ശ്ലോകഃ
ശ്രീഭഗവാനുവാച
ഭൂയ ഏവ മഹാബാഹോ ശ‍ഋണു മേ പരമം വചഃ ।
യത്തേഽഹം പ്രീയമാണായ വക്ഷ്യാമി ഹിതകാമ്യയാ ॥ 1 ॥
Meaning
ശ്രീ-ഭഗവാന് ഉവാച — Bhagavan Sri Krishna said; ഭൂയഃ — again; ഏവ — certainly; മഹാ-ബാഹോ — O mighty-armed; ശൃണു — just hear; മേ — My; പരമമ് — supreme; വചഃ — instruction; യത് — that which; തേ — to you; അഹമ് — I; പ്രീയമാണായ — thinking you dear to Me; വക്ഷ്യാമി — say; ഹിത-കാമ്യയാ — for your benefit.
Translation
Bhagavan Sri Krishna said: Listen again, O mighty-armed Arjuna. Because you are My dear friend, for your benefit I shall speak to you further, giving knowledge that is better than what I have already explained.
ശ്ലോകഃ
ന മേ വിദുഃ സുരഗണാഃ പ്രഭവം ന മഹര്ഷയഃ ।
അഹമാദിര്ഹി ദേവാനാം മഹര്ഷീണാം ച സർവശഃ ॥ 2 ॥
Meaning
ന — never; മേ — My; വിദുഃ — know; സുര-ഗണാഃ — the demigods; പ്രഭവമ് — origin, opulences; ന — never; മഹാ-ഋഷയഃ — great sages; അഹമ് — I am; ആദിഃ — the origin; ഹി — certainly; ദേവാനാമ് — of the demigods; മഹാ-ഋഷീണാമ് — of the great sages; ച — also; സർവശഃ — in all respects.
Translation
Neither the hosts of demigods nor the great sages know My origin or opulences, for, in every respect, I am the source of the demigods and sages.
ശ്ലോകഃ
യോ മാമജമനാദിം ച വേത്തി ലോകമഹേശ്വരമ് ।
അസമ്മൂഢഃ സ മര്ത്യേഷു സർവപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ ॥ 3 ॥
Meaning
യഃ — anyone who; മാമ് — Me; അജമ് — unborn; അനാദിമ് — without beginning; ച — also; വേത്തി — knows; ലോക — of the planets; മഹാ-ഈശ്വരമ് — the supreme master; അസമ്മൂഢഃ — undeluded; സഃ — he; മര്ത്യേഷു — among those subject to death; സർവ-പാപൈഃ — from all sinful reactions; പ്രമുച്യതേ — is delivered.
Translation
He who knows Me as the unborn, as the beginningless, as the Supreme Lord of all the worlds – he only, undeluded among men, is freed from all sins.
ശ്ലോകഃ
ബുദ്ധിര്ജ്ഞാനമസമ്മോഹഃ ക്ഷമാ സത്യം ദമഃ ശമഃ ।
സുഖം ദുഃഖം ഭവോഽഭാവോ ഭയം ചാഭയമേവ ച ॥ 4 ॥
അഹിംസാ സമതാ തുഷ്ടിസ്തപോ ദാനം യശോഽയശഃ ।
ഭവംതി ഭാവാ ഭൂതാനാം മത്ത ഏവ പൃഥഗ്വിധാഃ ॥ 5 ॥
Meaning
ബുദ്ധിഃ — intelligence; ജ്ഞാനമ് — knowledge; അസമ്മോഹഃ — freedom from doubt; ക്ഷമാ — forgiveness; സത്യമ് — truthfulness; ദമഃ — control of the senses; ശമഃ — control of the mind; സുഖമ് — happiness; ദുഃഖമ് — distress; ഭവഃ — birth; അഭാവഃ — death; ഭയമ് — fear; ച — also; അഭയമ് — fearlessness; ഏവ — also; ച — and; അഹിംസാ — nonviolence; സമതാ — equilibrium; തുഷ്ടിഃ — satisfaction; തപഃ — penance; ദാനമ് — charity; യശഃ — fame; അയശഃ — infamy; ഭവംതി — come about; ഭാവാഃ — natures; ഭൂതാനാമ് — of living entities; മത്തഃ — from Me; ഏവ — certainly; പൃഥക്-വിധാഃ — variously arranged.
Translation
Intelligence, knowledge, freedom from doubt and delusion, forgiveness, truthfulness, control of the senses, control of the mind, happiness and distress, birth, death, fear, fearlessness, nonviolence, equanimity, satisfaction, austerity, charity, fame and infamy – all these various qualities of living beings are created by Me alone.
ശ്ലോകഃ
മഹര്ഷയഃ സപ്ത പൂർവേ ചത്വാരോ മനവസ്തഥാ ।
മദ്ഭ‍ആവാ മാനസാ ജാതാ യേഷാം ലോക ഇമാഃ പ്രജാഃ ॥ 6 ॥
Meaning
മഹാ-ഋഷയഃ — the great sages; സപ്ത — seven; പൂർവേ — before; ചത്വാരഃ — four; മനവഃ — Manus; തഥാ — also; മത്-ഭാവാഃ — born of Me; മാനസാഃ — from the mind; ജാതാഃ — born; യേഷാമ് — of them; ലോകേ — in the world; ഇമാഃ — all this; പ്രജാഃ — population.
Translation
The seven great sages and before them the four other great sages and the Manus [progenitors of mankind] come from Me, born from My mind, and all the living beings populating the various planets descend from them.
ശ്ലോകഃ
ഏതാം വിഭൂതിം യോഗം ച മമ യോ വേത്തി തത്ത്വതഃ ।
സോഽവികല്പേന യോഗേന യുജ്യതേ നാത്ര സംശയഃ ॥ 7 ॥
Meaning
ഏതാമ് — all this; വിഭൂതിമ് — opulence; യോഗമ് — mystic power; ച — also; മമ — of Mine; യഃ — anyone who; വേത്തി — knows; തത്ത്വതഃ — factually; സഃ — he; അവികല്പേന — without division; യോഗേന — in devotional service; യുജ്യതേ — is engaged; ന — never; അത്ര — here; സംശയഃ — doubt.
Translation
One who is factually convinced of this opulence and mystic power of Mine engages in unalloyed devotional service; of this there is no doubt.
ശ്ലോകഃ
അഹം സർവസ്യ പ്രഭവോ മത്തഃ സർവം പ്രവര്തതേ ।
ഇതി മത്വാ ഭജംതേ മാം ബുധാ ഭാവസമന്വിതാഃ ॥ 8 ॥
Meaning
അഹമ് — I; സർവസ്യ — of all; പ്രഭവഃ — the source of generation; മത്തഃ — from Me; സർവമ് — everything; പ്രവര്തതേ — emanates; ഇതി — thus; മത്വാ — knowing; ഭജംതേ — become devoted; മാമ് — unto Me; ബുധാഃ — the learned; ഭാവ-സമന്വിതാഃ — with great attention.
Translation
I am the source of all spiritual and material worlds. Everything emanates from Me. The wise who perfectly know this engage in My devotional service and worship Me with all their hearts.
ശ്ലോകഃ
മച്ചിത്താ മദ്ഗ‍തപ്രാണാ ബോധയംതഃ പരസ്പരമ് ।
കഥയംതശ്ച മാം നിത്യം തുഷ്യംതി ച രമംതി ച ॥ 9 ॥
Meaning
മത്-ചിത്താഃ — their minds fully engaged in Me; മത്-ഗത-പ്രാണാഃ — their lives devoted to Me; ബോധയംതഃ — preaching; പരസ്പരമ് — among themselves; കഥയംതഃ — talking; ച — also; മാമ് — about Me; നിത്യമ് — perpetually; തുഷ്യംതി — become pleased; ച — also; രമംതി — enjoy transcendental bliss; ച — also.
Translation
The thoughts of My pure devotees dwell in Me, their lives are fully devoted to My service, and they derive great satisfaction and bliss from always enlightening one another and conversing about Me.
ശ്ലോകഃ
തേഷാം സതതയുക്താനാം ഭജതാം പ്രീതിപൂർവകമ് ।
ദദാമി ബുദ്ധിയോഗം തം യേന മാമുപയാംതി തേ ॥ 10 ॥
Meaning
തേഷാമ് — unto them; സതത-യുക്താനാമ് — always engaged; ഭജതാമ് — in rendering devotional service; പ്രീതി-പൂർവകമ് — in loving ecstasy; ദദാമി — I give; ബുദ്ധി-യോഗമ് — real intelligence; തമ് — that; യേന — by which; മാമ് — unto Me; ഉപയാംതി — come; തേ — they.
Translation
To those who are constantly devoted to serving Me with love, I give the understanding by which they can come to Me.
ശ്ലോകഃ
തേഷാമേവാനുകംപാര്ഥമഹമജ്ഞാനജം തമഃ ।
നാശയാമ്യാത്മഭാവസ്ഥോ ജ്ഞാനദീപേന ഭാസ്വതാ ॥ 11 ॥
Meaning
തേഷാമ് — for them; ഏവ — certainly; അനുകംപാ-അര്ഥമ് — to show special mercy; അഹമ് — I; അജ്ഞാന-ജമ് — due to ignorance; തമഃ — darkness; നാശയാമി — dispel; ആത്മ-ഭാവ — within their hearts; സ്ഥഃ — situated; ജ്ഞാന — of knowledge; ദീപേന — with the lamp; ഭാസ്വതാ — glowing.
Translation
To show them special mercy, I, dwelling in their hearts, destroy with the shining lamp of knowledge the darkness born of ignorance.
ശ്ലോകഃ
അര്ജുന ഉവാച
പരം ബ്രഹ്മ പരം ധാമ പവിത്രം പരമം ഭവാന് ।
പുരുഷം ശാശ്വതം ദിവ്യമാദിദേവമജം വിഭുമ് ॥ 12 ॥
ആഹുസ്ത്വാമൃഷയഃ സർവേ ദേവര്ഷിര്നാരദസ്തഥാ ।
അസിതോ ദേവലോ വ്യാസഃ സ്വയം ചൈവ ബ്രവീഷി മേ ॥ 13 ॥
Meaning
അര്ജുനഃ ഉവാച — Arjuna said; പരമ് — supreme; ബ്രഹ്മ — truth; പരമ് — supreme; ധാമ — sustenance; പവിത്രമ് — pure; പരമമ് — supreme; ഭവാന് — You; പുരുഷമ് — personality; ശാശ്വതമ് — eternal; ദിവ്യമ് — transcendental; ആദി-ദേവമ് — the original Lord; അജമ് — unborn; വിഭുമ് — greatest; ആഹുഃ — say; ത്വാമ് — of You; ഋഷയഃ — sages; സർവേ — all; ദേവ-ഋഷിഃ — the sage among the demigods; നാരദഃ — Nārada; തഥാ — also; അസിതഃ — Asita; ദേവലഃ — Devala; വ്യാസഃ — Vyāsa; സ്വയമ് — personally; ച — also; ഏവ — certainly; ബ്രവീഷി — You are explaining; മേ — unto me.
Translation
Arjuna said: You are the ultimate abode, the purest, the Absolute Truth. You are the eternal, transcendental, original person, the unborn, the greatest. All the great sages such as Nārada, Asita, Devala and Vyāsa confirm this truth about You, and now You Yourself are declaring it to me.
ശ്ലോകഃ
സർവമേതദൃതം മന്യേ യന്മാം വദസി കേശവ ।
ന ഹി തേ ഭഗവന്വ്യക്തിം വിദുര്ദേവാ ന ദാനവാഃ ॥ 14 ॥
Meaning
സർവമ് — all; ഏതത് — this; ഋതമ് — truth; മന്യേ — I accept; യത് — which; മാമ് — unto me; വദസി — You tell; കേശവ — O Kriṣṇa; ന — never; ഹി — certainly; തേ — Your; ഭഗവന് — O Personality of Godhead; വ്യക്തിമ് — revelation; വിദുഃ — can know; ദേവാഃ — the demigods; ന — nor; ദാനവാഃ — the demons.
Translation
O Kriṣṇa, I totally accept as truth all that You have told me. Neither the demigods nor the demons, O Lord, can understand Your personality.
ശ്ലോകഃ
സ്വയമേവാത്മനാത്മാനം വേത്ഥ ത്വം പുരുഷോത്തമ ।
ഭൂതഭാവന ഭൂതേശ ദേവദേവ ജഗത്പതേ ॥ 15 ॥
Meaning
സ്വയമ് — personally; ഏവ — certainly; ആത്മനാ — by Yourself; ആത്മാനമ് — Yourself; വേത്ഥ — know; ത്വമ് — You; പുരുഷ-ഉത്തമ — O greatest of all persons; ഭൂത-ഭാവന — O origin of everything; ഭൂത-ഈശ — O Lord of everything; ദേവ-ദേവ — O Lord of all demigods; ജഗത്-പതേ — O Lord of the entire universe.
Translation
Indeed, You alone know Yourself by Your own internal potency, O Supreme Person, origin of all, Lord of all beings, God of gods, Lord of the universe!
ശ്ലോകഃ
വക്തുമര്ഹസ്യശേഷേണ ദിവ്യാ ഹ്യാത്മവിഭൂതയഃ ।
യാഭിർവിഭൂതിഭിര്ലോകാനിമാംസ്ത്വം വ്യാപ്യ തിഷ്ഠസി ॥ 16 ॥
Meaning
വക്തുമ് — to say; അര്ഹസി — You deserve; അശേഷേണ — in detail; ദിവ്യാഃ — divine; ഹി — certainly; ആത്മ — Your own; വിഭൂതയഃ — opulences; യാഭിഃ — by which; വിഭൂതിഭിഃ — opulences; ലോകാന് — all the planets; ഇമാന് — these; ത്വമ് — You; വ്യാപ്യ — pervading; തിഷ്ഠസി — remain.
Translation
Please tell me in detail of Your divine opulences by which You pervade all these worlds.
ശ്ലോകഃ
കഥം വിദ്യാമഹം യോഗിംസ്ത്വാം സദാ പരിചിംതയന് ।
കേഷു കേഷു ച ഭാവേഷു ചിംത്യോഽസി ഭഗവന്മയാ ॥ 17 ॥
Meaning
കഥമ് — how; വിദ്യാം അഹമ് — shall I know; യോഗിന് — O supreme mystic; ത്വാമ് — You; സദാ — always; പരിചിംതയന് — thinking of; കേഷു — in which; കേഷു — in which; ച — also; ഭാവേഷു — natures; ചിംത്യഃ അസി — You are to be remembered; ഭഗവന് — O Supreme; മയാ — by me.
Translation
O Kriṣṇa, O supreme mystic, how shall I constantly think of You, and how shall I know You? In what various forms are You to be remembered, O Supreme Personality of Godhead?
ശ്ലോകഃ
വിസ്തരേണാത്മനോ യോഗം വിഭൂതിം ച ജനാര്ദന ।
ഭൂയഃ കഥയ തൃപ്‍തിര്ഹി ശ‍ഋണ്വതോ നാസ്തി മേഽമൃതമ് ॥ 18 ॥
Meaning
വിസ്തരേണ — in detail; ആത്മനഃ — Your; യോഗമ് — mystic power; വിഭൂതിമ് — opulences; ച — also; ജന-അര്ദന — O killer of the atheists; ഭൂയഃ — again; കഥയ — describe; തൃപ്തിഃ — satisfaction; ഹി — certainly; ശൃണ്വതഃ — hearing; ന അസ്തി — there is not; മേ — my; അമൃതമ് — nectar.
Translation
O Janārdana, again please describe in detail the mystic power of Your opulences. I am never satiated in hearing about You, for the more I hear the more I want to taste the nectar of Your words.
ശ്ലോകഃ
ശ്രീഭഗവാനുവാച
ഹംത തേ കഥയിഷ്യാമി ദിവ്യാ ഹ്യാത്മവിഭൂതയഃ ।
പ്രാധാന്യതഃ കുരുശ്രേഷ്ഠ നാസ്ത്യംതോ വിസ്തരസ്യ മേ ॥ 19 ॥
Meaning
ശ്രീ-ഭഗവാന് ഉവാച — Bhagavan Sri Krishna said; ഹംത — yes; തേ — unto you; കഥയിഷ്യാമി — I shall speak; ദിവ്യാഃ — divine; ഹി — certainly; ആത്മ-വിഭൂതയഃ — personal opulences; പ്രാധാന്യതഃ — which are principal; കുരു-ശ്രേഷ്ഠ — O best of the Kurus; ന അസ്തി — there is not; അംതഃ — limit; വിസ്തരസ്യ — to the extent; മേ — My.
Translation
Bhagavan Sri Krishna said: Yes, I will tell you of My splendorous manifestations, but only of those which are prominent, O Arjuna, for My opulence is limitless.
ശ്ലോകഃ
അഹമാത്മാ ഗുഡാകേശ സർവഭൂതാശയസ്ഥിതഃ ।
അഹമാദിശ്ച മധ്യം ച ഭൂതാനാമംത ഏവ ച ॥ 20 ॥
Meaning
അഹമ് — I; ആത്മാ — the soul; ഗുഡാകേശ — O Arjuna; സർവ-ഭൂത — of all living entities; ആശയ-സ്ഥിതഃ — situated within the heart; അഹമ് — I am; ആദിഃ — the origin; ച — also; മധ്യമ് — middle; ച — also; ഭൂതാനാമ് — of all living entities; അംതഃ — end; ഏവ — certainly; ച — and.
Translation
I am the Supersoul, O Arjuna, seated in the hearts of all living entities. I am the beginning, the middle and the end of all beings.
ശ്ലോകഃ
ആദിത്യാനാമഹം വിഷ്ണുര്ജ്യോതിഷാം രവിരംശ‍ഉമാന് ।
മരീചിര്മരുതാമസ്മി നക്ഷത്രാണാമഹം ശശീ ॥ 21 ॥
Meaning
ആദിത്യാനാമ് — of the Ādityas; അഹമ് — I am; വിഷ്ണുഃ — the Supreme Lord; ജ്യോതിഷാമ് — of all luminaries; രവിഃ — the sun; അംശു-മാന് — radiant; മരീചിഃ — Marīci; മരുതാമ് — of the Maruts; അസ്മി — I am; നക്ഷത്രാണാമ് — of the stars; അഹമ് — I am; ശശീ — the moon.
Translation
Of the Ādityas I am Viṣṇu, of lights I am the radiant sun, of the Maruts I am Marīci, and among the stars I am the moon.
ശ്ലോകഃ
വേദാനാം സാമവേദോഽസ്മി ദേവാനാമസ്മി വാസവഃ ।
ഇംദ്രിയാണാം മനശ്ചാസ്മി ഭൂതാനാമസ്മി ചേതനാ ॥ 22 ॥
Meaning
വേദാനാമ് — of all the Vedas; സാമ-വേദഃ — the Sāma Veda; അസ്മി — I am; ദേവാനാമ് — of all the demigods; അസ്മി — I am; വാസവഃ — the heavenly king; ഇംദ്രിയാണാമ് — of all the senses; മനഃ — the mind; ച — also; അസ്മി — I am; ഭൂതാനാമ് — of all living entities; അസ്മി — I am; ചേതനാ — the living force.
Translation
Of the Vedas I am the Sāma Veda; of the demigods I am Indra, the king of heaven; of the senses I am the mind; and in living beings I am the living force [consciousness].
ശ്ലോകഃ
രുദ്രാണാം ശംകരശ്ചാസ്മി വിത്തേശോ യക്ഷരക്ഷസാമ് ।
വസൂനാം പാവകശ്ചാസ്മി മേരുഃ ശിഖരിണാമഹമ് ॥ 23 ॥
Meaning
രുദ്രാണാമ് — of all the Rudras; ശംകരഃ — Lord Śiva; ച — also; അസ്മി — I am; വിത്ത-ഈശഃ — the lord of the treasury of the demigods; യക്ഷ-രക്ഷസാമ് — of the Yakṣas and Rākṣasas; വസൂനാമ് — of the Vasus; പാവകഃ — fire; ച — also; അസ്മി — I am; മേരുഃ — Meru; ശിഖരിണാമ് — of all mountains; അഹമ് — I am.
Translation
Of all the Rudras I am Lord Śiva, of the Yakṣas and Rākṣasas I am the Lord of wealth [Kuvera], of the Vasus I am fire [Agni], and of mountains I am Meru.
ശ്ലോകഃ
പുരോധസാം ച മുഖ്യം മാം വിദ്ധി പാര്ഥ ബൃഹസ്പതിമ് ।
സേനാനീനാമഹം സ്കംദഃ സരസാമസ്മി സാഗരഃ ॥ 24 ॥
Meaning
പുരോധസാമ് — of all priests; ച — also; മുഖ്യമ് — the chief; മാമ് — Me; വിദ്ധി — understand; പാര്ഥ — O son of Prithā; ബൃഹസ്പതിമ് — Brihaspati; സേനാനീനാമ് — of all commanders; അഹമ് — I am; സ്കംദഃ — Kārttikeya; സരസാമ് — of all reservoirs of water; അസ്മി — I am; സാഗരഃ — the ocean.
Translation
Of priests, O Arjuna, know Me to be the chief, Brihaspati. Of generals I am Kārttikeya, and of bodies of water I am the ocean.
ശ്ലോകഃ
മഹര്ഷീണാം ഭൃഗുരഹം ഗിരാമസ്മ്യേകമക്ഷരമ് ।
യജ്ഞാനാം ജപയജ്ഞോഽസ്മി സ്ഥാവരാണാം ഹിമാലയഃ ॥ 25 ॥
Meaning
മഹാ-ഋഷീണാമ് — among the great sages; ഭൃഗുഃ — Bhrigu; അഹമ് — I am; ഗിരാമ് — of vibrations; അസ്മി — I am; ഏകം അക്ഷരമ് — praṇava; യജ്ഞാനാമ് — of sacrifices; ജപ-യജ്ഞഃ — chanting; അസ്മി — I am; സ്ഥാവരാണാമ് — of immovable things; ഹിമാലയഃ — the Himālayan mountains.
Translation
Of the great sages I am Bhrigu; of vibrations I am the transcendental oM. Of sacrifices I am the chanting of the holy names [japa], and of immovable things I am the Himālayas.
ശ്ലോകഃ
അശ്വത്ഥഃ സർവവൃക്ഷാണാം ദേവര്ഷീണാം ച നാരദഃ ।
ഗംധർവാണാം ചിത്രരഥഃ സിദ്ധാനാം കപിലോ മുനിഃ ॥ 26 ॥
Meaning
അശ്വത്ഥഃ — the banyan tree; സർവ-വൃക്ഷാണാമ് — of all trees; ദേവ-ഋഷീണാമ് — of all the sages amongst the demigods; ച — and; നാരദഃ — Nārada; ഗംധർവാണാമ് — of the citizens of the Gandharva planet; ചിത്രരഥഃ — Citraratha; സിദ്ധാനാമ് — of all those who are perfected; കപിലഃ മുനിഃ — Kapila Muni.
Translation
Of all trees I am the banyan tree, and of the sages among the demigods I am Nārada. Of the Gandharvas I am Citraratha, and among perfected beings I am the sage Kapila.
ശ്ലോകഃ
ഉച്‍ചൈഃശ്രവസമശ്വാനാം വിദ്ധി മാമമൃതോദ്ഭ‍വമ് ।
ഐരാവതം ഗജേംദ്രാണാം നരാണാം ച നരാധിപമ് ॥ 27 ॥
Meaning
ഉച്ചൈഃശ്രവസമ് — Uccaiḥśravā; അശ്വാനാമ് — among horses; വിദ്ധി — know; മാമ് — Me; അമൃത-ഉദ്ഭവമ് — produced from the churning of the ocean; ഐരാവതമ് — Airāvata; ഗജ-ഇംദ്രാണാമ് — of lordly elephants; നരാണാമ് — among human beings; ച — and; നര-അധിപമ് — the king.
Translation
Of horses know Me to be Uccaiḥśravā, produced during the churning of the ocean for nectar. Of lordly elephants I am Airāvata, and among men I am the monarch.
ശ്ലോകഃ
ആയുധാനാമഹം വജ്രം ധേനൂനാമസ്മി കാമധുക് ।
പ്രജനശ്ചാസ്മി കംദര്പഃ സര്പാണാമസ്മി വാസുകിഃ ॥ 28 ॥
Meaning
ആയുധാനാമ് — of all weapons; അഹമ് — I am; വജ്രമ് — the thunderbolt; ധേനൂനാമ് — of cows; അസ്മി — I am; കാമ-ധുക് — the surabhi cow; പ്രജനഃ — the cause for begetting children; ച — and; അസ്മി — I am; കംദര്പഃ — Cupid; സര്പാണാമ് — of serpents; അസ്മി — I am; വാസുകിഃ — Vāsuki.
Translation
Of weapons I am the thunderbolt; among cows I am the surabhi. Of causes for procreation I am Kandarpa, the god of love, and of serpents I am Vāsuki.
ശ്ലോകഃ
അനംതശ്ചാസ്മി നാഗാനാം വരുണോ യാദസാമഹമ് ।
പിതൄണാമര്യമാ ചാസ്മി യമഃ സംയമതാമഹമ് ॥ 29 ॥
Meaning
അനംതഃ — Ananta; ച — also; അസ്മി — I am; നാഗാനാമ് — of the many-hooded serpents; വരുണഃ — the demigod controlling the water; യാദസാമ് — of all aquatics; അഹമ് — I am; പിതൄണാമ് — of the ancestors; അര്യമാ — Aryamā; ച — also; അസ്മി — I am; യമഃ — the controller of death; സംയമതാമ് — of all regulators; അഹമ് — I am.
Translation
Of the many-hooded Nāgas I am Ananta, and among the aquatics I am the demigod Varuṇa. Of departed ancestors I am Aryamā, and among the dispensers of law I am Yama, the lord of death.
ശ്ലോകഃ
പ്രഹ്ലാദശ്ചാസ്മി ദൈത്യാനാം കാലഃ കലയതാമഹമ് ।
മൃഗാണാം ച മൃഗേംദ്രോഽഹം വൈനതേയശ്ച പക്ഷിണാമ് ॥ 30 ॥
Meaning
പ്രഹ്ലാദഃ — Prahlāda; ച — also; അസ്മി — I am; ദൈത്യാനാമ് — of the demons; കാലഃ — time; കലയതാമ് — of subduers; അഹമ് — I am; മൃഗാണാമ് — of animals; ച — and; മൃഗ-ഇംദ്രഃ — the lion; അഹമ് — I am; വൈനതേയഃ — Garuḍa; ച — also; പക്ഷിണാമ് — of birds.
Translation
Among the Daitya demons I am the devoted Prahlāda, among subduers I am time, among beasts I am the lion, and among birds I am Garuḍa.
ശ്ലോകഃ
പവനഃ പവതാമസ്മി രാമഃ ശസ്ത്രഭൃതാമഹമ് ।
ഝഷാണാം മകരശ്ചാസ്മി സ്രോതസാമസ്മി ജാഹ്നവീ ॥ 31 ॥
Meaning
പവനഃ — the wind; പവതാമ് — of all that purifies; അസ്മി — I am; രാമഃ — Rāma; ശസ്ത്ര-ഭൃതാമ് — of the carriers of weapons; അഹമ് — I am; ഝഷാണാമ് — of all fish; മകരഃ — the shark; ച — also; അസ്മി — I am; സ്രോതസാമ് — of flowing rivers; അസ്മി — I am; ജാഹ്നവീ — the river Ganges.
Translation
Of purifiers I am the wind, of the wielders of weapons I am Rāma, of fishes I am the shark, and of flowing rivers I am the Ganges.
ശ്ലോകഃ
സര്ഗാണാമാദിരംതശ്ച മധ്യം ചൈവാഹമര്ജുന ।
അധ്യാത്മവിദ്യാ വിദ്യാനാം വാദഃ പ്രവദതാമഹമ് ॥ 32 ॥
Meaning
സര്ഗാണാമ് — of all creations; ആദിഃ — the beginning; അംതഃ — end; ച — and; മധ്യമ് — middle; ച — also; ഏവ — certainly; അഹമ് — I am; അര്ജുന — O Arjuna; അധ്യാത്മ-വിദ്യാ — spiritual knowledge; വിദ്യാനാമ് — of all education; വാദഃ — the natural conclusion; പ്രവദതാമ് — of arguments; അഹമ് — I am.
Translation
Of all creations I am the beginning and the end and also the middle, O Arjuna. Of all sciences I am the spiritual science of the self, and among logicians I am the conclusive truth.
ശ്ലോകഃ
അക്ഷരാണാമകാരോഽസ്മി ദ്വംദ്വഃ സാമാസികസ്യ ച ।
അഹമേവാക്ഷയഃ കാലോ ധാതാഹം വിശ്വതോമുഖഃ ॥ 33 ॥
Meaning
അക്ഷരാണാമ് — of letters; അ-കാരഃ — the first letter; അസ്മി — I am; ദ്വംദ്വഃ — the dual; സാമാസികസ്യ — of compounds; ച — and; അഹമ് — I am; ഏവ — certainly; അക്ഷയഃ — eternal; കാലഃ — time; ധാതാ — the creator; അഹമ് — I am; വിശ്വതഃ-മുഖഃ — Brahmā.
Translation
Of letters I am the letter A, and among compound words I am the dual compound. I am also inexhaustible time, and of creators I am Brahmā.
ശ്ലോകഃ
മൃത്യുഃ സർവഹരശ്ചാഹമുദ്ഭ‍വശ്ച ഭവിഷ്യതാമ് ।
കീര്തിഃ ശ്രീർവാക്‍ച നാരീണാം സ്മൃതിര്മേധാ ധൃതിഃ ക്ഷമാ ॥ 34 ॥
Meaning
മൃത്യുഃ — death; സർവ-ഹരഃ — all-devouring; ച — also; അഹമ് — I am; ഉദ്ഭവഃ — generation; ച — also; ഭവിഷ്യതാമ് — of future manifestations; കീര്തിഃ — fame; ശ്രീഃ — opulence or beauty; വാക് — fine speech; ച — also; നാരീണാമ് — of women; സ്മൃതിഃ — memory; മേധാ — intelligence; ധൃതിഃ — firmness; ക്ഷമാ — patience.
Translation
I am all-devouring death, and I am the generating principle of all that is yet to be. Among women I am fame, fortune, fine speech, memory, intelligence, steadfastness and patience.
ശ്ലോകഃ
ബൃഹത്സാമ തഥാ സാമ്ന‍ആം ഗായത്രീ ഛംദസാമഹമ് ।
മാസാനാം മാര്ഗശീര്ഷോഽഹമൃതൂനാം കുസുമാകരഃ ॥ 35 ॥
Meaning
ബൃഹത്-സാമ — the Brihat-sāma; തഥാ — also; സാമ്നാമ് — of the Sāma Veda songs; ഗായത്രീ — the Gāyatrī hymns; ചംദസാമ് — of all poetry; അഹമ് — I am; മാസാനാമ് — of months; മാര്ഗ-ശീര്ഷഃ — the month of November-December; അഹമ് — I am; ഋതൂനാമ് — of all seasons; കുസുമ-ആകരഃ — spring.
Translation
Of the hymns in the Sāma Veda I am the Brihat-sāma, and of poetry I am the Gāyatrī. Of months I am Mārgaśīrṣa [November-December], and of seasons I am flower-bearing spring.
ശ്ലോകഃ
ദ്യൂതം ഛലയതാമസ്മി തേജസ്തേജസ്വിനാമഹമ് ।
ജയോഽസ്മി വ്യവസായോഽസ്മി സത്ത്വം സത്ത്വവതാമഹമ് ॥ 36 ॥
Meaning
ദ്യൂതമ് — gambling; ചലയതാമ് — of all cheats; അസ്മി — I am; തേജഃ — the splendor; തേജസ്വിനാമ് — of everything splendid; അഹമ് — I am; ജയഃ — victory; അസ്മി — I am; വ്യവസായഃ — enterprise or adventure; അസ്മി — I am; സത്ത്വമ് — the strength; സത്ത്വ-വതാമ് — of the strong; അഹമ് — I am.
Translation
I am also the gambling of cheats, and of the splendid I am the splendor. I am victory, I am adventure, and I am the strength of the strong.
ശ്ലോകഃ
വൃഷ്ണീനാം വാസുദേവോഽസ്മി പാംഡവാനാം ധനംജയഃ ।
മുനീനാമപ്യഹം വ്യാസഃ കവീനാമുശനാ കവിഃ ॥ 37 ॥
Meaning
വൃഷ്ണീനാമ് — of the descendants of Vriṣṇi; വാസുദേവഃ — Kriṣṇa in Dvārakā; അസ്മി — I am; പാംഡവാനാമ് — of the Pāṇḍavas; ധനമ്-ജയഃ — Arjuna; മുനീനാമ് — of the sages; അപി — also; അഹമ് — I am; വ്യാസഃ — Vyāsa, the compiler of all Vedic literature; കവീനാമ് — of all great thinkers; ഉശനാ — Uśanā; കവിഃ — the thinker.
