's delusion. The sages then instructed him in the ways of Thy worship.
ശ്ലോകഃ
സ്തോത്രം ച മംത്രമപി നാരദതോഽഥ ലബ്ധ്വാ
തോഷായ ശേഷവപുഷോ നനു തേ തപസ്യന് ।
വിദ്യാധരാധിപതിതാം സ ഹി സപ്തരാത്രേ
ലബ്ധ്വാപ്യകുംഠമതിരന്വഭജദ്ഭവംതമ് ॥6॥
Meaning
സ്തോത്രം ച മംത്രമ്-അപി - hymns and Mantras; നാരദതഃ-അഥ ലബ്ധ്വാ - from Naarada then receiving; തോഷായ ശേഷ-വപുഷഃ - for propitiation of (Thee) (who were) in the form of Aadishesha; നനു തേ തപസ്യന് - practising austerities to Thee alone; വിദ്യാധര-അധിപതിതാം - the leadership of Vidyaadharas; സ ഹി സപ്ത-രാത്രേ ലബ്ധ്വാ- - he obtained only in seven days; അപി-അകുംഠമതിഃ- - still dissatisfied; അന്വഭജത്-ഭവംതമ് - (he) continued to worship Thee;
Translation
Then receiving hymns and Mantras from Naarada, he practised austerities for propitiating Thee who were in the form of Aadishesha. Within seven days he obtained the leadership of the Vidyaadharas. Still dissatisfied, he continued to worship Thee with the same fervour.
ശ്ലോകഃ
തസ്മൈ മൃണാലധവലേന സഹസ്രശീര്ഷ്ണാ
രൂപേണ ബദ്ധനുതിസിദ്ധഗണാവൃതേന ।
പ്രാദുര്ഭവന്നചിരതോ നുതിഭിഃ പ്രസന്നോ
ദത്വാഽഽത്മതത്ത്വമനുഗൃഹ്യ തിരോദധാഥ ॥7॥
Meaning
തസ്മൈ - to him (Chitraketu); മൃണാല-ധവലേന - as white as a lotus stalk; സഹസ്ര-ശീര്ഷ്ണാ - with a thousand heads; രൂപേണ - in (such a) form; ബദ്ധനുതി-സിദ്ധഗണ-ആവൃതേന - singing hymns of praises,by Sidhdhas, surrounded; പ്രാദുര്ഭവന്-അചിരതഃ - quickly manifested; നുതിഭിഃ പ്രസന്നഃ - with the hymns pleased; ദത്വാ-ആത്മ-തത്ത്വമ്- - imparting knowledge of self; അനുഗൃഹ്യ - and blessing (him); തിരോദധാഥ - Thou disappeared;
Translation
Presently Thou revealed Thyself to him in Thy form of Aadishesha, with a thousand hoods and white like a lotus stalk,surrounded by bands of Sidhdhaas singing hymns of praise. Pleased with the hymns, Thou blessed him and imparted to him the knowledge of the self and then Thou disappeared.
ശ്ലോകഃ
ത്വദ്ഭക്തമൌലിരഥ സോഽപി ച ലക്ഷലക്ഷം
വര്ഷാണി ഹര്ഷുലമനാ ഭുവനേഷു കാമമ് ।
സംഗാപയന് ഗുണഗണം തവ സുംദരീഭിഃ
സംഗാതിരേകരഹിതോ ലലിതം ചചാര ॥8॥
Meaning
ത്വത്-ഭക്ത-മൌലിഃ-അഥ സ- - the greatest of devotees ,he, then; അപി ച - and also; ലക്ഷ-ലക്ഷം വര്ഷാണി - for many many years; ഹര്ഷുല-മനാ - happily (blissfully); ഭുവനേഷു - in all the worlds; കാമം സംഗാപയന് - made to be sung; ഗുണഗണം തവ - Thy glories; സുംദരീഭിഃ - by beautiful Vidyaadharis; സംഗ-അതിരേക-രഹിതഃ - without much sensuous attachment; ലലിതം ചചാര - happily wandered about;
Translation
This great devotee Chitraketu for many many years wandered about happily in all the worlds without much attachment. He led the troupe of beautiful Vidyaadharis and also caused Thy glories and excellences to be sung, to his hearts content.
ശ്ലോകഃ
അത്യംതസംഗവിലയായ ഭവത്പ്രണുന്നോ
നൂനം സ രൂപ്യഗിരിമാപ്യ മഹത്സമാജേ ।
നിശ്ശംകമംകകൃതവല്ലഭമംഗജാരിം
തം ശംകരം പരിഹസന്നുമയാഭിശേപേ ॥9॥
Meaning
അത്യംത-സംഗ-വിലയായ - to rid (himself) of all sensuous hankerings; ഭവത്-പ്രണുന്നഃ നൂനം - prompted by Thee, it seems,; സ രൂപ്യഗിരിമ്-ആപ്യ - he, reaching the Silver mountain (Kailaash); മഹത്-സമാജേ - in the assembly of sages; നിശ്ശംകമ്- - without any inhibition; അംക-കൃത-വല്ലഭമ്- - who had seated his consort on his lap; അംഗജാരിം തം ശംകരം - the destroyer of Kaamdeva, that Shankara; പരിഹസന്- - ridiculing (him); ഉമയാ-അഭിശേപേ - was cursed by Umaa;
Translation
To rid himself completely of all sensuous hankerings, prompted by Thee, he once went to Mount Kailaash. There he saw the destroyer of Kaamadeva , Shankara, sitting in the assembly of sages with his consort Umaa seated on his lap without any concern. Chitraketu mocked at him and in turn was cursed by Umaa.
ശ്ലോകഃ
നിസ്സംഭ്രമസ്ത്വയമയാചിതശാപമോക്ഷോ
വൃത്രാസുരത്വമുപഗമ്യ സുരേംദ്രയോധീ ।
ഭക്ത്യാത്മതത്ത്വകഥനൈഃ സമരേ വിചിത്രം
ശത്രോരപി ഭ്രമമപാസ്യ ഗതഃ പദം തേ ॥10॥
Meaning
നിസ്സംഭ്രമഃ- - unperturbed; തു-അയമ്- - however, he (Chitraketu); അയാചിത-ശാപ-മോക്ഷഃ - did not ask for relief from the curse; വൃത്രാസുരത്വമ്-ഉപഗമ്യ - as vritraasura being born; സുരേംദ്ര-യോധീ - against Indra fighting; ഭക്ത്യാ- - by his devotion; ആത്മതത്ത്വ-കഥനൈഃ - and by imparting knowledge of the self; സമരേ - in the battle,; വിചിത്രം - surprisingly,; ശത്രോഃ-അപി ഭ്രമമ്- - the delusion of the enemy also; അപാസ്യ - removing; ഗതഃ പദം തേ - reached Thy abode;
Translation
Unperturbed, Chitraketu did not ask for relief from the curse, and was born as Vritraasura. By his devotion, while fighting in the battle against Indra, he imparted the knowledge of the self to Indra and he removed the delusion of even his enemy. Thereby he reached Thy abode. What a wonder!
ശ്ലോകഃ
ത്വത്സേവനേന ദിതിരിംദ്രവധോദ്യതാഽപി
താന്പ്രത്യുതേംദ്രസുഹൃദോ മരുതോഽഭിലേഭേ ।
ദുഷ്ടാശയേഽപി ശുഭദൈവ ഭവന്നിഷേവാ
തത്താദൃശസ്ത്വമവ മാം പവനാലയേശ ॥11॥
Meaning
ത്വത്-സേവനേന - by worshipping Thee; ദിതിഃ- - Diti; ഇംദ്ര-വധ-ഉദ്യതാ-അപി - though wanting to kill Indra; താന്-പ്രത്യുത- - them, instead,; ഇംദ്ര-സുഹൃദഃ മരുതഃ- - Indra's friends Maruts; അഭിലേഭേ - begot; ദുഷ്ട-ആശയേ-അപി - even for evil mind persons; ശുഭദാ-ഏവ - Thy worship; ഭവത്-നിഷേവാ - gives good only; തത്-താദൃശഃ-ത്വമ്- - Thou who are thus; അവ മാം - protect me; പവന-ആലയ-ഈശ - O Lord of Guruvaayur!;
Translation
Diti, the mother of the Asuras, worshipped Thee in order to have a son who would kill Indra, but instead gave birth to Maruts who became friends of Indra. By worshipping Thee, even an evil minded person receives good only. O Lord of Guruvaayur! Who are like that, deign to protect me.
Browse Related Categories:
