శ్రీ గణేశాయ నమః
శ్రీజానకీవల్లభో విజయతే
శ్రీరామచరితమానస
సప్తమ సోపాన (ఉత్తరకాణ్డ)

కేకీకణ్ఠాభనీలం సురవరవిలసద్విప్రపాదాబ్జచిహ్నం
శోభాఢ్యం పీతవస్త్రం సరసిజనయనం సర్వదా సుప్రసన్నమ్।
పాణౌ నారాచచాపం కపినికరయుతం బన్ధునా సేవ్యమానం
నౌమీడ్యం జానకీశం రఘువరమనిశం పుష్పకారూఢరామమ్ ॥ 1 ॥

కోసలేన్ద్రపదకఞ్జమఞ్జులౌ కోమలావజమహేశవన్దితౌ।
జానకీకరసరోజలాలితౌ చిన్తకస్య మనభృఙ్గసడ్గినౌ ॥ 2 ॥

కున్దిన్దుదరగౌరసున్దరం అమ్బికాపతిమభీష్టసిద్ధిదమ్।
కారుణీకకలకఞ్జలోచనం నౌమి శఙ్కరమనఙ్గమోచనమ్ ॥ 3 ॥

దో. రహా ఏక దిన అవధి కర అతి ఆరత పుర లోగ।
జహఁ తహఁ సోచహిం నారి నర కృస తన రామ బియోగ ॥
సగున హోహిం సున్దర సకల మన ప్రసన్న సబ కేర।
ప్రభు ఆగవన జనావ జను నగర రమ్య చహుఁ ఫేర ॥
కౌసల్యాది మాతు సబ మన అనన్ద అస హోఇ।
ఆయు ప్రభు శ్రీ అనుజ జుత కహన చహత అబ కోఇ ॥
భరత నయన భుజ దచ్ఛిన ఫరకత బారహిం బార।
జాని సగున మన హరష అతి లాగే కరన బిచార ॥
రహేఉ ఏక దిన అవధి అధారా। సముఝత మన దుఖ భయు అపారా ॥
కారన కవన నాథ నహిం ఆయు। జాని కుటిల కిధౌం మోహి బిసరాయు ॥
అహహ ధన్య లఛిమన బడ఼భాగీ। రామ పదారబిన్దు అనురాగీ ॥
కపటీ కుటిల మోహి ప్రభు చీన్హా। తాతే నాథ సఙ్గ నహిం లీన్హా ॥
జౌం కరనీ సముఝై ప్రభు మోరీ। నహిం నిస్తార కలప సత కోరీ ॥
జన అవగున ప్రభు మాన న క్AU। దీన బన్ధు అతి మృదుల సుభ్AU ॥
మోరి జియఁ భరోస దృఢ఼ సోఈ। మిలిహహిం రామ సగున సుభ హోఈ ॥
బీతేం అవధి రహహి జౌం ప్రానా। అధమ కవన జగ మోహి సమానా ॥

దో. రామ బిరహ సాగర మహఁ భరత మగన మన హోత।
బిప్ర రూప ధరి పవన సుత ఆఇ గయు జను పోత ॥ 1(క) ॥

బైఠి దేఖి కుసాసన జటా ముకుట కృస గాత।
రామ రామ రఘుపతి జపత స్త్రవత నయన జలజాత ॥ 1(ఖ) ॥

దేఖత హనూమాన అతి హరషేఉ। పులక గాత లోచన జల బరషేఉ ॥
మన మహఁ బహుత భాఁతి సుఖ మానీ। బోలేఉ శ్రవన సుధా సమ బానీ ॥
జాసు బిరహఁ సోచహు దిన రాతీ। రటహు నిరన్తర గున గన పాఁతీ ॥
రఘుకుల తిలక సుజన సుఖదాతా। ఆయు కుసల దేవ ముని త్రాతా ॥
రిపు రన జీతి సుజస సుర గావత। సీతా సహిత అనుజ ప్రభు ఆవత ॥
సునత బచన బిసరే సబ దూఖా। తృషావన్త జిమి పాఇ పియూషా ॥
కో తుమ్హ తాత కహాఁ తే ఆఏ। మోహి పరమ ప్రియ బచన సునాఏ ॥
మారుత సుత మైం కపి హనుమానా। నాము మోర సును కృపానిధానా ॥
దీనబన్ధు రఘుపతి కర కిఙ్కర। సునత భరత భేణ్టేఉ ఉఠి సాదర ॥
మిలత ప్రేమ నహిం హృదయఁ సమాతా। నయన స్త్రవత జల పులకిత గాతా ॥
కపి తవ దరస సకల దుఖ బీతే। మిలే ఆజు మోహి రామ పిరీతే ॥
బార బార బూఝీ కుసలాతా। తో కహుఁ దేఉఁ కాహ సును భ్రాతా ॥
ఏహి సన్దేస సరిస జగ మాహీం। కరి బిచార దేఖేఉఁ కఛు నాహీమ్ ॥
నాహిన తాత ఉరిన మైం తోహీ। అబ ప్రభు చరిత సునావహు మోహీ ॥
తబ హనుమన్త నాఇ పద మాథా। కహే సకల రఘుపతి గున గాథా ॥
కహు కపి కబహుఁ కృపాల గోసాఈం। సుమిరహిం మోహి దాస కీ నాఈమ్ ॥

ఛం. నిజ దాస జ్యోం రఘుబంసభూషన కబహుఁ మమ సుమిరన కర్ యో।
సుని భరత బచన బినీత అతి కపి పులకిత తన చరనన్హి పర్ యో ॥
రఘుబీర నిజ ముఖ జాసు గున గన కహత అగ జగ నాథ జో।
కాహే న హోఇ బినీత పరమ పునీత సదగున సిన్ధు సో ॥

దో. రామ ప్రాన ప్రియ నాథ తుమ్హ సత్య బచన మమ తాత।
పుని పుని మిలత భరత సుని హరష న హృదయఁ సమాత ॥ 2(క) ॥

సో. భరత చరన సిరు నాఇ తురిత గయు కపి రామ పహిం।
కహీ కుసల సబ జాఇ హరషి చలేఉ ప్రభు జాన చఢ఼ఇ ॥ 2(ఖ) ॥

హరషి భరత కోసలపుర ఆఏ। సమాచార సబ గురహి సునాఏ ॥
పుని మన్దిర మహఁ బాత జనాఈ। ఆవత నగర కుసల రఘురాఈ ॥
సునత సకల జననీం ఉఠి ధాఈం। కహి ప్రభు కుసల భరత సముఝాఈ ॥
సమాచార పురబాసింహ పాఏ। నర అరు నారి హరషి సబ ధాఏ ॥
దధి దుర్బా రోచన ఫల ఫూలా। నవ తులసీ దల మఙ్గల మూలా ॥
భరి భరి హేమ థార భామినీ। గావత చలిం సిన్ధు సిన్ధురగామినీ ॥
జే జైసేహిం తైసేహిం ఉటి ధావహిం। బాల బృద్ధ కహఁ సఙ్గ న లావహిమ్ ॥
ఏక ఏకన్హ కహఁ బూఝహిం భాఈ। తుమ్హ దేఖే దయాల రఘురాఈ ॥
అవధపురీ ప్రభు ఆవత జానీ। భీ సకల సోభా కై ఖానీ ॥
బహి సుహావన త్రిబిధ సమీరా। భి సరజూ అతి నిర్మల నీరా ॥

దో. హరషిత గుర పరిజన అనుజ భూసుర బృన్ద సమేత।
చలే భరత మన ప్రేమ అతి సన్ముఖ కృపానికేత ॥ 3(క) ॥

బహుతక చఢ఼ఈ అటారిన్హ నిరఖహిం గగన బిమాన।
దేఖి మధుర సుర హరషిత కరహిం సుమఙ్గల గాన ॥ 3(ఖ) ॥

రాకా ససి రఘుపతి పుర సిన్ధు దేఖి హరషాన।
బఢ఼యో కోలాహల కరత జను నారి తరఙ్గ సమాన ॥ 3(గ) ॥

ఇహాఁ భానుకుల కమల దివాకర। కపిన్హ దేఖావత నగర మనోహర ॥
సును కపీస అఙ్గద లఙ్కేసా। పావన పురీ రుచిర యహ దేసా ॥
జద్యపి సబ బైకుణ్ఠ బఖానా। బేద పురాన బిదిత జగు జానా ॥
అవధపురీ సమ ప్రియ నహిం సోఊ। యహ ప్రసఙ్గ జాని కౌ కోఊ ॥
జన్మభూమి మమ పురీ సుహావని। ఉత్తర దిసి బహ సరజూ పావని ॥
జా మజ్జన తే బినహిం ప్రయాసా। మమ సమీప నర పావహిం బాసా ॥
అతి ప్రియ మోహి ఇహాఁ కే బాసీ। మమ ధామదా పురీ సుఖ రాసీ ॥
హరషే సబ కపి సుని ప్రభు బానీ। ధన్య అవధ జో రామ బఖానీ ॥

దో. ఆవత దేఖి లోగ సబ కృపాసిన్ధు భగవాన।
నగర నికట ప్రభు ప్రేరేఉ ఉతరేఉ భూమి బిమాన ॥ 4(క) ॥

ఉతరి కహేఉ ప్రభు పుష్పకహి తుమ్హ కుబేర పహిం జాహు।
ప్రేరిత రామ చలేఉ సో హరషు బిరహు అతి తాహు ॥ 4(ఖ) ॥

ఆఏ భరత సఙ్గ సబ లోగా। కృస తన శ్రీరఘుబీర బియోగా ॥
బామదేవ బసిష్ఠ మునినాయక। దేఖే ప్రభు మహి ధరి ధను సాయక ॥
ధాఇ ధరే గుర చరన సరోరుహ। అనుజ సహిత అతి పులక తనోరుహ ॥
భేణ్టి కుసల బూఝీ మునిరాయా। హమరేం కుసల తుమ్హారిహిం దాయా ॥
సకల ద్విజన్హ మిలి నాయు మాథా। ధర్మ ధురన్ధర రఘుకులనాథా ॥
గహే భరత పుని ప్రభు పద పఙ్కజ। నమత జిన్హహి సుర ముని సఙ్కర అజ ॥
పరే భూమి నహిం ఉఠత ఉఠాఏ। బర కరి కృపాసిన్ధు ఉర లాఏ ॥
స్యామల గాత రోమ భే ఠాఢ఼ఏ। నవ రాజీవ నయన జల బాఢ఼ఏ ॥

ఛం. రాజీవ లోచన స్త్రవత జల తన లలిత పులకావలి బనీ।
అతి ప్రేమ హృదయఁ లగాఇ అనుజహి మిలే ప్రభు త్రిభుఅన ధనీ ॥
ప్రభు మిలత అనుజహి సోహ మో పహిం జాతి నహిం ఉపమా కహీ।
జను ప్రేమ అరు సిఙ్గార తను ధరి మిలే బర సుషమా లహీ ॥ 1 ॥

బూఝత కృపానిధి కుసల భరతహి బచన బేగి న ఆవీ।
సును సివా సో సుఖ బచన మన తే భిన్న జాన జో పావీ ॥
అబ కుసల కౌసలనాథ ఆరత జాని జన దరసన దియో।
బూడ఼త బిరహ బారీస కృపానిధాన మోహి కర గహి లియో ॥ 2 ॥

దో. పుని ప్రభు హరషి సత్రుహన భేణ్టే హృదయఁ లగాఇ।
లఛిమన భరత మిలే తబ పరమ ప్రేమ దౌ భాఇ ॥ 5 ॥

భరతానుజ లఛిమన పుని భేణ్టే। దుసహ బిరహ సమ్భవ దుఖ మేటే ॥
సీతా చరన భరత సిరు నావా। అనుజ సమేత పరమ సుఖ పావా ॥
ప్రభు బిలోకి హరషే పురబాసీ। జనిత బియోగ బిపతి సబ నాసీ ॥
ప్రేమాతుర సబ లోగ నిహారీ। కౌతుక కీన్హ కృపాల ఖరారీ ॥
అమిత రూప ప్రగటే తేహి కాలా। జథాజోగ మిలే సబహి కృపాలా ॥
కృపాదృష్టి రఘుబీర బిలోకీ। కిఏ సకల నర నారి బిసోకీ ॥
ఛన మహిం సబహి మిలే భగవానా। ఉమా మరమ యహ కాహుఁ న జానా ॥
ఏహి బిధి సబహి సుఖీ కరి రామా। ఆగేం చలే సీల గున ధామా ॥
కౌసల్యాది మాతు సబ ధాఈ। నిరఖి బచ్ఛ జను ధేను లవాఈ ॥

ఛం. జను ధేను బాలక బచ్ఛ తజి గృహఁ చరన బన పరబస గీం।
దిన అన్త పుర రుఖ స్త్రవత థన హుఙ్కార కరి ధావత భీ ॥
అతి ప్రేమ సబ మాతు భేటీం బచన మృదు బహుబిధి కహే।
గి బిషమ బియోగ భవ తిన్హ హరష సుఖ అగనిత లహే ॥

దో. భేటేఉ తనయ సుమిత్రాఁ రామ చరన రతి జాని।
రామహి మిలత కైకేఈ హృదయఁ బహుత సకుచాని ॥ 6(క) ॥

లఛిమన సబ మాతన్హ మిలి హరషే ఆసిష పాఇ।
కైకేఇ కహఁ పుని పుని మిలే మన కర ఛోభు న జాఇ ॥ 6 ॥

సాసున్హ సబని మిలీ బైదేహీ। చరనన్హి లాగి హరషు అతి తేహీ ॥
దేహిం అసీస బూఝి కుసలాతా। హోఇ అచల తుమ్హార అహివాతా ॥
సబ రఘుపతి ముఖ కమల బిలోకహిం। మఙ్గల జాని నయన జల రోకహిమ్ ॥
కనక థార ఆరతి ఉతారహిం। బార బార ప్రభు గాత నిహారహిమ్ ॥
నానా భాఁతి నిఛావరి కరహీం। పరమానన్ద హరష ఉర భరహీమ్ ॥
కౌసల్యా పుని పుని రఘుబీరహి। చితవతి కృపాసిన్ధు రనధీరహి ॥
హృదయఁ బిచారతి బారహిం బారా। కవన భాఁతి లఙ్కాపతి మారా ॥
అతి సుకుమార జుగల మేరే బారే। నిసిచర సుభట మహాబల భారే ॥

దో. లఛిమన అరు సీతా సహిత ప్రభుహి బిలోకతి మాతు।
పరమానన్ద మగన మన పుని పుని పులకిత గాతు ॥ 7 ॥

లఙ్కాపతి కపీస నల నీలా। జామవన్త అఙ్గద సుభసీలా ॥
హనుమదాది సబ బానర బీరా। ధరే మనోహర మనుజ సరీరా ॥
భరత సనేహ సీల బ్రత నేమా। సాదర సబ బరనహిం అతి ప్రేమా ॥
దేఖి నగరబాసింహ కై రీతీ। సకల సరాహహి ప్రభు పద ప్రీతీ ॥
పుని రఘుపతి సబ సఖా బోలాఏ। ముని పద లాగహు సకల సిఖాఏ ॥
గుర బసిష్ట కులపూజ్య హమారే। ఇన్హ కీ కృపాఁ దనుజ రన మారే ॥
ఏ సబ సఖా సునహు ముని మేరే। భే సమర సాగర కహఁ బేరే ॥
మమ హిత లాగి జన్మ ఇన్హ హారే। భరతహు తే మోహి అధిక పిఆరే ॥
సుని ప్రభు బచన మగన సబ భే। నిమిష నిమిష ఉపజత సుఖ నే ॥

దో. కౌసల్యా కే చరనన్హి పుని తిన్హ నాయు మాథ ॥
ఆసిష దీన్హే హరషి తుమ్హ ప్రియ మమ జిమి రఘునాథ ॥ 8(క) ॥

సుమన బృష్టి నభ సఙ్కుల భవన చలే సుఖకన్ద।
చఢ఼ఈ అటారిన్హ దేఖహిం నగర నారి నర బృన్ద ॥ 8(ఖ) ॥

కఞ్చన కలస బిచిత్ర సఁవారే। సబహిం ధరే సజి నిజ నిజ ద్వారే ॥
బన్దనవార పతాకా కేతూ। సబన్హి బనాఏ మఙ్గల హేతూ ॥
బీథీం సకల సుగన్ధ సిఞ్చాఈ। గజమని రచి బహు చౌక పురాఈ ॥
నానా భాఁతి సుమఙ్గల సాజే। హరషి నగర నిసాన బహు బాజే ॥
జహఁ తహఁ నారి నిఛావర కరహీం। దేహిం అసీస హరష ఉర భరహీమ్ ॥
కఞ్చన థార ఆరతీ నానా। జుబతీ సజేం కరహిం సుభ గానా ॥
కరహిం ఆరతీ ఆరతిహర కేం। రఘుకుల కమల బిపిన దినకర కేమ్ ॥
పుర సోభా సమ్పతి కల్యానా। నిగమ సేష సారదా బఖానా ॥
తేఉ యహ చరిత దేఖి ఠగి రహహీం। ఉమా తాసు గున నర కిమి కహహీమ్ ॥

దో. నారి కుముదినీం అవధ సర రఘుపతి బిరహ దినేస।
అస్త భేఁ బిగసత భీం నిరఖి రామ రాకేస ॥ 9(క) ॥

హోహిం సగున సుభ బిబిధ బిధి బాజహిం గగన నిసాన।
పుర నర నారి సనాథ కరి భవన చలే భగవాన ॥ 9(ఖ) ॥

ప్రభు జానీ కైకేఈ లజానీ। ప్రథమ తాసు గృహ గే భవానీ ॥
తాహి ప్రబోధి బహుత సుఖ దీన్హా। పుని నిజ భవన గవన హరి కీన్హా ॥
కృపాసిన్ధు జబ మన్దిర గే। పుర నర నారి సుఖీ సబ భే ॥
గుర బసిష్ట ద్విజ లిఏ బులాఈ। ఆజు సుఘరీ సుదిన సముదాఈ ॥
సబ ద్విజ దేహు హరషి అనుసాసన। రామచన్ద్ర బైఠహిం సిఙ్ఘాసన ॥
ముని బసిష్ట కే బచన సుహాఏ। సునత సకల బిప్రన్హ అతి భాఏ ॥
కహహిం బచన మృదు బిప్ర అనేకా। జగ అభిరామ రామ అభిషేకా ॥
అబ మునిబర బిలమ్బ నహిం కీజే। మహారాజ కహఁ తిలక కరీజై ॥

దో. తబ ముని కహేఉ సుమన్త్ర సన సునత చలేఉ హరషాఇ।
రథ అనేక బహు బాజి గజ తురత సఁవారే జాఇ ॥ 10(క) ॥

జహఁ తహఁ ధావన పఠి పుని మఙ్గల ద్రబ్య మగాఇ।
హరష సమేత బసిష్ట పద పుని సిరు నాయు ఆఇ ॥ 10(ఖ) ॥

నవాన్హపారాయణ, ఆఠవాఁ విశ్రామ
అవధపురీ అతి రుచిర బనాఈ। దేవన్హ సుమన బృష్టి ఝరి లాఈ ॥
రామ కహా సేవకన్హ బులాఈ। ప్రథమ సఖన్హ అన్హవావహు జాఈ ॥
సునత బచన జహఁ తహఁ జన ధాఏ। సుగ్రీవాది తురత అన్హవాఏ ॥
పుని కరునానిధి భరతు హఁకారే। నిజ కర రామ జటా నిరుఆరే ॥
అన్హవాఏ ప్రభు తీనిఉ భాఈ। భగత బఛల కృపాల రఘురాఈ ॥
భరత భాగ్య ప్రభు కోమలతాఈ। సేష కోటి సత సకహిం న గాఈ ॥
పుని నిజ జటా రామ బిబరాఏ। గుర అనుసాసన మాగి నహాఏ ॥
కరి మజ్జన ప్రభు భూషన సాజే। అఙ్గ అనఙ్గ దేఖి సత లాజే ॥

దో. సాసున్హ సాదర జానకిహి మజ్జన తురత కరాఇ।
దిబ్య బసన బర భూషన అఁగ అఁగ సజే బనాఇ ॥ 11(క) ॥

రామ బామ దిసి సోభతి రమా రూప గున ఖాని।
దేఖి మాతు సబ హరషీం జన్మ సుఫల నిజ జాని ॥ 11(ఖ) ॥

సును ఖగేస తేహి అవసర బ్రహ్మా సివ ముని బృన్ద।
చఢ఼ఇ బిమాన ఆఏ సబ సుర దేఖన సుఖకన్ద ॥ 11(గ) ॥

ప్రభు బిలోకి ముని మన అనురాగా। తురత దిబ్య సిఙ్ఘాసన మాగా ॥
రబి సమ తేజ సో బరని న జాఈ। బైఠే రామ ద్విజన్హ సిరు నాఈ ॥
జనకసుతా సమేత రఘురాఈ। పేఖి ప్రహరషే ముని సముదాఈ ॥
బేద మన్త్ర తబ ద్విజన్హ ఉచారే। నభ సుర ముని జయ జయతి పుకారే ॥
ప్రథమ తిలక బసిష్ట ముని కీన్హా। పుని సబ బిప్రన్హ ఆయసు దీన్హా ॥
సుత బిలోకి హరషీం మహతారీ। బార బార ఆరతీ ఉతారీ ॥
బిప్రన్హ దాన బిబిధ బిధి దీన్హే। జాచక సకల అజాచక కీన్హే ॥
సిఙ్ఘాసన పర త్రిభుఅన సాఈ। దేఖి సురన్హ దున్దుభీం బజాఈమ్ ॥

ఛం. నభ దున్దుభీం బాజహిం బిపుల గన్ధర్బ కిన్నర గావహీం।
నాచహిం అపఛరా బృన్ద పరమానన్ద సుర ముని పావహీమ్ ॥
భరతాది అనుజ బిభీషనాఙ్గద హనుమదాది సమేత తే।
గహేం ఛత్ర చామర బ్యజన ధను అసి చర్మ సక్తి బిరాజతే ॥ 1 ॥

శ్రీ సహిత దినకర బంస బూషన కామ బహు ఛబి సోహీ।
నవ అమ్బుధర బర గాత అమ్బర పీత సుర మన మోహీ ॥
ముకుటాఙ్గదాది బిచిత్ర భూషన అఙ్గ అఙ్గన్హి ప్రతి సజే।
అమ్భోజ నయన బిసాల ఉర భుజ ధన్య నర నిరఖన్తి జే ॥ 2 ॥

దో. వహ సోభా సమాజ సుఖ కహత న బని ఖగేస।
బరనహిం సారద సేష శ్రుతి సో రస జాన మహేస ॥ 12(క) ॥

భిన్న భిన్న అస్తుతి కరి గే సుర నిజ నిజ ధామ।
బన్దీ బేష బేద తబ ఆఏ జహఁ శ్రీరామ ॥ 12(ఖ) ॥

ప్రభు సర్బగ్య కీన్హ అతి ఆదర కృపానిధాన।
లఖేఉ న కాహూఁ మరమ కఛు లగే కరన గున గాన ॥ 12(గ) ॥

ఛం. జయ సగున నిర్గున రూప అనూప భూప సిరోమనే।
దసకన్ధరాది ప్రచణ్డ నిసిచర ప్రబల ఖల భుజ బల హనే ॥
అవతార నర సంసార భార బిభఞ్జి దారున దుఖ దహే।
జయ ప్రనతపాల దయాల ప్రభు సఞ్జుక్త సక్తి నమామహే ॥ 1 ॥

తవ బిషమ మాయా బస సురాసుర నాగ నర అగ జగ హరే।
భవ పన్థ భ్రమత అమిత దివస నిసి కాల కర్మ గునని భరే ॥
జే నాథ కరి కరునా బిలోకే త్రిబిధి దుఖ తే నిర్బహే।
భవ ఖేద ఛేదన దచ్ఛ హమ కహుఁ రచ్ఛ రామ నమామహే ॥ 2 ॥

జే గ్యాన మాన బిమత్త తవ భవ హరని భక్తి న ఆదరీ।
తే పాఇ సుర దుర్లభ పదాదపి పరత హమ దేఖత హరీ ॥
బిస్వాస కరి సబ ఆస పరిహరి దాస తవ జే హోఇ రహే।
జపి నామ తవ బిను శ్రమ తరహిం భవ నాథ సో సమరామహే ॥ 3 ॥

జే చరన సివ అజ పూజ్య రజ సుభ పరసి మునిపతినీ తరీ।
నఖ నిర్గతా ముని బన్దితా త్రేలోక పావని సురసరీ ॥
ధ్వజ కులిస అఙ్కుస కఞ్జ జుత బన ఫిరత కణ్టక కిన లహే।
పద కఞ్జ ద్వన్ద ముకున్ద రామ రమేస నిత్య భజామహే ॥ 4 ॥

అబ్యక్తమూలమనాది తరు త్వచ చారి నిగమాగమ భనే।
షట కన్ధ సాఖా పఞ్చ బీస అనేక పర్న సుమన ఘనే ॥
ఫల జుగల బిధి కటు మధుర బేలి అకేలి జేహి ఆశ్రిత రహే।
పల్లవత ఫూలత నవల నిత సంసార బిటప నమామహే ॥ 5 ॥

జే బ్రహ్మ అజమద్వైతమనుభవగమ్య మనపర ధ్యావహీం।
తే కహహుఁ జానహుఁ నాథ హమ తవ సగున జస నిత గావహీమ్ ॥
కరునాయతన ప్రభు సదగునాకర దేవ యహ బర మాగహీం।
మన బచన కర్మ బికార తజి తవ చరన హమ అనురాగహీమ్ ॥ 6 ॥

దో. సబ కే దేఖత బేదన్హ బినతీ కీన్హి ఉదార।
అన్తర్ధాన భే పుని గే బ్రహ్మ ఆగార ॥ 13(క) ॥

బైనతేయ సును సమ్భు తబ ఆఏ జహఁ రఘుబీర।
బినయ కరత గదగద గిరా పూరిత పులక సరీర ॥ 13(ఖ) ॥

ఛం. జయ రామ రమారమనం సమనం। భవ తాప భయాకుల పాహి జనమ్ ॥
అవధేస సురేస రమేస బిభో। సరనాగత మాగత పాహి ప్రభో ॥ 1 ॥

దససీస బినాసన బీస భుజా। కృత దూరి మహా మహి భూరి రుజా ॥
రజనీచర బృన్ద పతఙ్గ రహే। సర పావక తేజ ప్రచణ్డ దహే ॥ 2 ॥

మహి మణ్డల మణ్డన చారుతరం। ధృత సాయక చాప నిషఙ్గ బరమ్ ॥
మద మోహ మహా మమతా రజనీ। తమ పుఞ్జ దివాకర తేజ అనీ ॥ 3 ॥

మనజాత కిరాత నిపాత కిఏ। మృగ లోగ కుభోగ సరేన హిఏ ॥
హతి నాథ అనాథని పాహి హరే। బిషయా బన పావఁర భూలి పరే ॥ 4 ॥

బహు రోగ బియోగన్హి లోగ హే। భవదఙ్ఘ్రి నిరాదర కే ఫల ఏ ॥
భవ సిన్ధు అగాధ పరే నర తే। పద పఙ్కజ ప్రేమ న జే కరతే ॥ 5 ॥

అతి దీన మలీన దుఖీ నితహీం। జిన్హ కే పద పఙ్కజ ప్రీతి నహీమ్ ॥
అవలమ్బ భవన్త కథా జిన్హ కే ॥ ప్రియ సన్త అనన్త సదా తిన్హ కేమ్ ॥ 6 ॥

నహిం రాగ న లోభ న మాన మదా ॥ తిన్హ కేం సమ బైభవ వా బిపదా ॥
ఏహి తే తవ సేవక హోత ముదా। ముని త్యాగత జోగ భరోస సదా ॥ 7 ॥

కరి ప్రేమ నిరన్తర నేమ లిఏఁ। పద పఙ్కజ సేవత సుద్ధ హిఏఁ ॥
సమ మాని నిరాదర ఆదరహీ। సబ సన్త సుఖీ బిచరన్తి మహీ ॥ 8 ॥

ముని మానస పఙ్కజ భృఙ్గ భజే। రఘుబీర మహా రనధీర అజే ॥
తవ నామ జపామి నమామి హరీ। భవ రోగ మహాగద మాన అరీ ॥ 9 ॥

గున సీల కృపా పరమాయతనం। ప్రనమామి నిరన్తర శ్రీరమనమ్ ॥
రఘునన్ద నికన్దయ ద్వన్ద్వఘనం। మహిపాల బిలోకయ దీన జనమ్ ॥ 10 ॥

దో. బార బార బర మాగుఁ హరషి దేహు శ్రీరఙ్గ।
పద సరోజ అనపాయనీ భగతి సదా సతసఙ్గ ॥ 14(క) ॥

బరని ఉమాపతి రామ గున హరషి గే కైలాస।
తబ ప్రభు కపిన్హ దివాఏ సబ బిధి సుఖప్రద బాస ॥ 14(ఖ) ॥

సును ఖగపతి యహ కథా పావనీ। త్రిబిధ తాప భవ భయ దావనీ ॥
మహారాజ కర సుభ అభిషేకా। సునత లహహిం నర బిరతి బిబేకా ॥
జే సకామ నర సునహిం జే గావహిం। సుఖ సమ్పతి నానా బిధి పావహిమ్ ॥
సుర దుర్లభ సుఖ కరి జగ మాహీం। అన్తకాల రఘుపతి పుర జాహీమ్ ॥
సునహిం బిముక్త బిరత అరు బిషీ। లహహిం భగతి గతి సమ్పతి నీ ॥
ఖగపతి రామ కథా మైం బరనీ। స్వమతి బిలాస త్రాస దుఖ హరనీ ॥
బిరతి బిబేక భగతి దృఢ఼ కరనీ। మోహ నదీ కహఁ సున్దర తరనీ ॥
నిత నవ మఙ్గల కౌసలపురీ। హరషిత రహహిం లోగ సబ కురీ ॥
నిత ని ప్రీతి రామ పద పఙ్కజ। సబకేం జిన్హహి నమత సివ ముని అజ ॥
మఙ్గన బహు ప్రకార పహిరాఏ। ద్విజన్హ దాన నానా బిధి పాఏ ॥

దో. బ్రహ్మానన్ద మగన కపి సబ కేం ప్రభు పద ప్రీతి।
జాత న జానే దివస తిన్హ గే మాస షట బీతి ॥ 15 ॥

బిసరే గృహ సపనేహుఁ సుధి నాహీం। జిమి పరద్రోహ సన్త మన మాహీ ॥
తబ రఘుపతి సబ సఖా బోలాఏ। ఆఇ సబన్హి సాదర సిరు నాఏ ॥
పరమ ప్రీతి సమీప బైఠారే। భగత సుఖద మృదు బచన ఉచారే ॥
తుమ్హ అతి కీన్హ మోరి సేవకాఈ। ముఖ పర కేహి బిధి కరౌం బడ఼ఆఈ ॥
తాతే మోహి తుమ్హ అతి ప్రియ లాగే। మమ హిత లాగి భవన సుఖ త్యాగే ॥
అనుజ రాజ సమ్పతి బైదేహీ। దేహ గేహ పరివార సనేహీ ॥
సబ మమ ప్రియ నహిం తుమ్హహి సమానా। మృషా న కహుఁ మోర యహ బానా ॥
సబ కే ప్రియ సేవక యహ నీతీ। మోరేం అధిక దాస పర ప్రీతీ ॥

దో. అబ గృహ జాహు సఖా సబ భజేహు మోహి దృఢ఼ నేమ।
సదా సర్బగత సర్బహిత జాని కరేహు అతి ప్రేమ ॥ 16 ॥

సుని ప్రభు బచన మగన సబ భే। కో హమ కహాఁ బిసరి తన గే ॥
ఏకటక రహే జోరి కర ఆగే। సకహిం న కఛు కహి అతి అనురాగే ॥
పరమ ప్రేమ తిన్హ కర ప్రభు దేఖా। కహా బిబిధ బిధి గ్యాన బిసేషా ॥
ప్రభు సన్ముఖ కఛు కహన న పారహిం। పుని పుని చరన సరోజ నిహారహిమ్ ॥
తబ ప్రభు భూషన బసన మగాఏ। నానా రఙ్గ అనూప సుహాఏ ॥
సుగ్రీవహి ప్రథమహిం పహిరాఏ। బసన భరత నిజ హాథ బనాఏ ॥
ప్రభు ప్రేరిత లఛిమన పహిరాఏ। లఙ్కాపతి రఘుపతి మన భాఏ ॥
అఙ్గద బైఠ రహా నహిం డోలా। ప్రీతి దేఖి ప్రభు తాహి న బోలా ॥

దో. జామవన్త నీలాది సబ పహిరాఏ రఘునాథ।
హియఁ ధరి రామ రూప సబ చలే నాఇ పద మాథ ॥ 17(క) ॥

తబ అఙ్గద ఉఠి నాఇ సిరు సజల నయన కర జోరి।
అతి బినీత బోలేఉ బచన మనహుఁ ప్రేమ రస బోరి ॥ 17(ఖ) ॥

సును సర్బగ్య కృపా సుఖ సిన్ధో। దీన దయాకర ఆరత బన్ధో ॥
మరతీ బేర నాథ మోహి బాలీ। గయు తుమ్హారేహి కోఞ్ఛేం ఘాలీ ॥
అసరన సరన బిరదు సమ్భారీ। మోహి జని తజహు భగత హితకారీ ॥
మోరేం తుమ్హ ప్రభు గుర పితు మాతా। జాఉఁ కహాఁ తజి పద జలజాతా ॥
తుమ్హహి బిచారి కహహు నరనాహా। ప్రభు తజి భవన కాజ మమ కాహా ॥
బాలక గ్యాన బుద్ధి బల హీనా। రాఖహు సరన నాథ జన దీనా ॥
నీచి టహల గృహ కై సబ కరిహుఁ। పద పఙ్కజ బిలోకి భవ తరిహుఁ ॥
అస కహి చరన పరేఉ ప్రభు పాహీ। అబ జని నాథ కహహు గృహ జాహీ ॥

దో. అఙ్గద బచన బినీత సుని రఘుపతి కరునా సీంవ।
ప్రభు ఉఠాఇ ఉర లాయు సజల నయన రాజీవ ॥ 18(క) ॥

నిజ ఉర మాల బసన మని బాలితనయ పహిరాఇ।
బిదా కీన్హి భగవాన తబ బహు ప్రకార సముఝాఇ ॥ 18(ఖ) ॥

భరత అనుజ సౌమిత్ర సమేతా। పఠవన చలే భగత కృత చేతా ॥
అఙ్గద హృదయఁ ప్రేమ నహిం థోరా। ఫిరి ఫిరి చితవ రామ కీం ఓరా ॥
బార బార కర దణ్డ ప్రనామా। మన అస రహన కహహిం మోహి రామా ॥
రామ బిలోకని బోలని చలనీ। సుమిరి సుమిరి సోచత హఁసి మిలనీ ॥
ప్రభు రుఖ దేఖి బినయ బహు భాషీ। చలేఉ హృదయఁ పద పఙ్కజ రాఖీ ॥
అతి ఆదర సబ కపి పహుఁచాఏ। భాఇన్హ సహిత భరత పుని ఆఏ ॥
తబ సుగ్రీవ చరన గహి నానా। భాఁతి బినయ కీన్హే హనుమానా ॥
దిన దస కరి రఘుపతి పద సేవా। పుని తవ చరన దేఖిహుఁ దేవా ॥
పున్య పుఞ్జ తుమ్హ పవనకుమారా। సేవహు జాఇ కృపా ఆగారా ॥
అస కహి కపి సబ చలే తురన్తా। అఙ్గద కహి సునహు హనుమన్తా ॥

దో. కహేహు దణ్డవత ప్రభు సైం తుమ్హహి కహుఁ కర జోరి।
బార బార రఘునాయకహి సురతి కరాఏహు మోరి ॥ 19(క) ॥

అస కహి చలేఉ బాలిసుత ఫిరి ఆయు హనుమన్త।
తాసు ప్రీతి ప్రభు సన కహి మగన భే భగవన్త ॥ !9(ఖ) ॥

కులిసహు చాహి కఠోర అతి కోమల కుసుమహు చాహి।
చిత్త ఖగేస రామ కర సముఝి పరి కహు కాహి ॥ 19(గ) ॥

పుని కృపాల లియో బోలి నిషాదా। దీన్హే భూషన బసన ప్రసాదా ॥
జాహు భవన మమ సుమిరన కరేహూ। మన క్రమ బచన ధర్మ అనుసరేహూ ॥
తుమ్హ మమ సఖా భరత సమ భ్రాతా। సదా రహేహు పుర ఆవత జాతా ॥
బచన సునత ఉపజా సుఖ భారీ। పరేఉ చరన భరి లోచన బారీ ॥
చరన నలిన ఉర ధరి గృహ ఆవా। ప్రభు సుభాఉ పరిజనన్హి సునావా ॥
రఘుపతి చరిత దేఖి పురబాసీ। పుని పుని కహహిం ధన్య సుఖరాసీ ॥
రామ రాజ బైణ్ఠేం త్రేలోకా। హరషిత భే గే సబ సోకా ॥
బయరు న కర కాహూ సన కోఈ। రామ ప్రతాప బిషమతా ఖోఈ ॥

దో. బరనాశ్రమ నిజ నిజ ధరమ బనిరత బేద పథ లోగ।
చలహిం సదా పావహిం సుఖహి నహిం భయ సోక న రోగ ॥ 20 ॥

దైహిక దైవిక భౌతిక తాపా। రామ రాజ నహిం కాహుహి బ్యాపా ॥
సబ నర కరహిం పరస్పర ప్రీతీ। చలహిం స్వధర్మ నిరత శ్రుతి నీతీ ॥
చారిఉ చరన ధర్మ జగ మాహీం। పూరి రహా సపనేహుఁ అఘ నాహీమ్ ॥
రామ భగతి రత నర అరు నారీ। సకల పరమ గతి కే అధికారీ ॥
అల్పమృత్యు నహిం కవనిఉ పీరా। సబ సున్దర సబ బిరుజ సరీరా ॥
నహిం దరిద్ర కౌ దుఖీ న దీనా। నహిం కౌ అబుధ న లచ్ఛన హీనా ॥
సబ నిర్దమ్భ ధర్మరత పునీ। నర అరు నారి చతుర సబ గునీ ॥
సబ గునగ్య పణ్డిత సబ గ్యానీ। సబ కృతగ్య నహిం కపట సయానీ ॥

దో. రామ రాజ నభగేస సును సచరాచర జగ మాహిమ్ ॥
కాల కర్మ సుభావ గున కృత దుఖ కాహుహి నాహిమ్ ॥ 21 ॥

భూమి సప్త సాగర మేఖలా। ఏక భూప రఘుపతి కోసలా ॥
భుఅన అనేక రోమ ప్రతి జాసూ। యహ ప్రభుతా కఛు బహుత న తాసూ ॥
సో మహిమా సముఝత ప్రభు కేరీ। యహ బరనత హీనతా ఘనేరీ ॥
సౌ మహిమా ఖగేస జిన్హ జానీ। ఫిరీ ఏహిం చరిత తిన్హహుఁ రతి మానీ ॥
సౌ జానే కర ఫల యహ లీలా। కహహిం మహా మునిబర దమసీలా ॥
రామ రాజ కర సుఖ సమ్పదా। బరని న సకి ఫనీస సారదా ॥
సబ ఉదార సబ పర ఉపకారీ। బిప్ర చరన సేవక నర నారీ ॥
ఏకనారి బ్రత రత సబ ఝారీ। తే మన బచ క్రమ పతి హితకారీ ॥

దో. దణ్డ జతిన్హ కర భేద జహఁ నర్తక నృత్య సమాజ।
జీతహు మనహి సునిఅ అస రామచన్ద్ర కేం రాజ ॥ 22 ॥

ఫూలహిం ఫరహిం సదా తరు కానన। రహహి ఏక సఁగ గజ పఞ్చానన ॥
ఖగ మృగ సహజ బయరు బిసరాఈ। సబన్హి పరస్పర ప్రీతి బఢ఼ఆఈ ॥
కూజహిం ఖగ మృగ నానా బృన్దా। అభయ చరహిం బన కరహిం అనన్దా ॥
సీతల సురభి పవన బహ మన్దా। గూఞ్జత అలి లై చలి మకరన్దా ॥
లతా బిటప మాగేం మధు చవహీం। మనభావతో ధేను పయ స్త్రవహీమ్ ॥
ససి సమ్పన్న సదా రహ ధరనీ। త్రేతాఁ భి కృతజుగ కై కరనీ ॥
ప్రగటీం గిరిన్హ బిబిధ మని ఖానీ। జగదాతమా భూప జగ జానీ ॥
సరితా సకల బహహిం బర బారీ। సీతల అమల స్వాద సుఖకారీ ॥
సాగర నిజ మరజాదాఁ రహహీం। డారహిం రత్న తటన్హి నర లహహీమ్ ॥
సరసిజ సఙ్కుల సకల తడ఼ఆగా। అతి ప్రసన్న దస దిసా బిభాగా ॥

దో. బిధు మహి పూర మయూఖన్హి రబి తప జేతనేహి కాజ।
మాగేం బారిద దేహిం జల రామచన్ద్ర కే రాజ ॥ 23 ॥

కోటిన్హ బాజిమేధ ప్రభు కీన్హే। దాన అనేక ద్విజన్హ కహఁ దీన్హే ॥
శ్రుతి పథ పాలక ధర్మ ధురన్ధర। గునాతీత అరు భోగ పురన్దర ॥
పతి అనుకూల సదా రహ సీతా। సోభా ఖాని సుసీల బినీతా ॥
జానతి కృపాసిన్ధు ప్రభుతాఈ। సేవతి చరన కమల మన లాఈ ॥
జద్యపి గృహఁ సేవక సేవకినీ। బిపుల సదా సేవా బిధి గునీ ॥
నిజ కర గృహ పరిచరజా కరీ। రామచన్ద్ర ఆయసు అనుసరీ ॥
జేహి బిధి కృపాసిన్ధు సుఖ మాని। సోఇ కర శ్రీ సేవా బిధి జాని ॥
కౌసల్యాది సాసు గృహ మాహీం। సేవి సబన్హి మాన మద నాహీమ్ ॥
ఉమా రమా బ్రహ్మాది బన్దితా। జగదమ్బా సన్తతమనిన్దితా ॥

దో. జాసు కృపా కటాచ్ఛు సుర చాహత చితవ న సోఇ।
రామ పదారబిన్ద రతి కరతి సుభావహి ఖోఇ ॥ 24 ॥

సేవహిం సానకూల సబ భాఈ। రామ చరన రతి అతి అధికాఈ ॥
ప్రభు ముఖ కమల బిలోకత రహహీం। కబహుఁ కృపాల హమహి కఛు కహహీమ్ ॥
రామ కరహిం భ్రాతన్హ పర ప్రీతీ। నానా భాఁతి సిఖావహిం నీతీ ॥
హరషిత రహహిం నగర కే లోగా। కరహిం సకల సుర దుర్లభ భోగా ॥
అహనిసి బిధిహి మనావత రహహీం। శ్రీరఘుబీర చరన రతి చహహీమ్ ॥
దుఇ సుత సున్దర సీతాఁ జాఏ। లవ కుస బేద పురానన్హ గాఏ ॥
దౌ బిజీ బినీ గున మన్దిర। హరి ప్రతిబిమ్బ మనహుఁ అతి సున్దర ॥
దుఇ దుఇ సుత సబ భ్రాతన్హ కేరే। భే రూప గున సీల ఘనేరే ॥

దో. గ్యాన గిరా గోతీత అజ మాయా మన గున పార।
సోఇ సచ్చిదానన్ద ఘన కర నర చరిత ఉదార ॥ 25 ॥

ప్రాతకాల సరూ కరి మజ్జన। బైఠహిం సభాఁ సఙ్గ ద్విజ సజ్జన ॥
బేద పురాన బసిష్ట బఖానహిం। సునహిం రామ జద్యపి సబ జానహిమ్ ॥
అనుజన్హ సఞ్జుత భోజన కరహీం। దేఖి సకల జననీం సుఖ భరహీమ్ ॥
భరత సత్రుహన దోను భాఈ। సహిత పవనసుత ఉపబన జాఈ ॥
బూఝహిం బైఠి రామ గున గాహా। కహ హనుమాన సుమతి అవగాహా ॥
సునత బిమల గున అతి సుఖ పావహిం। బహురి బహురి కరి బినయ కహావహిమ్ ॥
సబ కేం గృహ గృహ హోహిం పురానా। రామచరిత పావన బిధి నానా ॥
నర అరు నారి రామ గున గానహిం। కరహిం దివస నిసి జాత న జానహిమ్ ॥

దో. అవధపురీ బాసింహ కర సుఖ సమ్పదా సమాజ।
సహస సేష నహిం కహి సకహిం జహఁ నృప రామ బిరాజ ॥ 26 ॥

నారదాది సనకాది మునీసా। దరసన లాగి కోసలాధీసా ॥
దిన ప్రతి సకల అజోధ్యా ఆవహిం। దేఖి నగరు బిరాగు బిసరావహిమ్ ॥
జాతరూప మని రచిత అటారీం। నానా రఙ్గ రుచిర గచ ఢారీమ్ ॥
పుర చహుఁ పాస కోట అతి సున్దర। రచే కఁగూరా రఙ్గ రఙ్గ బర ॥
నవ గ్రహ నికర అనీక బనాఈ। జను ఘేరీ అమరావతి ఆఈ ॥
మహి బహు రఙ్గ రచిత గచ కాఁచా। జో బిలోకి మునిబర మన నాచా ॥
ధవల ధామ ఊపర నభ చుమ్బత। కలస మనహుఁ రబి ససి దుతి నిన్దత ॥
బహు మని రచిత ఝరోఖా భ్రాజహిం। గృహ గృహ ప్రతి మని దీప బిరాజహిమ్ ॥

ఛం. మని దీప రాజహిం భవన భ్రాజహిం దేహరీం బిద్రుమ రచీ।
మని ఖమ్భ భీతి బిరఞ్చి బిరచీ కనక మని మరకత ఖచీ ॥
సున్దర మనోహర మన్దిరాయత అజిర రుచిర ఫటిక రచే।
ప్రతి ద్వార ద్వార కపాట పురట బనాఇ బహు బజ్రన్హి ఖచే ॥

దో. చారు చిత్రసాలా గృహ గృహ ప్రతి లిఖే బనాఇ।
రామ చరిత జే నిరఖ ముని తే మన లేహిం చోరాఇ ॥ 27 ॥

సుమన బాటికా సబహిం లగాఈ। బిబిధ భాఁతి కరి జతన బనాఈ ॥
లతా లలిత బహు జాతి సుహాఈ। ఫూలహిం సదా బంసత కి నాఈ ॥
గుఞ్జత మధుకర ముఖర మనోహర। మారుత త్రిబిధ సదా బహ సున్దర ॥
నానా ఖగ బాలకన్హి జిఆఏ। బోలత మధుర ఉడ఼ఆత సుహాఏ ॥
మోర హంస సారస పారావత। భవనని పర సోభా అతి పావత ॥
జహఁ తహఁ దేఖహిం నిజ పరిఛాహీం। బహు బిధి కూజహిం నృత్య కరాహీమ్ ॥
సుక సారికా పఢ఼ఆవహిం బాలక। కహహు రామ రఘుపతి జనపాలక ॥
రాజ దుఆర సకల బిధి చారూ। బీథీం చౌహట రూచిర బజారూ ॥

ఛం. బాజార రుచిర న బని బరనత బస్తు బిను గథ పాఇఏ।
జహఁ భూప రమానివాస తహఁ కీ సమ్పదా కిమి గాఇఏ ॥
బైఠే బజాజ సరాఫ బనిక అనేక మనహుఁ కుబేర తే।
సబ సుఖీ సబ సచ్చరిత సున్దర నారి నర సిసు జరఠ జే ॥

దో. ఉత్తర దిసి సరజూ బహ నిర్మల జల గమ్భీర।
బాఁధే ఘాట మనోహర స్వల్ప పఙ్క నహిం తీర ॥ 28 ॥

దూరి ఫరాక రుచిర సో ఘాటా। జహఁ జల పిఅహిం బాజి గజ ఠాటా ॥
పనిఘట పరమ మనోహర నానా। తహాఁ న పురుష కరహిం అస్నానా ॥
రాజఘాట సబ బిధి సున్దర బర। మజ్జహిం తహాఁ బరన చారిఉ నర ॥
తీర తీర దేవన్హ కే మన్దిర। చహుఁ దిసి తిన్హ కే ఉపబన సున్దర ॥
కహుఁ కహుఁ సరితా తీర ఉదాసీ। బసహిం గ్యాన రత ముని సన్న్యాసీ ॥
తీర తీర తులసికా సుహాఈ। బృన్ద బృన్ద బహు మునిన్హ లగాఈ ॥
పుర సోభా కఛు బరని న జాఈ। బాహేర నగర పరమ రుచిరాఈ ॥
దేఖత పురీ అఖిల అఘ భాగా। బన ఉపబన బాపికా తడ఼ఆగా ॥

ఛం. బాపీం తడ఼ఆగ అనూప కూప మనోహరాయత సోహహీం।
సోపాన సున్దర నీర నిర్మల దేఖి సుర ముని మోహహీమ్ ॥
బహు రఙ్గ కఞ్జ అనేక ఖగ కూజహిం మధుప గుఞ్జారహీం।
ఆరామ రమ్య పికాది ఖగ రవ జను పథిక హఙ్కారహీమ్ ॥

దో. రమానాథ జహఁ రాజా సో పుర బరని కి జాఇ।
అనిమాదిక సుఖ సమ్పదా రహీం అవధ సబ ఛాఇ ॥ 29 ॥

జహఁ తహఁ నర రఘుపతి గున గావహిం। బైఠి పరసపర ఇహి సిఖావహిమ్ ॥
భజహు ప్రనత ప్రతిపాలక రామహి। సోభా సీల రూప గున ధామహి ॥
జలజ బిలోచన స్యామల గాతహి। పలక నయన ఇవ సేవక త్రాతహి ॥
ధృత సర రుచిర చాప తూనీరహి। సన్త కఞ్జ బన రబి రనధీరహి ॥
కాల కరాల బ్యాల ఖగరాజహి। నమత రామ అకామ మమతా జహి ॥
లోభ మోహ మృగజూథ కిరాతహి। మనసిజ కరి హరి జన సుఖదాతహి ॥
సంసయ సోక నిబిడ఼ తమ భానుహి। దనుజ గహన ఘన దహన కృసానుహి ॥
జనకసుతా సమేత రఘుబీరహి। కస న భజహు భఞ్జన భవ భీరహి ॥
బహు బాసనా మసక హిమ రాసిహి। సదా ఏకరస అజ అబినాసిహి ॥
ముని రఞ్జన భఞ్జన మహి భారహి। తులసిదాస కే ప్రభుహి ఉదారహి ॥

దో. ఏహి బిధి నగర నారి నర కరహిం రామ గున గాన।
సానుకూల సబ పర రహహిం సన్తత కృపానిధాన ॥ 30 ॥

జబ తే రామ ప్రతాప ఖగేసా। ఉదిత భయు అతి ప్రబల దినేసా ॥
పూరి ప్రకాస రహేఉ తిహుఁ లోకా। బహుతేన్హ సుఖ బహుతన మన సోకా ॥
జిన్హహి సోక తే కహుఁ బఖానీ। ప్రథమ అబిద్యా నిసా నసానీ ॥
అఘ ఉలూక జహఁ తహాఁ లుకానే। కామ క్రోధ కైరవ సకుచానే ॥
బిబిధ కర్మ గున కాల సుభ్AU। ఏ చకోర సుఖ లహహిం న క్AU ॥
మత్సర మాన మోహ మద చోరా। ఇన్హ కర హునర న కవనిహుఁ ఓరా ॥
ధరమ తడ఼ఆగ గ్యాన బిగ్యానా। ఏ పఙ్కజ బికసే బిధి నానా ॥
సుఖ సన్తోష బిరాగ బిబేకా। బిగత సోక ఏ కోక అనేకా ॥

దో. యహ ప్రతాప రబి జాకేం ఉర జబ కరి ప్రకాస।
పఛిలే బాఢ఼హిం ప్రథమ జే కహే తే పావహిం నాస ॥ 31 ॥

భ్రాతన్హ సహిత రాము ఏక బారా। సఙ్గ పరమ ప్రియ పవనకుమారా ॥
సున్దర ఉపబన దేఖన గే। సబ తరు కుసుమిత పల్లవ నే ॥
జాని సమయ సనకాదిక ఆఏ। తేజ పుఞ్జ గున సీల సుహాఏ ॥
బ్రహ్మానన్ద సదా లయలీనా। దేఖత బాలక బహుకాలీనా ॥
రూప ధరేం జను చారిఉ బేదా। సమదరసీ ముని బిగత బిభేదా ॥
ఆసా బసన బ్యసన యహ తిన్హహీం। రఘుపతి చరిత హోఇ తహఁ సునహీమ్ ॥
తహాఁ రహే సనకాది భవానీ। జహఁ ఘటసమ్భవ మునిబర గ్యానీ ॥
రామ కథా మునిబర బహు బరనీ। గ్యాన జోని పావక జిమి అరనీ ॥

దో. దేఖి రామ ముని ఆవత హరషి దణ్డవత కీన్హ।
స్వాగత పూఁఛి పీత పట ప్రభు బైఠన కహఁ దీన్హ ॥ 32 ॥

కీన్హ దణ్డవత తీనిఉఁ భాఈ। సహిత పవనసుత సుఖ అధికాఈ ॥
ముని రఘుపతి ఛబి అతుల బిలోకీ। భే మగన మన సకే న రోకీ ॥
స్యామల గాత సరోరుహ లోచన। సున్దరతా మన్దిర భవ మోచన ॥
ఏకటక రహే నిమేష న లావహిం। ప్రభు కర జోరేం సీస నవావహిమ్ ॥
తిన్హ కై దసా దేఖి రఘుబీరా। స్త్రవత నయన జల పులక సరీరా ॥
కర గహి ప్రభు మునిబర బైఠారే। పరమ మనోహర బచన ఉచారే ॥
ఆజు ధన్య మైం సునహు మునీసా। తుమ్హరేం దరస జాహిం అఘ ఖీసా ॥
బడ఼ఏ భాగ పాఇబ సతసఙ్గా। బినహిం ప్రయాస హోహిం భవ భఙ్గా ॥

దో. సన్త సఙ్గ అపబర్గ కర కామీ భవ కర పన్థ।
కహహి సన్త కబి కోబిద శ్రుతి పురాన సదగ్రన్థ ॥ 33 ॥

సుని ప్రభు బచన హరషి ముని చారీ। పులకిత తన అస్తుతి అనుసారీ ॥
జయ భగవన్త అనన్త అనామయ। అనఘ అనేక ఏక కరునామయ ॥
జయ నిర్గున జయ జయ గున సాగర। సుఖ మన్దిర సున్దర అతి నాగర ॥
జయ ఇన్దిరా రమన జయ భూధర। అనుపమ అజ అనాది సోభాకర ॥
గ్యాన నిధాన అమాన మానప్రద। పావన సుజస పురాన బేద బద ॥
తగ్య కృతగ్య అగ్యతా భఞ్జన। నామ అనేక అనామ నిరఞ్జన ॥
సర్బ సర్బగత సర్బ ఉరాలయ। బససి సదా హమ కహుఁ పరిపాలయ ॥
ద్వన్ద బిపతి భవ ఫన్ద బిభఞ్జయ। హ్రది బసి రామ కామ మద గఞ్జయ ॥

దో. పరమానన్ద కృపాయతన మన పరిపూరన కామ।
ప్రేమ భగతి అనపాయనీ దేహు హమహి శ్రీరామ ॥ 34 ॥

దేహు భగతి రఘుపతి అతి పావని। త్రిబిధ తాప భవ దాప నసావని ॥
ప్రనత కామ సురధేను కలపతరు। హోఇ ప్రసన్న దీజై ప్రభు యహ బరు ॥
భవ బారిధి కుమ్భజ రఘునాయక। సేవత సులభ సకల సుఖ దాయక ॥
మన సమ్భవ దారున దుఖ దారయ। దీనబన్ధు సమతా బిస్తారయ ॥
ఆస త్రాస ఇరిషాది నివారక। బినయ బిబేక బిరతి బిస్తారక ॥
భూప మౌలి మన మణ్డన ధరనీ। దేహి భగతి సంసృతి సరి తరనీ ॥
ముని మన మానస హంస నిరన్తర। చరన కమల బన్దిత అజ సఙ్కర ॥
రఘుకుల కేతు సేతు శ్రుతి రచ్ఛక। కాల కరమ సుభాఉ గున భచ్ఛక ॥
తారన తరన హరన సబ దూషన। తులసిదాస ప్రభు త్రిభువన భూషన ॥

దో. బార బార అస్తుతి కరి ప్రేమ సహిత సిరు నాఇ।
బ్రహ్మ భవన సనకాది గే అతి అభీష్ట బర పాఇ ॥ 35 ॥

సనకాదిక బిధి లోక సిధాఏ। భ్రాతన్హ రామ చరన సిరు నాఏ ॥
పూఛత ప్రభుహి సకల సకుచాహీం। చితవహిం సబ మారుతసుత పాహీమ్ ॥
సుని చహహిం ప్రభు ముఖ కై బానీ। జో సుని హోఇ సకల భ్రమ హానీ ॥
అన్తరజామీ ప్రభు సభ జానా। బూఝత కహహు కాహ హనుమానా ॥
జోరి పాని కహ తబ హనుమన్తా। సునహు దీనదయాల భగవన్తా ॥
నాథ భరత కఛు పూఁఛన చహహీం। ప్రస్న కరత మన సకుచత అహహీమ్ ॥
తుమ్హ జానహు కపి మోర సుభ్AU। భరతహి మోహి కఛు అన్తర క్AU ॥
సుని ప్రభు బచన భరత గహే చరనా। సునహు నాథ ప్రనతారతి హరనా ॥

దో. నాథ న మోహి సన్దేహ కఛు సపనేహుఁ సోక న మోహ।
కేవల కృపా తుమ్హారిహి కృపానన్ద సన్దోహ ॥ 36 ॥

కరుఁ కృపానిధి ఏక ఢిఠాఈ। మైం సేవక తుమ్హ జన సుఖదాఈ ॥
సన్తన్హ కై మహిమా రఘురాఈ। బహు బిధి బేద పురానన్హ గాఈ ॥
శ్రీముఖ తుమ్హ పుని కీన్హి బడ఼ఆఈ। తిన్హ పర ప్రభుహి ప్రీతి అధికాఈ ॥
సునా చహుఁ ప్రభు తిన్హ కర లచ్ఛన। కృపాసిన్ధు గున గ్యాన బిచచ్ఛన ॥
సన్త అసన్త భేద బిలగాఈ। ప్రనతపాల మోహి కహహు బుఝాఈ ॥
సన్తన్హ కే లచ్ఛన సును భ్రాతా। అగనిత శ్రుతి పురాన బిఖ్యాతా ॥
సన్త అసన్తన్హి కై అసి కరనీ। జిమి కుఠార చన్దన ఆచరనీ ॥
కాటి పరసు మలయ సును భాఈ। నిజ గున దేఇ సుగన్ధ బసాఈ ॥

దో. తాతే సుర సీసన్హ చఢ఼త జగ బల్లభ శ్రీఖణ్డ।
అనల దాహి పీటత ఘనహిం పరసు బదన యహ దణ్డ ॥ 37 ॥

బిషయ అలమ్పట సీల గునాకర। పర దుఖ దుఖ సుఖ సుఖ దేఖే పర ॥
సమ అభూతరిపు బిమద బిరాగీ। లోభామరష హరష భయ త్యాగీ ॥
కోమలచిత దీనన్హ పర దాయా। మన బచ క్రమ మమ భగతి అమాయా ॥
సబహి మానప్రద ఆపు అమానీ। భరత ప్రాన సమ మమ తే ప్రానీ ॥
బిగత కామ మమ నామ పరాయన। సాన్తి బిరతి బినతీ ముదితాయన ॥
సీతలతా సరలతా మయత్రీ। ద్విజ పద ప్రీతి ధర్మ జనయత్రీ ॥
ఏ సబ లచ్ఛన బసహిం జాసు ఉర। జానేహు తాత సన్త సన్తత ఫుర ॥
సమ దమ నియమ నీతి నహిం డోలహిం। పరుష బచన కబహూఁ నహిం బోలహిమ్ ॥

దో. నిన్దా అస్తుతి ఉభయ సమ మమతా మమ పద కఞ్జ।
తే సజ్జన మమ ప్రానప్రియ గున మన్దిర సుఖ పుఞ్జ ॥ 38 ॥

సనహు అసన్తన్హ కేర సుభ్AU। భూలేహుఁ సఙ్గతి కరిఅ న క్AU ॥
తిన్హ కర సఙ్గ సదా దుఖదాఈ। జిమి కలపహి ఘాలి హరహాఈ ॥
ఖలన్హ హృదయఁ అతి తాప బిసేషీ। జరహిం సదా పర సమ్పతి దేఖీ ॥
జహఁ కహుఁ నిన్దా సునహిం పరాఈ। హరషహిం మనహుఁ పరీ నిధి పాఈ ॥
కామ క్రోధ మద లోభ పరాయన। నిర్దయ కపటీ కుటిల మలాయన ॥
బయరు అకారన సబ కాహూ సోం। జో కర హిత అనహిత తాహూ సోమ్ ॥
ఝూఠి లేనా ఝూఠి దేనా। ఝూఠి భోజన ఝూఠ చబేనా ॥
బోలహిం మధుర బచన జిమి మోరా। ఖాఇ మహా అతి హృదయ కఠోరా ॥

దో. పర ద్రోహీ పర దార రత పర ధన పర అపబాద।
తే నర పాఁవర పాపమయ దేహ ధరేం మనుజాద ॥ 39 ॥

లోభి ఓఢ఼న లోభి డాసన। సిస్త్రోదర పర జమపుర త్రాస న ॥
కాహూ కీ జౌం సునహిం బడ఼ఆఈ। స్వాస లేహిం జను జూడ఼ఈ ఆఈ ॥
జబ కాహూ కై దేఖహిం బిపతీ। సుఖీ భే మానహుఁ జగ నృపతీ ॥
స్వారథ రత పరివార బిరోధీ। లమ్పట కామ లోభ అతి క్రోధీ ॥
మాతు పితా గుర బిప్ర న మానహిం। ఆపు గే అరు ఘాలహిం ఆనహిమ్ ॥
కరహిం మోహ బస ద్రోహ పరావా। సన్త సఙ్గ హరి కథా న భావా ॥
అవగున సిన్ధు మన్దమతి కామీ। బేద బిదూషక పరధన స్వామీ ॥
బిప్ర ద్రోహ పర ద్రోహ బిసేషా। దమ్భ కపట జియఁ ధరేం సుబేషా ॥

దో. ఐసే అధమ మనుజ ఖల కృతజుగ త్రేతా నాహిం।
ద్వాపర కఛుక బృన్ద బహు హోఇహహిం కలిజుగ మాహిమ్ ॥ 40 ॥

పర హిత సరిస ధర్మ నహిం భాఈ। పర పీడ఼ఆ సమ నహిం అధమాఈ ॥
నిర్నయ సకల పురాన బేద కర। కహేఉఁ తాత జానహిం కోబిద నర ॥
నర సరీర ధరి జే పర పీరా। కరహిం తే సహహిం మహా భవ భీరా ॥
కరహిం మోహ బస నర అఘ నానా। స్వారథ రత పరలోక నసానా ॥
కాలరూప తిన్హ కహఁ మైం భ్రాతా। సుభ అరు అసుభ కర్మ ఫల దాతా ॥
అస బిచారి జే పరమ సయానే। భజహిం మోహి సంసృత దుఖ జానే ॥
త్యాగహిం కర్మ సుభాసుభ దాయక। భజహిం మోహి సుర నర ముని నాయక ॥
సన్త అసన్తన్హ కే గున భాషే। తే న పరహిం భవ జిన్హ లఖి రాఖే ॥

దో. సునహు తాత మాయా కృత గున అరు దోష అనేక।
గున యహ ఉభయ న దేఖిఅహిం దేఖిఅ సో అబిబేక ॥ 41 ॥

శ్రీముఖ బచన సునత సబ భాఈ। హరషే ప్రేమ న హృదయఁ సమాఈ ॥
కరహిం బినయ అతి బారహిం బారా। హనూమాన హియఁ హరష అపారా ॥
పుని రఘుపతి నిజ మన్దిర గే। ఏహి బిధి చరిత కరత నిత నే ॥
బార బార నారద ముని ఆవహిం। చరిత పునీత రామ కే గావహిమ్ ॥
నిత నవ చరన దేఖి ముని జాహీం। బ్రహ్మలోక సబ కథా కహాహీమ్ ॥
సుని బిరఞ్చి అతిసయ సుఖ మానహిం। పుని పుని తాత కరహు గున గానహిమ్ ॥
సనకాదిక నారదహి సరాహహిం। జద్యపి బ్రహ్మ నిరత ముని ఆహహిమ్ ॥
సుని గున గాన సమాధి బిసారీ ॥ సాదర సునహిం పరమ అధికారీ ॥

దో. జీవనముక్త బ్రహ్మపర చరిత సునహిం తజి ధ్యాన।
జే హరి కథాఁ న కరహిం రతి తిన్హ కే హియ పాషాన ॥ 42 ॥

ఏక బార రఘునాథ బోలాఏ। గుర ద్విజ పురబాసీ సబ ఆఏ ॥
బైఠే గుర ముని అరు ద్విజ సజ్జన। బోలే బచన భగత భవ భఞ్జన ॥
సనహు సకల పురజన మమ బానీ। కహుఁ న కఛు మమతా ఉర ఆనీ ॥
నహిం అనీతి నహిం కఛు ప్రభుతాఈ। సునహు కరహు జో తుమ్హహి సోహాఈ ॥
సోఇ సేవక ప్రియతమ మమ సోఈ। మమ అనుసాసన మానై జోఈ ॥
జౌం అనీతి కఛు భాషౌం భాఈ। తౌం మోహి బరజహు భయ బిసరాఈ ॥
బడ఼ఏం భాగ మానుష తను పావా। సుర దుర్లభ సబ గ్రన్థిన్హ గావా ॥
సాధన ధామ మోచ్ఛ కర ద్వారా। పాఇ న జేహిం పరలోక సఁవారా ॥

దో. సో పరత్ర దుఖ పావి సిర ధుని ధుని పఛితాఇ।
కాలహి కర్మహి ఈస్వరహి మిథ్యా దోష లగాఇ ॥ 43 ॥

ఏహి తన కర ఫల బిషయ న భాఈ। స్వర్గు స్వల్ప అన్త దుఖదాఈ ॥
నర తను పాఇ బిషయఁ మన దేహీం। పలటి సుధా తే సఠ బిష లేహీమ్ ॥
తాహి కబహుఁ భల కహి న కోఈ। గుఞ్జా గ్రహి పరస మని ఖోఈ ॥
ఆకర చారి లచ్ఛ చౌరాసీ। జోని భ్రమత యహ జివ అబినాసీ ॥
ఫిరత సదా మాయా కర ప్రేరా। కాల కర్మ సుభావ గున ఘేరా ॥
కబహుఁక కరి కరునా నర దేహీ। దేత ఈస బిను హేతు సనేహీ ॥
నర తను భవ బారిధి కహుఁ బేరో। సన్ముఖ మరుత అనుగ్రహ మేరో ॥
కరనధార సదగుర దృఢ఼ నావా। దుర్లభ సాజ సులభ కరి పావా ॥

దో. జో న తరై భవ సాగర నర సమాజ అస పాఇ।
సో కృత నిన్దక మన్దమతి ఆత్మాహన గతి జాఇ ॥ 44 ॥

జౌం పరలోక ఇహాఁ సుఖ చహహూ। సుని మమ బచన హ్రృదయఁ దృఢ఼ గహహూ ॥
సులభ సుఖద మారగ యహ భాఈ। భగతి మోరి పురాన శ్రుతి గాఈ ॥
గ్యాన అగమ ప్రత్యూహ అనేకా। సాధన కఠిన న మన కహుఁ టేకా ॥
కరత కష్ట బహు పావి కోఊ। భక్తి హీన మోహి ప్రియ నహిం సోఊ ॥
భక్తి సుతన్త్ర సకల సుఖ ఖానీ। బిను సతసఙ్గ న పావహిం ప్రానీ ॥
పున్య పుఞ్జ బిను మిలహిం న సన్తా। సతసఙ్గతి సంసృతి కర అన్తా ॥
పున్య ఏక జగ మహుఁ నహిం దూజా। మన క్రమ బచన బిప్ర పద పూజా ॥

సానుకూల తేహి పర ముని దేవా। జో తజి కపటు కరి ద్విజ సేవా ॥

దో. ఔరు ఏక గుపుత మత సబహి కహుఁ కర జోరి।
సఙ్కర భజన బినా నర భగతి న పావి మోరి ॥ 45 ॥

కహహు భగతి పథ కవన ప్రయాసా। జోగ న మఖ జప తప ఉపవాసా ॥
సరల సుభావ న మన కుటిలాఈ। జథా లాభ సన్తోష సదాఈ ॥
మోర దాస కహాఇ నర ఆసా। కరి తౌ కహహు కహా బిస్వాసా ॥
బహుత కహుఁ కా కథా బఢ఼ఆఈ। ఏహి ఆచరన బస్య మైం భాఈ ॥
బైర న బిగ్రహ ఆస న త్రాసా। సుఖమయ తాహి సదా సబ ఆసా ॥
అనారమ్భ అనికేత అమానీ। అనఘ అరోష దచ్ఛ బిగ్యానీ ॥
ప్రీతి సదా సజ్జన సంసర్గా। తృన సమ బిషయ స్వర్గ అపబర్గా ॥
భగతి పచ్ఛ హఠ నహిం సఠతాఈ। దుష్ట తర్క సబ దూరి బహాఈ ॥

దో. మమ గున గ్రామ నామ రత గత మమతా మద మోహ।
తా కర సుఖ సోఇ జాని పరానన్ద సన్దోహ ॥ 46 ॥

సునత సుధాసమ బచన రామ కే। గహే సబని పద కృపాధామ కే ॥
జనని జనక గుర బన్ధు హమారే। కృపా నిధాన ప్రాన తే ప్యారే ॥
తను ధను ధామ రామ హితకారీ। సబ బిధి తుమ్హ ప్రనతారతి హారీ ॥
అసి సిఖ తుమ్హ బిను దేఇ న కోఊ। మాతు పితా స్వారథ రత ఓఊ ॥
హేతు రహిత జగ జుగ ఉపకారీ। తుమ్హ తుమ్హార సేవక అసురారీ ॥
స్వారథ మీత సకల జగ మాహీం। సపనేహుఁ ప్రభు పరమారథ నాహీమ్ ॥
సబకే బచన ప్రేమ రస సానే। సుని రఘునాథ హృదయఁ హరషానే ॥
నిజ నిజ గృహ గే ఆయసు పాఈ। బరనత ప్రభు బతకహీ సుహాఈ ॥

దో. -ఉమా అవధబాసీ నర నారి కృతారథ రూప।
బ్రహ్మ సచ్చిదానన్ద ఘన రఘునాయక జహఁ భూప ॥ 47 ॥

ఏక బార బసిష్ట ముని ఆఏ। జహాఁ రామ సుఖధామ సుహాఏ ॥
అతి ఆదర రఘునాయక కీన్హా। పద పఖారి పాదోదక లీన్హా ॥
రామ సునహు ముని కహ కర జోరీ। కృపాసిన్ధు బినతీ కఛు మోరీ ॥
దేఖి దేఖి ఆచరన తుమ్హారా। హోత మోహ మమ హృదయఁ అపారా ॥
మహిమా అమిత బేద నహిం జానా। మైం కేహి భాఁతి కహుఁ భగవానా ॥
ఉపరోహిత్య కర్మ అతి మన్దా। బేద పురాన సుమృతి కర నిన్దా ॥
జబ న లేఉఁ మైం తబ బిధి మోహీ। కహా లాభ ఆగేం సుత తోహీ ॥
పరమాతమా బ్రహ్మ నర రూపా। హోఇహి రఘుకుల భూషన భూపా ॥

దో. -తబ మైం హృదయఁ బిచారా జోగ జగ్య బ్రత దాన।
జా కహుఁ కరిఅ సో పైహుఁ ధర్మ న ఏహి సమ ఆన ॥ 48 ॥

జప తప నియమ జోగ నిజ ధర్మా। శ్రుతి సమ్భవ నానా సుభ కర్మా ॥
గ్యాన దయా దమ తీరథ మజ్జన। జహఁ లగి ధర్మ కహత శ్రుతి సజ్జన ॥
ఆగమ నిగమ పురాన అనేకా। పఢ఼ఏ సునే కర ఫల ప్రభు ఏకా ॥
తబ పద పఙ్కజ ప్రీతి నిరన్తర। సబ సాధన కర యహ ఫల సున్దర ॥
ఛూటి మల కి మలహి కే ధోఏఁ। ఘృత కి పావ కోఇ బారి బిలోఏఁ ॥
ప్రేమ భగతి జల బిను రఘురాఈ। అభిఅన్తర మల కబహుఁ న జాఈ ॥
సోఇ సర్బగ్య తగ్య సోఇ పణ్డిత। సోఇ గున గృహ బిగ్యాన అఖణ్డిత ॥
దచ్ఛ సకల లచ్ఛన జుత సోఈ। జాకేం పద సరోజ రతి హోఈ ॥

దో. నాథ ఏక బర మాగుఁ రామ కృపా కరి దేహు।
జన్మ జన్మ ప్రభు పద కమల కబహుఁ ఘటై జని నేహు ॥ 49 ॥

అస కహి ముని బసిష్ట గృహ ఆఏ। కృపాసిన్ధు కే మన అతి భాఏ ॥
హనూమాన భరతాదిక భ్రాతా। సఙ్గ లిఏ సేవక సుఖదాతా ॥
పుని కృపాల పుర బాహేర గే। గజ రథ తురగ మగావత భే ॥
దేఖి కృపా కరి సకల సరాహే। దిఏ ఉచిత జిన్హ జిన్హ తేఇ చాహే ॥
హరన సకల శ్రమ ప్రభు శ్రమ పాఈ। గే జహాఁ సీతల అవఁరాఈ ॥
భరత దీన్హ నిజ బసన డసాఈ। బైఠే ప్రభు సేవహిం సబ భాఈ ॥
మారుతసుత తబ మారూత కరీ। పులక బపుష లోచన జల భరీ ॥
హనూమాన సమ నహిం బడ఼భాగీ। నహిం కౌ రామ చరన అనురాగీ ॥
గిరిజా జాసు ప్రీతి సేవకాఈ। బార బార ప్రభు నిజ ముఖ గాఈ ॥

దో. తేహిం అవసర ముని నారద ఆఏ కరతల బీన।
గావన లగే రామ కల కీరతి సదా నబీన ॥ 50 ॥

మామవలోకయ పఙ్కజ లోచన। కృపా బిలోకని సోచ బిమోచన ॥
నీల తామరస స్యామ కామ అరి। హృదయ కఞ్జ మకరన్ద మధుప హరి ॥
జాతుధాన బరూథ బల భఞ్జన। ముని సజ్జన రఞ్జన అఘ గఞ్జన ॥
భూసుర ససి నవ బృన్ద బలాహక। అసరన సరన దీన జన గాహక ॥
భుజ బల బిపుల భార మహి ఖణ్డిత। ఖర దూషన బిరాధ బధ పణ్డిత ॥
రావనారి సుఖరూప భూపబర। జయ దసరథ కుల కుముద సుధాకర ॥
సుజస పురాన బిదిత నిగమాగమ। గావత సుర ముని సన్త సమాగమ ॥
కారునీక బ్యలీక మద ఖణ్డన। సబ బిధి కుసల కోసలా మణ్డన ॥
కలి మల మథన నామ మమతాహన। తులసీదాస ప్రభు పాహి ప్రనత జన ॥

దో. ప్రేమ సహిత ముని నారద బరని రామ గున గ్రామ।
సోభాసిన్ధు హృదయఁ ధరి గే జహాఁ బిధి ధామ ॥ 51 ॥

గిరిజా సునహు బిసద యహ కథా। మైం సబ కహీ మోరి మతి జథా ॥
రామ చరిత సత కోటి అపారా। శ్రుతి సారదా న బరనై పారా ॥
రామ అనన్త అనన్త గునానీ। జన్మ కర్మ అనన్త నామానీ ॥
జల సీకర మహి రజ గని జాహీం। రఘుపతి చరిత న బరని సిరాహీమ్ ॥
బిమల కథా హరి పద దాయనీ। భగతి హోఇ సుని అనపాయనీ ॥
ఉమా కహిఉఁ సబ కథా సుహాఈ। జో భుసుణ్డి ఖగపతిహి సునాఈ ॥
కఛుక రామ గున కహేఉఁ బఖానీ। అబ కా కహౌం సో కహహు భవానీ ॥
సుని సుభ కథా ఉమా హరషానీ। బోలీ అతి బినీత మృదు బానీ ॥
ధన్య ధన్య మైం ధన్య పురారీ। సునేఉఁ రామ గున భవ భయ హారీ ॥

దో. తుమ్హరీ కృపాఁ కృపాయతన అబ కృతకృత్య న మోహ।
జానేఉఁ రామ ప్రతాప ప్రభు చిదానన్ద సన్దోహ ॥ 52(క) ॥

నాథ తవానన ససి స్రవత కథా సుధా రఘుబీర।
శ్రవన పుటన్హి మన పాన కరి నహిం అఘాత మతిధీర ॥ 52(ఖ) ॥

రామ చరిత జే సునత అఘాహీం। రస బిసేష జానా తిన్హ నాహీమ్ ॥
జీవనముక్త మహాముని జేఊ। హరి గున సునహీం నిరన్తర తేఊ ॥
భవ సాగర చహ పార జో పావా। రామ కథా తా కహఁ దృఢ఼ నావా ॥
బిషిన్హ కహఁ పుని హరి గున గ్రామా। శ్రవన సుఖద అరు మన అభిరామా ॥
శ్రవనవన్త అస కో జగ మాహీం। జాహి న రఘుపతి చరిత సోహాహీమ్ ॥
తే జడ఼ జీవ నిజాత్మక ఘాతీ। జిన్హహి న రఘుపతి కథా సోహాతీ ॥
హరిచరిత్ర మానస తుమ్హ గావా। సుని మైం నాథ అమితి సుఖ పావా ॥
తుమ్హ జో కహీ యహ కథా సుహాఈ। కాగభసుణ్డి గరుడ఼ ప్రతి గాఈ ॥

దో. బిరతి గ్యాన బిగ్యాన దృఢ఼ రామ చరన అతి నేహ।
బాయస తన రఘుపతి భగతి మోహి పరమ సన్దేహ ॥ 53 ॥

నర సహస్ర మహఁ సునహు పురారీ। కౌ ఏక హోఇ ధర్మ బ్రతధారీ ॥
ధర్మసీల కోటిక మహఁ కోఈ। బిషయ బిముఖ బిరాగ రత హోఈ ॥
కోటి బిరక్త మధ్య శ్రుతి కహీ। సమ్యక గ్యాన సకృత కౌ లహీ ॥
గ్యానవన్త కోటిక మహఁ కోఊ। జీవనముక్త సకృత జగ సోఊ ॥
తిన్హ సహస్ర మహుఁ సబ సుఖ ఖానీ। దుర్లభ బ్రహ్మలీన బిగ్యానీ ॥
ధర్మసీల బిరక్త అరు గ్యానీ। జీవనముక్త బ్రహ్మపర ప్రానీ ॥
సబ తే సో దుర్లభ సురరాయా। రామ భగతి రత గత మద మాయా ॥
సో హరిభగతి కాగ కిమి పాఈ। బిస్వనాథ మోహి కహహు బుఝాఈ ॥

దో. రామ పరాయన గ్యాన రత గునాగార మతి ధీర।
నాథ కహహు కేహి కారన పాయు కాక సరీర ॥ 54 ॥

యహ ప్రభు చరిత పవిత్ర సుహావా। కహహు కృపాల కాగ కహఁ పావా ॥
తుమ్హ కేహి భాఁతి సునా మదనారీ। కహహు మోహి అతి కౌతుక భారీ ॥
గరుడ఼ మహాగ్యానీ గున రాసీ। హరి సేవక అతి నికట నివాసీ ॥
తేహిం కేహి హేతు కాగ సన జాఈ। సునీ కథా ముని నికర బిహాఈ ॥
కహహు కవన బిధి భా సమ్బాదా। దౌ హరిభగత కాగ ఉరగాదా ॥
గౌరి గిరా సుని సరల సుహాఈ। బోలే సివ సాదర సుఖ పాఈ ॥
ధన్య సతీ పావన మతి తోరీ। రఘుపతి చరన ప్రీతి నహిం థోరీ ॥
సునహు పరమ పునీత ఇతిహాసా। జో సుని సకల లోక భ్రమ నాసా ॥
ఉపజి రామ చరన బిస్వాసా। భవ నిధి తర నర బినహిం ప్రయాసా ॥

దో. ఐసిఅ ప్రస్న బిహఙ్గపతి కీన్హ కాగ సన జాఇ।
సో సబ సాదర కహిహుఁ సునహు ఉమా మన లాఇ ॥ 55 ॥

మైం జిమి కథా సునీ భవ మోచని। సో ప్రసఙ్గ సును సుముఖి సులోచని ॥
ప్రథమ దచ్ఛ గృహ తవ అవతారా। సతీ నామ తబ రహా తుమ్హారా ॥
దచ్ఛ జగ్య తబ భా అపమానా। తుమ్హ అతి క్రోధ తజే తబ ప్రానా ॥
మమ అనుచరన్హ కీన్హ మఖ భఙ్గా। జానహు తుమ్హ సో సకల ప్రసఙ్గా ॥
తబ అతి సోచ భయు మన మోరేం। దుఖీ భయుఁ బియోగ ప్రియ తోరేమ్ ॥
సున్దర బన గిరి సరిత తడ఼ఆగా। కౌతుక దేఖత ఫిరుఁ బేరాగా ॥
గిరి సుమేర ఉత్తర దిసి దూరీ। నీల సైల ఏక సున్దర భూరీ ॥
తాసు కనకమయ సిఖర సుహాఏ। చారి చారు మోరే మన భాఏ ॥
తిన్హ పర ఏక ఏక బిటప బిసాలా। బట పీపర పాకరీ రసాలా ॥
సైలోపరి సర సున్దర సోహా। మని సోపాన దేఖి మన మోహా ॥

దో. -సీతల అమల మధుర జల జలజ బిపుల బహురఙ్గ।
కూజత కల రవ హంస గన గుఞ్జత మజుంల భృఙ్గ ॥ 56 ॥

తేహిం గిరి రుచిర బసి ఖగ సోఈ। తాసు నాస కల్పాన్త న హోఈ ॥
మాయా కృత గున దోష అనేకా। మోహ మనోజ ఆది అబిబేకా ॥
రహే బ్యాపి సమస్త జగ మాహీం। తేహి గిరి నికట కబహుఁ నహిం జాహీమ్ ॥
తహఁ బసి హరిహి భజి జిమి కాగా। సో సును ఉమా సహిత అనురాగా ॥
పీపర తరు తర ధ్యాన సో ధరీ। జాప జగ్య పాకరి తర కరీ ॥
ఆఁబ ఛాహఁ కర మానస పూజా। తజి హరి భజను కాజు నహిం దూజా ॥
బర తర కహ హరి కథా ప్రసఙ్గా। ఆవహిం సునహిం అనేక బిహఙ్గా ॥
రామ చరిత బిచీత్ర బిధి నానా। ప్రేమ సహిత కర సాదర గానా ॥
సునహిం సకల మతి బిమల మరాలా। బసహిం నిరన్తర జే తేహిం తాలా ॥
జబ మైం జాఇ సో కౌతుక దేఖా। ఉర ఉపజా ఆనన్ద బిసేషా ॥

దో. తబ కఛు కాల మరాల తను ధరి తహఁ కీన్హ నివాస।
సాదర సుని రఘుపతి గున పుని ఆయుఁ కైలాస ॥ 57 ॥

గిరిజా కహేఉఁ సో సబ ఇతిహాసా। మైం జేహి సమయ గయుఁ ఖగ పాసా ॥
అబ సో కథా సునహు జేహీ హేతూ। గయు కాగ పహిం ఖగ కుల కేతూ ॥
జబ రఘునాథ కీన్హి రన క్రీడ఼ఆ। సముఝత చరిత హోతి మోహి బ్రీడ఼ఆ ॥
ఇన్ద్రజీత కర ఆపు బఁధాయో। తబ నారద ముని గరుడ఼ పఠాయో ॥
బన్ధన కాటి గయో ఉరగాదా। ఉపజా హృదయఁ ప్రచణ్డ బిషాదా ॥
ప్రభు బన్ధన సముఝత బహు భాఁతీ। కరత బిచార ఉరగ ఆరాతీ ॥
బ్యాపక బ్రహ్మ బిరజ బాగీసా। మాయా మోహ పార పరమీసా ॥
సో అవతార సునేఉఁ జగ మాహీం। దేఖేఉఁ సో ప్రభావ కఛు నాహీమ్ ॥

దో. -భవ బన్ధన తే ఛూటహిం నర జపి జా కర నామ।
ఖర్చ నిసాచర బాఁధేఉ నాగపాస సోఇ రామ ॥ 58 ॥

నానా భాఁతి మనహి సముఝావా। ప్రగట న గ్యాన హృదయఁ భ్రమ ఛావా ॥
ఖేద ఖిన్న మన తర్క బఢ఼ఆఈ। భయు మోహబస తుమ్హరిహిం నాఈ ॥
బ్యాకుల గయు దేవరిషి పాహీం। కహేసి జో సంసయ నిజ మన మాహీమ్ ॥
సుని నారదహి లాగి అతి దాయా। సును ఖగ ప్రబల రామ కై మాయా ॥
జో గ్యానిన్హ కర చిత అపహరీ। బరిఆఈ బిమోహ మన కరీ ॥
జేహిం బహు బార నచావా మోహీ। సోఇ బ్యాపీ బిహఙ్గపతి తోహీ ॥
మహామోహ ఉపజా ఉర తోరేం। మిటిహి న బేగి కహేం ఖగ మోరేమ్ ॥
చతురానన పహిం జాహు ఖగేసా। సోఇ కరేహు జేహి హోఇ నిదేసా ॥

దో. అస కహి చలే దేవరిషి కరత రామ గున గాన।
హరి మాయా బల బరనత పుని పుని పరమ సుజాన ॥ 59 ॥

తబ ఖగపతి బిరఞ్చి పహిం గయూ। నిజ సన్దేహ సునావత భయూ ॥
సుని బిరఞ్చి రామహి సిరు నావా। సముఝి ప్రతాప ప్రేమ అతి ఛావా ॥
మన మహుఁ కరి బిచార బిధాతా। మాయా బస కబి కోబిద గ్యాతా ॥
హరి మాయా కర అమితి ప్రభావా। బిపుల బార జేహిం మోహి నచావా ॥
అగ జగమయ జగ మమ ఉపరాజా। నహిం ఆచరజ మోహ ఖగరాజా ॥
తబ బోలే బిధి గిరా సుహాఈ। జాన మహేస రామ ప్రభుతాఈ ॥
బైనతేయ సఙ్కర పహిం జాహూ। తాత అనత పూఛహు జని కాహూ ॥
తహఁ హోఇహి తవ సంసయ హానీ। చలేఉ బిహఙ్గ సునత బిధి బానీ ॥

దో. పరమాతుర బిహఙ్గపతి ఆయు తబ మో పాస।
జాత రహేఉఁ కుబేర గృహ రహిహు ఉమా కైలాస ॥ 60 ॥

తేహిం మమ పద సాదర సిరు నావా। పుని ఆపన సన్దేహ సునావా ॥
సుని తా కరి బినతీ మృదు బానీ। పరేమ సహిత మైం కహేఉఁ భవానీ ॥
మిలేహు గరుడ఼ మారగ మహఁ మోహీ। కవన భాఁతి సముఝావౌం తోహీ ॥
తబహి హోఇ సబ సంసయ భఙ్గా। జబ బహు కాల కరిఅ సతసఙ్గా ॥
సునిఅ తహాఁ హరి కథా సుహాఈ। నానా భాఁతి మునిన్హ జో గాఈ ॥
జేహి మహుఁ ఆది మధ్య అవసానా। ప్రభు ప్రతిపాద్య రామ భగవానా ॥
నిత హరి కథా హోత జహఁ భాఈ। పఠవుఁ తహాఁ సునహి తుమ్హ జాఈ ॥
జాఇహి సునత సకల సన్దేహా। రామ చరన హోఇహి అతి నేహా ॥

దో. బిను సతసఙ్గ న హరి కథా తేహి బిను మోహ న భాగ।
మోహ గేఁ బిను రామ పద హోఇ న దృఢ఼ అనురాగ ॥ 61 ॥

మిలహిం న రఘుపతి బిను అనురాగా। కిఏఁ జోగ తప గ్యాన బిరాగా ॥
ఉత్తర దిసి సున్దర గిరి నీలా। తహఁ రహ కాకభుసుణ్డి సుసీలా ॥
రామ భగతి పథ పరమ ప్రబీనా। గ్యానీ గున గృహ బహు కాలీనా ॥
రామ కథా సో కహి నిరన్తర। సాదర సునహిం బిబిధ బిహఙ్గబర ॥
జాఇ సునహు తహఁ హరి గున భూరీ। హోఇహి మోహ జనిత దుఖ దూరీ ॥
మైం జబ తేహి సబ కహా బుఝాఈ। చలేఉ హరషి మమ పద సిరు నాఈ ॥
తాతే ఉమా న మైం సముఝావా। రఘుపతి కృపాఁ మరము మైం పావా ॥
హోఇహి కీన్హ కబహుఁ అభిమానా। సో ఖౌవై చహ కృపానిధానా ॥
కఛు తేహి తే పుని మైం నహిం రాఖా। సముఝి ఖగ ఖగహీ కై భాషా ॥
ప్రభు మాయా బలవన్త భవానీ। జాహి న మోహ కవన అస గ్యానీ ॥

దో. గ్యాని భగత సిరోమని త్రిభువనపతి కర జాన।
తాహి మోహ మాయా నర పావఁర కరహిం గుమాన ॥ 62(క) ॥

మాసపారాయణ, అట్ఠాఈసవాఁ విశ్రామ
సివ బిరఞ్చి కహుఁ మోహి కో హై బపురా ఆన।
అస జియఁ జాని భజహిం ముని మాయా పతి భగవాన ॥ 62(ఖ) ॥

గయు గరుడ఼ జహఁ బసి భుసుణ్డా। మతి అకుణ్ఠ హరి భగతి అఖణ్డా ॥
దేఖి సైల ప్రసన్న మన భయూ। మాయా మోహ సోచ సబ గయూ ॥
కరి తడ఼ఆగ మజ్జన జలపానా। బట తర గయు హృదయఁ హరషానా ॥
బృద్ధ బృద్ధ బిహఙ్గ తహఁ ఆఏ। సునై రామ కే చరిత సుహాఏ ॥
కథా అరమ్భ కరై సోఇ చాహా। తేహీ సమయ గయు ఖగనాహా ॥
ఆవత దేఖి సకల ఖగరాజా। హరషేఉ బాయస సహిత సమాజా ॥
అతి ఆదర ఖగపతి కర కీన్హా। స్వాగత పూఛి సుఆసన దీన్హా ॥
కరి పూజా సమేత అనురాగా। మధుర బచన తబ బోలేఉ కాగా ॥

దో. నాథ కృతారథ భయుఁ మైం తవ దరసన ఖగరాజ।
ఆయసు దేహు సో కరౌం అబ ప్రభు ఆయహు కేహి కాజ ॥ 63(క) ॥

సదా కృతారథ రూప తుమ్హ కహ మృదు బచన ఖగేస।
జేహి కై అస్తుతి సాదర నిజ ముఖ కీన్హి మహేస ॥ 63(ఖ) ॥

సునహు తాత జేహి కారన ఆయుఁ। సో సబ భయు దరస తవ పాయుఁ ॥
దేఖి పరమ పావన తవ ఆశ్రమ। గయు మోహ సంసయ నానా భ్రమ ॥
అబ శ్రీరామ కథా అతి పావని। సదా సుఖద దుఖ పుఞ్జ నసావని ॥
సాదర తాత సునావహు మోహీ। బార బార బినవుఁ ప్రభు తోహీ ॥
సునత గరుడ఼ కై గిరా బినీతా। సరల సుప్రేమ సుఖద సుపునీతా ॥
భయు తాసు మన పరమ ఉఛాహా। లాగ కహై రఘుపతి గున గాహా ॥
ప్రథమహిం అతి అనురాగ భవానీ। రామచరిత సర కహేసి బఖానీ ॥
పుని నారద కర మోహ అపారా। కహేసి బహురి రావన అవతారా ॥
ప్రభు అవతార కథా పుని గాఈ। తబ సిసు చరిత కహేసి మన లాఈ ॥

దో. బాలచరిత కహిం బిబిధ బిధి మన మహఁ పరమ ఉఛాహ।
రిషి ఆగవన కహేసి పుని శ్రీ రఘుబీర బిబాహ ॥ 64 ॥

బహురి రామ అభిషేక ప్రసఙ్గా। పుని నృప బచన రాజ రస భఙ్గా ॥
పురబాసింహ కర బిరహ బిషాదా। కహేసి రామ లఛిమన సమ్బాదా ॥
బిపిన గవన కేవట అనురాగా। సురసరి ఉతరి నివాస ప్రయాగా ॥
బాలమీక ప్రభు మిలన బఖానా। చిత్రకూట జిమి బసే భగవానా ॥
సచివాగవన నగర నృప మరనా। భరతాగవన ప్రేమ బహు బరనా ॥
కరి నృప క్రియా సఙ్గ పురబాసీ। భరత గే జహఁ ప్రభు సుఖ రాసీ ॥
పుని రఘుపతి బహు బిధి సముఝాఏ। లై పాదుకా అవధపుర ఆఏ ॥
భరత రహని సురపతి సుత కరనీ। ప్రభు అరు అత్రి భేణ్ట పుని బరనీ ॥

దో. కహి బిరాధ బధ జేహి బిధి దేహ తజీ సరభఙ్గ ॥
బరని సుతీఛన ప్రీతి పుని ప్రభు అగస్తి సతసఙ్గ ॥ 65 ॥

కహి దణ్డక బన పావనతాఈ। గీధ మిత్రీ పుని తేహిం గాఈ ॥
పుని ప్రభు పఞ్చవటీం కృత బాసా। భఞ్జీ సకల మునిన్హ కీ త్రాసా ॥
పుని లఛిమన ఉపదేస అనూపా। సూపనఖా జిమి కీన్హి కురూపా ॥
ఖర దూషన బధ బహురి బఖానా। జిమి సబ మరము దసానన జానా ॥
దసకన్ధర మారీచ బతకహీం। జేహి బిధి భీ సో సబ తేహిం కహీ ॥
పుని మాయా సీతా కర హరనా। శ్రీరఘుబీర బిరహ కఛు బరనా ॥
పుని ప్రభు గీధ క్రియా జిమి కీన్హీ। బధి కబన్ధ సబరిహి గతి దీన్హీ ॥
బహురి బిరహ బరనత రఘుబీరా। జేహి బిధి గే సరోబర తీరా ॥

దో. ప్రభు నారద సమ్బాద కహి మారుతి మిలన ప్రసఙ్గ।
పుని సుగ్రీవ మితాఈ బాలి ప్రాన కర భఙ్గ ॥ 66((క) ॥

కపిహి తిలక కరి ప్రభు కృత సైల ప్రబరషన బాస।
బరనన బర్షా సరద అరు రామ రోష కపి త్రాస ॥ 66(ఖ) ॥

జేహి బిధి కపిపతి కీస పఠాఏ। సీతా ఖోజ సకల దిసి ధాఏ ॥
బిబర ప్రబేస కీన్హ జేహి భాఁతీ। కపిన్హ బహోరి మిలా సమ్పాతీ ॥
సుని సబ కథా సమీరకుమారా। నాఘత భయు పయోధి అపారా ॥
లఙ్కాఁ కపి ప్రబేస జిమి కీన్హా। పుని సీతహి ధీరజు జిమి దీన్హా ॥
బన ఉజారి రావనహి ప్రబోధీ। పుర దహి నాఘేఉ బహురి పయోధీ ॥
ఆఏ కపి సబ జహఁ రఘురాఈ। బైదేహీ కి కుసల సునాఈ ॥
సేన సమేతి జథా రఘుబీరా। ఉతరే జాఇ బారినిధి తీరా ॥
మిలా బిభీషన జేహి బిధి ఆఈ। సాగర నిగ్రహ కథా సునాఈ ॥

దో. సేతు బాఁధి కపి సేన జిమి ఉతరీ సాగర పార।
గయు బసీఠీ బీరబర జేహి బిధి బాలికుమార ॥ 67(క) ॥

నిసిచర కీస లరాఈ బరనిసి బిబిధ ప్రకార।
కుమ్భకరన ఘననాద కర బల పౌరుష సఙ్ఘార ॥ 67(ఖ) ॥

నిసిచర నికర మరన బిధి నానా। రఘుపతి రావన సమర బఖానా ॥
రావన బధ మన్దోదరి సోకా। రాజ బిభీషణ దేవ అసోకా ॥
సీతా రఘుపతి మిలన బహోరీ। సురన్హ కీన్హ అస్తుతి కర జోరీ ॥
పుని పుష్పక చఢ఼ఇ కపిన్హ సమేతా। అవధ చలే ప్రభు కృపా నికేతా ॥
జేహి బిధి రామ నగర నిజ ఆఏ। బాయస బిసద చరిత సబ గాఏ ॥
కహేసి బహోరి రామ అభిషైకా। పుర బరనత నృపనీతి అనేకా ॥
కథా సమస్త భుసుణ్డ బఖానీ। జో మైం తుమ్హ సన కహీ భవానీ ॥
సుని సబ రామ కథా ఖగనాహా। కహత బచన మన పరమ ఉఛాహా ॥

సో. గయు మోర సన్దేహ సునేఉఁ సకల రఘుపతి చరిత।
భయు రామ పద నేహ తవ ప్రసాద బాయస తిలక ॥ 68(క) ॥

మోహి భయు అతి మోహ ప్రభు బన్ధన రన మహుఁ నిరఖి।
చిదానన్ద సన్దోహ రామ బికల కారన కవన। 68(ఖ) ॥

దేఖి చరిత అతి నర అనుసారీ। భయు హృదయఁ మమ సంసయ భారీ ॥
సోఇ భ్రమ అబ హిత కరి మైం మానా। కీన్హ అనుగ్రహ కృపానిధానా ॥
జో అతి ఆతప బ్యాకుల హోఈ। తరు ఛాయా సుఖ జాని సోఈ ॥
జౌం నహిం హోత మోహ అతి మోహీ। మిలతేఉఁ తాత కవన బిధి తోహీ ॥
సునతేఉఁ కిమి హరి కథా సుహాఈ। అతి బిచిత్ర బహు బిధి తుమ్హ గాఈ ॥
నిగమాగమ పురాన మత ఏహా। కహహిం సిద్ధ ముని నహిం సన్దేహా ॥
సన్త బిసుద్ధ మిలహిం పరి తేహీ। చితవహిం రామ కృపా కరి జేహీ ॥
రామ కృపాఁ తవ దరసన భయూ। తవ ప్రసాద సబ సంసయ గయూ ॥

దో. సుని బిహఙ్గపతి బానీ సహిత బినయ అనురాగ।
పులక గాత లోచన సజల మన హరషేఉ అతి కాగ ॥ 69(క) ॥

శ్రోతా సుమతి సుసీల సుచి కథా రసిక హరి దాస।
పాఇ ఉమా అతి గోప్యమపి సజ్జన కరహిం ప్రకాస ॥ 69(ఖ) ॥

బోలేఉ కాకభసుణ్డ బహోరీ। నభగ నాథ పర ప్రీతి న థోరీ ॥
సబ బిధి నాథ పూజ్య తుమ్హ మేరే। కృపాపాత్ర రఘునాయక కేరే ॥
తుమ్హహి న సంసయ మోహ న మాయా। మో పర నాథ కీన్హ తుమ్హ దాయా ॥
పఠి మోహ మిస ఖగపతి తోహీ। రఘుపతి దీన్హి బడ఼ఆఈ మోహీ ॥
తుమ్హ నిజ మోహ కహీ ఖగ సాఈం। సో నహిం కఛు ఆచరజ గోసాఈమ్ ॥
నారద భవ బిరఞ్చి సనకాదీ। జే మునినాయక ఆతమబాదీ ॥
మోహ న అన్ధ కీన్హ కేహి కేహీ। కో జగ కామ నచావ న జేహీ ॥
తృస్నాఁ కేహి న కీన్హ బౌరాహా। కేహి కర హృదయ క్రోధ నహిం దాహా ॥

దో. గ్యానీ తాపస సూర కబి కోబిద గున ఆగార।
కేహి కై లౌభ బిడమ్బనా కీన్హి న ఏహిం సంసార ॥ 70(క) ॥

శ్రీ మద బక్ర న కీన్హ కేహి ప్రభుతా బధిర న కాహి।
మృగలోచని కే నైన సర కో అస లాగ న జాహి ॥ 70(ఖ) ॥

గున కృత సన్యపాత నహిం కేహీ। కౌ న మాన మద తజేఉ నిబేహీ ॥
జోబన జ్వర కేహి నహిం బలకావా। మమతా కేహి కర జస న నసావా ॥
మచ్ఛర కాహి కలఙ్క న లావా। కాహి న సోక సమీర డోలావా ॥
చిన్తా సాఁపిని కో నహిం ఖాయా। కో జగ జాహి న బ్యాపీ మాయా ॥
కీట మనోరథ దారు సరీరా। జేహి న లాగ ఘున కో అస ధీరా ॥
సుత బిత లోక ఈషనా తీనీ। కేహి కే మతి ఇన్హ కృత న మలీనీ ॥
యహ సబ మాయా కర పరివారా। ప్రబల అమితి కో బరనై పారా ॥
సివ చతురానన జాహి డేరాహీం। అపర జీవ కేహి లేఖే మాహీమ్ ॥

దో. బ్యాపి రహేఉ సంసార మహుఁ మాయా కటక ప్రచణ్డ ॥
సేనాపతి కామాది భట దమ్భ కపట పాషణ్డ ॥ 71(క) ॥

సో దాసీ రఘుబీర కై సముఝేం మిథ్యా సోపి।
ఛూట న రామ కృపా బిను నాథ కహుఁ పద రోఽపి ॥ 71(ఖ) ॥

జో మాయా సబ జగహి నచావా। జాసు చరిత లఖి కాహుఁ న పావా ॥
సోఇ ప్రభు భ్రూ బిలాస ఖగరాజా। నాచ నటీ ఇవ సహిత సమాజా ॥
సోఇ సచ్చిదానన్ద ఘన రామా। అజ బిగ్యాన రూపో బల ధామా ॥
బ్యాపక బ్యాప్య అఖణ్డ అనన్తా। అఖిల అమోఘసక్తి భగవన్తా ॥
అగున అదభ్ర గిరా గోతీతా। సబదరసీ అనవద్య అజీతా ॥
నిర్మమ నిరాకార నిరమోహా। నిత్య నిరఞ్జన సుఖ సన్దోహా ॥
ప్రకృతి పార ప్రభు సబ ఉర బాసీ। బ్రహ్మ నిరీహ బిరజ అబినాసీ ॥
ఇహాఁ మోహ కర కారన నాహీం। రబి సన్ముఖ తమ కబహుఁ కి జాహీమ్ ॥

దో. భగత హేతు భగవాన ప్రభు రామ ధరేఉ తను భూప।
కిఏ చరిత పావన పరమ ప్రాకృత నర అనురూప ॥ 72(క) ॥

జథా అనేక బేష ధరి నృత్య కరి నట కోఇ।
సోఇ సోఇ భావ దేఖావి ఆపున హోఇ న సోఇ ॥ 72(ఖ) ॥

అసి రఘుపతి లీలా ఉరగారీ। దనుజ బిమోహని జన సుఖకారీ ॥
జే మతి మలిన బిషయబస కామీ। ప్రభు మోహ ధరహిం ఇమి స్వామీ ॥
నయన దోష జా కహఁ జబ హోఈ। పీత బరన ససి కహుఁ కహ సోఈ ॥
జబ జేహి దిసి భ్రమ హోఇ ఖగేసా। సో కహ పచ్ఛిమ ఉయు దినేసా ॥
నౌకారూఢ఼ చలత జగ దేఖా। అచల మోహ బస ఆపుహి లేఖా ॥
బాలక భ్రమహిం న భ్రమహిం గృహాదీం। కహహిం పరస్పర మిథ్యాబాదీ ॥
హరి బిషిక అస మోహ బిహఙ్గా। సపనేహుఁ నహిం అగ్యాన ప్రసఙ్గా ॥
మాయాబస మతిమన్ద అభాగీ। హృదయఁ జమనికా బహుబిధి లాగీ ॥
తే సఠ హఠ బస సంసయ కరహీం। నిజ అగ్యాన రామ పర ధరహీమ్ ॥

దో. కామ క్రోధ మద లోభ రత గృహాసక్త దుఖరూప।
తే కిమి జానహిం రఘుపతిహి మూఢ఼ పరే తమ కూప ॥ 73(క) ॥