Translation
Of the descendants of Vriṣṇi I am Vāsudeva, and of the Pāṇḍavas I am Arjuna. Of the sages I am Vyāsa, and among great thinkers I am Uśanā.
ശ്ലോകഃ
ദംഡോ ദമയതാമസ്മി നീതിരസ്മി ജിഗീഷതാമ് ।
മൌനം ചൈവാസ്മി ഗുഹ്യാനാം ജ്ഞാനം ജ്ഞാനവതാമഹമ് ॥ 38 ॥
Meaning
ദംഡഃ — punishment; ദമയതാമ് — of all means of suppression; അസ്മി — I am; നീതിഃ — morality; അസ്മി — I am; ജിഗീഷതാമ് — of those who seek victory; മൌനമ് — silence; ച — and; ഏവ — also; അസ്മി — I am; ഗുഹ്യാനാമ് — of secrets; ജ്ഞാനമ് — knowledge; ജ്ഞാന-വതാമ് — of the wise; അഹമ് — I am.
Translation
Among all means of suppressing lawlessness I am punishment, and of those who seek victory I am morality. Of secret things I am silence, and of the wise I am the wisdom.
ശ്ലോകഃ
യച്ച‍ആപി സർവഭൂതാനാം ബീജം തദഹമര്ജുന ।
ന തദസ്തി വിനാ യത്സ്യാന്മയാ ഭൂതം ചരാചരമ് ॥ 39 ॥
Meaning
യത് — whatever; ച — also; അപി — may be; സർവ-ഭൂതാനാമ് — of all creations; ബീജമ് — seed; തത് — that; അഹമ് — I am; അര്ജുന — O Arjuna; ന — not; തത് — that; അസ്തി — there is; വിനാ — without; യത് — which; സ്യാത് — exists; മയാ — Me; ഭൂതമ് — created being; ചര-അചരമ് — moving and nonmoving.
Translation
Furthermore, O Arjuna, I am the generating seed of all existences. There is no being – moving or nonmoving – that can exist without Me.
ശ്ലോകഃ
നാംതോഽസ്തി മമ ദിവ്യാനാം വിഭൂതീനാം പരംതപ ।
ഏഷ തൂദ്ദേശതഃ പ്രോക്തോ വിഭൂതേർവിസ്തരോ മയാ ॥ 40 ॥
Meaning
ന — nor; അംതഃ — a limit; അസ്തി — there is; മമ — My; ദിവ്യാനാമ് — of the divine; വിഭൂതീനാമ് — opulences; പരമ്-തപ — O conqueror of the enemies; ഏഷഃ — all this; തു — but; ഉദ്ദേശതഃ — as examples; പ്രോക്തഃ — spoken; വിഭൂതേഃ — of opulences; വിസ്തരഃ — the expanse; മയാ — by Me.
Translation
O mighty conqueror of enemies, there is no end to My divine manifestations. What I have spoken to you is but a mere indication of My infinite opulences.
ശ്ലോകഃ
യദ്യദ്വിഭൂതിമത്സത്ത്വം ശ്രീമദൂര്ജിതമേവ വാ ।
തത്തദേവാവഗച്ഛ ത്വം മമ തേജോഽശസംഭവമ് ॥ 41 ॥
Meaning
യത് യത് — whatever; വിഭൂതി — opulences; മത് — having; സത്ത്വമ് — existence; ശ്രീ-മത് — beautiful; ഊര്ജിതമ് — glorious; ഏവ — certainly; വാ — or; തത് തത് — all those; ഏവ — certainly; അവഗച്ച — must know; ത്വമ് — you; മമ — My; തേജഃ — of the splendor; അംശ — a part; സംഭവമ് — born of.
Translation
Know that all opulent, beautiful and glorious creations spring from but a spark of My splendor.
ശ്ലോകഃ
അഥവാ ബഹുനൈതേന കിം ജ്ഞാതേന തവാര്ജുന ।
വിഷ്ടഭ്യാഹമിദം കൃത്സ്നമേകാംശേന സ്ഥിതോ ജഗത് ॥ 42 ॥
Meaning
അഥ വാ — or; ബഹുനാ — many; ഏതേന — by this kind; കിമ് — what; ജ്ഞാതേന — by knowing; തവ — your; അര്ജുന — O Arjuna; വിഷ്ടഭ്യ — pervading; അഹമ് — I; ഇദമ് — this; കൃത്സ്നമ് — entire; ഏക — by one; അംശേന — part; സ്ഥിതഃ — am situated; ജഗത് — universe.
Translation
But what need is there, Arjuna, for all this detailed knowledge? With a single fragment of Myself I pervade and support this entire universe.
Browse Related Categories:
