॥ శ్రీ గణేశాయ నమః ॥
॥ శ్రీపరమాత్మనే నమః ॥
అథ కథా ప్రారమ్భః ।

అథ ప్రథమోఽధ్యాయః

శ్రీవ్యాస ఉవాచ ।
ఏకదా నైమిషారణ్యే ఋషయః శౌనకాదయః ।
పప్రచ్ఛుర్మునయః సర్వే సూతం పౌరాణికం ఖలు ॥ 1॥

ఋషయ ఊచుః ।
వ్రతేన తపసా కిం వా ప్రాప్యతే వాఞ్ఛితం ఫలమ్ ।
తత్సర్వం శ్రోతుమిచ్ఛామః కథయస్వ మహామునే ॥ 2॥

సూత ఉవాచ ।
నారదేనైవ సమ్పృష్టో భగవాన్ కమలాపతిః ।
సురర్షయే యథైవాహ తచ్ఛృణుధ్వం సమాహితాః ॥ 3॥

ఏకదా నారదో యోగీ పరానుగ్రహకాఙ్క్షయా ।
పర్యటన్ వివిధాన్ లోకాన్ మర్త్యలోకముపాగతః ॥ 4॥

తతోదృష్ట్వా జనాన్సర్వాన్ నానాక్లేశసమన్వితాన్ ।
నానాయోనిసముత్పన్నాన్ క్లిశ్యమానాన్ స్వకర్మభిః ॥ 5॥

కేనోపాయేన చైతేషాం దుఃఖనాశో భవేద్ ధ్రువమ్ ।
ఇతి సఞ్చిన్త్య మనసా విష్ణులోకం గతస్తదా ॥ 6॥

తత్ర నారాయణం దేవం శుక్లవర్ణం చతుర్భుజమ్ ।
శఙ్ఖ-చక్ర-గదా-పద్మ-వనమాలా-విభూషితమ్ ॥ 7॥

దృష్ట్వా తం దేవదేవేశం స్తోతుం సముపచక్రమే ।
నారద ఉవాచ ।
నమో వాఙ్గమనసాతీతరూపాయానన్తశక్తయే ।
ఆదిమధ్యాన్తహీనాయ నిర్గుణాయ గుణాత్మనే ॥ 8॥

సర్వేషామాదిభూతాయ భక్తానామార్తినాశినే ।
శ్రుత్వా స్తోత్రం తతో విష్ణుర్నారదం ప్రత్యభాషత ॥ 9॥

శ్రీభగవానువాచ ।
కిమర్థమాగతోఽసి త్వం కిం తే మనసి వర్తతే ।
కథయస్వ మహాభాగ తత్సర్వం కథాయామి తే ॥ 10॥

నారద ఉవాచ ।
మర్త్యలోకే జనాః సర్వే నానాక్లేశసమన్వితాః ।
ననాయోనిసముత్పన్నాః పచ్యన్తే పాపకర్మభిః ॥ 11॥

తత్కథం శమయేన్నాథ లఘూపాయేన తద్వద ।
శ్రోతుమిచ్ఛామి తత్సర్వం కృపాస్తి యది తే మయి ॥ 12॥

శ్రీభగవానువాచ ।
సాధు పృష్టం త్వయా వత్స లోకానుగ్రహకాఙ్క్షయా ।
యత్కృత్వా ముచ్యతే మోహత్ తచ్ఛృణుష్వ వదామి తే ॥ 13॥

వ్రతమస్తి మహత్పుణ్యం స్వర్గే మర్త్యే చ దుర్లభమ్ ।
తవ స్నేహాన్మయా వత్స ప్రకాశః క్రియతేఽధునా ॥ 14॥

సత్యనారాయణస్యైవ వ్రతం సమ్యగ్విధానతః । (సత్యనారాయణస్యైవం)
కృత్వా సద్యః సుఖం భుక్త్వా పరత్ర మోక్షమాప్నుయాత్ ।
తచ్ఛ్రుత్వా భగవద్వాక్యం నారదో మునిరబ్రవీత్ ॥ 15॥

నారద ఉవాచ ।
కిం ఫలం కిం విధానం చ కృతం కేనైవ తద్ వ్రతమ్ ।
తత్సర్వం విస్తరాద్ బ్రూహి కదా కార్యం వ్రతం ప్రభో ॥ 16॥ (కార్యంహితద్వ్రతమ్)

శ్రీభగవానువాచ ।
దుఃఖశోకాదిశమనం ధనధాన్యప్రవర్ధనమ్ ॥ 17॥

సౌభాగ్యసన్తతికరం సర్వత్ర విజయప్రదమ్ ।
యస్మిన్ కస్మిన్ దినే మర్త్యో భక్తిశ్రద్ధాసమన్వితః ॥ 18॥

సత్యనారాయణం దేవం యజేచ్చైవ నిశాముఖే ।
బ్రాహ్మణైర్బాన్ధవైశ్చైవ సహితో ధర్మతత్పరః ॥ 19॥

నైవేద్యం భక్తితో దద్యాత్ సపాదం భక్ష్యముత్తమమ్ ।
రమ్భాఫలం ఘృతం క్షీరం గోధూమస్య చ చూర్ణకమ్ ॥ 20॥

అభావే శాలిచూర్ణం వా శర్కరా వా గుడస్తథా ।
సపాదం సర్వభక్ష్యాణి చైకీకృత్య నివేదయేత్ ॥ 21॥