నిర్గున రూప సులభ అతి సగున జాన నహిం కోఇ।
సుగమ అగమ నానా చరిత సుని ముని మన భ్రమ హోఇ ॥ 73(ఖ) ॥

సును ఖగేస రఘుపతి ప్రభుతాఈ। కహుఁ జథామతి కథా సుహాఈ ॥
జేహి బిధి మోహ భయు ప్రభు మోహీ। సౌ సబ కథా సునావుఁ తోహీ ॥
రామ కృపా భాజన తుమ్హ తాతా। హరి గున ప్రీతి మోహి సుఖదాతా ॥
తాతే నహిం కఛు తుమ్హహిం దురావుఁ। పరమ రహస్య మనోహర గావుఁ ॥
సునహు రామ కర సహజ సుభ్AU। జన అభిమాన న రాఖహిం క్AU ॥
సంసృత మూల సూలప్రద నానా। సకల సోక దాయక అభిమానా ॥
తాతే కరహిం కృపానిధి దూరీ। సేవక పర మమతా అతి భూరీ ॥
జిమి సిసు తన బ్రన హోఇ గోసాఈ। మాతు చిరావ కఠిన కీ నాఈమ్ ॥

దో. జదపి ప్రథమ దుఖ పావి రోవి బాల అధీర।
బ్యాధి నాస హిత జననీ గనతి న సో సిసు పీర ॥ 74(క) ॥

తిమి రఘుపతి నిజ దాసకర హరహిం మాన హిత లాగి।
తులసిదాస ఐసే ప్రభుహి కస న భజహు భ్రమ త్యాగి ॥ 74(ఖ) ॥

రామ కృపా ఆపని జడ఼తాఈ। కహుఁ ఖగేస సునహు మన లాఈ ॥
జబ జబ రామ మనుజ తను ధరహీం। భక్త హేతు లీల బహు కరహీమ్ ॥
తబ తబ అవధపురీ మైం జ఼AUఁ। బాలచరిత బిలోకి హరష్AUఁ ॥
జన్మ మహోత్సవ దేఖుఁ జాఈ। బరష పాఁచ తహఁ రహుఁ లోభాఈ ॥
ఇష్టదేవ మమ బాలక రామా। సోభా బపుష కోటి సత కామా ॥
నిజ ప్రభు బదన నిహారి నిహారీ। లోచన సుఫల కరుఁ ఉరగారీ ॥
లఘు బాయస బపు ధరి హరి సఙ్గా। దేఖుఁ బాలచరిత బహురఙ్గా ॥

దో. లరికాఈం జహఁ జహఁ ఫిరహిం తహఁ తహఁ సఙ్గ ఉడ఼ఆఉఁ।
జూఠని పరి అజిర మహఁ సో ఉఠాఇ కరి ఖాఉఁ ॥ 75(క) ॥

ఏక బార అతిసయ సబ చరిత కిఏ రఘుబీర।
సుమిరత ప్రభు లీలా సోఇ పులకిత భయు సరీర ॥ 75(ఖ) ॥

కహి భసుణ్డ సునహు ఖగనాయక। రామచరిత సేవక సుఖదాయక ॥
నృపమన్దిర సున్దర సబ భాఁతీ। ఖచిత కనక మని నానా జాతీ ॥
బరని న జాఇ రుచిర అఁగనాఈ। జహఁ ఖేలహిం నిత చారిఉ భాఈ ॥
బాలబినోద కరత రఘురాఈ। బిచరత అజిర జనని సుఖదాఈ ॥
మరకత మృదుల కలేవర స్యామా। అఙ్గ అఙ్గ ప్రతి ఛబి బహు కామా ॥
నవ రాజీవ అరున మృదు చరనా। పదజ రుచిర నఖ ససి దుతి హరనా ॥
లలిత అఙ్క కులిసాదిక చారీ। నూపుర చారూ మధుర రవకారీ ॥
చారు పురట మని రచిత బనాఈ। కటి కిఙ్కిన కల ముఖర సుహాఈ ॥

దో. రేఖా త్రయ సున్దర ఉదర నాభీ రుచిర గఁభీర।
ఉర ఆయత భ్రాజత బిబిధ బాల బిభూషన చీర ॥ 76 ॥

అరున పాని నఖ కరజ మనోహర। బాహు బిసాల బిభూషన సున్దర ॥
కన్ధ బాల కేహరి దర గ్రీవా। చారు చిబుక ఆనన ఛబి సీంవా ॥
కలబల బచన అధర అరునారే। దుఇ దుఇ దసన బిసద బర బారే ॥
లలిత కపోల మనోహర నాసా। సకల సుఖద ససి కర సమ హాసా ॥
నీల కఞ్జ లోచన భవ మోచన। భ్రాజత భాల తిలక గోరోచన ॥
బికట భృకుటి సమ శ్రవన సుహాఏ। కుఞ్చిత కచ మేచక ఛబి ఛాఏ ॥
పీత ఝీని ఝగులీ తన సోహీ। కిలకని చితవని భావతి మోహీ ॥
రూప రాసి నృప అజిర బిహారీ। నాచహిం నిజ ప్రతిబిమ్బ నిహారీ ॥
మోహి సన కరహీం బిబిధ బిధి క్రీడ఼ఆ। బరనత మోహి హోతి అతి బ్రీడ఼ఆ ॥
కిలకత మోహి ధరన జబ ధావహిం। చలుఁ భాగి తబ పూప దేఖావహిమ్ ॥

దో. ఆవత నికట హఁసహిం ప్రభు భాజత రుదన కరాహిం।
జాఉఁ సమీప గహన పద ఫిరి ఫిరి చితి పరాహిమ్ ॥ 77(క) ॥

ప్రాకృత సిసు ఇవ లీలా దేఖి భయు మోహి మోహ।
కవన చరిత్ర కరత ప్రభు చిదానన్ద సన్దోహ ॥ 77(ఖ) ॥

ఏతనా మన ఆనత ఖగరాయా। రఘుపతి ప్రేరిత బ్యాపీ మాయా ॥
సో మాయా న దుఖద మోహి కాహీం। ఆన జీవ ఇవ సంసృత నాహీమ్ ॥
నాథ ఇహాఁ కఛు కారన ఆనా। సునహు సో సావధాన హరిజానా ॥
గ్యాన అఖణ్డ ఏక సీతాబర। మాయా బస్య జీవ సచరాచర ॥
జౌం సబ కేం రహ గ్యాన ఏకరస। ఈస్వర జీవహి భేద కహహు కస ॥
మాయా బస్య జీవ అభిమానీ। ఈస బస్య మాయా గునఖానీ ॥
పరబస జీవ స్వబస భగవన్తా। జీవ అనేక ఏక శ్రీకన్తా ॥
ముధా భేద జద్యపి కృత మాయా। బిను హరి జాఇ న కోటి ఉపాయా ॥

దో. రామచన్ద్ర కే భజన బిను జో చహ పద నిర్బాన।
గ్యానవన్త అపి సో నర పసు బిను పూఁఛ బిషాన ॥ 78(క) ॥

రాకాపతి షోడ఼స ఉఅహిం తారాగన సముదాఇ ॥
సకల గిరిన్హ దవ లాఇఅ బిను రబి రాతి న జాఇ ॥ 78(ఖ) ॥

ఐసేహిం హరి బిను భజన ఖగేసా। మిటి న జీవన్హ కేర కలేసా ॥
హరి సేవకహి న బ్యాప అబిద్యా। ప్రభు ప్రేరిత బ్యాపి తేహి బిద్యా ॥
తాతే నాస న హోఇ దాస కర। భేద భగతి భాఢ఼ఇ బిహఙ్గబర ॥
భ్రమ తే చకిత రామ మోహి దేఖా। బిహఁసే సో సును చరిత బిసేషా ॥
తేహి కౌతుక కర మరము న కాహూఁ। జానా అనుజ న మాతు పితాహూఁ ॥
జాను పాని ధాఏ మోహి ధరనా। స్యామల గాత అరున కర చరనా ॥
తబ మైం భాగి చలేఉఁ ఉరగామీ। రామ గహన కహఁ భుజా పసారీ ॥
జిమి జిమి దూరి ఉడ఼ఆఉఁ అకాసా। తహఁ భుజ హరి దేఖుఁ నిజ పాసా ॥

దో. బ్రహ్మలోక లగి గయుఁ మైం చితయుఁ పాఛ ఉడ఼ఆత।
జుగ అఙ్గుల కర బీచ సబ రామ భుజహి మోహి తాత ॥ 79(క) ॥

సప్తాబరన భేద కరి జహాఁ లగేం గతి మోరి।
గయుఁ తహాఁ ప్రభు భుజ నిరఖి బ్యాకుల భయుఁ బహోరి ॥ 79(ఖ) ॥

మూదేఉఁ నయన త్రసిత జబ భయుఁ। పుని చితవత కోసలపుర గయూఁ ॥
మోహి బిలోకి రామ ముసుకాహీం। బిహఁసత తురత గయుఁ ముఖ మాహీమ్ ॥
ఉదర మాఝ సును అణ్డజ రాయా। దేఖేఉఁ బహు బ్రహ్మాణ్డ నికాయా ॥
అతి బిచిత్ర తహఁ లోక అనేకా। రచనా అధిక ఏక తే ఏకా ॥
కోటిన్హ చతురానన గౌరీసా। అగనిత ఉడగన రబి రజనీసా ॥
అగనిత లోకపాల జమ కాలా। అగనిత భూధర భూమి బిసాలా ॥
సాగర సరి సర బిపిన అపారా। నానా భాఁతి సృష్టి బిస్తారా ॥
సుర ముని సిద్ధ నాగ నర కిన్నర। చారి ప్రకార జీవ సచరాచర ॥

దో. జో నహిం దేఖా నహిం సునా జో మనహూఁ న సమాఇ।
సో సబ అద్భుత దేఖేఉఁ బరని కవని బిధి జాఇ ॥ 80(క) ॥

ఏక ఏక బ్రహ్మాణ్డ మహుఁ రహుఁ బరష సత ఏక।
ఏహి బిధి దేఖత ఫిరుఁ మైం అణ్డ కటాహ అనేక ॥ 80(ఖ) ॥

ఏహి బిధి దేఖత ఫిరుఁ మైం అణ్డ కటాహ అనేక ॥ 80(ఖ) ॥

లోక లోక ప్రతి భిన్న బిధాతా। భిన్న బిష్ను సివ మను దిసిత్రాతా ॥
నర గన్ధర్బ భూత బేతాలా। కిన్నర నిసిచర పసు ఖగ బ్యాలా ॥
దేవ దనుజ గన నానా జాతీ। సకల జీవ తహఁ ఆనహి భాఁతీ ॥
మహి సరి సాగర సర గిరి నానా। సబ ప్రపఞ్చ తహఁ ఆని ఆనా ॥
అణ్డకోస ప్రతి ప్రతి నిజ రుపా। దేఖేఉఁ జినస అనేక అనూపా ॥
అవధపురీ ప్రతి భువన నినారీ। సరజూ భిన్న భిన్న నర నారీ ॥
దసరథ కౌసల్యా సును తాతా। బిబిధ రూప భరతాదిక భ్రాతా ॥
ప్రతి బ్రహ్మాణ్డ రామ అవతారా। దేఖుఁ బాలబినోద అపారా ॥

దో. భిన్న భిన్న మై దీఖ సబు అతి బిచిత్ర హరిజాన।
అగనిత భువన ఫిరేఉఁ ప్రభు రామ న దేఖేఉఁ ఆన ॥ 81(క) ॥

సోఇ సిసుపన సోఇ సోభా సోఇ కృపాల రఘుబీర।
భువన భువన దేఖత ఫిరుఁ ప్రేరిత మోహ సమీర ॥ 81(ఖ)

భ్రమత మోహి బ్రహ్మాణ్డ అనేకా। బీతే మనహుఁ కల్ప సత ఏకా ॥
ఫిరత ఫిరత నిజ ఆశ్రమ ఆయుఁ। తహఁ పుని రహి కఛు కాల గవాఁయుఁ ॥
నిజ ప్రభు జన్మ అవధ సుని పాయుఁ। నిర్భర ప్రేమ హరషి ఉఠి ధాయుఁ ॥
దేఖుఁ జన్మ మహోత్సవ జాఈ। జేహి బిధి ప్రథమ కహా మైం గాఈ ॥
రామ ఉదర దేఖేఉఁ జగ నానా। దేఖత బని న జాఇ బఖానా ॥
తహఁ పుని దేఖేఉఁ రామ సుజానా। మాయా పతి కృపాల భగవానా ॥
కరుఁ బిచార బహోరి బహోరీ। మోహ కలిల బ్యాపిత మతి మోరీ ॥
ఉభయ ఘరీ మహఁ మైం సబ దేఖా। భయుఁ భ్రమిత మన మోహ బిసేషా ॥

దో. దేఖి కృపాల బికల మోహి బిహఁసే తబ రఘుబీర।
బిహఁసతహీం ముఖ బాహేర ఆయుఁ సును మతిధీర ॥ 82(క) ॥

సోఇ లరికాఈ మో సన కరన లగే పుని రామ।
కోటి భాఁతి సముఝావుఁ మను న లహి బిశ్రామ ॥ 82(ఖ) ॥

దేఖి చరిత యహ సో ప్రభుతాఈ। సముఝత దేహ దసా బిసరాఈ ॥
ధరని పరేఉఁ ముఖ ఆవ న బాతా। త్రాహి త్రాహి ఆరత జన త్రాతా ॥
ప్రేమాకుల ప్రభు మోహి బిలోకీ। నిజ మాయా ప్రభుతా తబ రోకీ ॥
కర సరోజ ప్రభు మమ సిర ధరేఊ। దీనదయాల సకల దుఖ హరేఊ ॥
కీన్హ రామ మోహి బిగత బిమోహా। సేవక సుఖద కృపా సన్దోహా ॥
ప్రభుతా ప్రథమ బిచారి బిచారీ। మన మహఁ హోఇ హరష అతి భారీ ॥
భగత బఛలతా ప్రభు కై దేఖీ। ఉపజీ మమ ఉర ప్రీతి బిసేషీ ॥
సజల నయన పులకిత కర జోరీ। కీన్హిఉఁ బహు బిధి బినయ బహోరీ ॥

దో. సుని సప్రేమ మమ బానీ దేఖి దీన నిజ దాస।
బచన సుఖద గమ్భీర మృదు బోలే రమానివాస ॥ 83(క) ॥

కాకభసుణ్డి మాగు బర అతి ప్రసన్న మోహి జాని।
అనిమాదిక సిధి అపర రిధి మోచ్ఛ సకల సుఖ ఖాని ॥ 83(ఖ) ॥

గ్యాన బిబేక బిరతి బిగ్యానా। ముని దుర్లభ గున జే జగ నానా ॥
ఆజు దేఉఁ సబ సంసయ నాహీం। మాగు జో తోహి భావ మన మాహీమ్ ॥
సుని ప్రభు బచన అధిక అనురాగేఉఁ। మన అనుమాన కరన తబ లాగేఊఁ ॥
ప్రభు కహ దేన సకల సుఖ సహీ। భగతి ఆపనీ దేన న కహీ ॥
భగతి హీన గున సబ సుఖ ఐసే। లవన బినా బహు బిఞ్జన జైసే ॥
భజన హీన సుఖ కవనే కాజా। అస బిచారి బోలేఉఁ ఖగరాజా ॥
జౌం ప్రభు హోఇ ప్రసన్న బర దేహూ। మో పర కరహు కృపా అరు నేహూ ॥
మన భావత బర మాగుఁ స్వామీ। తుమ్హ ఉదార ఉర అన్తరజామీ ॥

దో. అబిరల భగతి బిసుధ్ద తవ శ్రుతి పురాన జో గావ।
జేహి ఖోజత జోగీస ముని ప్రభు ప్రసాద కౌ పావ ॥ 84(క) ॥

భగత కల్పతరు ప్రనత హిత కృపా సిన్ధు సుఖ ధామ।
సోఇ నిజ భగతి మోహి ప్రభు దేహు దయా కరి రామ ॥ 84(ఖ) ॥

ఏవమస్తు కహి రఘుకులనాయక। బోలే బచన పరమ సుఖదాయక ॥
సును బాయస తైం సహజ సయానా। కాహే న మాగసి అస బరదానా ॥

సబ సుఖ ఖాని భగతి తైం మాగీ। నహిం జగ కౌ తోహి సమ బడ఼భాగీ ॥
జో ముని కోటి జతన నహిం లహహీం। జే జప జోగ అనల తన దహహీమ్ ॥
రీఝేఉఁ దేఖి తోరి చతురాఈ। మాగేహు భగతి మోహి అతి భాఈ ॥
సును బిహఙ్గ ప్రసాద అబ మోరేం। సబ సుభ గున బసిహహిం ఉర తోరేమ్ ॥
భగతి గ్యాన బిగ్యాన బిరాగా। జోగ చరిత్ర రహస్య బిభాగా ॥
జానబ తైం సబహీ కర భేదా। మమ ప్రసాద నహిం సాధన ఖేదా ॥

దోంంఆయా సమ్భవ భ్రమ సబ అబ న బ్యాపిహహిం తోహి।
జానేసు బ్రహ్మ అనాది అజ అగున గునాకర మోహి ॥ 85(క) ॥

మోహి భగత ప్రియ సన్తత అస బిచారి సును కాగ।
కాయఁ బచన మన మమ పద కరేసు అచల అనురాగ ॥ 85(ఖ) ॥

అబ సును పరమ బిమల మమ బానీ। సత్య సుగమ నిగమాది బఖానీ ॥
నిజ సిద్ధాన్త సునావుఁ తోహీ। సును మన ధరు సబ తజి భజు మోహీ ॥
మమ మాయా సమ్భవ సంసారా। జీవ చరాచర బిబిధి ప్రకారా ॥
సబ మమ ప్రియ సబ మమ ఉపజాఏ। సబ తే అధిక మనుజ మోహి భాఏ ॥
తిన్హ మహఁ ద్విజ ద్విజ మహఁ శ్రుతిధారీ। తిన్హ మహుఁ నిగమ ధరమ అనుసారీ ॥
తిన్హ మహఁ ప్రియ బిరక్త పుని గ్యానీ। గ్యానిహు తే అతి ప్రియ బిగ్యానీ ॥
తిన్హ తే పుని మోహి ప్రియ నిజ దాసా। జేహి గతి మోరి న దూసరి ఆసా ॥
పుని పుని సత్య కహుఁ తోహి పాహీం। మోహి సేవక సమ ప్రియ కౌ నాహీమ్ ॥
భగతి హీన బిరఞ్చి కిన హోఈ। సబ జీవహు సమ ప్రియ మోహి సోఈ ॥
భగతివన్త అతి నీచు ప్రానీ। మోహి ప్రానప్రియ అసి మమ బానీ ॥

దో. సుచి సుసీల సేవక సుమతి ప్రియ కహు కాహి న లాగ।
శ్రుతి పురాన కహ నీతి అసి సావధాన సును కాగ ॥ 86 ॥

ఏక పితా కే బిపుల కుమారా। హోహిం పృథక గున సీల అచారా ॥
కౌ పణ్డిన్త కౌ తాపస గ్యాతా। కౌ ధనవన్త సూర కౌ దాతా ॥
కౌ సర్బగ్య ధర్మరత కోఈ। సబ పర పితహి ప్రీతి సమ హోఈ ॥
కౌ పితు భగత బచన మన కర్మా। సపనేహుఁ జాన న దూసర ధర్మా ॥
సో సుత ప్రియ పితు ప్రాన సమానా। జద్యపి సో సబ భాఁతి అయానా ॥
ఏహి బిధి జీవ చరాచర జేతే। త్రిజగ దేవ నర అసుర సమేతే ॥
అఖిల బిస్వ యహ మోర ఉపాయా। సబ పర మోహి బరాబరి దాయా ॥
తిన్హ మహఁ జో పరిహరి మద మాయా। భజై మోహి మన బచ అరూ కాయా ॥

దో. పురూష నపుంసక నారి వా జీవ చరాచర కోఇ।
సర్బ భావ భజ కపట తజి మోహి పరమ ప్రియ సోఇ ॥ 87(క) ॥

సో. సత్య కహుఁ ఖగ తోహి సుచి సేవక మమ ప్రానప్రియ।
అస బిచారి భజు మోహి పరిహరి ఆస భరోస సబ ॥ 87(ఖ) ॥

కబహూఁ కాల న బ్యాపిహి తోహీ। సుమిరేసు భజేసు నిరన్తర మోహీ ॥
ప్రభు బచనామృత సుని న అఘ్AUఁ। తను పులకిత మన అతి హరష్AUఁ ॥
సో సుఖ జాని మన అరు కానా। నహిం రసనా పహిం జాఇ బఖానా ॥
ప్రభు సోభా సుఖ జానహిం నయనా। కహి కిమి సకహిం తిన్హహి నహిం బయనా ॥
బహు బిధి మోహి ప్రబోధి సుఖ దేఈ। లగే కరన సిసు కౌతుక తేఈ ॥
సజల నయన కఛు ముఖ కరి రూఖా। చితి మాతు లాగీ అతి భూఖా ॥
దేఖి మాతు ఆతుర ఉఠి ధాఈ। కహి మృదు బచన లిఏ ఉర లాఈ ॥
గోద రాఖి కరావ పయ పానా। రఘుపతి చరిత లలిత కర గానా ॥

సో. జేహి సుఖ లాగి పురారి అసుభ బేష కృత సివ సుఖద।
అవధపురీ నర నారి తేహి సుఖ మహుఁ సన్తత మగన ॥ 88(క) ॥

సోఇ సుఖ లవలేస జిన్హ బారక సపనేహుఁ లహేఉ।
తే నహిం గనహిం ఖగేస బ్రహ్మసుఖహి సజ్జన సుమతి ॥ 88(ఖ) ॥

మైం పుని అవధ రహేఉఁ కఛు కాలా। దేఖేఉఁ బాలబినోద రసాలా ॥
రామ ప్రసాద భగతి బర పాయుఁ। ప్రభు పద బన్ది నిజాశ్రమ ఆయుఁ ॥
తబ తే మోహి న బ్యాపీ మాయా। జబ తే రఘునాయక అపనాయా ॥
యహ సబ గుప్త చరిత మైం గావా। హరి మాయాఁ జిమి మోహి నచావా ॥
నిజ అనుభవ అబ కహుఁ ఖగేసా। బిను హరి భజన న జాహి కలేసా ॥
రామ కృపా బిను సును ఖగరాఈ। జాని న జాఇ రామ ప్రభుతాఈ ॥
జానేం బిను న హోఇ పరతీతీ। బిను పరతీతి హోఇ నహిం ప్రీతీ ॥
ప్రీతి బినా నహిం భగతి దిఢ఼ఆఈ। జిమి ఖగపతి జల కై చికనాఈ ॥

సో. బిను గుర హోఇ కి గ్యాన గ్యాన కి హోఇ బిరాగ బిను।
గావహిం బేద పురాన సుఖ కి లహిఅ హరి భగతి బిను ॥ 89(క) ॥

కౌ బిశ్రామ కి పావ తాత సహజ సన్తోష బిను।
చలై కి జల బిను నావ కోటి జతన పచి పచి మరిఅ ॥ 89(ఖ) ॥

బిను సన్తోష న కామ నసాహీం। కామ అఛత సుఖ సపనేహుఁ నాహీమ్ ॥
రామ భజన బిను మిటహిం కి కామా। థల బిహీన తరు కబహుఁ కి జామా ॥
బిను బిగ్యాన కి సమతా ఆవి। కౌ అవకాస కి నభ బిను పావి ॥
శ్రద్ధా బినా ధర్మ నహిం హోఈ। బిను మహి గన్ధ కి పావి కోఈ ॥
బిను తప తేజ కి కర బిస్తారా। జల బిను రస కి హోఇ సంసారా ॥
సీల కి మిల బిను బుధ సేవకాఈ। జిమి బిను తేజ న రూప గోసాఈ ॥
నిజ సుఖ బిను మన హోఇ కి థీరా। పరస కి హోఇ బిహీన సమీరా ॥
కవనిఉ సిద్ధి కి బిను బిస్వాసా। బిను హరి భజన న భవ భయ నాసా ॥

దో. బిను బిస్వాస భగతి నహిం తేహి బిను ద్రవహిం న రాము।
రామ కృపా బిను సపనేహుఁ జీవ న లహ బిశ్రాము ॥ 90(క) ॥

సో. అస బిచారి మతిధీర తజి కుతర్క సంసయ సకల।
భజహు రామ రఘుబీర కరునాకర సున్దర సుఖద ॥ 90(ఖ) ॥

నిజ మతి సరిస నాథ మైం గాఈ। ప్రభు ప్రతాప మహిమా ఖగరాఈ ॥
కహేఉఁ న కఛు కరి జుగుతి బిసేషీ। యహ సబ మైం నిజ నయనన్హి దేఖీ ॥
మహిమా నామ రూప గున గాథా। సకల అమిత అనన్త రఘునాథా ॥
నిజ నిజ మతి ముని హరి గున గావహిం। నిగమ సేష సివ పార న పావహిమ్ ॥
తుమ్హహి ఆది ఖగ మసక ప్రజన్తా। నభ ఉడ఼ఆహిం నహిం పావహిం అన్తా ॥
తిమి రఘుపతి మహిమా అవగాహా। తాత కబహుఁ కౌ పావ కి థాహా ॥
రాము కామ సత కోటి సుభగ తన। దుర్గా కోటి అమిత అరి మర్దన ॥
సక్ర కోటి సత సరిస బిలాసా। నభ సత కోటి అమిత అవకాసా ॥

దో. మరుత కోటి సత బిపుల బల రబి సత కోటి ప్రకాస।
ససి సత కోటి సుసీతల సమన సకల భవ త్రాస ॥ 91(క) ॥

కాల కోటి సత సరిస అతి దుస్తర దుర్గ దురన్త।
ధూమకేతు సత కోటి సమ దురాధరష భగవన్త ॥ 91(ఖ) ॥

ప్రభు అగాధ సత కోటి పతాలా। సమన కోటి సత సరిస కరాలా ॥
తీరథ అమిత కోటి సమ పావన। నామ అఖిల అఘ పూగ నసావన ॥
హిమగిరి కోటి అచల రఘుబీరా। సిన్ధు కోటి సత సమ గమ్భీరా ॥
కామధేను సత కోటి సమానా। సకల కామ దాయక భగవానా ॥
సారద కోటి అమిత చతురాఈ। బిధి సత కోటి సృష్టి నిపునాఈ ॥
బిష్ను కోటి సమ పాలన కర్తా। రుద్ర కోటి సత సమ సంహర్తా ॥
ధనద కోటి సత సమ ధనవానా। మాయా కోటి ప్రపఞ్చ నిధానా ॥
భార ధరన సత కోటి అహీసా। నిరవధి నిరుపమ ప్రభు జగదీసా ॥

ఛం. నిరుపమ న ఉపమా ఆన రామ సమాన రాము నిగమ కహై।
జిమి కోటి సత ఖద్యోత సమ రబి కహత అతి లఘుతా లహై ॥
ఏహి భాఁతి నిజ నిజ మతి బిలాస మునిస హరిహి బఖానహీం।
ప్రభు భావ గాహక అతి కృపాల సప్రేమ సుని సుఖ మానహీమ్ ॥

దో. రాము అమిత గున సాగర థాహ కి పావి కోఇ।
సన్తన్హ సన జస కిఛు సునేఉఁ తుమ్హహి సునాయుఁ సోఇ ॥ 92(క) ॥

సో. భావ బస్య భగవాన సుఖ నిధాన కరునా భవన।
తజి మమతా మద మాన భజిఅ సదా సీతా రవన ॥ 92(ఖ) ॥

సుని భుసుణ్డి కే బచన సుహాఏ। హరషిత ఖగపతి పఙ్ఖ ఫులాఏ ॥
నయన నీర మన అతి హరషానా। శ్రీరఘుపతి ప్రతాప ఉర ఆనా ॥
పాఛిల మోహ సముఝి పఛితానా। బ్రహ్మ అనాది మనుజ కరి మానా ॥
పుని పుని కాగ చరన సిరు నావా। జాని రామ సమ ప్రేమ బఢ఼ఆవా ॥
గుర బిను భవ నిధి తరి న కోఈ। జౌం బిరఞ్చి సఙ్కర సమ హోఈ ॥
సంసయ సర్ప గ్రసేఉ మోహి తాతా। దుఖద లహరి కుతర్క బహు బ్రాతా ॥
తవ సరూప గారుడ఼ఇ రఘునాయక। మోహి జిఆయు జన సుఖదాయక ॥
తవ ప్రసాద మమ మోహ నసానా। రామ రహస్య అనూపమ జానా ॥

దో. తాహి ప్రసంసి బిబిధ బిధి సీస నాఇ కర జోరి।
బచన బినీత సప్రేమ మృదు బోలేఉ గరుడ఼ బహోరి ॥ 93(క) ॥

ప్రభు అపనే అబిబేక తే బూఝుఁ స్వామీ తోహి।
కృపాసిన్ధు సాదర కహహు జాని దాస నిజ మోహి ॥ 93(ఖ) ॥

తుమ్హ సర్బగ్య తన్య తమ పారా। సుమతి సుసీల సరల ఆచారా ॥
గ్యాన బిరతి బిగ్యాన నివాసా। రఘునాయక కే తుమ్హ ప్రియ దాసా ॥
కారన కవన దేహ యహ పాఈ। తాత సకల మోహి కహహు బుఝాఈ ॥
రామ చరిత సర సున్దర స్వామీ। పాయహు కహాఁ కహహు నభగామీ ॥
నాథ సునా మైం అస సివ పాహీం। మహా ప్రలయహుఁ నాస తవ నాహీమ్ ॥
ముధా బచన నహిం ఈస్వర కహీ। సౌ మోరేం మన సంసయ అహీ ॥
అగ జగ జీవ నాగ నర దేవా। నాథ సకల జగు కాల కలేవా ॥
అణ్డ కటాహ అమిత లయ కారీ। కాలు సదా దురతిక్రమ భారీ ॥

సో. తుమ్హహి న బ్యాపత కాల అతి కరాల కారన కవన।
మోహి సో కహహు కృపాల గ్యాన ప్రభావ కి జోగ బల ॥ 94(క) ॥

దో. ప్రభు తవ ఆశ్రమ ఆఏఁ మోర మోహ భ్రమ భాగ।
కారన కవన సో నాథ సబ కహహు సహిత అనురాగ ॥ 94(ఖ) ॥

గరుడ఼ గిరా సుని హరషేఉ కాగా। బోలేఉ ఉమా పరమ అనురాగా ॥
ధన్య ధన్య తవ మతి ఉరగారీ। ప్రస్న తుమ్హారి మోహి అతి ప్యారీ ॥
సుని తవ ప్రస్న సప్రేమ సుహాఈ। బహుత జనమ కై సుధి మోహి ఆఈ ॥
సబ నిజ కథా కహుఁ మైం గాఈ। తాత సునహు సాదర మన లాఈ ॥
జప తప మఖ సమ దమ బ్రత దానా। బిరతి బిబేక జోగ బిగ్యానా ॥
సబ కర ఫల రఘుపతి పద ప్రేమా। తేహి బిను కౌ న పావి ఛేమా ॥
ఏహి తన రామ భగతి మైం పాఈ। తాతే మోహి మమతా అధికాఈ ॥
జేహి తేం కఛు నిజ స్వారథ హోఈ। తేహి పర మమతా కర సబ కోఈ ॥

సో. పన్నగారి అసి నీతి శ్రుతి సమ్మత సజ్జన కహహిం।
అతి నీచహు సన ప్రీతి కరిఅ జాని నిజ పరమ హిత ॥ 95(క) ॥

పాట కీట తేం హోఇ తేహి తేం పాటమ్బర రుచిర।
కృమి పాలి సబు కోఇ పరమ అపావన ప్రాన సమ ॥ 95(ఖ) ॥

స్వారథ సాఁచ జీవ కహుఁ ఏహా। మన క్రమ బచన రామ పద నేహా ॥
సోఇ పావన సోఇ సుభగ సరీరా। జో తను పాఇ భజిఅ రఘుబీరా ॥
రామ బిముఖ లహి బిధి సమ దేహీ। కబి కోబిద న ప్రసంసహిం తేహీ ॥
రామ భగతి ఏహిం తన ఉర జామీ। తాతే మోహి పరమ ప్రియ స్వామీ ॥
తజుఁ న తన నిజ ఇచ్ఛా మరనా। తన బిను బేద భజన నహిం బరనా ॥
ప్రథమ మోహఁ మోహి బహుత బిగోవా। రామ బిముఖ సుఖ కబహుఁ న సోవా ॥
నానా జనమ కర్మ పుని నానా। కిఏ జోగ జప తప మఖ దానా ॥
కవన జోని జనమేఉఁ జహఁ నాహీం। మైం ఖగేస భ్రమి భ్రమి జగ మాహీమ్ ॥
దేఖేఉఁ కరి సబ కరమ గోసాఈ। సుఖీ న భయుఁ అబహిం కీ నాఈ ॥
సుధి మోహి నాథ జన్మ బహు కేరీ। సివ ప్రసాద మతి మోహఁ న ఘేరీ ॥

దో. ప్రథమ జన్మ కే చరిత అబ కహుఁ సునహు బిహగేస।
సుని ప్రభు పద రతి ఉపజి జాతేం మిటహిం కలేస ॥ 96(క) ॥

పూరుబ కల్ప ఏక ప్రభు జుగ కలిజుగ మల మూల ॥
నర అరు నారి అధర్మ రత సకల నిగమ ప్రతికూల ॥ 96(ఖ) ॥

తేహి కలిజుగ కోసలపుర జాఈ। జన్మత భయుఁ సూద్ర తను పాఈ ॥
సివ సేవక మన క్రమ అరు బానీ। ఆన దేవ నిన్దక అభిమానీ ॥
ధన మద మత్త పరమ బాచాలా। ఉగ్రబుద్ధి ఉర దమ్భ బిసాలా ॥
జదపి రహేఉఁ రఘుపతి రజధానీ। తదపి న కఛు మహిమా తబ జానీ ॥
అబ జానా మైం అవధ ప్రభావా। నిగమాగమ పురాన అస గావా ॥
కవనేహుఁ జన్మ అవధ బస జోఈ। రామ పరాయన సో పరి హోఈ ॥
అవధ ప్రభావ జాన తబ ప్రానీ। జబ ఉర బసహిం రాము ధనుపానీ ॥
సో కలికాల కఠిన ఉరగారీ। పాప పరాయన సబ నర నారీ ॥

దో. కలిమల గ్రసే ధర్మ సబ లుప్త భే సదగ్రన్థ।
దమ్భిన్హ నిజ మతి కల్పి కరి ప్రగట కిఏ బహు పన్థ ॥ 97(క) ॥

భే లోగ సబ మోహబస లోభ గ్రసే సుభ కర్మ।
సును హరిజాన గ్యాన నిధి కహుఁ కఛుక కలిధర్మ ॥ 97(ఖ) ॥

బరన ధర్మ నహిం ఆశ్రమ చారీ। శ్రుతి బిరోధ రత సబ నర నారీ ॥
ద్విజ శ్రుతి బేచక భూప ప్రజాసన। కౌ నహిం మాన నిగమ అనుసాసన ॥
మారగ సోఇ జా కహుఁ జోఇ భావా। పణ్డిత సోఇ జో గాల బజావా ॥
మిథ్యారమ్భ దమ్భ రత జోఈ। తా కహుఁ సన్త కహి సబ కోఈ ॥
సోఇ సయాన జో పరధన హారీ। జో కర దమ్భ సో బడ఼ ఆచారీ ॥
జౌ కహ ఝూఁఠ మసఖరీ జానా। కలిజుగ సోఇ గునవన్త బఖానా ॥
నిరాచార జో శ్రుతి పథ త్యాగీ। కలిజుగ సోఇ గ్యానీ సో బిరాగీ ॥
జాకేం నఖ అరు జటా బిసాలా। సోఇ తాపస ప్రసిద్ధ కలికాలా ॥

దో. అసుభ బేష భూషన ధరేం భచ్ఛాభచ్ఛ జే ఖాహిం।
తేఇ జోగీ తేఇ సిద్ధ నర పూజ్య తే కలిజుగ మాహిమ్ ॥ 98(క) ॥

సో. జే అపకారీ చార తిన్హ కర గౌరవ మాన్య తేఇ।
మన క్రమ బచన లబార తేఇ బకతా కలికాల మహుఁ ॥ 98(ఖ) ॥

నారి బిబస నర సకల గోసాఈ। నాచహిం నట మర్కట కీ నాఈ ॥
సూద్ర ద్విజన్హ ఉపదేసహిం గ్యానా। మేలి జనేఊ లేహిం కుదానా ॥
సబ నర కామ లోభ రత క్రోధీ। దేవ బిప్ర శ్రుతి సన్త బిరోధీ ॥
గున మన్దిర సున్దర పతి త్యాగీ। భజహిం నారి పర పురుష అభాగీ ॥
సౌభాగినీం బిభూషన హీనా। బిధవన్హ కే సిఙ్గార నబీనా ॥
గుర సిష బధిర అన్ధ కా లేఖా। ఏక న సుని ఏక నహిం దేఖా ॥
హరి సిష్య ధన సోక న హరీ। సో గుర ఘోర నరక మహుఁ పరీ ॥
మాతు పితా బాలకన్హి బోలాబహిం। ఉదర భరై సోఇ ధర్మ సిఖావహిమ్ ॥

దో. బ్రహ్మ గ్యాన బిను నారి నర కహహిం న దూసరి బాత।
కౌడ఼ఈ లాగి లోభ బస కరహిం బిప్ర గుర ఘాత ॥ 99(క) ॥

బాదహిం సూద్ర ద్విజన్హ సన హమ తుమ్హ తే కఛు ఘాటి।
జాని బ్రహ్మ సో బిప్రబర ఆఁఖి దేఖావహిం డాటి ॥ 99(ఖ) ॥

పర త్రియ లమ్పట కపట సయానే। మోహ ద్రోహ మమతా లపటానే ॥
తేఇ అభేదబాదీ గ్యానీ నర। దేఖా మేం చరిత్ర కలిజుగ కర ॥
ఆపు గే అరు తిన్హహూ ఘాలహిం। జే కహుఁ సత మారగ ప్రతిపాలహిమ్ ॥
కల్ప కల్ప భరి ఏక ఏక నరకా। పరహిం జే దూషహిం శ్రుతి కరి తరకా ॥
జే బరనాధమ తేలి కుమ్హారా। స్వపచ కిరాత కోల కలవారా ॥
నారి ముఈ గృహ సమ్పతి నాసీ। మూడ఼ ముడ఼ఆఇ హోహిం సన్యాసీ ॥
తే బిప్రన్హ సన ఆపు పుజావహిం। ఉభయ లోక నిజ హాథ నసావహిమ్ ॥
బిప్ర నిరచ్ఛర లోలుప కామీ। నిరాచార సఠ బృషలీ స్వామీ ॥
సూద్ర కరహిం జప తప బ్రత నానా। బైఠి బరాసన కహహిం పురానా ॥
సబ నర కల్పిత కరహిం అచారా। జాఇ న బరని అనీతి అపారా ॥

దో. భే బరన సఙ్కర కలి భిన్నసేతు సబ లోగ।
కరహిం పాప పావహిం దుఖ భయ రుజ సోక బియోగ ॥ 100(క) ॥

శ్రుతి సమ్మత హరి భక్తి పథ సఞ్జుత బిరతి బిబేక।
తేహి న చలహిం నర మోహ బస కల్పహిం పన్థ అనేక ॥ 100(ఖ) ॥

ఛం. బహు దామ సఁవారహిం ధామ జతీ। బిషయా హరి లీన్హి న రహి బిరతీ ॥
తపసీ ధనవన్త దరిద్ర గృహీ। కలి కౌతుక తాత న జాత కహీ ॥
కులవన్తి నికారహిం నారి సతీ। గృహ ఆనిహిం చేరీ నిబేరి గతీ ॥
సుత మానహిం మాతు పితా తబ లౌం। అబలానన దీఖ నహీం జబ లౌమ్ ॥
ససురారి పిఆరి లగీ జబ తేం। రిపరూప కుటుమ్బ భే తబ తేమ్ ॥
నృప పాప పరాయన ధర్మ నహీం। కరి దణ్డ బిడమ్బ ప్రజా నితహీమ్ ॥
ధనవన్త కులీన మలీన అపీ। ద్విజ చిన్హ జనేఉ ఉఘార తపీ ॥
నహిం మాన పురాన న బేదహి జో। హరి సేవక సన్త సహీ కలి సో।
కబి బృన్ద ఉదార దునీ న సునీ। గున దూషక బ్రాత న కోఽపి గునీ ॥
కలి బారహిం బార దుకాల పరై। బిను అన్న దుఖీ సబ లోగ మరై ॥

దో. సును ఖగేస కలి కపట హఠ దమ్భ ద్వేష పాషణ్డ।
మాన మోహ మారాది మద బ్యాపి రహే బ్రహ్మణ్డ ॥ 101(క) ॥

తామస ధర్మ కరహిం నర జప తప బ్రత మఖ దాన।
దేవ న బరషహిం ధరనీం బే న జామహిం ధాన ॥ 101(ఖ) ॥

ఛం. అబలా కచ భూషన భూరి ఛుధా। ధనహీన దుఖీ మమతా బహుధా ॥
సుఖ చాహహిం మూఢ఼ న ధర్మ రతా। మతి థోరి కఠోరి న కోమలతా ॥ 1 ॥

నర పీడ఼ఇత రోగ న భోగ కహీం। అభిమాన బిరోధ అకారనహీమ్ ॥
లఘు జీవన సమ్బతు పఞ్చ దసా। కలపాన్త న నాస గుమాను అసా ॥ 2 ॥

కలికాల బిహాల కిఏ మనుజా। నహిం మానత క్వౌ అనుజా తనుజా।
నహిం తోష బిచార న సీతలతా। సబ జాతి కుజాతి భే మగతా ॥ 3 ॥

ఇరిషా పరుషాచ్ఛర లోలుపతా। భరి పూరి రహీ సమతా బిగతా ॥
సబ లోగ బియోగ బిసోక హుఏ। బరనాశ్రమ ధర్మ అచార గే ॥ 4 ॥

దమ దాన దయా నహిం జానపనీ। జడ఼తా పరబఞ్చనతాతి ఘనీ ॥
తను పోషక నారి నరా సగరే। పరనిన్దక జే జగ మో బగరే ॥ 5 ॥

దో. సును బ్యాలారి కాల కలి మల అవగున ఆగార।
గునుఁ బహుత కలిజుగ కర బిను ప్రయాస నిస్తార ॥ 102(క) ॥

కృతజుగ త్రేతా ద్వాపర పూజా మఖ అరు జోగ।
జో గతి హోఇ సో కలి హరి నామ తే పావహిం లోగ ॥ 102(ఖ) ॥

కృతజుగ సబ జోగీ బిగ్యానీ। కరి హరి ధ్యాన తరహిం భవ ప్రానీ ॥
త్రేతాఁ బిబిధ జగ్య నర కరహీం। ప్రభుహి సమర్పి కర్మ భవ తరహీమ్ ॥
ద్వాపర కరి రఘుపతి పద పూజా। నర భవ తరహిం ఉపాయ న దూజా ॥
కలిజుగ కేవల హరి గున గాహా। గావత నర పావహిం భవ థాహా ॥
కలిజుగ జోగ న జగ్య న గ్యానా। ఏక అధార రామ గున గానా ॥
సబ భరోస తజి జో భజ రామహి। ప్రేమ సమేత గావ గున గ్రామహి ॥
సోఇ భవ తర కఛు సంసయ నాహీం। నామ ప్రతాప ప్రగట కలి మాహీమ్ ॥
కలి కర ఏక పునీత ప్రతాపా। మానస పున్య హోహిం నహిం పాపా ॥

దో. కలిజుగ సమ జుగ ఆన నహిం జౌం నర కర బిస్వాస।
గాఇ రామ గున గన బిమలఁ భవ తర బినహిం ప్రయాస ॥ 103(క) ॥

ప్రగట చారి పద ధర్మ కే కలిల మహుఁ ఏక ప్రధాన।
జేన కేన బిధి దీన్హేం దాన కరి కల్యాన ॥ 103(ఖ) ॥

నిత జుగ ధర్మ హోహిం సబ కేరే। హృదయఁ రామ మాయా కే ప్రేరే ॥
సుద్ధ సత్వ సమతా బిగ్యానా। కృత ప్రభావ ప్రసన్న మన జానా ॥
సత్వ బహుత రజ కఛు రతి కర్మా। సబ బిధి సుఖ త్రేతా కర ధర్మా ॥
బహు రజ స్వల్ప సత్వ కఛు తామస। ద్వాపర ధర్మ హరష భయ మానస ॥
తామస బహుత రజోగున థోరా। కలి ప్రభావ బిరోధ చహుఁ ఓరా ॥
బుధ జుగ ధర్మ జాని మన మాహీం। తజి అధర్మ రతి ధర్మ కరాహీమ్ ॥
కాల ధర్మ నహిం బ్యాపహిం తాహీ। రఘుపతి చరన ప్రీతి అతి జాహీ ॥
నట కృత బికట కపట ఖగరాయా। నట సేవకహి న బ్యాపి మాయా ॥

దో. హరి మాయా కృత దోష గున బిను హరి భజన న జాహిం।
భజిఅ రామ తజి కామ సబ అస బిచారి మన మాహిమ్ ॥ 104(క) ॥

తేహి కలికాల బరష బహు బసేఉఁ అవధ బిహగేస।
పరేఉ దుకాల బిపతి బస తబ మైం గయుఁ బిదేస ॥ 104(ఖ) ॥

గయుఁ ఉజేనీ సును ఉరగారీ। దీన మలీన దరిద్ర దుఖారీ ॥
గేఁ కాల కఛు సమ్పతి పాఈ। తహఁ పుని కరుఁ సమ్భు సేవకాఈ ॥
బిప్ర ఏక బైదిక సివ పూజా। కరి సదా తేహి కాజు న దూజా ॥
పరమ సాధు పరమారథ బిన్దక। సమ్భు ఉపాసక నహిం హరి నిన్దక ॥
తేహి సేవుఁ మైం కపట సమేతా। ద్విజ దయాల అతి నీతి నికేతా ॥
బాహిజ నమ్ర దేఖి మోహి సాఈం। బిప్ర పఢ఼ఆవ పుత్ర కీ నాఈమ్ ॥
సమ్భు మన్త్ర మోహి ద్విజబర దీన్హా। సుభ ఉపదేస బిబిధ బిధి కీన్హా ॥
జపుఁ మన్త్ర సివ మన్దిర జాఈ। హృదయఁ దమ్భ అహమితి అధికాఈ ॥

దో. మైం ఖల మల సఙ్కుల మతి నీచ జాతి బస మోహ।
హరి జన ద్విజ దేఖేం జరుఁ కరుఁ బిష్ను కర ద్రోహ ॥ 105(క) ॥

సో. గుర నిత మోహి ప్రబోధ దుఖిత దేఖి ఆచరన మమ।
మోహి ఉపజి అతి క్రోధ దమ్భిహి నీతి కి భావీ ॥ 105(ఖ) ॥

ఏక బార గుర లీన్హ బోలాఈ। మోహి నీతి బహు భాఁతి సిఖాఈ ॥
సివ సేవా కర ఫల సుత సోఈ। అబిరల భగతి రామ పద హోఈ ॥
రామహి భజహిం తాత సివ ధాతా। నర పావఁర కై కేతిక బాతా ॥
జాసు చరన అజ సివ అనురాగీ। తాతు ద్రోహఁ సుఖ చహసి అభాగీ ॥
హర కహుఁ హరి సేవక గుర కహేఊ। సుని ఖగనాథ హృదయ మమ దహేఊ ॥
అధమ జాతి మైం బిద్యా పాఏఁ। భయుఁ జథా అహి దూధ పిఆఏఁ ॥
మానీ కుటిల కుభాగ్య కుజాతీ। గుర కర ద్రోహ కరుఁ దిను రాతీ ॥
అతి దయాల గుర స్వల్ప న క్రోధా। పుని పుని మోహి సిఖావ సుబోధా ॥
జేహి తే నీచ బడ఼ఆఈ పావా। సో ప్రథమహిం హతి తాహి నసావా ॥
ధూమ అనల సమ్భవ సును భాఈ। తేహి బుఝావ ఘన పదవీ పాఈ ॥
రజ మగ పరీ నిరాదర రహీ। సబ కర పద ప్రహార నిత సహీ ॥
మరుత ఉడ఼ఆవ ప్రథమ తేహి భరీ। పుని నృప నయన కిరీటన్హి పరీ ॥
సును ఖగపతి అస సముఝి ప్రసఙ్గా। బుధ నహిం కరహిం అధమ కర సఙ్గా ॥
కబి కోబిద గావహిం అసి నీతీ। ఖల సన కలహ న భల నహిం ప్రీతీ ॥
ఉదాసీన నిత రహిఅ గోసాఈం। ఖల పరిహరిఅ స్వాన కీ నాఈమ్ ॥
మైం ఖల హృదయఁ కపట కుటిలాఈ। గుర హిత కహి న మోహి సోహాఈ ॥

దో. ఏక బార హర మన్దిర జపత రహేఉఁ సివ నామ।
గుర ఆయు అభిమాన తేం ఉఠి నహిం కీన్హ ప్రనామ ॥ 106(క) ॥

సో దయాల నహిం కహేఉ కఛు ఉర న రోష లవలేస।
అతి అఘ గుర అపమానతా సహి నహిం సకే మహేస ॥ 106(ఖ) ॥

మన్దిర మాఝ భీ నభ బానీ। రే హతభాగ్య అగ్య అభిమానీ ॥
జద్యపి తవ గుర కేం నహిం క్రోధా। అతి కృపాల చిత సమ్యక బోధా ॥
తదపి సాప సఠ దైహుఁ తోహీ। నీతి బిరోధ సోహాఇ న మోహీ ॥
జౌం నహిం దణ్డ కరౌం ఖల తోరా। భ్రష్ట హోఇ శ్రుతిమారగ మోరా ॥
జే సఠ గుర సన ఇరిషా కరహీం। రౌరవ నరక కోటి జుగ పరహీమ్ ॥
త్రిజగ జోని పుని ధరహిం సరీరా। అయుత జన్మ భరి పావహిం పీరా ॥
బైఠ రహేసి అజగర ఇవ పాపీ। సర్ప హోహి ఖల మల మతి బ్యాపీ ॥
మహా బిటప కోటర మహుఁ జాఈ ॥ రహు అధమాధమ అధగతి పాఈ ॥

దో. హాహాకార కీన్హ గుర దారున సుని సివ సాప ॥
కమ్పిత మోహి బిలోకి అతి ఉర ఉపజా పరితాప ॥ 107(క) ॥

కరి దణ్డవత సప్రేమ ద్విజ సివ సన్ముఖ కర జోరి।
బినయ కరత గదగద స్వర సముఝి ఘోర గతి మోరి ॥ 107(ఖ) ॥

నమామీశమీశాన నిర్వాణరూపం। విమ్భుం బ్యాపకం బ్రహ్మ వేదస్వరూపం।
నిజం నిర్గుణం నిర్వికల్పం నిరీంహ। చిదాకాశమాకాశవాసం భజేఽహమ్ ॥
నిరాకారమోఙ్కారమూలం తురీయం। గిరా గ్యాన గోతీతమీశం గిరీశమ్ ॥
కరాలం మహాకాల కాలం కృపాలం। గుణాగార సంసారపారం నతోఽహమ్ ॥
తుషారాద్రి సఙ్కాశ గౌరం గభీరం। మనోభూత కోటి ప్రభా శ్రీ శరీరమ్ ॥
స్ఫురన్మౌలి కల్లోలినీ చారు గఙ్గా। లసద్భాలబాలేన్దు కణ్ఠే భుజఙ్గా ॥
చలత్కుణ్డలం భ్రూ సునేత్రం విశాలం। ప్రసన్నాననం నీలకణ్ఠం దయాలమ్ ॥
మృగాధీశచర్మామ్బరం ముణ్డమాలం। ప్రియం శఙ్కరం సర్వనాథం భజామి ॥
ప్రచణ్డం ప్రకృష్టం ప్రగల్భం పరేశం। అఖణ్డం అజం భానుకోటిప్రకాశమ్ ॥
త్రయఃశూల నిర్మూలనం శూలపాణిం। భజేఽహం భవానీపతిం భావగమ్యమ్ ॥
కలాతీత కల్యాణ కల్పాన్తకారీ। సదా సజ్జనాన్దదాతా పురారీ ॥
చిదానన్దసన్దోహ మోహాపహారీ। ప్రసీద ప్రసీద ప్రభో మన్మథారీ ॥
న యావద్ ఉమానాథ పాదారవిన్దం। భజన్తీహ లోకే పరే వా నరాణామ్ ॥
న తావత్సుఖం శాన్తి సన్తాపనాశం। ప్రసీద ప్రభో సర్వభూతాధివాసమ్ ॥
న జానామి యోగం జపం నైవ పూజాం। నతోఽహం సదా సర్వదా శమ్భు తుభ్యమ్ ॥
జరా జన్మ దుఃఖౌఘ తాతప్యమానం। ప్రభో పాహి ఆపన్నమామీశ శమ్భో ॥
శ్లోక-రుద్రాష్టకమిదం ప్రోక్తం విప్రేణ హరతోషయే।
యే పఠన్తి నరా భక్త్యా తేషాం శమ్భుః ప్రసీదతి ॥ 9 ॥

దో. -సుని బినతీ సర్బగ్య సివ దేఖి బ్రిప్ర అనురాగు।
పుని మన్దిర నభబానీ భి ద్విజబర బర మాగు ॥ 108(క) ॥

జౌం ప్రసన్న ప్రభు మో పర నాథ దీన పర నేహు।
నిజ పద భగతి దేఇ ప్రభు పుని దూసర బర దేహు ॥ 108(ఖ) ॥

తవ మాయా బస జీవ జడ఼ సన్తత ఫిరి భులాన।
తేహి పర క్రోధ న కరిఅ ప్రభు కృపా సిన్ధు భగవాన ॥ 108(గ) ॥

సఙ్కర దీనదయాల అబ ఏహి పర హోహు కృపాల।
సాప అనుగ్రహ హోఇ జేహిం నాథ థోరేహీం కాల ॥ 108(ఘ) ॥

ఏహి కర హోఇ పరమ కల్యానా। సోఇ కరహు అబ కృపానిధానా ॥
బిప్రగిరా సుని పరహిత సానీ। ఏవమస్తు ఇతి భి నభబానీ ॥
జదపి కీన్హ ఏహిం దారున పాపా। మైం పుని దీన్హ కోప కరి సాపా ॥
తదపి తుమ్హార సాధుతా దేఖీ। కరిహుఁ ఏహి పర కృపా బిసేషీ ॥
ఛమాసీల జే పర ఉపకారీ। తే ద్విజ మోహి ప్రియ జథా ఖరారీ ॥
మోర శ్రాప ద్విజ బ్యర్థ న జాఇహి। జన్మ సహస అవస్య యహ పాఇహి ॥
జనమత మరత దుసహ దుఖ హోఈ। అహి స్వల్పు నహిం బ్యాపిహి సోఈ ॥
కవనేఉఁ జన్మ మిటిహి నహిం గ్యానా। సునహి సూద్ర మమ బచన ప్రవానా ॥
రఘుపతి పురీం జన్మ తబ భయూ। పుని తైం మమ సేవాఁ మన దయూ ॥
పురీ ప్రభావ అనుగ్రహ మోరేం। రామ భగతి ఉపజిహి ఉర తోరేమ్ ॥
సును మమ బచన సత్య అబ భాఈ। హరితోషన బ్రత ద్విజ సేవకాఈ ॥
అబ జని కరహి బిప్ర అపమానా। జానేహు సన్త అనన్త సమానా ॥
ఇన్ద్ర కులిస మమ సూల బిసాలా। కాలదణ్డ హరి చక్ర కరాలా ॥
జో ఇన్హ కర మారా నహిం మరీ। బిప్రద్రోహ పావక సో జరీ ॥
అస బిబేక రాఖేహు మన మాహీం। తుమ్హ కహఁ జగ దుర్లభ కఛు నాహీమ్ ॥
ఔరు ఏక ఆసిషా మోరీ। అప్రతిహత గతి హోఇహి తోరీ ॥

దో. సుని సివ బచన హరషి గుర ఏవమస్తు ఇతి భాషి।
మోహి ప్రబోధి గయు గృహ సమ్భు చరన ఉర రాఖి ॥ 109(క) ॥

ప్రేరిత కాల బిధి గిరి జాఇ భయుఁ మైం బ్యాల।
పుని ప్రయాస బిను సో తను జజేఉఁ గేఁ కఛు కాల ॥ 109(ఖ) ॥

జోఇ తను ధరుఁ తజుఁ పుని అనాయాస హరిజాన।
జిమి నూతన పట పహిరి నర పరిహరి పురాన ॥ 109(గ) ॥

సివఁ రాఖీ శ్రుతి నీతి అరు మైం నహిం పావా క్లేస।
ఏహి బిధి ధరేఉఁ బిబిధ తను గ్యాన న గయు ఖగేస ॥ 109(ఘ) ॥

త్రిజగ దేవ నర జోఇ తను ధరుఁ। తహఁ తహఁ రామ భజన అనుసరూఁ ॥
ఏక సూల మోహి బిసర న క్AU। గుర కర కోమల సీల సుభ్AU ॥
చరమ దేహ ద్విజ కై మైం పాఈ। సుర దుర్లభ పురాన శ్రుతి గాఈ ॥
ఖేలుఁ తహూఁ బాలకన్హ మీలా। కరుఁ సకల రఘునాయక లీలా ॥
ప్రౌఢ఼ భేఁ మోహి పితా పఢ఼ఆవా। సమఝుఁ సునుఁ గునుఁ నహిం భావా ॥
మన తే సకల బాసనా భాగీ। కేవల రామ చరన లయ లాగీ ॥
కహు ఖగేస అస కవన అభాగీ। ఖరీ సేవ సురధేనుహి త్యాగీ ॥
ప్రేమ మగన మోహి కఛు న సోహాఈ। హారేఉ పితా పఢ఼ఆఇ పఢ఼ఆఈ ॥
భే కాలబస జబ పితు మాతా। మైం బన గయుఁ భజన జనత్రాతా ॥
జహఁ జహఁ బిపిన మునీస్వర పావుఁ। ఆశ్రమ జాఇ జాఇ సిరు నావుఁ ॥
బూఝత తిన్హహి రామ గున గాహా। కహహిం సునుఁ హరషిత ఖగనాహా ॥
సునత ఫిరుఁ హరి గున అనుబాదా। అబ్యాహత గతి సమ్భు ప్రసాదా ॥
ఛూటీ త్రిబిధ ఈషనా గాఢ఼ఈ। ఏక లాలసా ఉర అతి బాఢ఼ఈ ॥
రామ చరన బారిజ జబ దేఖౌం। తబ నిజ జన్మ సఫల కరి లేఖౌమ్ ॥
జేహి పూఁఛుఁ సోఇ ముని అస కహీ। ఈస్వర సర్బ భూతమయ అహీ ॥
నిర్గున మత నహిం మోహి సోహాఈ। సగున బ్రహ్మ రతి ఉర అధికాఈ ॥

దో. గుర కే బచన సురతి కరి రామ చరన మను లాగ।
రఘుపతి జస గావత ఫిరుఁ ఛన ఛన నవ అనురాగ ॥ 110(క) ॥

మేరు సిఖర బట ఛాయాఁ ముని లోమస ఆసీన।
దేఖి చరన సిరు నాయుఁ బచన కహేఉఁ అతి దీన ॥ 110(ఖ) ॥

సుని మమ బచన బినీత మృదు ముని కృపాల ఖగరాజ।
మోహి సాదర పూఁఛత భే ద్విజ ఆయహు కేహి కాజ ॥ 110(గ) ॥

తబ మైం కహా కృపానిధి తుమ్హ సర్బగ్య సుజాన।
సగున బ్రహ్మ అవరాధన మోహి కహహు భగవాన ॥ 110(ఘ) ॥

తబ మునిష రఘుపతి గున గాథా। కహే కఛుక సాదర ఖగనాథా ॥
బ్రహ్మగ్యాన రత ముని బిగ్యాని। మోహి పరమ అధికారీ జానీ ॥
లాగే కరన బ్రహ్మ ఉపదేసా। అజ అద్వేత అగున హృదయేసా ॥
అకల అనీహ అనామ అరుపా। అనుభవ గమ్య అఖణ్డ అనూపా ॥
మన గోతీత అమల అబినాసీ। నిర్బికార నిరవధి సుఖ రాసీ ॥
సో తైం తాహి తోహి నహిం భేదా। బారి బీచి ఇవ గావహి బేదా ॥
బిబిధ భాఁతి మోహి ముని సముఝావా। నిర్గున మత మమ హృదయఁ న ఆవా ॥
పుని మైం కహేఉఁ నాఇ పద సీసా। సగున ఉపాసన కహహు మునీసా ॥
రామ భగతి జల మమ మన మీనా। కిమి బిలగాఇ మునీస ప్రబీనా ॥
సోఇ ఉపదేస కహహు కరి దాయా। నిజ నయనన్హి దేఖౌం రఘురాయా ॥
భరి లోచన బిలోకి అవధేసా। తబ సునిహుఁ నిర్గున ఉపదేసా ॥
ముని పుని కహి హరికథా అనూపా। ఖణ్డి సగున మత అగున నిరూపా ॥
తబ మైం నిర్గున మత కర దూరీ। సగున నిరూపుఁ కరి హఠ భూరీ ॥
ఉత్తర ప్రతిఉత్తర మైం కీన్హా। ముని తన భే క్రోధ కే చీన్హా ॥
సును ప్రభు బహుత అవగ్యా కిఏఁ। ఉపజ క్రోధ గ్యానిన్హ కే హిఏఁ ॥
అతి సఙ్ఘరషన జౌం కర కోఈ। అనల ప్రగట చన్దన తే హోఈ ॥

దో. -బారమ్బార సకోప ముని కరి నిరుపన గ్యాన।
మైం అపనేం మన బైఠ తబ కరుఁ బిబిధ అనుమాన ॥ 111(క) ॥

క్రోధ కి ద్వేతబుద్ధి బిను ద్వైత కి బిను అగ్యాన।
మాయాబస పరిఛిన్న జడ఼ జీవ కి ఈస సమాన ॥ 111(ఖ) ॥

కబహుఁ కి దుఖ సబ కర హిత తాకేం। తేహి కి దరిద్ర పరస మని జాకేమ్ ॥
పరద్రోహీ కీ హోహిం నిసఙ్కా। కామీ పుని కి రహహిం అకలఙ్కా ॥
బంస కి రహ ద్విజ అనహిత కీన్హేం। కర్మ కి హోహిం స్వరూపహి చీన్హేమ్ ॥
కాహూ సుమతి కి ఖల సఁగ జామీ। సుభ గతి పావ కి పరత్రియ గామీ ॥
భవ కి పరహిం పరమాత్మా బిన్దక। సుఖీ కి హోహిం కబహుఁ హరినిన్దక ॥
రాజు కి రహి నీతి బిను జానేం। అఘ కి రహహిం హరిచరిత బఖానేమ్ ॥
పావన జస కి పున్య బిను హోఈ। బిను అఘ అజస కి పావి కోఈ ॥
లాభు కి కిఛు హరి భగతి సమానా। జేహి గావహిం శ్రుతి సన్త పురానా ॥
హాని కి జగ ఏహి సమ కిఛు భాఈ। భజిఅ న రామహి నర తను పాఈ ॥
అఘ కి పిసునతా సమ కఛు ఆనా। ధర్మ కి దయా సరిస హరిజానా ॥
ఏహి బిధి అమితి జుగుతి మన గునూఁ। ముని ఉపదేస న సాదర సునూఁ ॥
పుని పుని సగున పచ్ఛ మైం రోపా। తబ ముని బోలేఉ బచన సకోపా ॥
మూఢ఼ పరమ సిఖ దేఉఁ న మానసి। ఉత్తర ప్రతిఉత్తర బహు ఆనసి ॥
సత్య బచన బిస్వాస న కరహీ। బాయస ఇవ సబహీ తే డరహీ ॥
సఠ స్వపచ్ఛ తబ హృదయఁ బిసాలా। సపది హోహి పచ్ఛీ చణ్డాలా ॥
లీన్హ శ్రాప మైం సీస చఢ఼ఆఈ। నహిం కఛు భయ న దీనతా ఆఈ ॥

దో. తురత భయుఁ మైం కాగ తబ పుని ముని పద సిరు నాఇ।
సుమిరి రామ రఘుబంస మని హరషిత చలేఉఁ ఉడ఼ఆఇ ॥ 112(క) ॥

ఉమా జే రామ చరన రత బిగత కామ మద క్రోధ ॥
నిజ ప్రభుమయ దేఖహిం జగత కేహి సన కరహిం బిరోధ ॥ 112(ఖ) ॥

సును ఖగేస నహిం కఛు రిషి దూషన। ఉర ప్రేరక రఘుబంస బిభూషన ॥
కృపాసిన్ధు ముని మతి కరి భోరీ। లీన్హి ప్రేమ పరిచ్ఛా మోరీ ॥
మన బచ క్రమ మోహి నిజ జన జానా। ముని మతి పుని ఫేరీ భగవానా ॥
రిషి మమ మహత సీలతా దేఖీ। రామ చరన బిస్వాస బిసేషీ ॥
అతి బిసమయ పుని పుని పఛితాఈ। సాదర ముని మోహి లీన్హ బోలాఈ ॥
మమ పరితోష బిబిధ బిధి కీన్హా। హరషిత రామమన్త్ర తబ దీన్హా ॥
బాలకరూప రామ కర ధ్యానా। కహేఉ మోహి ముని కృపానిధానా ॥
సున్దర సుఖద మిహి అతి భావా। సో ప్రథమహిం మైం తుమ్హహి సునావా ॥
ముని మోహి కఛుక కాల తహఁ రాఖా। రామచరితమానస తబ భాషా ॥
సాదర మోహి యహ కథా సునాఈ। పుని బోలే ముని గిరా సుహాఈ ॥
రామచరిత సర గుప్త సుహావా। సమ్భు ప్రసాద తాత మైం పావా ॥
తోహి నిజ భగత రామ కర జానీ। తాతే మైం సబ కహేఉఁ బఖానీ ॥
రామ భగతి జిన్హ కేం ఉర నాహీం। కబహుఁ న తాత కహిఅ తిన్హ పాహీమ్ ॥
ముని మోహి బిబిధ భాఁతి సముఝావా। మైం సప్రేమ ముని పద సిరు నావా ॥
నిజ కర కమల పరసి మమ సీసా। హరషిత ఆసిష దీన్హ మునీసా ॥
రామ భగతి అబిరల ఉర తోరేం। బసిహి సదా ప్రసాద అబ మోరేమ్ ॥

దో. -సదా రామ ప్రియ హోహు తుమ్హ సుభ గున భవన అమాన।
కామరూప ఇచ్ధామరన గ్యాన బిరాగ నిధాన ॥ 113(క) ॥

జేంహిం ఆశ్రమ తుమ్హ బసబ పుని సుమిరత శ్రీభగవన్త।
బ్యాపిహి తహఁ న అబిద్యా జోజన ఏక ప్రజన్త ॥ 113(ఖ) ॥

కాల కర్మ గున దోష సుభ్AU। కఛు దుఖ తుమ్హహి న బ్యాపిహి క్AU ॥
రామ రహస్య లలిత బిధి నానా। గుప్త ప్రగట ఇతిహాస పురానా ॥
బిను శ్రమ తుమ్హ జానబ సబ సోఊ। నిత నవ నేహ రామ పద హోఊ ॥
జో ఇచ్ఛా కరిహహు మన మాహీం। హరి ప్రసాద కఛు దుర్లభ నాహీమ్ ॥
సుని ముని ఆసిష సును మతిధీరా। బ్రహ్మగిరా భి గగన గఁభీరా ॥
ఏవమస్తు తవ బచ ముని గ్యానీ। యహ మమ భగత కర్మ మన బానీ ॥
సుని నభగిరా హరష మోహి భయూ। ప్రేమ మగన సబ సంసయ గయూ ॥
కరి బినతీ ముని ఆయసు పాఈ। పద సరోజ పుని పుని సిరు నాఈ ॥
హరష సహిత ఏహిం ఆశ్రమ ఆయుఁ। ప్రభు ప్రసాద దుర్లభ బర పాయుఁ ॥
ఇహాఁ బసత మోహి సును ఖగ ఈసా। బీతే కలప సాత అరు బీసా ॥
కరుఁ సదా రఘుపతి గున గానా। సాదర సునహిం బిహఙ్గ సుజానా ॥
జబ జబ అవధపురీం రఘుబీరా। ధరహిం భగత హిత మనుజ సరీరా ॥
తబ తబ జాఇ రామ పుర రహూఁ। సిసులీలా బిలోకి సుఖ లహూఁ ॥
పుని ఉర రాఖి రామ సిసురూపా। నిజ ఆశ్రమ ఆవుఁ ఖగభూపా ॥
కథా సకల మైం తుమ్హహి సునాఈ। కాగ దేహ జేహిం కారన పాఈ ॥
కహిఉఁ తాత సబ ప్రస్న తుమ్హారీ। రామ భగతి మహిమా అతి భారీ ॥

దో. తాతే యహ తన మోహి ప్రియ భయు రామ పద నేహ।
నిజ ప్రభు దరసన పాయుఁ గే సకల సన్దేహ ॥ 114(క) ॥

మాసపారాయణ, ఉన్తీసవాఁ విశ్రామ
భగతి పచ్ఛ హఠ కరి రహేఉఁ దీన్హి మహారిషి సాప।
ముని దుర్లభ బర పాయుఁ దేఖహు భజన ప్రతాప ॥ 114(ఖ) ॥

జే అసి భగతి జాని పరిహరహీం। కేవల గ్యాన హేతు శ్రమ కరహీమ్ ॥
తే జడ఼ కామధేను గృహఁ త్యాగీ। ఖోజత ఆకు ఫిరహిం పయ లాగీ ॥
సును ఖగేస హరి భగతి బిహాఈ। జే సుఖ చాహహిం ఆన ఉపాఈ ॥
తే సఠ మహాసిన్ధు బిను తరనీ। పైరి పార చాహహిం జడ఼ కరనీ ॥
సుని భసుణ్డి కే బచన భవానీ। బోలేఉ గరుడ఼ హరషి మృదు బానీ ॥
తవ ప్రసాద ప్రభు మమ ఉర మాహీం। సంసయ సోక మోహ భ్రమ నాహీమ్ ॥
సునేఉఁ పునీత రామ గున గ్రామా। తుమ్హరీ కృపాఁ లహేఉఁ బిశ్రామా ॥
ఏక బాత ప్రభు పూఁఛుఁ తోహీ। కహహు బుఝాఇ కృపానిధి మోహీ ॥
కహహిం సన్త ముని బేద పురానా। నహిం కఛు దుర్లభ గ్యాన సమానా ॥
సోఇ ముని తుమ్హ సన కహేఉ గోసాఈం। నహిం ఆదరేహు భగతి కీ నాఈమ్ ॥
గ్యానహి భగతిహి అన్తర కేతా। సకల కహహు ప్రభు కృపా నికేతా ॥
సుని ఉరగారి బచన సుఖ మానా। సాదర బోలేఉ కాగ సుజానా ॥
భగతిహి గ్యానహి నహిం కఛు భేదా। ఉభయ హరహిం భవ సమ్భవ ఖేదా ॥
నాథ మునీస కహహిం కఛు అన్తర। సావధాన సౌ సును బిహఙ్గబర ॥
గ్యాన బిరాగ జోగ బిగ్యానా। ఏ సబ పురుష సునహు హరిజానా ॥
పురుష ప్రతాప ప్రబల సబ భాఁతీ। అబలా అబల సహజ జడ఼ జాతీ ॥

దో. -పురుష త్యాగి సక నారిహి జో బిరక్త మతి ధీర ॥
న తు కామీ బిషయాబస బిముఖ జో పద రఘుబీర ॥ 115(క) ॥

సో. సౌ ముని గ్యాననిధాన మృగనయనీ బిధు ముఖ నిరఖి।
బిబస హోఇ హరిజాన నారి బిష్ను మాయా ప్రగట ॥ 115(ఖ) ॥

ఇహాఁ న పచ్ఛపాత కఛు రాఖుఁ। బేద పురాన సన్త మత భాషుఁ ॥
మోహ న నారి నారి కేం రూపా। పన్నగారి యహ రీతి అనూపా ॥
మాయా భగతి సునహు తుమ్హ దోఊ। నారి బర్గ జాని సబ కోఊ ॥
పుని రఘుబీరహి భగతి పిఆరీ। మాయా ఖలు నర్తకీ బిచారీ ॥
భగతిహి సానుకూల రఘురాయా। తాతే తేహి డరపతి అతి మాయా ॥
రామ భగతి నిరుపమ నిరుపాధీ। బసి జాసు ఉర సదా అబాధీ ॥
తేహి బిలోకి మాయా సకుచాఈ। కరి న సకి కఛు నిజ ప్రభుతాఈ ॥
అస బిచారి జే ముని బిగ్యానీ। జాచహీం భగతి సకల సుఖ ఖానీ ॥

దో. యహ రహస్య రఘునాథ కర బేగి న జాని కోఇ।
జో జాని రఘుపతి కృపాఁ సపనేహుఁ మోహ న హోఇ ॥ 116(క) ॥

ఔరు గ్యాన భగతి కర భేద సునహు సుప్రబీన।
జో సుని హోఇ రామ పద ప్రీతి సదా అబిఛీన ॥ 116(ఖ) ॥

సునహు తాత యహ అకథ కహానీ। సముఝత బని న జాఇ బఖానీ ॥
ఈస్వర అంస జీవ అబినాసీ। చేతన అమల సహజ సుఖ రాసీ ॥
సో మాయాబస భయు గోసాఈం। బఁధ్యో కీర మరకట కీ నాఈ ॥
జడ఼ చేతనహి గ్రన్థి పరి గీ। జదపి మృషా ఛూటత కఠినీ ॥
తబ తే జీవ భయు సంసారీ। ఛూట న గ్రన్థి న హోఇ సుఖారీ ॥
శ్రుతి పురాన బహు కహేఉ ఉపాఈ। ఛూట న అధిక అధిక అరుఝాఈ ॥
జీవ హృదయఁ తమ మోహ బిసేషీ। గ్రన్థి ఛూట కిమి పరి న దేఖీ ॥
అస సఞ్జోగ ఈస జబ కరీ। తబహుఁ కదాచిత సో నిరుఅరీ ॥
సాత్త్విక శ్రద్ధా ధేను సుహాఈ। జౌం హరి కృపాఁ హృదయఁ బస ఆఈ ॥
జప తప బ్రత జమ నియమ అపారా। జే శ్రుతి కహ సుభ ధర్మ అచారా ॥
తేఇ తృన హరిత చరై జబ గాఈ। భావ బచ్ఛ సిసు పాఇ పేన్హాఈ ॥
నోఇ నిబృత్తి పాత్ర బిస్వాసా। నిర్మల మన అహీర నిజ దాసా ॥
పరమ ధర్మమయ పయ దుహి భాఈ। అవటై అనల అకామ బిహాఈ ॥
తోష మరుత తబ ఛమాఁ జుడ఼ఆవై। ధృతి సమ జావను దేఇ జమావై ॥
ముదితాఁ మథైం బిచార మథానీ। దమ అధార రజు సత్య సుబానీ ॥
తబ మథి కాఢ఼ఇ లేఇ నవనీతా। బిమల బిరాగ సుభగ సుపునీతా ॥

దో. జోగ అగిని కరి ప్రగట తబ కర్మ సుభాసుభ లాఇ।
బుద్ధి సిరావైం గ్యాన ఘృత మమతా మల జరి జాఇ ॥ 117(క) ॥

తబ బిగ్యానరూపిని బుద్ధి బిసద ఘృత పాఇ।
చిత్త దిఆ భరి ధరై దృఢ఼ సమతా దిఅటి బనాఇ ॥ 117(ఖ) ॥

తీని అవస్థా తీని గున తేహి కపాస తేం కాఢ఼ఇ।
తూల తురీయ సఁవారి పుని బాతీ కరై సుగాఢ఼ఇ ॥ 117(గ) ॥

సో. ఏహి బిధి లేసై దీప తేజ రాసి బిగ్యానమయ ॥
జాతహిం జాసు సమీప జరహిం మదాదిక సలభ సబ ॥ 117(ఘ) ॥

సోహమస్మి ఇతి బృత్తి అఖణ్డా। దీప సిఖా సోఇ పరమ ప్రచణ్డా ॥
ఆతమ అనుభవ సుఖ సుప్రకాసా। తబ భవ మూల భేద భ్రమ నాసా ॥
ప్రబల అబిద్యా కర పరివారా। మోహ ఆది తమ మిటి అపారా ॥
తబ సోఇ బుద్ధి పాఇ ఉఁజిఆరా। ఉర గృహఁ బైఠి గ్రన్థి నిరుఆరా ॥
ఛోరన గ్రన్థి పావ జౌం సోఈ। తబ యహ జీవ కృతారథ హోఈ ॥
ఛోరత గ్రన్థి జాని ఖగరాయా। బిఘ్న అనేక కరి తబ మాయా ॥
రిద్ధి సిద్ధి ప్రేరి బహు భాఈ। బుద్ధహి లోభ దిఖావహిం ఆఈ ॥
కల బల ఛల కరి జాహిం సమీపా। అఞ్చల బాత బుఝావహిం దీపా ॥
హోఇ బుద్ధి జౌం పరమ సయానీ। తిన్హ తన చితవ న అనహిత జానీ ॥
జౌం తేహి బిఘ్న బుద్ధి నహిం బాధీ। తౌ బహోరి సుర కరహిం ఉపాధీ ॥
ఇన్ద్రీం ద్వార ఝరోఖా నానా। తహఁ తహఁ సుర బైఠే కరి థానా ॥
ఆవత దేఖహిం బిషయ బయారీ। తే హఠి దేహీ కపాట ఉఘారీ ॥
జబ సో ప్రభఞ్జన ఉర గృహఁ జాఈ। తబహిం దీప బిగ్యాన బుఝాఈ ॥
గ్రన్థి న ఛూటి మిటా సో ప్రకాసా। బుద్ధి బికల భి బిషయ బతాసా ॥
ఇన్ద్రిన్హ సురన్హ న గ్యాన సోహాఈ। బిషయ భోగ పర ప్రీతి సదాఈ ॥
బిషయ సమీర బుద్ధి కృత భోరీ। తేహి బిధి దీప కో బార బహోరీ ॥

దో. తబ ఫిరి జీవ బిబిధ బిధి పావి సంసృతి క్లేస।
హరి మాయా అతి దుస్తర తరి న జాఇ బిహగేస ॥ 118(క) ॥

కహత కఠిన సముఝత కఠిన సాధన కఠిన బిబేక।
హోఇ ఘునాచ్ఛర న్యాయ జౌం పుని ప్రత్యూహ అనేక ॥ 118(ఖ) ॥

గ్యాన పన్థ కృపాన కై ధారా। పరత ఖగేస హోఇ నహిం బారా ॥
జో నిర్బిఘ్న పన్థ నిర్బహీ। సో కైవల్య పరమ పద లహీ ॥
అతి దుర్లభ కైవల్య పరమ పద। సన్త పురాన నిగమ ఆగమ బద ॥
రామ భజత సోఇ ముకుతి గోసాఈ। అనిచ్ఛిత ఆవి బరిఆఈ ॥
జిమి థల బిను జల రహి న సకాఈ। కోటి భాఁతి కౌ కరై ఉపాఈ ॥
తథా మోచ్ఛ సుఖ సును ఖగరాఈ। రహి న సకి హరి భగతి బిహాఈ ॥
అస బిచారి హరి భగత సయానే। ముక్తి నిరాదర భగతి లుభానే ॥
భగతి కరత బిను జతన ప్రయాసా। సంసృతి మూల అబిద్యా నాసా ॥
భోజన కరిఅ తృపితి హిత లాగీ। జిమి సో అసన పచవై జఠరాగీ ॥
అసి హరిభగతి సుగమ సుఖదాఈ। కో అస మూఢ఼ న జాహి సోహాఈ ॥

దో. సేవక సేబ్య భావ బిను భవ న తరిఅ ఉరగారి ॥
భజహు రామ పద పఙ్కజ అస సిద్ధాన్త బిచారి ॥ 119(క) ॥

జో చేతన కహఁ జ఼డ఼ కరి జ఼డ఼హి కరి చైతన్య।
అస సమర్థ రఘునాయకహిం భజహిం జీవ తే ధన్య ॥ 119(ఖ) ॥

కహేఉఁ గ్యాన సిద్ధాన్త బుఝాఈ। సునహు భగతి మని కై ప్రభుతాఈ ॥
రామ భగతి చిన్తామని సున్దర। బసి గరుడ఼ జాకే ఉర అన్తర ॥
పరమ ప్రకాస రూప దిన రాతీ। నహిం కఛు చహిఅ దిఆ ఘృత బాతీ ॥
మోహ దరిద్ర నికట నహిం ఆవా। లోభ బాత నహిం తాహి బుఝావా ॥
ప్రబల అబిద్యా తమ మిటి జాఈ। హారహిం సకల సలభ సముదాఈ ॥
ఖల కామాది నికట నహిం జాహీం। బసి భగతి జాకే ఉర మాహీమ్ ॥
గరల సుధాసమ అరి హిత హోఈ। తేహి మని బిను సుఖ పావ న కోఈ ॥
బ్యాపహిం మానస రోగ న భారీ। జిన్హ కే బస సబ జీవ దుఖారీ ॥
రామ భగతి మని ఉర బస జాకేం। దుఖ లవలేస న సపనేహుఁ తాకేమ్ ॥
చతుర సిరోమని తేఇ జగ మాహీం। జే మని లాగి సుజతన కరాహీమ్ ॥
సో మని జదపి ప్రగట జగ అహీ। రామ కృపా బిను నహిం కౌ లహీ ॥
సుగమ ఉపాయ పాఇబే కేరే। నర హతభాగ్య దేహిం భటమేరే ॥
పావన పర్బత బేద పురానా। రామ కథా రుచిరాకర నానా ॥
మర్మీ సజ్జన సుమతి కుదారీ। గ్యాన బిరాగ నయన ఉరగారీ ॥
భావ సహిత ఖోజి జో ప్రానీ। పావ భగతి మని సబ సుఖ ఖానీ ॥
మోరేం మన ప్రభు అస బిస్వాసా। రామ తే అధిక రామ కర దాసా ॥
రామ సిన్ధు ఘన సజ్జన ధీరా। చన్దన తరు హరి సన్త సమీరా ॥
సబ కర ఫల హరి భగతి సుహాఈ। సో బిను సన్త న కాహూఁ పాఈ ॥
అస బిచారి జోఇ కర సతసఙ్గా। రామ భగతి తేహి సులభ బిహఙ్గా ॥

దో. బ్రహ్మ పయోనిధి మన్దర గ్యాన సన్త సుర ఆహిం।
కథా సుధా మథి కాఢ఼హిం భగతి మధురతా జాహిమ్ ॥ 120(క) ॥

బిరతి చర్మ అసి గ్యాన మద లోభ మోహ రిపు మారి।
జయ పాఇఅ సో హరి భగతి దేఖు ఖగేస బిచారి ॥ 120(ఖ) ॥

పుని సప్రేమ బోలేఉ ఖగర్AU। జౌం కృపాల మోహి ఊపర భ్AU ॥
నాథ మోహి నిజ సేవక జానీ। సప్త ప్రస్న కహహు బఖానీ ॥
ప్రథమహిం కహహు నాథ మతిధీరా। సబ తే దుర్లభ కవన సరీరా ॥
బడ఼ దుఖ కవన కవన సుఖ భారీ। సౌ సఞ్ఛేపహిం కహహు బిచారీ ॥
సన్త అసన్త మరమ తుమ్హ జానహు। తిన్హ కర సహజ సుభావ బఖానహు ॥
కవన పున్య శ్రుతి బిదిత బిసాలా। కహహు కవన అఘ పరమ కరాలా ॥
మానస రోగ కహహు సముఝాఈ। తుమ్హ సర్బగ్య కృపా అధికాఈ ॥
తాత సునహు సాదర అతి ప్రీతీ। మైం సఞ్ఛేప కహుఁ యహ నీతీ ॥
నర తన సమ నహిం కవనిఉ దేహీ। జీవ చరాచర జాచత తేహీ ॥
నరక స్వర్గ అపబర్గ నిసేనీ। గ్యాన బిరాగ భగతి సుభ దేనీ ॥
సో తను ధరి హరి భజహిం న జే నర। హోహిం బిషయ రత మన్ద మన్ద తర ॥
కాఁచ కిరిచ బదలేం తే లేహీ। కర తే డారి పరస మని దేహీమ్ ॥
నహిం దరిద్ర సమ దుఖ జగ మాహీం। సన్త మిలన సమ సుఖ జగ నాహీమ్ ॥
పర ఉపకార బచన మన కాయా। సన్త సహజ సుభాఉ ఖగరాయా ॥
సన్త సహహిం దుఖ పరహిత లాగీ। పరదుఖ హేతు అసన్త అభాగీ ॥
భూర్జ తరూ సమ సన్త కృపాలా। పరహిత నితి సహ బిపతి బిసాలా ॥
సన ఇవ ఖల పర బన్ధన కరీ। ఖాల కఢ఼ఆఇ బిపతి సహి మరీ ॥
ఖల బిను స్వారథ పర అపకారీ। అహి మూషక ఇవ సును ఉరగారీ ॥
పర సమ్పదా బినాసి నసాహీం। జిమి ససి హతి హిమ ఉపల బిలాహీమ్ ॥
దుష్ట ఉదయ జగ ఆరతి హేతూ। జథా ప్రసిద్ధ అధమ గ్రహ కేతూ ॥
సన్త ఉదయ సన్తత సుఖకారీ। బిస్వ సుఖద జిమి ఇన్దు తమారీ ॥
పరమ ధర్మ శ్రుతి బిదిత అహింసా। పర నిన్దా సమ అఘ న గరీసా ॥
హర గుర నిన్దక దాదుర హోఈ। జన్మ సహస్ర పావ తన సోఈ ॥
ద్విజ నిన్దక బహు నరక భోగకరి। జగ జనమి బాయస సరీర ధరి ॥
సుర శ్రుతి నిన్దక జే అభిమానీ। రౌరవ నరక పరహిం తే ప్రానీ ॥
హోహిం ఉలూక సన్త నిన్దా రత। మోహ నిసా ప్రియ గ్యాన భాను గత ॥
సబ కే నిన్దా జే జడ఼ కరహీం। తే చమగాదుర హోఇ అవతరహీమ్ ॥
సునహు తాత అబ మానస రోగా। జిన్హ తే దుఖ పావహిం సబ లోగా ॥
మోహ సకల బ్యాధిన్హ కర మూలా। తిన్హ తే పుని ఉపజహిం బహు సూలా ॥
కామ బాత కఫ లోభ అపారా। క్రోధ పిత్త నిత ఛాతీ జారా ॥
ప్రీతి కరహిం జౌం తీనిఉ భాఈ। ఉపజి సన్యపాత దుఖదాఈ ॥
బిషయ మనోరథ దుర్గమ నానా। తే సబ సూల నామ కో జానా ॥
మమతా దాదు కణ్డు ఇరషాఈ। హరష బిషాద గరహ బహుతాఈ ॥
పర సుఖ దేఖి జరని సోఇ ఛీ। కుష్ట దుష్టతా మన కుటిలీ ॥
అహఙ్కార అతి దుఖద డమరుఆ। దమ్భ కపట మద మాన నేహరుఆ ॥
తృస్నా ఉదరబృద్ధి అతి భారీ। త్రిబిధ ఈషనా తరున తిజారీ ॥
జుగ బిధి జ్వర మత్సర అబిబేకా। కహఁ లాగి కహౌం కురోగ అనేకా ॥

దో. ఏక బ్యాధి బస నర మరహిం ఏ అసాధి బహు బ్యాధి।
పీడ఼హిం సన్తత జీవ కహుఁ సో కిమి లహై సమాధి ॥ 121(క) ॥

నేమ ధర్మ ఆచార తప గ్యాన జగ్య జప దాన।
భేషజ పుని కోటిన్హ నహిం రోగ జాహిం హరిజాన ॥ 121(ఖ) ॥

ఏహి బిధి సకల జీవ జగ రోగీ। సోక హరష భయ ప్రీతి బియోగీ ॥
మానక రోగ కఛుక మైం గాఏ। హహిం సబ కేం లఖి బిరలేన్హ పాఏ ॥
జానే తే ఛీజహిం కఛు పాపీ। నాస న పావహిం జన పరితాపీ ॥
బిషయ కుపథ్య పాఇ అఙ్కురే। మునిహు హృదయఁ కా నర బాపురే ॥
రామ కృపాఁ నాసహి సబ రోగా। జౌం ఏహి భాఁతి బనై సంయోగా ॥
సదగుర బైద బచన బిస్వాసా। సఞ్జమ యహ న బిషయ కై ఆసా ॥
రఘుపతి భగతి సజీవన మూరీ। అనూపాన శ్రద్ధా మతి పూరీ ॥
ఏహి బిధి భలేహిం సో రోగ నసాహీం। నాహిం త జతన కోటి నహిం జాహీమ్ ॥
జానిఅ తబ మన బిరుజ గోసాఁఈ। జబ ఉర బల బిరాగ అధికాఈ ॥
సుమతి ఛుధా బాఢ఼ఇ నిత నీ। బిషయ ఆస దుర్బలతా గీ ॥
బిమల గ్యాన జల జబ సో నహాఈ। తబ రహ రామ భగతి ఉర ఛాఈ ॥
సివ అజ సుక సనకాదిక నారద। జే ముని బ్రహ్మ బిచార బిసారద ॥
సబ కర మత ఖగనాయక ఏహా। కరిఅ రామ పద పఙ్కజ నేహా ॥
శ్రుతి పురాన సబ గ్రన్థ కహాహీం। రఘుపతి భగతి బినా సుఖ నాహీమ్ ॥
కమఠ పీఠ జామహిం బరు బారా। బన్ధ్యా సుత బరు కాహుహి మారా ॥
ఫూలహిం నభ బరు బహుబిధి ఫూలా। జీవ న లహ సుఖ హరి ప్రతికూలా ॥
తృషా జాఇ బరు మృగజల పానా। బరు జామహిం సస సీస బిషానా ॥
అన్ధకారు బరు రబిహి నసావై। రామ బిముఖ న జీవ సుఖ పావై ॥
హిమ తే అనల ప్రగట బరు హోఈ। బిముఖ రామ సుఖ పావ న కోఈ ॥
దో0=బారి మథేం ఘృత హోఇ బరు సికతా తే బరు తేల।

బిను హరి భజన న భవ తరిఅ యహ సిద్ధాన్త అపేల ॥ 122(క) ॥

మసకహి కరి బింరఞ్చి ప్రభు అజహి మసక తే హీన।
అస బిచారి తజి సంసయ రామహి భజహిం ప్రబీన ॥ 122(ఖ) ॥

శ్లోక- వినిచ్శ్రితం వదామి తే న అన్యథా వచాంసి మే।
హరిం నరా భజన్తి యేఽతిదుస్తరం తరన్తి తే ॥ 122(గ) ॥

కహేఉఁ నాథ హరి చరిత అనూపా। బ్యాస సమాస స్వమతి అనురుపా ॥
శ్రుతి సిద్ధాన్త ఇహి ఉరగారీ। రామ భజిఅ సబ కాజ బిసారీ ॥
ప్రభు రఘుపతి తజి సేఇఅ కాహీ। మోహి సే సఠ పర మమతా జాహీ ॥
తుమ్హ బిగ్యానరూప నహిం మోహా। నాథ కీన్హి మో పర అతి ఛోహా ॥
పూఛిహుఁ రామ కథా అతి పావని। సుక సనకాది సమ్భు మన భావని ॥
సత సఙ్గతి దుర్లభ సంసారా। నిమిష దణ్డ భరి ఏకు బారా ॥
దేఖు గరుడ఼ నిజ హృదయఁ బిచారీ। మైం రఘుబీర భజన అధికారీ ॥
సకునాధమ సబ భాఁతి అపావన। ప్రభు మోహి కీన్హ బిదిత జగ పావన ॥

దో. ఆజు ధన్య మైం ధన్య అతి జద్యపి సబ బిధి హీన।
నిజ జన జాని రామ మోహి సన్త సమాగమ దీన ॥ 123(క) ॥

నాథ జథామతి భాషేఉఁ రాఖేఉఁ నహిం కఛు గోఇ।
చరిత సిన్ధు రఘునాయక థాహ కి పావి కోఇ ॥ 123 ॥

సుమిరి రామ కే గున గన నానా। పుని పుని హరష భుసుణ్డి సుజానా ॥
మహిమా నిగమ నేతి కరి గాఈ। అతులిత బల ప్రతాప ప్రభుతాఈ ॥
సివ అజ పూజ్య చరన రఘురాఈ। మో పర కృపా పరమ మృదులాఈ ॥
అస సుభాఉ కహుఁ సునుఁ న దేఖుఁ। కేహి ఖగేస రఘుపతి సమ లేఖుఁ ॥
సాధక సిద్ధ బిముక్త ఉదాసీ। కబి కోబిద కృతగ్య సన్న్యాసీ ॥
జోగీ సూర సుతాపస గ్యానీ। ధర్మ నిరత పణ్డిత బిగ్యానీ ॥
తరహిం న బిను సీఁ మమ స్వామీ। రామ నమామి నమామి నమామీ ॥
సరన గేఁ మో సే అఘ రాసీ। హోహిం సుద్ధ నమామి అబినాసీ ॥

దో. జాసు నామ భవ భేషజ హరన ఘోర త్రయ సూల।
సో కృపాలు మోహి తో పర సదా రహు అనుకూల ॥ 124(క) ॥

సుని భుసుణ్డి కే బచన సుభ దేఖి రామ పద నేహ।
బోలేఉ ప్రేమ సహిత గిరా గరుడ఼ బిగత సన్దేహ ॥ 124(ఖ) ॥

మై కృత్కృత్య భయుఁ తవ బానీ। సుని రఘుబీర భగతి రస సానీ ॥
రామ చరన నూతన రతి భీ। మాయా జనిత బిపతి సబ గీ ॥
మోహ జలధి బోహిత తుమ్హ భే। మో కహఁ నాథ బిబిధ సుఖ దే ॥
మో పహిం హోఇ న ప్రతి ఉపకారా। బన్దుఁ తవ పద బారహిం బారా ॥
పూరన కామ రామ అనురాగీ। తుమ్హ సమ తాత న కౌ బడ఼భాగీ ॥
సన్త బిటప సరితా గిరి ధరనీ। పర హిత హేతు సబన్హ కై కరనీ ॥
సన్త హృదయ నవనీత సమానా। కహా కబిన్హ పరి కహై న జానా ॥
నిజ పరితాప ద్రవి నవనీతా। పర దుఖ ద్రవహిం సన్త సుపునీతా ॥
జీవన జన్మ సుఫల మమ భయూ। తవ ప్రసాద సంసయ సబ గయూ ॥
జానేహు సదా మోహి నిజ కిఙ్కర। పుని పుని ఉమా కహి బిహఙ్గబర ॥

దో. తాసు చరన సిరు నాఇ కరి ప్రేమ సహిత మతిధీర।
గయు గరుడ఼ బైకుణ్ఠ తబ హృదయఁ రాఖి రఘుబీర ॥ 125(క) ॥

గిరిజా సన్త సమాగమ సమ న లాభ కఛు ఆన।
బిను హరి కృపా న హోఇ సో గావహిం బేద పురాన ॥ 125(ఖ) ॥

కహేఉఁ పరమ పునీత ఇతిహాసా। సునత శ్రవన ఛూటహిం భవ పాసా ॥
ప్రనత కల్పతరు కరునా పుఞ్జా। ఉపజి ప్రీతి రామ పద కఞ్జా ॥
మన క్రమ బచన జనిత అఘ జాఈ। సునహిం జే కథా శ్రవన మన లాఈ ॥
తీర్థాటన సాధన సముదాఈ। జోగ బిరాగ గ్యాన నిపునాఈ ॥
నానా కర్మ ధర్మ బ్రత దానా। సఞ్జమ దమ జప తప మఖ నానా ॥
భూత దయా ద్విజ గుర సేవకాఈ। బిద్యా బినయ బిబేక బడ఼ఆఈ ॥
జహఁ లగి సాధన బేద బఖానీ। సబ కర ఫల హరి భగతి భవానీ ॥
సో రఘునాథ భగతి శ్రుతి గాఈ। రామ కృపాఁ కాహూఁ ఏక పాఈ ॥

దో. ముని దుర్లభ హరి భగతి నర పావహిం బినహిం ప్రయాస।
జే యహ కథా నిరన్తర సునహిం మాని బిస్వాస ॥ 126 ॥

సోఇ సర్బగ్య గునీ సోఇ గ్యాతా। సోఇ మహి మణ్డిత పణ్డిత దాతా ॥
ధర్మ పరాయన సోఇ కుల త్రాతా। రామ చరన జా కర మన రాతా ॥
నీతి నిపున సోఇ పరమ సయానా। శ్రుతి సిద్ధాన్త నీక తేహిం జానా ॥
సోఇ కబి కోబిద సోఇ రనధీరా। జో ఛల ఛాడ఼ఇ భజి రఘుబీరా ॥
ధన్య దేస సో జహఁ సురసరీ। ధన్య నారి పతిబ్రత అనుసరీ ॥
ధన్య సో భూపు నీతి జో కరీ। ధన్య సో ద్విజ నిజ ధర్మ న టరీ ॥
సో ధన ధన్య ప్రథమ గతి జాకీ। ధన్య పున్య రత మతి సోఇ పాకీ ॥
ధన్య ఘరీ సోఇ జబ సతసఙ్గా। ధన్య జన్మ ద్విజ భగతి అభఙ్గా ॥

దో. సో కుల ధన్య ఉమా సును జగత పూజ్య సుపునీత।
శ్రీరఘుబీర పరాయన జేహిం నర ఉపజ బినీత ॥ 127 ॥

మతి అనురూప కథా మైం భాషీ। జద్యపి ప్రథమ గుప్త కరి రాఖీ ॥
తవ మన ప్రీతి దేఖి అధికాఈ। తబ మైం రఘుపతి కథా సునాఈ ॥
యహ న కహిఅ సఠహీ హఠసీలహి। జో మన లాఇ న సున హరి లీలహి ॥
కహిఅ న లోభిహి క్రోధహి కామిహి। జో న భజి సచరాచర స్వామిహి ॥
ద్విజ ద్రోహిహి న సునాఇఅ కబహూఁ। సురపతి సరిస హోఇ నృప జబహూఁ ॥
రామ కథా కే తేఇ అధికారీ। జిన్హ కేం సతసఙ్గతి అతి ప్యారీ ॥
గుర పద ప్రీతి నీతి రత జేఈ। ద్విజ సేవక అధికారీ తేఈ ॥
తా కహఁ యహ బిసేష సుఖదాఈ। జాహి ప్రానప్రియ శ్రీరఘురాఈ ॥

దో. రామ చరన రతి జో చహ అథవా పద నిర్బాన।
భావ సహిత సో యహ కథా కరు శ్రవన పుట పాన ॥ 128 ॥

రామ కథా గిరిజా మైం బరనీ। కలి మల సమని మనోమల హరనీ ॥
సంసృతి రోగ సజీవన మూరీ। రామ కథా గావహిం శ్రుతి సూరీ ॥
ఏహి మహఁ రుచిర సప్త సోపానా। రఘుపతి భగతి కేర పన్థానా ॥
అతి హరి కృపా జాహి పర హోఈ। పాఉఁ దేఇ ఏహిం మారగ సోఈ ॥
మన కామనా సిద్ధి నర పావా। జే యహ కథా కపట తజి గావా ॥
కహహిం సునహిం అనుమోదన కరహీం। తే గోపద ఇవ భవనిధి తరహీమ్ ॥
సుని సబ కథా హృదయఁ అతి భాఈ। గిరిజా బోలీ గిరా సుహాఈ ॥
నాథ కృపాఁ మమ గత సన్దేహా। రామ చరన ఉపజేఉ నవ నేహా ॥

దో. మైం కృతకృత్య భిఉఁ అబ తవ ప్రసాద బిస్వేస।
ఉపజీ రామ భగతి దృఢ఼ బీతే సకల కలేస ॥ 129 ॥

యహ సుభ సమ్భు ఉమా సమ్బాదా। సుఖ సమ్పాదన సమన బిషాదా ॥
భవ భఞ్జన గఞ్జన సన్దేహా। జన రఞ్జన సజ్జన ప్రియ ఏహా ॥
రామ ఉపాసక జే జగ మాహీం। ఏహి సమ ప్రియ తిన్హ కే కఛు నాహీమ్ ॥
రఘుపతి కృపాఁ జథామతి గావా। మైం యహ పావన చరిత సుహావా ॥
ఏహిం కలికాల న సాధన దూజా। జోగ జగ్య జప తప బ్రత పూజా ॥
రామహి సుమిరిఅ గాఇఅ రామహి। సన్తత సునిఅ రామ గున గ్రామహి ॥
జాసు పతిత పావన బడ఼ బానా। గావహిం కబి శ్రుతి సన్త పురానా ॥
తాహి భజహి మన తజి కుటిలాఈ। రామ భజేం గతి కేహిం నహిం పాఈ ॥

ఛం. పాఈ న కేహిం గతి పతిత పావన రామ భజి సును సఠ మనా।
గనికా అజామిల బ్యాధ గీధ గజాది ఖల తారే ఘనా ॥
ఆభీర జమన కిరాత ఖస స్వపచాది అతి అఘరూప జే।
కహి నామ బారక తేపి పావన హోహిం రామ నమామి తే ॥ 1 ॥

రఘుబంస భూషన చరిత యహ నర కహహిం సునహిం జే గావహీం।
కలి మల మనోమల ధోఇ బిను శ్రమ రామ ధామ సిధావహీమ్ ॥
సత పఞ్చ చౌపాఈం మనోహర జాని జో నర ఉర ధరై।
దారున అబిద్యా పఞ్చ జనిత బికార శ్రీరఘుబర హరై ॥ 2 ॥

సున్దర సుజాన కృపా నిధాన అనాథ పర కర ప్రీతి జో।
సో ఏక రామ అకామ హిత నిర్బానప్రద సమ ఆన కో ॥
జాకీ కృపా లవలేస తే మతిమన్ద తులసీదాసహూఁ।
పాయో పరమ బిశ్రాము రామ సమాన ప్రభు నాహీం కహూఁ ॥ 3 ॥

దో. మో సమ దీన న దీన హిత తుమ్హ సమాన రఘుబీర।
అస బిచారి రఘుబంస మని హరహు బిషమ భవ భీర ॥ 130(క) ॥

కామిహి నారి పిఆరి జిమి లోభహి ప్రియ జిమి దామ।
తిమి రఘునాథ నిరన్తర ప్రియ లాగహు మోహి రామ ॥ 130(ఖ) ॥

శ్లోక-యత్పూర్వ ప్రభుణా కృతం సుకవినా శ్రీశమ్భునా దుర్గమం
శ్రీమద్రామపదాబ్జభక్తిమనిశం ప్రాప్త్యై తు రామాయణమ్।
మత్వా తద్రఘునాథమనిరతం స్వాన్తస్తమఃశాన్తయే
భాషాబద్ధమిదం చకార తులసీదాసస్తథా మానసమ్ ॥ 1 ॥

పుణ్యం పాపహరం సదా శివకరం విజ్ఞానభక్తిప్రదం
మాయామోహమలాపహం సువిమలం ప్రేమామ్బుపూరం శుభమ్।
శ్రీమద్రామచరిత్రమానసమిదం భక్త్యావగాహన్తి యే
తే సంసారపతఙ్గఘోరకిరణైర్దహ్యన్తి నో మానవాః ॥ 2 ॥

మాసపారాయణ, తీసవాఁ విశ్రామ
నవాన్హపారాయణ, నవాఁ విశ్రామ
---------
ఇతి శ్రీమద్రామచరితమానసే సకలకలికలుషవిధ్వంసనే
సప్తమః సోపానః సమాప్తః।
(ఉత్తరకాణ్డ సమాప్త)
--------
ఆరతి శ్రీరామాయనజీ కీ। కీరతి కలిత లలిత సియ పీ కీ ॥
గావత బ్రహ్మాదిక ముని నారద। బాలమీక బిగ్యాన బిసారద।
సుక సనకాది సేష అరు సారద। బరని పవనసుత కీరతి నీకీ ॥ 1 ॥

గావత బేద పురాన అష్టదస। ఛో సాస్త్ర సబ గ్రన్థన కో రస।
ముని జన ధన సన్తన కో సరబస। సార అంస సమ్మత సబహీ కీ ॥ 2 ॥

గావత సన్తత సమ్భు భవానీ। అరు ఘటసమ్భవ ముని బిగ్యానీ।
బ్యాస ఆది కబిబర్జ బఖానీ। కాగభుసుణ్డి గరుడ కే హీ కీ ॥ 3 ॥

కలిమల హరని బిషయ రస ఫీకీ। సుభగ సిఙ్గార ముక్తి జుబతీ కీ।
దలన రోగ భవ మూరి అమీ కీ। తాత మాత సబ బిధి తులసీ కీ ॥ 4 ॥