విప్రాయ దక్షిణాం దద్యాత్ కథాం శ్రుత్వా జనైః సహ ।
తతశ్చ బన్ధుభిః సార్ధం విప్రాంశ్చ ప్రతిభోజయేత్ ॥ 22॥

ప్రసాదం భక్షయేద్ భక్త్యా నృత్యగీతాదికం చరేత్ ।
తతశ్చ స్వగృహం గచ్ఛేత్ సత్యనారాయణం స్మరన్ ॥ 23॥

ఏవం కృతే మనుష్యాణాం వాఞ్ఛాసిద్ధిర్భవేద్ ధ్రువమ్ ।
విశేషతః కలియుగే లఘూపాయోఽస్తి భూతలే ॥ 24॥ (లఘూపాయోస్తి)

॥ ఇతి శ్రీస్కన్దపురాణే రేవాఖణ్డే శ్రీసత్యనారాయణ వ్రతకథాయాం ప్రథమోఽధ్యాయః ॥ 1 ॥

అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః

సూత ఉవాచ ।
అథాన్యత్ సమ్ప్రవక్ష్యామి కృతం యేన పురా ద్విజాః ।
కశ్చిత్ కాశీపురే రమ్యే హ్యాసీద్విప్రోఽతినిర్ధనః ॥ 1॥ (హ్యాసీద్విప్రోతినిర్ధనః)

క్షుత్తృడ్భ్యాం వ్యాకులోభూత్వా నిత్యం బభ్రామ భూతలే ।
దుఃఖితం బ్రాహ్మణం దృష్ట్వా భగవాన్ బ్రాహ్మణప్రియః ॥ 2॥

వృద్ధబ్రాహ్మణ రూపస్తం పప్రచ్ఛ ద్విజమాదరాత్ ।
కిమర్థం భ్రమసే విప్ర మహీం నిత్యం సుదుఃఖితః ।
తత్సర్వం శ్రోతుమిచ్ఛామి కథ్యతాం ద్విజ సత్తమ ॥ 3॥

బ్రాహ్మణ ఉవాచ ।
బ్రాహ్మణోఽతి దరిద్రోఽహం భిక్షార్థం వై భ్రమే మహీమ్ ॥ 4॥ (బ్రాహ్మణోతి)

ఉపాయం యది జానాసి కృపయా కథయ ప్రభో ।
వృద్ధబ్రాహ్మణ ఉవాచ ।
సత్యనారాయణో విష్ణుర్వాఞ్ఛితార్థఫలప్రదః ॥ 5॥

తస్య త్వం పూజనం విప్ర కురుష్వ వ్రతముత్తమమ । (వ్రతముత్తమమ్)
యత్కృత్వా సర్వదుఃఖేభ్యో ముక్తో భవతి మానవః ॥ 6॥

విధానం చ వ్రతస్యాపి విప్రాయాభాష్య యత్నతః ।
సత్యనారాయణో వృద్ధస్తత్రైవాన్తరధీయత ॥ 7॥

తద్ వ్రతం సఙ్కరిష్యామి యదుక్తం బ్రాహ్మణేన వై ।
ఇతి సఞ్చిన్త్య విప్రోఽసౌ రాత్రౌ నిద్రా న లబ్ధవాన్ ॥ 8॥ (నిద్రాం)

తతః ప్రాతః సముత్థాయ సత్యనారాయణవ్రతమ్ ।
కరిష్య ఇతి సఙ్కల్ప్య భిక్షార్థమగమద్విజః ॥ 9॥ (భిక్షార్థమగమద్ద్విజః)

తస్మిన్నేవ దినే విప్రః ప్రచురం ద్రవ్యమాప్తవాన్ ।
తేనైవ బన్ధుభిః సార్ధం సత్యస్యవ్రతమాచరత్ ॥ 10॥

సర్వదుఃఖవినిర్ముక్తః సర్వసమ్పత్సమన్వితః ।
బభూవ స ద్విజశ్రేష్ఠో వ్రతస్యాస్య ప్రభావతః ॥ 11॥

తతః ప్రభృతి కాలం చ మాసి మాసి వ్రతం కృతమ్ ।
ఏవం నారాయణస్యేదం వ్రతం కృత్వా ద్విజోత్తమః ॥ 12॥

సర్వపాపవినిర్ముక్తో దుర్లభం మోక్షమాప్తవాన్ ।
వ్రతమస్య యదా విప్ర పృథివ్యాం సఙ్కరిష్యతి ॥ 13॥ (విప్రాః)

తదైవ సర్వదుఃఖం తు మనుజస్య వినశ్యతి । (చ మనుజస్య)
ఏవం నారాయణేనోక్తం నారదాయ మహాత్మనే ॥ 14॥

మయా తత్కథితం విప్రాః కిమన్యత్ కథయామి వః ।
ఋషయ ఊచుః ।
తస్మాద్ విప్రాచ్ఛ్రుతం కేన పృథివ్యాం చరితం మునే ।
తత్సర్వం శ్రోతుమిచ్ఛామః శ్రద్ధాఽస్మాకం ప్రజాయతే ॥ 15॥ (శ్రద్ధాస్మాకం)

సూత ఉవాచ ।
శ‍ఋణుధ్వం మునయః సర్వే వ్రతం యేన కృతం భువి ।
ఏకదా స ద్విజవరో యథావిభవ విస్తరైః ॥ 16॥

బన్ధుభిః స్వజనైః సార్ధం వ్రతం కర్తుం సముద్యతః ।
ఏతస్మిన్నన్తరే కాలే కాష్ఠక్రేతా సమాగమత్ ॥ 17॥

బహిః కాష్ఠం చ సంస్థాప్య విప్రస్య గృహమాయయౌ ।
తృష్ణాయా పీడితాత్మా చ దృష్ట్వా విప్రం కృతం వ్రతమ్ ॥ 18॥ (కృత)

ప్రణిపత్య ద్విజం ప్రాహ కిమిదం క్రియతే త్వయా ।
కృతే కిం ఫలమాప్నోతి విస్తరాద్ వద మే ప్రభో ॥ 19॥ (విస్తారాద్)

విప్ర ఉవాచ ।
సత్యనారాయణేస్యేదం వ్రతం సర్వేప్సితప్రదమ్ ।
తస్య ప్రసాదాన్మే సర్వం ధనధాన్యాదికం మహత్ ॥ 20॥

తస్మాదేతద్ వ్రతం జ్ఞాత్వా కాష్ఠక్రేతాఽతిహర్షితః ।
పపౌ జలం ప్రసాదం చ భుక్త్వా స నగరం యయౌ ॥ 21॥

సత్యనారాయణం దేవం మనసా ఇత్యచిన్తయత్ ।
కాష్ఠం విక్రయతో గ్రామే ప్రాప్యతే చాద్య యద్ ధనమ్ ॥ 22॥ (ప్రాప్యతేమేఽద్య)

తేనైవ సత్యదేవస్య కరిష్యే వ్రతముత్తమమ్ ।
ఇతి సఞ్చిన్త్య మనసా కాష్ఠం ధృత్వా తు మస్తకే ॥ 23॥

జగామ నగరే రమ్యే ధనినాం యత్ర సంస్థితిః ।
తద్దినే కాష్ఠమూల్యం చ ద్విగుణం ప్రాప్తవానసౌ ॥ 24॥

తతః ప్రసన్నహృదయః సుపక్వం కదలీ ఫలమ్ ।
శర్కరాఘృతదుగ్ధం చ గోధూమస్య చ చూర్ణకమ్ ॥ 25॥

కృత్వైకత్ర సపాదం చ గృహీత్వా స్వగృహం యయౌ ।
తతో బన్ధూన్ సమాహూయ చకార విధినా వ్రతమ్ ॥ 26॥

తద్ వ్రతస్య ప్రభావేణ ధనపుత్రాన్వితోఽభవత్ । (ధనపుత్రాన్వితోభవత్)
ఇహలోకే సుఖం భుక్త్వా చాన్తే సత్యపురం యయౌ ॥ 27॥

॥ ఇతి శ్రీస్కన్దపురాణే రేవాఖణ్డే శ్రీసత్యనారాయణ వ్రతకథాయాం ద్వితీయోఽధ్యాయః ॥ 2 ॥

అథ తృతీయోఽధ్యాయః

సూత ఉవాచ ।
పునరగ్రే ప్రవక్ష్యామి శ‍ఋణుధ్వం ముని సత్తమాః ।
పురా చోల్కాముఖో నామ నృపశ్చాసీన్మహామతిః ॥ 1॥

జితేన్ద్రియః సత్యవాదీ యయౌ దేవాలయం ప్రతి ।
దినే దినే ధనం దత్త్వా ద్విజాన్ సన్తోషయత్ సుధీః ॥ 2॥

భార్యా తస్య ప్రముగ్ధా చ సరోజవదనా సతీ ।
భద్రశీలానదీ తీరే సత్యస్యవ్రతమాచరత్ ॥ 3॥

ఏతస్మిన్నన్తరే తత్ర సాధురేకః సమాగతః ।
వాణిజ్యార్థం బహుధనైరనేకైః పరిపూరితః ॥ 4॥

నావం సంస్థాప్య తత్తీరే జగామ నృపతిం ప్రతి ।
దృష్ట్వా స వ్రతినం భూపం ప్రపచ్ఛ వినయాన్వితః ॥ 5॥

సాధురువాచ ।
కిమిదం కురుషే రాజన్ భక్తియుక్తేన చేతసా ।
ప్రకాశం కురు తత్సర్వం శ్రోతుమిచ్ఛామి సామ్ప్రతమ్ ॥ 6॥

రాజోవాచ ।
పూజనం క్రియతే సాధో విష్ణోరతులతేజసః ।
వ్రతం చ స్వజనైః సార్ధం పుత్రాద్యావాప్తి కామ్యయా ॥ 7॥

భూపస్య వచనం శ్రుత్వా సాధుః ప్రోవాచ సాదరమ్ ।
సర్వం కథయ మే రాజన్ కరిష్యేఽహం తవోదితమ్ ॥ 8॥

మమాపి సన్తతిర్నాస్తి హ్యేతస్మాజ్జాయతే ధ్రువమ్ ।
తతో నివృత్త్య వాణిజ్యాత్ సానన్దో గృహమాగతః ॥ 9॥

భార్యాయై కథితం సర్వం వ్రతం సన్తతి దాయకమ్ ।
తదా వ్రతం కరిష్యామి యదా మే సన్తతిర్భవేత్ ॥ 10॥

ఇతి లీలావతీం ప్రాహ పత్నీం సాధుః స సత్తమః ।
ఏకస్మిన్ దివసే తస్య భార్యా లీలావతీ సతీ ॥ 11॥ (భార్యాం)

భర్తృయుక్తానన్దచిత్తాఽభవద్ ధర్మపరాయణా ।
ర్గభిణీ సాఽభవత్ తస్య భార్యా సత్యప్రసాదతః ॥ 12॥ (సాభవత్)

దశమే మాసి వై తస్యాః కన్యారత్నమజాయత ।
దినే దినే సా వవృధే శుక్లపక్షే యథా శశీ ॥ 13॥

నామ్నా కలావతీ చేతి తన్నామకరణం కృతమ్ ।
తతో లీలావతీ ప్రాహ స్వామినం మధురం వచః ॥ 14॥

న కరోషి కిమర్థం వై పురా సఙ్కల్పితం వ్రతమ్ ।
సాధురువాచ ।
వివాహ సమయే త్వస్యాః కరిష్యామి వ్రతం ప్రియే ॥ 15॥

ఇతి భార్యాం సమాశ్వాస్య జగామ నగరం ప్రతి ।
తతః కలావతీ కన్యా వవృధే పితృవేశ్మని ॥ 16॥

దృష్ట్వా కన్యాం తతః సాధుర్నగరే సఖిభిః సహ ।
మన్త్రయిత్వా ద్రుతం దూతం ప్రేషయామాస ధర్మవిత్ ॥ 17॥

వివాహార్థం చ కన్యాయా వరం శ్రేష్ఠం విచారయ ।
తేనాజ్ఞప్తశ్చ దూతోఽసౌ కాఞ్చనం నగరం యయౌ ॥ 18॥

తస్మాదేకం వణిక్పుత్రం సమాదాయాగతో హి సః ।
దృష్ట్వా తు సున్దరం బాలం వణిక్పుత్రం గుణాన్వితమ్ ॥ 19॥

జ్ఞాతిభిర్బన్ధుభిః సార్ధం పరితుష్టేన చేతసా ।
దత్తావాన్ సాధుపుత్రాయ కన్యాం విధివిధానతః ॥ 20॥ (సాధుఃపుత్రాయ)

తతోఽభాగ్యవశాత్ తేన విస్మృతం వ్రతముత్తమమ్ । (తతోభాగ్యవశాత్)
వివాహసమయే తస్యాస్తేన రుష్టో భవత్ ప్రభుః ॥ 21॥ (రుష్టోఽభవత్)

తతః కాలేన నియతో నిజకర్మ విశారదః ।
వాణిజ్యార్థం తతః శీఘ్రం జామాతృ సహితో వణిక్ ॥ 22॥

రత్నసారపురే రమ్యే గత్వా సిన్ధు సమీపతః ।
వాణిజ్యమకరోత్ సాధుర్జామాత్రా శ్రీమతా సహ ॥ 23॥

తౌ గతౌ నగరే రమ్యే చన్ద్రకేతోర్నృపస్య చ । (నగరేతస్య)
ఏతస్మిన్నేవ కాలే తు సత్యనారాయణః ప్రభుః ॥ 24॥

భ్రష్టప్రతిజ్ఞమాలోక్య శాపం తస్మై ప్రదత్తవాన్ ।
దారుణం కఠినం చాస్య మహద్ దుఃఖం భవిష్యతి ॥ 25॥

ఏకస్మిన్దివసే రాజ్ఞో ధనమాదాయ తస్కరః ।
తత్రైవ చాగత శ్చౌరో వణిజౌ యత్ర సంస్థితౌ ॥ 26॥

తత్పశ్చాద్ ధావకాన్ దూతాన్ దృష్టవా భీతేన చేతసా ।
ధనం సంస్థాప్య తత్రైవ స తు శీఘ్రమలక్షితః ॥ 27॥

తతో దూతాఃసమాయాతా యత్రాస్తే సజ్జనో వణిక్ ।
దృష్ట్వా నృపధనం తత్ర బద్ధ్వాఽఽనీతౌ వణిక్సుతౌ ॥ 28॥ (బద్ధ్వానీతౌ)

హర్షేణ ధావమానాశ్చ ప్రోచుర్నృపసమీపతః ।
తస్కరౌ ద్వౌ సమానీతౌ విలోక్యాజ్ఞాపయ ప్రభో ॥ 29॥

రాజ్ఞాఽఽజ్ఞప్తాస్తతః శీఘ్రం దృఢం బద్ధ్వా తు తా వుభౌ ।
స్థాపితౌ ద్వౌ మహాదుర్గే కారాగారేఽవిచారతః ॥ 30॥

మాయయా సత్యదేవస్య న శ్రుతం కైస్తయోర్వచః ।
అతస్తయోర్ధనం రాజ్ఞా గృహీతం చన్ద్రకేతునా ॥ 31॥

తచ్ఛాపాచ్చ తయోర్గేహే భార్యా చైవాతి దుఃఖితా ।
చౌరేణాపహృతం సర్వం గృహే యచ్చ స్థితం ధనమ్ ॥ 32॥

ఆధివ్యాధిసమాయుక్తా క్షుత్పిపాశాతి దుఃఖితా । (క్షుత్పిపాసాతి)
అన్నచిన్తాపరా భూత్వా బభ్రామ చ గృహే గృహే ।
కలావతీ తు కన్యాపి బభ్రామ ప్రతివాసరమ్ ॥ 33॥

ఏకస్మిన్ దివసే యాతా క్షుధార్తా ద్విజమన్దిరమ్ । (దివసే జాతా)
గత్వాఽపశ్యద్ వ్రతం తత్ర సత్యనారాయణస్య చ ॥ 34॥ (గత్వాపశ్యద్)

ఉపవిశ్య కథాం శ్రుత్వా వరం ర్ప్రాథితవత్యపి ।
ప్రసాద భక్షణం కృత్వా యయౌ రాత్రౌ గృహం ప్రతి ॥ 35॥

మాతా కలావతీం కన్యాం కథయామాస ప్రేమతః ।
పుత్రి రాత్రౌ స్థితా కుత్ర కిం తే మనసి వర్తతే ॥ 36॥

కన్యా కలావతీ ప్రాహ మాతరం ప్రతి సత్వరమ్ ।
ద్విజాలయే వ్రతం మాతర్దృష్టం వాఞ్ఛితసిద్ధిదమ్ ॥ 37॥

తచ్ఛ్రుత్వా కన్యకా వాక్యం వ్రతం కర్తుం సముద్యతా ।
సా ముదా తు వణిగ్భార్యా సత్యనారాయణస్య చ ॥ 38॥

వ్రతం చక్రే సైవ సాధ్వీ బన్ధుభిః స్వజనైః సహ ।
భర్తృజామాతరౌ క్షిప్రమాగచ్ఛేతాం స్వమాశ్రమమ్ ॥ 39॥

అపరాధం చ మే భర్తుర్జామాతుః క్షన్తుమర్హసి ।
వ్రతేనానేన తుష్టోఽసౌ సత్యనారాయణః పునః ॥ 40॥ (తుష్టోసౌ)

దర్శయామాస స్వప్నం హీ చన్ద్రకేతుం నృపోత్తమమ్ ।
బన్దినౌ మోచయ ప్రాతర్వణిజౌ నృపసత్తమ ॥ 41॥

దేయం ధనం చ తత్సర్వం గృహీతం యత్ త్వయాఽధునా । (త్వయాధునా)
నో చేత్ త్వాం నాశయిష్యామి సరాజ్యధనపుత్రకమ్ ॥ 42॥

ఏవమాభాష్య రాజానం ధ్యానగమ్యోఽభవత్ ప్రభుః । (ధ్యానగమ్యోభవత్)
తతః ప్రభాతసమయే రాజా చ స్వజనైః సహ ॥ 43॥

ఉపవిశ్య సభామధ్యే ప్రాహ స్వప్నం జనం ప్రతి ।
బద్ధౌ మహాజనౌ శీఘ్రం మోచయ ద్వౌ వణిక్సుతౌ ॥ 44॥

ఇతి రాజ్ఞో వచః శ్రుత్వా మోచయిత్వా మహాజనౌ ।
సమానీయ నృపస్యాగ్రే ప్రాహుస్తే వినయాన్వితాః ॥ 45॥

ఆనీతౌ ద్వౌ వణిక్పుత్రౌ ముక్తౌ నిగడబన్ధనాత్ ।
తతో మహాజనౌ నత్వా చన్ద్రకేతుం నృపోత్తమమ్ ॥ 46॥

స్మరన్తౌ పూర్వ వృత్తాన్తం నోచతుర్భయవిహ్వలౌ ।
రాజా వణిక్సుతౌ వీక్ష్య వచః ప్రోవాచ సాదరమ్ ॥ 47॥

దేవాత్ ప్రాప్తం మహద్దుఃఖమిదానీం నాస్తి వై భయమ్ ।
తదా నిగడసన్త్యాగం క్షౌరకర్మాద్యకారయత్ ॥ 48॥

వస్త్రాలఙ్కారకం దత్త్వా పరితోష్య నృపశ్చ తౌ ।
పురస్కృత్య వణిక్పుత్రౌ వచసాఽతోషయద్ భృశమ్ ॥ 49॥ (వచసాతోషయద్భృశమ్)

పురానీతం తు యద్ ద్రవ్యం ద్విగుణీకృత్య దత్తవాన్ ।
ప్రోవాచ చ తతో రాజా గచ్ఛ సాధో నిజాశ్రమమ్ ॥ 50॥ (ప్రోవాచతౌ)

రాజానం ప్రణిపత్యాహ గన్తవ్యం త్వత్ప్రసాదతః ।
ఇత్యుక్త్వా తౌ మహావైశ్యౌ జగ్మతుః స్వగృహం ప్రతి ॥ 51॥ (మహావైశ్యో)

॥ ఇతి శ్రీస్కన్ద పురాణే రేవాఖణ్డే శ్రీసత్యనారాయణ వ్రతకథాయాం తృతీయోఽధ్యాయః ॥ 3 ॥

అథ చతుర్థోఽధ్యాయః

సూత ఉవాచ ।
యాత్రాం తు కృతవాన్ సాధుర్మఙ్గలాయనపూర్వికామ్ ।
బ్రాహ్మణేభ్యో ధనం దత్త్వా తదా తు నగరం యయౌ ॥ 1॥

కియద్ దూరే గతే సాధో సత్యనారాయణః ప్రభుః ।
జిజ్ఞాసాం కృతవాన్ సాధౌ కిమస్తి తవ నౌస్థితమ్ ॥ 2॥

తతో మహాజనౌ మత్తౌ హేలయా చ ప్రహస్య వై । (మతౌ)
కథం పృచ్ఛసి భో దణ్డిన్ ముద్రాం నేతుం కిమిచ్ఛసి ॥ 3॥

లతాపత్రాదికం చైవ వర్తతే తరణౌ మమ ।
నిష్ఠురం చ వచః శ్రుత్వా సత్యం భవతు తే వచః ॥ 4॥

ఏవముక్త్వా గతః శీఘ్రం దణ్డీ తస్య సమీపతః ।
కియద్ దూరే తతో గత్వా స్థితః సిన్ధు సమీపతః ॥ 5॥

గతే దణ్డిని సాధుశ్చ కృతనిత్యక్రియస్తదా ।
ఉత్థితాం తరణీం దృష్ట్వా విస్మయం పరమం యయౌ ॥ 6॥

దృష్ట్వా లతాదికం చైవ మూర్చ్ఛితో న్యపతద్ భువి ।
లబ్ధసఞ్జ్ఞో వణిక్పుత్రస్తతశ్చిన్తాన్వితోఽభవత్ ॥ 7॥ (వణిక్పుత్రస్తతశ్చిన్తాన్వితోభవత్)

తదా తు దుహితుః కాన్తో వచనం చేదమబ్రవీత్ ।
కిమర్థం క్రియతే శోకః శాపో దత్తశ్చ దణ్డినా ॥ 8॥

శక్యతే తేన సర్వం హి కర్తుం చాత్ర న సంశయః । (శక్యతేనే న)
అతస్తచ్ఛరణం యామో వాఞ్ఛతార్థో భవిష్యతి ॥ 9॥ (వాఞ్ఛితార్థో)

జామాతుర్వచనం శ్రుత్వా తత్సకాశం గతస్తదా ।
దృష్ట్వా చ దణ్డినం భక్త్యా నత్వా ప్రోవాచ సాదరమ్ ॥ 10॥

క్షమస్వ చాపరాధం మే యదుక్తం తవ సన్నిధౌ ।
ఏవం పునః పునర్నత్వా మహాశోకాకులోఽభవత్ ॥ 11॥ (మహాశోకాకులోభవత్)

ప్రోవాచ వచనం దణ్డీ విలపన్తం విలోక్య చ ।
మా రోదీః శ‍ఋణుమద్వాక్యం మమ పూజాబహిర్ముఖః ॥ 12॥

మమాజ్ఞయా చ దుర్బుద్ధే లబ్ధం దుఃఖం ముహుర్ముహుః ।
తచ్ఛ్రుత్వా భగవద్వాక్యం స్తుతిం కర్తుం సముద్యతః ॥ 13॥

సాధురువాచ ।
త్వన్మాయామోహితాః సర్వే బ్రహ్మాద్యాస్త్రిదివౌకసః ।
న జానన్తి గుణాన్ రూపం తవాశ్చర్యమిదం ప్రభో ॥ 14॥

మూఢోఽహం త్వాం కథం జానే మోహితస్తవమాయయా । (మూఢోహం)
ప్రసీద పూజయిష్యామి యథావిభవవిస్తరైః ॥ 15॥

పురా విత్తం చ తత్ సర్వం త్రాహి మాం శరణాగతమ్ ।
శ్రుత్వా భక్తియుతం వాక్యం పరితుష్టో జనార్దనః ॥ 16॥

వరం చ వాఞ్ఛితం దత్త్వా తత్రైవాన్తర్దధే హరిః ।
తతో నావం సమారూహ్య దృష్ట్వా విత్తప్రపూరితామ్ ॥ 17॥

కృపయా సత్యదేవస్య సఫలం వాఞ్ఛితం మమ ।
ఇత్యుక్త్వా స్వజనైః సార్ధం పూజాం కృత్వా యథావిధి ॥ 18॥

హర్షేణ చాభవత్ పూర్ణఃసత్యదేవప్రసాదతః ।
నావం సంయోజ్య యత్నేన స్వదేశగమనం కృతమ్ ॥ 19॥

సాధుర్జామాతరం ప్రాహ పశ్య రత్నపురీం మమ ।
దూతం చ ప్రేషయామాస నిజవిత్తస్య రక్షకమ్ ॥ 20॥

తతోఽసౌ నగరం గత్వా సాధుభార్యాం విలోక్య చ । (దూతోసౌ)
ప్రోవాచ వాఞ్ఛితం వాక్యం నత్వా బద్ధాఞ్జలిస్తదా ॥ 21॥

నికటే నగరస్యైవ జామాత్రా సహితో వణిక్ ।
ఆగతో బన్ధువర్గైశ్చ విత్తైశ్చ బహుభిర్యుతః ॥ 22॥

శ్రుత్వా దూతముఖాద్వాక్యం మహాహర్షవతీ సతీ ।
సత్యపూజాం తతః కృత్వా ప్రోవాచ తనుజాం ప్రతి ॥ 23॥

వ్రజామి శీఘ్రమాగచ్ఛ సాధుసన్దర్శనాయ చ ।
ఇతి మాతృవచః శ్రుత్వా వ్రతం కృత్వా సమాప్య చ ॥ 24॥

ప్రసాదం చ పరిత్యజ్య గతా సాఽపి పతిం ప్రతి । (సాపి)
తేన రుష్టాః సత్యదేవో భర్తారం తరణిం తథా ॥ 25॥ (రుష్టః, తరణీం)

సంహృత్య చ ధనైః సార్ధం జలే తస్యావమజ్జయత్ ।
తతః కలావతీ కన్యా న విలోక్య నిజం పతిమ్ ॥ 26॥

శోకేన మహతా తత్ర రుదన్తీ చాపతద్ భువి । (రుదతీ)
దృష్ట్వా తథావిధాం నావం కన్యాం చ బహుదుఃఖితామ్ ॥ 27॥

భీతేన మనసా సాధుః కిమాశ్చర్యమిదం భవేత్ ।
చిన్త్యమానాశ్చ తే సర్వే బభూవుస్తరివాహకాః ॥ 28॥

తతో లీలావతీ కన్యాం దృష్ట్వా సా విహ్వలాఽభవత్ ।
విలలాపాతిదుఃఖేన భర్తారం చేదమబ్రవీత ॥ 29॥

ఇదానీం నౌకయా సార్ధం కథం సోఽభూదలక్షితః ।
న జానే కస్య దేవస్య హేలయా చైవ సా హృతా ॥ 30॥

సత్యదేవస్య మాహాత్మ్యం జ్ఞాతుం వా కేన శక్యతే ।
ఇత్యుక్త్వా విలలాపైవ తతశ్చ స్వజనైః సహ ॥ 31॥

తతో లీలావతీ కన్యాం క్రౌడే కృత్వా రురోద హ ।
తతఃకలావతీ కన్యా నష్టే స్వామిని దుఃఖితా ॥ 32॥

గృహీత్వా పాదుకే తస్యానుగతుం చ మనోదధే । (పాదుకాం)
కన్యాయాశ్చరితం దృష్ట్వా సభార్యః సజ్జనో వణిక్ ॥ 33॥

అతిశోకేన సన్తప్తశ్చిన్తయామాస ధర్మవిత్ ।
హృతం వా సత్యదేవేన భ్రాన్తోఽహం సత్యమాయయా ॥ 34॥

సత్యపూజాం కరిష్యామి యథావిభవవిస్తరైః ।
ఇతి సర్వాన్ సమాహూయ కథయిత్వా మనోరథమ్ ॥ 35॥

నత్వా చ దణ్డవద్ భూమౌ సత్యదేవం పునః పునః ।
తతస్తుష్టః సత్యదేవో దీనానాం పరిపాలకః ॥ 36॥

జగాద వచనం చైనం కృపయా భక్తవత్సలః ।
త్యక్త్వా ప్రసాదం తే కన్యా పతిం ద్రష్టుం సమాగతా ॥ 37॥

అతోఽదృష్టోఽభవత్తస్యాః కన్యకాయాః పతిర్ధ్రువమ్ ।
గృహం గత్వా ప్రసాదం చ భుక్త్వా సాఽఽయాతి చేత్పునః ॥ 38॥ (సాయాతి)

లబ్ధభర్త్రీ సుతా సాధో భవిష్యతి న సంశయః ।
కన్యకా తాదృశం వాక్యం శ్రుత్వా గగనమణ్డలాత్ ॥ 39॥

క్షిప్రం తదా గృహం గత్వా ప్రసాదం చ బుభోజ సా ।
పశ్చాత్ సా పునరాగత్య దదర్శ స్వజనం పతిమ్ ॥ 40॥ (సాపశ్చాత్పునరాగత్య, సజనం)

తతః కలావతీ కన్యా జగాద పితరం ప్రతి ।
ఇదానీం చ గృహం యాహి విలమ్బం కురుషే కథమ్ ॥ 41॥

తచ్ఛ్రుత్వా కన్యకావాక్యం సన్తుష్టోఽభూద్వణిక్సుతః ।
పూజనం సత్యదేవస్య కృత్వా విధివిధానతః ॥ 42॥

ధనైర్బన్ధుగణైః సార్ధం జగామ నిజమన్దిరమ్ ।
పౌర్ణమాస్యాం చ సఙ్క్రాన్తౌ కృతవాన్ సత్యస్య పూజనమ్ ॥ 43॥ (సత్యపూజనమ్)

ఇహలోకే సుఖం భుక్త్వా చాన్తే సత్యపురం యయౌ ॥ 44॥

॥ ఇతి శ్రీస్కన్ద పురాణే రేవాఖణ్డే శ్రీసత్యనారాయణ వ్రతకథాయాం చతుర్థోఽధ్యాయః ॥ 4 ॥

అథ పఞ్చమోఽధ్యాయః

సూత ఉవాచ ।
అథాన్యచ్చ ప్రవక్ష్యామి శ్రుణుధ్వం మునిసత్తమాః ।
ఆసీత్ తుఙ్గధ్వజో రాజా ప్రజాపాలనతత్పరః ॥ 1॥

ప్రసాదం సత్యదేవస్య త్యక్త్వా దుఃఖమవాప సః ।
ఏకదా స వనం గత్వా హత్వా బహువిధాన్ పశూన్ ॥ 2॥

ఆగత్య వటమూలం చ దృష్ట్వా సత్యస్య పూజనమ్ । (చాపశ్యత్)
గోపాః కుర్వన్తి సన్తుష్టా భక్తియుక్తాః స బాన్ధవాః ॥ 3॥

రాజా దృష్ట్వా తు దర్పేణ న గతో న ననామ సః ।
తతో గోపగణాః సర్వే ప్రసాదం నృపసన్నిధౌ ॥ 4॥

సంస్థాప్య పునరాగత్య భుక్తత్వా సర్వే యథేప్సితమ్ ।
తతః ప్రసాదం సన్త్యజ్య రాజా దుఃఖమవాప సః ॥ 5॥

తస్య పుత్రశతం నష్టం ధనధాన్యాదికం చ యత్ ।
సత్యదేవేన తత్సర్వం నాశితం మమ నిశ్చితమ్ ॥ 6॥

అతస్తత్రైవ గచ్ఛామి యత్ర దేవస్య పూజనమ్ ।
మనసా తు వినిశ్చిత్య యయౌ గోపాలసన్నిధౌ ॥ 7॥

తతోఽసౌ సత్యదేవస్య పూజాం గోపగణైఃసహ ।
భక్తిశ్రద్ధాన్వితో భూత్వా చకార విధినా నృపః ॥ 8॥

సత్యదేవప్రసాదేన ధనపుత్రాన్వితోఽభవత్ ।
ఇహలోకే సుఖం భుక్తత్వా చాన్తే సత్యపురం యయౌ ॥ 9॥

య ఇదం కురుతే సత్యవ్రతం పరమదుర్లభమ్ ।
శ‍ఋణోతి చ కథాం పుణ్యాం భక్తియుక్తః ఫలప్రదామ్ ॥ 10॥

ధనధాన్యాదికం తస్య భవేత్ సత్యప్రసాదతః ।
దరిద్రో లభతే విత్తం బద్ధో ముచ్యేత బన్ధనాత్ ॥ 11॥

భీతో భయాత్ ప్రముచ్యేత సత్యమేవ న సంశయః ।
ఈప్సితం చ ఫలం భుక్త్వా చాన్తే సత్యపురంవ్రజేత్ ॥ 12॥

ఇతి వః కథితం విప్రాః సత్యనారాయణవ్రతమ్ ।
యత్ కృత్వా సర్వదుఃఖేభ్యో ముక్తో భవతి మానవః ॥ 13॥

విశేషతః కలియుగే సత్యపూజా ఫలప్రదా ।
కేచిత్ కాలం వదిష్యన్తి సత్యమీశం తమేవ చ ॥ 14॥

సత్యనారాయణం కేచిత్ సత్యదేవం తథాపరే ।
నానారూపధరో భూత్వా సర్వేషామీప్సితప్రదమ్ ॥ 15॥ (సర్వేషామీప్సితప్రదః)

భవిష్యతి కలౌ సత్యవ్రతరూపీ సనాతనః ।
శ్రీవిష్ణునా ధృతం రూపం సర్వేషామీప్సితప్రదమ్ ॥ 16॥

య ఇదం పఠతే నిత్యం శ‍ఋణోతి మునిసత్తమాః ।
తస్య నశ్యన్తి పాపాని సత్యదేవప్రసాదతః ॥ 17॥

వ్రతం యైస్తు కృతం పూర్వం సత్యనారాయణస్య చ ।
తేషాం త్వపరజన్మాని కథయామి మునీశ్వరాః ॥ 18॥

శతానన్దోమహాప్రాజ్ఞఃసుదామాబ్రాహ్మణో హ్యభూత్ ।
తస్మిఞ్జన్మని శ్రీకృష్ణం ధ్యాత్వా మోక్షమవాప హ ॥ 19॥

కాష్ఠభారవహో భిల్లో గుహరాజో బభూవ హ ।
తస్మిఞ్జన్మని శ్రీరామం సేవ్య మోక్షం జగామ వై ॥ 20॥

ఉల్కాముఖో మహారాజో నృపో దశరథోఽభవత్ ।
శ్రీరఙ్గనాథం సమ్పూజ్య శ్రీవైకుణ్ఠం తదాగమత్ ॥ 21॥ (శ్రీరామచన్ద్రసమ్ప్రాప్య)

ర్ధామికః సత్యసన్ధశ్చ సాధుర్మోరధ్వజోఽభవత్ । (సాధుర్మోరధ్వజోభవత్)
దేహార్ధం క్రకచైశ్ఛిత్త్వా దత్వా మోక్షమవాప హ ॥ 22॥

తుఙ్గధ్వజో మహారాజః స్వాయమ్భువోఽభవత్ కిల । (స్వాయమ్భూరభవత్)
సర్వాన్ భాగవతాన్ కృత్వా శ్రీవైకుణ్ఠం తదాఽగమత్ ॥ 23॥ (కృత్త్వా, తదాగమత్)

భూత్వా గోపాశ్చ తే సర్వే వ్రజమణ్డలవాసినః ।
నిహత్య రాక్షసాన్ సర్వాన్ గోలోకం తు తదా యయుః ॥ 24॥

॥ ఇతి శ్రీస్కన్దపురాణే రేవాఖణ్డే శ్రీసత్యనారాయణ వ్రతకథాయాం పఞ్చమోఽధ్యాయః ॥ 5 ॥